อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๑๑๑.

ปญฺจสุ คตีสุ สตฺตสุ วิญฺาณฏฺิตีสุ นวสุ สตฺตาวาเสสุ มหาสมุทฺเท วาตุกฺขิตฺตา ^๑- นาวา วิย ยนฺเต ยุตฺตโคโณ วิย จ ปริพฺภมติเยว. อิติ สพฺพเมตํ ภควา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อปสาเทนฺโต อาห. เสสเมตฺถ วุตฺตนยเมวาติ. ทสมํ. ทุกฺขวคฺโค ฉฏฺโ. ------------ ๗. มหาวคฺค ๑. อสฺสุตวาสุตฺตวณฺณนา [๖๑] มหาวคฺคสฺส ปเม อสฺสุตวาติ ขนฺธธาตุอายตนปจฺจยาการสติปฏฺานาทีสุ อุคฺคหปริปุจฺฉาวินิจฺฉยรหิโต. ปุถุชฺชโนติ ปุถูนํ นานปฺปการานํ กิเลสาทีนํ ชนนาทีหิ การเณหิ ปุถุชฺชโน. วุตฺตํ เหตํ "ปุถู กิเลเส ชเนนฺตีติ ปุถุชฺชนา"ติ ^๒- สพฺพํ วิตฺถาเรตพฺพํ. อปิจ ปุถูนํ คณนปถมตีตานํ อริยธมฺมปรมฺมุขานํ นีจธมฺมสมาจารานํ ชนานํ อนฺโตคธาตฺตาปิ ปุถุชฺชโน, ปุถุ วา อยํ วิสุํเยว สงฺขโต, ^๓- วิสํสฏฺโ สีลสุตาทิคุณยุตฺเตหิ อริเยหิ ชโนติ ปุถุชฺชโน. เอวเมเตหิ "อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน"ติ ทฺวีหิปิ ปเทหิ เย เต:- "ทุเว ปุถุชฺชนา วุตฺตา พุทฺเธนาทิจฺจพนฺธุนา อนฺโธ ปุถุชฺชโน เอโก กลฺยาเณโก ปุถุชฺชโน"ติ เทฺว ปุถุชฺชนา วุตฺตา, เตสุ อนฺธปุถุชฺชโน คหิโต. อิมสฺมินฺติ ปจฺจุปฺปนฺนํ ปจฺจกฺขกายํ ทสฺเสติ. จาตุมฺมหาภูติกสฺมินฺติ จตุมหาภูตกาเย, จตูหิ มหาภูเตหิ นิพฺพตฺโต จตุมหาภูตมโยติ ^๔- อตฺโถ. นิพฺพินฺเทยฺยาติ อุกฺกณฺเยฺย. วิรชฺเชยฺยาติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม., อิ. วาตกฺขิตฺตา ^๒ ขุ.มหา. ๒๙/๔๓๐/๒๙๘ (สฺยา) @^๓ ฉ.ม. สงฺขํ คโต ^๔ ฉ. นิพฺพตฺเต จตุมหาภูตมเย

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้าที่ ๑๑๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=12&page=111&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=2465&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=12&A=2465&pagebreak=1#p111