อรรถกถาเล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๓๐.

เตปิ อมจฺจา เอวํ จินฺเตสุํ "อชฺช ราชา ปญฺจหิ ปเทหิ รตฺตึ โถเมติ, อทฺธา กญฺจิ สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺวา ธมฺมํ โสตุกาโม, ยสฺส เจส ธมฺมํ สุตฺวา ปสีทิสฺสติ, ตสฺส จ มหนฺตํ สกฺการํ กริสฺสติ. ยสฺส ปน กุลุปกสมโณ ^๑- ราชกุลุปโก โหติ, ภทฺทํ ตสฺสา"ติ. [๑๕๑] เต เอวํ จินฺเตตฺวา "อหํ อตฺตโน กุลุปกสมณสฺส วณฺณํ วตฺวา ราชานํ คเหตฺวา คมิสฺสามิ, อหํ คมิสฺสามี"ติ อตฺตโน อตฺตโน กุลุปกานํ วณฺณํ กเถตุํ อารทฺธา. เตนาห "เอวํ วุตฺเต อญฺญตโร ราชามจฺโจติ อาทิ. ตตฺถ ปูรโณติ ตสฺส สตฺถุปฏิญฺญสฺส นามํ. กสฺสโปติ โคตฺตํ. โส กิร อญฺญตรสฺส กุลสฺส เอกูนทาสสตํ ปูรยมาโน ชาโต, เตนสฺส "ปูรโณ"ติ นามํ อกํสุ. มงฺคลทาสตฺตา จสฺส "ทุกฺกฏนฺ"ติ ^๒- วตฺตา ^๓- นตฺถิ, "อกตํ วา น กตนฺ"ติ. โส กิร "กิมหํ เอตฺถ วสามี"ติ ปลายิ. อถสฺส โจรา วตฺถานิ อจฺฉินฺทึสุ, โส ปณฺเณน วา ติเณน วา ปฏิจฺฉาเทตุํปิ อชานนฺโต ชาตรูเปเนว เอกํ คามํ ปาวิสิ. มนุสฺสา นํ ทิสฺวา "อยํ สมโณ อรหา อปฺปิจฺโฉ, นตฺถิ อิมินา สทิโส"ติ ปูวภตฺตาทีนิ คเหตฺวา อุปสงฺกมนฺติ. โส "มยฺหํ สาฏกํ อนิวตฺถภาเวน อิทํ อุปฺปนฺนนฺ"ติ ตโต ปฏฺฐาย สาฏกํ ลภิตฺวาปิ น นิวาเสสิ, ตเทว ปพฺพชฺชํ อคฺคเหสิ. ตสฺส สนฺติเก อญฺเญปิ อญฺเญปีติ ปญฺจสตา มนุสฺสา อนุปพฺพชึสุ. ^๔- ตํ สนฺธายาห "ปูรโณ กสฺสโป"ติ. ปพฺพชิตสมูหสงฺขาโต สํโฆ อสฺส อตฺถีติ สํฆี. เสฺวว คโณ อสฺส อตฺถีติ คณี. อาจารสิกฺขาปนวเสน ตสฺส คณสฺส อาจริโยติ คณาจริโย. ญาโตติ ปญฺญาโต ปากโฏ. "อปฺปิจฺโฉ สนฺตุฏฺโฐ, อปฺปิจฺฉตาย วตฺถํปิ น นิวาเสสี"ติ ^๕- เอวํ สมุคฺคโต ยโส อสฺส อตฺถีติ ยสสฺสี. ติตฺถกโรติ ลทฺธิกโร. สาธุสมฺมโตติ อยํ สาธุ สุนฺทโร สปฺปุริโสติ เอวํ สมฺมโต. พหุชนสฺสาติ อสฺสุตวโต อนฺธพาล- ปุถุชฺชนสฺส. ปพฺพชิตโต ปฏฺฐาย อติกฺกนฺตา พหู รตฺติโย ชานาตีติ รตฺตญฺญู. จิรํ ปพฺพชิตสฺส อสฺสาติ จิรปพฺพชิโต, อจิรปพฺพชิตสฺส หิ กถา โอกปฺปนียา น @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม., อิ. กุลูปโก เอวมุปริปิ ^๒ ก., ม. สุกตํ ทุกุกฏนฺติ ^๓ ก. วทนฺตา @^๔ ฉ.ม., อิ. ปพฺพชึสุ ^๕ ฉ.ม., อิ. นิวาเสตีติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๓๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=130&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=3406&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=3406&modeTY=2&pagebreak=1#p130