อรรถกถาเล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๑๐๒.

[๕๕] ทิฏฺฐีวิสูกานีติ กา อุปฺปตฺติ? พาราณสิยํ กิร อญฺญตโร ราชา รโหคโต จินฺเตสิ "ยถา สีตาทีนํ ปฏิฆาตกานิ อุณฺหาทีนิ อตฺถิ, อตฺถิ นุ โข เอวํ วฏฺฏปฏิฆาตกํ วิวฏฺฏํ, โน'ติ. โส อมจฺเจ ปุจฺฉิ "วิวฏฺฏํ ชานาถา"ติ. เต "ชานาม มหาราชา"ติ อาหํสุ. ราชา กึ ตนฺติ. ตโต "อนฺตวา โลโก"ติอาทินา นเยน สสฺสตุจฺเฉทํ กเถสุํ. อถ ราชา "อิเม น ชานนฺติ, สพฺเพปิเม ทิฏฺฐิคติกา"ติ สยเมว เตสํ วิโลมตญฺจ อยุตฺตตญฺจ ทิสฺวา "วฏฺฏปฏิฆาตกํ วิวฏฺฏํ อตฺถิ, ตํ คเวสิตพฺพนฺ"ติ จินฺเตตฺวา รชฺชํ ปหาย ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนฺโต ปจฺเจกโพธึ สจฺฉากาสิ. อิมญฺจ อุทานคาถํ อภาสิ ปจฺเจกพุทฺธมชฺเฌ พฺยากรณคาถญฺจ. "ทิฏฺฐีวิสูกานิ อุปาติวตฺโต ปตฺโต นิยามํ ปฏิลทฺธมคฺโค อุปฺปนฺนญาโณมฺหิ อนญฺญเนยฺโย เอโก จเร ขคฺควิสาณกปฺโป"ติ. ตสฺสตฺโถ:- ทิฏฺฐีวิสูกานีติ ทฺวาสฏฺฐิทิฏฺฐิคตานิ. ตานิ หิ มคฺคสมฺมาทิฏฺฐิยา วิสูกฏฺเฐน วิชฺฌนฏฺเฐน วิโลมฏฺเฐน จ วิสูกานิ. เอวํ ทิฏฺฐิยา วิสูกานิ, ทิฏฺฐิ เอว วา วิสูกานิ ทิฏฺฐิวิสูกานิ. อุปาติวตฺโตติ ทสฺสนมคฺเคน อติกฺกนฺโต ปตฺโต นิยามนฺติ อวินิปาตธมฺมตาย สมฺโพธิปรายนตาย จ นิยตภาวํ อธิคโต, สมฺมตฺตนิยามสงฺขาตํ วา ปฐมมคฺคนฺติ. เอตฺตาวตา ปฐมมคฺคกิจฺจนิปฺผตฺติ จ ตสฺส ปฏิลาโภ จ วุตฺโต. อิทานิ ปฏิลทฺธมคฺโคติ อิมินา เสสมคฺคปฏิลาภํ ทสฺเสติ. อุปฺปนฺนญาโณมฺหีติ อุปฺปนฺนปจฺเจกโพธิญาโณ อมฺหิ, เอเตน ผลํ ทสฺเสติ. อนญฺญเนยฺโยติ อญฺเญหิ "อิทํ สจฺจํ อิทํ สจฺจนฺ"ติ น เนตพฺโพ. เอเตน สยมฺภุตํ ทีเปติ, ปตฺเต วา ปจฺเจกโพธิญาเณ อเนยฺยตาย อภาวา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๑๐๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=28&page=102&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=28&A=2546&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=28&A=2546&modeTY=2&pagebreak=1#p102