อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๔๐.

ทีโฆ รสฺโส สาโม โอทาโต"ติ วตฺตพฺพการณํ นาโหสิ, สพฺเพสํปิ ทิสาสุ ^๑- นิสินฺนานํ อภิสมฺมุเขเยว ปญฺญายิตฺถ, นภมชฺเฌ ฐิตจนฺโท วิย อโหสิ. ธมฺมํ เทเสนฺตสฺสาปิสฺส ทกฺขิณชานุปสฺเส จ จกฺกวาฬปมุขวฏฺฏิยํ จ สนฺนิสินฺนา สพฺเพ เอกํเสเนว ^๒- สทฺทํ สุณึสุ. เอวํ อธิฏฺฐหิตฺวา เถโร อชฺฌตฺตสญฺโญชนญฺจ อาวุโสติ อิมํ ธมฺมเทสนํ อารภิ. ตตฺถ อชฺฌตฺตนฺติ กามภโว. พหิทฺธาติ รูปารูปภโว. กิญฺจาปิ หิ สตฺตา กามภเว อปฺปํ กาลํ วสนฺติ กปฺปสฺส จตุตฺถเมว โกฏฺฐาสํ, อิตเรสุ ตีสุ โกฏฺฐาเสสุ กามภโว สุญฺโญ โหติ ตุจฺโฉ, รูปภเว พหุํ กาลํ วสนฺติ, ตถาปิ เตสํ ยสฺมา กามภเว จุติปฏิสนฺธิโย พหุกา โหนฺติ, อปฺปกา รูปารูปภเวสุ. ยตฺถ จ จุติปฏิสนฺธิโย พหุกา, ตตฺถ อาลโยปิ ปฏฺฐนาปิ อภิลาสาปิ ^๓- พหุ โหติ. ยตฺถ อปฺโป, ^๔- ตตฺถ อปฺโป. ตสฺมา กามภโว อชฺฌตฺตํ นาม ชาโต, ^๕- รูปารูปภวา พหิทฺธา นามาติ. ^๖- อชฺฌตฺตสงฺขาเต ^๗- กามภเว ฉนฺทราโค อชฺฌตฺตสํโยชนนฺนาม, พหิทฺธา สงฺขาเตสุ รูปารูปภเวสุ ฉนฺทราโค พหิทฺธาสํโยชนนฺนาม. โอรมฺภาคิยานิ วา ปญฺจ สํโยชนานิ อชฺฌตฺตสํโยชนนฺนาม, อุทฺธมฺภาคิยานิ ปญฺจ พหิทฺธาสํโยชนนฺนาม. ตตฺรายํ วจนตฺโถ:- โอรํ วุจฺจติ กามธาตุ, ตตฺถ อุปฺปตฺตินิปฺผาทนโต ตํ โอรํ ภชนฺตีติ โอรมฺภาคิยานิ. อุทฺธํ วุจฺจติ รูปารูปธาตุ, ตตฺถ อุปฺปตฺตินิปฺผาทนโต ตํ อุทฺธํ ภชนฺตีติ อุทฺธมฺภาคิยานิ. เอวํ วุตฺตปฺปเภเทน อชฺฌตฺตสํโยชเนน สํยุตฺโต ^๘- ปุคฺคโล อชฺฌตฺตสํโยชโน, พหิทฺธาสํโยชเนน สํยุตฺโต ปุคฺคโล พหิทฺธาสํโยชโน. อุภยํปิ เจตํ น โลกิยสฺส วฏฺฏนิสฺสิตสฺส มหาชนสฺส นามํ. เยสํ ปน ภโว เทฺวธา ปริจฺฉินฺโน, เตสํ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สพฺพทิสาสุ ^๒ สี. เอกรเสเนว ^๓ ก. อภิลาโปปิ @^๔ ฉ.ม.,อิ. อปฺปา ^๕ ฉ.ม.,อิ. ชาตํ ^๖ ฉ.ม.,อิ. นาม @^๗ ฉ.ม.,อิ. อิติ อชฺฌตฺต..... ^๘ ก. ปยุตฺโต. เอวมุปริปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๔๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=40&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=900&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=900&modeTY=2&pagebreak=1#p40