อรรถกถาเล่มที่ ๔ หน้าที่ ๘๐.

คนฺธสนฺนิธิมฺหิ ภิกฺขุโน กณฺฑุกจฺฉุฉวิโทสาทิอาพาเธ ^๑- สติ คนฺธา วฏฺฏนฺติ. เต คนฺเธ อาหราเปตฺวา ตสฺมึ โรเค วูปสนฺเต อญฺเสํ วา อาพาธิกานํ ทาตพฺพา ทฺวาเร ปญฺจงฺคุลิฆรธูปนาทีสุ วา อุปเนตพฺพา. "ปุน โรเค สติ ภวิสฺสนฺตี"ติ ปน เปตุํ น วฏฺฏติ, สนฺนิธิ ^๒- จ โหติ, สลฺลเขญฺจ โกเปติ. อามิสนฺติ วุตฺตาวเสสํ ทฏฺพฺพํ. เสยฺยถีทํ? อิเธกจฺโจ ภิกฺขุ "ตถารูเป กาเล อุปการาย ภวิสฺสนฺตี"ติ ติลตณฺฑุลมุคฺคมาส- นาฬิเกรโลณมจฺฉมํสวลฺลูรสปฺปิเตลคุฬภาชนาทีนิ อาหราเปตฺวา เปติ. โส วสฺสกาเล กาลสฺเสว สามเณเรหิ ยาคุํ ปจาเปตฺวา ปริภุญฺชิตฺวา "สามเณร อุทกกทฺทเม ทุกฺขํ คามํ ปวิสิตุํ, คจฺฉ อสุกํ กุลํ คนฺตฺวา มยฺหํ วิหาเร นิสินฺนภาวํ อาโรเจหิ, อสุกกุลโต ทธิอาทีนิ อาหรา"ติ เปเสติ. ภิกฺขูหิ "กึ ภนฺเต คามํ ปวิสิสฺสถา"ติ วุตฺเตปิ "ทุปฺปเวโส อาวุโส อิทานิ คาโม"ติ วทติ. เต "โหตุ ภนฺเต, อจฺฉถ ตุเมฺห, มยํ ภิกฺขํ ปริเยสิตฺวา อาหริสฺสามา"ติ คจฺฉนฺติ. อถ สามเณโรปิ ทธิอาทีนิ อาหริตฺวา ภตฺตญฺจ พฺยญฺชนญฺจ สมฺปาเทตฺวา อุปเนติ, ตํ ภุญฺชนฺตสฺเสว อุปฏฺากา ภตฺตํ ปหิณนฺติ, ตโตปิ มนาปํ มนาปํ ภุญฺชติ. อถ ภิกฺขู ปิณฺฑปาตํ คเหตฺวา อาคจฺฉนฺติ, ตโตปิ มนาปํ มนาปํ คีวายามกํ ภุญฺชติเยว. เอวํ จตุมาสมฺปิ วีตินาเมติ. อยํ วุจฺจติ ภิกฺขุ "มุณฺฑกุฏุมฺพิกชีวิตํ ชีวติ, น สมณชีวิตนฺ"ติ. เอวรูโป อามิสสนฺนิธิ นาม โหติ. ภิกฺขุโน ปน วสนฏฺาเน เอกา ตณฺฑุลนาฬิ, เอโก คุฬปิณฺโฑ, จตุภาคมตฺตํ สปฺปีติ เอตฺตกํ นิเธตุํ วฏฺฏติ อกาเล สมฺปตฺตโจรานํ อตฺถาย. เต หิ เอตฺตกํปิ อามิสปฏิสนฺถารํ อลภนฺตา ชีวิตาปิ โวโรเปยฺยุํ, ตสฺมา สเจ เอตฺตกํ นตฺถิ, อาหราเปตฺวาปิ เปตุํ วฏฺฏติ. อผาสุกกาเล จ ยเทตฺถ กปฺปิยํ, ตํ อตฺตนาปิ ปริภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ. กปฺปิยกุฏิยํ ปน พหุํ เปนฺตสฺสาปิ สนฺนิธิ นาม นตฺถิ. ตถาคตสฺส ปน ตณฺฑุลนาฬิอาทีสุ วา ยํกิญฺจิ จตุรงฺคุลมตฺตํ ^๓- วา ปิโลติกขณฺฑํ "อิทํ เม อชชฺ วา เสฺว วา ภวิสฺสตี"ติ ปิตํ นาม นตฺถิ. [๑๓] วิสูกทสฺสเนสุ นจฺจํ นาม ยํกิญฺจิ นจฺจํ, ตํ มคฺคํ คจฺฉนฺเตนาปิ คีวํ ปสาเรตฺวา ทฏฺุํ น วฏฺฏติ. วิตฺถารวินิจฺฉโย ปเนตฺถ สมนฺตปาสาทิกายํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ฉวิโรคาทิอาพาเธ. ^๒ ก. สี.อิ. คนฺธสนฺนิธิ ^๓ ฉ.ม.สี.อิ. จตุรตนมตฺตํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๘๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=80&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=2100&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=2100&pagebreak=1#p80