อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๓๑๐.

สตฺตรตนสมฺปนฺนาติ สตฺตหิ โพชฺฌงฺครตเนหิ สมนฺนาคตา. อนุวิจรนฺตีติ โลกิยมหาชนาปิ อนุวิจรนฺติเยว. อิธ ปน ขีณาสวานํ นิราสงฺกาจาโร นาม คหิโต. เตเนวาห "ปหีนภยเภรวา"ติ. ตตฺถ ภยํ ภยเมว, เภรวํ พลวภยํ. ทสหงฺเคหิ สมฺปนฺนาติ อเสกฺเขหิ ทสหิ องฺเคหิ สมนฺนาคตา. มหานาคาติ จตูหิ การเณหิ มหานาคา. สมาหิตาติ อุปจารปฺปนาหิ สมาหิตา. ตณฺหา เตสํ น วิชฺชตีติ "อูโน โลโก อติตฺโต ตณฺหาทาโสติ โข มหาราช เตน ภควตา"ติ ^๑- เอวํ วุตฺตา ทาสการิกา ตณฺหาปิ เตสํ นตฺถิ. อิมินา ขีณาสวานํ ภุชฺชิสฺสภาวํ ทสฺเสติ. อเสกฺขญาณนฺติ อรหตฺตผลญาณํ. อนฺติโมยํ สมุสฺสโยติ ปจฺฉิโม อยํ อตฺตภาโว. โย สาโร พฺรหฺมจริยสฺสาติ มคฺคพฺรหฺมจริยสฺส ^๒- สาโร นาม ผลํ. ตสฺมึ อปรปจฺจยาติ ตสฺมึ อริยผเล น อญฺญํ สมฺปตฺติยายนฺติ, ^๓- ปจฺจกฺขโตว ปฏิวิชฺฌิตฺวา ฐิตา. วิธาสุ น วิกมฺปนฺตีติ ตีสุ มานโกฏฺฐาเสสุ น วิกมฺปนฺติ. ทนฺตภูมินฺติ อรหตฺตํ. วิชิตาวิโนติ ราคาทโย วิเชตฺวา ฐิตา. อุทฺธนฺติอาทีสุ อุทฺธํ วุจฺจติ เกสมตฺถโก, อปาจีนํ ปาทตลํ, ติริยํ เวมชฺฌํ. อุทฺธํ วา อตีตํ, อปาจีนํ อนาคตํ, ติริยํ ปจฺจุปฺปนฺนํ. อุทฺธํ วา วุจฺจติ เทวโลโก, อปายโลโก ติริยํ มนุสฺสโลโก. นนฺที เตสํ น วิชฺชตีติ เอเตสุ ฐาเนสุ สงฺเขปโต วา อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺเนสุ ขนฺเธสุ เตสํ ตณฺหา นตฺถิ. อิธ วฏฺฏมูลกตณฺหาย อภาโว ทสฺสิโต. พุทฺธาติ จตุนฺนํ สจฺจานํ พุทฺธตฺตา พุทฺธา. อิทํ ปเนตฺถ สีหนาทสโมธานํ:- "วิมุตฺติสุเขนมฺหา สุขิตา, ทุกฺขชนิกา โน ตณฺหา ปหีนา, ปญฺจ ขนฺธา ปริญฺญาตา, ทาสการิกตณฺหา เจว @เชิงอรรถ: ^๑ ม.ม. ๑๓/๓๐๕/๒๘๑ ^๒ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ^๓ ฉ.ม. ปตฺติยายนฺติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๓๑๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=310&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=6822&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=6822&modeTY=2&pagebreak=1#p310