ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๕ ภาษาบาลี อักษรไทย ที.อ. (สุมงฺคล.๒)

หน้าที่ ๓๔๐.

      [๓๖๐] อรูปกมฺมฏฺฐาเน ยนฺตสฺส ปากฏํ เวทนาวเสน อภินิเวสมุขํ,
ตเมว ทสฺเสตุํ โสมนสฺสํ จาหํ ๑- เทวานมินฺทาติ อาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ ทุวิเธนาติ
ทฺวิวิเธน, ทฺวีหิ โกฏฺฐาเสหีติ อตฺโถ. เอวรูปํ โสมนสฺสํ น เสวิตพฺพนฺติ
เอวรูปํ เคหสิตโสมนสฺสํ น เสวิตพฺพํ. เคหสิตโสมนสฺสํ นาม "ตตฺถ กตมานิ
ฉ เคหสิตานิ โสมนสฺสานิ? จกฺขุวิญฺเญยฺยานํ รูปานํ อิฏฺฐานํ กนฺตานํ มนาปานํ
มโนรมานํ โลกามิสปฏิสํยุตฺตานํ ปฏิลาภํ วา ปฏิลาภโต สมนุปสฺสโต, ปุพฺเพ
วา ปฏิลทฺธปุพฺพํ อตีตํ นิรุทฺธํ วิปริณตํ สมนุสฺสรโต อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสํ,
ยํ เอวรูปํ โสมนสฺสํ, อิทํ วุจฺจติ เคหสิตํ โสมนสฺสนฺ"ติ ๒- เอวํ ฉสุ ทฺวาเรสุ
ปวตฺตกามคุณนิสฺสิตํ ๓- โสมนสฺสํ.
      เอวรูปํ โสมนสฺสํ เสวิตพฺพนฺติ เอวรูปํ เนกฺขมฺมนิสฺสิตํ โสมนสฺสํ
เสวิตพฺพํ. เนกฺขมฺมนิสฺสิตโสมนสฺสํ นาม "ตตฺถ กตมานิ ฉ เนกฺขมฺมสิตานิ
โสมนสฺสานิ. รูปานํเตฺวว อนิจฺจตํ วิทิตฺวา วิปริฌามํ วิราคํ นิโรธํ ปุพฺเพ
เจว รูปา เอตรหิ จ, สพฺเพ เต รูปา อนิจฺจา, ทุกฺขา, วิปริณามธมฺมาติ
เอวเมตํ ยถาภูตํ สมฺมปฺปญฺญาย ปสฺสโต อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสํ, ยํ เอวรูปํ โสมนสฺสํ,
อิทํ วุจฺจติ เนกฺขมฺมสิตํ โสมนสฺสนฺ"ติ ๒- เอวํ ฉสุ ทฺวาเรสุ อิฏฺฐารมฺมเณ
อาปาถคเต อนิจฺจาทิวเสน วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา อุสฺสุกฺกาเปตุํ สกฺโกนฺตสฺส
"อุสฺสุกฺกิตา เม วิปสฺสนา"ติ โสมนสฺสชาตสฺส อุปฺปนฺนํ โสมนสฺสํ. เสวิตพฺพนฺติ
อิทํ เนกฺขมฺมวเสน, วิปสฺสนาวเสน, อนุสฺสติวเสน, ปฐมชฺฌานาทิวเสน
อุปฺปชฺชนกโสมนสฺสํ เสวิตพฺพํ นาม.
      ตตฺถ ยญฺเจ สวิตกฺกํ สวิจารนฺติ ตสฺมึปิ เนกฺขมฺมนิสฺสิเต โสมนสฺเส
ยํ เนกฺขมฺมวเสน, วิปสฺสนาวเสน, อนุสฺสติวเสน, ปฐมชฺฌานวเสน จ อุปฺปนฺนํ
สวิตกฺกํ สวิจารํ โสมนสฺสนฺติ ชาเนยฺย. ยญฺเจ อวิตกฺกํ อวิจารนฺติ ยํ ปน
ทุติยตติยชฺฌานวเสน อุปฺปนฺนํ อวิตกฺกํ อวิจารํ โสมนสฺสนฺติ ชาเนยฺย. เย
อวิตกฺเก อวิจาเร เต ๔- ปณีตตเรติ เอเตสุปิ ทฺวีสุ ยํ อวิตกฺกํ อวิจารํ, ตํ
ปณีตตรนฺติ อตฺโถ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. โสมนสฺสํปาหํ           ม. อุปริ. ๑๔/๓๐๖/๒๘๐ สฬายตนวิภงฺคสุตฺต
@ ฉ.ม., อิ. วุตฺตกามคุณนิสฺสิตํ        สี., อิ. เส



เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๓๔๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=5&page=340&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=8703&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=5&A=8703&modeTY=2&pagebreak=1#p340


จบการแสดงผล หน้าที่ ๓๔๐.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]