อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๖๑.

ปน มคฺคผลานิ อธิปฺเปตานิ. โน อชานโต โน อปสฺสโตติ โย ปน น ชานาติ น ปสฺสติ, ตสฺส โน วทามีติ อตฺโถ. เอเตน เย อชานโต อปสฺสโตปิ สํสาราทีหิเยว สุทฺธึ วทนฺติ, เต ปฏิกฺขิตฺตา โหนฺติ. ปุริเมน ปททฺวเยน อุปาโย วุตฺโต, อิมินา อนุปายํ ปฏิเสเธติ. อิทานิ ยํ ชานโต อาสวานํ ขโย โหติ, ตํ ทสฺเสตุกาโม กิญฺจ ภิกฺขเว ชานโตติ ปุจฺฉํ อารภิ. ตตฺถ ชานนา พหุวิธา. ทพฺพชาติโก ^๑- เอว หิ โกจิ ภิกฺขุ ฉตฺตํ กาตุํ ชานาติ, โกจิ จีวราทีนํ อญฺตรํ, ตสฺส อีทิสานิ กมฺมานิ วตฺตสีเส ตฺวา กโรนฺตสฺส สา ชานนา สคฺคมคฺคผลานํ ^๒- ปทฏฺานํ น โหตีติ น วตฺตพฺพา. ^๓- โย ปน สาสเน ปพฺพชิตฺวา เวชฺชกมฺมาทีนิ กาตุํ ชานาติ, ตสฺเสวํ ชานโต อาสวา วฑฺฒนฺติเยว. ตสฺมา ยํ ชานโต ปสฺสโต จ อาสวานํ ขโย โหติ, ตเทว ทสฺเสนฺโต อิติ รูปนฺติอาทิมาห. เอวํ โข ภิกฺขเว ชานโตติ เอวํ ปญฺจนฺนํ ขนฺธานํ อุทยพฺพยํ ชานนฺตสฺส. อาสวานํ ขโย โหตีติ อาสวานํ ขยนฺเต ชาตตฺตา "อาสวานํ ขโย"ติ ลทฺธนามํ อรหตฺตํ โหติ. เอวํ อรหตฺตนิกูเฏน เทสนํ นิฏฺเปตฺวา อิทานิ ขีณาสวสฺส อาคมนียํ ปุพฺพภาคปฏิปทํ ทสฺเสตุํ ยมฺปิ ^๔- ตํ ภิกฺขเวติอาทิมาห. ตตฺถ ขยสฺมึ ขเย าณนฺติ อาสวกฺขยสงฺขาเต อรหตฺตผเล ปฏิลทฺเธ สติ ปฏิเวธาณํ. ^๕- ตํ หิ อรหตฺตผลสงฺขาเต ขยสฺมึ ปมวารํ อุปฺปนฺเน ปจฺฉา อุปฺปนฺนตฺตา ขเยาณนฺติ วุจฺจติ. สอุปนิสนฺติ สการณํ สปฺปจฺจยํ. วิมุตฺตีติ อรหตฺตผลวิมุตฺติ. สา หิ ตสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย โหติ. เอวํ อิโต ปเรสุปิ ลพฺภมานวเสน ปจฺจยภาโว เวทิตพฺโพ. วิราโคติ มคฺโค. โส หิ กิเลเส วิราเชนฺโต ^๖- เขเปนฺโต อุปฺปนฺโน, ตสฺมา วิราโคติ วุจฺจติ. นิพฺพิทาติ นิพฺพิทาาณํ. เอเตน พลววิปสฺสนํ ทสฺเสติ. @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สิปฺปชาติโก ^๒ สี. มคฺคผลานํ ^๓ ฉ.ม.,อิ. วตฺตพฺพํ @^๔ ฉ.ม., อิ. ยมฺปิสฺส ^๕ ฉ.ม., อิ. ปจฺจเวกฺขณาณํ ^๖ สี. วิรชฺเชนฺโต

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๖๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=61&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=1348&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=1348&pagebreak=1#p61