อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๘๖.

จ ปิยสฺส, มานนียโต มนสฺส วฑฺฒนโต จ มนาปสฺสาติ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ยทิทํ ปุญฺานีติ "ปุญฺานี"ติ ยทิทํ วจนํ, เอตํ สุขสฺส อิฏฺสฺส วิปากสฺส อธิวจนํ นามํ, สุขเมเวตํ ยทิทํ ปุญฺนฺติ ผเลน การณสฺส อเภทูปจารํ วทติ. เตน กตูปจิตานํ ปุญฺานํ อวสฺสํภาวิผลํ สุตฺวา อปฺปมตฺเตน สกฺกจฺจํ ปุญฺานิ กาตพฺพานีติ ปุญฺกิริยายํ นิโยเชติ, อาทรญฺจ เนสํ ตตฺถ อุปฺปาเทติ. อิทานิ อตฺตนา สุเนตฺตกาเล กเตน ปุญฺกมฺเมน ทีฆรตฺตํ ปจฺจนุภูตํ ภวนฺตรปฏิจฺฉนฺนํ อุฬารตมํ ปุญฺวิปากํ อุทาหริตฺวา ตมตฺถํ ปากฏํ กโรนฺโต "อภิชานามิ โข ปนาหนฺ"ติอาทิมาห. ตตฺถ อภิชานามีติ อภิวิสิฏฺเน าเณน ชานามิ, ปจฺจกฺขโต พุชฺฌามิ, ทีฆรตฺตนฺติ จิรกาลํ. ปุญฺานนฺติ ทานาทิกุสล- ธมฺมานํ. สตฺต วสฺสานีติ สตฺต สํวจฺฉรานิ. เมตฺตจิตฺตนฺติ มิชฺชตีติ เมตฺตา, สินิยฺหตีติ อตฺโถ. มิตฺเต ภวา, มิตฺตสฺส วา เอสา ปวตฺตีติปิ เมตฺตา. ลกฺขณาทิโต ปน หิตาการปฺปวตฺติลกฺขณา, หิตูปสํหารรสา, อาฆาตวินย- ปจฺจุปฏฺานา, สตฺตานํ มนาปภาวทสฺสนปทฏฺานา. พฺยาปาทูปสโม เอติสฺสา สมฺปตฺติ, สิเนหาสมฺภโว วิปตฺติ. สา เอตสฺส อตฺถีติ เมตฺตจิตฺตํ. ภาเวตฺวาติ เมตฺตาสหคตํ จิตฺตํ จิตฺตสีเสน สมาธิ วุตฺโตติ เมตฺตาสมาธึ เมตฺตาพฺรหฺมวิหารํ อุปฺปาเทตฺวา เจว วฑฺเฒตฺวา จ. สตฺต สํวฏฺฏวิวฏฺฏกปฺเปติ สตฺต มหากปฺเป. สํวฏฺฏวิวฏฺฏคฺคหเณเนว หิ สํวฏฺฏฏฺายิวิวฏฺฏฏฺายิโนปิ คหิตา. อิมํ โลกนฺติ กามโลกํ. สํวฏฺฏมาเน สุทนฺติ สํวฏฺฏมาเน. สุทนฺติ นิปาตมตฺตํ, วินสฺสมาเนติ อตฺโถ. "สํวฏฺฏมาเน สุทนฺ"ติ จ ปนฺติ. กปฺเปติ กาเล. กปฺปสีเสน หิ กาโล วุตฺโต. กาเลปิ วา ขียมาเน กปฺโปปิ ^๑- ขียเตว. ยถาห:- "กาโล ฆสติ ภูตานิ, สพฺพาเนว สหตฺตนา"ติ. ^๒- "อาภสฺสรูปโค โหมี"ติ วุตฺตตฺตา เตโชสํวฏฺฏวเสเนตฺถ กปฺปวุฏฺานํ เวทิตพฺพํ. อาภสฺสรูปโคติ ตตฺถ ปฏิสนฺธิคฺคหณวเสน อาภสฺสรพฺรหฺมโลกํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สพฺโพปิ ^๒ ขุ.ชา. ๒๗/๓๔๐/๙๕ (สฺยา)

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=27&page=86&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=1874&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=27&A=1874&pagebreak=1#p86