อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๑๓๑.

"เสกฺขสฺส สิกฺขมานสฺส อุชุมคฺคานุสาริโน ขยสฺมึ ปมํ าณํ ตโต อญฺา อนนฺตราติ" ^๑- เอตฺถ อริยมคฺโค อาสวกฺขโยติ วุตฺโต. "อาสวานํ ขยา สมโณ โหตี"ติ ^๒- เอตฺถ ผลํ. "ปรวชฺชานุปสฺสิสฺส นิจฺจํ อุชฺฌานสญฺิโน อาสวา ตสฺส วฑฺฒนฺติ อารา โส อาสวกฺขยา"ติ ^๓- เอตฺถ นิพฺพานํ. อิธ ปน ผลํ สนฺธาย "อาสวานํ ขยายา"ติ วุตฺตํ, อรหตฺตผลตฺถายาติ อตฺโถ. สํเวชนีเยสุ าเนสูติ สํเวคชนเกสุ ชาติอาทีสุ สํเวควตฺถูสุ. ชาติ ชรา พฺยาธิ มรณํ อปายทุกฺขํ, อตีเต วฏฺฏมูลกํ ทุกฺขํ, อนาคเต วฏฺฏมูลกํ ทุกฺขํ, ปจฺจุปฺปนฺเน อาหารปริเยฏฺิมูลกํ ทุกฺขนฺติ อิมานิ หิ สํเวควตฺถูนิ สํเวชนียฏฺานานิ นาม. อปิจ "อาทิตฺโต โลกสนฺนิวาโส อุยฺยุตฺโต ปยาโต กุมฺมคฺคปฺปฏิปนฺโน, อุปนียติ โลโก อทฺธุโว, อตาโณ โลโก อนภิสฺสโร, อสฺสโก โลโก, สพฺพํ ปหาย คมนียํ, อูโน โลโก อติตฺโต ตณฺหาทาโส"ติเอวมาทีนิ ^๔- เจตฺถ สํเวชนียฏฺานานีติ เวทิตพฺพานิ. สํเวชเนนาติ ชาติอาทิสํเวควตฺถูนิ ปฏิจฺจ อุปฺปนฺนภยสงฺขาเตน สํเวชเนน. อตฺถโต ปน สโหตฺตปฺปาณํ สํเวโค นาม. สํวิคฺคสฺสาติ คพฺโภกฺกนฺติกาทิวเสน อเนกวิเธหิ ชาติอาทิทุกฺเขหิ สํเวคชาตสฺส. "สํเวชิตฺวา"ติ จ ปนฺติ. โยนิโส ปธาเนนาติ อุปายปธาเนน, สมฺมาวายาเมนาติ อตฺโถ. โส หิ ยถา อกุสลา ธมฺมา ปหียนฺติ, กุสลา ธมฺมา ภาวนาปริปูรึ คจฺฉนฺติ, เอวํ ปทหนโต อุตฺตมภาวสาธนโต จ "ปธานนฺ"ติ วุจฺจติ. ตตฺถ สํเวเคน ภวาทีสุ กิญฺจิ ตาณํ เลณํ ปฏิสรณํ อปสฺสนฺโต ตตฺถ @เชิงอรรถ: ^๑ ขุ.อิติ. ๒๕/๖๒/๒๗๙ ^๒ ม.มู. ๑๒/๔๓๘/๓๘๖ @^๓ ขุ.ธ. ๒๕/๒๕๓/๖๐ ^๔ ขุ.ปฏิ. ๓๑/๑๑๗/๑๓๐

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้าที่ ๑๓๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=27&page=131&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=27&A=2871&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=27&A=2871&pagebreak=1#p131