อรรถกถาเล่มที่ ๔๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
นิทฺ.อ.๑ (สทฺธมฺมปชฺ.)
หน้าที่ ๑๔.

    ตเมวตฺถํ วิตฺถารวเสน ทสฺเสนฺโต "อตฺถรณา ปาวุรณา"ติอาทิมาห. ตตฺถ
อตฺถริตฺวา นิปชฺชียนฺตีติ อตฺถรณา. สรีรํ เวเฐตฺวา ปารุปียนฺตีติ ปาวุรณา.
อนฺโตชาตาทโย จตฺตาโร ทาสี จ ทาสา จ ทาสีทาสา. เขตฺตํ นาม ยสฺมึ
ปุพฺพณฺณํ รุหติ. วตฺถุ นาม ยสฺมึ อปรณฺณํ รุหติ. ยตฺถ วา อุภยมฺปิ รุหติ,
ตํ เขตฺตํ. ตทตฺถาย กตภูมิภาโค วตฺถุ. เขตฺตวตฺถุสีเสน เจตฺถ วาปีตฬากาทีนิปิ
สงฺคหิตานิ. หิรญฺญนฺติ กหาปโณ. สุวณฺณนฺติ ชาตรูปํ. เตสํ คหเณน โลหมาสโก
ชตุมาสโก ทารุมาสโกติ สพฺเพปิ สงฺคหํ คจฺฉนฺติ. คามนิคมราชธานิโยติ เอกกุฏิกาทิ
คาโม. อาปณยุตฺโต นิคโม. เอกสฺส รญฺโญ อาณาปวตฺติฏฺฐานํ ราชธานี. รฏฺฐนฺติ
ชนปเทกเทสํ. ชนปโทติ กาสีโกสลาทิ ชนปโท. โกโสติ จตุพฺพิโธ โกโส หตฺถี อสฺโส รโถ
ปตฺติ. โกฏฺฐาคารนฺติ ติวิธํ โกฏฺฐาคารํ ธนโกฏฺฐาคารํ ธญฺญโกฏฺฐาคารํ
วตฺถโกฏฺฐาคารํ. ยํ กิญฺจีติ อนวเสสปริยาทานวจนํ. รชนียนฺติ รญฺเชตุํ ยุตฺตฏฺเฐน.
    อิโต ปรํ ติกวเสน ทสฺเสตุํ อตีตตฺติกอชฺฌตฺตตฺติกหีนตฺติกโอกาสตฺติกปโยคตฺติก-
กามาวจรตฺติกวเสน ๑- ฉตฺติเก อาห. ตตฺถ อตีตตฺติเก ตาว อตฺตโน สภาวํ
อุปฺปาทาทิกฺขณํ วา ปตฺวา อติกฺกนฺตาติ อตีตา. ตทุภยมฺปิ น อาคตาติ อนาคตา.
ตํ ตํ การณํ ปฏิจฺจ อุปฺปนฺนาติ ปจฺจุปฺปนฺนา. อิทํ ภเวน ปริจฺฉนฺนํ.
ปฏิสนฺธิโต หิ ปฏฺฐาย อตีตภเวสุ นิพฺพตฺตา อนนฺตรภเว วา นิพฺพตฺตา โหนฺตุ
กปฺปโกฏิสตสหสฺสมตฺถเก วา, สพฺเพ อตีตาเยว นาม. จุติโต ปฏฺฐาย อนาคตภเวสุ
นิพฺพตฺตนกา กามา อนนฺตรภเว วา นิพฺพตฺตนฺตุ กปฺปโกฏิสตสหสฺสมตฺถเก วา,
สพฺเพ อนาคตาเยว นาม. จุติปฏิสนฺธิอนฺตเร ปวตฺตา กามา ปจฺจุปฺปนฺนา นาม.
    อชฺฌตฺตตฺติเก "เอวํ ปวตฺตมานา มยํ อตฺตาติ คหณํ คมิสฺสามา"ติ อิมินา
วิย อธิปฺปาเยน อตฺตานํ อธิการํ กตฺวา ปวตฺตา อตฺตโน สนฺตาเน ปวตฺตา
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม....สํโยคตฺติก...


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๑๔.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=45&page=14&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=45&A=292&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=45&A=292&modeTY=2&pagebreak=1#p14