อรรถกถาเล่มที่ ๔ หน้าที่ ๕๓.

[๖] เอวํ อวณฺณภูมิยํ ตาทิลกฺขณํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ วณฺณภูมิยํ ทสฺเสตุํ "มมํ วา ภิกฺขเว ปเร วณฺณํ ภาเสยฺยุนฺ"ติ อาทิมาห. ตตฺถ ปเรติ เย เกจิ ปสนฺนา เทวมนุสฺสา. อานนฺทนฺติ เอเตนาติ อานนฺโท, ปีติยา เอตํ อธิวจนํ. สุมนสฺส ภาโว โสมนนฺสํ, เจตสิกสุขสฺเสตํ อธิวจนํ. อุพฺพิลฺลาวิโน ^๑- ภาโว อุพฺพิลฺลาวิตตฺตํ. ^๒- กสฺส อุพฺพิลฺลาวิตตฺตนฺติ? เจตโสติ, อุทฺธจฺจาวหาย อุพฺพิลฺลาปนปีติยา เอตํ อธิวจนํ. อิติ ^๓- อิธาปิ ทฺวีหิ ปเทหิ สงฺขารกฺขนฺโธ, เอเกน เวทนากฺขนฺโธ วุตฺโต. เอวํ ปมนเยน อุพฺพิลฺลาวิตตฺตํ นิวาเรตฺวา ทุติเยน ตตฺถ อาทีนวํ ทสฺเสนฺโต "ตตฺร เจ ตุเมฺห อสฺสถา"ติ อาทิมาห. อิธาปิ ตุมฺหญฺเวสฺส เตน อนฺตราโยติ เตน อุพฺพิลฺลาวิตตฺเตน ตุมฺหากํเยว ปมชฺฌานาทีนํ อนฺตราโย อสฺสาติ ^๔- อตฺโถ เวทิตพฺโพ. กสฺมา ปเนตํ วุตฺตํ, นนุ ภควตา:- "พุทฺโธ"ติ กิตฺตยนฺตสฺส, ยสฺส ^๕- กาเย ภวติ ยา ปีติ, วรเมว หิ สา ปีติ, กสิเณนาปิ ชมฺพุทีปสฺส. `ธมฺโม'ติ ฯเปฯ `สํโฆ'ติ กิตฺตยนฺตสฺส, ยสฺส กาเย ภวติ ยา ปีติ, วรเมว หิ สา ปีติ, กสิเณนาปิ ชมฺพุทีปสฺสา"ติ จ. "เย ภิกฺขเว พุทฺเธ ปสนฺนา, อคฺเค เต ปสนฺนา"ติ จ เอวมาทีหิ อเนกสเตหิ สุตฺตนฺเตหิ ^๖- รตนตฺตเย ปีติโสมนสฺสํเยว วณฺณิตนฺติ? สจฺจํ วณฺณิตํ, ตํ ปน เนกฺขมฺมนิสฺสิตํ. อิธ "อมฺหากํ พุทฺโธ อมฺหากํ ธมฺโม"ติ อาทินา นเยน อายสฺมโต ฉนฺนสฺส อุปฺปนฺนสทิสํ เคหนิสฺสิตํ ปีติโสมนสฺสํ อธิปฺเปตํ. อิทํ หิ ฌานาทิปฏิลาภาย อนฺตรายกรํ โหติ. เตเนวายสฺมา ฉนฺโนปิ ยาว พุทฺโธ น ปรินิพฺพายิ, ตาว วิเสสํ นิพฺพตฺเตตุํ นาสกฺขิ, ปรินิพฺพานกาเล ปญฺตฺเตน ปน พฺรหฺมทณฺเฑน ตชฺชิโต ตํ ปีติโสมนสฺสํ ปหาย วิเสสํ นิพฺพตฺเตสิ. ตสฺมา อนฺตรายกรํเยว สนฺธาย อิทํ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. อยํ หิ โลภสหคตา ^๗- ปีติ, โลโภ จ โกธสทิโสว. ยถาห:- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.อิ. อุปฺปิลฺลาวิโน ^๒ ฉ.ม.อิ. อุปฺปิลฺลาวิตตฺตํ @^๓ อิทํ ปทํ ฉ.ม.สี.อิ. โปตฺถเกสุ น ทิสฺสติ ^๔ ฉ.ม.อิ. ภเวยฺยาติ @^๕ อยํ ปาโ ฉ.ม.อิ. โปตฺถเกสุ น ทิสฺสติ ^๖ ฉ.ม.อิ. สุตฺเตหิ ^๗ สี.ม. ราคสหคตา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๕๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=53&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=1393&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=1393&pagebreak=1#p53