ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย
อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลี อักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๓)

หน้าที่ ๒๘๔-๒๙๐.

หน้าที่ ๒๘๔.

{๗๖} อิทานิ ยา อยํ สมฺมา วตฺตนา วุตฺตา ฯ ตตฺถ น อุปสมฺปาเทตพฺพนฺติ อุปชฺฌาเยน หุตฺวา น อุปสมฺปาเทตพฺพํ วตฺตํ นิกฺขิปิตฺวา ปน อุปสมฺปาเทตุํ วฏฺฏติ ฯ อาจริเยน หุตฺวา กมฺมวาจาปิ น สาเวตพฺพา อญฺสฺมึ อสติ วตฺตํ นิกฺขิปิตฺวา สาเวตุํ วฏฺฏติ ฯ น นิสฺสโย ทาตพฺโพติ อาคนฺตุกานํ นิสฺสโย น ทาตพฺโพ เยหิปิ ปกติยาว นิสฺสโย คหิโต เต วตฺตพฺพา อหํ วินยกมฺมํ กโรมิ อสุกตฺเถรสฺส นาม สนฺติเก นิสฺสยํ คณฺหถ มยฺหํ วตฺตํ มา กโรถ มา มํ คามปฺปเวสนํ อาปุจฺฉถาติ ฯ สเจ เอวํ วุตฺเตปิ กโรนฺติเยว ฯ วาริตกาลโต ปฏฺาย กโรนฺเตสุปิสฺส อนาปตฺติ ฯ น สามเณโรติ อญฺโ สามเณโร น คเหตพฺโพ อุปชฺฌํ ทตฺวา คหิตสามเณราปิ วตฺตพฺพา อหํ วินยกมฺมํ กโรมิ มยฺหํ วตฺตํ มา กโรถ มา มํ คามปฺปเวสนํ อาปุจฺฉถาติ ฯ สเจ เอวํ วุตฺเตปิ กโรนฺติเยว ฯ วาริตกาลโต ปฏฺาย กโรนฺเตสุปิสฺส อนาปตฺติ ฯ ภิกฺขุโนวาทก- สมฺมติ นาม อธิปจฺจฏฺานภูตา ปฏิกฺขิตฺตา ตสฺมา ภิกฺขุ- สงฺฆสฺส วตฺตพฺพํ ภนฺเต อหํ วินยกมฺมํ กโรมิ ภิกฺขุโนวาทกํ ชานาถาติ ฯ ปฏิพลสฺส วา ภิกฺขุโน ภาโร กาตพฺโพ ฯ อาคตา จ ภิกฺขุนิโย สงฺฆสฺส สนฺติกํ คจฺฉถ สงฺโฆ โว โอวาท- ทายกํ ชานิสฺสตีติ วา อหํ วินยกมฺมํ กโรมิ อสุกภิกฺขุสฺส นาม สนฺติกํ คจฺฉถ โส โว โอวาทํ ทสฺสตีติ วา วตฺตพฺพา ฯ สา อาปตฺตีติ สุกฺกวิสฏฺิยา ปริวาเส ทินฺเน ปุน สุกฺกวิสฏฺ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๕.

นาปชฺชิตพฺพา ฯ อญฺา วา ตาทิสิกาติ กายสํสคฺคาทิครุกาปตฺติ ฯ ตโต วา ปาปิฏฺตราติ ปาราชิกาปตฺติ สตฺตสุ อาปตฺตีสุ ทุพฺภาสิตาปตฺติ ปาปิฏฺา ทุกฺกฏาปตฺติ ปาปิฏฺตรา ทุกฺกฏาปตฺติ ปาปิฏฺา ปาฏิเทสนียาปตฺติ ปาปิฏฺตรา ฯ เอวํ ปาจิตฺติย- ถุลฺลจฺจยสงฺฆาทิเสสปาราชิกาปตฺตีสุ นโย เวทิตพฺโพ ฯ ตาสํ วตฺถูสุปิ ทุพฺภาสิตวตฺถุ ปาปิฏฺ ทุกฺกฏวตฺถุ ปาปิฏฺตรนฺติ ปุริมนเยเนว เภโท เวทิตพฺโพ ฯ ปณฺณตฺติวชฺเช สิกฺขาปเท ปน วตฺถุปิ อาปตฺติปิ ปาปิฏฺา ฯ โลกวชฺเช ปน อุภยํปิ ปาปิฏฺตรํ ฯ กมฺมนฺติ ปริวาสกมฺมวาจา วุจฺจติ ตํ กมฺมํ อกตํ ทุกฺกฏนฺติ- อาทีหิ วา กึ อิทํ กมฺมํ นาม กสิกมฺมํ โครกฺขกมฺมนฺติอาทีหิ วา วจเนหิ น ครหิตพฺพํ ฯ กมฺมิกาติ เยหิ ภิกฺขูหิ กมฺมํ กตํ เต กมฺมิกาติ วุจฺจนฺติ ฯ เต พาลาอพฺยตฺตาติอาทีหิ วจเนหิ น ครหิตพฺพา ฯ น สวจนียํ กาตพฺพนฺติ ปลิโพธนตฺถาย วา ปกฺโกสนตฺถาย วา สวจนียํ น กาตพฺพํ ปลิโพธนตฺถาย หิ กโรนฺโต อหํ อายสฺมนฺตํ อิมสฺมึ วตฺถุสฺมึ สวจนียํ กโรมิ อิมมฺหา อาวาสา เอกปทํปิ มา ปกฺกมิ ยาว น ตํ อธิกรณํ วูปสนฺตํ โหตีติ เอวํ กโรติ ปกฺโกสนตฺถาย กโรนฺโต อหํ เต สวจนียํ กโรมิ เอหิ มยา สทฺธึ วินยธรานํ สมฺมุขีภาวํ คจฺฉาหีติ เอวํ กโรติ ตทุภยํปิ น กาตพฺพํ ฯ น อนุวาโทติ วิหารเชฏฺกฏฺานํ น กาตพฺพํ ปาฏิโมกฺขุทฺเทสเกน วา ธมฺมชฺเฌสเกน วา น ภวิตพฺพํ เตรสสุ สมฺมตีสุ เอกสมฺมติวเสนปิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๖.

อิสฺสริยกมฺมํ น กาตพฺพํ ฯ น โอกาโสติ กโรตุ เม อายสฺมา โอกาสํ อหํ ตํ วตฺตุกาโมติ เอวํ ปกตตฺตสฺส โอกาโส น กาตพฺโพ วตฺถุนา วา อาปตฺติยา วา น โจเทตพฺโพ อยนฺเต โทโสติ น สาเรตพฺโพ ฯ น ภิกฺขู ภิกฺขูหิ สมฺปโยเชตพฺพนฺติ อญฺมญฺ ปโยเชตฺวา กลโห น กาเรตพฺโพ ฯ ปุรโต สงฺฆตฺเถเรน หุตฺวา ปุรโต น คนฺตพฺพํ ทฺวาทสหตฺถํ อุปจารํ มุญฺจิตฺวา เอกเกน คนฺตพฺพํ ฯ นิสีทเนปิ เอเสว นโย ฯ อาสนปริยนฺโตติ ภตฺตคฺคาทีสุ สงฺฆนวกาสนปริยนฺโต นาม สฺวาสฺส ทาตพฺโพ ฯ ตตฺถ นิสีทิตพฺพํ ฯ เสยฺยปริยนฺโตติ เสยฺยานํ ปริยนฺโต สพฺพลามกํ มญฺจปี ฯ อยํ หิ วสฺสคฺเคน อตฺตโน ปตฺตฏฺาเน เสยฺยํ คเหตุํ น ลภติ ฯ สพฺพภิกฺขูหิ วิจินิตฺวา คหิตาวเสสา ปน มงฺกุณคูถภริตา เวตฺตวากาทิวินทฺธา ลามกเสยฺยา อสฺส ทาตพฺพา ฯ วิหารปริยนฺโตติ ยถา จ เสยฺยา เอวํ วสนํ อาวาโสปิ วา วสฺสคฺเคน อตฺตโน ปตฺตฏฺาเน ตสฺส น วฏฺฏติ ฯ สพฺพภิกฺขูหิ วิจินิตฺวา คหิตาวเสสา ปน รโชหตภูมิชตุกมูสิกภริตา ปณฺณสาลา อสฺส ทาตพฺพา ฯ สเจ ปกตตฺตา สพฺเพ รุกฺขมูลิกา อพฺโภกาสิกา วา โหนฺติ ฉนฺนํ น อุเปนฺติ ฯ สพฺเพปิ เอเตหิ วิสฺสฏฺาวาสา นาม โหนฺติ ฯ เตสุ ยํ อิจฺฉติ ตํ ลภติ ฯ วสฺสูปนายิกทิวเส ปน ปจฺจยํ เอกปสฺเส ตฺวา วสฺสคฺเคน คณฺหิตุํ ลภติ เสนาสนํ ปน น ลภติ ฯ นิวทฺธวสฺสาวาสิกํ เสนาสนํ คณฺหิตุกาเมน วตฺตํ นิกฺขิปิตฺวา คเหตพฺพํ ฯ เตน จ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๗.

โส สาทิตพฺโพติ ยํ อสฺส อาสนาทิปริยนฺตํ ภิกฺขู เทนฺติ โส เอว สาทิตพฺโพ ฯ ปุเรสมเณน วา ปจฺฉาสมเณน วาติ าติปวาริตฏฺ- าเน เอตฺตเก ภิกฺขู คเหตฺวา อาคจฺฉถาติ นิมนฺติเตน ภนฺเต อสุกํ นาม กุลํ ภิกฺขู นิมนฺเตติ เอถ ตตฺถ คจฺฉามาติ เอวํ สํวิธาย ภิกฺขู ปุเรสมเณน วา ปจฺฉาสมเณน วา กตฺวา น คนฺตพฺพํ ฯ ภนฺเต อสุกสฺมึ นาม คาเม มนุสฺสา ภิกฺขูนํ อาคมนํ อิจฺฉนฺติ สาธุ วต สเจ เตสํ สงฺคหํ กเรยฺยาถาติ เอวญฺจ ปน ปริยาเยน กเถตุํ วฏฺฏติ ฯ น อารญฺิกงฺคนฺติ อาคตาคตานํ อาโรเจตุํ หรายมาเนน อารญฺิกธุตงฺคํ น สมาทาตพฺพํ ฯ เยนปิ ปกติยา สมาทินฺนํ เตน ทุติยํ ภิกฺขุํ คเหตฺวา อรญฺเ อรุณํ อุฏฺาเปตพฺพํ น จ เอกเกน คนฺตพฺพํ ตถา ภตฺตคฺคาทีสุ อาสน- ปริยนฺเต นิสชฺชาย หรายมาเนน ปิณฺฑปาติกธุตงฺคํปิ น สมาทาตพฺพํ ฯ โย ปน ปกติยา ปิณฺฑปาติโก ตสฺส ปฏิเสโธ นตฺถิ ฯ น จ ตปฺปจฺจยาติ นิหตภตฺโต หุตฺวา วิหาเรเยว นิสีทิตฺวา ภุญฺชนฺโต รตฺติโย คณิสฺสามีติ คจฺฉโต คาเม ภิกฺขู ทิสฺวา อนาโรเจนฺตสฺส รตฺติจฺเฉโท สิยาติ อิมินา การเณน ปิณฺฑปาโต น นีหราเปตพฺโพ ฯ มา มํ ชานึสูติ มา มํ เอกภิกฺขุปิ ชานาตูติ อิมินา อชฺฌาสเยน วิหาเร สามเณเรหิ ปจาเปตฺวา ภุญฺชิตุํปิ น ลภติ ฯ คามํ ปิณฺฑาย ปวิสิตพฺพเมว ฯ คิลานสฺส ปน นวกมฺมอาจริยุปชฺฌายกิจฺจาทีสุ ปสุตสฺส วา วิหาเรเยว อจฺฉิตุํ วฏฺฏติ สเจ คาเม อเนกสตา ภิกฺขู วิจรนฺติ น สกฺกา โหติ อาโรเจตุํ คามกาวาสํ คนฺตฺวา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๘.

สภาคฏฺาเน วสิตุํ วฏฺฏติ ฯ อาคนฺตุเกนาปิ กิญฺจิ วิหารํ อาคเตน ตตฺถ ภิกฺขูนํ อาโรเจตพฺพํ ฯ สเจ สพฺเพ เอกฏฺาเน ิเต ปสฺสติ เอกฏฺาเน ิเตเนว อาโรเจตพฺพํ ฯ อถ รุกฺขมูลาทีสุ วิสุํ วิสุํ ิตา โหนฺติ ฯ ตตฺถ ตตฺถ คนฺตฺวา อาโรเจตพฺพํ ฯ สญฺจิจฺจ อนาโรเจนฺตสฺส รตฺติจฺเฉโท จ โหติ วตฺตเภเท จ ทุกฺกฏํ ฯ อถ วิจินนฺโต เอกจฺเจ น ปสฺสติ รตฺติจฺเฉโทว โหติ น วตฺตเกเท ทุกฺกฏํ ฯ อาคนฺตุกสฺสาติ อตฺตโน วสนวิหารํ อาคตสฺสาปิ เอกสฺส วา พหุนฺนํ วา วุตฺตนเยเนว อาโรเจตพฺพํ ฯ รตฺติจฺเฉทวตฺตเภทาปิ เจตฺถ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา ฯ สเจ อาคนฺตุกา มุหุตฺตํ วิสฺสมิตฺวา วา อวิสฺสมิตฺวา วา เอวํ วิหารมชฺเฌ น คจฺฉนฺติ เตสํปิ อาโรเจตพฺพํ ฯ สเจ ตสฺส อชานนฺตสฺเสว คจฺฉนฺติ อยํ จ ปน คตกาเล ชานาติ ฯ คนฺตฺวา อาโรเจตพฺพํ ฯ สมฺปาปุณิตุํ อสกฺโกนฺตสฺส รตฺติจฺเฉโทว โหติ น วตฺตเภเท ทุกฺกฏํ ฯ เยปิ อนฺโตวิหารํ อปวิสิตฺวา อุปจารสีมํ โอกฺกมิตฺวา คจฺฉนฺติ อยญฺจ เนสํ ฉตฺตสทฺทํ วา อุกาสิตสทฺทํ วา ขิปิตสทฺทํ วา สุตฺวา อาคนฺตุกภาวํ ชานาติ ฯ คนฺตฺวา อาโรเจตพฺพํ คตกาเล ชานนฺเตนปิ อนุพนฺธิตฺวา อาโรเจตพฺพเมว ฯ สมฺปาปุณิตุํ อสกฺโกนฺตสฺส รตฺติจฺ- เฉโทว โหติ น วตฺตเภเท ทุกฺกฏํ ฯ โยปิ รตฺตึ อาคนฺตฺวา รตฺตึเยว คจฺฉติ โสปิสฺส รตฺติจฺเฉทํ กโรติ ฯ อญฺาตตฺตา ปน วตฺตเภเท ทุกฺกฏํ นตฺถิ ฯ สเจ อชานิตฺวาว อพฺภานํ กโรติ อกตเมว โหตีติ กุรุนฺทิยํ วุตฺตํ ฯ ตสฺมา อธิกา รตฺติโย คเณตฺวา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๙.

กาตพฺพํ ฯ อยํ อปณฺณกปฏิปทา ฯ นทีอาทีสุ นาวาย คจฺฉนฺตํปิ ปรตีเร ิตํปิ อากาเส คจฺฉนฺตํปิ ปพฺพตถลอรญฺาทีสุ ทูเร ิตํปิ ภิกฺขุํ ทิสฺวา สเจ ภิกฺขูติ ววตฺถานํ อตฺถิ นาวาทีหิ คนฺตฺวา มหาสทฺทํ กตฺวา วา เวเคน อนุพนฺธิตฺวา วา อาโรเจตพฺพํ ฯ อนาโรเจนฺตสฺส รตฺติจฺเฉโท เจว วตฺตเภเท จ ทุกฺกฏํ โหติ ฯ สเจ วายมนฺโตปิ สมฺปาปุณิตุํ วา สาเวตุํ วา น สกฺโกติ รตฺติจฺเฉโทว โหติ น วตฺตเภเท ทุกฺกฏํ ฯ สงฺฆเสนาภยตฺเถโร ปน วิสยาวิสยวเสน กเถติ วิสเย กิร อนาโรเจนฺตสฺส รตฺติจฺเฉโท เจว วตฺตเภเท ทุกฺกฏญฺจ โหติ อวิสเย ปน อุภยํปิ นตฺถีติ ฯ กรวิกติสฺสตฺเถโร ปน สมโณ อยนฺติ ววตฺถานํเยว ปมาณํ สเจปิ อวิสโย โหติ วตฺตเภเท ทุกฺกฏเมว นตฺถิ รตฺติจฺเฉโท ปน โหติเยวาติ อาห ฯ อุโปสเถติ อุโปสถํ สมฺปาปุณิสฺสามาติ อาคนฺตุกา หิ ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ อิทฺธิยา คนฺตฺวาปิ อุโปสถภาวํ ตฺวา โอตริตฺวา อุโปสถกมฺมํ กโรนฺติ ฯ ตสฺมา อาคนฺตุก- โสธนตฺถํ อุโปสถทิวเส อาโรเจตพฺพํ ฯ ปวารณายปิ เอเสว นโย ฯ คิลาโนติ คนฺตุํ อสมตฺโถ ฯ ทูเตนาติ เอตฺถาปิ อนุปสมฺปนฺนํ เปเสตุํ น วฏฺฏติ ภิกฺขุํ เปเสตฺวา อาโรจาเปตพฺพํ ฯ อภิกฺขุโก อาวาโสติ สุญฺโ วิหาโร ยตฺถ เอโกปิ ภิกฺขุ นตฺถิ ตตฺถ วาสตฺถาย น คนฺตพฺพํ ฯ น หิ ตตฺถ วุตฺถรตฺติโย คณนูปคา โหนฺติ ฯ ปกตตฺเตน ปน สทฺธึ วฏฺฏติ ฯ ทสวิธนฺตราเย ปน สเจปิ รตฺติโย คณนูปคา น โหนฺติ อนฺตรายโต ปริมุจฺจนตฺถาย

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๙๐.

คนฺตพฺพเมว ฯ เตน วุตฺตํ อญฺตฺร อนฺตรายาติ ฯ นานาสํวาสเกหิ สทฺธึ วินยกมฺมํ กาตุํ น วฏฺฏติ ฯ เตสํ อนาโรจเนปิ รตฺติจฺเฉโท นตฺถิ อภิกฺขุกาวาสสทิสเมว โหติ ฯ เตน วุตฺตํ ยตฺถสฺสุ ภิกฺขู นานาสํวาสกาติ ฯ เสสํ อุโปสถกฺขนฺธเก วุตฺตนยเมว ฯ {๘๑} เอกจฺฉนฺเน อาวาเสติอาทีสุ อาวาโส นาม วสนตฺถาย กตํ เสนาสนํ ฯ อนาวาโส นาม เจติยฆรํ โพธิฆรํ สมฺมชฺชนีอฏฺฏโก ทารุอฏฺฏโก ปานียมาโฬ วจฺจกุฏี ทฺวารโกฏฺโกติเอวมาทิ ฯ ตติยปเทน ตทุภยํ คหิตํ ฯ เอเตสุ ยตฺถ กตฺถจิ เอกจฺฉนฺเน ฉทนโต อุทกปตนฏฺานปริจฺฉินฺเน โอกาเส อุกฺขิตฺตโก วสิตุํ น ลภติ ปาริวาสิโก ปน อนฺโตอาวาเสเยว น ลภตีติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํ ฯ มหาอฏฺกถายํ ปน อวิเสเสน อุทกปาเตน วาริตนฺติ วุตฺตํ ฯ กุรุนฺทิยํ เอเตสุ ปญฺจวณฺณฉทนพทฺธฏฺาเนสุ ปาริวาสิกสฺส จ อุกฺขิตฺตกสฺส จ ปกตตฺเตน สทฺธึ วสนํ อุทกปาเตน วาริตนฺติ วุตฺตํ ฯ ตสฺมา นานูปจาเรปิ เอกจฺฉนฺเน น วฏฺฏติ ฯ สเจ ปเนตฺถ ตทหุปสมฺปนฺเนปิ ปกตตฺเต ปมํ ปวิสิตฺวา นิปนฺเน สฏฺีวสฺโสปิ ปาริวาสิโก ปจฺฉา ปวิสิตฺวา ชานนฺโต นิปชฺชติ รตฺติจฺเฉโท เจว วตฺตเภเท ทุกฺกฏญฺจ ฯ อชานนฺตสฺส รตฺติจฺเฉโทว น วตฺตเภเท ทุกฺกฏํ ฯ สเจ ปน ตสฺมึ ปมํ นิปนฺเน ปจฺฉา ปกตตฺโต ปวิสิตฺวา นิปชฺชติ ปาริวาสิโก จ ชานาติ รตฺติจฺเฉโท เจว วตฺตเภเท จ ทุกฺกฏํ ฯ โน เจ ชานาติ รตฺติจฺเฉโทว น วตฺตเภเท ทุกฺกฏํ ฯ วุฏฺาตพฺพํ นิมนฺเตตพฺโพติ ตทหุปสมฺปนฺนํปิ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้าที่ ๒๘๔-๒๙๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=3&page=284&pages=7&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=3&A=5821&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=3&A=5821&pagebreak=1#p284


จบการแสดงผล หน้าที่ ๒๘๔-๒๙๐.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]