อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๒๔.

นิจฺฉาเรสิ. ราชา "กิเมตํ กิเมตํ อุปธาเรถา"ติ อาห. อุปธารยมานา อญฺ อทิสฺวา "อตฺถสฺส ^๑- ทุพฺพินิจฺฉิตตฺตา เอวํ กตํ ภวิสฺสตี"ติ ปุน สามิกเมว สามิกํ กตฺวา "ตฺวา นุ โข กุมาโร เอวํ กโรตี"ติ วีมํสนฺตา ปุน สามิกํ อสฺสามิกํ อกํสุ. ปุน โพธิสตฺโต ตเถว สทฺทํ นิจฺฉาเรสิ. อถโข ราชา "ชานาติ มหาปุริโส"ติ ตโต ปฏฺาย อปฺปมตฺโต อโหสิ. เตน วุตฺตํ "วิเจยฺย วิเจยฺย กุมาโร อตฺเถ มนายตีติ โข ^๒- ภิกฺขเว วิปสฺสิสฺส กุมารสฺส ภิยฺโยโส มตฺตาย `วิปสฺสี วิปสฺสี'เตฺวว สมญฺา อุทปาที"ติ. ^๓- ภควโตติ ภาคฺยสมฺปนฺนสฺส. อรหโตติ ราคาทีนํ อรีนํ ^๔- หตตฺตา, สํสารจกฺกสฺส วา อรานํ หตตฺตา, ปจฺจยานํ วา อรหตฺตา อรหาติ เอวํ คุณโต อุปฺปนฺนนามเธยฺยสฺส. สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสาติ สมฺมา นเยน เหตุนา สามํ ปจฺจตฺตปุริสกาเรน จตฺตาริ สจฺจานิ พุทฺธสฺส. ปุพฺเพว สมฺโพธาติ สมฺโพโธ วุจฺจติ จตูสุ มคฺเคสุ าณํ. ตโต ปุพฺเพว. โพธิสตฺตสฺเสว สโตติ เอตฺถ โพธีติ าณํ, โพธิมา ^๕- สตฺโต โพธิสตฺโต, าณวา ปญฺวา ปณฺฑิโตติ อตฺโถ. พุทฺธานํ ^๖- หิ ปาทมูเล อภินีหารโต ปฏฺาย ปณฺฑิโตว โส สตฺโต, น อนฺธพาโลติ โพธิสตฺโต. ยถา วา อุทกโต อุคฺคนฺตฺวา ิตํ ปริปากคตํ ปทุมํ สุริยรสฺมิสมฺผสฺเสน อวสฺสํ พุชฺฌิสฺสตีติ พุชฺฌนกปทุมนฺติ วุจฺจติ, เอวํ พุทฺธานํ สนฺติเก พฺยากรณสฺส ลทฺธตฺตา อวสฺสํ อนนฺตราเยน ปารมิโย ปูเรตฺวา พุชฺฌิสฺสตีติ พุชฺฌนกสตฺโตติปิ โพธิสตฺโต. ยา จ เอสา จตุมคฺคาณสงฺขาตา โพธิ, ตํ ปตฺถยมาโน ปวตฺตตีติ โพธิยํ สตฺโต อาสตฺโตติปิ โพธิสตฺโต. เอวํ คุณโต อุปฺปนฺนนามวเสน โพธิสตฺตสฺเสว สโต. กิจฺฉนฺติ ทุกฺขํ. อาปนฺโนติ อนุปฺปตฺโต. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- อโห อยํ สตฺตโลโก ทุกฺขํ อนุปฺปตฺโตติ. จวติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม., อิ. อฏฺฏสฺส ^๒ ฉ.ม., อิ. าเยนาติ @^๓ ที. ม. ๑๐/๔๑/๑๘ ^๔ ฉ.ม. ราคาทิอรีนํ @^๖ ฉ.ม., อิ. ปุริมพุทฺธานํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๒๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=24&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=522&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=522&pagebreak=1#p24