อรรถกถาเล่มที่ ๖ หน้าที่ ๒๐๓.

อาโลกสญฺ มนสิกโรตีติ ทิวา วา รตฺตึ วา สุริยจนฺทปโชตมณิอาทีนํ อาโลกํ อาโลโกติ มนสิกโรติ. ทิวาสญฺ อธิฏฺาตีติ เอวํ มนสิกตฺวา ทิวาติ สญฺ เปสิ. ^๑- ยถา ทิวา ตถา รตฺตินฺติ ยถา ทิวา ทิฏฺโ อาโลโก, ตเถว รตฺตึ มนสิกโรติ. ยถา รตฺตึ ตถา ทิวาติ ยถา รตฺตึ อาโลโก ทิฏฺโ, เอวเมว ทิวา มนสิกโรติ. อิติ วิวเฏน เจตสาติ เอวํ อปิหิเตน จิตฺเตน. อปริโยนทฺเธนาติ สมนฺตโต อนทฺเธน. สปฺปภาสนฺติ สโอภาสํ. าณทสฺสนปฏิลาภายาติ าณทสฺสนปฏิลาภตฺถาย. อิมินา กึ กถิตํ? ถีนมิทฺธวิโนทนอาโลโก ^๒- กถิโต ปริกมฺมอาโลโก วา. อิมินาปิ กึ กถิตํ โหติ? ขีณาสวสฺส ทิพฺพจกฺขุาณํ, ตสฺมึ วา อาคเตปิ อนาคเตปิ ปาทกชฺฌานสมาปตฺติเมว สนฺธาย "สปฺปภาสํ จิตฺตํ ภาเวตี"ติ วุตฺตํ. (๕-๒) สติสมฺปชญฺายาติ สตฺตฏฺานิกสฺส สติสมฺปชญฺสฺส อตฺถาย. วิทิตา เวทนา อุปฺปชฺชนฺตีติ อาทีสุ ขีณาสวสฺส วตฺถุ วิทิตํ โหติ อารมฺมณํ วิทิตํ วตฺถารมฺมณํ วิทิตํ. วตฺถารมฺมณวิทิตตาย เอวํ เวทนา อุปฺปชฺชนฺติ, เอวํ ติฏฺนฺติ, เอวํ นิรุชฺฌนฺติ. น เกวลญฺจ เวทนาเอว อิธ วุตฺตา, สญฺาทโยปิ, อวุตฺตา เจตนาทโยปิ, วิทิตาว ^๓- อุปฺปชฺชนฺติ เจว ติฏฺนฺติ จ นิรุชฺฌนฺติ จ. อปิจ เวทนาย อุปฺปาโท วิทิโต โหติ, อุปฏฺานํ วิทิตํ โหติ. อวิชฺชาสมุทยา เวทนาสมุทโย. ตณฺหาสมุทยา กมฺมสมุทยา ^๔- ผสฺสสมุทยา เวทนาสมุทโย. นิพฺพตฺติลกฺขณํ ปสฺสนฺโตปิ เวทนากฺขนฺธสฺส สมุทยํ ปสฺสติ. เอวํ เวทนาย อุปฺปาโท วิทิโต โหติ. กถํ เวทนาย อุปฏฺานํ วิทิตํ โหติ? อนิจฺจโต มนสิกโรโต ขยตูปฏฺานํ วิทิตํ โหติ. ทุกฺขโต มนสิกโรโต ภยตูปฏฺานํ วิทิตํ โหติ. อนตฺตโต มนสิกโรโต สุญฺตูปฏฺานํ วิทิตํ โหติ. เอวํ เวทนาย อุปฏฺานํ วิทิตํ โหติ, ขยโต ภยโต สุญฺโต ชานาติ. กถํ เวทนาย อตฺถงฺคโม วิทิโต โหติ? อวิชฺชานิโรธา เวทนานิโรโธ ฯเปฯ เอวํ เวทนาย อตฺถงฺคโม วิทิโต โหติ. อิมินาปิ นเยเนตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. (๕-๓) @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม., อิ เปติ ^๒ ฉ.ม. มิทฺธวิโนทนอาลาโก, อิ. มิทฺธวิโนทนอาโลโก. @^๓ ฉ.ม. วิทิตา จ ^๔ ฉ.ม., อิ....สมุทโย.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๖ หน้าที่ ๒๐๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=6&page=203&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=6&A=5141&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=6&A=5141&pagebreak=1#p203