อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๘๒.

[๗๓๓-๗๓๔] น กาลํ กเรยฺยาติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส. อตฺถิ โส นิยาโมติ ปรวาทิสฺส ปเญฺห ปน ยสฺมา เอวรูโป นิยาโม นาม นตฺถิ, ตสฺมา ปฏิกฺขิปติ. จกฺขุวิญฺาณสมงฺคีติอาทิ สกวาทินา "นิยาเม อสนฺเตปิ สมเยเนว ^๑- มรติ, น อสมเยนา"ติ ทสฺเสตุํ วุตฺตํ. ตตฺรายมธิปฺปาโย:- ยทิ นิยามาภาเวน กาลกิริยา ภเวยฺย, จกฺขุวิญฺาณสมงฺคิโนปิ ภเวยฺย, ตโต "ปญฺจหิ วิญฺาเณหิ น จวติ น อุปปชฺชตี"ติ สุตฺตวิโรโธ สิยา. ยถา ปน จกฺขุวิญฺาณสมงฺคิสฺส กาลกิริยา น โหติ, ตถา นิโรธสมาปนฺนสฺสาปีติ. ตติยสญฺาเวทยิตกถาวณฺณนา นิฏฺิตา. -------------- ๑๐. อสญฺสตฺตูปิกากถาวณฺณนา [๗๓๕] อิทานิ อสญฺสตฺตูปิกา กถา นาม โหติ. ตตฺถ สญฺาวิราควเสน ปวตฺตภาวนา อสญฺสมาปตฺติปิ นิโรธสมาปตฺติปิ สญฺาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ นาม. อิติ เทฺว สญฺาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติโย โลกิยา จ โลกุตฺตรา จ. ตตฺถ โลกิยา ปุถุชฺชนสฺส อสญฺสตฺตูปิกา โหติ, โลกุตฺตรา อริยานํ, สา จ นาสญฺสตฺตูปิกา. อิมํ ปน วิภาคํ อกตฺวา อวิเสเสเนว สญฺาเวทยิตนิโรธ- สมาปตฺติ อสญฺสตฺตูปิกาติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. อถ นํ ยสฺมา อสญฺสมาปตฺตึ สมาปนฺนสฺส อโลภาทโย อตฺถิ, น นิโรธสมาปตฺตึ, ตสฺมา เตสํ วเสน โจเทตุํ อตฺถีติอาทิมาห. [๗๓๖] อิธาปิ อสญฺีติ ปเญฺห อิธ สญฺาวิราควเสน สมาปนฺนตฺตา อสญฺิตา อนุญฺาตา, ตตฺราปิ ^๒- อสญฺสตฺเตเนว. ตสฺมา อิมํ ปฏิญฺ คเหตฺวา ลทฺธึ ปติฏฺเปนฺเตน ฉเลน ปติฏฺาปิตา โหติ. อิธ วา นิโรธสมาปตฺตึ สนฺธาย @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. มรณสมเยเนว ^๒ สี.,ม. ตตฺร

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๘๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=282&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=6352&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=6352&pagebreak=1#p282