ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย
อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลี อักษรไทย อุ.อ. (ปรมตฺถที.)

หน้าที่ ๑๖๖-๑๖๗.

หน้าที่ ๑๖๖.

ปณฺณาการตฺถาย เปสิตํ, ตํ นครทฺวารปฺปตฺตํ สุงฺกิกา ตตฺถ สุงฺกํ คณฺหนฺตา ตทนุรูปํ อคฺคเหตฺวา อติเรกํ คณฺหึสุ. ตํ สุตฺวา วิสาขา รญฺโ ตมตฺถํ นิเวเทตุกามา ปติรูปปริวาเรน ราชนิเวสนํ อคมาสิ, ตสฺมึ ขเณ ราชา มลฺลิกาย เทวิยา สทฺธึ อนฺเตปุรํ คโต โหติ, วิสาขา โอกาสํ อลภมานา "อิทานิ ลภิสฺสามี"ติ โภชนเวลํ อติกฺกมิตฺวา ฉินฺนภตฺตา หุตฺวา ปกฺกามิ, เอวํ ทฺวีหตีหํ คนฺตฺวาปิ โอกาสํ น ลภิเยว. อิติ ราชา อนิเวทิโตปิ ตสฺส อตฺถวินิจฺฉยสฺส โอกาสากรเณน "ยถาธิปฺปายํ น ตีเรตี"ติ วุตฺโต. ตตฺถ ยถาธิปฺปายนฺติ อธิปฺปายานุรูปํ. น ตีเรตีติ น นิฏฺเปติ. มหาอุปาสิกาย หิ รญฺายาคตสุงฺกเมว ๑- รญฺโ ทตฺวา อิตรํ วิสฺสชฺชาเปตุํ อธิปฺปาโย, โส รญฺา น ทิฏฺตฺตา เอว น ตีริโต. หนฺทาติ โวสฺสคฺคตฺเถ นิปาโต. ทิวาทิวสฺสาติ ทิวสสฺส ทิวา. มชฺฌนฺหิเก กาเลติ อตฺโถ. เกนจิเทว กรณีเยน ทฺวีหตีหํ ๒- ราชนิเวสนทฺวารํ คจฺฉนฺตี ตสฺส อตฺถสฺส อนิฏฺิตตฺตา นิรตฺถกเมว อุปสงฺกมึ, ภควติ ๓- อุปสงฺกมนเมว ปน ทสฺสนานุตฺตริยาทิปฺปฏิลาภการณตฺตา สาตฺถกนฺติ เอวาหํ ภนฺเต อิมาย เวลาย อิธาคตาติ อิมมตฺถํ ทสฺเสนฺตี มหาอุปาสิกา "อิธ เม ภนฺเต"ติอาทิมาห. เอตมตฺถนฺติ เอตํ ปรายตฺตตาย อธิปฺปายาสมิชฺฌนสงฺขาตํ อตฺถํ วิทิตฺวา. อิมํ อุทานนฺติ อิมํ ปราธีนาปราธีนวุตฺตีสุ อาทีนวานิสํสปริทีปกํ อุทานํ อุทาเนสิ. ตตฺถ สพฺพํ ปรวสํ ทุกฺขนฺติ ยงฺกิญฺจิ อตฺถชาตํ ปโยชนํ ปรวสํ ปรายตฺตํ อตฺตโน อิจฺฉาย นิปฺผาเทตุํ อสกฺกุเณยฺยตาย ทุกฺขํ ทุกฺขาวหํ โหตีติ อตฺโถ. สพฺพํ อิสฺสริยํ สุขนฺติ ทุวิธํ อิสฺสริยํ โลกิยํ โลกุตฺตรญฺจ. ตตฺถ โลกิยํ @เชิงอรรถ: สี. รญฺายตฺต..., ฉ.ม. ราชายตฺต... @ ก. กรณีเยน ทิวสสฺส ทิวา ทฺวีหตีหํ ก. ภควโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๗.

ราชิสฺสริยาทิ เจว โลกิยชฺฌานาภิญฺานิพฺพตฺตํ จิตฺติสฺสริยญฺจ, โลกุตฺตรํ มคฺคผลาธิคมนิมิตฺตํ นิโรธิสฺสริยํ. เตสุ ยํ จกฺกวตฺติภาวปริโยสานํ มนุสฺเสสุ อิสฺสริยํ, ยญฺจ สกฺกาทีนํ ตสฺมึ ตสฺมึ เทวนิกาเย อาธิปจฺจภูตํ อิสฺสริยํ, ตทุภยํ ยทิปิ กมฺมานุภาเวน ยถิจฺฉิตนิปฺผตฺติยา สุขนิมิตฺตตาย สุขํ, วิปริณามทุกฺขตาย ปน สพฺพถา ทุกฺขเมว. ๑- ตถา อนิจฺจนฺติกตาย โลกิยชฺฌานนิพฺพตฺตํ จิตฺติสฺสริยํ, นิโรธิสฺสริยเมว ปน โลกธมฺเมหิ อกมฺปนียโต อนิวตฺติสภาวตฺตา จ เอกนฺตสุขํ นาม. ยมฺปเนตฺถ สพฺพตฺเถว อปราธีนตาย ลภติ จิตฺตสุขํ, ตํ สนฺธาย สตฺถา "สพฺพํ อิสฺสริยํ สุขนฺ"ติ อาห. สาธารเณ วิหญฺนฺตีติ อิทํ "สพฺพํ ปรวสํ ทุกฺขนฺ"ติ อิมสฺส ปทสฺส อตฺถวิวรณํ. อยญฺเจตฺถ ๒- อตฺโถ:- สาธารเณ ปโยชเน สาเธตพฺเพ สติ ตสฺส ปราธีนตาย ยถาธิปฺปายํ อนิปฺผาทนโต อิเม สตฺตา วิหญฺนฺติ วิฆาตํ อาปชฺชนฺติ กิลมนฺติ. กสฺมา? โยคา หิ ทุรติกฺกมาติ ยสฺมา กามโยคภวโยคทิฏฺิโยคอวิชฺชาโยคา อนาทิกาลภาวิตา อนุปจิตกุสลสมฺภาเรหิ ปชหิตุํ อสกฺกุเณยฺยตาย ทุรติกฺกมา. เอเตสุ ทิฏฺิโยโค ปมมคฺเคน อติกฺกมิตพฺโพ, กามโยโค ตติยมคฺเคน. อิตเร อคฺคมคฺเคน. อิติ อริยมคฺคานํ ทุรธิคมนียตฺตา อิเม โยคา ทุรติกฺกมา. ตสฺมา กามโยคาทิวเสน อิจฺฉิตาลาภเหตุ สตฺตา วิหญฺนฺติ, อสาธารเณ ปน จิตฺติสฺสริเย นิโรธิสฺสริเย จ สติ น กทาจิปิ วิฆาตสฺส สมฺภโวติ อธิปฺปาโย. อถวา สพฺพํ ปรวสนฺติ ยํ อตฺตโน อญฺปฏิพทฺธปรายตฺตวุตฺติสงฺขาตํ, ๓- ตํ สพฺพํ อนิจฺจสภาวตาย ทุกฺขํ. "ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺ"ติ หิ วุตฺตํ. สพฺพํ อิสฺสริยนฺติ ยํ สพฺพสงฺขตนิสฺสฏํ อิสฺสริยฏฺานตาย อิสฺสริยนฺติ ลทฺธนามํ @เชิงอรรถ: ก. ปน น สพฺพถา สุขเมว ฉ.ม. อยเญฺหตฺถ @ ม. อญฺปฺปฏิพทฺธปจฺจยายตฺตวุตฺติสงฺขาตํ, ฉ. อญฺปฺปฏิพทฺธวุตฺติสงฺขาตํ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๑๖๖-๑๖๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=26&page=166&pages=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=3715&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=26&A=3715&pagebreak=1#p166


จบการแสดงผล หน้าที่ ๑๖๖-๑๖๗.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]