อรรถกถาเล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๗๘.

ชวนปญฺตาย สํวตฺตนฺตีติ กตมา ชวนปญฺา, ยงฺกิญฺจิ รูปํ อตีตานาคต- ปจฺจุปฺปนฺนํ, ยา กาจิ เวทนา, ยา กาจิ สญฺา, เย เกจิ สงฺขารา, ยงฺกิญฺจิ วิญฺาณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อชฺฌตฺตํ วา พหิทฺธา วา โอฬาริกํ วา สุขุมํ วา หีนํ วา ปณีตํ วา ยํ ทูเร สนฺติเก วา, สพฺพํ วิญฺาณํ อนิจฺจโต ขิปฺปํ ชวตีติ ชวนปญฺา, ทุกฺขโต, อนตฺตโต ขิปฺปํ ชวตีติ ชวนปญฺา. จกฺขุํ ฯเปฯ ชรามรณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อนิจฺจโต, ทุกฺขโต, อนตฺตโต ขิปฺปํ ชวตีติ ชวนปญฺา. รูปํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ อนิจฺจํ ขยฏฺเน, ทุกฺขํ ภยฏฺเน, อนตฺตา อสารกฏฺเนาติ ตุลยิตฺวา ตีรยิตฺวา วิภาวยิตฺวา วิภูตํ กตฺวา รูปนิโรเธ นิพฺพาเน ขิปฺปํ ชวตีติ ชวนปญฺา ฯเปฯ ชรามรณนิโรเธ นิพฺพาเน ขิปฺปํ ชวตีติ ชวนปญฺา. รูปํ ฯเปฯ ชรามรณํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ ^๑- อนิจฺจํ สงฺขตํ ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนํ ^๑- ขยธมฺมํ วยธมฺมํ วิราคธมฺมํ นิโรธธมฺมนฺติ ตุลยิตฺวา ตีรยิตฺวา วิภาวยิตฺวา วิภูตํ กตฺวา ชรามรณนิโรเธ นิพฺพาเน ขิปฺปํ ชวตีติ ชวนปญฺา, ชวนปญฺตาย สํวตฺตนฺตีติ อยํ ชวนปญฺา. (๑๔) ติกฺขปญฺตาย สํวตฺตนฺตีติ กตมา ติกฺขปญฺา, ขิปฺปํ กิเลเส ฉินฺทตีติ ติกฺขปญฺา. อุปฺปนฺนํ กามวิตกฺกํ, พฺยาปาทวิตกฺกํ, วิหึสาวิตกฺกํ, อุปฺปนฺนุปฺปนฺเน ปาปเก อกุสเล ธมฺเม นาธิวาเสติ ปชหติ วิโนเทติ พฺยนฺตีกโรติ อนภาวํ คเมตีติ ติกฺขปญฺา. อุปฺปนฺนํ ราคํ, โทสํ, โมหํ ฯเปฯ สพฺเพ ภวคามิกมฺเม นาธิวาเสติ ปชหติ วิโนเทติ พฺยนฺตีกโรติ อนภาวํ คเมตีติ ติกฺขปญฺา. เอกมฺหิ อาสเน จตฺตาโร จ อริยมคฺคา จตฺตาริ จ สามญฺผลานิ จตสฺโส จ ปฏิสมฺภิทาโย ฉ จ ^๒- อภิญฺาโย อธิคตา โหนฺติ สจฺฉิกตา ผสฺสิตา ปญฺายาติ ติกฺขปญฺา, ติกฺขปญฺตาย สํวตฺตนฺตีติ อยํ ติกฺขปญฺา. (๑๕) @เชิงอรรถ: ^๑-๑ ฉ.ม. อิเม ปาา น ทิสฺสนฺติ, ขุ.ปฏิ. ๓๑/๖๗๕/๕๘๔ (สฺยา) ^๒ ฉ.ม. จ-สทฺทา น @ทิสฺสนฺติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๗๘. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=14&page=478&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=14&A=11414&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=14&A=11414&pagebreak=1#p478