อรรถกถาเล่มที่ ๒๑ ภาษาบาลี อักษรไทย
ธ.อ.๔ ปณฺฑิต-สหสฺสวคฺค
หน้าที่ ๕๑-๕๒.

หน้าที่ ๕๑.
                ๑๑. อาคนฺตุกภิกฺขุวตฺถุ. (๗๐)
      "กณฺหํ ธมฺมํ วิปฺปหายาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน
วิหรนฺโต อาคนฺตุกภิกฺขู อารพฺภ กเถสิ.
      โกสลรฏฺเฐ กิร ปญฺจสตา ภิกฺขู วสฺสํ วสิตฺวา วุตฺถวสฺสา
"สตฺถารํ ปสฺสิสฺสามาติ เชตวนํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทึสุ. สตฺถา เตสํ จริยปฏิปกฺขํ นิสาเมตฺวา ธมฺมํ
เทเสนฺโต อิมา คาถา อภาสิ
         "กณฺหํ ธมฺมํ วิปฺปหาย     สุกฺกํ ภาเวถ ปณฺฑิโต
          โอกา อโนกมาคมฺม,    วิเวเก ยตฺถ ทูรมํ,
          ตตฺราภิรติมิจฺเฉยฺย      หิตฺวา กาเม อกิญฺจโน,
          ปริโยทเปยฺย อตฺตานํ    จิตฺตเกฺลเสหิ ปณฺฑิโต.
          เยสํ สมฺโพธิยงฺเคสุ     สมฺมา จิตฺตํ สุภาวิตํ,
          อาทานปฏินิสฺสคฺเค      อนุปาทาย เย รตา,
          ขีณาสวา ชุติมนฺโต      เต โลเก ปรินิพฺพุตาติ.
      ตตฺถ "กณฺหํ ธมฺมนฺติ: กายทุจฺจริตาทิเภทํ อกุสลธมฺมํ
วิปฺปหาย ชหิตฺวา. สุกฺกํ ภาเวถาติ: ปณฺฑิโต ภิกฺขุ อภินิกฺขมนโต
ปฏฺฐาย ยาว อรหตฺตมคฺคา กายสุจริตาทิเภทํ สุกฺกํ ธมฺมํ ภาเวยฺย.
กถํ? โอกา อโนกมาคมฺมาติ โอกํ วุจฺจติ อาลโย, อโนกํ วุจฺจติ
อนาลโย, อาลยโต นิกฺขมิตฺวา อนาลยสงฺขาตํ นิพฺพานํ ปฏิจฺจ
อารพฺภ ตํ ปตฺถยมาโน ภาเวยฺยาติ อตฺโถ. ตตฺราภิรติมิจฺเฉยฺยาติ:
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๒.
ยสฺมึ  อนาลยสงฺขาเต วิเวเก นิพฺพาเน อิเมหิ สตฺเตหิ ทูรภิรมํ,
ตตฺร อภิรติมิจฺเฉยฺย. หิตฺวา  กาเมติ: วตฺถุกามกฺกิเลสกาเม หิตฺวา
อกิญฺจโน หุตฺวา วิเวเก อภิรติมิจฺเฉยฺยาติ อตฺโถ. จิตฺตเกฺลเสหีติ:
ปญฺจนีวรเณหิ อตฺตานํ โวทาเปยฺย ปริโสเธยฺยาติ อตฺโถ.
สมฺโพธิยงฺเคสูติ: โพชฺฌงฺเคสุ. สมฺมา จิตฺตํ สุภาวิตนฺติ: เหตุนา
นเยน  จิตฺตํ สุฏฺฐุ ภาวิตํ วฑฺฒิตํ. อาทานปฏินิสฺสคฺเคติ: อาทานํ
วุจฺจติ คหณํ, ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคสงฺขาเต อคฺคหเณ จตูหิ
อุปาทาเนหิ กิญฺจิ อนุปาทยิตฺวา เย รตาติ อตฺโถ. ชุติมนฺโตติ:
อานุภาววนฺโต อรหตฺตมคฺคญาณชุติยา ขนฺธาทิเภเท ธมฺเม โชเตตฺวา
ฐิตาติ อตฺโถ. เต โลเกติ: เต อิมสฺมึ ขนฺธาทิโลเก ปรินิพฺพุตา นาม
"อรหตฺตปฺปตฺติโต ปฏฺฐาย กิเลสวฏฺฏสฺส เขปิตตฺตา สอุปาทิเสเสน
จริมจิตฺตนิโรเธน ขนฺธวฏฺฏสฺส เขปิตตฺตา อนุปาทิเสเสน จาติ ทฺวีหิ
ปรินิพฺพาเนหิ ปรินิพฺพุตา อนุปาทาโน วิย ปทีโป อปณฺณตฺติกภาวํ
คตาติ อตฺโถ.
          เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณึสูติ.
                     อาคนฺตุกภิกฺขุวตฺถุ.
                  ปณฺฑิตวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                      ฉฏฺโฐ วคฺโค.
                       ---------


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๑ หน้าที่ ๕๑-๕๒.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=21&page=51&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=21&A=1046&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=21&A=1046&modeTY=2&pagebreak=1#p51