อรรถกถาเล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๐.

โยเชตฺวา สทฺธึ จงฺกมนภูมิอิฏฺกปริกมฺมาทีหิ ^๑- เลณํ นิฏฺาเปตฺวา มญฺจปี สนฺถริตฺวา เถรสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา วนฺทิตฺวา "ภนฺเต นิฏฺิตํ เลณปริกมฺมํ, วสถา"ติ อาห. อาวุโส ทุกฺเขน ตยา เอตํ กมฺมํ กตํ, อชฺช เอกทิวสํ ตฺวญฺเจเวตฺถ ^๒- วสาหีติ. โส "สาธุ ภนฺเต"ติ วตฺวา ^๓- ปาเท โธวิตฺวา เลณํ ปวิสิตฺวา ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา นิสินฺโน อตฺตนา กตกมฺมํ อาวชฺเชติ. ^๔- ตสฺส "มนาปํ มยา อุปชฺฌายสฺส กายเวยฺยาวจฺจํ กตนฺ"ติ จินฺเตนฺตสฺส อพฺภนฺตเร ปีติ อุปฺปนฺนา. โส ตํ วิกฺขมฺเภตฺวา วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา ^๕- อคฺคผลํ อรหตฺตํ ปาปุณิ. เอวรูปสฺส นวกมฺมวเสน วิกฺขมฺภิโต กิเลโส ตถา วิกฺขมฺภิโตว โหติ. เอกจฺโจ ปน พฺรหฺมโลกโต อาคโต สุทฺธสตฺโต โหติ. ตสฺส อนาเสวนตาย กิเลโส น สมุทาจรติ, ภววเสน วิกฺขมฺภิโต โหติ. โส ตํ ตถา วิกฺขมฺภิตเมว กตฺวา วิวชฺเชตฺวา อรหตฺตํ คณฺหาติ อายสฺมา มหากสฺสโป วิย. โส หิ อายสฺมา อคารมชฺเฌปิ กาเม อปริภุญฺชิตฺวา มหตึ สมฺปตฺตึ ปหาย ปพฺพชิตฺวา นิกฺขนฺโต อนฺตรามคฺเค ปจฺจุคฺคมนตฺถาย อาคตํ สตฺถารํ ทิสฺวา วนฺทิตฺวา ตีหิ โอวาเทหิ อุปสมฺปทํ ลภิตฺวา อฏฺเม อรุเณ สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปาปุณิ. เอวรูปสฺส ภววเสน วิกฺขมฺภิตกิเลโส ตถา วิกฺขมฺภิโตว โหติ. โย ปน อนนุภูตปุพฺพํ รูปาทิอารมฺมณํ ลภิตฺวา ตตฺเถว วิปสฺสนํ ปฏฺเปตฺวา วิวชฺเชตฺวา อรหตฺตํ คณฺหาติ, เอวรูปสฺส อนนุภูตารมฺมณวเสน อนุปฺปนฺโน กามจฺฉนฺโท นุปฺปชฺชติ นาม. อุปฺปนฺโน วา กามจฺฉนฺโท ปหียตีติ เอตฺถ อุปฺปนฺโนติ ชาโต ภูโต สมุทาคโต. ปหียตีติ ตทงฺคปฺปหานํ วิกฺขมฺภนปฺปหานํ สมุจฺเฉทปฺปหานํ ปสฺสทฺธิปฺปหานํ ^๖- นิสฺสรณปฺปหานนฺติ อิเมหิ ปญฺจหิ ปหาเนหิ ปหียติ, น ปุน อุปฺปชฺชตีติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ. จงฺกมนภูมิภิตฺติปริกมฺมาทีหิ ^๒ ฉ.ม. ตฺวญฺเเวตฺถ @^๓ ฉ.ม.,อิ. วนฺทิตฺวา ^๔ ฉ.ม.,อิ. อาวชฺชิ ^๕ ฉ.ม.,อิ. ปฏฺเตฺวา @^๖ ฉ.ม. ปฏิปฺปสฺสทฺธิปฺปหานํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๔ หน้าที่ ๔๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=14&page=40&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=14&A=957&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=14&A=957&pagebreak=1#p40