อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
องฺ.อ. (มโนรถ.๒)
หน้าที่ ๒๔๒-๒๔๓.

หน้าที่ ๒๔๒.
ตตฺถาติ เตสุ สิกฺขาปเทสุ. ธุวสีโลติ ๑- นิพทฺธสีโล. ิตสีโลติ ปติฏฺิตสีโล.
โสตาปนฺโนติ โสตสงฺขาเตน มคฺเคน ผลํ อาปนฺโน. อวินิปาตธมฺโมติ จตูสุ อปาเยสุ
อปตนสภาโว. นิยโตติ โสตาปตฺติมคฺคนิยาเมน นิยโต. สมฺโพธิปรายโนติ อุปริมคฺคตฺตย-
สมฺโพธิปรายโน.
     ตนุตฺตาติ ตนุภาวา. สกทาคามิโน หิ ราคาทโย อพฺภปฏลํ วิย มจฺฉิกาปตฺตํ
วิย จ ตนุกา โหนฺติ, น พหลา. โอรมฺภาคิยานนฺติ เหฏฺาภาคิยานํ. สญฺโชนานนฺติ
พนฺธนานํ. ปริกฺขยาติ ปริกฺขเยน. โอปปาติโก โหตีติ อุปฺปนฺนโก โหติ. ตตฺถ
ปรินิพฺพายีติ เหฏฺา อโนตริตฺวา อุปริเยว ปรินิพฺพานธมฺโม. อนาวตฺติธมฺโมติ
โยนิคติวเสน อนาคมนธมฺโม.
     ปเทสํ ปเทสการีติอาทีสุ ปเทสการี ปุคฺคโล นาม โสตาปนฺโน จ สกทาคามี
จ อนาคามี จ, โส ปเทสเมว สมฺปาเทติ. ปริปูรการี นาม อรหา, โส ปริปูรเมว
สมฺปาเทติ. อวญฺฌานีติ อตุจฺฉานิ สผลานิ สอุทฺรยานีติ อตฺโถ. อิธาปิ ติสฺโส
สิกฺขา มิสฺสิกาว กถิตา.
                       ๗. ทุติยสิกฺขาสุตฺตวณฺณนา
     [๘๘] สตฺตเม โกลํโกโลติ กุลา กุลํ คมนโก. กุลนฺติ เจตฺถ ภโว อธิปฺเปโต,
ตสฺมา "เทฺว วา ตีณิ วา กุลานี"ติ เอตฺถปิ เทฺว วา ตโย วา ภเวติ
อตฺโถ เวทิตพฺโพ. อยญฺหิ เทฺว วา ภเว สนฺธาวติ ตโย วา, อุตฺตมโกฏิยา
ฉ วา. ตสฺมา เทฺว วา ตีณิ วา จตฺตาริ วา ปญฺจ วา ฉ วาติ เอวเมตฺถ
วิกปฺโป ทฏฺพฺโพ. เอกพีชีติ เอกสฺเสว ภวสฺส พีชํ เอตสฺส อตฺถีติ เอกพีชี.
อุทฺธํโสโตติอาทีสุ อตฺถิ อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามี, อตฺถิ อุทฺธํโสโต น
อกนิฏฺคามี. อตฺถิ น อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามี, อตฺถิ น อุทฺธํโสโต น อกนิฏฺคามี.
ตตฺถ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ธุวสีลีติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๔๓.
โย อิธ อนาคามิผลํ ปตฺวา อวิหาทีสุ นิพฺพตฺโต ตตฺถ ยาวตายุกํ ตฺวา อุปรูปริ
นิพฺพตฺติตฺวา อกนิฏฺ ปาปุณาติ, อยํ อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามี นาม. โย ปน
อวิหาทีสุ นิพฺพตฺโต ตตฺเถว อปรินิพฺพายิตฺวา อกนิฏฺปิ อปฺปตฺวา อุปริเม
อุปริเม พฺรหฺมโลเก ๑- ปรินิพฺพายติ, อยํ อุทฺธํโสโต น อกนิฏฺคามี นาม. โย อิโต
จวิตฺวา อกนิฏฺเเยว นิพฺพตฺตติ, อยํ น อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามี นาม. โย ปน
อวิหาทีสุ จตูสุ อญฺตรสฺมึ นิพฺพตฺติตฺวา ตตฺเถว ปรินิพฺพายติ, อยํ น อุทฺธํโสโต
น อกนิฏฺคามี นาม.
     ยตฺถ กตฺถจิ อุปฺปนฺโน ปน สสงฺขาเรน สปฺปโยเคน อรหตฺตํ ปตฺโต
สสงฺขารปรินิพฺพายี นาม. อสงฺขาเรน อปฺปโยเคน ปตฺโต อสงฺขารปรินิพฺพายี นาม.
โย ปน กปฺปสหสฺสายุเกสุ อวิเหสุ นิพฺพตฺติตฺวา ปญฺจมํ กปฺปสตํ ๒- อติกฺกมิตฺวา
อรหตฺตํ ปตฺโต, อยํ อุปหจฺจปรินิพฺพายี นาม. อตปฺปาทีสุปิ เอเสว นโย.
อนฺตราปรินิพฺพายีติ โย อายุเวมชฺฌํ อนติกฺกมิตฺวา ปรินิพฺพายติ, โส ติวิโธ โหติ.
กปฺปสหสฺสายุเกสุ ตาว อวิเหสุ  นิพฺพตฺติตฺวา เอโก นิพฺพตฺตทิวเสเยว อรหตฺตํ
ปาปุณาติ. โน เจ นิพฺพตฺตทิวเส  ปาปุณาติ, ปมสฺส ปน กปฺปสตสฺส มตฺถเก
ปาปุณาติ, อยํ ปโม อนฺตราปรินิพฺพายี. อปโร เอวํ อสกฺโกนฺโต ทฺวินฺนํ
กปฺปสตานํ มตฺถเก ปาปุณาติ, อยํ ทุติโย. อปโร เอวมฺปิ อสกฺโกนฺโต จตุนฺนํ
กปฺปสตานํ มตฺถเก ปาปุณาติ, อยํ ตติโย อนฺตราปรินิพฺพายี. เสสํ วุตฺตนยเมว.
     อิมสฺมึ ปน าเน ตฺวา จตุวีสติ โสตาปนฺนา ทฺวาทส สกทาคามิโน
อฏฺจตฺตาฬีส อนาคามิโน ทฺวาทส จ อรหนฺโต กเถตพฺพา. อิมสฺมึ หิ สาสเน
สทฺธาธุรํ ปญฺาธุรนฺติ เทฺว ธุรานิ, ทุกฺขปฏิปทาทนฺธาภิญฺาทโย จตสฺโส
ปฏิปทา. ตตฺเถโก สทฺธาธุเรน อภินิวิสิตฺวา โสตาปตฺติผลํ ปตฺวา เอกเมว ภวํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. อุปริมอุปริเม พฺรหฺมโลเก, ฉ.ม. อุปริมพฺรหฺมโลเก   ๒ ม. ปมํ ปญฺจกปฺปสตํ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๒๔๒-๒๔๓.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=242&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=5619&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=5619&pagebreak=1#p242