อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลี อักษรไทย
วินย.อ. (สมนฺต.๒)
หน้าที่ ๔๖๔-๔๖๕.

หน้าที่ ๔๖๔.
     {๔๑๗} อฏฺมสิกฺขาปเท ฯ คทฺเธ พาธยึสูติ คทฺธพาธโน ฯ
คทฺธพาธิโน ปุพฺพปุริสา อสฺสาติ คนฺธพาธิปุพฺโพ ๑- ฯ ตสฺส
คทฺธพาธิปุพฺพสฺส คิชฺฌฆาฏกกุลปฺปสูตสฺสาติ อตฺโถ ฯ สคฺคโมกฺขานํ
อนฺตรายํ กโรนฺตีติ อนฺตรายิกา ฯ เต กมฺมกิเลสวิปาก-
อุปวาทอาณาวีติกฺกมวเสน ปญฺจวิธา ฯ ตตฺถ ปญฺจานนฺตริกธมฺมา
กมฺมนฺตรายิกา นาม ฯ ตถา ภิกฺขุนีทูสกกมฺมํ ฯ ตํ ปน
โมกฺขสฺเสว อนฺตรายํ กโรติ น สคฺคสฺส ฯ นิยตมิจฺฉาทิฏฺิธมฺมา
กิเลสนฺตรายิกา นาม ฯ ปณฺฑกติรจฺฉานคตอุภโตพฺยญฺชนกานํ
ปฏิสนฺธิธมฺมา วิปากนฺตรายิกา นาม ฯ อริยูปวาทา อุปวาทนฺตรายิกา
นาม ฯ เต ปน ยาว อริเย น ขมาเปนฺติ ตาวเทว น ตโต
ปรํ ฯ สญฺจิจฺจ อาปนฺนา อาปตฺติโย อาณาวีติกฺกมนฺตรายิกา
นาม ฯ ตาปิ ยาว ภิกฺขุภาวํ วา ปฏิชานาติ น วุฏฺาติ วา
น เทเสติ วา ตาวเทว น ตโต ปรํ ฯ ตตฺรายํ ภิกฺขุ พหุสฺสุโต
ธมฺมกถิโก เสสนฺตรายิเก ชานาติ วินเย ปน อโกวิทตฺตา
ปณฺณตฺตีวีติกฺกมนฺตรายิเกนชานาติ ฯ ตสฺมา รโหคโตเอวํจินฺเตสิอิเม
อาคาริกา ปญฺจกามคุเณ ปริภุญฺชนฺตา โสตาปนฺนาปิ สกทาคามิโนปิ
อนาคามิโนปิ โหนฺติ ภิกฺขูปิ มนาปิกานิ จกฺขุวิญฺเยฺยานิ
รูปานิ ปสฺสนฺติ ฯเปฯ กายวิญฺเยฺเย โผฏฺพฺเพ ผุสนฺติ มุทุกานิปิ
อตฺถรณปาปุรณาทีนิ ปริภุญฺชนฺติ เอตํ สพฺพํ วฏฺฏติ กสฺมา
@เชิงอรรถ: ๑. คทฺเธ คิชฺเฌ พาธติ วิชฺฌตีติ คทฺธพาธี. คทฺธพาธิภูตปุพฺโพ คทฺธพาธิปุพฺโพติ
@อมฺหากํ มติ. อญฺติตฺถิยปุพฺโพติ สาธกํ. โย หิ ปุพฺเพ อตฺตนา อญฺติตฺถิโย
@อโหสิ โส อธิปฺเปโต น อญฺติตฺถิยานํ อนุปุริโส.
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๖๕.
อิตฺถีรูปา ฯเปฯ อิตฺถีโผฏฺพฺพา เอวํ น วฏฺฏนฺติ เอเตปิ วฏฺฏนฺตีติ ฯ
เอวํ รเสน รสํ สํสนฺทิตฺวา สจฺฉนฺทราคปริโภคญฺจ นิจฺฉนฺทราคปริโภคญฺจ
เอกํ กตฺวา ถูลวาเกหิ สทฺธึ อติสุขุมสุตฺตํ ฆเฏนฺโต
วิย สาสเปน สทฺธึ สิเนรุํ อุปสํหรนฺโต วิย ปาปกํ ทิฏฺิคตํ
อุปฺปาเทตฺวา กึ ภควตา มหาสมุทฺทํ พนฺธนฺเตน วิย มหตา
อุสฺสาเหน ปมปาราชิกํ ปญฺตฺตํ นตฺถิ เอตฺถ โทโสติ
สพฺพญฺุตญฺาเน สทฺธึ ปฏิวิรุชฺฌนฺโต ภพฺพปุคฺคลานํ อาสํ ฉินฺทนฺโต
ชินสฺส อาณาจกฺเก ปหารมทาสิ ฯ เตนาห ตถาหํ ภควตา ธมฺมํ
เทสิตํ อาชานามีติอาทึ ฯ อฏฺิกงฺกลูปมาติอาทิมฺหิ อฏฺิกงฺกลูปมา
อปฺปสฺสาทฏฺเน ฯ มํสเปสูปมา พหุสาธารณฏฺเน ฯ
ติณุกฺกูปมา อนุทหนฏฺเน ฯ องฺคารกาสูปมา มหาภิตาปนฏฺเน ฯ
สุปินกูปมา อิตฺตรปจฺจุปฏฺานฏฺเน ฯ ยาจิตกูปมา ตาวกาลิกฏฺเน ฯ
รุกฺขผลูปมา สพฺพงฺคปจฺจงฺคปลิภญฺชนฏฺเน ฯ อสิสูนูปมา อธิกุฏฺฏนฏฺเน ฯ
สตฺติสูลูปมา วินิวิชฺฌนฏฺเน ฯ สปฺปสิรูปมา สาสงฺกสปฏิภยฏฺเนาติ ฯ
อยเมตฺถ สงฺเขโป ฯ วิตฺถาโร ปน ปปญฺจสูทนิยํ
มชฺฌิมฏฺกถายํ คเหตพฺโพ ฯ เอวํ พฺยา โขติ เอวํ วิย
โข ฯ เสสเมตฺถ ปุพฺเพ วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานเมว ฯ
     สมนุภาสนสมุฏฺานํ กายวาจาจิตฺตโต สมุฏฺาติ อกิริยา สญฺาวิโมกฺขํ
สจิตฺตกํ โลกวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ ทุกฺขเวทนนฺติ ฯ
                   อริฏฺสิกฺขาปทํ อฏฺมํ ฯ
     {๔๒๔-๔๒๕} นวมสิกฺขาปเท ฯ อกฏานุธมฺเมนาติ อนุธมฺโม วุจฺจติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้าที่ ๔๖๔-๔๖๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=2&page=464&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=9784&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=2&A=9784&pagebreak=1#p464