อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๒)
หน้าที่ ๗๔-๗๖.

หน้าที่ ๗๔.
ปเรหิ จาติ ยุคนทฺธํ วา ปริโยสาเปติ สงฺฆาทิเสโสเยวาติ อยเมตฺถ
วินิจฺฉโย ฯ กุรุนฺทิยํ ปน วุตฺตํ เทฺว ตโย ภิกฺขู เอกโต วสิสฺสามาติ
กโรนฺติ รกฺขติ ตาว อวิภตฺตตฺตา อนาปตฺติ อิทํ านํ ตว อิทํ
มมาติ วิภชิตฺวา กโรนฺติ อาปตฺติ สามเณโร จ ภิกฺขุ จ เอกโต
กโรนฺติ ยาว อวิภตฺตา ตาว รกฺขติ ปุริมนเยน วิภชิตฺวา
กโรนฺติ ภิกฺขุสฺส อาปตฺตีติ ฯ
     {๓๖๔} อนาปตฺติ เลเณติ อาทีสุ เลณํ มหนฺตมฺปิ กโรนฺตสฺส
อนาปตฺติ ฯ น เหตฺถ เลโป ฆฏียติ ฯ คุหมฺปิ อิฏกคุหํ วา
สิลาคุหํ วา ทารุคุหํ วา ภูมิคุหํ วา มหนฺตมฺปิ กโรนฺตสฺส อนาปตฺติ ฯ
ติณกุฏิกาโยติ สตฺตภูมิโกปิ ปาสาโท ติณปณฺณจฺฉทโน ติณกุฏิกาติ
วุจฺจติ ฯ อฏฺกถาสุ ปน กุกฺกุฏจฺฉิกเคหนฺติ ฉทนํ ทณฺฑเกหิ
ชาลพนฺธํ กตฺวา ติเณหิ วา ปณฺเณหิ วา ฉาทิตกุฏิกาว วุตฺตา
ตตฺถ อนาปตฺติ ฯ มหนฺตมฺปิ ติณจฺฉทนเคหํ กาตุํ วฏฺฏติ ฯ
อุลฺลิตฺตาทิภาโวเอว หิ กุฏิยา ลกฺขณํ ฯ โส จ ฉทนเมว สนฺธาย
วุตฺโตติ เวทิตพฺโพ ฯ จงฺกมนสาลาย ติณปณฺณํ ปริปตติ อนุชานามิ
ภิกฺขเว โอกปฺเปตฺวา อุลฺลิตฺตาวลิตฺตํ กาตุนฺติ ๑- อาทีนิ เจตฺถ สาธกานิ ฯ
ตสฺมา อุภโตปกฺขกํ วา กูฏพทฺธํ วา วฏฺฏํ วา จตุรสฺสํ วา ยํ
อิมํ ๒- เอตสฺส เคหสฺส ฉาทนนฺติ ฉทนสํเขเปน กตํ โหติ
ตสฺส ภิตฺติเลเปน สทฺธึ เลเป ฆฏิเต อาปตฺติ ฯ สเจ ปน
อุลฺลิตฺตาวลิตฺตจฺฉทนสฺสเคหสฺสเลปรกฺขณตฺถํอุปริติเณนฉาเทนฺติ นเอตฺตาวตา
@เชิงอรรถ: ๑. วิ. จฺลฺลวคฺค. ๗/๒๖. ๒. อิติ.
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๗๕.
ติณกุฏี นาม โหติ ฯ กึ ปเนตฺถ อเทสิตวตฺถุกปฺปมาณาติกฺกมนปจฺจยาว
อนาปตฺติ อุทาหุ สารมฺภอปริกฺกมนปจฺจยาปีติ สพฺพตฺถาปิ
อนาปตฺติ ฯ ตถา หิ ตาทิสํ กุฏึ สนฺธาย ปริวาเร วุตฺตํ
             ภิกฺขุ สญฺาจิกาย กุฏึ กโรติ
             อเทสิตวตฺถุกํ ปมาณาติกฺกนฺตํ
             สารมฺภํ อปริกฺกมนํ อนาปตฺติ
             ปญฺหาเมสา กุสเลหิ จินฺติตาติ ๑- ฯ
     ยํ ปน อาปตฺติ การกานํ ติณฺณํ ทุกฺกฏานนฺติ อาทิ ปาลิยํ
วุตฺตํ ตํ ยถาสมาธิฏฺาย อกรณปจฺจยา วุตฺตํ ฯ อญฺสฺสตฺถายาติ
กุฏีลกฺขณปฺปตฺตมฺปิ กุฏึ อญฺสฺส อุปชฺฌายสฺส วา อาจริยสฺส วา
สงฺฆสฺส วา อตฺถาย กโรนฺตสฺส อนาปตฺติ ฯ วาสาคารํ เปตฺวา
สพฺพตฺถาติ อตฺตโน วสนตฺถาย อคารํ เปตฺวา อญฺ อุโปสถาคารํ
วา ชนฺตาฆรํ วา โภชนสาลา วา อคฺคิสาลา วา ภวิสฺสตีติ กาเรติ
สพฺพตฺถ อนาปตฺติ ฯ สเจปิสฺส โหติ อุโปสถาคารญฺจ ภวิสฺสติ
อหญฺจ วสิสฺสามีติ ชนฺตาฆรญฺจ โภชนสาลา จ อคฺคิสาลา จ
ภวิสฺสติ อหญฺจ วสิสฺสามีติ การิเตปิ อาปตฺติเยว ฯ มหาปจฺจริยํ
ปน อนาปตฺตีติ วตฺวา อตฺตโน วาสาคารตฺถาย กโรนฺตสฺเสว
อาปตฺตีติ วุตฺตํ ฯ อนาปตฺตีติ อุมฺมตฺตกสฺส อาทิกมฺมิกาทีนญฺจ
อาฬวกานํ ภิกฺขูนํ อนาปตฺติ ฯ
     สมุฏฺานาทีสุ ฯ ฉสฺสมุฏฺานํ กิริยา จ กิริยากิริยา จ ฯ
อิทํ หิ วตฺถุํ เทสาเปตฺวา ปมาณาติกฺกนฺตํ กโรโต กิริยโต สมุฏฺาติ
@เชิงอรรถ: ๑. วิ. ปริวาร. ๘/๕๒๙.
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๗๖.
วตฺถุํ อเทสาเปตฺวา กโรโต กิริยากิริยโต ฯ โนสญฺาวิโมกฺขํ
อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ
               กุฏีการสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺิตา ฯ
     {๓๖๕} เตน สมเยนาติ วิหารการสิกฺขาปทํ ฯ ตตฺถ โกสมฺพิยนฺติ
เอวํนามเก นคเร ฯ โฆสิตาราเมติ โฆสิตสฺส อาราเม ฯ โฆสิตนามเกน
กิร เสฏฺินา โส การิโต ตสฺมา โฆสิตาราโมติ วุจฺจติ ฯ
ฉนฺนสฺสาติ โพธิสตฺตกาเล อุปฏฺากฉนฺนสฺส ฯ วิหารวตฺถุํ ภนฺเต
ชานาหีติ วิหารสฺส ปติฏฺานฏฺานํ ภนฺเต ชานาหิ ฯ เอตฺถ จ
วิหาโรติ น สกลวิหาโร เอโก อาวาโส ฯ เตเนวาห อยฺยสฺส
วิหารํ การาเปสฺสามีติ ฯ เจติยรุกฺขนฺติ เอตฺถ จิตีกตตฺเถน เจติยํ ฯ
ปูชารหานํ เทวฏฺานานเมตํ อธิวจนํ ฯ เจติยนฺติ สมฺมตํ รุกฺขํ
เจติยรุกฺขํ ฯ คาเมน ปูชิตํ คามสฺส วา ปูชิตนฺติ คามปูชิตํ ฯ เอส นโย
เสสปเทสุ ฯ อปิเจตฺถ ชนปโทติ เอกสฺส รญฺโ รชฺเช เอโก
โกฏฺาโส ฯ รฏฺนฺติ สกลรฏฺ เวทิตพฺพํ ฯ สกลรฏฺมฺปิ หิ กทาจิ
ตสฺส รุกฺขสฺส ปูชํ กโรติ ฯ เตน วุตฺตํ รฏฺปูชิตนฺติ ฯ
เอกินฺทฺริยนฺติ กายินฺทฺริยํ สนฺธาย วทนฺติ ฯ ชีวสญฺิโนติ
สตฺตสญฺิโน ฯ {๓๖๖} มหลฺลกนฺติ สสฺสามิกภาเวน สํยาจิกกุฏิโต มหนฺตภาโว
เอตสฺส อตฺถีติ มหลฺลโก ฯ ยสฺมา วา วตฺถุํ เทสาเปตฺวา
ปมาณาติกฺกเมนาปิ กาตุํ วฏฺฏติ ตสฺมา ปมาณมหนฺตตายปิ มหลฺลโก ฯ
ตํ มหลฺลกํ ฯ ยสฺมา ปนสฺส ตํ ปมาณมหตฺตํ สสฺสามิกตฺตาว
ลพฺภติ ตสฺมา ตทตฺถทสฺสนตฺถํ มหลฺลโก นาม วิหาโร สสฺสามิโก


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๗๔-๗๖.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=2&page=74&pages=3&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=1540&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=1540&pagebreak=1#p74