อรรถกถาเล่มที่ ๕๑ หน้าที่ ๒๑๓.

วิสฺสชฺชิตา สิริวฑฺฒนนครํ อุปนิสฺสาย สิริวนคหนํ คนฺตฺวา วิหรนฺติ, หนฺทาหํ ตตฺถ คนฺตฺวา ธมฺมํ เตสํ เทเสสฺสามี"ติ อตฺตโน ปตฺตจีวรํ คเหตฺวา หํสราชา วิย คคนตลมพฺภุคฺคนฺตฺวา สิริวนคหเน ปจฺจุฏฺฐาสิ. เต จ ภิกฺขู ภควนฺตํ วนฺทิตฺวา อนฺเตวาสิกวตฺตํ ทสฺเสตฺวา ภควนฺตํ ปริวาเรตฺวา นิสีทึสุ. เตสํ ภควา สพฺพพุทฺธนิเสวิตํ ธมฺมจกฺกปฺปวตฺตนสุตฺตนฺตํ กเถสิ. ตโต ติสฺโส ภิกฺขุโกฏิโย อรหตฺตํ ปาปุณึสุ. เทวมนุสฺสานํ โกฏิสตสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อโหสิ. เตน วุตฺตํ:- [๓] "โสปิ พุทฺโธ ปกาเสสิ จตุโร สจฺจวรุตฺตเม เต เต สจฺจรสํ ปิตฺวา วิโนเทนฺติ มหาตมํ. [๔] ปตฺวาน โพธิมตุลํ ปฐเม ธมฺมเทสเน โกฏิสตสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อหู"ติ. ตตฺถ จตุโรติ จตฺตาริ. สจฺจวรุตฺตเมติ สจฺจานิ จ วรานิ จ สจฺจวรานิ, สจฺจานิ อุตฺตมานีติ อตฺโถ. "จตฺตาโร สจฺจวรุตฺตเม"ติปิ ปาโฐ, ตสฺส จตฺตาริ สจฺจวรานิ อุตฺตมานีติ อตฺโถ. เต เตติ เต เต เทวมนุสฺสา พุทฺเธน ภควตา วินีตา. สจฺจรสนฺติ จตุสจฺจปฏิเวธามตรสํ ปิวิตฺวา. วิโนเทนฺติ มหาตมนฺติ เตน เตน มคฺเคน ปหาตพฺพํ โมหตมํ วิโนเทนฺติ, วิทฺธํเสนฺตีติ อตฺโถ. ปตฺวานาติ ปฏิวิชฺฌิตฺวา. โพธินฺติ เอตฺถ ปนายํ โพธิสทฺโท:- มคฺเค ผเล จ นิพฺพาเน รุกฺเข ปญฺญตฺติยํ ตถา สพฺพญฺญุเต จ ญาณสฺมึ โพธิสทฺโท ปนาคโต. ตถา หิ ปเนส "โพธิ วุจฺจติ จตูสุ มคฺเคสุ ญาณนฺ"ติอาทีสุ ^๑- มคฺเค อาคโต. "อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย สํวตฺตตี"ติ ^๒- เอตฺถ ผเล. "ปตฺวาน @เชิงอรรถ: ^๑ ขุ.จูฬ. ๓๐/๕๙๕, ๖๖๗/๒๙๒, ๓๒๑ (สฺยา) @^๒ วิ.มหา. ๔/๑๓/๑๓, มู. ๑๒/๓๓/๒๐, ม.ม. ๑๓/๓๑๖/๒๙๖, ม.อุ. ๑๔/๓๒๓/๒๙๖ @สํ.มหา. ๑๙/๑๐๘๑/๓๗๖, ขุ.ปฏิ. ๓๑/๕๙๘/๕๐๕, (สฺยา)

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๑ หน้าที่ ๒๑๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=51&page=213&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=51&A=4747&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=51&A=4747&modeTY=2&pagebreak=1#p213