อรรถกถาเล่มที่ ๒๓ ภาษาบาลี อักษรไทย
ธ.อ.๖ อตฺต-โกธวคฺค
หน้าที่ ๔-๕.

หน้าที่ ๔.
ตสฺมึ โข ปน ทีปเก มหาสกุณสงฺโฆ วสติ. เต อญฺญํ ขาทิตพฺพกํ
อทิสฺวา ฉาตชฺฌตฺตา สกุณณฺฑกานิ องฺคาเร ปจิตฺวา ขาทึสุ,
เตสุ อปฺปโหนฺเตสุ, สกุณจฺฉาเป คเหตฺวา ปจิตฺวา ขาทึสุ, เตสุ
อปฺปโหนฺเตสุ, สกุเณ คเหตฺวา ขาทึสุ, เอวํ ปฐมวเยปิ มชฺฌิมวเยปิ
ปจฺฉิมวเยปิ ขาทึสุเยว, เอกสฺมึปิ วเย อปฺปมาทํ นาปชฺชึสุ. เอโกปิ
จ เนสํ อปฺปมาทํ นาปชฺชิ.
      สตฺถา อิทนฺตสฺส ปุพฺพกมฺมํ ทสฺเสตฺวา "สเจ หิ ตฺวํ
กุมาร ตทา เอกสฺมึปิ วเย ภริยาย สทฺธึ อปฺปมาทํ อาปชฺชิสฺส,
เอกสฺมึปิ วเย ปุตฺโต วา ธีตา วา อุปฺปชฺเชยฺย; สเจ ปน
โว เอโกปิ อปฺปมตฺโต อภวิสฺส, ตํ ปฏิจฺจ ปุตฺโต วา ธีตา
วา อุปฺปชฺชิสฺส; กุมาร อตฺตานํ หิ ปิยํ มญฺญมาเนน ตีสุปิ
วเยสุ อปฺปมตฺเตน อตฺตา รกฺขิตพฺโพ, เอวํ อสกฺโกนฺเตน
เอกวเยปิ รกฺขิตพฺโพเยวาติ วตฺวา คาถมาห
         "อตฺตานญฺเจ ปิยํ ชญฺญา    รกฺเขยฺย นํ สุรกฺขิตํ
          ติณฺณมญฺญตรํ ยามํ        ปฏิชคฺเคยฺย ปณฺฑิโตติ.
      ตตฺถ "ยามนฺติ: สตฺถา อตฺตโน ธมฺมิสฺสรตาย เจว
เทสนากุสลตาย จ อิธ ติณฺณํ วยานํ อญฺญตรํ วยํ ยามนฺติ กตฺวา
ทสฺเสติ. ตสฺมา เอวเมตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ "สเจ อตฺตานํ
ปิยํ ชาเนยฺย, รกฺเขยฺย นํ สุรกฺขิตํ; ยถา โส สุรกฺขิโต โหติ,
เอวนฺตํ รกฺเขยฺย. ตตฺถ, สเจ คิหี สมาโน `อตฺตานํ รกฺขิสฺสามีติ
อุปริ ปาสาทตเล สุสํวุตํ คพฺภํ ปวิสิตฺวา สมฺปนฺนรกฺโข หุตฺวา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕.
วสนฺโตปิ; ปพฺพชิโต หุตฺวา สุสํวุเต ปิทหิตทฺวารวาตปาเน เลเณ
วิหรนฺโตปิ อตฺตานํ น รกฺขติเยว. คิหี สมาโน ปน ยถาพลํ
ทานสีลาทีนิ ปุญฺญานิ กโรนฺโต, ปพฺพชิโต วา ปน
วตฺตปฺปฏิวตฺตปริยตฺติมนสิกาเรสุ อุสฺสุกฺกํ อาปชฺชนฺโต อตฺตานํ รกฺขติ
นาม. เอวํ ตีสุ วเยสุ อสกฺโกนฺโต อญฺญตรสฺมึปิ วเย ปณฺฑิตปุริโส
อตฺตานํ ปฏิชคฺคติเยว. สเจ หิ คิหิภูโต ปฐมวเย ขิฑฺฑาปสุตตาย
กุสลํ กาตุํ น สกฺโกติ. มชฺฌิมวเย อปฺปมตฺเตน หุตฺวา กุสลํ
กาตพฺพํ. สเจ มชฺฌิมวเย ปุตฺตทารํ โปเสนฺโต กุสลํ กาตุํ น
สกฺโกติ, ปจฺฉิมวเย กาตพฺพเมว. เอวํปิ เตน อตฺตา ปฏิชคฺคิโต ว
โหติ. เอวํ อกโรนฺตสฺส ปน อตฺตา ปิโย นาม น โหติ,
อปายปรายนเมว นํ กโรติ. สเจ ปน ปพฺพชิโต ปฐมวเย
สชฺฌายํ กโรนฺโต ธาเรนฺโต วาเจนฺโต วตฺตปฺปฏิวตฺตํ กโรนฺโต
ปมาทํ อาปชฺชติ, มชฺฌิมวเย อปฺปมตฺเตน สมณธมฺโม กาตพฺโพ.
สเจ ปน ปฐมวเย อุคฺคหิตปริยตฺติยา อฏฺฐกถาวินิจฺฉยํ การณญฺจ
ปุจฺฉนฺโต มชฺฌิมวเย ปมาทํ อาปชฺชติ, ปจฺฉิมวเย อปฺปมตฺเตน
สมณธมฺโม กาตพฺโพ. เอวํปิ เตน อตฺตา ปฏิชคฺคิโตว โหติ.
เอวํ อกโรนฺตสฺส ปน อตฺตา ปิโย นาม น โหติ, ปจฺฉานุตาเปเนว
นํ ตาเปตีติ.
      เทสนาวสาเน โพธิราชกุมาโร โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐหิ.
สมฺปตฺตปริสายปิ สาตฺถิกา ธมฺมเทสนา อโหสีติ.
                    โพธิราชกุมารวตฺถุ.
                      -----------


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๓ หน้าที่ ๔-๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=23&page=4&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=23&A=63&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=23&A=63&modeTY=2&pagebreak=1#p4