อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๑๘๖.

น ทูเร คาวุตมตฺตพฺภนฺตเร วสติ, กสฺมา ภควา เอวมาหาติ? สมาคมทสฺสนํ สนฺธาเยวมาห. [๒๙๙] อุทายีติ โลลุทายี. ^๑- ตํ ทุกฺขสฺมินฺติ สพฺพนฺตํ ทุกฺขเมว. อิติ อิมํ วฏฺฏทุกฺขํ กิเลสทุกฺขํ สงฺขารทุกฺขํ สนฺธาย "สเจ ภาสิตํ ภเวยฺย ภควา"ติ วุจฺจติ. [๓๐๐] อุมฺมงฺคนฺติ ปญฺหาอุมฺมงฺคํ. ^๒- อุมฺมุชฺชมาโนติ สีสํ นีหรมาโน. อโยนิโส อุมฺมุชฺชิสฺสตีติ อนุปาเยน สีสํ นีหริสฺสติ. อิทญฺจ ปน ภควา ชานนฺโต เนว ทิพฺพจกฺขุนา น เจโตปริยญาเณน น สพฺพญฺญุตญาเณน จ ชานิ, อธิปฺปาเยเนว ปน อญฺญาสิ. กเถนฺตสฺส หิ ปน อธิปฺปาโย นาม สุวิชาโน โหติ, กเถตุกาโม คีวํ ปคฺคณฺหาติ, หนุกํ จาเลติ, มุขมสฺส ผนฺทติ, สนฺนิสีทิตุํ น สกฺโกติ. ภควา ตสฺส ตํ อาการํ ทิสฺวา "อยํ อุทายี สนฺนิสีทิตุํ น สกฺโกติ, ยํ อภูตํ, ตเทว กเถสฺสตี"ติ โอโลเกตฺวาว อญฺญาสิ. อาทึเยวาติ อาทิมฺหิเยว. ติสฺโส เวทนาติ "กึ โส เวทิยตี"ติ ปุจฺฉนฺเตน "ติสฺโส เวทนา ปุจฺฉามี"ติ เอวํ ววตฺถเปตฺวาว ติสฺโส เวทนา ปุจฺฉิตา. สุขเวทนิยนฺติ สุขเวทนาย ปจฺจยภูตํ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. เอตฺถ จ กามาวจรกุสลโต โสมนสฺสสหคตจิตฺตสมฺปยุตฺตา จตสฺโส เจตนา, เหฏฺฐา ติกชฺฌานเจตนาติ เอวํ ปฏิสนฺธิปวตฺเตสุ สุขเวทนาย ชนนโต สุขเวทนิยกมฺมํ นาม. กามาวจรญฺเจตฺถ ปฏิสนฺธิยํเยว เอกนฺเตน สุขํ ชเนติ, ปวตฺเต อิฏฺฐมชฺฌตฺตารมฺมเณ อทุกฺขมสุขมฺปิ. อกุสลเจตนา ปฏิสนฺธิปวตฺเตสุ ทุกฺขสฺเสว ชนนโต ทุกฺขเวทนิยํ นาม. กายทฺวาเร ปวตฺเตเยว เจตํ เอกนฺเตน ทุกฺขํ ชเนติ, อญฺญตฺถ อทุกฺขมสุขมฺปิ, สา ปน เวทนา อนิฏฺฐานิฏฺฐมชฺฌตฺเตสุเยว อารมฺมเณสุ อุปฺปชฺชนโต ทุกฺขาเตฺวว สงฺขํ คตา. กามาวจรกุสลโต ปน อุเปกฺขาสหคตจิตฺตสมฺปยุตฺตา จตสฺโส เจตนา. รูปาวจรกุสลโต จตุตฺถชฺฌานเจตนาติ เอวํ ปฏิสนฺธิปวตฺเตสุ ตติยเวทนาย @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ลาลุทายี ^๒ สี. อุมฺมคฺคนฺติ ปญฺหาอุมฺมคฺคํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้าที่ ๑๘๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=10&page=186&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=10&A=4722&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=10&A=4722&modeTY=2&pagebreak=1#p186