อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลี อักษรไทย
สํ.อ. (สารตฺถ.๑)
หน้าที่ ๑๘-๑๙.

หน้าที่ ๑๘.
สิกฺขากามา, เตสํ สุวิญฺเยฺยํ กตฺวา อากงฺเขยฺยสุตฺตาทิสทิสํ ธมฺมํ เทเสติ,
"อภิรม ติสฺส, อภิรม ติสฺส, อหโมวาเทน อหมนุคฺคเหน อหมนุสาสนิยา"ติ ๑- จ เน ๒-
สมสฺสาเสติ. อยํ อนุคฺคหมุเขน เทสนา.
       อยํ ปน เทวปุตฺโต มานตฺถทฺโธ ปณฺฑิตมานี, เอวํ กิรสฺส อโหสิ:-
อหํ โอฆํ ชานามิ, ตถาคตสฺส โอฆติณฺณภาวํ ชานามิ, "อิมินา ปน การเณน
ติณฺโณ"ติ เอตฺตกมตฺตํ น ชานามิ. อิติ มยฺหํ าตเมว พหุํ, ๓- อปฺปํ อญฺาตํ,
ตมหํ กถิตมตฺตเมว ชานิสฺสามิ. กึ หิ นาม ตํ ภควา วเทยฺย, ยสฺสาหํ อตฺถํ
น ชาเนยฺยนฺ"ติ. ๔- อถ สตฺถา "อยํ กิลิฏฺวตฺถํ วิย รงฺคชาตํ อภพฺโพ อิมํ
มานํ อปฺปหาย เทสนํ สมฺปฏิจฺฉิตุํ, มานนิคฺคหํ ตาวสฺส กตฺวา ปุน นีจจิตฺเตน
ปุจฺฉนฺตสฺส ปกาเสสฺสามี"ติ ปฏิจฺฉนฺนํ กตฺวา ปญฺหํ กเถสิ. โสปิ นีหตมาโน
อโหสิ, สา จสฺส นีหตมานตา อุตฺตริปญฺหปุจฺฉเนเนว เวทิตพฺพา. ตสฺส ปน
ปญฺหปุจฺฉนสฺส อยมตฺโถ:- กถํ ปน ตฺวํ มาริส อปฺปติฏฺ อนายูหํ โอฆมตริ,
ยถาหํ ชานามิ, เอวมฺเม กเถหีติ.
       อถสฺส ภควา กเถนฺโต ยทาสฺวาหนฺติอาทิมาห. ตตฺถ ยทาสฺวาหนฺติ
ยสฺมึ กาเล อหํ. สุกาโร นิปาตมตฺตํ. ยถา จ เอตฺถ, เอวํ สพฺพปเทสุ.
สํสีทามีติ ปฏิจฺฉนฺนํ กตฺวา อตรนฺโต ตตฺเถว โอสีทามิ. นิพฺพุยฺหามีติ าตุํ
อสกฺโกนฺโต อติวตฺตามิ. อิติ าเน จ วายาเม จ โทสํ ทิสฺวา อติฏฺนฺโต
อวายมนฺโต โอฆมตรินฺติ เอวํ ภควตา ปโญฺห กถิโต. เทวตายปิ ปฏิวิทฺโธ,
น ปน ปากโฏ, ตสฺส ปากฏกรณตฺถํ ๕- สตฺต ทุกา ทสฺสิตา. กิเลสวเสน หิ
สนฺติฏฺนฺโต สํสีทติ นาม, อภิสงฺขารวเสน อายูหนฺโต นิพฺพุยฺหติ นาม.
ตณฺหาทิฏฺีหิ วา สนฺติฏฺนฺโต สํสีทติ นาม, อวเสสกิเลสานญฺเจว อภิสงฺขารานญฺจ
วเสน อายูหนฺโต นิพฺพุยฺหติ นาม. ตณฺหาวเสน วา สนฺติฏฺนฺโต สํสีทติ นาม,
ทิฏฺิวเสน อายูหนฺโต นิพฺพุยฺหติ นาม, สสฺสตทิฏฺิยา วา สนฺติฏฺนฺโต สํสีทติ
นาม, อุจฺเฉททิฏฺิยา อายูหนฺโต นิพฺพุยฺหติ นาม. โอลียนาภินิเวสา หิ
ภวทิฏฺิ, อติธาวนาภินิเวสา วิภวทิฏฺิ. ลีนวเสน วา สนฺติฏฺนฺโต สํสีทติ นาม,
@เชิงอรรถ: ๑ สํ. ขนฺธ ๑๗/๘๔/๘๗ ติสฺสสุตฺต    ๒ สี. ชเน, ม. เนสํ  ๓ ฉ.ม. พหุ
@๔ ม. ชานามีติ                 ๕ ฉ.ม. ปากฏีกรณตฺถํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๑๙.
อุทฺธจฺจวเสน อายูหนฺโต นิพฺพุยฺหติ นาม. ตถา กามสุขลฺลิกานุโยควเสน
สนฺติฏฺนฺโต สํสีทติ นาม, อตฺตกิลมถานุโยควเสน อายูหนฺโต นิพฺพุยฺหติ นาม.
สพฺพากุสลาภิสงฺขารวเสน สนฺติฏฺนฺโต สํสีทติ นาม, สพฺพโลกิยกุสลาภิสงฺขารวเสน
อายูหนฺโต นิพฺพุยฺหติ นาม. วุตฺตมฺปิ เจตํ "เสยฺยถาปิ จุนฺท เย เกจิ อกุสลา
ธมฺมา. สพฺเพ เต อโธภาคงฺคมนียา, *- เย เกจิ กุสลา ธมฺมา, สพฺเพ เต
อุปริภาคงฺคมนียา"ติ. ๑-
       อิมํ ปญฺหาวิสฺสชฺชนํ สุตฺวาว เทวตา โสตาปตฺติผเล ปติฏฺาย ตุฏฺา
ปสนฺนา อตฺตโน ตุฏฺิญฺจ ปสาทญฺจ ปกาสยนฺตี ติรสฺสํ วตาติ คาถมาห. ตตฺถ
จิรสฺสนฺติ จิรสฺส กาลสฺส อจฺจเยนาติ อตฺโถ. อยํ กิร เทวตา กสฺสปสมฺมาสมฺพุทฺธํ
ทิสฺวา ตสฺส ปรินิพฺพานโต ปฏฺาย อนฺตรา อญฺ พุทฺธํ น ทิฏฺปุพฺพา,
ตสฺมา อชฺช ภควนฺตํ ทิสฺวา เอวมาห. กึ ปนิมาย เทวตาย อิโต ปุพฺเพ
สตฺถา น ทิฏฺปุพฺโพติ. โหตุ ๒- ทิฏฺปุพฺโพ วา น วา, ๒- ทสฺสนํ อุปาทาย
เอวํ วตฺตุํ วฏฺฏติ. พฺราหฺมณนฺติ พาหิตปาปํ ขีณาสวพฺราหฺมณํ. ปรินิพฺพุตนฺติ
กิเลสนิพฺพาเนน นิพฺพุตํ. โลเกติ สตฺตโลเก. วิสตฺติกนฺติ รูปาทีสุ อารมฺมเณสุ
อาสตฺตวิสตฺตตาทีหิ การเณหิ วิสตฺติกา วุจฺจติ ตณฺหา, ตํ วิสตฺติกํ อปฺปติฏฺมานํ
อนายูหมานํ ติณฺณํ นิตฺติณฺณํ อุตฺติณฺณํ จิรสฺสํ วต ขีณาสวพฺราหฺมณํ ปสฺสามีติ
อตฺโถ.
       สมนุญฺโ สตฺถา อโหสีติ ตสฺสา ๓-  เทวตาย วจนํ จิตฺเตเนว
สมนุโมทิ, เอกชฺฌาสโย อโหสิ. อนฺตรธายีติ อภิสงฺขตกายํ ชหิตฺวา อตฺตโน
ปกติอุปาทินฺนกกายสฺมึเยว ๔- ตฺวา ลทฺธาสา ๕- ลทฺธปติฏฺา หุตฺวา ทสพลํ
คนฺเธหิ จ มาเลหิ จ ปูเชตฺวา อตฺตโน ภวนํเยว อคมาสีติ.
                  สารตฺถปฺปกาสินิยา สํยุตฺตนิกายฏฺกถาย
                      โอฆตรณสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา.
                       ------------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม.มู. ๑๒/๘๖/๖๐ สลฺเลขสุตฺต  ๒-๒ ฉ.ม. ทิฏฺปุพฺโพ วา โหตุ อทิฏฺปุพฺโพ วา,
@๓ สี. ตาย    ๔ ฉ.ม. ปกติอุปาทิณฺณกกายสฺมึเยว  ๕ สี. ลทฺธสฺสาทา


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๑๘-๑๙.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=11&page=18&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=11&A=453&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=11&A=453&pagebreak=1#p18