อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๖๐.

เอวเมวํ ยาว ราคาทโย นุปฺปชฺชนฺติ, ตาว ปุคฺคลํ สญฺชานิตุํ น สกฺกา โหติ, โสตาปนฺโน วิย สกทาคามี วิย อนาคามี วิย จ ขายติ, ยทา ปนสฺส ราคาทโย อุปฺปชฺชนฺติ, ตทา รตฺโต ทุฏฺโ มุโฬฺหติ ปญฺายติ. อิติ เต "เอตฺตโก อยนฺ"ติ ปุคฺคลสฺส ปมาณํ ทสฺเสนฺโตว อุปฺปชฺชนฺตีติ ปมาณกรณา นาม วุตฺตา. ยาวตา โข ภนฺเต อปฺปมาณา เจโตวิมุตฺติโยติ ยตฺตกา อปฺปมาณา เจโตวิมุตฺติโย. กิตฺตกา ปน ตา? จตฺตาโร พฺรหฺมวิหารา จตฺตาโร มคฺคา จตฺตาริ ผลานีติ ทฺวาทส. ตตฺร พฺรหฺมวิหารา ผรณอปฺปมาณตาย อปฺปมาณา, เสสา ปมาณการกานํ กิเลสานํ อภาเวน นิพฺพานมฺปิ อปฺปมาณเมว, เจโตวิมุตฺติ ปน น โหติ, ตสฺมา น คหิตํ. อกุปฺปาติ อรหตฺตผลเจโตวิมุตฺติ. สา หิ ตาสํ สพฺพเชฏฺิกา, ตสฺมา "อคฺคมกฺขายตี"ติ วุตฺตา, ราโค โข ภนฺเต กิญฺจนนฺติ ราโค อุปฺปชฺชิตฺวา ปุคฺคลํ กิญฺจติ มทฺทติ ปลิพุนฺธติ, ตสฺมา กิญฺจนนฺติ วุตฺโต. มนุสฺสา กิร โคเณหิ ขลํ มทฺทาเปนฺตา กิญฺเจหิ กปิล ^๑- กิญฺเจหิ กาฬกา"ติ วทนฺติ. เอวํ มทฺทนฏฺโ กิญฺจนฏฺโติ เวทิตพฺโพ. โทสโมเหสุปิ เอเสว นโย. อากิญฺจญฺา เจโตวิมุตฺติโย นาม นว ธมฺมา อากิญฺจญฺายตนํ มคฺคผลานิ จ. ตตฺถ อากิญฺจญฺายตนํ กิญฺจนํ อารมฺมณํ อสฺส นตฺถีติ อากิญฺจญฺ. มคฺคผลานิ กิญฺจนานํ มทฺทนปลิพุนฺธกิเลสานํ นตฺถิตาย อากิญฺจญฺา, นิพฺพานมฺปิ อากิญฺจญฺ, เจโตวิมุตฺติ ปน น โหติ, ตสฺมา น คหิตํ. ราโค โข ภนฺเต นิมิตฺตกรโณติอาทีสุ ยถา นาม ทฺวินฺนํ กุลานํ สทิสา เทฺว วจฺฉกา โหนฺติ. ยาว เตสํ ลกฺขณํ น กตํ โหติ, ตาว "อยํ อสุกกุลสฺส @เชิงอรรถ: ^๑ สี. กาปิลา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้าที่ ๑๖๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=13&page=160&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=3499&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=13&A=3499&pagebreak=1#p160