อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๒๑๗.

สมณชาติกาติ ^๑- สมณนิกายา. ^๒- ปรํ โยชนสตนฺติ โยชนสตํ อติกฺกมิตฺวา ต โต ปรํ. เตสุ ทณฺฑํ นิกฺขิปาหีติ เตสุ โยชนสตโต ปรภาเคสุ ฐิเตสุ สตฺเตสุ ทณฺฑํ นิกฺขิป, นิกฺขิตฺตทณฺโฑ โหหิ. นาหํ กฺวจินิ ^๓- กสฺสจิ กิญฺจนตสฺมินฺติ อหํ กตฺถจิ กสฺสจิ ปรสฺส กิญฺจนตสฺมึ น โหมิ. กิญฺจนํ วุจฺจติ ปลิโพโธ, ปลิโพโธ น โหมีติ วุตฺตํ โหติ. น จ มม กฺวจินิ กิสฺมิญฺจิ ^๔- กิญฺจนตฺถีติ มม กฺวจินิ อนฺโต วา พหิทฺธา วา กตฺถจิ เอกปริกฺขาเรปิ กิญฺจนตา นตฺถิ, ปลิโพโธ นตฺถิ, ฉินฺนปลิโพโธหมสฺมีติ วุตฺตํ โหติ. โภเคติ มญฺจปีฐยาคุภตฺตาทโย. อทินฺนํเยว ปริภุญฺชตีติ ปุนทิวเส มญฺเจ นิปชฺชนฺโตปิ ปีเฐ นิสีทนฺโตปิ ยาคุํ ปิวนฺโตปิ ภตฺตํ ภุญฺชนฺโตปิ เต โภเค อทินฺเนเยว ปริภุญฺชติ. น มหปฺผโลติ นิปฺผโล. พฺยญฺชนเมว หิ เอตฺถ สาวเสสํ, อตฺโถ ปน นิรวเสโส. เอวํ อุปวุตฺถสฺส หิ อุโปสถสฺส อปฺปมตฺตกํปิ วิปากผลํ อิฏฺฐํ กนฺตํ มนาปํ นตฺถิ. ตสฺมา นิปฺผโลเตฺวว เวทิตพฺโพ. เสสปเทสุปิ เอเสว นโย. อุปกฺกิลิฏฺฐสฺส จิตฺตสฺสาติ อิทํ กสฺมา อาห? สงฺกิลิฏฺเฐน หิ จิตฺเตน อุปวุตฺโถ อุโปสโถ น มหปฺผโล โหตีติ ทสฺสิตตฺตา วิสุทฺเธน จิตฺเตน อุปวุตฺถสฺส มหปฺผลตา อนุญฺญาตา โหติ. ตสฺมา เยน กมฺมฏฺฐาเนน จิตฺตํ วิสุชฺฌติ, ตํ จิตฺตวิโสธนกมฺมฏฺฐานํ ทสฺเสตุํ อิทมาห. ตตฺถ อุปกฺกเมนาติ ปจฺจตฺตปุริสกาเรน อุปาเยน วา. ตถาคตํ อนุสฺสรตีติ อฏฺฐหิ การเณหิ ตถาคตสฺส คุเณ อนุสฺสรติ. เอตฺถ หิ อิติปิ โส ภควาติ โส ภควา อิติปิ สีเลน, อิติปิ สมาธินาติ สพฺเพ โลกิยโลกุตฺตรา พุทฺธคุณา สงฺคหิตา. อรหนฺติอาทีหิ ปาฏิเอกฺกคุโณว นิทฺทิฏฺโฐ. ^๕- ตถาคตํ อนุสฺสรโต จิตฺตํ ปสีทตีติ โลกิยโลกุตฺตเร ตถาคตคุเณ อนุสฺสรนฺตสฺส จิตฺตุปฺปาโท ปสนฺโน โหติ. จิตฺตสฺส อุปกฺกิเลสาติ ปญฺจ นีวรณา. กกฺกนฺติ อามลกกกฺกํ. ตชฺชํ วายามนฺติ ตชฺชาติกํ ตทนุจฺฉวิกํ กกฺเกน มกฺขนฆํสนโธวนวายามํ. ปริโยทปนา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. สมณชาตีติ ^๒ สมณาเยว ^๓ ฉ.ม. กฺวจนิ @^๔ ฉ.ม. กตฺถจิ ^๕ ฉ.ม. ปาฏิเยกฺกคุณาว นิทฺทิฏฺฐา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๒๑๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=15&page=217&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=5018&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=15&A=5018&modeTY=2&pagebreak=1#p217