อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๓๕๑.

อปฺโปสฺสุกฺโกติ นิรุสฺสุกฺโก ลีนวีริโย. "ตฺวํ หิ ปาปิม สตฺตสตฺตาหาติกฺกมนโต ^๑- ปฏฺาย `ปรินิพฺพาตุ ทานิ ภนฺเต ภควา, ปรินิพฺพาตุ สุคโต'ติ วิรวนฺโต อาหิณฺฑิตฺถ, อชฺช ทานิ ปฏฺาย วิคตุสฺสาโห โหติ, มา มยฺหํ ปรินิพฺพานตฺถาย วายามํ กโรหี"ติ วทติ. สโต สมฺปชาโน อายุสงฺขารํ โอสฺสชีติ สตึ สูปติฏฺิตํ กตฺวา าเณน ปริจฺฉินฺทิตฺวา อายุสงฺขารํ วิสฺสชิ ปชหิ. ตตฺถ น ภควา หตฺเถน เลฑฺฑุํ วิย อายุสงฺขารํ โอสฺสชิ, เตมาสมตฺตเมว ปน สมาปตฺตึ สมาปชฺชิตฺวา ตโต ปรํ น สมาปชฺชิสฺสามีติ จิตฺตํ อุปฺปาเทสิ. ตํ สนฺธาย วุตฺตํ "โอสฺสชี"ติ, "โวสฺสชี"ติปิ ปาโ. กสฺมา ปน ภควา กปฺปํ วา กปฺปาวเสสํ วา าตุํ สมตฺโถ ตตฺตกํ กาลํ อฏฺตฺวา ปรินิพฺพายิตุํ มารสฺส ยาจนาย อายุสงฺขารํ โอสฺสชิ? น ภควา มารสฺส ยาจนาย อายุสงฺขารํ โอสฺสชิ, นาปิ เถรสฺส อายาจนาย น โอสฺสชิสฺสติ, เตมาสโต ปน ปรํ พุทฺธเวเนยฺยานํ อภาวโต อายุสงฺขารํ โอสฺสชิ. านญฺหิ นาม พุทฺธานํ ภควนฺตานํ ยาวเทว เวเนยฺยวินยนตฺถํ, เต อสติ วิเนยฺยชเน เกน นาม การเณน สฺสนฺติ. ยทิ จ มารสฺส ยาจนาย ปรินิพฺพาเยยฺย, ปุเรตรํเยว ปรินิพฺพาเยยฺย. โพธิมณฺเฑปิ หิ มาเรน ยาจิตํ, นิมิตฺโตภาสกรณมฺปิ เถรสฺส โสกตนุกรณตฺถนฺติ วุตฺโตวายมตฺโถ. อปิจ พุทฺธพลทีปนตฺถํ นิมิตฺโตภาสกรณํ. เอวํ มหานุภาวา พุทฺธา ภควนฺโตเยว ติฏฺนฺตาปิ อตฺตโน รุจิยาว ติฏฺนฺติ, ปรินิพฺพายนฺตาปิ อตฺตโน รุจิยาว ปรินิพฺพายนฺตีติ. มหาภูมิจาโลติ มหนฺโต ปวีกมฺโป. ตทา กิร ทสสหสฺสิโลกธาตุ อกมฺปิตฺถ. ภึสนโกติ ภยชนโก. เทวทุนฺทุภิโย จ ผลึสูติ เทวเภริโย นทึสุ. ^๒- @เชิงอรรถ: ^๑ อฏฺมสตฺตาหโต. สุ.วิ. ๒/๑๖๘/๑๕๙ @^๒ ผลึสุ. สุ.วิ. ๒/๑๖๙/๑๕๙ สา.ป. ๓/๓๓๐, มโน.ปู. ๓/๒๗๗

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๓๕๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=26&page=351&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=7853&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=26&A=7853&pagebreak=1#p351