อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๒๖.

อุชุภูเตสูติ กายวาจาจิตฺเตหิ อุชุเกสุ. ฉนฺทสาติ เปเมน. จตฺตนฺติอาทีสุ ปริจฺจาควเสน จตฺตํ. มุตฺตจาคตาย มุตฺตํ. อนเปกฺขจิตฺตตาย จิตฺเตน น อคฺคหิตนฺติ อนคฺคิตํ. ^๑- เขตฺตูปเมติ วิรุหนฏฺเน เขตฺตสทิเส. อญฺตรํ มโนมยนฺติ สุทฺธาวาเสสุ เอกชฺฌานมเนน ^๒- นิพฺพตฺตํ เทวกายํ. ยถาธิปฺปาโยติ ยถาชฺฌาสโย. อิมินา กึ ปุจฺฉติ? ตสฺส กิร มนุสฺสกาเล อรหตฺตตฺถาย อชฺฌาสโย อโหสิ, ตํ ปุจฺฉามีติ ปุจฺฉติ. เทวปุตฺโตปิ อรหตฺตปฺปตฺตตาย ตคฺฆ เม ภควา ยถาธิปฺปาโยติ อาห. ยตฺถ ยตฺถูปปชฺชตีติ ตีสุ วา กุลสมฺปตฺตีสุ ฉสุ วา กามสคฺเคสุ ยตฺถ ยตฺถ อุปฺปชฺชติ, ตตฺถ ตตฺเถว ^๓- ทีฆายุ ยสวา โหตีติ. ปญฺจมํ จตุกฺกนิปาเต วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. ฉฏฺสตฺตมานิ อุตฺตานตฺถาเนว. ๘. อลพฺภนียานสุตฺตวณฺณนา [๔๘] อฏฺเม อลพฺภนียานีติ อลทฺธพฺพานิ, น สกฺกา ลภิตุํ. านานีติ การณานิ. ชราธมฺมํ มา ชีรีติ ยํ มยฺหํ ชราสภาวํ, ตํ มา ชีรตุ. เสสปเทสุปิ เอเสว นโย. นจฺฉาเทยฺยาติ น รุจฺเจยฺย. อพฺพุหีติ ^๔- นีหริ. ยโตติ ยสฺมึ กาเล. อาปทาสูติ อุปทฺทเวสุ. น เวธตีติ น กมฺปติ นานุโสจติ. อตฺถวินิจฺฉยญฺูติ การณตฺถวินิจฺฉเย กุสโล. ปุราณนฺติ นิพฺพิการตาย โปราณกเมว. ชปฺเปนาติ วณฺณภณเนน. มนฺเตนาติ มหานุภาวมนฺตปริวตฺตเนน. สุภาสิเตนาติ สุภาสิตกถเนน. อนุปฺปทาเนนาติ สตสฺส วา สหสฺสสฺส วา ทาเนน. ปเวณิยา วาติ กุลวํเสน วา, "อิทํ อมฺหากํ ปเวณิยา อาจิณฺณํ, อิทํ อนาจิณฺณนฺ"ติ เอวํ ปเวณิกถเนนาติ ^๕- อตฺโถ. ยถา ยถา ยตฺถ ลเภถ อตฺถนฺติ เอเตสุ ชปฺปาทีสุ เยน เยน ยตฺถ ยตฺถ าเน ชราธมฺมาทีนํ อชีรณาทิอตฺถํ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. น อุคฺคหิตนฺติ อนุคฺคหิตํ ^๒ ฉ.ม. เอกํ ฌานมเนน ^๓ ฉ.ม. ตตฺถ ตตฺถ @^๔ สี. อพฺพหีติ ^๕ สี. ปเวณิทีปเนนาติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๒๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=26&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=583&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=583&pagebreak=1#p26