อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๘๕.

ปทชเวน. มทฺทเวนาติ สรีรมุทุตาย. ขนฺติยาติ อธิวาสนกฺขนฺติยา. โสรจฺเจนาติ สุจิสีลตาย. ภิกฺขุวาเร อาชฺชวนฺติ าณสฺส อุชุกคมนํ. ชโวติ สูรสฺส ^๑- หุตฺวา าณสฺส คมนภาโว. ^๒- มทฺทวนฺติ สีลมทฺทวํ. ขนฺตีติ อธิวาสนกฺขนฺติเยว. โสรจฺจนฺติ ^๓- สุจิสีลตาเยว. จตุตฺเถ ปญฺจพลานิ มิสฺสกานิ กถิตานิ. ๕. เจโตขิลสุตฺตวณฺณนา [๒๐๕] ปญฺจเม เจโตขิลาติ จิตฺตสฺส ถทฺธภาวา กจวรภาวา ขาณุกภาวา. สตฺถริ กงฺขตีติ สตฺถุ สรีเร วา คุเณ วา กงฺขติ. สรีเร กงฺขมาโน "ทฺวตฺตึสวรปุริสลกฺขณ- ปฏิมณฺฑิตํ นาม สรีรํ อตฺถิ นุ โข นตฺถี"ติ กงฺขติ, คุเณ กงฺขมาโน "อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนชานนสมตฺถํ สพฺพญฺุตาณํ อตฺถิ นุ โข นตฺถี"ติ กงฺขติ. วิจิกิจฺฉตีติ วิจินนฺโต กิจฺฉติ, ทุกฺขํ อาปชฺชติ, วินิจฺฉิตุํ ^๔- น สกฺโกติ. นาธิมุจฺจตีติ เอวเมตนฺติ อธิโมกฺขํ น ปฏิลภติ. น สมฺปสีทตีติ คุเณสุ โอตริตฺวา นิพฺพิจิกิจฺฉภาเวน ปสีทิตุํ อนาวิโล ภวิตุํ น สกฺโกติ. อาตปฺปายาติ กิเลสสนฺตาปกวิริยกรณตฺถาย. อนุโยคายาติ ปุนปฺปุนํ โยคาย. สาตจฺจายาติ สตตกิริยาย. ปธานายาติ ปทหนตฺถาย. อยํ ปโม เจโตขิโลติ อยํ สตฺถริ วิจิกิจฺฉาสงฺขาโต ปโม จิตฺตสฺส ถทฺธภาโว เอวเมว ตสฺส ^๕- ภิกฺขุโน อปฺปหีโน โหติ. ธมฺเมติ ปริยตฺติธมฺเม จ ปฏิเวธธมฺเม จ. ปริยตฺติธมฺเม กงฺขมาโน "เตปิฏกํ พุทฺธวจนํ จตุราสีติธมฺมกฺขนฺธสหสฺสานีติ วทนฺติ, อตฺถิ นุ โข เอตํ นตฺถี"ติ กงฺขติ. ปฏิเวธธมฺเม กงฺขมาโน "วิปสฺสนานิสฺสนฺโท มคฺโค นาม, มคฺคนิสฺสนฺโท ^๖- ผลนฺนาม, สพฺพสงฺขารปฏินิสฺสคฺโค นิพฺพานํ นามาติ วทนฺติ, ตํ อตฺถิ นุ โข นตฺถี"ติ กงฺขติ. สํเฆ กงฺขตีติ "อุชุปฏิปนฺโน"ติอาทีนํ ปทานํ วเสน "เอวรูปํ ปฏิปทํ ปฏิปนฺโน จตฺตาโร มคฺคฏฺา จตฺตาโร ผลฏฺาติ อฏฺนฺนํ ปุคฺคลานํ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ. สูรํ ^๒ สี. วหนภาโว ^๓ ฉ.ม. โสรจฺจํ @^๔ วินิจฺเฉตุํ ^๕ ฉ.ม. เอวเมตสฺส ^๖ ฉ.ม. มคฺคนิสฺสนฺทํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๘๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=85&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=1895&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=1895&pagebreak=1#p85