อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๓๗๐.

ตสฺส จ อุปโภคภูตํ กิญฺจนปลิโพธสงฺขาตํ โลกญฺจ กโรติ, อภินิมฺมินาตีติ อตฺตลทฺธิ วิย อยมฺปิ เตสํ ลทฺธิ. ปรงฺกโตติ ปเรน กโต, อตฺตโต ปเรน อิสฺสเรน วา ปุริเสน วา ปชาปตินา วา กาเลน วา ปกติยา วา อตฺตา จ โลโก จ กโต, นิมฺมิโตติ อตฺโถ. สยงฺกโต จ ปรงฺกโต จาติ ยสฺมา อตฺตานญฺจ โลกญฺจ นิมฺมินนฺตา อิสฺสราทโย น เกวลํ สยเมว นิมฺมินนฺติ, อถ โข เตสํ เตสํ สตฺตานํ ธมฺมาธมฺมานํ สหการีการณํ ลภิตฺวาว, ตสฺมา สยงฺกโต จ ปรงฺกโต จ อตฺตา จ โลโก จาติ เอกจฺจานํ ลทฺธิ. อสยงฺกาโร อปรงฺกาโรติ นตฺถิ เอตสฺส สยงฺกาโรติ อสยงฺกาโร, นตฺถิ เอตสฺส ปรกาโรติ อปรกาโร. อนุนาสิกาคมํ กตฺวา วตฺตํ "อปรงฺกาโร"ติ. อยํ อุภยตฺถ โทสํ ทิสฺวา อุภยํ ปฏิกฺขิปติ. อถ กถํ อุปฺปนฺโนติ อาห อธิจฺจสมุปฺปนฺโนติ. ยทิจฺฉาย สมุปฺปนฺโน เกนจิ การเณน วินา อุปฺปนฺโนติ อธิจฺจสมุปฺปนฺนวาโท ทสฺสิโต เตน อเหตุกวาโทปิ สงฺคหิโต โหติ. อิทานิ เย ทิฏฺฐิคติกา อตฺตานํ วิย สุขทุกฺขมฺปิ ตสฺส คุณภูตํ กิญฺจนภูตํ วา สสฺสตาทิวเสน อภินิวิสฺส โวหรนฺติ, เตสํ ตํ วาทํ ทสฺเสตุํ "สนฺเตเก สมณพฺราหฺมณา"ติอาทิ วุตฺตํ. ตํ วุตฺตนยเมว. เอตมตฺถํ วิทิตฺวาติ เอตฺถ ปน อิธ ชจฺจนฺธูปมาย อนาคตตฺตา ตํ หิตฺวา เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว อตฺโถ โยเชตพฺโพ, ตถา คาถาย. ตตฺถ อนฺตราว วิสีทนฺติ, อปฺปตฺวาว ตโมคธนฺติ อยํ วิเสโส. ตสฺสตฺโถ:- เอวํ ทิฏฺฐิคเตสุ ทิฏฺฐินิสฺสเยสุ อาสชฺชมานา ทิฏฺฐิคติกา กาโมฆาทีนํ จตุนฺนํ โอฆานํ, สํสารมโหฆสฺเสว วา อนฺตราว เวมชฺเฌ เอว ยํ เตสํ ปารภาเวน ปติฏฺฐฏฺเฐน วา โอคธสงฺขาตํ นิพฺพานํ ตทธิคมูปาโย วา อริยมคฺโค ตํ อปฺปตฺวาว อนธิคนฺตฺวาว วิสีทนฺติ สํสีทนฺติ. โอคาธนฺติ ปติฏฺฐหนฺติ เอเตน,

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๓๗๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=26&page=370&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=8286&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=26&A=8286&modeTY=2&pagebreak=1#p370