อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๓.

"กสฺสาวุโส อาจริโย สารมาจิกฺขี"ติ. เอโก อุฏฺฐหิตฺวา มยฺหนฺติ อาห. กิมาจิกฺขีติ. สสฺสตนฺติ. อปโร ตํ ปฏิพาหิตฺวา มยฺหํ สารํ อาจิกฺขีติ อาห. เอวํ สพฺเพ "มยฺหํ สารํ อาจิกฺขิ, อหํ เชฏฺฐโก"ติ อญฺญมญฺญํ วิวาทํ วฑฺเฒตฺวา อกฺโกเส เจว ปริภาเส จ หตฺถปาทปฺปหาราทีนิ จ ปวตฺเตตฺวา เอกมคฺเคน เทฺว อคจฺฉนฺตา นานาทิสาสุ ปกฺกมึสุ, เอกจฺเจ คิหี อเหสุํ. ภควโต ปน ธรมานกาเลปิ ภิกฺขุสํเฆ วิวาโท น อุปฺปชฺชิ. สตฺถา หิ เตสํ วิวาทการเณ อุปฺปนฺนมตฺเตเยว สยํ วา คนฺตฺวา เต วา ภิกฺขู ปกฺโกสาเปตฺวา ขนฺติเมตฺตาปฏิสงฺขาอวิหึสาสารณียธมฺเมสุ เอกํ การณํ กเถตฺวา วิวาทํ วูปสเมติ. เอวํ ธรมาโนปิ สํฆสฺส ปติฏฺฐาว อโหสิ. ปรินิพฺพายมาโนปิ อวิวาทการณํ กตฺวาว ปรินิพฺพายิ. ภควตา หิ สุตฺเต เทสิตา จตฺตาโร มหาปเทสา ^๑- ยาวชฺชทิวสา ภิกฺขูนํ ปติฏฺฐา จ อวสฺสโย จ. ตถา ขนฺธเก เทสิตา จตฺตาโร มหาปเทสา ^๒- สุตฺเต วุตฺตานิ จตฺตาริ ปญฺหาพฺยากรณานิ ^๓- จ. เตเนวาห "โย โว มยา อานนฺท ธมฺโม จ วินโย จ เทสิโต ปญฺญตฺโต, โส โว มมจฺจเยน สตฺถาติ. ^๔- [๔๒] อถโข จุนฺโท สมณุทฺเทโสติ อยํ เถโร ธมฺมเสนาปติสฺส กนิฏฺฐภาติโก. ตํ ภิกฺขู อนุปสมฺปนฺนกาเล จุนฺโท สมณุทฺเทโสติ สมุทาจริตฺวา เถรกาเลปิ ตเถว สมุทาจรึสุ. เตน วุตฺตํ "จุนฺโท สมณุทฺเทโส"ติ. อุปสงฺกมีติ กสฺมา อุปสงฺกมิ? นาฏปุตฺเต กิร กาลกเต ชมฺพูทีเป มนุสฺสา ตตฺถ ตตฺถ กถํ ปวตฺตยึสุ "นิคนฺโถ นาฏปุตฺโต เอโก สตฺถาติ ปญฺญายิตฺถ, ตสฺส กาลกิริยาย สาวกานํ เอวรูโป วิวาโท ชาโต, สมโณ ปน โคตโม ชมฺพูทีเป จนฺโท วิย สุริโย วิย จ ปากโฏเยว, กีทิโส นุ โข สมเณ โคตเม ปรินิพฺพุเต สาวกานํ วิวาโท ภวิสฺสตี"ติ. เถโร ตํ กถํ สุตฺวา จินฺเตสิ "อิมํ กถํ คเหตฺวา ทสพลสฺส อาโรเจสฺสามิ, สตฺถา จ เอตํ อตฺถุปฺปตฺตึ กตฺวา เอกํ เทสนํ กเถสฺสตี"ติ. โส นิกฺขมิตฺวา เยน สามคาโม, เยนายสฺมา อานนฺโท เตนุปสงฺกมิ. @เชิงอรรถ: ^๑ องฺ. จตุกฺก. ๒๑/๑๘๐/๑๙๑ ^๒ วิ. มหา. ๕/๓๐๕/๙๐ @^๓ องฺ. จตุกฺก. ๒๑/๔๒/๕๑ ^๔ ที. มหา. ๑๐/๒๑๖/๑๓๔

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๒๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=10&page=23&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=10&A=573&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=10&A=573&modeTY=2&pagebreak=1#p23