อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๖.

มคฺเค วา หิ อานนฺท ปฏิปทาย วาติ โลกุตฺตรมคฺคํ ปตฺวา วิวาโท นาม สพฺพโส วูปสมฺมติ, นตฺถิ อธิคตมคฺคานํ วิวาโท. ปุพฺพภาคมคฺคํ ปน ปุพฺพภาคปฏิปทญฺจ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. ตตฺรายํ นโย:- เอกํ ภิกฺขุํ มนุสฺสา โลกุตฺตรธมฺเม สมฺภาเวนฺติ. โส สทฺธิวิหาริกาทโย อาคนฺตฺวา วนฺทิตฺวา ิเต ปุจฺฉติ "กึ อาคตตฺถา"ติ. มนสิกาตพฺพํ กมฺมฏฺานํ ปุจฺฉิตุํ ภนฺเตติ. นิสีทถ, ขเณเนว อรหตฺตํ ปาเปตุํ สมตฺถํ กมฺมฏฺานกถํ อาจิกฺขิสฺสามีติ วตฺวา วทติ:- "อิธ ภิกฺขุ อตฺตโน วสนฏฺานํ ปวิสิตฺวา นิสินฺโน มูลกมฺมฏฺานํ มนสิกโรติ, ตสฺส ตํ มนสิกโรโต โอภาโส อุปฺปชฺชติ. อยํ ปมมคฺโค นาม. โส ทุติยํ โอภาสาณํ นิพฺพตฺเตติ, ทุติยมคฺโค อธิคโต โหติ, เอวํ ตติยํ จตุตฺถญฺจ. เอตฺตาวตา มคฺคปฺปตฺโต เจว ผลปฺปตฺโต จ โหตี"ติ. อถ เต ภิกฺขู "อขีณาสโว นาม เอวํ กมฺมฏฺานํ กเถตุํ น สกฺโกติ, อทฺธา อยํ ขีณาสโว"ติ นิฏฺ คจฺฉนฺติ. โส อปเรน สมเยน กาลํ กโรติ. สมนฺตา ภิกฺขาจารคาเมหิ มนุสฺสา อาคนฺตฺวา ปุจฺฉนฺติ "เกนจิ ภนฺเต เถโร ปญฺหํ ปุจฺฉิโต"ติ. อุปาสกา ปุพฺเพ จ เถเรน ปโญฺห กถิโต อมฺหากนฺติ. เต ปุปฺผมณฺฑปํ ปุปฺผกูฏาคารํ สชฺเชตฺวา สุวณฺเณน อกฺขิปิธานมุขปิธานาทึ กาเรตฺวา คนฺธมาลาทีหิ ปูเชตฺวา สตฺตาหํ สาธุกีฬํ กีเฬตฺวา ฌาเปตฺวา อฏฺีนิ อาทาย เจติยํ กโรนฺติ. อญฺเ อาคนฺตุกา วิหารํ ^๑- อาคนฺตฺวา ปาเท โธวิตฺวา "มหาเถรํ ปสฺสิสฺสาม, ^๑- กหํ อาวุโส มหาเถโร"ติ ปุจฺฉนฺติ. ปรินิพฺพุโต ภนฺเตติ. ทุกฺกรํ อาวุโส เถเรน กตํ มคฺคผลานิ นิพฺพตฺตนฺเตน, ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺถ อาวุโสติ. ภิกฺขูนํ กมฺมฏฺานํ กเถนฺโต อิมินา นิยาเมน กเถสิ ภนฺเตติ. เนโส อาวุโส มคฺโค, วิปสฺสนูปกฺกิเลโส นาเมส, น ตุเมฺห ชานาถ, ปุถุชฺชโน อาวุโส เถโรติ. เต กลหํ กโรนฺตา อุฏฺหิตฺวา "สกลวิหาเร ภิกฺขู จ ภิกฺขาจารคาเมสุ มนุสฺสา จ น ชานนฺติ, ตุเมฺหเยว ชานาถ. กตรมคฺเคน ตุเมฺห อาคตา, กึ โว วิหารทฺวาเร เจติยํ น @เชิงอรรถ: ^๑-๑ ม. ม. อาคตา ปาเท โธเวตฺวา มหาเถรํ ปสฺสิสฺสามาติ คนฺตฺวา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=10&page=26&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=10&A=650&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=10&A=650&pagebreak=1#p26