อรรถกถาเล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๒๒๔.

๓๗๕. ๖. วงฺคนฺตปุตฺตอุปเสนตฺเถรคาถาวณฺณนา วิวตฺตํ อปฺปนิคฺโฆสนฺติอาทิกา อายสฺมโต อุปเสนตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยํ กิร ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต กาเล หํสวตีนคเร กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา ธมฺมํ สุณมาโน สตฺถารํ เอกํ ภิกฺขุํ สมนฺตปาสาทิกานํ อคฺคฏฺฐาเน ฐเปนฺตํ ทิสฺวา สตฺถุ ^๑- อธิการกมฺมํ กตฺวา ตํ ฐานนฺตรํ ปตฺเถตฺวา ยาวชีวํ กุสลํ กตฺวา เทวมนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท นาลกคาเม รูปสารีพฺราหฺมณิยา กุจฺฉิมฺหิ นิพฺพตฺติ, อุปเสโนติสฺส นามํ อโหสิ. โส วยปฺปตฺโต ตโย เวเท อุคฺคเหตฺวา สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา ปฏิลทฺธสทฺโธ ปพฺพชิตฺวา อุปสมฺปทาย เอกวสฺสิโก "อริยคพฺภํ วฑฺเฒมี"ติ เอกํ กุลปุตฺตํ อตฺตโน สนฺติเก อุปสมฺปาเทตฺวา เตน สทฺธึ สตฺถุ สนฺติกํ คโต. สตฺถารา จสฺส ตสฺส อวสฺสิกสฺส ภิกฺขุโน สทฺธิวิหาริกภาวํ สุตฺวา "อติลหุํ โข ตฺวํ โมฆปุริส พาหุลฺลาย อาวตฺโต"ติ ^๒- ครหิโต "อิทานาหํ ยทิปิ ปริสํ นิสฺสาย สตฺถารา ครหิโต, ปริสํเยว ปน นิสฺสาย สตฺถุ ปาสํโสปิ ภวิสฺสามี"ติ วิปสฺสนาย กมฺมํ กโรนฺโต น จิรสฺเสว อรหตฺตํ ปาปุณิ. เตน วุตฺตํ อปทาเน ๓-:- "ปทุมุตฺตรํ ภควนฺตํ โลกเชฏฺฐํ นราสภํ ปพฺภารมฺหิ นิสินฺนํ ตํ ^๔- อุปคจฺฉึ นรุตฺตมํ. กณิการปุปฺผํ ทิสฺวา วณฺเฏ เฉตฺวานหํ ตทา อลงฺกริตฺวา ฉตฺตมฺหิ พุทฺธสฺส อภิโรปยึ. ปิณฺฑปาตญฺจ ปาทาสึ ปรมนฺนํ สุโภชนํ พุทฺเธน นวเม ตตฺถ สมเณ อฏฺฐ โภชยึ. @เชิงอรรถ: ^๑ สี.,อิ. สตฺถุ สนฺติเก; มโน.ปู. ๑/๒๑๓ ปสฺสิตพฺพํ ^๒ วินย.มหา. ๔/๗๕/๗๖ @อาจริยวตฺตกถา ^๓ ขุ.อป. ๓๒/๘๖/๘๗ ^๔ ฉ.ม. นิสีทนฺตํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๒๒๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=33&page=224&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=33&A=5162&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=33&A=5162&modeTY=2&pagebreak=1#p224