อรรถกถาเล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๕๑.

มจฺฉคุมฺพํ. จรนฺตมฺปิ ติฏฺนฺตมฺปีติ เอตฺถ สกฺขรกถลํ ติฏฺติเยว, อิตรานิ จรนฺติปิ ติฏฺนฺติปิ. ยถา ปน อนฺตรนฺตรา ิตาสุปิ นิสินฺนาสุปิ นิปชฺชมานาสุปิ "เอตา คาวิโย จรนฺตี"ติ จรนฺติโย อุปาทาย อิตราปิ "จรนฺตี"ติ วุจฺจนฺติ, เอวํ ติฏฺนฺตเมว สกฺขรกถลํ อุปาทาย อิตรมฺปิ ทฺวยํ "ติฏฺนฺตนฺ"ติ วุตฺตํ, อิตรทฺวยํ จรนฺตํ อุปาทาย สกฺขรกถลมฺปิ "จรนฺตนฺ"ติ วุตฺตํ. อาวิเลนาติ ปญฺจหิ นีวรเณหิ ปริโยนทฺเธน. อตฺตตฺถํ วาติอาทีสุ อตฺตโน ทิฏฺธมฺมิโก โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสโก อตฺโถ อตฺตตฺโถ นาม. อตฺตโน สมฺปราเย โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสโก อตฺโถ ปรตฺโถ นาม โหติ. โสปิ ปรตฺถยุตฺโตติ ปรตฺโถ. ^๑- ตทุภยํ อุภยตฺโถ นาม. อปิจ อตฺตโน ทิฏฺธมฺมิกสมฺปรายิโก โลกิยโลกุตฺตโร อตฺโถ อตฺตตฺโถ นาม, ปรสฺส ตาทิโสว อตฺโถ ปรตฺโถ นาม, ตทุภยมฺปิ อุภยตฺโถ นาม. อุตฺตรึ วา มนุสฺสธมฺมาติ ทสกุสลกมฺมปถสงฺขาตา มนุสฺสธมฺมา อุตฺตรึ. อยญฺหิ ทสวิโธ ธมฺโม วินาปิ อญฺสมาทปเก ^๒- สตฺถนฺตรกปฺปาวสาเน ชาตสํเวเคหิ มนุสฺเสหิ สยเมว สมาทินฺนตฺตา มนุสฺสธมฺโมติ วุจฺจติ, ตโต อุตฺตรึ ปน ฌานวิปสฺสนามคฺคผลานิ เวทิตพฺพานิ. อลมริยาณทสฺสนวิเสสนฺติ อริยานํ ยุตฺตํ, อริยภาวํ วา กาตุํ สมตฺถํ าณทสฺสนสงฺขาตํ วิเสสํ. าณเมว หิ ชานนฏฺเน าณํ, ทสฺสนฏฺเน ทสฺสนนฺติ เวทิตพฺพํ, ทิพฺพจกฺขุาณวิปสฺสนาาณมคฺคาณผลาณปจฺจเวกฺขณาณานเมตํ อธิวจนํ. [๔๖] ฉฏฺเ อจฺโฉติ อมโล, ^๓- ปสนฺโนติปิ วฏฺฏติ. วิปฺปสนฺโนติ สุฏฺุ ปสนฺโน. อนาวิโลติ น อาวิโล, ปริสุทฺโธติ อตฺโถ, เผณปุพฺพุฬสงฺขเสวาลปณกรหิโตติ วุตฺตํ โหติ. อนาวิเลนาติ ปญฺจนีวรณวิปฺปยุตฺเตน. ^๔- เสสํ จตุตฺเถ วุตฺตนยเมว. อิมสฺมึ สุตฺตทฺวเย วฏฺฏวิวฏฺฏเมว กถิตํ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ. โส หิ ปรตฺถ อตฺโถติ ปรตฺโถ ^๒ ฉ.ม.,อิ. อญฺ สมาทปกํ ^๓ ฉ.ม. อพหโล @^๔ ฉ.ม. ปญฺจนีวรณวิมุตฺเตน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๕๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=14&page=51&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=14&A=1199&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=14&A=1199&pagebreak=1#p51