อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๕๗.

[๔๕๖] อีสกํโปเณติ ^๑- รถีสา วิย อุฏฺหิตฺวา ิเต. [๔๖๑] ปฏิกูเล อปฺปฏิกูลสญฺีติอาทีสุ ปฏิกูเล เมตฺตาผรเณน วา ธาตุโส อุปสํหาเรน วา อปฺปฏิกูลสญฺี วิหรติ. อปฺปฏิกูเล อสุภผรเณน วา อนิจฺจโต อุปสํหาเรน วา ปฏิกูลสญฺี วิหรติ. เสสปเทสุปิ เอเสว นโย. ตทุภยํ อภินิวชฺเชตฺวา มชฺฌตฺโต หุตฺวา วิหริตุกาโม ปน กึ กโรตีติ. อิฏฺานิฏฺเสุ อาปาถคเตสุ เนว โสมนสฺสิโก น โทมนสฺสิโก โหติ. วุตฺตํ เหตํ:- กถํ ปฏิกูเล อปฺปฏิกูลสญฺี วิหรติ, อนิฏฺสฺมึ วตฺถุสฺมึ เมตฺตาย วา ผรติ, ธาตุโต วา อุปสํหรติ, เอวํ ปฏิกูเล อปฺปฏิกูลสญฺี วิหรติ. กถํ อปฺปฏิกูเล ปฏิกูลสญฺี วิหรติ, อิฏฺสฺมึ วตฺถุสฺมึ อสุภาย วา ผรติ, อนิจฺจโต วา อุปสํหรติ, เอวํ อปฺปฏิกูเล ปฏิกูลสญฺี วิหรติ. กถํ ปฏิกูเล จ อปฺปฏิกูเล จ อปฺปฏิกูลสญฺี วิหรติ, อนิฏฺสฺมิญฺจ อิฏฺสฺมิญฺจ วตฺถุสฺมึ เมตฺตาย วา ผรติ, ธาตุโต วา อุปสํหรติ, เอวํ ปฏิกูเล จ อปฺปฏิกูเล จ อปฺปฏิกูลสญฺี วิหรติ. กถํ อปฺปฏิกูเล จ ปฏิกูเล จ ปฏิกูลสญฺี วิหรติ, อิฏฺสฺมิญฺจ อนิฏฺสฺมิญฺจ วตฺถุสฺมึ อสุภาย วา ผรติ, อนิจฺจโต วา อุปสํหรติ, เอวํ อปฺปฏิกูเล จ ปฏิกูเล จ ปฏิกูลสญฺี วิหรติ. กถํ ปฏิกูเล จ อปฺปฏิกูเล จ ตทุภยํ อภินิวชฺเชตฺวา อุเปกฺขโก วิหรติ สโต สมฺปชาโน, อิธ ภิกฺขุ จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา เนว สุมโน โหติ น ทุมฺมโน, อุเปกฺขโก วิหรติ สโต สมฺปชาโน ฯเปฯ มนสา ธมฺมํ วิญฺาย เนว สุมโน โหติ น ทุมฺมโน, อุเปกฺขโก วิหรติ สโต สมฺปชาโน. เอวํ ปฏิกูเล จ อปฺปฏิเล จ ตทุภยํ อภินิวชฺเชตฺวา อุเปกฺขโก วิหรติ สโต สมฺปชาโนติ. ^๒- @เชิงอรรถ: ^๑ สี. อีสกํโปเณติ ^๒ ขุ. ปฏิ. ๓๑/๑๗/๔๒๔

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๕๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=10&page=257&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=10&A=6537&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=10&A=6537&pagebreak=1#p257