อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๐.

อาคโตติ ตถาคโต, ตถธมฺเม ยาถาวโต ^๑- อภิสมฺพุทฺโธติ ตถาคโต, ตถทสฺสิตาย ตถาคโต, ตถาวาทิตาย ^๒- ตถาคโต, ตถาการิตาย ตถาคโต, อภิภวนฏฺเน ตถาคโตติ เอวํ อฏฺหิ การเณหิ ภควา ตถาคโต. ตถาย อาคโตติ ตถาคโต, ตถาย คโตติ ตถาคโต, ตถลกฺขณํ คโตติ ตถาคโต, ตถานิ อาคโตติ ตถาคโต, ตถาวิโธติ ตถาคโต, ตถา ปวตฺติโตติ ตถาคโต, ตเถหิ อาคโตติ ตถาคโต, ตถา คตภาเวน ตถาคโตติ เอวมฺปิ อฏฺหิ การเณหิ ภควา ตถาคโตติ อยเมตฺถ สงฺเขโป. วิตฺถาโร ปน ปรมตฺถทีปนิยา อุทานฏฺกถาย ^๓- อิติวุตฺตกฏฺกถาย ^๔- จ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ. อิทานิ ตสฺสา ปญฺาย อสาธารณวิเสสํ ทสฺเสตุํ "อคฺคิ ยถา"ติอาทิ วุตฺตํ. ยถา อคฺคีติ อุปมาวจนํ. ยถาติ ตสฺส อุปมาภาวทสฺสนํ. ปชฺชลิโตติ อุปเมยฺเยน สมฺพนฺธทสฺสนํ. นิสีเถติ กิจฺจกรณกาลทสฺสนํ. อยํ เหตฺถ อตฺโถ:- ยถา นาม นิสีเถ รตฺติยํ จตุรงฺคสมนฺนาคเต อนฺธกาเร วตฺตมาเน อุนฺนเต าเน ปชฺชลิโต อคฺคิ ตสฺมึ ปเทเส ตมกตํ ^๕- วิธมนฺตํ ติฏฺติ, เอวเมว ตถาคตานํ อิมํ เทสนา- าณสงฺขาตํ สพฺพโส เวเนยฺยานํ ^๖- สํสยตมํ วิธมนฺตํ ปญฺ ปสฺสาติ. ยโต เทสนาวิลาเสน สตฺตานํ าณมยํ อาโลกํ เทนฺตีติ อาโลกทา. ปญฺามยเมว จกฺขุํ ททนฺตีติ จกฺขุททา. ตทุภยมฺปิ กงฺขาวินยปทฏฺานเมว กตฺวา ทสฺเสนฺโต "เย อาคตานํ วินยนฺติ กงฺขนฺ"ติ อาห. เย ตถาคตา อตฺตโน สนฺติกํ อาคตานํ ^๗- อุปคตานํ เวเนยฺยานํ "อโหสึ นุ โข อหมตีตมทฺธานนฺ"ติอาทินยปฺปวตฺตํ ^๘- โสฬสวตฺถุกํ, "พุทฺเธ กงฺขติ ธมฺเม กงฺขตี"ติอาทินยปฺปวตฺตํ ^๙- อฏวตฺถุกญฺจ กงฺขํ วิจิกิจฺฉํ วินยนฺติ เทสนานุภาเวน อนวเสสโต วิธมนฺติ วิทฺธํเสนฺติ. วินยกุกฺกุจฺจสงฺขาตา ปน กงฺขา ตพฺพินเยเนว วินีตา โหนฺตีติ. @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยถาวโต ^๒ ฉ.ม. ตถวาทิตาย ^๓ ป.ที.อุทาน. หน้า ๑๖๐ สุปฺปวาสาสุตฺตวณฺณนา @^๔ ป.ที.อิติ. หน้า ๑๕๓ วิตกฺกสุตฺตวณฺณนา ^๕ ฉ.ม. ตมคตํ ^๖ ม. วิเนยฺยานํ @^๗ ก. อุปฺปตฺติตานํ, สี. คตานํ ^๘ ม.มู. ๑๒/๑๘/๑๑ สพฺพาสวสุตฺต, @สํ.นิทาน. ๑๖/๒๐/๒๖ ปจฺจยสุตฺต ^๙ อภิ.สงฺ. ๓๔/๑๐๐๘/๒๔๒ นิกฺเขปกณฺฑ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=50&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=1130&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=1130&pagebreak=1#p50