อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๑๗๓.

สาวกานํ อรหตฺตมคฺโค อนุตฺตรา โพธิ โหติ, น โหตีติ? น โหติ. กสฺมา? อสพฺพคุณทายกตฺตา. เตสํ หิ กสฺสจิ อรหตฺตมคฺโค อรหตฺตผลเมว เทติ, กสฺสจิ ติสฺโส วิชฺชา, กสฺสจิ ฉ อภิญฺา, กสฺสจิ จตสฺโส ปฏิสมฺภิทา, กสฺสจิ สาวกปารมีาณํ. ปจฺเจกพุทฺธานมฺปิ ปจฺเจกโพธิาณเมว เทติ. พุทฺธานํ ปน สพฺพคุณสมฺปตฺตึ เทติ อภิเสโก วิย รญฺโ สพฺพโลกิสฺสริยภาวํ. ตสฺมา อญฺสฺส กสฺสจิปิ อนุตฺตรา โพธิ น โหติ. อภิสมฺพุทฺโธติ ปจฺจญฺาสินฺติ "อภิสมฺพุทฺโธ อหํ ปตฺโต ^๑- ปฏิวิชฺฌิตฺวา ิโต"ติ เอวํ ปฏิชานึ. าณญฺจ ปน เม ทสฺสนํ อุทปาทีติ อธิคตคุณทสฺสนสมตฺถํ ปจฺจเวกฺขณาณญฺจ เม อุทปาทิ. อกุปฺปา เม วิมุตฺตีติ "อยํ มยฺหํ อรหตฺตผลวิมุตฺติ อกุปฺปา"ติ เอวํ าณํ อุทปาทิ. ตตฺถ ทฺวีหากาเรหิ อกุปฺปตา เวทิตพฺพา. การณโต จ อารมฺมณโต จ. สา หิ จตูหิ มคฺเคหิ สมุจฺฉินฺนกิเลสานํ ปุน อนิวตฺตนตาย การณโตปิ อกุปฺปา, อกุปฺปธมฺมํ นิพฺพานํ อารมฺมณํ กตฺวา ปวตฺตตาย อารมฺมณโตปิ อกุปฺปา. อนฺติมาติ ปจฺฉิมา. นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโวติ อิทานิ ปุน อญฺโ ภโว นาม นตฺถีติ. อิมสฺมึ สุตฺเต จตฺตาริ สจฺจานิ กถิตานิ. กถํ? จตูสุ หิ ธาตูสุ อสฺสาโท สมุทยสจฺจํ, อาทีนโว ทุกฺขสจฺจํ, นิสฺสรณํ นิโรธสจฺจํ, นิโรธปฺปชานโน มคฺโค มคฺคสจฺจํ. วิตฺถารวเสนปิ กเถตุํ วฏฺฏติเยว. เอตฺถ หิ ยํ ปวีธาตุํ ปฏิจฺจ อุปฺปชฺชติ สุขํ โสมนสฺสํ, อยํ ปวีธาตุยา อสฺสาโทติ ปหานปฏิเวโธ สมุทยสจฺจํ. ยา ปวีธาตุ อนิจฺจา ทุกฺขา วิปริณามธมฺมา, อยํ ปวีธาตุยา อาทีนโวติ ปริญฺาปฏิเวโธ ทุกฺขสจฺจํ. โย ปวีธาตุยา ฉนฺทราควินโย ฉนฺทราคปฺปหานํ, อิทํ ปวีธาตุยา นิสฺสรณนฺติ สจฺฉิกิริยาย ปฏิเวโธ นิโรธสจฺจํ. ยา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. อภิสมฺปตฺโต

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๑๗๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=173&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=3872&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=3872&pagebreak=1#p173