อรรถกถาเล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๗๒.

๑๙. กายคตาสติวคฺควณฺณนา [๕๖๓] เจตสา ผุโฏติ ^๑- เอตฺถ ทุวิธํ ผรณํ อาโปผรณญฺจ ทิพฺพจกฺขุผรณญฺจ. ตตฺถ อาโปกสิณํ สมาปชฺชิตฺวา อาเปน ผรณํ อาโปผรณํ นาม. เอวํ ผุฏฺเฐปิ ^๒- มหาสมุทฺเท สพฺพา สมุทฺทงฺคมา กุนฺนทิโย อนฺโตคธาว โหนฺติ. อาโลกํ ปน วฑฺเฒตฺวา ทิพฺพจกฺขุนา ^๓- สกลสมุทฺทสฺส ทสฺสนํ ทิพฺพจกฺขุผรณํ นาม. เอวํ ผุฏฺเฐปิ ^๔- มหาสมุทฺทงฺคมา กุนฺนทิโย อนฺโตคธาว โหนฺติ. อนฺโตคธา ตสฺสาติ ตสฺส ภิกฺขุโน ภาวนา ^๕- อพฺภนฺตรคตาว โหนฺติ. วิชฺชาภาคิยาติ เอตฺถ สมฺปโยควเสน วิชฺชํ ภชนฺตีติ วิชฺชาภาคา, ^๖- วิชฺชาภาเค วิชฺชาโกฏฺฐาเส วตฺตนฺตีติปิ วิชฺชาภาคิยา. ตตฺถ วิปสฺสนาญาณํ มโนมยิทฺธิ ฉ อภิญฺญาติ อฏฺฐ วิชฺชา, ^๗- ปุริเมน อตฺเถน ตาหิ สมฺปยุตฺตธมฺมาปิ วิชฺชาภาคิยา. ปจฺฉิเมน อตฺเถน ตาสุ ยา กาจิ เอกา วิชฺชา วิชฺชา, เสสา วิชฺชาภาคิยาติ เอวํ วิชฺชาปิ วิชฺชาสมฺปยุตฺตธมฺมาปิ วิชฺชาภาคิยาเตฺวว เวทิตพฺพา. [๕๖๔] มหโต สํเวคายาติ มหนฺตสฺส สํเวคสฺส อตฺถาย. อุปริ ปททฺวเยปิ เอเสว นโย. เอตฺถ จ มหาสํเวโค นาม วิปสฺสนา, มหาอตฺโถ นาม จตฺตาโร มคฺคา, มหาโยคกฺเขโม นาม จตฺตาริ สามญฺญผลานิ. อถวา มหาสํเวโค นาม สห วิปสฺสนาย ^๘- มคฺโค, มหาอตฺโถ นาม จตฺตาริ สามญฺญผลานิ, มหาโยคกฺเขโม นาม นิพฺพานํ. สติสมฺปชญฺญายาติ สติยา จ ญาณสฺส จ อตฺถาย. ญาณทสฺสนปฏิลาภายาติ ทิพฺพจกฺขุญาณาย. ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารายาติ อิมสฺมึเยว ปจฺจกฺขอตฺตภาเว สุขวิหารตฺถาย. วิชฺชาวิมุตฺติผลสจฺฉิกิริยายาติ วิชฺชาวิมุตฺตีนํ ผลสฺส ปจฺจกฺขกรณตฺถาย. เอตฺถ จ วิชฺชาติ มคฺคปญฺญา, วิมุตฺตีติ ตํสมฺปยุตฺตา เสสา ธมฺมา. เตสํ ผลํ นาม อรหตฺตผลํ, ตสฺส สจฺฉิกิริยายาติ อตฺโถ. @เชิงอรรถ: ^๑ ก. ผุฏฺโฐติ ^๒ ฉ.ม. ผุเฏปิ (ปาลิ. ผุฏ...) ^๓ ก. จกฺขุนา ^๔ ฉ.ม. ผุเฏปิ @มหาสมุทฺเท สพฺพา ^๕ ฉ.ม. ภาวนาย ^๖ ฉ.ม. วิชฺชาภาคิยา, อฏฺฐสาลินิยมฺปน @วิชฺชาภาคิโนติ ปาโฐ ทิสฺสติ ^๗ ม. วิชฺชา วิชฺชา ^๘ สี. สหวิปสฺสนโก

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๗๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=14&page=472&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=14&A=11272&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=14&A=11272&modeTY=2&pagebreak=1#p472