อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๘๐.

ตสฺมา "นาปิ อญฺเสนฺ"ติ อาห. ปุราณมิทํ ภิกฺขเว กมฺมนฺติ นยิทํ ปุราณกมฺมาภินิพฺพตฺโต ปเนส กาโย, ตสฺมา ปจฺจยโวหาเรน เอวํ วุตฺโต. อภิสงฺขตนฺติอาทิ กมฺมโวหารสฺเสว วเสน ปุริมลิงฺคภาวกตาย ^๑- วุตฺตํ, อยํ ปเนตฺถ อตฺโถ:- อภิสงฺขตนฺติ ปจฺจเยหิ กโตติ ทฏฺพฺโพ. อภิสญฺเจตยิตนฺติ เจตนาวตฺถุโก เจตนามูลโกติ ทฏฺพฺโพ. เวทนิยนฺติ ^๒- เวทนาย วตฺถูติ ^๓- ทฏฺพฺโพ. สตฺตมํ. ๘. เจตนาสุตฺตวณฺณนา [๓๘] อฏฺเม ยญฺจ ภิกฺขเว เจเตตีติ ยํ เจตนํ เจเตติ, ปวตฺเตตีติ อตฺโถ. ยญฺจ ปกปฺเปตีติ ยํ ปกปฺปนํ ปกปฺเปติ, ปวตฺเตติจฺเจว อตฺโถ. ยญฺจ อนุเสตีติ ยญฺจ อนุสยํ อนุเสติ, ปวตฺเตติจฺเจว อตฺโถ. เอตฺถ จ เจเตตีติ เตภูมิกกุสลากุสลเจตนา ^๔- คหิตา, ปกปฺเปตีติ อฏฺสุ โลภสหคตจิตฺเตสุ ตณฺหาทิฏฺิกปฺปา คหิตา, อนุเสตีติ ทฺวาทสนฺนํ เจตนานํ สหชาตโกฏิยา เจว อุปนิสฺสยโกฏิยา จ อนุสโย คหิโต. อารมฺมณเมตํ โหตีติ เอตํ เจตนาทิธมฺมชาตํ ปจฺจโย โหติ. ปจฺจโย หิ อิธ อารมฺมณนฺติ อธิปฺเปโต. วิญฺาณสฺส ิติยาติ กมฺมวิญฺาณสฺส ิตตฺถํ. อารมฺมเณ สตีติ ตสฺมึ ปจฺจเย สติ. ปติฏฺา วิญฺาณสฺส โหตีติ ตสฺส กมฺมวิญฺาณสฺส ปติฏฺา โหติ. ตสฺมึ ปติฏฺิเต วิญฺาเณติ ตสฺมึ กมฺมวิญฺาเณ ปติฏฺิเต. วิรุเฬฺหติ กมฺมํ ชิราเปตฺวา ^๕- ปฏิสนฺธิอากฑฺฒนสมตฺถตาย นิพฺพตฺติมูเล ^๖- ชาเต. ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺตีติ ปุนพฺภวสงฺขาตา อภินิพฺพตฺติ. โน จ ^๗- ภิกฺขเว เจเตตีติ อิมินา เตภูมิกเจตนาย อปฺปวตฺตกฺขโณ ^๘- วุตฺโต. โน จ ^๗- ปกปฺเปตีติ อิมินา ตณฺหาทิฏฺิกปฺปานํ อปฺปวตฺตกฺขโณ. ^๘- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปุริมลิงฺคสภาคตาย ^๒ สี. เวทยิตนฺติ @^๓ ฉ.ม.,อิ. เวทนิยวตฺถูติ ^๔ สี. เตภูมกกุสลเจตนา @^๕ ฉ.ม.,อิ. ชวาเปตฺวา ^๖ ฉ.ม.,อิ. นิพฺพตฺตมูเล @^๗ ฉ.ม.,อิ. เจ ^๘ ฉ.ม.,อิ. อปฺปวตฺตนกฺขโณ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๘๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=80&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=1780&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=1780&pagebreak=1#p80