อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๓)
หน้าที่ ๓๗๙-๓๘๐.

หน้าที่ ๓๗๙.
คนฺตฺวา ตตฺถ เสนาสนํ คณฺหติ อิเธวิทานิ วสิสฺสามีติ อาลยํ
วา กโรติ อิจฺจสฺส อาลเยน วา คหณํ อาลเยน วา อาลโย
ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ สพฺพตฺถ ปจฺฉิเม ปจฺฉิเม คหเณ วา อาลเย
วา ติฏฺติ ฯ โย ปน เอกสฺมึ วิหาเร เสนาสนํ คเหตฺวา
อญฺสฺมึ วิหาเร วสิสฺสามีติ คจฺฉติ ตสฺส อุปจารสีมาติกฺกเม
เสนาสนคาโห ปฏิปฺปสฺสมฺภติ ฯ ยทิ ปน สเจ ตตฺถ ผาสุํ
ภวิสฺสติ วสิสฺสามิ โน เจ อาคมิสฺสามีติ คนฺตฺวา อผาสุกภาวํ
ตฺวา ปจฺฉา คจฺฉติ วฏฺฏติ ฯ
     {๓๒๐} ติวสฺสนฺตเรนาติ เอตฺถ ติวสฺสนฺตโร นาม โย ทฺวีหิ
วสฺเสหิ มหนฺตตโร วา ทหรตโร วา โหติ ฯ โย ปน เอเกน
วสฺเสน มหนฺตตโร วา ทหรตโร วา โย วา ปน สมานวสฺโส
ตตฺถ วตฺตพฺพเมว นตฺถิ ฯ อิเม จ สพฺเพ เอกสฺมึ มญฺเจ วา
ปีเ วา เทฺว เทฺว หุตฺวา นิสีทิตุํ ลภนฺติ ฯ ยํ ติณฺณนฺนํ
ปโหติ ฯ ตํ สํหาริมํ วา โหตุ อสํหาริมํ วา ฯ ตถารูเป อปิ
ผลกขณฺเฑ อนุปสมฺปนฺเนนาปิ สทฺธึ นิสีทิตุํ วฏฺฏติ ฯ
     หตฺถิขนกนฺติ หตฺถีนํ หตฺถิกุมฺเภ ปติฏฺิตํ ฯ เอวํ กตสฺส
กิเรตํ นามํ ฯ สพฺพํ ปาสาทปริโภคนฺติ สุวณฺณรชตาทิวิจิตฺรานิปิ
กวาฏานิ มญฺจปีานิ ตาลวณฺฏานิ สุวณฺณรชตมยานิ ปานียฆฏานิ
ปานียสราวกานิ วา ยงฺกิญฺจิ จิตฺตกมฺมกตํ สพฺพํ วฏฺฏติ ฯ
ปาสาทสฺส ทาสีทาสเขตฺตวตฺถุโคมหิสํ เทมาติ วทนฺติ ฯ ปาเฏกฺกํ
คหณกิจฺจํ นตฺถิ ฯ ปาสาเท ปฏิคฺคหิเต ปฏิคฺคหิตเมว โหติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๘๐.
โคณกาทีนิ สงฺฆิกวิหาเร วา ปุคฺคลิกวิหาเร วา มญฺจปีเกสุ
อตฺถริตฺวา ปริภุญฺชิตุํ น วฏฺฏติ ฯ ธมฺมาสเน ปน คิหิวิกฏนีหาเรน
ลพฺภติ ฯ ตตฺราปิ นิปชฺชิตุํ น วฏฺฏติ ฯ
     {๓๒๑} ปญฺจิมานีติ ราสิวเสน ปญฺจ ฯ สรูปวเสน ปเนตานิ พหูนิ
โหนฺติ ฯ ตตฺถ อาราโม นาม ปุปฺผาราโม วา ผลาราโม วา ฯ
อารามวตฺถุ นาม เตสํเยว อารามานํ อตฺถาย ปริจฺฉินฺทิตฺวา
ปิโตกาโส เตสุ วา อาราเมสุ วินฏฺเสุ เตสํ โปราณภูมิภาโค ฯ
วิหาโร นาม ยงฺกิญฺจิ ปาสาทาทิเสนาสนํ ฯ วิหารวตฺถุ นาม
ตสฺส ปติฏฺาโนกาโส ฯ มญฺโจ นาม มสารโก มุทฺทิกาพทฺโธ
กุลีรปาทโก ฯ อาหจฺจปาทโกติ อิเมสํ ปุพฺเพ วุตฺตานํ จตุนฺนํ
มญฺจานํ อญฺตโร ฯ ปีนฺนาม มสารกาทีนํเยว จตุนฺนํ ปีานํ
อญฺตรํ ฯ ภิสี นาม อุณฺณภิสีอาทีนํ ปญฺจนฺนํ อญฺตรา ฯ
พิมฺโพหนํ นาม วุตฺตปฺปการานํ พิมฺโพหนานํ อญฺตรํ ฯ โลหกุมฺภี
นาม กาฬโลเหน วา ตมฺพโลเหน วา เยนเกนจิ โลเหน กตา
กุมฺภี ฯ โลหภาณกาทีสุปิ เอเสว นโย ฯ เอตฺถ ปน ภาณกนฺติ
อรญฺขโร วุจฺจติ ฯ วารโกติ ฆโฏ ฯ กฏาหนฺติ กฏาหเมว ฯ
วาสีอาทีสุ วลฺลีอาทีสุ จ ทูวิญฺเยฺยํ นาม นตฺถิ ฯ
     เอวํ
          ทฺวิสงฺคหานิ เทฺว โหนฺติ    ตติยํ จตุสงฺคหํ
          จตุตฺถํ นวโกฏฺาสํ          ปญฺจมํ อฏฺเภทนํ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้าที่ ๓๗๙-๓๘๐.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=3&page=379&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=3&A=7773&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=3&A=7773&pagebreak=1#p379