อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๑๙๑.

ยโต ยโต สมฺมสติ ขนฺธานํ อุทยพฺพยํ ลภตี ปีติปาโมชฺชํ อมตนฺตํ วิชานตนฺ"ติ. ^๑- อิมานีติ อิมานิ ฉสุ ทฺวาเรสุ อิฏฺารมฺมเณ อาปาถคเต อนิจฺจาทิวเสน วิปสฺสนํ ปฏฺเปตฺวา นิสินฺนสฺส อุปฺปนฺนานิ ฉ เนกฺขมฺมนิสฺสิตานิ โสมนสฺสานิ. [๓๐๗] อตีตนฺติ ปจฺจุปฺปนฺนํ ตาว ปตฺเถตฺวา อลภนฺตสฺส โทมนสฺสํ อุปฺปชฺชตุ, อตีเต กถํ อุปฺปชฺชตีติ. อตีเตปิ "ยถา อหํ เอตรหิ อิฏฺารมฺมณํ ปตฺเถตฺวา น ลภามิ, เอวํ ปุพฺเพปิ ปตฺเถตฺวา น ลภินฺ"ติ อนุสฺสรนฺตสฺส พลวโทมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ. อนุตฺตเรสุ วิโมกฺเขสูติ อนุตฺตรวิโมกฺโข นาม อรหตฺตํ, อรหตฺเต ปตฺถนํ เปนฺตสฺสาติ อตฺโถ. อายตนนฺติ อรหตฺตายตนํ. ปีหํ อุปฏฺาปยโตติ ปตฺถนํ เปนฺตสฺส. ตํ ปเนตํ ปเนตํ ปตฺถนํ เปนฺตสฺส อุปฺปชฺชติ, อิติ ปตฺถนามูลกตฺตา "ปิหํ อุปฏฺาปยโต"ติ วุตฺตํ. อิมานิ ฉ เนกฺขมฺมสิตานิ โทมนสฺสานีติ อิมานิ เอวํ ฉสุ ทฺวาเรสุ อิฏฺารมฺมเณ อาปาถคเต อรหตฺเต ปิหํ อุปฏฺเปตฺวา ตทธิคมาย อนิจฺจาทิวเสน วิปสฺสนํ อุปฏฺเปตฺวา อุสฺสุกฺกาเปตุํ อสกฺโกนฺตสฺส "อิมมฺปิ ปกฺขํ อิมมฺปิ มาสํ อิมมฺปิ สํวจฺฉรํ อรหตฺตํ ปาปุณิตุํ ปาปุณิตุํ นาสกฺขินฺ"ติ อนุโสจโต คามนฺตปพฺภารวาสิมหาสิวตฺเถรสฺส วิย อสฺสุธาราปวตฺตนวเสน อุปฺปนฺนโทมนสฺสานิ ฉ เนกฺขมฺมสิตโทมนสฺสานีติ เวทิตพฺพานิ. วตฺถุ ปน สุมงฺคลวิลาสินิยา ทีฆนิกายฏฺกถาย สกฺกปญฺหวณฺณนายํ ^๒- วิตฺถาริตํ, อิจฺฉนฺเตน ตโต คเหตพฺพํ. [๓๐๘] อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขาติ เอตฺถ อุเปกฺขา นาม อญฺาณุเปกฺขา. อโนธิชินสฺสาติ กิเลโสธึ ชินิตฺวา ิตตฺตา ขีณาสโว โอธิชิโน นาม, ตสฺมา อขีณาสวสฺสาติ อตฺโถ. อวิปากชินสฺสาติ เอตฺถาปิ อายตึ วิปากํ ชินิตฺตา ิตตฺวา ขีณาสโวว วิปากชิโน นาม, ตสฺมา อขีณาสวสฺเสวาติ อตฺโถ. อนาทีนวทสฺสาวิโนติ อนาทีนวโต อุปทฺทวโต อปสฺสนฺตสฺส. อิมา ฉ เคหสิตา อุเปกฺขาติ อิมา เอวํ ฉสุ ทฺวาเรสุ อิฏฺารมฺมเณ อาปาถคเต คุฬปิณฺฑเก @เชิงอรรถ: ^๑ ขุ. ธ. ๒๕/๓๗๓,๓๗๔/๘๒ ^๒ สุ.วิ. ๒/๓๑๒

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๑๙๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=10&page=191&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=10&A=4848&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=10&A=4848&pagebreak=1#p191