อรรถกถาเล่มที่ ๔๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
ชา.อ.๙ มหานิปาต(๑)
หน้าที่ ๖๔-๖๕.

หน้าที่ ๖๔.
คจฺฉาหีติ อตฺโถ ฯ
      เอวญฺจ ปน วตฺวา ปณฺฑิต มหาปรกฺกม กุหึ ตํ เนสฺสามีติ
ปุจฺฉิ ฯ มิถิลนครนฺติ วุตฺเต สา มหาสตฺตํ มาลากลาปํ วิย
อุกฺขิปิตฺวา อุโภหิ พาหาหิ ปคฺคยฺห อุเร นิปชฺชาเปตฺวา ปิยปุตฺตํ
วิย อาทาย คจฺฉนฺตี อากาเส ปกฺขนฺทิ ฯ มหาสตฺโต สตฺตาหํ
โลโณทเกน อุปกิลิฏฺฐสรีโร ทิพฺพผสฺเสน ผุฏฺโฐ นิทฺทํ โอกฺกมิ ฯ
อถ นํ สา มิถิลํ เนตฺวา อมฺพวเน มงฺคลสิลาปตฺเต ทกฺขิณปสฺเสน
นิปชฺชาเปตฺวา อุยฺยาเน เทวตาหิ ตสฺส อารกฺขํ คาหาเปตฺวา
สกฏฺฐานเมว คตา ฯ ตทา โปลชนกสฺส ปุตฺโต นตฺถิ เอกา
ปนสฺส ธีตา สีวลีเทวี นาม อโหสิ ปณฺฑิตา พยตฺตา ฯ อถ
อมจฺจา ตเมว ราชานํ มรณมญฺเจ นิปนฺนํ ปุจฺฉึสุ มหาราช
ตุมฺเหสุ ทิวงฺคเตสุ กสฺส รชฺชํ ทสฺสามาติ ฯ อถ ราชา มม ธีตรํ
สีวลีเทวึ อาราเธตุํ สมตฺถสฺส รชฺชํ เทถ โย วา ปน จตุรสฺส
ปลฺลงฺกสฺส อุสฺสีสกํ ชานาติ โย วา ปน สหสฺสถามธนุํ อาโรเปตุํ
สกฺโกติ โย วา ปน โสฬสมหานิธึ นีหริตุํ สกฺโกติ ตสฺส รชฺชํ
เทถาติ อาห ฯ เทว เตสํ โน นิธีนํ อุทานํ กเถถาติ อาหํสุ ฯ
      ราชา
         สุริยุคฺคมเน นิธิ          อโถ โอคฺคมเน นิธิ
         อนฺโต นิธิ พหิ นิธิ        น อนฺโต น พหิ นิธิ
         อาโรหเน มหานิธิ        อโถ โอโรหเน นิธิ
         จตูสุ มหาสาเลสุ         สมนฺตา โยชเน นิธิ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๖๕.
         ทนฺตคฺเคสุ มหานิธิ        พาลคฺเคสุ จ เกปุเก
         รุกฺขคฺเคสุ มหานิธิ        โสฬเสเต มหานิธี
         สหสฺสถาโม ปลฺลงฺโก      สีวลาราธเนน จาติ
นิธีหิ สทฺธึ อิตเรสมฺปิ อุทานํ กเถสิ ฯ อมจฺจา รญฺโญ อจฺจเยน ตสฺส
มตสรีรกิจฺจํ กตฺวา สตฺตเม ทิวเส สนฺนิปติตฺวา มนฺตยึสุ รญฺญา
อตฺตโน ธีตรํ อาราเธตุํ สมตฺถสฺส รชฺชํ ทาตพฺพนฺติ วุตฺตํ โก
ตํ อาราเธตุํ สกฺขิสฺสตีติ ฯ เต เสนาปติ รญฺโญ วลฺลโภติ ตสฺส
สาสนํ เปเสสุํ ฯ โส สาสนํ สุตฺวา สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา รชฺชสฺสตฺถาย
ราชทฺวารํ คนฺตฺวา อตฺตโน อาคตภาวํ ราชธีตาย อาโรจาเปสิ ฯ
สา ตสฺส อาคตภาวํ ญตฺวา อตฺถิ นุ ขวสฺส เสตจฺฉตฺตสิรึ
ธาเรตุํ ธิตีติ ตสฺส วีมํสนตฺถาย ขิปฺปํ อาคจฺฉตูติ อาห ฯ โส
ตํ สาสนํ สุตฺวา ตํ อาราเธตุกาโม โสปาณปาทมูลโต ปฏฺฐาย
ชเวน คนฺตฺวา ตสฺสา สนฺติเก อฏฺฐาสิ ฯ อถ นํ สา วีมํสมานา
มหาตเล ชเวน ธาวตูติ อาห ฯ โส ราชธีตรํ โตเสสฺสามีติ
เวเคน ธาวิ ฯ อถ นํ ปุน เอหีติ อาห ฯ โส ปุน ชเวน
อาคโต ฯ สา ตสฺส ธิติยา อภาวํ ญตฺวา เอหิ ปาเท เม สมฺพาหาติ ฯ
โส ตสฺส อาราธนตฺถํ นิสีทิตฺวา ปาเทสมฺพาหิ ฯ อถ นํ อุเร
ปาเทน ปหริตฺวา อุตฺตานกํ ปาเตตฺวา อิมํ อนฺธพาลํ ปุริสํ
ธิติวิรหิตํ โปเถตฺวา คีวายํ คเหตฺวา นีหรถาติ ทาสีนํ สญฺญํ
อทาสิ ฯ ตา ตถา กรึสุ ฯ โส เตหิ กึ เสนาปตีติ ปุฏฺโฐ
ตุมฺเห มา ปุจฺฉถ นายํ มานุสฺสิตฺถี ยกฺขินี ภวิสฺสตีติ อาห ฯ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๓ หน้าที่ ๖๔-๖๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=43&page=64&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=43&A=1306&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=43&A=1306&modeTY=2&pagebreak=1#p64