ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
read First itemread Previous itemไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 31 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 23 : Sutta. Khu. Paṭisambhidāmaggo

page5.

Mahāvagge ñāṇakathā [1] Kathaṃ sotāvadhāne paññā sutamaye ñāṇaṃ ime dhammā abhiññeyyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ ime dhammā pariññeyyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ ime dhammā pahātabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ ime dhammā bhāvetabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ ime dhammā sacchikātabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ ime dhammā hānabhāgiyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ ime dhammā ṭhitibhāgiyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ {1.1} ime dhammā visesabhāgiyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ ime dhammā nibbedhabhāgiyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ sabbe saṅkhārā aniccāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ sabbe saṅkhārā dukkhāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ sabbe dhammā anattāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ idaṃ dukkhaṃ ariyasaccanti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ idaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

Dukkhasamudayo 1- ariyasaccanti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ idaṃ dukkhanirodho 2- ariyasaccanti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccanti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ. [2] Kathaṃ ime dhammā abhiññeyyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ eko dhammo abhiññeyyo sabbe sattā āhāraṭṭhitikā dve dhammā abhiññeyyā dve dhātuyo tayo dhammā abhiññeyyā tisso dhātuyo cattāro dhammā abhiññeyyā cattāri ariyasaccāni pañca dhammā abhiññeyyā pañca vimuttāyatanāni cha dhammā abhiññeyyā cha anuttariyāni satta dhammā abhiññeyyā satta niddasavatthūni aṭṭha dhammā abhiññeyyā aṭṭha abhibhāyatanāni nava dhammā abhiññeyyā nava anupubbavihārā dasa dhammā abhiññeyyā dasa nijjaravatthūni. [3] Sabbaṃ bhikkhave abhiññeyyaṃ kiñca bhikkhave sabbaṃ abhiññeyyaṃ cakkhuṃ 2- bhikkhave abhiññeyyaṃ rūpā abhiññeyyā cakkhuviññāṇaṃ abhiññeyyaṃ cakkhusamphasso abhiññeyyo yampidaṃ 4- cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi abhiññeyyaṃ sotaṃ abhiññeyyaṃ saddā abhiññeyyā .pe. Ghānaṃ abhiññeyyaṃ gandhā abhiññeyyā jivhā abhiññeyyā rasā abhiññeyyā kāyo abhiññeyyo phoṭṭhabbā abhiññeyyā @Footnote: 1-2 Ma. Yu. sabbattha dukkhasamudayaṃ dukkhanirodhaṃ. 3 Ma. cakkhu. evamupari. @4 Yu. sabbattha yadidaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

Mano abhiññeyyo dhammā abhiññeyyā manoviññāṇaṃ abhiññeyyaṃ manosamphasso abhiññeyyo yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi abhiññeyyaṃ. [4] Rūpaṃ abhiññeyyaṃ vedanā abhiññeyyā saññā abhiññeyyā saṅkhārā abhiññeyyā viññāṇaṃ abhiññeyyaṃ cakkhuṃ abhiññeyyaṃ sotaṃ abhiññeyyaṃ ghānaṃ abhiññeyyaṃ jivhā abhiññeyyā kāyo abhiññeyyo mano abhiññeyyo rūpā abhiññeyyā saddā abhiññeyyā gandhā abhiññeyyā rasā abhiññeyyā phoṭṭhabbā abhiññeyyā dhammā abhiññeyyā cakkhuviññāṇaṃ abhiññeyyaṃ sotaviññāṇaṃ abhiññeyyaṃ ghānaviññāṇaṃ abhiññeyyaṃ jivhāviññāṇaṃ abhiññeyyaṃ kāyaviññāṇaṃ abhiññeyyaṃ manoviññāṇaṃ abhiññeyyaṃ cakkhusamphasso abhiññeyyo sotasamphasso abhiññeyyo ghānasamphasso abhiññeyyo jivhāsamphasso abhiññeyyo kāyasamphasso abhiññeyyo manosamphasso abhiññeyyo cakkhusamphassajā vedanā abhiññeyyā sotasamphassajā vedanā abhiññeyyā ghānasamphassasajā vedanā abhiññeyyā jivhāsamphassajā vedanā abhiññeyyā kāyasamphassajā vedanā abhiññeyyā manosamphassajā vedanā abhiññeyyā rūpasaññā abhiññeyyā saddasaññā abhiññeyyā gandhasaññā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Abhiññeyyā rasasaññā abhiññeyyā phoṭṭhabbasaññā abhiññeyyā dhammasaññā abhiññeyyā rūpasañcetanā abhiññeyyā saddasañcetanā abhiññeyyā gandhasañcetanā abhiññeyyā rasasañcetanā abhiññeyyā phoṭṭhabbasañcetanā abhiññeyyā dhammasañcetanā abhiññeyyā rūpataṇhā abhiññeyyā saddataṇhā abhiññeyyā gandhataṇhā abhiññeyyā rasataṇhā abhiññeyyā phoṭṭhabbataṇhā abhiññeyyā dhammataṇhā abhiññeyyā rūpavitakko abhiññeyyo saddavitakko abhiññeyyo gandhavitakko abhiññeyyo rasavitakko abhiññeyyo phoṭṭhabbavitakko abhiññeyyo dhammavitakko abhiññeyyo rūpavicāro abhiññeyyo saddavicāro abhiññeyyo gandhavicāro abhiññeyyo rasavicāro abhiññeyyo phoṭṭhabbavicāro abhiññeyyo dhammavicāro abhiññeyyo. [5] Paṭhavīdhātu abhiññeyyā āpodhātu abhiññeyyā tejodhātu abhiññeyyā vāyodhātu abhiññeyyā ākāsadhātu abhiññeyyā viññāṇadhātu abhiññeyyā paṭhavīkasiṇaṃ abhiññeyyaṃ āpokasiṇaṃ abhiññeyyaṃ tejokasiṇaṃ abhiññeyyaṃ vāyokasiṇaṃ abhiññeyyaṃ nīlakasiṇaṃ abhiññeyyaṃ pītakasiṇaṃ abhiññeyyaṃ lohitakasiṇaṃ abhiññeyyaṃ odātakasiṇaṃ abhiññeyyaṃ ākāsakasiṇaṃ abhiññeyyaṃ viññāṇakasiṇaṃ abhiññeyyaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

[6] Kesā abhiññeyyā lomā abhiññeyyā nakhā abhiññeyyā dantā abhiññeyyā taco abhiññeyyo maṃsaṃ abhiññeyyaṃ nahārū abhiññeyyā aṭṭhī abhiññeyyā aṭṭhimiñjaṃ 1- abhiññeyyaṃ vakkaṃ abhiññeyyaṃ hadayaṃ abhiññeyyaṃ yakanaṃ abhiññeyyaṃ kilomakaṃ abhiññeyyaṃ pihakaṃ abhiññeyyaṃ papphāsaṃ abhiññeyyaṃ antaṃ abhiññeyyaṃ antaguṇaṃ abhiññeyyaṃ udariyaṃ abhiññeyyaṃ karīsaṃ abhiññeyyaṃ pittaṃ abhiññeyyaṃ semhaṃ abhiññeyyaṃ pubbo abhiññeyyo lohitaṃ abhiññeyyaṃ sedo abhiññeyyo medo abhiññeyyo assu abhiññeyyaṃ 2- vasā abhiññeyyā kheḷo abhiññeyyo siṃghāṇikā abhiññeyyā lasikā abhiññeyyā muttaṃ abhiññeyyaṃ matthaluṅgaṃ abhiññeyyaṃ. [7] Cakkhāyatanaṃ abhiññeyyaṃ rūpāyatanaṃ abhiññeyyaṃ sotāyatanaṃ abhiññeyyaṃ saddāyatanaṃ abhiññeyyaṃ ghānāyatanaṃ abhiññeyyaṃ gandhāyatanaṃ abhiññeyyaṃ jivhāyatanaṃ abhiññeyyaṃ rasāyatanaṃ abhiññeyyaṃ kāyāyatanaṃ abhiññeyyaṃ phoṭṭhabbāyatanaṃ abhiññeyyaṃ manāyatanaṃ abhiññeyyaṃ dhammāyatanaṃ abhiññeyyaṃ. {7.1} Cakkhudhātu abhiññeyyā rūpadhātu abhiññeyyā cakkhuviññāṇa- dhātu abhiññeyyā sotadhātu abhiññeyyā saddadhātu abhiññeyyā sotaviññāṇadhātu abhiññeyyā ghānadhātu abhiññeyyā gandhadhātu abhiññeyyā ghānaviññāṇadhātu abhiññeyyā jivhādhātu @Footnote: 1 Ma. aṭṭhimiñjā abhiññeyyā. 2 Yu. assu abhiññeyyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Abhiññeyyā rasadhātu abhiññeyyā jivhāviññāṇadhātu abhiññeyyā kāyadhātu abhiññeyyā phoṭṭhabbadhātu abhiññeyyā kāyaviññāṇadhātu abhiññeyyā manodhātu abhiññeyyā dhammadhātu abhiññeyyā manoviññāṇadhātu abhiññeyyā. {7.2} Cakkhundriyaṃ abhiññeyyaṃ sotindriyaṃ abhiññeyyaṃ ghānindriyaṃ abhiññeyyaṃ jivhindriyaṃ abhiññeyyaṃ kāyindriyaṃ abhiññeyyaṃ manindriyaṃ abhiññeyyaṃ jīvitindriyaṃ abhiññeyyaṃ itthindriyaṃ abhiññeyyaṃ purisindriyaṃ abhiññeyyaṃ sukhindriyaṃ abhiññeyyaṃ dukkhindriyaṃ abhiññeyyaṃ somanassindriyaṃ abhiññeyyaṃ domanassindriyaṃ abhiññeyyaṃ upekkhindriyaṃ abhiññeyyaṃ saddhindriyaṃ abhiññeyyaṃ viriyindriyaṃ 1- abhiññeyyaṃ satindriyaṃ abhiññeyyaṃ samādhindriyaṃ abhiññeyyaṃ paññindriyaṃ abhiññeyyaṃ anaññātaññassāmītindriyaṃ abhiññeyyaṃ aññindriyaṃ abhiññeyyaṃ aññātāvindriyaṃ abhiññeyyaṃ. [8] Kāmadhātu abhiññeyyā rūpadhātu abhiññeyyā arūpadhātu abhiññeyyā kāmabhavo abhiññeyyo rūpabhavo abhiññeyyo arūpabhavo abhiññeyyo saññābhavo abhiññeyyo asaññābhavo abhiññeyyo nevasaññānāsaññābhavo abhiññeyyo ekavokārabhavo abhiññeyyo catuvokārabhavo abhiññeyyo pañcavokārabhavo abhiññeyyo . paṭhamajjhānaṃ abhiññeyyaṃ dutiyajjhānaṃ abhiññeyyaṃ @Footnote: 1 Ma. vīriyindriyaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Tatiyajjhānaṃ abhiññeyyaṃ catutthajjhānaṃ abhiññeyyaṃ. [9] Mettā cetovimutti abhiññeyyā karuṇā cetovimutti abhiññeyyā muditā cetovimutti abhiññeyyā upekkhā cetovimutti abhiññeyyā . ākāsānañcāyatanasamāpatti abhiññeyyā viññāṇañcāyatanasamāpatti abhiññeyyā ākiñcaññāyatanasamāpatti abhiññeyyā nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti abhiññeyyā . Avijjā abhiññeyyā saṅkhārā abhiññeyyā viññāṇaṃ abhiññeyyaṃ nāmarūpaṃ abhiññeyyaṃ saḷāyatanaṃ abhiññeyyaṃ phasso abhiññeyyo vedanā abhiññeyyā taṇhā abhiññeyyā upādānaṃ abhiññeyyaṃ bhavo abhiññeyyo jāti abhiññeyyā jarāmaraṇaṃ abhiññeyyaṃ. [10] Dukkhaṃ abhiññeyyaṃ dukkhasamudayo abhiññeyyo dukkhanirodho abhiññeyyo dukkhanirodhagāminī paṭipadā abhiññeyyā rūpaṃ abhiññeyyaṃ rūpasamudayo abhiññeyyo rūpanirodho abhiññeyyo rūpanirodhagāminī paṭipadā abhiññeyyā vedanā abhiññeyyā .pe. saññā abhiññeyyā saṅkhārā abhiññeyyā viññāṇaṃ abhiññeyyaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ abhiññeyyaṃ jarāmaraṇasamudayo abhiññeyyo jarāmaraṇanirodho abhiññeyyo jarāmaraṇanirodhagāminī paṭipadā abhiññeyyā. [11] Dukkhassa pariññaṭṭho abhiññeyyo dukkhasamudayassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

Pahānaṭṭho abhiññeyyo dukkhanirodhassa sacchikiriyaṭṭho abhiññeyyo dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya bhāvanaṭṭho abhiññeyyo . rūpassa pariññaṭṭho abhiññeyyo rūpasamudayassa pahānaṭṭho abhiññeyyo rūpanirodhassa sacchikiriyaṭṭho abhiññeyyo rūpanirodhagāminiyā paṭipadāya bhāvanaṭṭho abhiññeyyo vedanāya .pe. saññāya saṅkhārānaṃ viññāṇassa cakkhussa .pe. jarāmaraṇassa pariññaṭṭho abhiññeyyo jarāmaraṇasamudayassa pahānaṭṭho abhiññeyyo jarāmaraṇanirodhassa sacchikiriyaṭṭho abhiññeyyo jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya bhāvanaṭṭho abhiññeyyo. [12] Dukkhassa pariññāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo dukkhasamudayassa pahānappaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo dukkhanirodhassa sacchikiriyāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya bhāvanāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo . rūpassa pariññāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo rūpasamudayassa pahānappaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo rūpanirodhassa sacchikiriyāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo rūpanirodhagāminiyā paṭipadāya bhāvanāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo vedanāya .pe. saññāya saṅkhārānaṃ viññāṇassa cakkhussa .pe. jarāmaraṇassa pariññāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo jarāmaraṇasamudayassa pahānappaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo jarāmaraṇanirodhassa sacchikiriyāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya bhāvanāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

[13] Dukkhaṃ abhiññeyyaṃ dukkhasamudayo abhiññeyyo dukkhanirodho abhiññeyyo dukkhassa samudayanirodho abhiññeyyo dukkhassa chandarāganirodho abhiññeyyo dukkhassa assādo abhiññeyyo dukkhassa ādīnavo abhiññeyyo dukkhassa nissaraṇaṃ abhiññeyyaṃ rūpaṃ abhiññeyyaṃ rūpasamudayo abhiññeyyo rūpanirodho abhiññeyyo rūpassa samudayanirodho abhiññeyyo rūpassa chandarāganirodho abhiññeyyo rūpassa assādo abhiññeyyo rūpassa ādīnavo abhiññeyyo rūpassa nissaraṇaṃ abhiññeyyaṃ vedanā abhiññeyyā .pe. Saññā abhiññeyyā saṅkhārā abhiññeyyā viññāṇaṃ abhiññeyyaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ abhiññeyyaṃ jarāmaraṇasamudayo abhiññeyyo jarāmaraṇanirodho abhiññeyyo jarāmaraṇassa samudayanirodho abhiññeyyo jarāmaraṇassa chandarāganirodho abhiññeyyo jarāmaraṇassa assādo abhiññeyyo jarāmaraṇassa ādīnavo abhiññeyyo jarāmaraṇassa nissaraṇaṃ abhiññeyyaṃ. [14] Dukkhaṃ abhiññeyyaṃ dukkhasamudayo abhiññeyyo dukkhanirodho abhiññeyyo dukkhanirodhagāminī paṭipadā abhiññeyyā dukkhassa assādo abhiññeyyo dukkhassa ādīnavo abhiññeyyo dukkhassa nissaraṇaṃ abhiññeyyaṃ . rūpaṃ abhiññeyyaṃ rūpasamudayo abhiññeyyo rūpanirodho abhiññeyyo rūpanirodhagāminī paṭipadā abhiññeyyā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Rūpassa assādo abhiññeyyo rūpassa ādīnavo abhiññeyyo rūpassa nissaraṇaṃ abhiññeyyaṃ vedanā abhiññeyyā .pe. Saññā abhiññeyyā saṅkhārā abhiññeyyā viññāṇaṃ abhiññeyyaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ abhiññeyyaṃ jarāmaraṇasamudayo abhiññeyyo jarāmaraṇanirodho abhiññeyyo jarāmaraṇanirodhagāminī paṭipadā abhiññeyyā jarāmaraṇassa assādo abhiññeyyo jarāmaraṇassa ādīnavo abhiññeyyo jarāmaraṇassa nissaraṇaṃ abhiññeyyaṃ. [15] Aniccānupassanā abhiññeyyā dukkhānupassanā abhiññeyyā anattānupassanā abhiññeyyā nibbidānupassanā abhiññeyyā virāgānupassanā abhiññeyyā nirodhānupassanā abhiññeyyā paṭinissaggānupassanā abhiññeyyā . rūpe aniccānupassanā abhiññeyyā rūpe dukkhānupassanā abhiññeyyā rūpe anattānupassanā abhiññeyyā rūpe nibbidānupassanā abhiññeyyā rūpe virāgānupassanā abhiññeyyā rūpe nirodhānupassanā abhiññeyyā rūpe paṭinissaggānupassanā abhiññeyyā vedanāya .pe. Saññāya saṅkhāresu viññāṇe cakkhusmiṃ .pe. jarāmaraṇe aniccānupassanā abhiññeyyā jarāmaraṇe dukkhānupassanā abhiññeyyā jarāmaraṇe anattānupassanā abhiññeyyā jarāmaraṇe nibbidānupassanā abhiññeyyā jarāmaraṇe virāgānupassanā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Abhiññeyyā jarāmaraṇe nirodhānupassanā abhiññeyyā jarāmaraṇe paṭinissaggānupassanā abhiññeyyā. [16] Uppādo abhiññeyyo pavattaṃ abhiñañeyyaṃ nimittaṃ abhiññeyyaṃ āyuhanā 1- abhiññeyyā paṭisandhi abhiññeyyā gati abhiññeyyā nibbatti abhiññeyyā upapatti abhiññeyyā jāti abhiññeyyā jarā abhiññeyyā byādhi abhiññeyyo maraṇaṃ abhiññeyyaṃ soko abhiññeyyo paridevo abhiññeyyo upāyāso abhiññeyyo . anuppādo abhiññeyyo appavattaṃ abhiññeyyaṃ animittaṃ abhiññeyyaṃ anāyuhanā abhiññeyyā appaṭisandhi abhiññeyyā agati abhiññeyyā anibbatti abhiññeyyā anupapatti abhiññeyyā ajāti abhiññeyyā ajarā abhiññeyyā abyādhi abhiññeyyo amataṃ abhiññeyyaṃ asoko abhiññayyo aparidevo abhiññeyyo anupāyāso abhiññeyyo. [17] Uppādo abhiññeyyo anuppādo abhiññeyyo pavattaṃ abhiññeyyaṃ appavattaṃ abhiññeyyaṃ nimittaṃ abhiññeyyaṃ animittaṃ abhiññeyyaṃ āyuhanā abhiññeyyā anāyuhanā abhiññeyyā paṭisandhi abhiññeyyā appaṭisandhi abhiññeyyā gati abhiññeyyā agati abhiññeyyā nibbatti abhiññeyyā anibbatti abhiññeyyā upapatti abhiññeyyā anupapatti @Footnote: 1 Ma. āyūhanā. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

Abhiññeyyā jāti abhiññeyyā ajāti abhiññeyyā jarā abhiññeyyā ajarā abhiññeyyā byādhi abhiññeyyo abyādhi abhiññeyyo maraṇaṃ abhiññeyyaṃ amataṃ abhiññeyyaṃ soko abhiññeyyo asoko abhiññeyyo paridevo abhiññeyyo aparidevo abhiññeyyo upāyāso abhiññayyo anupāyāso abhiññeyyo. [18] Uppādo dukkhanti abhiññeyyaṃ pavattaṃ dukkhanti abhiññeyyaṃ nimittaṃ dukkhanti abhiññeyyaṃ āyuhanā dukkhanti abhiññeyyaṃ paṭisandhi dukkhanti abhiññeyyaṃ gati dukkhanti abhiññeyyaṃ nibbatti dukkhanti abhiññeyyaṃ upapatti dukkhanti abhiññeyyaṃ jāti dukkhanti abhiññeyyaṃ jarā dukkhanti abhiññeyyaṃ byādhi dukkhanti abhiññeyyaṃ maraṇaṃ dukkhanti abhiññeyyaṃ soko dukkhanti abhiññeyyaṃ paridevo dukkhanti abhiññeyyaṃ upāyāso dukkhanti abhiññeyyaṃ. [19] Anuppādo sukhanti abhiññeyyaṃ appavattaṃ sukhanti abhiññeyyaṃ animittaṃ sukhanti abhiññeyyaṃ anāyuhanā sukhanti abhiññeyyaṃ appaṭisandhi sukhanti abhiññeyyaṃ agati sukhanti abhiññeyyaṃ anibbatti sukhanti abhiññeyyaṃ anupapatti sukhanti abhiññeyyaṃ ajāti sukhanti abhiññeyyaṃ ajarā sukhanti abhiññeyyaṃ abyādhi sukhanti abhiññeyyaṃ amataṃ sukhanti abhiññeyyaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Asoko sukhanti abhiññeyyaṃ aparidevo sukhanti abhiññeyyaṃ anupāyāso sukhanti abhiññeyyaṃ. [20] Uppādo dukkhaṃ anuppādo sukhanti abhiññeyyaṃ pavattaṃ dukkhaṃ appavattaṃ sukhanti abhiññeyyaṃ nimittaṃ dukkhaṃ animittaṃ sukhanti abhiññeyyaṃ āyuhanā dukkhaṃ anāyuhanā sukhanti abhiññeyyaṃ paṭisandhi dukkhaṃ appaṭisandhi sukhanti abhiññeyyaṃ gati dukkhaṃ agati sukhanti abhiññeyyaṃ nibbatti dukkhaṃ anibbatti sukhanti abhiññeyyaṃ upapatti dukkhaṃ anupapatti sukhanti abhiññeyyaṃ jāti dukkhaṃ ajāti sukhanti abhiññeyyaṃ jarā dukkhaṃ ajarā sukhanti abhiññeyyaṃ byādhi dukkhaṃ abyādhi sukhanti abhiññeyyaṃ maraṇaṃ dukkhaṃ amataṃ sukhanti abhiññeyyaṃ soko dukkhaṃ asoko sukhanti abhiññeyyaṃ paridevo dukkhaṃ aparidevo sukhanti abhiññeyyaṃ upāyāso dukkhaṃ anupāyāso sukhanti abhiññeyyaṃ. [21] Uppādo bhayanti abhiññeyyaṃ pavattaṃ bhayanti abhiññeyyaṃ nimittaṃ bhayanti abhiññeyyaṃ āyuhanā bhayanti abhiññeyyaṃ paṭisandhi bhayanti abhiññeyyaṃ gati bhayanti abhiññeyyaṃ nibbatti bhayanti abhiññeyyaṃ upapatti bhayanti abhiññeyyaṃ jāti bhayanti abhiññeyyaṃ jarā bhayanti abhiññeyyaṃ byādhi bhayanti abhiññeyyaṃ maraṇaṃ bhayanti abhiññeyyaṃ soko bhayanti abhiññeyyaṃ paridevo bhayanti abhiññeyyaṃ upāyāso bhayanti abhiññeyyaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

[22] Anuppādo khemanti abhiññeyyaṃ appavattaṃ khemanti abhiññeyyaṃ animittaṃ khemanti abhiññeyyaṃ anāyuhanā khemanti abhiññeyyaṃ appaṭisandhi khemanti abhiññeyyaṃ agati khemanti abhiññeyyaṃ anibbatti khemanti abhiññeyyaṃ anupapatti khemanti abhiññeyyaṃ ajāti khemanti abhiññeyyaṃ ajarā khemanti abhiññeyyaṃ abyādhi khemanti abhiññeyyaṃ amataṃ khemanti abhiññeyyaṃ asoko khemanti abhiññeyyaṃ aparidevo khemanti abhiññeyyaṃ anupāyāso khemanti abhiññeyyaṃ. [23] Uppādo bhayaṃ anuppādo khemanti abhiññeyyaṃ pavattaṃ bhayaṃ appavattaṃ khemanti abhiññeyyaṃ nimittaṃ bhayaṃ animittaṃ khemanti abhiññeyyaṃ āyuhanā bhayaṃ anāyuhanā khemanti abhiññeyyaṃ paṭisandhi bhayaṃ appaṭisandhi khemanti abhiññeyyaṃ gati bhayaṃ agati khemanti abhiññeyyaṃ nibbatti bhayaṃ anibbatti khemanti abhiññeyyaṃ upapatti bhayaṃ anupapatti khemanti abhiññeyyaṃ jāti bhayaṃ ajāti khemanti abhiññeyyaṃ jarā bhayaṃ ajarā khemanti abhiññeyyaṃ byādhi bhayaṃ abyādhi khemanti abhiññeyyaṃ maraṇaṃ bhayaṃ amataṃ khemanti abhiññeyyaṃ soko bhayaṃ asoko khemanti abhiññeyyaṃ paridevo bhayaṃ aparidevo khemanti abhiññeyyaṃ upāyāso bhayaṃ anupāyāso khemanti abhiññeyyaṃ. [24] Uppādo sāmisanti abhiññeyyaṃ pavattaṃ sāmisanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Abhiññeyyaṃ nimittaṃ sāmisanti abhiññeyyaṃ āyuhanā sāmisanti abhiññeyyaṃ paṭisandhi sāmisanti abhiññeyyaṃ gati sāmisanti abhiññeyyaṃ nibbatti sāmisanti abhiññeyyaṃ upapatti sāmisanti abhiññeyyaṃ jāti sāmisanti abhiññeyyaṃ jarā sāmisanti abhiññeyyaṃ byādhi sāmisanti abhiññeyyaṃ maraṇaṃ sāmisanti abhiññeyyaṃ soko sāmisanti abhiññeyyaṃ paridevo sāmisanti abhiññeyyaṃ upāyāso sāmisanti abhiññeyyaṃ. [25] Anuppādo nirāmisanti abhiññeyyaṃ appavattaṃ nirāmisanti abhiññeyyaṃ animittaṃ nirāmisanti abhiññeyyaṃ anāyuhanā nirāmisanti abhiññeyyaṃ appaṭisandhi nirāmisanti abhiññeyyaṃ agati nirāmisanti abhiññeyyaṃ anibbatti nirāmisanti abhiññeyyaṃ anupapatti nirāmisanti abhiññeyyaṃ ajāti nirāmisanti abhiññeyyaṃ ajarā nirāmisanti abhiññeyyaṃ abyādhi nirāmisanti abhiññeyyaṃ amataṃ nirāmisanti abhiññeyyaṃ asoko nirāmisanti abhiññeyyaṃ aparidevo nirāmisanti abhiññeyyaṃ anupāyāso nirāmisanti abhiññeyyaṃ. [26] Uppādo sāmisaṃ anuppādo nirāmisanti abhiññeyyaṃ pavattaṃ sāmisaṃ appavattaṃ nirāmisanti abhiññeyyaṃ nimittaṃ sāmisaṃ animittaṃ nirāmisanti abhiññeyyaṃ āyuhanā sāmisaṃ anāyuhanā nirāmisanti abhiññeyyaṃ paṭisandhi sāmisaṃ appaṭisandhi nirāmisanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Abhiññeyyaṃ gati sāmisaṃ agati nirāmisanti abhiññeyyaṃ nibbatti sāmisaṃ anibbatti nirāmisanti abhiññeyyaṃ upapatti sāmisaṃ anupapatti nirāmisanti abhiññeyyaṃ jāti sāmisaṃ ajāti nirāmisanti abhiññeyyaṃ jarā sāmisaṃ ajarā nirāmisanti abhiññeyyaṃ byādhi sāmisaṃ abyādhi nirāmisanti abhiññeyyaṃ maraṇaṃ sāmisaṃ amataṃ nirāmisanti abhiññeyyaṃ soko sāmisaṃ asoko nirāmisanti abhiññeyyaṃ paridevo sāmisaṃ aparidevo nirāmisanti abhiññeyyaṃ upāyāso sāmisaṃ anupāyāso nirāmisanti abhiññeyyaṃ. [27] Uppādo saṅkhārāti abhiññeyyaṃ pavattaṃ saṅkhārāti abhiññeyyaṃ nimittaṃ saṅkhārāti abhiññeyyaṃ āyuhanā saṅkhārāti abhiññeyyaṃ paṭisandhi saṅkhārāti abhiññeyyaṃ gati saṅkhārāti abhiññeyyaṃ nibbatti saṅkhārāti abhiññeyyaṃ upapatti saṅkhārāti abhiññeyyaṃ jāti saṅkhārāti abhiññeyyaṃ jarā saṅkhārāti abhiññeyyaṃ byādhi saṅkhārāti abhiññeyyaṃ maraṇaṃ saṅkhārāti abhiññeyyaṃ soko saṅkhārāti abhiññeyyaṃ paridevo saṅkhārāti abhiññeyyaṃ upāyāso saṅkhārāti abhiññeyyaṃ. [28] Anuppādo nibbānanti abhiññeyyaṃ appavattaṃ nibbānanti abhiññeyyaṃ animittaṃ nibbānanti abhiññeyyaṃ anāyuhanā nibbānanti abhiññeyyaṃ appaṭisandhi nibbānanti abhiññeyyaṃ agati nibbānanti abhiññeyyaṃ anibbatti nibbānanti abhiññeyyaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

Anupapatti nibbānanti abhiññeyyaṃ ajāti nibbānanti abhiññeyyaṃ ajarā nibbānanti abhiññeyyaṃ abyādhi nibbānanti abhiññeyyaṃ amataṃ nibbānanti abhiññeyyaṃ asoko nibbānanti abhiññeyyaṃ aparidevo nibbānanti abhiññeyyaṃ anupāyāso nibbānanti abhiññeyyaṃ. [29] Uppādo saṅkhārā anuppādo nibbānanti abhiññeyyaṃ pavattaṃ saṅkhārā appavattaṃ nibbānanti abhiññeyyaṃ nimittaṃ saṅkhārā animittaṃ nibbānanti abhiññeyyaṃ āyuhanā saṅkhārā anāyuhanā nibbānanti abhiññeyyaṃ paṭisandhi saṅkhārā appaṭisandhi nibbānanti abhiññeyyaṃ gati saṅkhārā agati nibbānanti abhiññeyyaṃ nibbatti saṅkhārā anibbatti nibbānanti abhiññeyyaṃ upapatti saṅkhārā anupapatti nibbānanti abhiññeyyaṃ jāti saṅkhārā ajāti nibbānanti abhiññeyyaṃ jarā saṅkhārā ajarā nibbānanti abhiññeyyaṃ byādhi saṅkhārā abyādhi nibbānanti abhiññeyyaṃ maraṇaṃ saṅkhārā amataṃ nibbānanti abhiññeyyaṃ soko saṅkhārā asoko nibbānanti abhiññeyyaṃ paridevo saṅkhārā aparidevo nibbānanti abhiññeyyaṃ upāyāso saṅkhārā anupāyāso nibbānanti abhiññeyyaṃ. Paṭhamakāṇavāraṃ 1-. [30] Pariggahaṭṭho abhiññeyyo parivāraṭṭho abhiññeyyo paripūraṭṭho abhiññeyyo ekaggaṭṭho abhiññeyyo avikkhepaṭṭho @Footnote: 1 Ma. ... vāro.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Abhiññeyyo paggahaṭṭho abhiññeyyo avisāraṭṭho abhiññeyyo anāvilaṭṭho abhiññeyyo aniñjanaṭṭho abhiññeyyo ekattupaṭṭhānavasena cittassa ṭhitaṭṭho abhiññeyyo ārammaṇaṭṭho abhiññeyyo gocaraṭṭho abhiññeyyo pahānaṭṭho abhiññeyyo pariccāgaṭṭho abhiññeyyo vuṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo vivaṭṭanaṭṭho 1- abhiññeyyo santaṭṭho abhiññeyyo paṇītaṭṭho abhiññeyyo vimuttaṭṭho abhiññeyyo anāsavaṭṭho abhiññeyyo taraṇaṭṭho abhiññeyyo animittaṭṭho abhiññeyyo appaṇihitaṭṭho abhiññeyyo suññataṭṭho abhiññeyyo ekarasaṭṭho abhiññeyyo anativattanaṭṭho abhiññeyyo yuganaddhaṭṭho abhiññeyyo niyyānaṭṭho abhiññeyyo hetaṭṭho 2- abhiññeyyo dassanaṭṭho abhiññeyyo ādhipateyyaṭṭho abhiññeyyo. [31] Samathassa avikkhepaṭṭho abhiññeyyo vipassanāya anupassanaṭṭho abhiññeyyo samathavipassanānaṃ ekarasaṭṭho abhiññeyyo yuganaddhassa anativattanaṭṭho abhiññeyyo sikkhāya samādānaṭṭho abhiññeyyo ārammaṇassa gocaraṭṭho abhiññeyyo līnassa cittassa paggahaṭṭho abhiññeyyo uddhatassa cittassa viniggahaṭṭho 3- abhiññeyyo ubhovisuddhānaṃ ajjhupekkhanaṭṭho abhiññeyyo visesādhigamaṭṭho abhiññeyyo uttaripaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo saccābhisamayaṭṭho abhiññeyyo nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭho @Footnote: 1 Ma. vivattanaṭṭho. 2 Ma. Yu. hetuṭṭho. evamuparipi. 3 Ma. niggahaṭṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Abhiññeyyo. [32] Saddhindriyassa adhimokkhaṭṭho abhiññeyyo viriyindriyassa paggahaṭṭho abhiññeyyo satindriyassa upaṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo samādhindriyassa avikkhepaṭṭho abhiññeyyo paññindriyassa dassanaṭṭho abhiññeyyo. [33] Saddhābalassa assaddhiye akampiyaṭṭho abhiññeyyo viriyabalassa kosajje akampiyaṭṭho abhiññeyyo satibalassa pamāde akampiyaṭṭho abhiññeyyo samādhibalassa uddhacce akampiyaṭṭho abhiññeyyo paññābalassa avijjāya 1- akampiyaṭṭho abhiññeyyo. [34] Satisambojjhaṅgassa upaṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo dhammavicayasambojjhaṅgassa pavicayaṭṭho abhiññeyyo viriyasambojjhaṅgassa paggahaṭṭho abhiññeyyo pītisambojjhaṅgassa pharaṇaṭṭho abhiññeyyo passaddhisambojjhaṅgassa upasamaṭṭho abhiññeyyo samādhi- sambojjhaṅgassa avikkhepaṭṭho abhiññeyyo upekkhāsambojjhaṅgassa paṭisaṅkhānaṭṭho abhiññeyyo. [35] Sammādiṭṭhiyā dassanaṭṭho abhiññeyyo sammāsaṅkappassa abhiniropanaṭṭho abhiññeyyo sammāvācāya pariggahaṭṭho abhiññeyyo sammākammantassa samuṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo @Footnote: 1 Sī. abhijjhāya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Sammāājīvassa vodānaṭṭho abhiññeyyo sammāvāyāmassa paggahaṭṭho abhiññeyyo sammāsatiyā upaṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo sammāsamādhissa avikkhepaṭṭho abhiññeyyo. [36] Indriyānaṃ ādhipateyyaṭṭho abhiññeyyo balānaṃ akampiyaṭṭho abhiññeyyo bojjhaṅgānaṃ niyyānaṭṭho abhiññeyyo maggassa hetaṭṭho abhiññeyyo satipaṭṭhānānaṃ upaṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo sammappadhānānaṃ padahanaṭṭho abhiññeyyo iddhipādānaṃ ijjhanaṭṭho abhiññeyyo saccānaṃ tathaṭṭho abhiññeyyo payogānaṃ paṭippassaddhaṭṭho abhiññeyyo phalānaṃ sacchikiriyaṭṭho abhiññeyyo vitakkassa abhiniropanaṭṭho abhiññeyyo vicārassa upavicāraṭṭho abhiññeyyo pītiyā pharaṇaṭṭho abhiññeyyo sukhassa abhisandanaṭṭho abhiññeyyo cittassa ekaggaṭṭho abhiññeyyo āvajjanaṭṭho abhiññeyyo vijānaṭṭho abhiññeyyo pajānanaṭṭho abhiññeyyo sañjānanaṭṭho abhiññeyyo ekodaṭṭho abhiññeyyo. [37] Abhiññāya ñātaṭṭho abhiññeyyo pariññāya tīraṇaṭṭho abhiññeyyo pahānassa pariccāgaṭṭho abhiññeyyo bhāvanāya ekarasaṭṭho abhiññeyyo sacchikiriyāya phassanaṭṭho abhiññeyyo khandhānaṃ khandhaṭṭho abhiññeyyo dhātūnaṃ dhātaṭṭho 1- abhiññeyyo āyatanānaṃ āyatanaṭṭho abhiññeyyo saṅkhatānaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. dhātuṭṭho. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

Saṅkhataṭṭho abhiññeyyo asaṅkhatassa asaṅkhataṭṭho abhiññeyyo. [38] Cittaṭṭho abhiññeyyo cittānantarikaṭṭho abhiññeyyo cittassa vuṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo cittassa vivaṭṭanaṭṭho abhiññeyyo cittassa hetaṭṭho abhiññeyyo cittassa paccayaṭṭho abhiññeyyo cittassa vatthaṭṭho 1- abhiññeyyo cittassa bhummaṭṭho abhiññeyyo cittassa ārammaṇaṭṭho abhiññeyyo cittassa gocaraṭṭho abhiññeyyo cittassa cariyaṭṭho abhiññeyyo cittassa gataṭṭho abhiññeyyo cittassa abhinīhāraṭṭho abhiññeyyo cittassa niyyānaṭṭho abhiññeyyo cittassa nissaraṇaṭṭho abhiññeyyo. [39] Ekatte āvajjanaṭṭho abhiññeyyo ekatte vijānanaṭṭho abhiññeyyo ekatte pajānanaṭṭho abhiññeyyo ekatte sañjānanaṭṭho abhiññeyyo ekatte ekodaṭṭho abhiññeyyo ekatte upanibandhaṭṭho 2- abhiññeyyo ekatte pakkhandanaṭṭho abhiññeyyo ekatte pasīdanaṭṭho abhiññeyyo ekatte santiṭṭhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte vimuccanaṭṭho abhiññeyyo ekatte etaṃ santanti passanaṭṭho abhiññeyyo ekatte yānīkataṭṭho abhiññeyyo ekatte vatthukataṭṭho abhiññeyyo ekatte anuṭṭhitaṭṭho abhiññeyyo ekatte paricitaṭṭho abhiññeyyo ekatte susamāraddhaṭṭho abhiññeyyo ekatte pariggahaṭṭho @Footnote: 1 Ma. Yu. vatthuṭṭho. 2 Ma. Yu. upanibandhanaṭṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Abhiññeyyo ekatte parivāraṭṭho abhiññeyyo ekatte paripūraṭṭho abhiññeyyo ekatte samodhānaṭṭho abhiññeyyo ekatte adhiṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo ekatte āsevanaṭṭho abhiññeyyo ekatte bhāvanaṭṭho abhiññeyyo ekatte bahulīkammaṭṭho abhiññeyyo ekatte susamuggataṭṭho abhiññeyyo ekatte suvimuttaṭṭho abhiññeyyo ekatte bujjhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte anubujjhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte paṭibujjhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte sambujjhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte bodhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte anubodhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte paṭibodhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte sambodhanaṭṭho abhiññeyyo ekatte bodhipakkhiyaṭṭho abhiññeyyo ekatte anubodhipakkhiyaṭṭho abhiññeyyo ekatte paṭibodhipakkhiyaṭṭho abhiññeyyo ekatte sambodhipakkhiyaṭṭho abhiññeyyo ekatte jotanaṭṭho abhiññeyyo ekatte ujjotanaṭṭho abhiññeyyo ekatte anujotanaṭṭho abhiññeyyo ekatte paṭijotanaṭṭho abhiññeyyo ekatte sañjotanaṭṭho abhiññeyyo. [40] Patāpanaṭṭho 1- abhiññeyyo virocanaṭṭho abhiññeyyo kilesānaṃ santāpanaṭṭho abhiññeyyo amalaṭṭho abhiññeyyo vimalaṭṭho abhiññeyyo nimmalaṭṭho abhiññeyyo samaṭṭho abhiññeyyo samayaṭṭho abhiññeyyo vivekaṭṭho abhiññeyyo @Footnote: 1 Yu. pakāsanaṭṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Vivekacariyaṭṭho abhiññeyyo virāgaṭṭho abhiññeyyo virāgacariyaṭṭho abhiññeyyo nirodhaṭṭho abhiññeyyo nirodhacariyaṭṭho abhiññeyyo vossaggaṭṭho abhiññeyyo vossaggacariyaṭṭho abhiññeyyo vimuttaṭṭho abhiññeyyo vimutticariyaṭṭho abhiññeyyo. [41] Chandaṭṭho abhiññeyyo chandassa mūlaṭṭho abhiññeyyo chandassa pādaṭṭho abhiññeyyo chandassa padhānaṭṭho abhiññeyyo chandassa ijjhanaṭṭho abhiññeyyo chandassa adhimokkhaṭṭho abhiññeyyo chandassa paggahaṭṭho abhiññeyyo chandassa upaṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo chandassa avikkhepaṭṭho abhiññeyyo chandassa dassanaṭṭho abhiññeyyo. [42] Viriyaṭṭho abhiññeyyo viriyassa mūlaṭṭho abhiññeyyo viriyassa pādaṭṭho abhiññeyyo viriyassa padhānaṭṭho abhiññeyyo viriyassa ijjhanaṭṭho abhiññeyyo viriyassa adhimokkhaṭṭho abhiññeyyo viriyassa paggahaṭṭho abhiññeyyo viriyassa upaṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo viriyassa avikkhepaṭṭho abhiññeyyo viriyassa dassanaṭṭho abhiññeyyo. [43] Cittaṭṭho abhiññeyyo cittassa mūlaṭṭho abhiññeyyo cittassa pādaṭṭho abhiññeyyo cittassa padhānaṭṭho abhiññeyyo cittassa ijjhanaṭṭho abhiññeyyo cittassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Adhimokkhaṭṭho abhiññeyyo cittassa paggahaṭṭho abhiññeyyo cittassa upaṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo cittassa avikkhepaṭṭho abhiññeyyo cittassa dassanaṭṭho abhiññeyyo. [44] Vīmaṃsaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya mūlaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya pādaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya padhānaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya ijjhanaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya adhimokkhaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya paggahaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya upaṭṭhānaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya avikkhepaṭṭho abhiññeyyo vīmaṃsāya dassanaṭṭho abhiññeyyo. [45] Dukkhaṭṭho abhiññeyyo dukkhassa pīḷanaṭṭho abhiññeyyo dukkhassa saṅkhataṭṭho abhiññeyyo dukkhassa santāpaṭṭho abhiññeyyo dukkhassa vipariṇāmaṭṭho abhiññeyyo samudayaṭṭho abhiññeyyo samudayassa āyuhanaṭṭho abhiññeyyo samudayassa nidānaṭṭho abhiññeyyo samudayassa saññogaṭṭho abhiññeyyo samudayassa palibodhaṭṭho abhiññeyyo nirodhaṭṭho abhiññeyyo nirodhassa nissaraṇaṭṭho abhiññeyyo nirodhassa vivekaṭṭho abhiññeyyo nirodhassa asaṅkhataṭṭho abhiññeyyo nirodhassa amataṭṭho abhiññeyyo maggaṭṭho abhiññeyyo maggassa niyyānaṭṭho abhiññeyyo maggassa hetaṭṭho abhiññeyyo maggassa dassanaṭṭho abhiññeyyo maggassa ādhipateyyaṭṭho abhiññeyyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

[46] Tathaṭṭho abhiññeyyo anattaṭṭho abhiññeyyo saccaṭṭho abhiññeyyo paṭivedhaṭṭho abhiññeyyo abhijānanaṭṭho abhiññeyyo parijānanaṭṭho abhiññeyyo dhammaṭṭho abhiññeyyo dhātaṭṭho abhiññeyyo ñātaṭṭho abhiññeyyo sacchikiriyaṭṭho abhiññeyyo phassanaṭṭho abhiññeyyo abhisamayaṭṭho abhiññeyyo. [47] Nekkhammaṃ abhiññeyyaṃ abyāpādo abhiññeyyo ālokasaññā abhiññeyyā avikkhepo abhiññeyyo dhammavavatthānaṃ abhiññeyyaṃ ñāṇaṃ abhiññeyyaṃ pāmujjaṃ abhiññeyyaṃ paṭhamajjhānaṃ abhiññeyyaṃ dutiyajjhānaṃ abhiññeyyaṃ tatiyajjhānaṃ abhiññeyyaṃ catutthajjhānaṃ abhiññeyyaṃ ākāsānañcāyatanasamāpatti abhiññeyyā viññāṇañcāyatanasamāpatti abhiññeyyā ākiñcaññāyatanasamāpatti abhiññeyyā nevasaññā- nāsaññāyatanasamāpatti abhiññeyyā. [48] Aniccānupassanā abhiññeyyā dukkhānupassanā abhiññeyyā anattānupassanā abhiññeyyā nibbidānupassanā abhiññeyyā virāgānupassanā abhiññeyyā nirodhānupassanā abhiññeyyā paṭinissaggānupassanā abhiññeyyā khayānupassanā abhiññeyyā vayānupassanā abhiññeyyā vipariṇāmānupassanā abhiññeyyā animittānupassanā abhiññeyyā appaṇihitānupassanā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

Abhiññeyyā suññatānupassanā abhiññeyyā adhipaññādhammavipassanā abhiññeyyā yathābhūtañāṇadassanaṃ abhiññeyyaṃ ādīnavānupassanā abhiññeyyā paṭisaṅkhānupassanā abhiññeyyā vivaṭṭanānupassanā abhiññeyyā. [49] Sotāpattimaggo abhiññeyyo sotāpattiphalasamāpatti abhiññeyyā sakadāgāmimaggo abhiññeyyo sakadāgāmiphalasamāpatti abhiññeyyā anāgāmimaggo abhiññeyyo anāgāmiphalasamāpatti abhiññeyyā arahattamaggo abhiññeyyo arahattaphalasamāpatti abhiññeyyā. [50] Adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ abhiññeyyaṃ paggahaṭṭhena viriyindriyaṃ abhiññeyyaṃ upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ abhiññeyyaṃ avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ abhiññeyyaṃ dassanaṭṭhena paññindriyaṃ abhiññeyyaṃ assaddhiye akampiyaṭṭhena saddhābalaṃ abhiññeyyaṃ kosajje akampiyaṭṭhena viriyabalaṃ abhiññeyyaṃ pamāde akampiyaṭṭhena satibalaṃ abhiññeyyaṃ uddhacce akampiyaṭṭhena samādhibalaṃ abhiññeyyaṃ avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ abhiññeyyaṃ. [51] Upaṭṭhānaṭṭhena satisambojjhaṅgo abhiññeyyo pavicayaṭṭhena dhammavicayasambojjhaṅgo abhiññeyyo paggahaṭṭhena viriyasambojjhaṅgo abhiññeyyo pharaṇaṭṭhena pītisambojjhaṅgo abhiññeyyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Upasamaṭṭhena passaddhisambojjhaṅgo abhiññeyyo avikkhepaṭṭhena samādhisambojjhaṅgo abhiññeyyo paṭisaṅkhānaṭṭhena upekkhā- sambojjhaṅgo abhiññeyyo. [52] Dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi abhiññeyyā abhiniropanaṭṭhena sammāsaṅkappo abhiññeyyo pariggahaṭṭhena sammāvācā abhiññeyyā samuṭṭhānaṭṭhena sammākammanto abhiññeyyo vodānaṭṭhena sammāājīvo abhiññeyyo paggahaṭṭhena sammāvāyāmo abhiññeyyo upaṭṭhānaṭṭhena sammāsati abhiññeyyā avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi abhiññeyyo. [53] Ādhipateyyaṭṭhena indriyā abhiññeyyā akampiyaṭṭhena balā abhiññeyyā niyyānaṭṭhena bojjhaṅgā abhiññeyyā hetaṭṭhena maggo abhiññeyyo upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānā abhiññeyyā padahanaṭṭhena sammappadhānā abhiññeyyā ijjhanaṭṭhena iddhipādā abhiññeyyā tathaṭṭhena saccā abhiññeyyā avikkhepaṭṭhena samatho abhiññeyyo anupassanaṭṭhena vipassanā abhiññeyyā ekarasaṭṭhena samathavipassanā abhiññeyyā anativattanaṭṭhena yuganaddhaṃ abhiññeyyaṃ. [54] Saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi abhiññeyyā avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi abhiññeyyā dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi abhiññeyyā muttaṭṭhena vimokkho abhiññeyyo paṭivedhaṭṭhena vijjā abhiññeyyā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Pariccāgaṭṭhena vimutti abhiññeyyā samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ abhiññeyyaṃ paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ abhiññeyyaṃ chando mūlaṭṭhena abhiññeyyo manasikāro samuṭṭhānaṭṭhena abhiññeyyo phasso samodhānaṭṭhena abhiññeyyo vedanā samosaraṇaṭṭhena abhiññeyyā samādhi pamukhaṭṭhena abhiññeyyo sati ādhipateyyaṭṭhena abhiññeyyā paññā taduttaraṭṭhena abhiññeyyā vimutti sāraṭṭhena abhiññeyyā amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena abhiññeyyaṃ. [55] Ye ye dhammā abhiññātā honti te te dhammā ñātā honti taṃñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati ime dhammā abhiññeyyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ 1-. Dutiyabhāṇavāraṃ. [56] Kathaṃ ime dhammā pariññeyyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ eko dhammo pariññeyyo phasso sāsavo upādāniyo dve dhammā pariññeyyā nāmañca rūpañca tayo dhammā pariññeyyā tisso vedanā cattāro dhammā pariññeyyā cattāro āhārā pañca dhammā pariññeyyā pañcupādānakkhandhā cha dhammā pariññeyyā cha ajjhattikāni āyatanāni satta dhammā pariññeyyā satta viññāṇaṭṭhitiyo aṭṭha dhammā @Footnote: 1 Ma. Yu. ñāṇanti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

Pariññeyyā aṭṭha lokadhammā nava dhammā pariññeyyā nava sattāvāsā dasa dhammā pariññeyyā dasāyatanāni. [57] Sabbaṃ bhikkhave pariññeyyaṃ kiñca bhikkhave sabbaṃ pariññeyyaṃ cakkhuṃ bhikkhave pariññeyyaṃ rūpā pariññeyyā cakkhuviññāṇaṃ pariññeyyaṃ cakkhusamphasso pariññeyyo yampidaṃ 1- cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi pariññeyyaṃ sotaṃ pariññeyyaṃ saddā pariññeyyā .pe. ghānaṃ pariññeyyaṃ gandhā pariññeyyā jivhā pariññeyyā rasā pariññeyyā kāyo pariññeyyo phoṭṭhabbā pariññeyyā mano pariññeyyo dhammā pariññeyyā manoviññāṇaṃ pariññeyyaṃ manosamphasso pariññeyyo yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi pariññeyyaṃ. [58] Rūpaṃ pariññeyyaṃ vedanā pariññeyyā saññā pariññeyyā saṅkhārā pariññeyyā viññāṇaṃ pariññeyyaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ .pe. amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena pariññeyyaṃ yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa te te dhammā paṭiladdhā honti evaṃ te dhammā pariññātā ceva honti tīritā ca. [59] Nekkhammaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa nekkhammaṃ paṭiladdhaṃ @Footnote: 1 Yu. yadidaṃ. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca abyāpādaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa abyāpādo paṭiladdho hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca ālokasaññaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa ālokasaññā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca avikkhepaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa avikkhepo paṭiladdho hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca dhammavavatthānaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa dhammavavatthānaṃ paṭiladdhaṃ hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca ñāṇaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa ñāṇaṃ paṭiladdhaṃ hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca pāmujjaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa pāmujjaṃ paṭiladdhaṃ hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca. [60] Paṭhamajjhānaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa paṭhamajjhānaṃ paṭiladdhaṃ hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca dutiyajjhānaṃ .pe. tatiyajjhānaṃ catutthajjhānaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa catutthajjhānaṃ paṭiladdhaṃ hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa ākāsānañcāyatanasamāpatti paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa viññāṇañcāyatanasamāpatti paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa ākiñcaññāyatanasamāpatti paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca. [61] Aniccānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa aniccānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca dukkhānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa dukkhānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca anattānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa anattānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca nibbidānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa nibbidānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca virāgānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa virāgānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca nirodhānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa nirodhānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Ceva hoti tīrito ca paṭinissaggānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa paṭinissaggānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca khayānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa khayānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca vayānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa vayānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca vipariṇāmānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa vipariṇāmānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca animittānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa animittānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca appaṇihitānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa appaṇihitānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca suññatānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa suññatānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca. [62] Adhipaññādhammavipassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa adhipaññādhammavipassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca yathābhūtañāṇadassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa yathābhūtañāṇadassanaṃ paṭiladdhaṃ hoti evaṃ so dhammo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Pariññāto ceva hoti tīrito ca ādīnavānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa ādīnavānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca paṭisaṅkhānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa paṭisaṅkhānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca vivaṭṭanānupassanaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa vivaṭṭanānupassanā paṭiladdhā hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca. [63] Sotāpattimaggaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa sotāpattimaggo paṭiladdho hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca sakadāgāmimaggaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa sakadāgāmimaggo paṭiladdho hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca anāgāmimaggaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa anāgāmimaggo paṭiladdho hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca arahattamaggaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa arahattamaggo paṭiladdho hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ paṭilābhatthāya vāyamantassa te te dhammā paṭiladdhā honti evaṃ te dhammā pariññātā ceva honti tīritā ca taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati ime dhammā pariññeyyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānā paññā sutamaye ñāṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

[64] Kathaṃ ime dhammā pahātabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ eko dhammo pahātabbo asmimāno dve dhammā pahātabbā avijjā ca bhavataṇhā ca tayo dhammā pahātabbā tisso taṇhā cattāro dhammā pahātabbā cattāro oghā pañca dhammā pahātabbā pañca nīvaraṇāni cha dhammā pahātabbā cha taṇhākāyā satta dhammā pahātabbā sattānusayā aṭṭha dhammā pahātabbā aṭṭha micchattā nava dhammā pahātabbā nava taṇhāmūlakā dhammā dasa dhammā pahātabbā dasa micchattā. [65] Dve pahānāni samucchedappahānaṃ paṭippassaddhippahānaṃ samucchedappahānañca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato paṭippassaddhippahānañca phalakkhaṇe . tīṇi pahānāni kāmānametaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ nekkhammaṃ rūpānametaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ āruppaṃ yaṃ kho pana kiñci bhūtaṃ saṅkhataṃ paṭicca samuppannaṃ nirodho tassa nissaraṇaṃ nekkhammaṃ paṭiladdhassa kāmā pahīnā ceva honti pariccattā ca āruppaṃ paṭiladdhassa rūpā pahīnā ceva honti pariccattā ca nirodhaṃ paṭiladdhassa saṅkhārā pahīnā ceva honti pariccattā ca . Cattāri pahānāni dukkhasaccaṃ pariññāpaṭivedhaṃ paṭivijjhanto pajahati samudayasaccaṃ pahānappaṭivedhaṃ paṭivijjhanto pajahati nirodhasaccaṃ sacchikiriyāpaṭivedhaṃ paṭivijjhanto pajahati maggasaccaṃ bhāvanāpaṭivedhaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Paṭivijjhanto pajahati . pañcappahānāni vikkhambhanappahānaṃ tadaṅgappahānaṃ samucchedappahānaṃ paṭippassaddhippahānaṃ nissaraṇappahānaṃ vikkhambhanappahānañca nīvaraṇānaṃ paṭhamajjhānaṃ bhāvayato tadaṅgappahānañca diṭṭhigatānaṃ nibbedhabhāgiyaṃ samādhiṃ bhāvayato samucchedappahānañca lokuttaraṃ khayagāmimaggaṃ bhāvayato paṭippassaddhippahānañca phalakkhaṇe nissaraṇappahānañca nirodho nibbānaṃ. [66] Sabbaṃ bhikkhave pahātabbaṃ kiñca bhikkhave sabbaṃ pahātabbaṃ cakkhuṃ bhikkhave pahātabbaṃ rūpā pahātabbā cakkhuviññāṇaṃ pahātabbaṃ cakkhusamphasso pahātabbo yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi pahātabbaṃ sotaṃ pahātabbaṃ saddā pahātabbā .pe. ghānaṃ pahātabbaṃ gandhā pahātabbā jivhā pahātabbā rasā pahātabbā kāyo pahātabbo phoṭṭhabbā pahātabbā mano pahātabbo dhammā pahātabbā manoviññāṇaṃ pahātabbaṃ manosamphasso pahātabbo yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi pahātabbaṃ. {66.1} Rūpaṃ passanto pajahati vedanaṃ passanto pajahati saññaṃ passanto pajahati saṅkhāre passanto pajahati viññāṇaṃ passanto pajahati cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ amatogadhaṃ nibbānaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Pariyosānaṭṭhena passanto pajahati ye ye dhammā pahīnā honti te te dhammā pariccattā honti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati ime dhammā pahātabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ. Tatiyabhāṇavāraṃ. [67] Kathaṃ ime dhammā bhāvetabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ eko dhammo bhāvetabbo kāyagatā sati sātasahagatā dve dhammā bhāvetabbā samatho ca vipassanā ca tayo dhammā bhāvetabbā tayo samādhī cattāro dhammā bhāvetabbā cattāro satipaṭṭhānā pañca dhammā bhāvetabbā pañcaṅgiko sammāsamādhi 1- cha dhammā bhāvetabbā cha anussatiṭṭhānāni satta dhammā bhāvetabbā satta bojjhaṅgā aṭṭha dhammā bhāvetabbā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo nava dhammā bhāvetabbā nava pārisuddhippadhāniyaṅgāni dasa dhammā bhāvetabbā dasa kasiṇāyatanāni. [68] Dve bhāvanā lokiyā ca bhāvanā lokuttarā ca bhāvanā. Tisso bhāvanā rūpāvacarakusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanā arūpāvacarakusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanā apariyāpannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanā . Rūpāvacarakusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanā atthi hīnā atthi majjhimā atthi paṇītā arūpāvacarakusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanā atthi @Footnote: 1 Ma. samādhi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Hīnā atthi majjhimā atthi paṇītā apariyāpannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanā [1]- paṇītā . catasso bhāvanā dukkhasaccaṃ pariññāpaṭivedhaṃ paṭivijjhanto bhāveti samudayasaccaṃ pahānappaṭivedhaṃ paṭivijjhanto bhāveti nirodhasaccaṃ sacchikiriyāpaṭivedhaṃ paṭivijjhanto bhāveti maggasaccaṃ bhāvanāpaṭivedhaṃ paṭivijjhanto bhāveti imā catasso bhāvanā. [69] Aparāpi catasso bhāvanā esanābhāvanā paṭilābhabhāvanā ekarasābhāvanā āsevanābhāvanā. {69.1} Katamā esanābhāvanā sabbesaṃ samādhiṃ samāpajjantānaṃ tattha jātā dhammā ekarasā hontīti ayaṃ esanābhāvanā. {69.2} Katamā paṭilābhabhāvanā sabbesaṃ samādhiṃ samāpannānaṃ tattha jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti ayaṃ paṭilābhabhāvanā. [70] Katamā ekarasābhāvanā adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ bhāvayato saddhindriyassa vasena cattāri indriyāni ekarasā hontīti indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā paggahaṭṭhena viriyindriyaṃ bhāvayato viriyindriyassa vasena cattāri indriyāni ekarasā hontīti indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ bhāvayato satindriyassa vasena cattāri indriyāni ekarasā hontīti indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ bhāvayato samādhindriyassa vasena cattāri indriyāni ekarasā hontīti indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā dassanaṭṭhena paññindriyaṃ bhāvayato @Footnote: 1 Yu. atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Paññindriyassa vasena cattāri indriyāni ekarasā hontīti indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā {70.1} assaddhiye akampiyaṭṭhena saddhābalaṃ bhāvayato saddhābalassa vasena cattāri balāni ekarasā hontīti balānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā kosajje akampiyaṭṭhena viriyabalaṃ bhāvayato viriyabalassa vasena cattāri balāni ekarasā hontīti balānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā pamāde akampiyaṭṭhena satibalaṃ bhāvayato satibalassa vasena cattāri balāni ekarasā hontīti balānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā uddhacce akampiyaṭṭhena samādhibalaṃ bhāvayato samādhibalassa vasena cattāri balāni ekarasā hontīti balānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ bhāvayato paññābalassa vasena cattāri balāni ekarasā hontīti balānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā. {70.2} Upaṭṭhānaṭṭhena satisambojjhaṅgaṃ bhāvayato satisambojjhaṅgassa vasena cha bojjhaṅgā ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā pavicayaṭṭhena dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāvayato dhammavicayasambojjhaṅgassa vasena cha bojjhaṅgā ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā paggahaṭṭhena viriyasambojjhaṅgaṃ bhāvayato viriyasambojjhaṅgassa vasena cha bojjhaṅgā ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekasaraṭṭhena bhāvanā pharaṇaṭṭhena pītisambojjhaṅgaṃ bhāvayato pītisambojjhaṅgassa vasena cha bojjhaṅgā ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Upasamaṭṭhena passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāvayato passaddhisambojjhaṅgassa vasena cha bojjhaṅgā ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā avikkhepaṭṭhena samādhisambojjhaṅgaṃ bhāvayato samādhisambojjhaṅgassa vasena cha bojjhaṅgā ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā paṭisaṅkhānaṭṭhena upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāvayato upekkhāsambojjhaṅgassa vasena cha bojjhaṅgā ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā. {70.3} Dassanaṭṭhena sammādiṭṭhiṃ bhāvayato sammādiṭṭhiyā vasena satta maggaṅgā ekarasā hontīti maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā abhiniropanaṭṭhena sammāsaṅkappaṃ bhāvayato sammāsaṅkappassa vasena satta maggaṅgā ekarasā hontīti maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā pariggahaṭṭhena sammāvācaṃ bhāvayato sammāvācāya vasena satta maggaṅgā ekarasā hontīti maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā samuṭṭhānaṭṭhena sammākammantaṃ bhāvayato sammākammantassa vasena satta maggaṅgā ekarasā hontīti maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā vodānaṭṭhena sammāājīvaṃ bhāvayato sammāājīvassa vasena satta maggaṅgā ekarasā hontīti maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā paggahaṭṭhena sammāvāyāmaṃ bhāvayato sammāvāyāmassa vasena satta maggaṅgā ekarasā hontīti maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā upaṭṭhānaṭṭhena sammāsatiṃ bhāvayato sammāsatiyā vasena satta maggaṅgā ekarasā hontīti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā avikkhepaṭṭhena sammāsamādhiṃ bhāvayato sammāsamādhissa vasena satta maggaṅgā ekarasā hontīti maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā ayaṃ ekarasābhāvanā. [71] Katamā āsevanābhāvanā idha bhikkhu pubbaṇhasamayaṃpi 1- āsevati majjhantikasamayaṃpi āsevati sāyaṇhasamayaṃpi āsevati purebhattaṃpi āsevati pacchābhattaṃpi āsevati purimepi yāme āsevati pacchimepi yāme āsevati rattiṃpi āsevati divāpi āsevati rattindivāpi āsevati kāḷepi āsevati juṇhepi āsevati vassepi āsevati hemantepi āsevati gimhepi āsevati purimepi vayokhandhe āsevati majjhimepi vayokhandhe āsevati pacchimepi vayokhandhe āsevati ayaṃ āsevanābhāvanā imā catasso bhāvanā. [72] Aparāpi catasso bhāvanā tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā āsevanaṭṭhena bhāvanā. [73] Kathaṃ tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā kāmacchandaṃ pajahato nekkhammavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā byāpādaṃ pajahato abyāpādavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā @Footnote: 1 Ma. pisaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Thīnamiddhaṃ pajahato ālokasaññāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā uddhaccaṃ pajahato avikkhepavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā vicikicchaṃ pajahato dhammavavatthānavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā avijjaṃ pajahato ñāṇavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā aratiṃ pajahato pāmujjavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā {73.1} nīvaraṇe pajahato paṭhamajjhānavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā vitakkavicāre pajahato dutiyajjhānavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā pītiṃ pajahato tatiyajjhānavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā sukhadukkhe pajahato catutthajjhānavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ pajahato ākāsānañcāyatanasamāpattivasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Bhāvanā ākāsānañcāyatanasaññaṃ pajahato viññāṇañcāyatana- samāpattivasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā viññāṇañcāyatanasaññaṃ pajahato ākiñcaññāyatanasamāpattivasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā ākiñcaññāyatanasaññaṃ pajahato nevasaññānāsaññāyatana- samāpattivasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā niccasaññaṃ pajahato aniccānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā {73.2} sukhasaññaṃ pajahato dukkhānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā attasaññaṃ pajahato anattānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā nandiṃ pajahato nibbidānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā rāgaṃ pajahato virāgānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā samudayaṃ pajahato nirodhānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Bhāvanā ādānaṃ pajahato paṭinissaggānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā ghanasaññaṃ pajahato khayānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā āyuhanaṃ pajahato vayānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā dhuvasaññaṃ pajahato vipariṇāmānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā {73.3} nimittaṃ pajahato animittānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā paṇidhiṃ pajahato appaṇihitānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā abhinivesaṃ pajahato suññatānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā sārādānābhinivesaṃ pajahato adhipaññādhammavipassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā sammohābhinivesaṃ pajahato yathābhūtañāṇadassanavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā ālayābhinivesaṃ pajahato ādīnavānupassanāvasena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā appaṭisaṅkhaṃ pajahato paṭisaṅkhānupassanāvasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā saññogābhinivesaṃ pajahato vivaṭṭanānupassanā- vasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā {73.4} diṭṭhekaṭṭhe kilese pajahato sotāpattimaggavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā oḷārike kilese pajahato sakadāgāmimaggavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā aṇusahagate kilese pajahato anāgāmimaggavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā sabbakilese pajahato arahattamaggavasena jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā evaṃ tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā. [74] Kathaṃ indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā kāmacchandaṃ pajahato nekkhammavasena pañcindriyāni ekarasā hontīti indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā byāpādaṃ pajahato abyāpādavasena pañcindriyāni ekarasā hontīti indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Sabbakilese pajahato arahattamaggavasena pañcindriyāni ekarasā hontīti indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā evaṃ indriyānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā. [75] Kathaṃ tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā kāmacchandaṃ pajahato nekkhammavasena viriyaṃ vāhetīti tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā byāpādaṃ pajahato abyāpādavasena viriyaṃ vāhetīti tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā .pe. sabbakilese pajahato arahattamaggavasena viriyaṃ vāhetīti tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā evaṃ tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā. [76] Kathaṃ āsevanaṭṭhena bhāvanā kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammaṃ āsevatīti āsevanaṭṭhena bhāvanā byāpādaṃ pajahanto abyāpādaṃ āsevatīti āsevanaṭṭhena bhāvanā .pe. sabbakilese pajahanto arahattamaggaṃ āsevatīti āsevanaṭṭhena bhāvanā evaṃ āsevanaṭṭhena bhāvanā imā catasso bhāvanā rūpaṃ passanto bhāveti vedanaṃ passanto bhāveti saññaṃ passanto bhāveti saṅkhāre passanto bhāveti viññāṇaṃ passanto bhāveti cakkhuṃ .pe. Jarāmaraṇaṃ amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena passanto bhāveti ye ye dhammā bhāvitā honti te te dhammā ekarasā honti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati ime dhammā bhāvetabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

Paññā sutamaye ñāṇaṃ. Catutthabhāṇavāraṃ. [77] Kathaṃ ime dhammā sacchikātabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ eko dhammo sacchikātabbo akuppā cetovimutti dve dhammā sacchikātabbā vijjā ca vimutti ca tayo dhammā sacchikātabbā tisso vijjā cattāro dhammā sacchikātabbā cattāri sāmaññaphalāni pañca dhammā sacchikātabbā pañca dhammakkhandhā cha dhammā sacchikātabbā cha abhiññā satta dhammā sacchikātabbā satta khīṇāsavabalāni aṭṭha dhammā sacchikātabbā aṭṭha vimokkhā nava dhammā sacchikātabbā nava anupubbanirodhā dasa dhammā sacchikātabbā dasa asekkhā dhammā. [78] Sabbaṃ bhikkhave sacchikātabbaṃ kiñca bhikkhave sabbaṃ sacchikātabbaṃ cakkhuṃ bhikkhave sacchikātabbaṃ rūpā sacchikātabbā cakkhuviññāṇaṃ sacchikātabbaṃ cakkhusamphasso sacchikātabbo yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi sacchikātabbaṃ sotaṃ sacchikātabbaṃ saddā sacchikātabbā .pe. ghānaṃ sacchikātabbaṃ gandhā sacchikātabbā jivhā sacchikātabbā rasā sacchikātabbā kāyo sacchikātabbo phoṭṭhabbā sacchikātabbā mano sacchikātabbo dhammā sacchikātabbā manoviññāṇaṃ sacchikātabbaṃ manosamphasso

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

Sacchikātabbo yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi sacchikātabbaṃ. {78.1} Rūpaṃ passanto sacchikaroti vedanaṃ passanto sacchikaroti saññaṃ passanto sacchikaroti saṅkhāre passanto sacchikaroti viññāṇaṃ passanto sacchikaroti cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena passanto sacchikaroti ye ye dhammā sacchikatā honti te te dhammā phusitā 1- honti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati ime dhammā sacchikātabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ. {78.2} Kathaṃ ime dhammā hānabhāgiyā ime dhammā ṭhitibhāgiyā ime dhammā visesabhāgiyā ime dhammā nibbedhabhāgiyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ paṭhamajjhānassa lābhiṃ kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāgiyo dhammo tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāgiyo dhammo avitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāgiyo dhammo nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāgiyo dhammo dutiyajjhānassa lābhiṃ vitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāgiyo dhammo tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāgiyo dhammo upekkhāsukhasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti @Footnote: 1 Ma. Yu. phassitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Visesabhāgiyo dhammo nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāgiyo dhammo tatiyajjhānassa lābhiṃ pītisukhasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāgiyo dhammo tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāgiyo dhammo adukkhamasukhasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāgiyo dhammo nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāgiyo dhammo catutthajjhānassa lābhiṃ upekkhāsukhasahagatā 1- saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāgiyo dhammo {78.3} tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāgiyo dhammo ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāgiyo dhammo nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāgiyo dhammo ākāsānañcāyatanassa lābhiṃ rūpasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāgiyo dhammo tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāgiyo dhammo viññāṇañcāyatana- sahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāgiyo dhammo nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāgiyo dhammo viññāṇañcāyatanassa lābhiṃ ākāsānañcāyatana- sahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāgiyo dhammo tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāgiyo dhammo ākiñcaññāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāgiyo dhammo nibbidāsahagatā @Footnote: 1 Ma. upekkhāsahagatā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page53.

Saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāgiyo dhammo ākiñcaññāyatanassa lābhiṃ viññāṇañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāgiyo dhammo tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāgiyo dhammo nevasaññānāsaññāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāgiyo dhammo nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhitā nibbedhabhāgiyo dhammo taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati ime dhammā hānabhāgiyā ime dhammā ṭhitibhāgiyā ime dhammā visesabhāgiyā ime dhammā nibbedhabhāgiyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ. [79] Kathaṃ sabbe saṅkhārā aniccā sabbe saṅkhārā dukkhā sabbe dhammā anattāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ rūpaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena dukkhaṃ bhayaṭṭhena anattā asārakaṭṭhenāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. Jarāmaraṇaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena dukkhaṃ bhayaṭṭhena anattā asārakaṭṭhenāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati sabbe saṅkhārā aniccā sabbe saṅkhārā dukkhā sabbe dhammā anattāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page54.

[80] Kathaṃ idaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ idaṃ dukkhasamudayo ariyasaccaṃ idaṃ dukkhanirodho arisaccaṃ idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccanti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ. {80.1} Tattha katamaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ jātipi dukkhā jarāpi dukkhā maraṇampi dukkhaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsāpi dukkhā appiyehi sampayogo dukkho piyehi vippayogo dukkho yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ saṅkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā. {80.2} Tattha katamā jāti yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jāti sañjāti okkanti nibbatti abhinibbatti khandhānaṃ pātubhāvo āyatanānaṃ paṭilābho ayaṃ vuccati jāti. {80.3} Tattha katamā jarā yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi sattanikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko ayaṃ vuccati jarā. {80.4} Tattha katamaṃ maraṇaṃ yā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhā tamhā sattanikāyā cuti cavanatā bhedo antaradhānaṃ maccu maraṇaṃ kālakiriyā khandhānaṃ bhedo kaḷevarassa nikkhepo jīvitindriyassa upacchedo idaṃ vuccati maraṇaṃ. [81] Tattha katamo soko yo 1- ñātibyasanena vā phuṭṭhassa bhogabyasanena vā phuṭṭhassa rogabyasanena vā phuṭṭhassa sīlabyasanena vā phuṭṭhassa diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa aññataraññatarena @Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page55.

Byasanena samannāgatassa aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa soko socanā socitattaṃ antosoko antoparisoko cetaso parijjhāyanā domanassaṃ sokasallaṃ ayaṃ vuccati soko. {81.1} Tattha katamo paridevo yo 1- ñātibyasanena vā phuṭṭhassa bhogabyasanena vā phuṭṭhassa rogabyasanena vā phuṭṭhassa sīlabyasanena vā phuṭṭhassa diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa aññataraññatarena byasanena samannāgatassa aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa ādevo paridevo ādevanā paridevanā ādevitattaṃ paridevitattaṃ vācā palāpo vippalāpo lālappo lālappanā lālappitattaṃ ayaṃ vuccati paridevo. {81.2} Tattha katamaṃ dukkhaṃ yaṃ kāyikaṃ asātaṃ kāyikaṃ dukkhaṃ kāyasamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ kāyasamphassajā asātā dukkhā vedanā idaṃ vuccati dukkhaṃ. {81.3} Tattha katamaṃ domanassaṃ yaṃ cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ cetosamphassajaṃ asātaṃ dukkhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā asātā dukkhā vedanā idaṃ vuccati domanassaṃ. {81.4} Tattha katamo upāyāso yo 2- ñātibyasanena vā phuṭṭhassa bhogabyasanena vā phuṭṭhassa rogabyasanena vā phuṭṭhassa sīlabyasanena vā phuṭṭhassa diṭṭhibyasanena vā phuṭṭhassa aññataraññatarena byasanena samannāgatassa aññataraññatarena dukkhadhammena phuṭṭhassa @Footnote: 1-2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page56.

Āyāso upāyāso āyāsitattaṃ upāyāsitattaṃ ayaṃ vuccati upāyāso. [82] Tattha katamo appiyehi sampayogo dukkho idha yassa te honti aniṭṭhā akantā amanāpā rūpā saddā gandhā rasā phoṭṭhabbā ye vā panassa te honti anatthakāmā ahitakāmā aphāsukāmā ayogakkhemakāmā yā tehi 1- saṅgati samāgamo samodhānaṃ missībhāvo ayaṃ vuccati appiyehi sampayogo dukkho. {82.1} Tattha katamo piyehi vippayogo dukkho idha yassa te honti iṭṭhā kantā manāpā rūpā saddā gandhā rasā phoṭṭhabbā ye vā panassa te honti atthakāmā hitakāmā phāsukāmā yogakkhemakāmā mātā vā pitā vā bhātā vā bhaginī vā mittā vā amaccā vā ñātī vā sālohitā vā yā tehi [2]- asaṅgati asamāgamo asamodhānaṃ amissībhāvo ayaṃ vuccati piyehi vippayogo dukkho. {82.2} Tattha katamaṃ yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ jātidhammānaṃ sattānaṃ evaṃ icchā uppajjati aho vata mayaṃ na jātidhammā assāma na ca vata no jāti āgaccheyyāti na kho panetaṃ icchāya pattabbaṃ idampi yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ jarādhammānaṃ sattānaṃ .pe. byādhidhammānaṃ sattānaṃ maraṇadhammānaṃ sattānaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammānaṃ sattānaṃ evaṃ icchā @Footnote: 1-2 Ma. saddhiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page57.

Uppajjati aho vata mayaṃ na sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā assāma na ca vata no sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā āgaccheyyunti na kho panetaṃ icchāya pattabbaṃ idampi yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ. {82.3} Tattha katame saṅkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā seyyathīdaṃ rūpūpādānakkhandho vedanūpādānakkhandho saññūpādānakkhandho saṅkhārūpādānakkhandho viññāṇūpādānakkhandho ime vuccanti saṅkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā idaṃ vuccati dukkhaṃ ariyasaccaṃ. [83] Tattha katamaṃ dukkhasamudayo ariyasaccaṃ yāyaṃ taṇhā ponobbhavikā nandirāgasahagatā tatratatrābhinandinī seyyathīdaṃ kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā sā kho panesā taṇhā kattha uppajjamānā uppajjati kattha nivisamānā nivisati yaṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ etthesā taṇhā uppajjamānā uppajjati ettha nivisamānā nivisati kiñca loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ cakkhuṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ etthesā taṇhā uppajjamānā uppajjati ettha nivisamānā nivisati sotaṃ loke ghānaṃ loke jivhā loke kāyo loke mano loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ etthesā taṇhā uppajjamānā uppajjati ettha nivisamānā nivisati rūpā loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ etthesā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

Taṇhā uppajjamānā uppajjati ettha nivisamānā nivisati saddā loke .pe. dhammā loke cakkhuviññāṇaṃ loke .pe. Manoviññāṇaṃ loke cakkhusamphasso loke .pe. manosamphasso loke cakkhusamphassajā vedanā loke .pe. manosamphassajā vedanā loke rūpasaññā loke .pe. dhammasaññā loke rūpasañcetanā loke .pe. dhammasañcetanā loke rūpataṇhā loke .pe. dhammataṇhā loke rūpavitakko loke .pe. Dhammavitakko loke rūpavicāro loke .pe. dhammavicāro loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ etthesā taṇhā uppajjamānā uppajjati ettha nivisamānā nivisati idaṃ vuccati dukkhasamudayo ariyasaccaṃ. [84] Tattha katamaṃ dukkhanirodho ariyasaccaṃ yo tassā yeva taṇhāya asesavirāganirodho cāgo paṭinissaggo mutti anālayo sā kho panesā taṇhā kattha pahiyyamānā pahīyati kattha nirujjhamānā nirujjhati yaṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ etthesā taṇhā pahiyyamānā pahīyati ettha nirujjhamānā nirujjhati cakkhuṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ etthesā taṇhā pahiyyamānā pahīyati ettha nirujjhamānā nirujjhati sotaṃ loke .pe. dhammavicāro loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ etthesā taṇhā pahiyyamānā pahīyati ettha nirujjhamānā nirujjhati idaṃ vuccati dukkhanirodho ariyasaccaṃ. [85] Tattha katamaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ ayameva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

Ariyo aṭṭhaṅgiko maggo seyyathīdaṃ sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi. {85.1} Tattha katamā sammādiṭṭhi dukkhe ñāṇaṃ dukkhasamudaye ñāṇaṃ dukkhanirodhe ñāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ ayaṃ vuccati sammādiṭṭhi. {85.2} Tattha katamo sammāsaṅkappo nekkhammasaṅkappo abyāpādasaṅkappo avihiṃsāsaṅkappo ayaṃ vuccati sammāsaṅkappo. {85.3} Tattha katamā sammāvācā musāvādā veramaṇī pisuṇāya vācāya veramaṇī pharusāya vācāya veramaṇī samphappalāpā veramaṇī ayaṃ vuccati sammāvācā. {85.4} Tattha katamo sammākammanto pāṇātipātā veramaṇī adinnādānā veramaṇī kāmesu micchācārā veramaṇī ayaṃ vuccati sammākammanto. {85.5} Tattha katamo sammāājīvo idha ariyasāvako micchāājīvaṃ pahāya sammāājīvena jīvikaṃ kappeti ayaṃ vuccati sammāājīvo. {85.6} Tattha katamo sammāvāyāmo idha bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya .pe. anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

Uppādāya .pe. uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati ayaṃ vuccati sammāvāyāmo. {85.7} Tattha katamā sammāsati idha bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ vedanāsu .pe. citte .pe. dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ ayaṃ vuccati sammāsati. {85.8} Tattha katamo sammāsamādhi idha bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajampītisukhaṃ paṭhamajjhānaṃ 1- upasampajja viharati vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijampītisukhaṃ dutiyajjhānaṃ 2- upasampajja viharati pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yantaṃ ariyā ācikkhanti upekkhako satimā sukhavihārīti tatiyajjhānaṃ 3- upasampajja viharati sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassa- domanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthajjhānaṃ 4- upasampajja viharati ayaṃ vuccati sammāsamādhi idaṃ vuccati dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ . taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ @Footnote: 1 Ma. paṭhamaṃ jhānaṃ. 2 Ma. dutiyaṃ jhānaṃ. 3 Ma. tatiyaṃ jhānaṃ. 4 Ma. catutthaṃ jhānaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati idaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ idaṃ dukkhasamudayo ariyasaccaṃ idaṃ dukkhanirodho ariyasaccaṃ idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccanti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ evaṃ sotāvadhāne paññā sutamaye ñāṇaṃ. -------- [86] Kathaṃ sutvāna saṃvare paññā sīlamaye ñāṇaṃ pañca sīlāni pariyantapārisuddhisīlaṃ apariyantapārisuddhisīlaṃ paripuṇṇapārisuddhisīlaṃ aparāmaṭṭhapārisuddhisīlaṃ paṭippassaddhipārisuddhisīlanti. {86.1} Tattha katamaṃ pariyantapārisuddhisīlaṃ anupasampannānaṃ pariyantasikkhāpadānaṃ idaṃ pariyantapārisuddhisīlaṃ. {86.2} Katamaṃ apariyantapārisuddhisīlaṃ upasampannānaṃ apariyantasikkhāpadānaṃ idaṃ apariyantapārisuddhisīlaṃ. {86.3} Katamaṃ paripuṇṇapārisuddhisīlaṃ puthujjanakalyāṇakānaṃ kusaladhamme {86.4} yuttānaṃ asekkhapariyante paripūrikārīnaṃ 1- kāye ca jīvite ca anapekkhānaṃ pariccattajīvitānaṃ idaṃ paripuṇṇapārisuddhisīlaṃ. {86.5} Katamaṃ aparāmaṭṭhapārisuddhisīlaṃ sattannaṃ sekkhānaṃ idaṃ aparāmaṭṭhapārisuddhisīlaṃ. {86.6} Katamaṃ paṭippassaddhipārisuddhisīlaṃ tathāgatasāvakānaṃ khīṇāsavānaṃ paccekabuddhānaṃ tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ idaṃ paṭippassaddhipārisuddhisīlaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. paripūrakārīnaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

[87] Atthi sīlaṃ pariyantaṃ atthi sīlaṃ apariyantaṃ . tattha katamantaṃ sīlaṃ pariyantaṃ atthi sīlaṃ lābhapariyantaṃ atthi sīlaṃ yasapariyantaṃ atthi sīlaṃ ñātipariyantaṃ atthi sīlaṃ aṅgapariyantaṃ atthi sīlaṃ jīvitapariyantaṃ. {87.1} Katamantaṃ sīlaṃ lābhapariyantaṃ idhekacco lābhahetu lābhapaccayā lābhakāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamati idantaṃ sīlaṃ lābhapariyantaṃ. {87.2} Katamantaṃ sīlaṃ yasapariyantaṃ idhekacco yasahetu yasapaccayā yasakāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamati idantaṃ sīlaṃ yasapariyantaṃ. {87.3} Katamantaṃ sīlaṃ ñātipariyantaṃ idhekacco ñātihetu ñātipaccayā ñātikāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamati idantaṃ sīlaṃ ñātipariyantaṃ. {87.4} Katamantaṃ sīlaṃ aṅgapariyantaṃ idhekacco aṅgahetu aṅgapaccayā aṅgakāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamati idantaṃ sīlaṃ aṅgapariyantaṃ. {87.5} Katamantaṃ sīlaṃ jīvitapariyantaṃ idhekacco jīvitahetu jīvitapaccayā jīvitakāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamati idantaṃ sīlaṃ jīvitapariyantaṃ. Evarūpāni sīlāni khaṇḍāni chiddāni sabalāni kammāsāni nabhujissāni naviññupasatthāni parāmaṭṭhāni asamādhisaṃvattanikāni

--------------------------------------------------------------------------------------------- page63.

Naavippaṭisāravatthukāni napāmujjavatthukāni napītivatthukāni napassaddhivatthukāni nasukhavatthukāni nasamādhivatthukāni nayathābhūtañāṇadassanavatthukāni na ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti idantaṃ sīlaṃ pariyantaṃ. [88] Katamantaṃ sīlaṃ apariyantaṃ atthi sīlaṃ nalābhapariyantaṃ atthi sīlaṃ nayasapariyantaṃ atthi sīlaṃ nañātipariyantaṃ atthi sīlaṃ naaṅgapariyantaṃ atthi sīlaṃ najīvitapariyantaṃ. {88.1} Katamantaṃ sīlaṃ nalābhapariyantaṃ idhekacco lābhahetu lābhapaccayā lābhakāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamāya cittaṃpi na uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ nalābhapariyantaṃ. {88.2} Katamantaṃ sīlaṃ nayasapariyantaṃ idhekacco yasahetu yasapaccayā yasakāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamāya cittaṃpi na uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ nayasapariyantaṃ. {88.3} Katamantaṃ sīlaṃ nañātipariyantaṃ idhekacco ñātihetu ñātipaccayā ñātikāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamāya cittaṃpi na uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ nañātipariyantaṃ. {88.4} Katamantaṃ sīlaṃ naaṅgapariyantaṃ idhekacco aṅgahetu aṅgapaccayā aṅgakāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamāya cittaṃpi na uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ naaṅgapariyantaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page64.

{88.5} Katamantaṃ sīlaṃ najīvitapariyantaṃ idhekacco jīvitahetu jīvitapaccayā jīvitakāraṇā yathāsamādinnaṃ sikkhāpadaṃ vītikkamāya cittaṃpi na uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ najīvitapariyantaṃ. Evarūpāni sīlāni akkhaṇḍāni acchiddāni asabalāni akammāsāni bhujissāni viññūpasatthāni aparāmaṭṭhāni samādhisaṃvattanikāni avippaṭisāravatthukāni pāmujjavatthukāni pītivatthukāni passaddhivatthukāni sukhavatthukāni samādhivatthukāni yathābhūtañāṇadassanavatthukāni ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti idantaṃ sīlaṃ apariyantaṃ. [89] Kiṃ sīlaṃ kati sīlāni kiṃsamuṭṭhānaṃ sīlaṃ katidhammasamodhānaṃ sīlaṃ. {89.1} Kiṃ sīlanti cetanā sīlaṃ cetasikaṃ sīlaṃ saṃvaro sīlaṃ avītikkamo sīlaṃ. {89.2} Kati sīlānīti tīṇi sīlāni kusalasīlaṃ akusalasīlaṃ abyākatasīlaṃ. {89.3} Kīsamuṭṭhānaṃ sīlanti kusalacittasamuṭṭhānaṃ kusalasīlaṃ akusalacittasamuṭṭhānaṃ akusalasīlaṃ abyākatacittasamuṭṭhānaṃ abyākatasīlaṃ. {89.4} Katidhammasamodhānaṃ sīlanti saṃvarasamodhānaṃ sīlaṃ avītikkamasamodhānaṃ sīlaṃ tathābhāve jātacetanāsamodhānaṃ sīlaṃ . Pāṇātipātaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ adinnādānaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ kāmesu micchācāraṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page65.

Avītikkamaṭṭhena sīlaṃ musāvādaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ pisuṇāvācaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ pharusavācaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ samphappalāpaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ abhijjhaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ byāpādaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ micchādiṭṭhiṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ nekkhammena kāmacchandaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ abyāpādena byāpādaṃ saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ {89.5} ālokasaññāya thīnamiddhaṃ avikkhepaṭṭhena uddhaccaṃ dhammavavatthānena vicikicchaṃ ñāṇena avijjaṃ pāmujjena aratiṃ paṭhamajjhānena 1- nīvaraṇe dutiyajjhānena vitakkavicāre tatiyajjhānena pītiṃ catutthajjhānena sukhadukkhaṃ ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññaṃ ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññaṃ nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññaṃ {89.6} aniccānupassanāya niccasaññaṃ dukkhānupassanāya sukhasaññaṃ anattānupassanāya attasaññaṃ nibbidānupassanāya nandiṃ virāgānupassanāya rāgaṃ nirodhānupassanāya samudayaṃ paṭinissaggānupassanāya ādānaṃ khayānupassanāya ghanasaññaṃ vayānupassanāya āyuhanaṃ vipariṇāmānupassanāya dhuvasaññaṃ @Footnote: 1 Ma. paṭhamena jhānena. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page66.

Animittānupassanāya nimittaṃ appaṇihitānupassanāya paṇidhiṃ suññatānupassanāya abhinivesaṃ adhipaññādhammavipassanāya sārādānābhinivesaṃ yathābhūtañāṇadassanena sammohābhinivesaṃ ādīnavānupassanāya ālayābhinivesaṃ paṭisaṅkhānupassanāya appaṭisaṅkhaṃ vivaṭṭanānupassanāya saññogābhinivesaṃ sotāpattimaggena diṭṭhekaṭṭhe kilese sakadāgāmimaggena oḷārike kilese anāgāmimaggena aṇusahagate kilese arahattamaggena sabbakilese saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ. [90] Pañca sīlāni pāṇātipātassa pahānaṃ sīlaṃ veramaṇī sīlaṃ cetanā sīlaṃ saṃvaro sīlaṃ avītikkamo sīlaṃ evarūpāni sīlāni cittassa avippaṭisārāya saṃvattanti pāmujjāya 1- saṃvattanti pītiyā saṃvattanti passaddhiyā saṃvattanti somanassāya saṃvattanti āsevanāya saṃvattanti bhāvanāya saṃvattanti bahulīkammāya saṃvattanti alaṅkārāya saṃvattanti parikkhārāya saṃvattanti parivārāya saṃvattanti pāripūriyā saṃvattanti ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti evarūpānaṃ sīlānaṃ saṃvarapārisuddhi adhisīlaṃ saṃvarapārisuddhiyā ṭhitaṃ cittaṃ na vikkhepaṃ gacchati avikkhepapārisuddhi adhicittaṃ saṃvarapārisuddhiṃ sammā passati avikkhepapārisuddhiṃ sammā passati dassanapārisuddhi adhipaññā yo tattha saṃvaraṭṭho ayaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. pāmojjāya. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page67.

Adhisīlasikkhā yo tattha avikkhepaṭṭho ayaṃ adhicittasikkhā yo tattha dassanaṭṭho ayaṃ adhipaññāsikkhā imā tisso sikkhāyo āvajjanto sikkhati jānanto sikkhati passanto sikkhati paccavekkhanto sikkhati cittaṃ adhiṭṭhahanto sikkhati saddhāya adhimuccanto sikkhati viriyaṃ paggaṇhanto sikkhati satiṃ upaṭṭhahanto sikkhati cittaṃ samādahanto sikkhati paññāya pajānanto sikkhati abhiññeyyaṃ abhijānanto sikkhati pariññeyyaṃ parijānanto sikkhati pahātabbaṃ pajahanto sikkhati bhāvetabbaṃ bhāvento sikkhati sacchikātabbaṃ sacchikaronto sikkhati. [91] Pañca sīlāni pāṇātipātassa adinnādānassa kāmesu micchācārassa musāvādassa pisuṇāya vācāya pharusāya vācāya samphappalāpassa abhijjhāya byāpādassa micchādiṭṭhiyā nekkhammena kāmacchandassa abyāpādena byāpādassa ālokasaññāya thīnamiddhassa avikkhepena uddhaccassa dhammavavatthānena vicikicchāya ñāṇena avijjāya pāmujjena aratiyā {91.1} paṭhamajjhānena nīvaraṇānaṃ dutiyajjhānena vitakkavicārānaṃ tatiyajjhānena pītiyā catutthajjhānena sukhadukkhānaṃ ākāsānañcāyatana- samāpattiyā rūpasaññāya paṭighasaññāya nānattasaññāya viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññāya ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññāya nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

{91.2} Ākiñcaññāyatanasaññāya aniccānupassanāya niccasaññāya dukkhānupassanāya sukhasaññāya anattānupassanāya attasaññāya nibbidānupassanāya nandiyā virāgānupassanāya rāgassa nirodhānupassanāya samudayassa paṭinissaggānupassanāya ādānassa khayānupassanāya ghanasaññāya vayānupassanāya āyuhanassa vipariṇāmānupassanāya dhuvasaññāya animittānupassanāya nimittassa appaṇihitānupassanāya paṇidhiyā suññatānupassanāya abhinivesassa adhipaññādhammavipassanāya sārādānābhinivesassa yathābhūtañāṇadassanena sammohābhinivesassa ādīnavānupassāya ālayābhinivesassa paṭisaṅkhānupassanāya appaṭisaṅkhāya vivaṭṭanānupassanāya saññogābhinivesassa {91.3} sotāpattimaggena diṭṭhekaṭṭhānaṃ kilesānaṃ sakadāgāmimaggena oḷārikānaṃ kilesānaṃ anāgāmimaggena aṇusahagatānaṃ kilesānaṃ arahattamaggena sabbakilesānaṃ pahānaṃ sīlaṃ veramaṇī sīlaṃ cetanā silaṃ saṃvaro sīlaṃ avītikkamo sīlaṃ. {91.4} Evarūpāni sīlāni cittassa avippaṭisārāya saṃvattanti pāmujjāya saṃvattanti pītiyā saṃvattanti passaddhiyā saṃvattanti somanassāya saṃvattanti āsevanāya saṃvattanti bhāvanāya saṃvattanti bahulīkammāya saṃvattanti alaṅkārāya saṃvattanti parikkhārāya saṃvattanti parivārāya saṃvattanti pāripūriyā saṃvattanti ekantanibbidāya virāgāya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page69.

Nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti {91.5} evarūpānaṃ sīlānaṃ saṃvarapārisuddhi adhisīlaṃ saṃvarapārisuddhiyā ṭhitaṃ cittaṃ na 1- vikkhepaṃ gacchati avikkhepapārisuddhi adhicittaṃ saṃvarapārisuddhiṃ sammā passati avikkhepapārisuddhiṃ sammā passati dassanapārisuddhi adhipaññā yo tattha saṃvaraṭṭho ayaṃ adhisīlasikkhā yo tattha avikkhepaṭṭho ayaṃ adhicittasikkhā yo tattha dassanaṭṭho ayaṃ adhipaññāsikkhā imā tisso sikkhāyo āvajjanto sikkhati jānanto sikkhati passanto sikkhati paccavekkhanto sikkhati cittaṃ adhiṭṭhahanto sikkhati saddhāya adhimuccanto sikkhati viriyaṃ paggaṇhanto sikkhati satiṃ upaṭṭhapento sikkhati cittaṃ samādahanto sikkhati paññāya jānanto 2- sikkhati abhiññeyyaṃ abhijānanto sikkhati pariññeyyaṃ parijānanto sikkhati pahātabbaṃ pajahanto sikkhati bhāvetabbaṃ bhāvento sikkhati sacchikātabbaṃ sacchikaronto sikkhati {91.6} taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati sutvāna saṃvare paññā sīlamaye ñāṇaṃ. -------- [92] Kathaṃ saṃvaritvā samādahane paññā samādhibhāvanāmaye ñāṇaṃ eko samādhi cittassa ekaggatā . dve samādhī lokiyo samādhi lokuttaro samādhi . tayo samādhī savitakkasavicāro @Footnote: 1 Ma. avikkhepaṃ. 2 Ma. Yu. pajānanto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page70.

Samādhi avitakkavicāramatto samādhi avitakkāvicāro samādhi . Cattāro samādhī hānabhāgiyo samādhi ṭhitibhāgiyo samādhi visesabhāgiyo samādhi nibbedhabhāgiyo samādhi . pañca samādhī pītipharaṇatā sukhapharaṇatā cetopharaṇatā ālokapharaṇatā paccavekkhaṇānimittaṃ . cha samādhī buddhānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi dhammānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi saṅghānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi sīlānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi cāgānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi devatānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. {92.1} Satta samādhī samādhissa kusalatā samādhissa samāpattikusalatā samādhissa ṭhitikusalatā samādhissa vuṭṭhānakusalatā samādhissa kallitakusalatā 1- samādhissa gocarakusalatā samādhissa abhinīhārakusalatā. Aṭṭha samādhī paṭhavīkasiṇavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi āpokasiṇavasena .pe. tejokasiṇavasena vāyokasiṇavasena nīlakasiṇavasena pītakasiṇavasena lohitakasiṇavasena odātakasiṇavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi . nava samādhī rūpāvacaro samādhi atthi hīno atthi majjhimo atthi paṇīto arūpāvacaro samādhi atthi hīno atthi majjhimo atthi paṇīto suññato samādhi animitto samādhi @Footnote: 1 Ma. Yu. kalyatākusalatā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page71.

Appaṇihito samādhi . dasa samādhī uddhumātakasaññāvasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi vinīlakasaññāvasena .pe. Vipubbakasaññāvasena vicchiddakasaññāvasena vikkhāyitakasaññāvasena vikkhittakasaññāvasena hatavikkhāyitakasaññāvasena lohitakasaññāvasena pulavakasaññāvasena 1- aṭṭhikasaññāvasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi ime pañcapaññāsa samādhī. [93] Api ca pañcavīsati samādhissa samādhiṭṭhā pariggahaṭṭhena samādhi parivāraṭṭhena samādhi paripūraṭṭhena samādhi ekaggaṭṭhena samādhi avikkhepaṭṭhena samādhi avisāraṭṭhena samādhi anāvilaṭṭhena samādhi aniñjanaṭṭhena samādhi vimuttaṭṭhena samādhi ekattupaṭṭhānavasena cittassa ṭhitattā samādhi samaṃ esatīti samādhi visamaṃ nesatīti samādhi samaṃ esitattā samādhi visamaṃ nesitattā samādhi samaṃ ādiyatīti samādhi visamaṃ nādiyatīti samādhi samaṃ ādinnattā samādhi visamaṃ anādinnattā samādhi samaṃ paṭipajjatīti samādhi visamaṃ nappaṭipajjatīti samādhi samaṃ paṭipannattā samādhi visamaṃ nappaṭipannattā samādhi samaṃ jhāyatīti samādhi visamaṃ jhāpetīti samādhi samaṃ jhātattā samādhi visamaṃ jhāpitattā samādhi samo ca hito ca sukho cāti samādhi ime pañcavīsati samādhissa samādhiṭṭhā taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati saṃvaritvā samādahane paññā @Footnote: 1 Ma. puḷuvakasaññāvasena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page72.

Samādhibhāvanāmaye ñāṇaṃ. -------- [94] Kathaṃ paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ avijjā saṅkhārānaṃ uppādaṭṭhiti ca pavattaṭṭhiti ca nimittaṭṭhiti ca āyuhanaṭṭhiti ca saññogaṭṭhiti ca palibodhaṭṭhiti ca samudayaṭṭhiti ca hetuṭṭhiti ca paccayaṭṭhiti ca imehi navahākārehi avijjā paccayo saṅkhārā paccayasamuppannā ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ atītampi addhānaṃ avijjāsaṅkhārānaṃ anāgatampi addhānaṃ avijjā saṅkhārānaṃ uppādaṭṭhiti ca pavattaṭṭhiti ca nimittaṭṭhiti ca āyuhanaṭṭhiti ca saññogaṭṭhiti ca palibodhaṭṭhiti ca samudayaṭṭhiti ca hetuṭṭhiti ca paccayaṭṭhiti ca imehi navahākārehi avijjā paccayo saṅkhārā paccayasamuppannā ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ saṅkhārā viññāṇassa .pe. viññāṇaṃ nāmarūpassa nāmarūpaṃ saḷāyatanassa saḷāyatanaṃ phassassa phasso vedanāya vedanā taṇhāya taṇhā upādānassa upādānaṃ bhavassa bhavo jātiyā jāti jarāmaraṇassa uppādaṭṭhiti ca pavattaṭṭhiti ca nimittaṭṭhiti ca āyuhanaṭṭhiti ca saññogaṭṭhiti ca palibodhaṭṭhiti ca samudayaṭṭhiti ca hetuṭṭhiti ca paccayaṭṭhiti ca imehi navahākārehi jāti paccayo jarāmaraṇaṃ paccayasamuppannaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page73.

Ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ jāti jarāmaraṇassa uppādaṭṭhiti ca pavattaṭṭhiti ca nimittaṭṭhiti ca āyuhanaṭṭhiti ca saññogaṭṭhiti ca palibodhaṭṭhiti ca samudayaṭṭhiti ca hetuṭṭhiti ca paccayaṭṭhiti ca imehi navahākārehi jāti paccayo jarāmaraṇaṃ paccayasamuppannaṃ ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. [95] Avijjā hetu saṅkhārā hetusamuppannā ubhopete dhammā hetusamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ avijjā hetu saṅkhārā hetusamuppannā ubhopete dhammā hetusamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ saṅkhārā hetu viññāṇaṃ hetusamuppannaṃ viññāṇaṃ hetu nāmarūpaṃ hetusamuppannaṃ nāmarūpaṃ hetu saḷāyatanaṃ hetusamuppannaṃ saḷāyatanaṃ hetu phasso hetusamuppanno phasso hetu vedanā hetusamuppannā vedanā hetu taṇhā hetusamuppannā taṇhā hetu upādānaṃ hetusamuppannaṃ upādānaṃ hetu bhavo hetusamuppanno bhavo hetu jāti hetusamuppannā jāti hetu jarāmaraṇaṃ hetusamuppannaṃ ubhopete dhammā hetusamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ jāti hetu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page74.

Jarāmaraṇaṃ hetusamuppannaṃ ubhopete dhammā hetusamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. [96] Avijjā paṭicca saṅkhārā paṭiccasamuppannā ubhopete dhammā paṭiccasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ avijjā paṭicca saṅkhārā paṭiccasamuppannā ubhopete dhammā paṭiccasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ saṅkhārā paṭicca viññāṇaṃ paṭiccasamuppannaṃ viññāṇaṃ paṭicca nāmarūpaṃ paṭiccasamuppannaṃ nāmarūpaṃ paṭicca saḷāyatanaṃ paṭiccasamuppannaṃ saḷāyatanaṃ paṭicca phasso paṭiccasamuppanno phasso paṭiccavedanā paṭiccasamuppannā vedanā paṭicca taṇhā paṭiccasamuppannā taṇhā paṭicca upādānaṃ paṭiccasamuppannaṃ upādānaṃ paṭicca bhavo paṭiccasamuppanno bhavo paṭicca jāti paṭiccasamuppannā jāti paṭicca jarāmaraṇaṃ paṭiccasamuppannaṃ ubhopete dhammā paṭiccasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ jāti paṭicca jarāmaraṇaṃ paṭiccasamuppannaṃ ubhopete dhammā paṭiccasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. [97] Avijjā paccayo saṅkhārā paccayasamuppannā ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page75.

Atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ avijjā paccayo saṅkhārā paccayasamuppannā ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ saṅkhārā paccayo viññāṇaṃ paccayasamuppannaṃ viññāṇaṃ paccayo nāmarūpaṃ paccayasamuppannaṃ nāmarūpaṃ paccayo saḷāyatanaṃ paccayasamuppannaṃ saḷāyatanaṃ paccayo phasso paccayasamuppanno phasso paccayo vedanā paccayasamuppannā vedanā paccayo taṇhā paccayasamuppannā taṇhā paccayo upādānaṃ paccayasamuppannaṃ upādānaṃ paccayo bhavo paccayasamuppanno bhavo paccayo jāti paccayasamuppannā jāti paccayo jarāmaraṇaṃ paccayasamuppannaṃ ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ jāti paccayo jarāmaraṇaṃ paccayasamuppannaṃ ubhopete dhammā paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. [98] Purimakammabhavasmiṃ moho avijjā āyuhanā saṅkhārā nikanti taṇhā upagamanaṃ upādānaṃ cetanā bhavo ime pañca dhammā purimakammabhavasmiṃ idha paṭisandhiyā paccayā idha paṭisandhi viññāṇaṃ okkanti nāmarūpaṃ pasādo āyatanaṃ phuṭṭho phasso vedayitaṃ vedanā ime pañca dhammā idhupapattibhavasmiṃ pure katassa kammassa paccayā idha paripakkattā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page76.

Āyatanānaṃ moho avijjā āyuhanā saṅkhārā nikanti taṇhā upagamanaṃ upādānaṃ cetanā bhavo ime pañca dhammā idha kammabhavasmiṃ āyatipaṭisandhiyā 1- paccayā āyatipaṭisandhi viññāṇaṃ okkanti nāmarūpaṃ pasādo āyatanaṃ phuṭṭho phasso vedayitaṃ vedanā ime pañca dhammā āyatiṃ upapattibhavasmiṃ idha katassa kammassa paccayā iti ime catusaṅkhepe tayo addhe vīsatiyā ākārehi tisandhiṃ paṭicca samuppādaṃ jānāti passati aññāti paṭivijjhati taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ. ------- [99] Kathaṃ atītānāgatapaccuppannānaṃ dhammānaṃ saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ yaṅkiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā sabbaṃ rūpaṃ aniccato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ dukkhato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ anattato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ yā kāci vedanā .pe. yā kāci saññā ye keci saṅkhārā yaṅkiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā sabbaṃ viññāṇaṃ aniccato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ dukkhato vavattheti @Footnote: 1 Ma. Yu. āyatiṃ paṭisandhiyā. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page77.

Ekaṃ sammasanaṃ anattato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ cakkhuṃ .pe. Jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ dukkhato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ anattato vavattheti ekaṃ sammasanaṃ. [100] Rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena dukkhaṃ bhayaṭṭhena anattā asārakaṭṭhenāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. Jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ khayaṭṭhena dukkhaṃ bhayaṭṭhena anattā asārakaṭṭhenāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. [101] Rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. [102] Jātipaccayā jarāmaraṇaṃ asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ jātipaccayā jarāmaraṇaṃ asati jātiyā natthi jarāmaraṇanti saṅkhipitvā vavatthāne paññā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page78.

Sammasane ñāṇaṃ bhavapaccayā jāti asati .pe. upādānapaccayā bhavo asati taṇhāpaccayā upādānaṃ asati vedanāpaccayā taṇhā asati phassapaccayā vedanā asati saḷāyatanapaccayā phasso asati nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ asati viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ asati saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ asati avijjāpaccayā saṅkhārā asati avijjāya natthi saṅkhārāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ atītampi addhānaṃ anāgatampi addhānaṃ avijjāpaccayā saṅkhārā asati avijjāya natthi saṅkhārāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati atītānāgatapaccuppannānaṃ dhammānaṃ saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ. -------- [103] Kathaṃ paccuppannānaṃ dhammānaṃ vipariṇāmānupassane paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ jātaṃ rūpaṃ paccuppannaṃ tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo vipariṇāmalakkhaṇaṃ vayo anupassanāñāṇaṃ jātā vedanā jātā saññā jātā saṅkhārā jātaṃ viññāṇaṃ jātaṃ cakkhuṃ .pe. jāto bhavo paccuppanno tassa nibbattilakkhaṇaṃ udayo vipariṇāmalakkhaṇaṃ vayo anupassanāñāṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page79.

[104] Pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati . pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto pañcavīsati lakkhaṇāni passati vayaṃ passanto pañcavīsati lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto paññāsaṃ lakkhaṇāni passati. [105] Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati vayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto kati lakkhaṇāni passati . rūpakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati vayaṃ passanto pañca lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati. [106] Rūpakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati . avijjāsamudayā rūpasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page80.

Rūpakkhandhassa udayaṃ passati taṇhāsamudayā rūpasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena samudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati kammasamudayā rūpasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati āhārasamudayā rūpasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati nibbattilakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa udayaṃ passati rūpakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. [107] Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati . Avijjānirodhā rūpanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati taṇhānirodhā rūpanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati kammanirodhā rūpanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati āhāranirodhā rūpanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa vayaṃ passati rūpakkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati. [108] Vedanākkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati . avijjāsamudayā vedanāsamudayoti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati taṇhāsamudayā vedanāsamudayoti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati kammasamudayā vedanāsamudayoti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page81.

Udayaṃ passati phassasamudayā vedanāsamudayoti paccayasamudayaṭṭhena vedanākkhandhassa udayaṃ passati nibbattilakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa udayaṃ passati vedanākkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. [109] Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati . Avijjānirodhā vedanānirodhoti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati taṇhānirodhā vedanānirodhoti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati kammanirodhā vedanānirodhoti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati phassanirodhā vedanānirodhoti paccayanirodhaṭṭhena vedanākkhandhassa vayaṃ passati vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa vayaṃ passati vedanākkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati. [110] Saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati . avijjāsamudayā viññāṇasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati taṇhāsamudayā viññāṇasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati kammasamudayā viññāṇasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati nāmarūpasamudayā viññāṇasamudayoti paccayasamudayaṭṭhena viññāṇakkhandhassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page82.

Udayaṃ passati nibbattilakkhaṇaṃ passantopi viññāṇakkhandhassa udayaṃ passati viññāṇakkhandhassa udayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati. [111] Vayaṃ passanto katamāni pañca lakkhaṇāni passati . Avijjānirodhā viññāṇanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati taṇhānirodhā viññāṇanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati kammanirodhā viññāṇanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati nāmarūpanirodhā viññāṇanirodhoti paccayanirodhaṭṭhena viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi viññāṇakkhandhassa vayaṃ passati viññāṇakkhandhassa vayaṃ passanto imāni pañca lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati pañcannaṃ khandhānaṃ udayaṃ passanto imāni pañcavīsati lakkhaṇāni passati vayaṃ passanto imāni pañcavīsati lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto imāni paññāsaṃ lakkhaṇāni passati taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati paccuppannānaṃ dhammānaṃ vipariṇāmānupassane paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ. {111.1} Rūpakkhandhā 1- āhārasamudayā vedanā saññā saṅkhārāti 2- sesā 3- khandhā phassasamudayā viññāṇakkhandhā 4- nāmarūpasamudayā 5-. @Footnote: 1 Ma. Yu. rūpakkhandho āhārasamudayo. 2 Ma. Yu. itisaddo natthi. 3 Ma. Yu. tayo. @4 Ma. Yu. viññāṇakkhandho. 5 nāmarūpasamudayo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page83.

-------- [112] Kathaṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ rūpārammaṇatācittaṃ uppajjitvā bhijjati taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati . anupassatīti kathaṃ anupassati . aniccato anupassati no niccato dukkhato anupassati no sukhato anattato anupassati no attato nibbindati no nandati virajjati no rajjati nirodheti no samudeti paṭinissajjati no ādiyati aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati nibbindanto nandiṃ pajahati virajjanto rāgaṃ pajahati nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati. [113] Vedanārammaṇatā .pe. saññārammaṇatā saṅkhārārammaṇatā viññāṇārammaṇatā cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇārammaṇatācittaṃ uppajjitvā bhijjati taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhātassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati . Anupassatīti kathaṃ anupassati . aniccato anupassati no niccato dukkhato anupassati no sukhato anattato anupassati no attato nibbindati no nandati virajjati no rajjati nirodheti no samudeti paṭinissajjati no ādiyati aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati dukkhato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page84.

Anupassanto sukhasaññaṃ pajahati anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati nibbindanto nandiṃ pajahati virajjanto rāgaṃ pajahati nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati. [114] Vatthusaṅkamanā ceva saññāya ca vivaṭṭanā āvajjanā balañceva paṭisaṅkhā vipassanā ārammaṇaṃ anvayena ubho ekavavatthanā nirodhe adhimuttatā vayalakkhaṇavipassanā ārammaṇañca paṭisaṅkhā bhaṅgañca anupassati suññato ca upaṭṭhānaṃ adhipaññāvipassanā kusalo tīsu anupassanāsu catūsu ca vipassanāsu 1- tayo upaṭṭhāne kusalatā nānādiṭṭhīsu na kampatīti. {114.1} Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ. -------- [115] Kathaṃ bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ uppādo bhayanti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ pavattaṃ bhayanti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ nimittaṃ bhayanti .pe. Āyuhanā bhayanti paṭisandhi bhayanti gati bhayanti nibbatti bhayanti upapatti bhayanti jāti bhayanti jarā bhayanti byādhi @Footnote: 1 Sī. Ma. catasso ca vipassanā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page85.

Bhayanti maraṇaṃ bhayanti soko bhayanti paridevo bhayanti upāyāso bhayanti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ . Anuppādo khemanti santipade ñāṇaṃ appavattaṃ khemanti santipade ñāṇaṃ .pe. anupāyāso khemanti santipade ñāṇaṃ uppādo bhayaṃ anuppādo khemanti santipade ñāṇaṃ pavattaṃ bhayaṃ appavattaṃ khemanti santipade ñāṇaṃ .pe. upāyāso bhayaṃ anupāyāso khemanti santipade ñāṇaṃ uppādo dukkhanti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ .pe. upāyāso dukkhanti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ anuppādo sukhanti santipade ñāṇaṃ appavattaṃ sukhanti santipade ñāṇaṃ .pe. anupāyāso sukhanti santipade ñāṇaṃ. [116] Uppādo dukkhaṃ anuppādo sukhanti santipade ñāṇaṃ pavattaṃ dukkhaṃ appavattaṃ sukhanti santipade ñāṇaṃ .pe. Upāyāso dukkhaṃ anupāyāso sukhanti santipade ñāṇaṃ. [117] Uppādo sāmisanti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ pavattaṃ sāmisanti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ .pe. upāyāso sāmisanti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ anuppādo nirāmisanti santipade ñāṇaṃ appavattaṃ nirāmisanti santipade ñāṇaṃ .pe. anupāyāso nirāmisanti santipade ñāṇaṃ uppādo sāmisaṃ anuppādo nirāmisanti santipade

--------------------------------------------------------------------------------------------- page86.

Ñāṇaṃ pavattaṃ sāmisaṃ appavattaṃ nirāmisanti santipade ñāṇaṃ .pe. upāyāso sāmisaṃ anupāyāso nirāmisanti santipade ñāṇaṃ. [118] Uppādo saṅkhārāti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ .pe. upāyāso saṅkhārāti bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ anuppādo nibbānanti santipade ñāṇaṃ appavattaṃ nibbānanti santipade ñāṇaṃ .pe. anupāyāso nibbānanti santipade ñāṇaṃ uppādo saṅkhārā anuppādo nibbānanti santipade ñāṇaṃ pavattaṃ saṅkhārā appavattaṃ nibbānanti santipade ñāṇaṃ .pe. upāyāso saṅkhārā anupāyāso nibbānanti santipade ñāṇaṃ. [119] Uppādañca pavattañca nimittaṃ dukkhanti passati āyuhanaṃ paṭisandhiṃ ñāṇaṃ ādīnave idaṃ anuppādaṃ appavattaṃ animittaṃ sukhanti ca anāyuhanaṃ appaṭisandhiṃ ñāṇaṃ santipade idaṃ idaṃ ādīnave ñāṇaṃ pañcaṭṭhānesu jāyati pañcaṭṭhāne santipade dasa ñāṇe pajānāti dvinnaṃ ñāṇānaṃ kusalatā nānādiṭṭhīsu na kampatīti. {119.1} Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page87.

[120] Kathaṃ muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ uppādamuñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā 1- paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ pavattamuñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ nimittamuñcitukamyatā .pe. Āyuhanamuñcitukamyatā paṭisandhimuñcitukamyatā gatimuñcitukamyatā nibbattimuñcitukamyatā upapattimuñcitukamyatā jātimuñcitukamyatā jarāmuñcitukamyatā byādhimuñcitukamyatā maraṇamuñcitukamyatā sokamuñcitukamyatā paridevamuñcitukamyatā upāyāsamuñcitukamyatā- paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. [121] Uppādo dukkhanti muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ pavattaṃ dukkhanti muñcitukamyatā- paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ nimittaṃ dukkhantimuñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ .pe. upāyāso dukkhanti muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ uppādo bhayanti muñcitukamyatā- paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ pavattaṃ bhayanti muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ .pe. upāyāso bhayanti muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. uppādaṃ ... upāyāsaṃ ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page88.

[122] Uppādo sāmisanti muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ pavattaṃ sāmisanti muñcitukamyatā- paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ .pe. upāyāso sāmisanti muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ uppādo saṅkhārāti muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ pavattaṃ saṅkhārāti muñcitukamyatā- paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ .pe. Upāyāso saṅkhārāti muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. [123] Uppādo saṅkhārā te saṅkhāre ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā ye ca saṅkhārā yā ca upekkhā ubhopete saṅkhārā te saṅkhārā ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā pavattaṃ saṅkhārā .pe. Nimittaṃ saṅkhārā āyuhanā saṅkhārā paṭisandhi saṅkhārā gati saṅkhārā nibbatti saṅkhārā upapatti saṅkhārā jāti saṅkhārā jarā saṅkhārā byādhi saṅkhārā maraṇaṃ saṅkhārā soko saṅkhārā paridevo saṅkhārā upāyāso saṅkhārā te saṅkhāre ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā ye ca saṅkhārā yā ca upekkhā ubhopete saṅkhārā te saṅkhāre ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā. [124] Katihākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. Aṭṭhahākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

{124.1} Puthujjanassa katihākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti sekkhassa katihākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti vītarāgassa katihākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti . puthujjanassa dvīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti sekkhassa tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti vītarāgassa tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. [125] Puthujjanassa katamehi dvīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti . puthujjano saṅkhārupekkhaṃ abhinandati vā vipassati vā puthujjanassa imehi dvīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. {125.1} Sekkhassa katamehi tīhākāre saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti . sekkho saṅkhārupekkhaṃ abhinandati vā vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati sekkhassa imehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. {125.2} Vītarāgassa katamehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti . vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati tadajjhupekkhitvā suññatavihārena vā animittavihārena vā appaṇihitavihārena vā viharati vītarāgassa imehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

[126] Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti . puthujjanassa saṅkhārupekkhaṃ abhinandato cittaṃ kilissati bhāvanāya paripantho hoti paṭivedhassa antarāyo hoti āyatipaṭisandhiyā paccayo hoti sekkhassapi 1- saṅkhārupekkhaṃ abhinandato cittaṃ kilissati bhāvanāya paripantho hoti uttaripaṭivedhassa antarāyo hoti āyatipaṭisandhiyā paccayo hoti evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti abhinandanaṭṭhena. [127] Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti . puthujjano saṅkhārupekkhaṃ aniccatopi dukkhatopi anattatopi vipassati sekkhopi saṅkhārupekkhaṃ aniccatopi dukkhatopi anattatopi vipassati vītarāgopi saṅkhārupekkhaṃ aniccatopi dukkhatopi anattatopi vipassati evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti anupassanaṭṭhena. [128] Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti . puthujjanassa saṅkhārupekkhā kusalā hoti sekkhassapi saṅkhārupekkhā kusalā hoti vītarāgassa saṅkhārupekkhā abyākatā hoti evaṃ puthujjanassa ca @Footnote: 1 Sī. ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

Sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti kusalābyākataṭṭhena. [129] Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti . puthujjanassa saṅkhārupekkhā kiñcikāle suviditā hoti kiñcikāle na suviditā hoti sekkhassapi saṅkhārupekkhā kiñcikāle suviditā hoti [1]- vītarāgassa saṅkhārupekkhā accantaṃ suviditā hoti evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti viditaṭṭhena ca aviditaṭṭhena ca. [130] Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti . puthujjano saṅkhārupekkhā 2- atittattā vipassati sekkhopi saṅkhārupekkhā atittattā vipassati vītarāgo saṅkhārupekkhā tittattā vipassati evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti tittaṭṭhena ca atittaṭṭhena ca. [131] Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti . puthujjano saṅkhārupekkhaṃ tiṇṇaṃ saññojanānaṃ pahānāya sotāpattimaggaṃ paṭilābhatthāya vipassati sekkho saṅkhārupekkhaṃ tiṇṇaṃ saññojanānaṃ pahīnattā uttaripaṭilābhatthāya vipassati vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ @Footnote: 1 sabbapotthake kiñcikāle na suviditā hotīti dissati. 2 Ma. Yu. saṅkhārupekkhaṃ. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

Sabbakilesānaṃ pahīnattā diṭṭhadhammasukhavihāratthāya vipassati evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti pahīnaṭṭhena ca appahīnaṭṭhena ca. [132] Kathaṃ sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti . sekkho saṅkhārupekkhaṃ abhinandati vā vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati tadajjhupekkhitvā suññatavihārena vā animittavihārena vā appaṇihitavihārena vā viharati evaṃ sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti vihārasamāpattaṭṭhena. [133] Kati saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti kati saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti . aṭṭha saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti. {133.1} Katamā aṭṭha saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti. Paṭhamajjhānaṃ paṭilābhatthāya nīvaraṇe paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ dutiyajjhānaṃ paṭilābhatthāya vitakkavicāre paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ tatiyajjhānaṃ paṭilābhatthāya pītiṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

Ñāṇaṃ catutthajjhānaṃ paṭilābhatthāya sukhadukkhe paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ viññāṇañcāyatana- samāpattiṃ paṭilābhatthāya ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ ākiñcaññāyatana- samāpattiṃ paṭilābhatthāya viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ imā aṭṭha saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti. [134] Katamā dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti. Sotāpattimaggaṃ paṭilābhatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ sotāpattiphalasamāpattatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ sakadāgāmimaggaṃ paṭilābhatthāya .pe. sakadāgāmiphalasamāpattatthāya .pe. anāgāmimaggaṃ paṭilābhatthāya anāgāmiphalasamāpattatthāya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Arahattamaggaṃ paṭilābhatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ arahattaphalasamāpattatthāya .pe. suññatavihārasamāpattatthāya .pe. animittavihārasamāpattatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ imā dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti. [135] Kati saṅkhārupekkhā kusalā kati akusalā kati abyākatā. Paṇṇarasa 1- saṅkhārupekkhā kusalā tisso saṅkhārupekkhā abyākatā natthi saṅkhārupekkhā akusalā. Paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā aṭṭha cittassa gocarā puthujjanassa dve honti tayo sekkhassa gocarā tayo ca vītarāgassa yehi cittaṃ vivaṭṭati aṭṭha samādhissa paccayā dasa ñāṇassa gocarā aṭṭhārasa saṅkhārupekkhā tiṇṇaṃ vimokkhānapaccayā ime aṭṭhārasākārā paññāyassa pariccitā kusalo saṅkhārupekkhāsu 2- nānādiṭṭhīsu na kampatīti. @Footnote: 1 pannarasātipi pāṭho. 2 Po. kusalatā saṅkhāresu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. ------- [136] Kathaṃ bahiddhāvuṭṭhānavivaṭṭane paññā gotrabhūñāṇaṃ 1- . Uppādaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū pavattaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū nimittaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū āyuhanaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū paṭisandhiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū gatiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū nibbattiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū upapattiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū jātiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū jaraṃ abhibhuyyatīti gotrabhū byādhiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū maraṇaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū sokaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū paridevaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū upāyāsaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū bahiddhāsaṅkhāranimittaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū anuppādaṃ pakkhandatīti gotrabhū .pe. nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū uppādaṃ abhibhuyyitvā anuppādaṃ pakkhandatīti gotranabhū pavattaṃ abhibhuyyitvā appavattaṃ pakkhandatīti gotrabhū nimittaṃ abhibhuyyitvā animittaṃ pakkhandatīti gotrabhū .pe. Bahiddhāsaṅkhāranimittaṃ abhibhuyyitvā nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū. [137] Uppādā vuṭṭhātīti gotrabhū pavattā vuṭṭhātīti gotrabhū nimittā vuṭṭhātīti gotrabhū āyuhanā vuṭṭhātīti gotrabhū paṭisandhiyā vuṭṭhātīti gotrabhū gatiyā vuṭṭhātīti gotrabhū @Footnote: 1 Ma. gotrabhuñāṇaṃ. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

Nibbattiyā vuṭṭhātīti gotrabhū upapattiyā vuṭṭhātīti gotrabhū jātiyā vuṭṭhātīti gotrabhū jarāya vuṭṭhātīti gotrabhū byādhimhā vuṭṭhātīti gotrabhū maraṇā vuṭṭhātīti gotrabhū sokā vuṭṭhātīti gotrabhū paridevā vuṭṭhātīti gotrabhū upāyāsā vuṭṭhātīti gotrabhū bahiddhāsaṅkhāranimittā vuṭṭhātīti gotrabhū anuppādaṃ pakkhandatīti gotrabhū appavattaṃ pakkhandatīti gotrabhū .pe. Nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū uppādā vuṭṭhitvā 1- anuppādaṃ pakkhandatīti gotrabhū pavattā vuṭṭhitvā appavattaṃ pakkhandatīti gotrabhū nimittā vuṭṭhitvā animittaṃ pakkhandatīti gotrabhū āyuhanā vuṭṭhitvā anāyuhanaṃ pakkhandatīti gotrabhū paṭisandhiyā vuṭṭhitvā appaṭisandhiṃ pakkhandatīti gotrabhū gatiyā vuṭṭhitvā agatiṃ pakkhandatīti gotrabhū nibbattiyā vuṭṭhitvā anibbattiṃ pakkhandatīti gotrabhū upapattiyā vuṭṭhitvā anupapattiṃ pakkhandatīti gotrabhū jātiyā vuṭṭhitvā ajātiṃ pakkhandatīti gotrabhū jarāya vuṭṭhitvā ajaraṃ pakkhandatīti gotrabhū byādhimhā vuṭṭhitvā abyādhiṃ pakkhandatīti gotrabhū maraṇā vuṭṭhitvā amataṃ pakkhandatīti gotrabhū sokā vuṭṭhitvā asokaṃ pakkhandatīti gotrabhū paridevā vuṭṭhitvā aparidevaṃ pakkhandatīti gotrabhū upāyāsā vuṭṭhitvā anupāyāsaṃ pakkhandatīti gotrabhū bahiddhāsaṅkhāranimittā vuṭṭhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū uppādā @Footnote: 1 Ma. Yu. vuṭṭhahitvā. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Vivaṭṭatīti gotrabhū pavattā vivaṭṭatīti gotrabhū .pe. Bahiddhāsaṅkhāranimittā vivaṭṭatīti gotrabhū anuppādaṃ pakkhandatīti gotrabhū appavattaṃ pakkhandatīti gotrabhū .pe. nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū uppādā vivaṭṭitvā anuppādaṃ pakkhandatīti gotrabhū pavattā vivaṭṭitvā appavattaṃ pakkhandatīti gotrabhū .pe. Bahiddhāsaṅkhāranimittā vivaṭṭitvā nirodhaṃ nibbānaṃ pakkhandatīti gotrabhū. [138] Kati gotrabhūdhammā samathavasena uppajjanti kati gotrabhūdhammā vipassanāvasena uppajjanti 1- . aṭṭha gotrabhūdhammā samathavasena uppajjanti dasa gotrabhūdhammā vipassanāvasena uppajjanti. [139] Katame aṭṭha gotrabhūdhammā samathavasena uppajjanti . Paṭhamajjhānaṃ paṭilābhatthāya nīvaraṇe abhibhuyyatīti gotrabhū dutiyajjhānaṃ paṭilābhatthāya vitakkavicāre abhibhuyyatīti gotrabhū tatiyajjhānaṃ paṭilābhatthāya pītiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū catutthajjhānaṃ paṭilābhatthāya sukhadukkhe abhibhuyyatīti gotrabhū ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya ākāsānañcāyatanasaññaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū ākiñcaññāyatana- samāpattiṃ paṭilābhatthāya viññāṇañcāyatanasaññaṃ abhibhuyyatīti @Footnote: 1 Po. uppajjantīti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page98.

Gotrabhū nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya ākiñcaññāyatanasaññaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū ime aṭṭha gotrabhūdhammā samathavasena uppajjanti. [140] Katame dasa gotrabhūdhammā vipassanāvasena uppajjanti . Sotāpattimaggaṃ paṭilābhatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ bahiddhāsaṅkhāranimittaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū sotāpattiphalasamāpattatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū sakadāgāmimaggaṃ paṭilābhatthāya .pe. sakadāgāmiphalasamāpattatthāya anāgāmimaggaṃ paṭilābhatthāya anāgāmiphalasamāpattatthāya arahattamaggaṃ paṭilābhatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ bahiddhāsaṅkhāranimittaṃ abhibhuyyatīti gotrabhū arahattaphalasamāpattatthāya suññatavihārasamāpattatthāya [1]- uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyuhanaṃ paṭisandhiṃ abhibhuyyatīti gotrabhū ime dasa gotrabhūdhammā vipassanāvasena uppajjanti. [141] Kati gotrabhūdhammā kusalā kati akusalā kati abyākatā. Paṇṇarasa gotrabhūdhammā kusalā tayo gotrabhūdhammā abyākatā natthi gotrabhūdhammā akusalā. @Footnote: 1 sabbapotthake animittavihārasamāpattatthāyāti dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page99.

[142] Sāmisañca nirāmisaṃ paṇihitañca appaṇihitaṃ saññuttañca visaññuttaṃ 1- vuṭṭhitañca avuṭṭhitaṃ aṭṭha samādhissa paccayā dasa ñāṇassa gocarā aṭṭhārasa gotrabhūdhammā tiṇṇaṃ vimokkhāna paccayā ime aṭṭhārasākārā paññāyassa pariccitā kusalo vivaṭṭe vuṭṭhāne nānādiṭṭhīsu na kampatīti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati bahiddhāvuṭṭhānavivaṭṭane paññā gotrabhuñāṇaṃ. [143] Kathaṃ dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ. {143.1} Sotāpattimaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi micchādiṭṭhiyā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ abhiniropanaṭṭhena sammāsaṅkappo micchāsaṅkappā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ pariggahaṭṭhena sammāvācā micchāvācāya vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ samuṭṭhānaṭṭhena @Footnote: 1 Po. suññattañca asuññataṃ. Yu. suññataṃ ca visaññuttaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page100.

Sammākammanto micchākammantā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ vodānaṭṭhena sammāājīvo micchāājīvā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ paggahaṭṭhena sammāvāyāmo micchāvāyāmā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ upaṭṭhānaṭṭhena sammāsati micchāsatiyā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi micchāsamādhito vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ. [144] Sakadāgāmimaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi .pe. Avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi oḷārikā kāmarāgasaññojanā paṭighasaññojanā oḷārikā kāmarāgānusayā paṭighānusayā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page101.

Magge ñāṇaṃ. [145] Anāgāmimaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi .pe. Avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi aṇusahagatā kāmarāgasaññojanā paṭighasaññojanā aṇusahagatā kāmarāgānusayā paṭighānusayā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ. [146] Arahattamaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi .pe. Avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi rūparāgā arūparāgā mānā uddhaccā avijjāya mānānusayā bhavarāgānusayā avijjānusayā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ. [147] Ajātaṃ jhāpeti 1- jātena jhānantena pavuccati jhānavimokkhe kusalatā nānādiṭṭhīsu na kampatīti. Samādahitvā yathā ce vipassati vipassamāno tathā ce samādahe vipassanā ca samatho tadā ahu samānabhāgā yuganaddhā vattare dukkhā saṅkhārā sukho nirodhoti 2- dassanaṃ dubhato vuṭṭhitā paññā phasseti amataṃ padaṃ vimokkhacariyaṃ jānāti nānattekattakovido dvinnaṃ ñāṇānaṃ kusalatā nānādiṭṭhīsu na kampatīti. @Footnote: 1 Yu. ñāpeti. 2 Ma. nirodho iti dassanaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page102.

{147.1} Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ. -------- [148] Kathaṃ payogappaṭippassaddhipaññā phale ñāṇaṃ . Sotāpattimaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi micchādiṭṭhiyā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammādiṭṭhi maggassetaṃ phalaṃ abhiniropanaṭṭhena sammāsaṅkappo micchāsaṅkappā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi ca vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammāsaṅkappo maggassetaṃ phalaṃ pariggahaṭṭhena sammāvācā micchāvācāya vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammāvācā maggassetaṃ phalaṃ samuṭṭhānaṭṭhena sammākammanto micchākammantā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammākammanto maggassetaṃ phalaṃ vodānaṭṭhena sammāājīvo micchāājīvā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page103.

Uppajjati sammāājīvo maggassetaṃ phalaṃ paggahaṭṭhena sammāvāyāmo micchāvāyāmā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi ca vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammāvāyāmo maggassetaṃ phalaṃ upaṭṭhānaṭṭhena sammāsati micchāsatiyā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammāsati maggassetaṃ phalaṃ avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi micchāsamādhito vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammāsamādhi maggassetaṃ phalaṃ. [149] Sakadāgāmimaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi .pe. Avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi oḷārikā kāmarāgasaññojanā paṭighasaññojanā oḷārikā kāmarāgānusayā paṭighānusayā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammāsamādhi maggassetaṃ phalaṃ. [150] Anāgāmimaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi .pe. Avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi aṇusahagatā kāmarāgasaññojanā paṭighasaññojanā aṇusahagatā kāmarāgānusayā paṭighānusayā vuṭṭhāti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page104.

Tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammāsamādhi maggassetaṃ phalaṃ. [151] Arahattamaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi .pe. Avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi rūparāgā arūparāgā mānā uddhaccā thīnamiddhā avijjāya bhavarāgānusayā mānānusayā avijjānusayā vuṭṭhāti tadanuvattakakilesehi ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi vuṭṭhāti taṃpayogappaṭippassaddhattā uppajjati sammāsamādhi maggassetaṃ phalaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati payogappaṭippassaddhipaññā phale ñāṇaṃ. ------- [152] Kathaṃ chinnamanupassane 1- paññā vimuttiñāṇaṃ . Sotāpattimaggena sakkāyadiṭṭhi vicikicchā sīlabbataparāmāso diṭṭhānusayo vicikicchānusayo attano cittassa upakkilesā sammā samucchinnā honti imehi pañcahi upakkilesehi sapariyuṭṭhānehi cittaṃ vimuttaṃ hoti suvimuttaṃ taṃvimuttiñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ. [153] Sakadāgāmimaggena oḷārikaṃ kāmarāgasaññojanaṃ paṭighasaññojanaṃ oḷāriko kāmarāgānusayo paṭighānusayo attano @Footnote: 1 Ma. chinnavaṭumānupassane. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page105.

Cittassa upakkilesā sammā samucchinnā honti imehi catūhi upakkilesehi sapariyuṭṭhānehi cittaṃ vimuttaṃ hoti suvimuttaṃ taṃvimuttiñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ. [154] Anāgāmimaggena aṇusahagataṃ kāmarāgasaññojanaṃ paṭighasaññojanaṃ aṇusahagato kāmarāgānusayo paṭighānusayo attano cittassa upakkilesā sammā samucchinnā honti imehi catūhi upakkilesehi sapariyuṭṭhānehi cittaṃ vimuttaṃ hoti suvimuttaṃ taṃvimuttiñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ. [155] Arahattamaggena rūparāgo arūparāgo māno uddhaccaṃ avijjā mānānusayo bhavarāgānusayo avijjānusayo attano cittassa upakkilesā sammā samucchinnā honti imehi aṭṭhahi upakkilesehi sapariyuṭṭhānehi cittaṃ vimuttaṃ hoti suvimuttaṃ taṃvimuttiñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ. ------- [156] Kathaṃ tadā samupāgate 1- dhamme passane paññā @Footnote: 1 Ma. Yu. sabbattha samudāgate.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page106.

Paccavekkhaṇe ñāṇaṃ . sotāpattimaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi tadā samupāgatā 1- abhiniropanaṭṭhena sammāsaṅkappo tadā samupāgato 2- pariggahaṭṭhena sammāvācā tadā samupāgatā samuṭṭhānaṭṭhena sammākammanto tadā samupāgato vodānaṭṭhena sammāājīvo tadā samupāgato paggahaṭṭhena sammāvāyāmo tadā samupāgato upaṭṭhānaṭṭhena sammāsati tadā samupāgatā avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi tadā samupāgato upaṭṭhānaṭṭhena satisambojjhaṅgo tadā samupāgato pavicayaṭṭhena dhammavicayasambojjhaṅgo tadā samupāgato paggahaṭṭhena viriyasambojjhaṅgo tadā samupāgato pharaṇaṭṭhena pītisambojjhaṅgo {156.1} tadā samupāgato upasamaṭṭhena passaddhisambojjhaṅgo tadā samupāgato avikkhepaṭṭhena samādhisambojjhaṅgo tadā samupāgato paṭisaṅkhānaṭṭhena upekkhāsambojjhaṅgo tadā samupāgato assaddhiyena 3- akampiyaṭṭhena saddhābalaṃ tadā samupāgataṃ kosajjena akampiyaṭṭhena viriyabalaṃ tadā samupāgataṃ pamādena 4- akampiyaṭṭhena satibalaṃ tadā samupāgataṃ uddhaccena 5- akampiyaṭṭhena samādhibalaṃ tadā samupāgataṃ avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ tadā samupāgataṃ adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ tadā samupāgataṃ paggahaṭṭhena viriyindriyaṃ tadā samupāgataṃ upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ tadā samupāgataṃ @Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. samudāgatā. 2 Sī. Ma. Yu. samudāgato. 3 Ma. Yu. asaddhiye. @4 Ma. Yu. pamāde. 5 Ma. Yu. uddhacce.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page107.

Avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ tadā samupāgataṃ dassanaṭṭhena paññindriyaṃ tadā samupāgataṃ ādhipateyyaṭṭhena indriyaṃ 1- tadā samupāgataṃ akampiyaṭṭhena balaṃ 2- tadā samupāgataṃ niyyānaṭṭhena sambojjhaṅgo 3- tadā samupāgato hetaṭṭhena 4- maggo tadā samupāgato upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānā tadā samupāgatā padahanaṭṭhena sammappadhānā tadā samupāgatā ijjhanaṭṭhena iddhipādā tadā samupāgatā tathaṭṭhena saccā tadā samupāgatā avikkhepaṭṭhena samatho tadā samupāgato anupassanaṭṭhena vipassanā tadā samupāgatā ekarasaṭṭhena samathavipassanā {156.2} tadā samupāgatā anativattanaṭṭhena yuganaddhaṃ tadā samupāgataṃ saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi tadā samupāgatā avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi tadā samupāgatā dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi tadā samupāgatā vimuttaṭṭhena vimokkho 5- tadā samupāgato paṭivedhanaṭṭhena vijjā tadā samupāgatā pariccāgaṭṭhena vimutti tadā samupāgatā samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ tadā samupāgataṃ chando mūlaṭṭhena tadā samupāgato manasikāro samuṭṭhānaṭṭhena tadā samupāgato phasso samodhānaṭṭhena tadā samupāgato vedanā samosaraṇaṭṭhena tadā samupāgatā samādhi pamukhaṭṭhena tadā samupāgato sati ādhipateyyaṭṭhena tadā samupāgatā paññā taduttaraṭṭhena tadā samupāgatā vimutti sāraṭṭhena tadā samupāgatā amatogadhaṃ nibbānaṃ @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. indriyā tadā samupāgatā. 2 Ma. Yu. balā tadā samupāgatā. 3 Ma. Yu. @sambojjhaṅgā ... gatā. 4 Ma. Yu. hetuṭṭhena. 5 Ma. Yu. vimokkhā ... gatā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page108.

Pariyosānaṭṭhena tadā samupāgataṃ vuṭṭhahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samupāgatā. [157] Sotāpattiphalakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi tadā samupāgatā abhiniropanaṭṭhena sammāsaṅkappo tadā samupāgato .pe. paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ tadā samupāgatā chando mūlaṭṭhena tadā samupāgato manasikāro samuṭṭhānaṭṭhena tadā samupāgato phasso samodhānaṭṭhena tadā samupāgato vedanā samosaraṇaṭṭhena tadā samupāgatā samādhi pamukhaṭṭhena tadā samupāgato sati ādhipateyyaṭṭhena tadā samupāgatā paññā taduttaraṭṭhena tadā samupāgatā vimutti sāraṭṭhena tadā samupāgatā amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena tadā samupāgataṃ vuṭṭhahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samupāgatā. [158] Sakadāgāmimaggakkhaṇe .pe. sakadāgāmiphalakkhaṇe .pe. anāgāmimaggakkhaṇe .pe. anāgāmiphalakkhaṇe .pe. Arahattamaggakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi tadā samupāgatā .pe. Samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ tadā samupāgataṃ chando mūlaṭṭhena tadā samupāgato .pe. amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena tadā samupāgataṃ vuṭṭhahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samupāgatā. [159] Arahattaphalakkhaṇe dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi tadā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page109.

Samupāgatā .pe. paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ tadā samupāgataṃ chando mūlaṭṭhena tadā samupāgato .pe. amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena tadā samupāgataṃ vuṭṭhahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samupāgatā taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati tadā samupāgate dhamme passane paññā paccavekkhaṇe ñāṇaṃ. -------- [160] Kathaṃ ajjhattavavatthāne paññā vatthunānatte ñāṇaṃ. Kathaṃ ajjhattaṃ dhamme vavattheti . cakkhuṃ ajjhattaṃ vavattheti sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti jivhaṃ ajjhattaṃ vavattheti kāyaṃ ajjhattaṃ vavattheti manaṃ ajjhattaṃ vavattheti. [161] Kathaṃ cakkhuṃ ajjhattaṃ vavattheti. Cakkhuṃ 1- avijjāsambhūtanti vavattheti cakkhuṃ taṇhāsambhūtanti vavattheti cakkhuṃ kammasambhūtanti vavattheti cakkhuṃ āhārasambhūtanti vavattheti cakkhuṃ catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāyāti vavattheti cakkhuṃ uppannanti vavattheti cakkhuṃ samupāgatanti vattheti cakkhuṃ ahutvā sambhūtaṃ hutvā na bhavissatīti vavattheti cakkhuṃ antavantato vavattheti cakkhuṃ addhuvaṃ asassataṃ vipariṇāmadhammanti vavattheti cakkhuṃ aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhammanti @Footnote: 1 Ma. sabbattha cakkhu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page110.

Vavattheti cakkhuṃ aniccato vavattheti no niccato dukkhato vavattheti no sukhato anattato vavattheti no attato nibbindati no nandati virajjati no rajjati nirodheti no samudeti paṭinissajjati no ādiyati aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati anattato vavatthento attasaññaṃ pajahati nibbindanto nandiṃ pajahati virajjanto rāgaṃ pajahati nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evaṃ cakkhuṃ ajjhattaṃ vavattheti. [162] Kathaṃ sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti . sotaṃ avijjāsambhūtanti vavattheti .pe. Evaṃ sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti. {162.1} Kathaṃ ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti . Ghānaṃ avijjāsambhūtanti vavattheti .pe. Evaṃ ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti. {162.2} Kathaṃ jivhaṃ ajjhattaṃ vavattheti. Jivhā avijjāsambhūtāti vavattheti jivhā taṇhāsambhūtāti vavattheti jivhā kammasambhūtāti vavattheti jivhā āhārasambhūtāti vavattheti jivhā catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāyāti vavattheti jivhā uppannāti vavattheti jivhā samupāgatāti vavattheti jivhā ahutvā sambhūtā hutvā na bhavissatīti vavattheti jivhaṃ antavantato vavattheti jivhā addhuvā asassatā vipariṇāmadhammāti vavattheti jivhā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page111.

Nirodhadhammāti vavattheti jivhaṃ aniccato vavattheti no niccato .pe. Paṭinissajjati no ādiyati aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati .pe. paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evaṃ jivhaṃ ajjhattaṃ vavattheti. {162.3} Kathaṃ kāyaṃ ajjhattaṃ vavattheti. Kāyo avijjāsambhūtoti vavattheti kāyo taṇhāsambhūtoti vavattheti kāyo kammasambhūtoti vavattheti kāyo āhārasambhūtoti vavattheti kāyo catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāyāti vavattheti kāyo uppannoti vavattheti kāyo samupāgatoti vavattheti kāyo uppannoti vavattheti na bhavissatīti vavattheti kāyaṃ antavantato vavattheti kāyo addhuvo asassato vipariṇāmadhammoti vavattheti kāyo anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno khayadhammo vayadhammo virāgadhammo nirodhadhammoti vavattheti kāyaṃ aniccato vavattheti no niccato dukkhato vavattheti no sukhato .pe. paṭinissajjati no ādiyati aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati .pe. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evaṃ kāyaṃ ajjhattaṃ vavattheti. {162.4} Kathaṃ manaṃ ajjhattaṃ vavattheti . Mano avijjāsambhūtoti vavattheti mano taṇhāsambhūtoti vavattheti mano kammasambhūtoti vavattheti mano āhārasambhūtoti vavattheti mano uppannoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page112.

Vavattheti mano samupāgatoti vavattheti mano ahutvā sambhūto hutvā na bhavissatīti vavattheti manaṃ antavantato vavattheti mano addhuvo asassato vipariṇāmadhammoti vavattheti mano anicco saṅkhato paṭiccasamuppanno khayadhammo vayadhammo virāgadhammo nirodhadhammoti vavattheti manaṃ aniccato vavattheti no niccato dukkhato vavattheti no sukhato anattato vavattheti no attato nibbindati no nandati virajjati no rajjati nirodheti no samudeti paṭinissajjati no ādiyati aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati anattato vavatthento attasaññaṃ pajahati nibbindanto nandiṃ pajahati virajjanto rāgaṃ pajahati nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evaṃ manaṃ ajjhattaṃ vavattheti evaṃ ajjhattadhamme vavattheti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati ajjhattavavatthāne paññā vatthunānatte ñāṇaṃ. -------- [163] Kathaṃ bahiddhāvavatthāne paññā gocaranānatte ñāṇaṃ. {163.1} Kathaṃ bahiddhā dhamme vavattheti. Rūpe bahiddhā vavattheti sadde bahiddhā vavattheti gandhe bahiddhā vavattheti rase bahiddhā vavattheti phoṭṭhabbe bahiddhā vavattheti dhamme bahiddhā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page113.

Vavattheti. {163.2} Kathaṃ rūpe bahiddhā vavattheti. Rūpā avijjāsambhūtāti vavattheti rūpā taṇhāsambhūtāti vavattheti rūpā kammasambhūtāti vavattheti rūpā āhārasambhūtāti vavattheti rūpā catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāyāti vavattheti rūpā uppannāti vavattheti rūpā samupāgatāti vavattheti rūpā ahutvā sambhūtā hutvā na bhavissantīti vavattheti rūpe antavantato vavattheti rūpā addhuvā asassatā vipariṇāmadhammāti vavattheti rūpā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammāti vavattheti rūpe aniccato vavattheti no niccato dukkhato vavattheti no sukhato anattato vavattheti no attato nibbindati no nandati virajjati no rajjati nirodheti no samudeti paṭinissajjati no ādiyati aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati anattato vavatthento attasaññaṃ pajahati nibbindanto nandiṃ pajahati virajjanto rāgaṃ pajahati nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evaṃ rūpe bahiddhā vavattheti. [164] Kathaṃ sadde bahiddhā vavattheti . Saddā avijjāsambhūtāti vavattheti .pe. saddā catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāyāti vavattheti saddā uppannāti vavattheti saddā samupāgatāti vavattheti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page114.

Saddā ahutvā sambhūtā hutvā na bhavissantīti vavattheti sadde antavantato vavattheti saddā addhuvā asassatā vipariṇāmadhammāti vavattheti saddā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammāti vavattheti sadde aniccato vavattheti .pe. Evaṃ sadde bahiddhā vavattheti. {164.1} Kathaṃ gandhe bahiddhā vavattheti. Gandhā avijjāsambhūtāti vavattheti gandhā taṇhāsambhūtāti vavattheti .pe. evaṃ gandhe bahiddhā vavattheti. {164.2} Kathaṃ rase bahiddhā vavattheti. Rasā avijjāsambhūtāti vavattheti rasā taṇhāsambhūtāti vavattheti .pe. evaṃ rase bahiddhā vavattheti. {164.3} Kathaṃ phoṭṭhabbe bahiddhā vavattheti . phoṭṭhabbā avijjāsambhūtāti vavattheti phoṭṭhabbā taṇhāsambhūtāti vavattheti phoṭṭhabbā kammasambhūtāti vavattheti phoṭṭhabbā āhārasambhūtāti vavattheti phoṭṭhabbā uppannāti vavattheti phoṭṭhabbā samupāgatāti vavattheti .pe. Evaṃ phoṭṭhabbe bahiddhā vavattheti. {164.4} Kathaṃ dhamme bahiddhā vavattheti. Dhammā avijjāsambhūtāti vavattheti dhammā taṇhāsambhūtāti vavattheti dhammā kammasambhūtāti vavattheti dhammā āhārasambhūtāti vavattheti dhammā uppannāti vavattheti dhammā samupāgatāti vavattheti dhammā ahutvā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page115.

Sambhūtā hutvā na bhavissantīti vavattheti dhamme antavantato vavattheti dhammā addhuvā asassatā vipariṇāmadhammāti vavattheti dhammā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammāti vavattheti dhamme aniccato vavattheti no niccato dukkhato vavattheti no sukhato anattato vavattheti no attato nibbindati no nandati virajjati no rajjati nirodheti no samudeti paṭinissajjati no ādiyati aniccato vavatthento niccasaññaṃ pajahati dukkhato vavatthento sukhasaññaṃ pajahati anattato vavatthento attasaññaṃ pajahati nibbindanto nandiṃ pajahati virajjanto rāgaṃ pajahati nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evaṃ dhamme bahiddhā vavattheti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati bahiddhāvavatthāne paññā gocaranānatte ñāṇaṃ. ------- [165] Kathaṃ cariyāvavatthāne paññā cariyānānatte ñāṇaṃ . Cariyāti tisso cariyāyo viññāṇacariyā aññāṇacariyā ñāṇacariyā. {165.1} Katamā viññāṇacariyā rūpesu dassanatthāya āvajjana- kiriyābyākatā viññāṇacariyā rūpesu dassanattho cakkhuviññāṇaṃ viññāṇacariyā rūpesu diṭṭhattā abhiropanavipākamanodhātu 1- viññāṇacariyā @Footnote: 1 Ma. Yu. abhiniropana .... evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page116.

Rūpesu abhiropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā saddesu savanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā saddesu savanattho sotaviññāṇaṃ viññāṇacariyā saddesu sutattā abhiropanavipākamanodhātu viññāṇacariyā saddesu abhiropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā gandhesu ghāyanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā gandhesu ghāyanattho ghānaviññāṇaṃ viññāṇacariyā gandhesu ghāyitattā abhiropanavipākamanodhātu viññāṇacariyā gandhesu abhiropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā {165.2} rasesu sāyanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā rasesu sāyanattho jivhāviññāṇaṃ viññāṇacariyā rasesu sāyitattā abhiropanavipākamanodhātu viññāṇacariyā rasesu abhiropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā [1]- phoṭṭhabbesu phusanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā phoṭṭhabbesu phusanattho kāyaviññāṇaṃ viññāṇacariyā phoṭṭhabbesu phuṭṭhattā abhiropanavipākamanodhātu viññāṇacariyā phoṭṭhabbesu abhiropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā [2]- dhammesu vijānanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā dhammesu vijānanattho manoviññāṇaṃ viññāṇacariyā dhammesu viññātattā abhiropanavipākamanodhātu viññāṇacariyā dhammesu abhiropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā. @Footnote: 1-2 Ma. rasesu phusanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā. ... phoṭṭhabbesu @vijānanatthāya āvajjana ... viññāṇacariyā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page117.

[166] Viññāṇacariyāti kenatthena viññāṇacariyā . Nirāgā caratīti viññāṇacariyā niddosā caratīti viññāṇacariyā nimmohā caratīti viññāṇacariyā nimmānā caratīti viññāṇacariyā niddiṭṭhi caratīti viññāṇacariyā niuddhaccā caratīti viññāṇacariyā nibbicikicchā caratīti viññāṇacariyā nānusayā caratīti viññāṇacariyā rāgavippayuttā caratīti viññāṇacariyā dosavippayuttā caratīti viññāṇacariyā mohavippayuttā caratīti viññāṇacariyā mānavippayuttā caratīti viññāṇacariyā diṭṭhivippayuttā caratīti viññāṇacariyā uddhaccavippayuttā caratīti viññāṇacariyā vicikicchāvippayuttā caratīti viññāṇacariyā anusayavippayuttā caratīti viññāṇacariyā {166.1} kusalehi kammehi vippayuttā 1- caratīti viññāṇacariyā akusalehi kammehi vippayuttā caratīti viññāṇacariyā sāvajjehi kammehi vippayuttā caratīti viññāṇacariyā anavajjehi kammehi vippayuttā 2- caratīti viññāṇacariyā kaṇhehi kammehi vippayuttā caratīti viññāṇacariyā sukkehi kammehi vippayuttā 3- caratīti viññāṇacariyā sukhudrayehi 4- kammehi vippayuttā 5- caratīti viññāṇacariyā dukkhudrayehi 6- kammehi vippayuttā caratīti viññāṇacariyā sukhavipākehi kammehi vippayuttā 7- @Footnote:1-2-3-5-7 Ma. sampayuttā. 4 Sī. sukhindriyehi. 6 Sī. dukkhindriyehi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page118.

Caratīti viññāṇacariyā dukkhavipākehi kammehi vippayuttā caratīti viññāṇacariyā viññāte 1- caratīti viññāṇacariyā viññāṇassa evarūpā cariyā hotīti viññāṇacariyā pakatiparisuddhamidaṃ cittaṃ nikkilesaṭṭhenāti 2- viññāṇacariyā ayaṃ viññāṇacariyā. [167] Katamā aññāṇacariyā manāpiyesu rūpesu rāgassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā rāgassa javanā aññāṇacariyā amanāpiyesu rūpesu dosassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā dosassa javanā aññāṇacariyā tadubhayena asamapekkhaṇasmiṃ vatthusmiṃ mohassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā mohassa javanā aññāṇacariyā vinibandhassa mānassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā mānassa javanā aññāṇacariyā parāmaṭṭhāya diṭṭhiyā javanatthāya āvajjana- kiriyābyākatā viññāṇacariyā diṭṭhiyā javanā aññāṇacariyā vikkhepagatassa uddhaccassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā uddhaccassa javanā aññāṇacariyā aniṭṭhāgatāya 3- vicikicchāya javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā vicikicchāya javanā aññāṇacariyā thāmagatassa anusayassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā @Footnote: 1 Yu. viññāṇe. 2 nikkhesaṭṭhenātītipi pāṭho. 3 Ma. Yu. aniṭṭhaṃ gatāya. @evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page119.

Anusayassa javanā aññāṇacariyā manāpiyesu saddesu .pe. Manāpiyesu gandhesu manāpiyesu rasesu manāpiyesu phoṭṭhabbesu manāpiyesu dhammesu rāgassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā rāgassa javanā aññāṇacariyā amanāpiyesu dhammesu dosassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā dosassa javanā aññāṇacariyā tadubhayena asamapekkhaṇasmiṃ vatthusmiṃ mohassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā mohassa javanā aññāṇacariyā parāmaṭṭhāya diṭṭhiyā javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā diṭṭhiyā javanā aññāṇacariyā vikkhepagatassa uddhaccassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā uddhaccassa javanā aññāṇacariyā aniṭṭhāgatāya vicikicchāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā vicikicchāya javanā aññāṇacariyā thāmagatassa anusayassa javanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā anusayassa javanā aññāṇacariyā. [168] Aññāṇacariyāti kenatthena aññāṇacariyā . Sarāgā caratīti aññāṇacariyā sadosā caratīti aññāṇacariyā samohā caratīti aññāṇacariyā samānā caratīti aññāṇacariyā sadiṭṭhi caratīti aññāṇacariyā sauddhaccā caratīti aññāṇacariyā savicikicchā caratīti aññāṇacariyā sānusayā caratīti aññāṇacariyā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page120.

Rāgasampayuttā caratīti aññāṇacariyā dosasampayuttā caratīti aññāṇacariyā mohasampayuttā caratīti aññāṇacariyā mānasampayuttā caratīti aññāṇacariyā diṭṭhisampayuttā caratīti aññāṇacariyā uddhaccasampayuttā caratīti aññāṇacariyā vicikicchāsampayuttā caratīti aññāṇacariyā anusayasampayuttā caratīti aññāṇacariyā kusalehi kammehi vippayuttā caratīti aññāṇacariyā akusalehi kammehi sampayuttā caratīti aññāṇacariyā sāvajjehi kammehi sampayuttā caratīti aññāṇacariyā anavajjehi kammehi vippayuttā caratīti aññāṇacariyā kaṇhehi kammehi sampayuttā caratīti aññāṇacariyā sukkehi kammehi vippayuttā caratīti aññāṇacariyā sukhudrayehi kammehi vippayuttā caratīti aññāṇacariyā dukkhudrayehi kammehi sampayuttā caratīti aññāṇacariyā sukhavipākehi kammehi vippayuttā caratīti aññāṇacariyā dukkhavipākehi kammehi sampayuttā caratīti aññāṇacariyā aññāte caratīti aññāṇacariyā aññāṇassa evarūpā cariyā hotīti aññāṇacariyā ayaṃ aññāṇacariyā. [169] Katamā ñāṇacariyā aniccānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā aniccānupassanā ñāṇacariyā dukkhānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā dukkhānupassanā ñāṇacariyā anattānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page121.

Viññāṇacariyā anattānupassanā ñāṇacariyā nibbidānupassanatthāya .pe. virāgānupassanatthāya nirodhānupassanatthāya paṭinissaggānupassanatthāya khayānupassanatthāya vayānupassanatthāya vipariṇāmānupassanatthāya animittānupassanatthāya appaṇihitānupassanatthāya suññatānupassanatthāya adhipaññadhammānupassanatthāya yathābhūtañāṇadassanatthāya ādīnavānupassanatthāya paṭisaṅkhānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā paṭisaṅkhānupassanā ñāṇacariyā vivaṭṭanānupassanā ñāṇacariyā sotāpattimaggo ñāṇacariyā sotāpattiphalasamāpatti ñāṇacariyā sakadāgāmimaggo ñāṇacariyā sakadāgāmiphalasamāpatti ñāṇacariyā anāgāmimaggo ñāṇacariyā anāgāmiphalasamāpatti ñāṇacariyā arahattamaggo ñāṇacariyā arahattaphalasamāpatti ñāṇacariyā. [170] Ñāṇacariyāti kenatthena ñāṇacariyā . nirāgā caratīti ñāṇacariyā niddosā caratīti ñāṇacariyā .pe. nānusayā caratīti ñāṇacariyā rāgavippayuttā caratīti ñāṇacariyā dosavippayuttā caratīti ñāṇacariyā mohavippayuttā caratīti ñāṇacariyā mānavippayuttā .pe. diṭṭhivippayuttā uddhaccavippayuttā vicikicchāvippayuttā anusayavippayuttā kusalehi kammehi sampayuttā akusalehi kammehi vippayuttā sāvajjehi kammehi vippayuttā anavajjehi kammehi sampayuttā kaṇhehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page122.

Kammehi vippayuttā sukkehi kammehi sampayuttā sukhudrayehi kammehi sampayuttā dukkhudrayehi kammehi vippayuttā sukhavipākehi kammehi sampayuttā caratīti ñāṇacariyā dukkhavipākehi kammehi vippayuttā caratīti ñāṇacariyā ñāṇe 1- caratīti ñāṇacariyā ñāṇassa evarūpā cariyā hotīti ñāṇacariyā ayaṃ ñāṇacariyā viññāṇacariyā aññāṇacariyā ñāṇacariyā 2- taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati cariyāvavatthāne paññā cariyānānatte ñāṇaṃ. --------- [171] Kathaṃ catudhammavavatthāne paññā bhūminānatte ñāṇaṃ . Catasso bhūmiyo kāmāvacarā bhūmi rūpāvacarā bhūmi arūpāvacarā bhūmi apariyāpannā bhūmi. [172] Katamā kāmāvacarā bhūmi heṭṭhato avīcinirayaṃ pariyantaṃ karitvā uparito paranimmitavasavattī deve anto karitvā yaṃ etasmiṃ anatre etthāvacarā ettha pariyāpannā khandhadhātu āyatanā rūpā 3- vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ ayaṃ kāmāvacarā bhūmi. [173] Katamā rūpāvacarā bhūmi heṭṭhato brahmalokaṃ pariyantaṃ karitvā uparito akaniṭṭhe deve anto karitvā yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa @Footnote: 1 Ma. Yu. ñāte. 2 Ma. Yu. aññā viññāṇacariyā aññā aññāṇacariyā aññā @ñāṇacariyāti. 3 Ma. rūpaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page123.

Vā diṭṭhadhammasukhavihārassa 1- vā cittacetasikā dhammā ayaṃ rūpāvacarā bhūmi. [174] Katamā arūpāvacarā bhūmi heṭṭhato ākāsānañcāyatanūpage deve pariyantaṃ karitvā uparito nevasaññānāsaññāyatanūpage deve anto karitvā yaṃ etasmiṃ antare ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārassa vā cittacetasikā dhammā ayaṃ arūpāvacarā bhūmi. [175] Katamā apariyāpannā bhūmi apariyāpannā maggā ca phalāni ca asaṅkhatā ca dhātu ayaṃ apariyāpannā bhūmi imā catasso bhūmiyo. [176] Aparāpi catasso bhūmiyo cattāro satipaṭṭhānā cattāro sammappadhānā cattāro iddhipādā cattāri jhānāni catasso appamaññāyo catasso arūpāvacarasamāpattiyo catasso paṭisambhidā catasso paṭipadā cattāri ārammaṇāni cattāro ariyavaṃsā 2- cattāri saṅgahavatthūni cattāri cakkāni cattāri dhammapadāni imā catasso bhūmiyo taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati catudhammavavatthāne paññā bhūminānatte ñāṇaṃ. --------- [177] Kathaṃ navadhammavavatthāne paññā dhammanānatte ñāṇaṃ . @Footnote: 1 Ma. Yu. vihārissa. evamuparipi. 2 sabbapotthake cattāri ariyavaṃsānīti dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page124.

Kathaṃ dhamme vavattheti . kāmāvacare dhamme kusalato vavattheti akusalato vavattheti abyākatato vavattheti rūpāvacare dhamme kusalato vavattheti abyākatato vavattheti arūpāvacare dhamme kusalato vavattheti abyākatato vavattheti apariyāpanne dhamme kusalato vavattheti abyākatato vavattheti. [178] Kathaṃ kāmāvacare dhamme kusalato vavattheti . Akusalato vavattheti abyākatato vavattheti dasa kusalakammapathe kusalato vavattheti dasa akusalakammapathe akusalato vavattheti rūpañca vipākañca kiriyañca abyākatato vavattheti evaṃ kāmāvacare dhamme kusalato vavattheti akusalato vavattheti abyākatato vavattheti. [179] Kathaṃ rūpāvacare dhamme kusalato vavattheti. Abyākatato vavattheti idhaṭṭhassa cattāri jhānāni kusalato vavattheti tatrūpapannassa cattāri jhānāni abyākatato vavattheti evaṃ rūpāvacare dhamme kusalato vavattheti abyākatato vavattheti. [180] Kathaṃ arūpāvacare dhamme kusalato vavattheti. Abyākatato vavattheti idhaṭṭhassa catasso arūpāvacarasamāpattiyo kusalato vavattheti tatrūpapannassa catasso arūpāvacarasamāpattiyo abyākatato vavattheti evaṃ arūpāvacare dhamme kusalato vavattheti abyākatato vavattheti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page125.

[181] Kathaṃ apariyāpanne dhamme kusalato vavattheti . Abyākatato vavattheti . cattāro ariyamagge kusalato vavattheti cattāri [1]- sāmaññaphalāni nibbānañca abyākatato vavattheti evaṃ apariyāpanne dhamme kusalato vavattheti abyākatato vavattheti evaṃ dhamme vavattheti. [182] Nava pāmujjamūlakā 2- dhammā aniccato manasikaroto pāmujjaṃ jāyati pamuditassa pīti jāyati pītimanassa kāyo passambhati passaddhakāyo sukhaṃ vedeti sukhino cittaṃ samādhiyati samāhite citte yathābhūtaṃ pajānāti passati yathābhūtaṃ jānaṃ passaṃ nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati dukkhato manasikaroto pāmujjaṃ jāyati .pe. anattato manasikaroto pāmujjaṃ jāyati rūpaṃ aniccato manasikaroto pāmujjaṃ jāyati rūpaṃ dukkhato manasikaroto .pe. rūpaṃ anattato .pe. vedanaṃ saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ aniccato manasikaroto pāmujjaṃ jāyati .pe. jarāmaraṇaṃ dukkhato manasikaroto pāmujjaṃ jāyati jarāmaraṇaṃ anattato manasikaroto pāmujjaṃ jāyati pamuditassapīti jāyati pītimanassa kāyo passambhati passaddhakāyo sukhaṃ vedeti sukhino cittaṃ samādhiyati samāhite citte yathābhūtaṃ pajānāti passati yathābhūtaṃ jānaṃ passaṃ nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati ime nava pāmujjamūlakā @Footnote: 1 Ma. Yu. ca.. 2 Ma. Yu. sabbattha pāmojjamūlakā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page126.

Dhammā. [183] Nava yoniso manasikāramūlakā dhammā aniccato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati pamuditassa pīti jāyati pītimanassa kāyo passambhati passaddhakāyo sukhaṃ vedeti sukhino cittaṃ samādhiyati samāhitena cittena idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti dukkhato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati pamuditassa pīti jāyati pītimanassa kāyo passambhati passaddhakāyo sukhaṃ vedeti sukhino cittaṃ samādhiyati {183.1} samāhitena cittena idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti anattato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati .pe. rūpaṃ aniccato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati rūpaṃ dukkhato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati rūpaṃ anattato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati .pe. vedanaṃ saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. Jarāmaraṇaṃ aniccato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati jarāmaraṇaṃ dukkhato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati .pe. jarāmaraṇaṃ anattato yoniso manasikaroto pāmujjaṃ jāyati pamuditassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page127.

Pīti jāyati pītimanassa kāyo passambhati passaddhakāyo sukhaṃ vedeti sukhino cittaṃ samādhiyati samāhitena cittena idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti ime nava yoniso manasikāramūlakā dhammā. [184] Nava nānattā dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati phassanānattaṃ phassanānattaṃ paṭicca uppajjati vedanānānattaṃ vedanānānattaṃ paṭicca uppajjati saññānānattaṃ saññānānattaṃ paṭicca uppajjati saṅkappanānattaṃ saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattaṃ chandanānattaṃ paṭicca uppajjati pariḷāhanānattaṃ pariḷāhanānattaṃ paṭicca uppajjati pariyesanānānattaṃ pariyesanānānattaṃ paṭicca uppajjati lābhanānattaṃ ime nava nānattā taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati navadhammavavatthāne paññā dhammanānatte ñāṇaṃ. -------- [185] Kathaṃ abhiññāpaññā ñātaṭṭhena 1- ñāṇaṃ. Pariññāpaññā tīraṇaṭṭhena 2- ñāṇaṃ pahānapaññā pariccāgaṭṭhena 3- ñāṇaṃ bhāvanāpaññā ekarasaṭṭhena 4- ñāṇaṃ sacchikiriyāpaññā phassanaṭṭhena 5- ñāṇaṃ ye ye dhammā abhiññātā honti te te dhammā @Footnote:1-2-3-4-5 Ma. Yu. ñātaṭṭhe ... phussanaṭṭhe. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page128.

Ñātā honti ye ye dhammā pariññātā honti te te dhammā tīritā honti ye ye dhammā pahīnā honti te te dhammā pariccattā honti ye ye dhammā bhāvitā honti te te dhammā ekarasā honti ye ye dhammā sacchikatā honti te te dhammā phusitā honti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati abhiññāpaññā ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pariññāpaññā tīraṇaṭṭhena ñāṇaṃ pahānapaññā pariccāgaṭṭhena ñāṇaṃ bhāvanāpaññā ekarasaṭṭhena ñāṇaṃ sacchikiriyāpaññā phassanaṭṭhena ñāṇaṃ. --------- [186] Kathaṃ atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ . Dhammānānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇanānatte paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ. {186.1} Saddhindriyaṃ dhammo viriyindriyaṃ dhammo satindriyaṃ dhammo samādhindriyaṃ dhammo paññindriyaṃ dhammo añño saddhindriyaṃ dhammo añño viriyindriyaṃ dhammo añño satindriyaṃ dhammo añño samādhindriyaṃ dhammo añño paññindriyaṃ dhammo yena ñāṇena ime nānā dhammā ñātā teneva ñāṇena ime nānā dhammā paṭividitāti tena vuccati dhammanānatte paññā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page129.

Dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ. [187] Adhimokkhaṭṭho attho paggahaṭṭho attho upaṭṭhānaṭṭho attho avikkhepaṭṭho attho dassanaṭṭho attho añño adhimokkhaṭṭho attho añño paggahaṭṭho attho añño upaṭṭhānaṭṭho attho añño avikkhepaṭṭho attho añño dassanaṭṭho attho yena ñāṇena ime nānā atthā ñātā teneva ñāṇena ime nānā atthā paṭividitāti tena vuccati atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ. [188] Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā aññā dhammaniruttiyo aññā atthaniruttiyo yena ñāṇena imā nānā niruttiyo ñātā teneva ñāṇena imā nānā niruttiyo paṭividitāti tena vuccati niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ. [189] Pañcasu dhammesu ñāṇāni pañcasu atthesu ñāṇāni dasasu niruttīsu ñāṇāni aññāni dhammesu ñāṇāni aññāni atthesu ñāṇāni aññāni niruttīsu ñāṇāni yena ñāṇena ime nānā ñāṇā ñātā teneva ñāṇena ime nānā ñāṇā paṭividitāti tena vuccati paṭibhāṇanānatte paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page130.

[190] Saddhābalaṃ dhammo viriyabalaṃ dhammo satibalaṃ dhammo samādhibalaṃ dhammo paññābalaṃ dhammo añño saddhābalaṃ dhammo añño viriyabalaṃ dhammo añño satibalaṃ dhammo añño samādhibalaṃ dhammo añño paññābalaṃ dhammo yena ñāṇena ime nānā dhammā ñātā teneva ñāṇena ime nānā dhammā paṭividitāti tena vuccati dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ. [191] Assaddhiye akampiyaṭṭho attho kosajje akampiyaṭṭho attho pamāde akampiyaṭṭho attho uddhacce akampiyaṭṭho attho avijjāya akampiyaṭṭho attho añño assaddhiye akampiyaṭṭho attho añño kosajje akampiyaṭṭho attho añño pamāde akampiyaṭṭho attho añño uddhacce akampiyaṭṭho attho añño avijjāya akampiyaṭṭho attho yena ñāṇena ime nānā atthā ñātā teneva ñāṇena ime nānā atthā paṭividitāti tena vuccati atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ. [192] Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā aññā dhammaniruttiyo aññā atthaniruttiyo yena ñāṇena imā nānā niruttiyo ñātā teneva ñāṇena imā nānā niruttiyo paṭividitāti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page131.

Tena vuccati niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ. [193] Pañcasu dhammesu ñāṇāni pañcasu atthesu ñāṇāni dasasu niruttīsu ñāṇāni aññāni dhammesu ñāṇāni aññāni atthesu ñāṇāni aññāni niruttīsu ñāṇāni yena ñāṇena ime nānā ñāṇā ñātā teneva ñāṇena ime nānā ñāṇā paṭividitāti tena vuccati paṭibhāṇanānatte paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ. [194] Satisambojjhaṅgo dhammo dhammavicayasambojjhaṅgo dhammo viriyasambojjhaṅgo dhammo pītisambojjhaṅgo dhammo passaddhisambojjhaṅgo dhammo samādhisambojjhaṅgo dhammo upekkhāsambojjhaṅgo dhammo añño satisambojjhaṅgo dhammo añño dhammavicayasambojjhaṅgo dhammo añño viriyasambojjhaṅgo dhammo añño pītisambojjhaṅgo dhammo añño passaddhisambojjhaṅgo dhammo añño samādhisambojjhaṅgo dhammo añño upekkhāsambojjhaṅgo dhammo yena ñāṇena ime nānā dhammā ñātā teneva ñāṇena ime nānā dhammā paṭividitāti tena vuccati dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ. [195] Upaṭṭhānaṭṭho attho pavicayaṭṭho attho paggahaṭṭho attho pharaṇaṭṭho attho upasamaṭṭho attho avikkhepaṭṭho attho paṭisaṅkhānaṭṭho attho añño upaṭṭhānaṭṭho attho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page132.

Añño pavicayaṭṭho attho añño paggahaṭṭho attho añño pharaṇaṭṭho attho añño upasamaṭṭho attho añño avikkhepaṭṭho attho añño paṭisaṅkhānaṭṭho attho yena ñāṇena ime nānā atthā ñātā teneva ñāṇena ime nānā atthā paṭividitāti tena vuccati atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ. [196] Satta dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā satta atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā aññā dhammaniruttiyo aññā atthaniruttiyo yena ñāṇena imā nānā niruttiyo ñātā teneva ñāṇena imā nānā niruttiyo paṭividitāti tena vuccati niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ. [197] Sattasu dhammesu ñāṇāni sattasu atthesu ñāṇāni cuddasasu niruttīsu ñāṇāni aññāni dhammesu ñāṇāni aññāni atthesu ñāṇāni aññāni niruttīsu ñāṇāni yena ñāṇena ime nānā ñāṇā ñātā teneva ñāṇena ime nānā ñāṇā paṭividitāti tena vuccati paṭibhāṇanānatte paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ. [198] Sammādiṭṭhi dhammo sammāsaṅkappo dhammo sammāvācā dhammo sammākammanto dhammo sammāājīvo dhammo sammāvāyāmo dhammo sammāsati dhammo sammāsamādhi dhammo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page133.

Añño sammādiṭṭhi dhammo añño sammāsaṅkappo dhammo añño sammāvācā dhammo añño sammākammanto dhammo añño sammāājīvo dhammo añño sammāvāyāmo dhammo añño sammāsati dhammo añño sammāsamādhi dhammo yena ñāṇena ime nānā dhammā ñātā teneva ñāṇena ime nānā dhammā paṭividitāti tena vuccati dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ. [199] Dassanaṭṭho attho abhiniropanaṭṭho attho pariggahaṭṭho attho samuṭṭhānaṭṭho attho vodānaṭṭho attho paggahaṭṭho attho upaṭṭhānaṭṭho attho avikkhepaṭṭho attho añño dassanaṭṭho attho añño abhiniropanaṭṭho attho añño pariggahaṭṭho attho añño samuṭṭhānaṭṭho attho añño vodānaṭṭho attho añño paggahaṭṭho attho añño upaṭṭhānaṭṭho attho añño avikkhepaṭṭho attho yena ñāṇena ime nānā atthā ñātā teneva ñāṇena ime nānā atthā paṭividitāti tena vuccati atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ. [200] Aṭṭha dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā aṭṭha atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā aññā dhammaniruttiyo aññā atthaniruttiyo yena ñāṇena imā nānā niruttiyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page134.

Ñātā teneva ñāṇena imā nānā niruttiyo paṭividitāti tena vuccati niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ. [201] Aṭṭhasu dhammesu ñāṇāni aṭṭhasu atthesu ñāṇāni soḷasasu niruttīsu ñāṇāni aññāni dhammesu ñāṇāni aññāni atthesu ñāṇāni aññāni niruttīsu ñāṇāni yena ñāṇena ime nānā ñāṇā ñātā teneva ñāṇena ime nānā ñāṇā paṭividitāti tena vuccati paṭibhāṇanānatte paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇanānatte paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ. -------- [202] Kathaṃ vihāranānatte paññā vihāraṭṭhe ñāṇaṃ samāpattinānatte paññā samāpattaṭṭhe ñāṇaṃ vihārasamāpatti- nānatte paññā vihārasamāpattaṭṭhe ñāṇaṃ. {202.1} Nimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati animitto vihāro paṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati appaṇihito vihāro abhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate

--------------------------------------------------------------------------------------------- page135.

Adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati suññato vihāro. [203] Nimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati animittā samāpatti paṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati appaṇihitā samāpatti abhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati suññatā samāpatti. [204] Nimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati animittā vihārasamāpatti paṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati appaṇihitā vihārasamāpatti abhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati suññatā vihārasamāpatti. [205] Rūpanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati animitto vihāro rūpapaṇidhiṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page136.

Bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati appaṇihito vihāro rūpābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati suññato vihāro. [206] Rūpanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati animittā samāpatti rūpapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati appaṇihitā samāpatti rūpābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati suññatā samāpatti. [207] Rūpanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati animittā vihārasamāpatti rūpapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati appaṇihitā vihārasamāpatti rūpābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati suññatā vihārasamāpatti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page137.

[208] Vedanānimittaṃ .pe. saññānimittaṃ saṅkhāranimittaṃ viññāṇanimittaṃ cakkhuṃ .pe.. {208.1} Jarāmaraṇanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati animitto vihāro jarāmaraṇapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati appaṇihito vihāro jarāmaraṇābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati suññato vihāro. [209] Jarāmaraṇanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati animittā samāpatti jarāmaraṇapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati appaṇihitā samāpatti jarāmaraṇābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati suññatā samāpatti. [210] Jarāmaraṇanimittaṃ bhayato sampassamāno animitte adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ animittaṃ āvajjitvā samāpajjati animittā vihārasamāpatti jarāmaraṇapaṇidhiṃ bhayato sampassamāno appaṇihite

--------------------------------------------------------------------------------------------- page138.

Adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ appaṇihitaṃ āvajjitvā samāpajjati appaṇihitā vihārasamāpatti jarāmaraṇābhinivesaṃ bhayato sampassamāno suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati pavattaṃ ajjhupekkhitvā nirodhaṃ nibbānaṃ suññataṃ āvajjitvā samāpajjati suññatā vihārasamāpatti añño animitto vihāro añño appaṇihito vihāro añño suññato vihāro aññā animittā samāpatti aññā appaṇihitā samāpatti aññā suññatā samāpatti aññā animittā vihārasamāpatti aññā appaṇihitā vihārasamāpatti aññā suññatā vihārasamāpatti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati vihāranānatte paññā vihāraṭṭhe ñāṇaṃ samāpattinānatte paññā samāpattaṭṭhe ñāṇaṃ vihārasamāpattinānatte paññā vihārasamāpattaṭṭhe ñāṇaṃ. -------- [211] Kathaṃ avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhismiṃ ñāṇaṃ. {211.1} Nekkhammavasena cittassekaggatā avikkhepo samādhi tassa samādhissa vasena uppajjati ñāṇaṃ tena ñāṇena āsavā khīyanti iti paṭhamaṃ samatho pacchā ñāṇaṃ tena ñāṇena āsavānaṃ khayo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page139.

Hoti tena vuccati avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhismiṃ 1- ñāṇaṃ. [212] Āsavāti katame te āsavā kāmāsavo bhavāsavo diṭṭhāsavo avijjāsavo. {212.1} Katthete āsavā khīyanti. Sotāpattimaggena anavaseso diṭṭhāsavo khīyati apāyagamanīyo kāmāsavo khīyati apāyagamanīyo bhavāsavo khīyati apāyagamanīyo avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti sakadāgāmimaggena oḷāriko kāmāsavo khīyati tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti anāgāmimaggena anavaseso kāmāsavo khīyati tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti arahattamaggena anavaseso bhavāsavo khīyati anavaseso avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti. [213] Abyāpādavasena .pe. ālokasaññāvasena avikkhepavasena dhammavavatthānavasena ñāṇavasena pāmujjavasena paṭhamajjhānavasena dutiyajjhānavasena tatiyajjhānavasena catutthajjhānavasena ākāsānañcāyatanasamāpattivasena viññāṇañcāyatanasamāpatti- vasena ākiñcaññāyatanasamāpattivasena nevasaññānāsaññāyatana- samāpattivasena paṭhavīkasiṇavasena āpokasiṇavasena @Footnote: 1 ānantariya samādhisminti vā pāṭho dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page140.

Tejokasiṇavasena vāyokasiṇavasena nīlakasiṇavasena pītakasiṇavasena lohitakasiṇavasena odātakasiṇavasena ākāsakasiṇavasena viññāṇakasiṇavasena buddhānussativasena dhammānussativasena saṅghānussativasena sīlānussativasena cāgānussativasena devatānussativasena ānāpānassativasena maraṇassativasena kāyagatāsativasena upasamānussativasena {213.1} uddhumātakasaññāvasena vinīlakasaññāvasena vipubbaka- saññāvasena vicchiddakasaññāvasena vikkhāyitakasaññāvasena vikkhittakasaññāvasena hatavikkhittakasaññāvasena lohitakasaññāvasena puḷavakasaññāvasena aṭṭhikasaññāvasena dīghaṃ assāsavasena dīghaṃ passāsavasena rassaṃ assāsavasena rassaṃ passāsavasena sabbakāyapaṭisaṃvedī assāsavasena sabbakāyapaṭisaṃvedī passāsavasena passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assāsavasena passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passāsavasena pītipaṭisaṃvedī assāsavasena pītipaṭisaṃvedī passāsavasena sukhapaṭisaṃvedī assāsavasena sukhapaṭisaṃvedī passāsavasena cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assāsavasena cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī passāsavasena passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assāsavasena passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passāsavasena cittapaṭisaṃvedī assāsavasena cittapaṭisaṃvedī passāsavasena abhippamodayaṃ cittaṃ assāsavasena abhippamodayaṃ cittaṃ passāsavasena samādahaṃ cittaṃ .pe. vimocayaṃ cittaṃ aniccānupassī

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

Virāgānupassī nirodhānupassī paṭinissaggānupassī assāsavasena paṭinissaggānupassī passāsavasena cittassekaggatā avikkhepo samādhi tassa samādhissa vasena uppajjati ñāṇaṃ tena ñāṇena āsavā khīyanti iti paṭhamaṃ samatho pacchā ñāṇaṃ tena ñāṇena āsavānaṃ khayo hoti tena vuccati avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhismiṃ ñāṇaṃ. [214] Āsavāti katame te āsavā kāmāsavo bhavāsavo diṭṭhāsavo avijjāsavo. {214.1} Katthete āsavā khīyanti. Sotāpattimaggena anavaseso diṭṭhāsavo khīyati apāyagamanīyo kāmāsavo khīyati apāyagamanīyo bhavāsavo khīyati apāyagamanīyo avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti. {214.2} Sakadāgāmimaggena oḷāriko kāmāsavo khīyati tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti. {214.3} Anāgāmimaggena anavaseso kāmāsavo khīyati tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti. {214.4} Arahattamaggena anavaseso bhavāsavo khīyati anavaseso avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti taṃ ñātaṭṭhena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

Ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati avikkhepaparisuddhattā āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhismiṃ ñāṇaṃ. -------- [215] Kathaṃ dassanādhipateyyaṃ santo ca vihārādhigamo paṇītādhimuttatā paññā araṇavihāre ñāṇaṃ . dassanādhipateyyanti aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ rūpe aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ rūpe dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ rūpe anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ vedanāya .pe. saññāya saṅkhāresu viññāṇe cakkhusmiṃ .pe. jarāmaraṇe aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ jarāmaraṇe dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ jarāmaraṇe anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ. [216] Santo ca vihārādhigamoti suññato vihāro santo vihārādhigamo animitto vihāro santo vihārādhigamo appaṇihito vihāro santo vihārādhigamo. {216.1} Paṇītādhimuttatāti suññate adhimuttatā paṇītādhimuttatā animitte adhimuttatā paṇītādhimuttatā appaṇihite adhimuttatā paṇītādhimuttatā. {216.2} Araṇavihāroti paṭhamajjhānaṃ araṇavihāro dutiyajjhānaṃ araṇavihāro tatiyajjhānaṃ araṇavihāro catutthajjhānaṃ araṇavihāro

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

Ākāsānañcāyatanasamāpatti araṇavihāro .pe. Nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti araṇavihāro {216.3} araṇavihāroti kenatthena araṇavihāro . Paṭhamajjhānena nīvaraṇe haratīti araṇavihāro dutiyajjhānena vitakkavicāre haratīti araṇavihāro tatiyajjhānena pītiṃ haratīti araṇavihāro catutthajjhānena sukhadukkhe haratīti araṇavihāro ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ haratīti araṇavihāro viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññaṃ haratīti araṇavihāro ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññaṃ haratīti araṇavihāro nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññaṃ haratīti araṇavihāro ayaṃ araṇavihāro taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati dassanādhipateyyaṃ santo ca vihārādhigamo paṇītādhimuttatā paññā araṇavihāre ñāṇaṃ. --------- [217] Kathaṃ dvīhi balehi samannāgatattā tayo ca saṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā soḷasahi ñāṇacariyāhi navahi samādhicariyāhi vasībhāvatāpaññā nirodhasamāpattiyā ñāṇaṃ. {217.1} Dvīhi balehīti dve balāni samathabalaṃ vipassanābalaṃ. [218] Katamaṃ samathabalaṃ nekkhammavasena cittassekaggatā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page144.

Avikkhepo samathabalaṃ abyāpādavasena cittassekaggatā avikkhepo samathabalaṃ ālokasaññāvasena cittassekaggatā avikkhepo samathabalaṃ avikkhepavasena cittassekaggatā avikkhepo samathabalaṃ .pe. Paṭinissaggānupassī assāsavasena cittassekaggatā avikkhepo samathabalaṃ paṭinissaggānupassī passāsavasena cittassekaggatā avikkhepo samathabalaṃ. [219] Samathabalanti kenatthena samathabalaṃ . paṭhamajjhānena nīvaraṇe na kampatīti samathabalaṃ dutiyajjhānena vitakkavicāre na kampatīti samathabalaṃ tatiyajjhānena pītiyā na kampatīti samathabalaṃ catutthajjhānena sukhadukkhe na kampatīti samathabalaṃ ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññāya paṭighasaññāya nānattasaññāya na kampatīti samathabalaṃ viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññāya na kampatīti samathabalaṃ ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññāya na kampatīti samathabalaṃ nevasaññā- nāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññāya na kampatīti samathabalaṃ uddhacce ca uddhaccasahagatakilese ca khandhe ca na kampati na calati na vedhatīti samathabalaṃ idaṃ samathabalaṃ. [220] Katamaṃ vipassanābalaṃ aniccānupassanā vipassanābalaṃ dukkhānupassanā vipassanābalaṃ anattānupassanā vipassanābalaṃ nibbidānupassanā vipassanābalaṃ virāgānupassanā vipassanābalaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page145.

Nirodhānupassanā vipassanābalaṃ paṭinissaggānupassanā vipassanābalaṃ rūpe aniccānupassanā vipassanābalaṃ .pe. rūpe paṭinissaggānupassanā vipassanābalaṃ vedanāya .pe. saññāya saṅkhāresu viññāṇe cakkhusmiṃ .pe. jarāmaraṇe aniccānupassanā vipassanābalaṃ .pe. Jarāmaraṇe paṭinissaggānupassanā vipassanābalaṃ. [221] Vipassanābalanti kenatthena vipassanābalaṃ. Aniccānupassanāya niccasaññāya na kampatīti vipassanābalaṃ dukkhānupassanāya sukhasaññāya na kampatīti vipassanābalaṃ anattānupassanāya attasaññāya na kampatīti vipassanābalaṃ nibbidānupassanāya nandiyā na kampatīti vipassanābalaṃ virāgānupassanāya rāge na kampatīti vipassanābalaṃ nirodhānupassanāya samudaye na kampatīti vipassanābalaṃ paṭinissaggānupassanāya ādāne na kampatīti vipassanābalaṃ avijjāya ca avijjāsahagatakilese ca khandhe ca na kampati na calati na vedhatīti vipassanābalaṃ idaṃ vipassanābalaṃ. [222] Tayo ca saṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyāti katamesaṃ tiṇṇannaṃ saṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā . dutiyajjhānaṃ samāpannassa vitakkavicārā vacīsaṅkhārā paṭippassaddhā honti catutthajjhānaṃ samāpannassa assāsapassāsā kāyasaṅkhārā paṭippassaddhā honti saññāvedayitanirodhaṃ samāpannassa saññā ca vedanā ca cittasaṅkhārā paṭippassaddhā honti imesaṃ tiṇṇannaṃ saṅkhārānaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page146.

Paṭippassaddhiyā. [223] Soḷasahi ñāṇacariyāhīti katamāhi soḷasahi ñāṇacariyāhi . Aniccānupassanā ñāṇacariyā dukkhānupassanā ñāṇacariyā anattānupassanā ñāṇacariyā nibbidānupassanā ñāṇacariyā virāgānupassanā ñāṇacariyā nirodhānupassanā ñāṇacariyā paṭinissaggānupassanā ñāṇacariyā vivaṭṭanānupassanā ñāṇacariyā sotāpattimaggo ñāṇacariyā sotāpattiphalasamāpatti ñāṇacariyā sakadāgāmimaggo ñāṇacariyā sakadāgāmiphalasamāpatti ñāṇacariyā anāgāmimaggo ñāṇacariyā anāgāmiphalasamāpatti ñāṇacariyā arahattamaggo ñāṇacariyā arahattaphalasamāpatti ñāṇacariyā imāhi soḷasahi ñāṇacariyāhi. [224] Navahi samādhicariyāhīti katamāhi navahi samādhicariyāhi . Paṭhamajjhānaṃ samādhicariyā dutiyajjhānaṃ samādhicariyā tatiyajjhānaṃ samādhicariyā catutthajjhānaṃ samādhicariyā ākāsānañcāyatanasamāpatti viññāṇañcāyatanasamāpatti ākiñcaññāyatanasamāpatti nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti samādhicariyā paṭhamajjhānaṃ paṭilābhatthāya vitakko ca vicāro ca pīti ca sukhañca cittekaggatā ca .pe. nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya vitakko ca vicāro ca pīti ca sukhañca cittekaggatā ca imāhi navahi samādhicariyāhi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page147.

[225] Vasīti pañca vasiyo āvajjanāvasī samāpajjanāvasī adhiṭṭhānavasī vuṭṭhānavasī paccavekkhaṇāvasī . paṭhamajjhānaṃ yatthicchakaṃ 1- yadicchakaṃ yāvaticchakaṃ āvajjati āvajjanāya dandhāyitattaṃ natthīti āvajjanāvasī paṭhamajjhānaṃ yatthicchakaṃ yadicchakaṃ 2- yāvaticchakaṃ samāpajjati samāpajjanāya dandhāyitattaṃ natthīti samāpajjanāvasī paṭhamajjhānaṃ yatthicchakaṃ yadicchakaṃ yāvaticchakaṃ adhiṭṭhāti adhiṭṭhāne dandhāyitattaṃ natthīti adhiṭṭhānavasī paṭhamajjhānaṃ yatthicchakaṃ yadicchakaṃ yāvaticchakaṃ vuṭṭhāti vuṭṭhāne dandhāyitattaṃ natthīti vuṭṭhānavasī paṭhamajjhānaṃ yatthicchakaṃ yadicchakaṃ yāvaticchakaṃ paccavekkhati paccavekkhaṇāya dandhāyitattaṃ natthīti paccavekkhaṇāvasī dutiyajjhānaṃ .pe. Nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti yatthicchakaṃ yadicchakaṃ yāvaticchakaṃ āvajjati āvajjanāya dandhāyitattaṃ natthīti āvajjanāvasī nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti yatthicchakaṃ yadicchakaṃ yāvaticchakaṃ samāpajjati .pe. adhiṭṭhāti vuṭṭhāti paccavekkhati paccavekkhaṇāya dandhāyitattaṃ natthīti paccavekkhaṇāvasī imā pañca vasiyo taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati dvīhi balehi samannāgatattā tayo ca saṅkhārānaṃ paṭippassaddhiyā soḷasahi ñāṇacariyāhi navahi samādhicariyāhi vasībhāvatāpaññā nirodhasamāpattiyā ñāṇaṃ. @Footnote: 1 Sī. Yu. yathicchakaṃ. 2 yadicchakanti vā yathicchakanti vā pāṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page148.

-------- [226] Kathaṃ sampajānassa pavattapariyādāne paññā parinibbāne ñāṇaṃ . idha sampajāno nekkhammena kāmacchandassa pavattaṃ pariyādiyati abyāpādena byāpādassa pavattaṃ pariyādiyati ālokasaññāya thīnamiddhassa pavattaṃ pariyādiyati avikkhepena uddhaccassa pavattaṃ pariyādiyati dhammavavatthānena vicikicchāya .pe. Ñāṇena avijjāya pāmujjena aratiyā paṭhamajjhānena nīvaraṇānaṃ pavattaṃ pariyādiyati .pe. arahattamaggena sabbakilesānaṃ pavattaṃ pariyādiyati atha vā pana sampajānassa anupādisesāya nibbānadhātuyā nibbāyantassa 1- idañceva cakkhupavattaṃ pariyādiyati aññañca cakkhupavattaṃ na uppajjati idañceva sotapavattaṃ .pe. Ghānapavattaṃ jivhāpavattaṃ kāyapavattaṃ manopavattaṃ pariyādiyati aññañca manopavattaṃ na uppajjati idaṃ sampajānassa pavattapariyādāne paññā parinibbāne ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati sampajānassa pavattapariyādāne paññā parinibbāne ñāṇaṃ. --------- [227] Kathaṃ sabbadhammānaṃ sammāsamucchede nirodhe ca anupaṭṭhānatāpaññā samasīsaṭṭhe ñāṇaṃ. {227.1} Sabbadhammānanti pañcakkhandhā dvādasāyatanāni aṭṭhārasa @Footnote: 1 parinibbāyantassātipi pāṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page149.

Dhātuyo kusalā dhammā akusalā dhammā abyākatā dhammā kāmāvacarā dhammā rūpāvacarā dhammā arūpāvacarā dhammā apariyāpannā dhammā. [228] Sammāsamucchedeti nekkhammena kāmacchandaṃ sammā samucchindati abyāpādena byāpādaṃ sammā samucchindati ālokasaññāya thīnamiddhaṃ sammā samucchindati avikkhepena uddhaccaṃ sammā samucchindati dhammavavatthānena vicikicchaṃ sammā samucchindati ñāṇena avijjaṃ sammā samucchindati pāmujjena aratiṃ sammā samucchindati paṭhamajjhānena nīvaraṇe sammā samucchindati .pe. Arahattamaggena sabbakilese sammā samucchindati. [229] Nirodheti nekkhammena kāmacchandaṃ nirodheti abyāpādena byāpādaṃ nirodheti ālokasaññāya thīnamiddhaṃ nirodheti avikkhepena uddhaccaṃ nirodheti dhammavavatthānena vicikicchaṃ nirodheti ñāṇena avijjaṃ nirodheti pāmujjena aratiṃ nirodheti paṭhamajjhānena nīvaraṇe nirodheti .pe. arahattamaggena sabbakilese nirodheti. [230] Anupaṭṭhānatāti nekkhammaṃ paṭiladdhassa kāmacchando na upaṭṭhāti abyāpādaṃ paṭiladdhassa byāpādo na upaṭṭhāti ālokasaññaṃ paṭiladdhassa thīnamiddhaṃ na upaṭṭhāti avikkhepaṃ paṭiladdhassa uddhaccaṃ na upaṭṭhāti dhammavavatthānaṃ paṭiladdhassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page150.

Vicikicchā na upaṭṭhāti ñāṇaṃ paṭiladdhassa avijjā na upaṭṭhāti pāmujjaṃ paṭiladdhassa arati na upaṭṭhāti paṭhamajjhānaṃ paṭiladdhassa nīvaraṇā na upaṭṭhanti .pe. arahattamaggaṃ paṭiladdhassa sabbakilesā na upaṭṭhanti 1-. [231] Samanti kāmacchandassa pahīnattā nekkhammaṃ samaṃ byāpādassa pahīnattā abyāpādo samaṃ thīnamiddhassa pahīnattā ālokasaññā samaṃ uddhaccassa pahīnattā avikkhepo samaṃ vicikicchāya pahīnattā dhammavavatthānaṃ samaṃ avijjāya pahīnattā ñāṇaṃ samaṃ aratiyā pahīnattā pāmujjaṃ samaṃ nīvaraṇānaṃ pahīnattā paṭhamajjhānaṃ samaṃ .pe. sabbakilesānaṃ pahīnattā arahattamaggo samaṃ. [232] Sīsanti terasa sīsāni palibodhasīsañca taṇhā bandhanasīsañca 2- māno parāmāsasīsañca diṭṭhi vikkhepasīsañca uddhaccaṃ kilesasīsañca avijjā adhimokkhasīsañca saddhā paggahasīsañca viriyaṃ upaṭṭhānasīsañca sati avikkhepasīsañca samādhi dassanasīsañca paññā pavattasīsañca jīvitindriyaṃ gocarasīsañca vimokkho saṅkhārasīsañca nirodho taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati sabbadhammānaṃ sammāsamucchede nirodhe ca anupaṭṭhānatāpaññā samasīsaṭṭhe ñāṇaṃ. -------- @Footnote: 1 Ma. upaṭṭhahanti. 2 Ma. Yu. vinibandhana ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page151.

[233] Kathaṃ puthunānattatejapariyādāne 1- paññā sallekhaṭṭhe ñāṇaṃ. {233.1} Puthūti rāgo puthu doso puthu moho puthu kodho upanāho makkho paḷāso issā macchariyaṃ māyā sāṭheyyaṃ thambho sārambho māno atimāno mado pamādo sabbe kilesā sabbe duccaritā sabbe abhisaṅkhārā sabbe bhavagāmikammā puthu. [234] Nānattekattanti kāmacchando nānattaṃ nekkhammaṃ ekattaṃ byāpādo nānattaṃ abyāpādo ekattaṃ thīnamiddhaṃ nānattaṃ ālokasaññā ekattaṃ uddhaccaṃ nānattaṃ avikkhepo ekattaṃ vicikicchā nānattaṃ dhammavavatthānaṃ ekattaṃ avijjā nānattaṃ ñāṇaṃ ekattaṃ arati nānattaṃ pāmujjaṃ ekattaṃ nīvaraṇā nānattaṃ paṭhamajjhānaṃ ekattaṃ .pe. sabbe kilesā nānattaṃ arahattamaggo ekattaṃ. [235] Tejoti pañca tejā caraṇatejo guṇatejo paññātejo puññatejo dhammatejo caraṇatejena tejitattā dussīlyatejaṃ pariyādiyati guṇatejena tejitattā aguṇatejaṃ pariyādiyati paññātejena 2- tejitattā duppaññātejaṃ 3- pariyādiyati puññatejena tejitattā apuññatejaṃ pariyādiyati dhammatejena tejitattā adhammatejaṃ pariyādiyati. [236] Sallekhoti kāmacchando asallekho nekkhammaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. puthunānattekattatejapariyādāne. evamuparipi. 2-3 Ma. Yu. paññatejena ... @duppaññatejaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page152.

Sallekho byāpādo asallekho abyāpādo sallekho thīnamiddhaṃ asallekho ālokasaññā sallekho uddhaccaṃ asallekho avikkhepo sallekho vicikicchā asallekho dhammavavatthānaṃ sallekho avijjā asallekho ñāṇaṃ sallekho arati asallekho pāmujjaṃ sallekho nīvaraṇā asallekho paṭhamajjhānaṃ sallekho .pe. Sabbakilesā asallekho arahattamaggo sallekho taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati puthunānattatejapariyādāne paññā sallekhaṭṭhe ñāṇaṃ. ------- [237] Kathaṃ asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ . anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page153.

[238] Anuppannassa kāmacchandassa anuppādāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ uppannassa kāmacchandassa pahānāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ anuppannassa nekkhammassa uppādāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ uppannassa nekkhammassa ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya .pe. pāripūriyā asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ .pe. Anuppannānaṃ sabbakilesānaṃ anuppādāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ uppannānaṃ sabbakilesānaṃ pahānāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ .pe. Anuppannassa arahattamaggassa uppādāya asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ uppannassa arahattamaggassa ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ. --------- [239] Kathaṃ nānādhammappakāsanatāpaññā atthasandassane ñāṇaṃ . nānādhammāti pañcakkhandhā dvādasāyatanāni aṭṭhārasa dhātuyo kusalā dhammā akusalā dhammā abyākatā dhammā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page154.

Kāmāvacarā dhammā rūpāvacarā dhammā arūpavacarā dhammā apariyāpannā dhammā. [240] Pakāsanatāti rūpaṃ aniccato pakāseti rūpaṃ dukkhato pakāseti rūpaṃ anattato pakāseti vedanaṃ saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ aniccato pakāseti jarāmaraṇaṃ dukkhato pakāseti jarāmaraṇaṃ anattato pakāseti. [241] Atthasandassaneti kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammatthaṃ 1- sandasseti byāpādaṃ pajahanto abyāpādatthaṃ sandasseti thīnamiddhaṃ pajahanto ālokasaññatthaṃ sandasseti uddhaccaṃ pajahanto avikkhepatthaṃ sandasseti vicikicchaṃ pajahanto dhammavavatthānatthaṃ sandasseti avijjaṃ pajahanto ñāṇatthaṃ sandasseti aratiṃ pajahanto pāmujjatthaṃ sandasseti nīvaraṇe pajahanto paṭhamajjhānatthaṃ sandasseti .pe. sabbakilese pajahanto arahattamaggatthaṃ sandasseti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati nānādhammappakāsanatāpaññā atthasandassane ñāṇaṃ. --------- [242] Kathaṃ sabbadhammānaṃ ekasaṅgahatānānattekattapaṭivedhe paññā dassanavisuddhiñāṇaṃ. {242.1} Sabbadhammānanti pañcakkhandhā .pe. Apariyāpannā dhammā. @Footnote: 1 Sī. nekkhammattantyādi pāṭho dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page155.

{242.2} Ekasaṅgahatāti dvādasahi ākārehi sabbe dhammā ekasaṅgahitā 1- tathaṭṭhena anattaṭṭhena saccaṭṭhena paṭivedhaṭṭhena abhijānanaṭṭhena parijānanaṭṭhena dhammaṭṭhena dhātaṭṭhena ñātaṭṭhena sacchikiriyaṭṭhena phusanaṭṭhena abhisamayaṭṭhena imehi dvādasahi ākārehi sabbe dhammā ekasaṅgahitā. {242.3} Nānattekattanti kāmacchando nānattaṃ nekkhammaṃ ekattaṃ .pe. Sabbakilesā nānattaṃ arahattamaggo ekattaṃ. {242.4} Paṭivedheti dukkhasaccaṃ pariññāpaṭivedhaṃ paṭivijjhati samudayasaccaṃ pahānappaṭivedhaṃ paṭivijjhati nirodhasaccaṃ sacchikiriyāpaṭivedhaṃ paṭivijjhati maggasaccaṃ bhāvanāpaṭivedhaṃ paṭivijjhati. {242.5} Dassanavisuddhīti sotāpattimaggakkhaṇe dassanaṃ visujjhati sotāpattiphalakkhaṇe dassanaṃ visuddhaṃ sakadāgāmimaggakkhaṇe dassanaṃ visujjhati sakadāgāmiphalakkhaṇe dassanaṃ visuddhaṃ anāgāmimaggakkhaṇe dassanaṃ visujjhati anāgāmiphalakkhaṇe dassanaṃ visuddhaṃ arahattamaggakkhaṇe dassanaṃ visujjhati arahattaphalakkhaṇe dassanaṃ visuddhaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati sabbadhammānaṃ ekasaṅgahatānānattekatta- paṭivedhe paññā dassanavisuddhiñāṇaṃ. --------- [243] Kathaṃ viditattā paññā khantiñāṇaṃ . rūpaṃ aniccato @Footnote: 1 Yu. ekasaṅgahatā. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page156.

Viditaṃ rūpaṃ dukkhato viditaṃ rūpaṃ anattato viditaṃ yaṃ yaṃ viditaṃ taṃ taṃ khamatīti viditattā paññā khantiñāṇaṃ vedanaṃ 1- saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. jarāmaraṇaṃ aniccato viditaṃ jaramaraṇaṃ dukkhato viditaṃ jarāmaraṇaṃ anattato viditaṃ yaṃ yaṃ viditaṃ taṃ taṃ khamatīti viditattā paññā khantiñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati viditattā paññā khantiñāṇaṃ. --------- [244] Kathaṃ phuṭṭhattā paññā pariyogāhane 2- ñāṇaṃ . Rūpaṃ aniccato phusati rūpaṃ dukkhato phusati rūpaṃ anattato phusati yaṃ yaṃ phusati taṃ taṃ pariyogāhatīti phuṭṭhattā paññā pariyogāhane ñāṇaṃ vedanaṃ saññaṃ saṅkhāre viññāṇaṃ cakkhuṃ .pe. Jarāmaraṇaṃ aniccato phusati dukkhato phusati anattato phusati yaṃ yaṃ phusati taṃ taṃ pariyogāhatīti phuṭṭhattā paññā pariyogāhane ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati phuṭṭhattā paññā pariyogāhane ñāṇaṃ. --------- [245] Kathaṃ samodahane paññā padesavihāre ñāṇaṃ . Micchādiṭṭhipaccayāpi vedayitaṃ micchādiṭṭhivūpasamapaccayāpi vedayitaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. vedanā ... viññāṇaṃ. 2 pariyogahanetipi pāṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page157.

Sammādiṭṭhipaccayāpi vedayitaṃ sammādiṭṭhivūpasamapaccayāpi vedayitaṃ micchāsaṅkappapaccayāpi vedayitaṃ micchāsaṅkappavūpasamapaccayāpi vedayitaṃ sammāsaṅkappapaccayāpi vedayitaṃ sammāsaṅkappavūpasamapaccayāpi vedayitaṃ .pe. micchāvimuttipaccayāpi vedayitaṃ micchāvimuttivūpasamapaccayāpi vedayitaṃ sammāvimuttipaccayāpi vedayitaṃ sammāvimuttivūpasamapaccayāpi vedayitaṃ chandapaccayāpi vedayitaṃ chandavūpasamapaccayāpi vedayitaṃ vitakkapaccayāpi vedayitaṃ vitakkavūpasamapaccayāpi vedayitaṃ saññāpaccayāpi vedayitaṃ saññāvūpasamapaccayāpi vedayitaṃ chando ca avūpasanto hoti {245.1} vitakkā 1- ca avūpasantā honti saññā ca avūpasantā honti tappaccayāpi vedayitaṃ chando ca vūpasanto hoti vitakkā 2- ca avūpasantā honti saññā 2- ca avūpasantā honti tappaccayāpi vedayitaṃ chando ca vūpasanto hoti vitakkā ca vūpasantā honti saññā ca avūpasantā honti tappaccayāpi vedayitaṃ chando ca vūpasanto hoti vitakkā ca vūpasantā honti saññā ca vūpasantā honti na tappaccayāpi vedayitaṃ appattassa pattiyā atthi āyavaṃ 3- tasmiṃ 4- ṭhāne anuppatte tappaccayāpi vedayitaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. vitakko ... hoti. evamuparipi. 2 Sī. sabbavāresu vitakkāti ca @saññāti ca ime pāṭhā ekavacanantā dissanti. 3 āyāvantipi pāṭho. @Ma. āsavaṃ. 4 Ma. Yu. tasmiṃpi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page158.

Pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati samodahane paññā padesavihāre ñāṇaṃ. -------- [246] Kathaṃ adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ . Nekkhammādhipatattā paññā kāmacchandato saññāya vivaṭṭatīti 1- adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ abyāpādādhipatattā paññā byāpādato saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ ālokasaññādhipatattā paññā thīnamiddhato saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ avikkhepādhipatattā paññā uddhaccato saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ dhammavavatthānādhipatattā paññā vicikicchāya saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ ñāṇādhipatattā paññā avijjāya saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ pāmujjādhipatattā paññā aratiyā saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ paṭhamajjhānādhipatattā paññā nīvaraṇehi saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ .pe. arahattamaggādhipatattā paññā sabbakilesehi saññāya vivaṭṭatīti adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe @Footnote: 1 Sī. sabbavāresu saññāvivatte vivattatīti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page159.

Ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ. -------- [247] Kathaṃ nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ . Kāmacchando nānattaṃ nekkhammaṃ ekattaṃ nekkhammekattaṃ cetayato kāmacchandato cittaṃ vivaṭṭatīti nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ byāpādo nānattaṃ abyāpādo ekattaṃ abyāpādekattaṃ cetayato byāpādato cittaṃ vivaṭṭatīti nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ thīnamiddhaṃ nānattaṃ ālokasaññā ekattaṃ ālokasaññekattaṃ cetayato thīnamiddhato cittaṃ vivaṭṭatīti nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ .pe. sabbakilesā nānattaṃ arahattamaggo ekattaṃ arahattamaggekattaṃ cetayato sabbakilesehi cittaṃ vivaṭṭatīti nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati nānatte paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ. [248] Kathaṃ adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ . Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ thīnamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ adhiṭṭhātīti adhiṭṭhāne

--------------------------------------------------------------------------------------------- page160.

Paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ .pe. sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ. --------- [249] Kathaṃ suññate paññā ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ . cakkhuṃ suññaṃ attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vāti yathābhūtaṃ pajānato 1- passato ca kāmābhinivesato 2- ñāṇaṃ vivaṭṭatīti suññate paññā ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ sotaṃ suññaṃ .pe. ghānaṃ suññaṃ jivhā suññā kāyo suñño mano suñño attena vā attaniyena vā niccena vā dhuvena vā sassatena vā avipariṇāmadhammena vāti yathābhūtaṃ pajānato passato ca kāmābhinivesato 3- ñāṇaṃ vivaṭṭatīti suññate paññā ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati suññate paññā ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ. ---------- [250] Kathaṃ vossagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ . Nekkhammena kāmacchandaṃ vossajjatīti 4- vossagge paññā @Footnote: 1 Ma. Yu. jānato. evamuparipi. 2 Ma. Yu. cakkhābhinivesato. 3 Ma. Yu. @manābhinivesato. 4 Sī. vossajjatīti vossajatīti dve pāṭhā dissanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page161.

Vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ abyāpādena byāpādaṃ vossajjatīti vossagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ ālokasaññāya thīnamiddhaṃ vossajjatīti vossagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ avikkhepena uddhaccaṃ vossajjatīti vossagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ dhammavavatthānena vicikicchaṃ vossajjatīti vossagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ .pe. arahattamaggena sabbakilese vossajjatīti vossagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati vossagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ. -------- [251] Kathaṃ tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ . dukkhassa pīḷanaṭṭhaṃ saṅkhataṭṭhaṃ santāpaṭṭhaṃ vipariṇāmaṭṭhaṃ parijānanto vivaṭṭatīti tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ samudayassa āyuhanaṭṭhaṃ nidānaṭṭhaṃ saññogaṭṭhaṃ palibodhaṭṭhaṃ pajahanto vivaṭṭatīti tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ nirodhassa nissaraṇaṭṭhaṃ vivekaṭṭhaṃ asaṅkhataṭṭhaṃ amataṭṭhaṃ sacchikaronto vivaṭṭatīti tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ maggassa niyyānaṭṭhaṃ hetaṭṭhaṃ dassanaṭṭhaṃ ādhipateyyaṭṭhaṃ bhāvento vivaṭṭatīti tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ saññāvivaṭṭo 1- cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo @Footnote: 1 Sī. saññāvivattotyādi pāṭho dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page162.

Vimokkhavivaṭṭo saccavivaṭṭo sañjānanto vivaṭṭatīti saññāvivaṭṭo cetayanto vivaṭṭatīti cetovivaṭṭo vijānanto vivaṭṭatīti cittavivaṭṭo ñāṇaṃ karonto vivaṭṭatīti ñāṇavivaṭṭo vossajjanto vivaṭṭatīti vimokkhavivaṭṭo tathaṭṭhe vivaṭṭatīti saccavivaṭṭo. [252] Yattha saññāvivaṭṭo tattha cetovivaṭṭo yattha cetovivaṭṭo tattha saññāvivaṭṭo yattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo tattha cittavivaṭṭo yattha cittavivaṭṭo tattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo yattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo tattha ñāṇavivaṭṭo yattha ñāṇavivaṭṭo tattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo yattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo tattha vimokkhavivaṭṭo yattha vimokkhavivaṭṭo tattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo yattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo vimokkhavivaṭṭo tattha saccavivaṭṭo yattha saccavivaṭṭo tattha saññāvivaṭṭo cetovivaṭṭo cittavivaṭṭo ñāṇavivaṭṭo vimokkhavivaṭṭo taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ. ---------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page163.

[253] Kathaṃ kāyampi cittampi ekavavatthānatā sukhasaññañca lahusaññañca adhiṭṭhānavasena ijjhanaṭṭhe paññā iddhividhe ñāṇaṃ . Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti 1- viriyasamādhi .pe. cittasamādhi .pe. vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhāra- samannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti so imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāveti paridameti muduṃ karoti kammaniyaṃ so imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāvetvā 2- paridametvā muduṃ karitvā kammaniyaṃ kāyampi citte samodahati cittampi kāye samodahati 3- kāyavasena cittaṃ pariṇāmeti cittavasena kāyaṃ pariṇāmeti kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhāti cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhāti {253.1} kāyavasena cittaṃ pariṇāmetvā cittavasena kāyaṃ pariṇāmetvā kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhahitvā cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhahitvā sukhasaññañca lahusaññañca kāye okkamitvā viharati so tathā bhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena iddhividhañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti so anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti ekopi hutvā bahudhā hoti bahudhāpi hutvā eko hoti āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ tirokuḍḍaṃ 4- tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati seyyathāpi ākāse paṭhaviyāpi ummujjanimmujjaṃ karoti seyyathāpi udake udakepi abhijjamāne gacchati seyyathāpi @Footnote: 1 katthaci paribhāveti. 2 bhāvetvā. 3 samādahatītipi pāṭho. 4 Ma. tirokuṭṭaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page164.

Paṭhaviyaṃ ākāsepi pallaṅkena caṅkamati 1- seyyathāpi pakkhī sakuṇo imepi candimasuriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parimasati 2- parimajjati yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati kāyampi cittampi ekavavatthānatā sukhasaññañca lahusaññañca adhiṭṭhānavasena ijjhanaṭṭhe paññā iddhividhe ñāṇaṃ. -------- [254] Kathaṃ vitakkavipphāravasena nānattekattasaddanimittānaṃ pariyogāhane paññā sotadhātuvisuddhiñāṇaṃ . idha bhikkhu chandasamādhi viriyasamādhi cittasamādhi vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti so imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāveti paridameti muduṃ karoti kammaniyaṃ so imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāvetvā paridametvā muduṃ karitvā kammaniyaṃ dūrepi saddānaṃ 3- saddanimittaṃ manasi karoti santikepi saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti oḷārikānaṃpi saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti sukhumakānaṃpi 4- saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti saṇhasaṇhānaṃpi saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti puratthimāya disāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti pacchimāya disāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti uttarāya disāya @Footnote: 1 Ma. Yu. kamati. 2 Ma. parāmasati. 3 Sī. sabbattha sattānanti pāṭho. @4 Ma. Yu. sukhumānampi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page165.

Saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti dakkhiṇāya disāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti puratthimāyapi anudisāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti pacchimāyapi anudisāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti uttarāyapi anudisāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti dakkhiṇāyapi anudisāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti heṭṭhimāyapi disāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti uparimāyapi disāya saddānaṃ saddanimittaṃ manasi karoti so tathā bhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena sotadhātuyā visuddhiñāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti so dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇāti dibbe ca mānuse ca ye dūre [1]- santike ca taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati vitakkavipphāravasena nānattekattasaddanimittānaṃ pariyogāhane paññā sotadhātuvisuddhiñāṇaṃ. --------- [255] Kathaṃ tiṇṇaṃ cittānaṃ vipphārattā indriyānaṃ pasādavasena nānattekattaviññāṇacariyāpariyogāhane paññā cetopariyañāṇaṃ . Idha bhikkhu chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti viriyasamādhi .pe. cittasamādhi .pe. vīmaṃsāsamādhi- padhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti so imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāveti paridameti muduṃ karoti kammaniyaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page166.

So imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāvetvā paridametvā muduṃ karitvā kammaniyaṃ evaṃ jānāti 1- idaṃ rūpaṃ somanassindriyasamuṭṭhitaṃ idaṃ rūpaṃ domanassindriyasamuṭṭhitaṃ idaṃ rūpaṃ upekkhindriyasamuṭṭhitanti so tathā bhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena cetopariyañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti so parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajānāti vītarāgaṃ vā cittaṃ vītarāgaṃ cittanti pajānāti sadosaṃ vā cittaṃ sadosaṃ cittanti pajānāti vītadosaṃ vā cittaṃ samohaṃ vā cittaṃ vītamohaṃ vā cittaṃ saṅkhittaṃ vā cittaṃ vikkhittaṃ vā cittaṃ mahaggataṃ vā cittaṃ amahaggataṃ vā cittaṃ sauttaraṃ vā cittaṃ anuttaraṃ vā cittaṃ samāhitaṃ vā cittaṃ asamāhitaṃ vā cittaṃ vimuttaṃ vā cittaṃ avimuttaṃ vā cittaṃ adhimuttaṃ 2- vā cittaṃ anadhimuttaṃ vā cittaṃ anadhimuttaṃ cittanti 3- pajānāti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati tiṇṇaṃ cittānaṃ vipphārattā indriyānaṃ pasādavasena nānattekattaviññāṇacariyāpariyogāhane paññā cetopariyañāṇaṃ. ---------- [256] Kathaṃ paccayapavattānaṃ dhammānaṃ nānattekattakammavipphāravasena pariyogāhane paññā pubbenivāsānussatiñāṇaṃ . idha @Footnote: 1 Ma. Yu. pajānāti. 2-3 Po. Ma. Yu. ime pāṭhā na dissanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page167.

Bhikkhu chandasamādhi .pe. muduṃ karitvā kammaniyaṃ evaṃ pajānāti imasmiṃ sati idaṃ hoti imassuppādā idaṃ uppajjati yadidaṃ avijjāpaccayā saṅkhārā saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ saḷāyatanapaccayā phasso phassapaccayā vedanā vedanāpaccayā taṇhā taṇhāpaccayā upādānaṃ upādānapaccayā bhavo bhavapaccayā jāti jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti so tathā bhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti so anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati {256.1} seyyathīdaṃ ekaṃpi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattārīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto so tato cuto amutra udapādiṃ tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto so tato cuto idhūpapannoti iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page168.

Anussarati taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati paccayapavattānaṃ dhammānaṃ nānattekattakammavipphāravasena pariyogāhane paññā pubbenivāsānussatiñāṇaṃ. -------- [257] Kathaṃ obhāsavasena nānattekattarūpanimittānaṃ dassanaṭṭhe paññā dibbacakkhuñāṇaṃ . idha bhikkhu chandasamādhi- padhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti viriyasamādhi .pe. Cittasamādhi .pe. vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti so imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāveti paridameti muduṃ karoti kammaniyaṃ so imesu catūsu iddhipādesu cittaṃ paribhāvetvā paridametvā muduṃ karitvā kammaniyaṃ ālokasaññaṃ manasi karoti divāsaññaṃ adhiṭṭhāti yathā divā tathā ratti yathā ratti tathā divā iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ 1- cittaṃ bhāveti so tathā bhāvitena cittena parisuddhena pariyodātena sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti so dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena @Footnote: 1 Sī. sammābhāvaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page169.

Samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikamma- samādānā te kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā te kāyassa bhedā parammaraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannāti iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati obhāsavasena nānattekatta- rūpanimittānaṃ dassanaṭṭhe paññā dibbacakkhuñāṇaṃ. -------- [258] Kathaṃ catusaṭṭhiyā ākārehi tiṇṇannaṃ indriyānaṃ vasībhāvatāpaññā āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ. {258.1} Katamesaṃ tiṇṇannaṃ indriyānaṃ anaññātaññassāmītindriyassa aññindriyassa aññātāvindriyassa. {258.2} Anaññātaññassāmītindriyaṃ katiṭṭhānāni gacchati aññindriyaṃ katiṭṭhānāni gacchati aññātāvindriyaṃ katiṭṭhānāni gacchati . anaññātaññassāmītindriyaṃ ekaṃ ṭhānaṃ gacchati sotāpattimaggaṃ aññindriyaṃ cha ṭhānāni gacchati sotāpattiphalaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page170.

Sakadāgāmimaggaṃ sakadāgāmiphalaṃ anāgāmimaggaṃ anāgāmiphalaṃ arahattamaggaṃ aññātāvindriyaṃ ekaṃ ṭhānaṃ gacchati arahattaphalaṃ. [259] Sotāpattimaggakkhaṇe anaññātaññassāmītindriyassa saddhindriyaṃ adhimokkhaparivāraṃ hoti viriyindriyaṃ paggahaparivāraṃ hoti satindriyaṃ upaṭṭhānaparivāraṃ hoti samādhindriyaṃ avikkhepaparivāraṃ hoti paññindriyaṃ dassanaparivāraṃ hoti manindriyaṃ vijānanaparivāraṃ hoti somanassindriyaṃ abhinandanaparivāraṃ 1- hoti jīvitindriyaṃ pavattasantatādhipateyyaparivāraṃ hoti sotāpattimaggakkhaṇe jātā dhammā ṭhapetvā cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ sabbeva kusalā honti sabbeva anāsavā honti sabbeva niyyānikā honti sabbeva apacayagāmino honti sabbeva lokuttarā honti sabbeva nibbānārammaṇā honti sotāpattimaggakkhaṇe anaññātaññassāmītindriyassa imāni aṭṭhindriyāni sahajātaparivārā honti aññamaññaparivārā honti nissayaparivārā honti sampayuttaparivārā honti sahagatā honti sahajātā honti saṃsaṭṭhā honti sampayuttā honti teva tassa ākārā ceva honti parivārā ca. [260] Sotāpattiphalakkhaṇe aññindriyassa saddhindriyaṃ adhimokkhaparivāraṃ hoti viriyindriyaṃ paggahaparivāraṃ hoti satindriyaṃ upaṭṭhānaparivāraṃ hoti samādhindriyaṃ avikkhepaparivāraṃ hoti @Footnote: 1 Ma. abhisandanaparivāraṃ. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page171.

Paññindriyaṃ dassanaparivāraṃ hoti manindriyaṃ vijānanaparivāraṃ hoti somanassindriyaṃ abhinandanaparivāraṃ hoti jīvitindriyaṃ pavattasantatādhipateyyaparivāraṃ hoti sotāpattiphalakkhaṇe jātā dhammā sabbeva abyākatā honti ṭhapetvā cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ sabbeva anāsavā honti sabbeva lokuttarā honti sabbeva nibbānārammaṇā honti sotāpattiphalakkhaṇe aññindriyassa imāni aṭṭhindriyāni sahajātaparivārā honti aññamaññaparivārā honti nissayaparivārā honti sampayuttaparivārā honti sahagatā honti sahajātā honti saṃsaṭṭhā honti sampayuttā honti teva tassa ākārā ceva honti parivārā ca. [261] Sakadāgāmimaggakkhaṇe .pe. sakadāgāmiphalakkhaṇe .pe. Anāgāmimaggakkhaṇe .pe. Anāgāmiphalakkhaṇe .pe. {261.1} Arahattamaggakkhaṇe aññindriyassa saddhindriyaṃ adhimokkhaparivāraṃ hoti .pe. jīvitindriyaṃ pavattasantatādhipateyyaparivāraṃ hoti arahattamaggakkhaṇe jātā dhammā ṭhapetvā cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ sabbeva kusalā honti sabbeva anāsavā honti sabbeva niyyānikā honti sabbeva apacayagāmino honti sabbeva lokuttarā honti sabbeva nibbānārammaṇā honti arahattamaggakkhaṇe aññindriyassa imāni aṭṭhindriyāni sahajātaparivārā honti aññamaññaparivārā honti nissayaparivārā honti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page172.

Sampayuttaparivārā honti sahagatā honti sahajātā honti saṃsaṭṭhā honti sampayuttā honti teva tassa ākārā ceva honti parivārā ca. [262] Arahattaphalakkhaṇe aññātāvindriyassa saddhindriyaṃ adhimokkhaparivāraṃ hoti viriyindriyaṃ paggahaparivāraṃ hoti satindriyaṃ upaṭṭhānaparivāraṃ hoti samādhindriyaṃ avikkhepaparivāraṃ hoti paññindriyaṃ dassanaparivāraṃ hoti manindriyaṃ vijānanaparivāraṃ hoti somanassindriyaṃ abhinandanaparivāraṃ hoti jīvitindriyaṃ pavattasantatādhipateyyaparivāraṃ hoti arahattaphalakkhaṇe jātā dhammā sabbeva abyākatā honti ṭhapetvā cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ sabbeva anāsavā honti sabbeva lokuttarā honti sabbeva nibbānārammaṇā honti arahattaphalakkhaṇe aññātāvindriyassa imāni aṭṭhindriyāni sahajātaparivārā honti aññamaññaparivārā honti nissayaparivārā honti sampayuttaparivārā honti sahagatā honti sahajātā honti saṃsaṭṭhā honti sampayuttā honti teva tassa ākārā ceva honti parivārā ca iti imāni aṭṭhaṭṭhakāni catusaṭṭhī honti. [263] Āsavāti katame te āsavā kāmāsavo bhavāsavo diṭṭhāsavo avijjāsavo . katthete āsavā khīyanti . Sotāpattimaggena anavaseso diṭṭhāsavo khīyati apāyagamanīyo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page173.

Kāmāsavo khīyati apāyagamanīyo bhavāsavo khīyati apāyagamanīyo avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti sakadāgāmimaggena oḷāriko kāmāsavo khīyati tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti anāgāmimaggena anavaseso kāmāsavo khīyati tadekaṭṭho bhavāsavo khīyati tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti arahattamaggena anavaseso bhavāsavo khīyati [1]- avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati catusaṭṭhiyā ākārehi tiṇṇannaṃ indriyānaṃ vasībhāvatāpaññā āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ. -------- [264] Kathaṃ pariññaṭṭhe paññā dukkhe ñāṇaṃ pahānaṭṭhe paññā samudaye ñāṇaṃ sacchikiriyaṭṭhe paññā nirodhe ñāṇaṃ bhāvanaṭṭhe paññā magge ñāṇaṃ . dukkhassa pīḷanaṭṭho santāpaṭṭho saṅkhataṭṭho vipariṇāmaṭṭho pariññaṭṭho samudayassa āyuhanaṭṭho nidānaṭṭho saññogaṭṭho palibodhaṭṭho pahānaṭṭho nirodhassa nissaraṇaṭṭho vivekaṭṭho asaṅkhataṭṭho amataṭṭho sacchikiriyaṭṭho maggassa niyyānaṭṭho hetaṭṭho dassanaṭṭho ādhipateyyaṭṭho bhāvanaṭṭho taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati pariññaṭṭhe paññā dukkhe ñāṇaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. anavaseso.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page174.

Pahānaṭṭhe paññā samudaye ñāṇaṃ sacchikiriyaṭṭhe paññā nirodhe ñāṇaṃ bhāvanaṭṭhe paññā magge ñāṇaṃ. [265] Kathaṃ dukkhe ñāṇaṃ dukkhasamudaye ñāṇaṃ dukkhanirodhe ñāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ . maggasamaṅgissa ñāṇaṃ dukkhepetaṃ ñāṇaṃ dukkhasamudayepetaṃ ñāṇaṃ dukkhanirodhepetaṃ ñāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāyapetaṃ ñāṇaṃ. [266] Tattha katamaṃ dukkhe ñāṇaṃ . dukkhaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā 1- cintā upaparikkhā bhūri medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati dukkhe ñāṇaṃ. [267] Dukkhasamudayaṃ ārabbha .pe. dukkhanirodhaṃ ārabbha .pe. Dukkhanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ ārabbha yā uppajjati paññā pajānanā .pe. amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati dukkhe ñāṇaṃ dukkhasamudaye @Footnote: 1 Sī. vebhabbā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page175.

Ñāṇaṃ dukkhanirodhe ñāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ. -------- [268] Kathaṃ atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ . atthesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā niruttīsu ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā paṭibhāṇesu ñāṇaṃ paṭibhāṇapaṭisambhidā atthanānatte paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇanānatte paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ atthavavatthāne paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammavavatthāne paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttivavatthāne paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇavavatthāne paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ atthasallakkhaṇe paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammasallakkhaṇe paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttisallakkhaṇe paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇasallakkhaṇe paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ atthaupalakkhaṇe paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammaupalakkhaṇe paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttiupalakkhaṇe paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇaupalakkhaṇe paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page176.

Atthappabhede paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammappabhede paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttippabhede paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇappabhede paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ atthappabhāvane paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammappabhāvane paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttippabhāvane paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇappabhāvane paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ atthajotane 1- paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammajotane paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttijotane paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇajotane paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ atthavirocane paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammavirocane paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttivirocane paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇavirocane paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ atthappakāsane paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammappakāsane paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttippakāsane paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇappakāsane paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ pajānanaṭṭhena paññā tena vuccati atthapaṭisambhide ñāṇaṃ dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ. @Footnote: 1 Sī. atthajānane.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

[269] Katamaṃ tathāgatassa indriyānaṃ paropariyatte ñāṇaṃ . Idha tathāgato satte passati apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye appekacce paralokavajjabhayadassāvino appekacce naparalokavajjabhayadassāvino. [270] Apparajakkhe mahārajakkheti saddho puggalo apparajakkho assaddho puggalo mahārajakkho āraddhaviriyo puggalo apparajakkho kusīto puggalo mahārajakkho upaṭṭhitassati puggalo apparajakkho muṭṭhassati puggalo mahārajakkho samāhito puggalo apparajakkho asamāhito puggalo mahārajakkho paññavā puggalo apparajakkho duppañño puggalo mahārajakkho. [271] Tikkhindriye mudindriyeti saddho puggalo tikkhindriyo assaddho puggalo mudindriyo āraddhaviriyo puggalo tikkhindriyo kusīto puggalo mudindriyo upaṭṭhitassati puggalo tikkhindriyo muṭṭhassati puggalo mudindriyo samāhito puggalo tikkhindriyo asamāhito puggalo mudindriyo paññavā puggalo tikkhindriyo duppañño puggalo mudindriyo. [272] Svākāre dvākāreti saddho puggalo svākāro assaddho puggalo dvākāro āraddhaviriyo puggalo svākāro kusīto puggalo dvākāro upaṭṭhitassati puggalo svākāro

--------------------------------------------------------------------------------------------- page178.

Muṭṭhassati puggalo dvākāro samāhito puggalo svākāro asamāhito puggalo dvākāro paññavā puggalo svākāro duppañño puggalo dvākāro. [273] Suviññāpaye duviññāpayeti saddho puggalo suviññāpayo assaddho puggalo duviññāpayo āraddhaviriyo puggalo suviññāpayo kusīto puggalo duviññāpayo upaṭṭhitassati puggalo suviññāpayo muṭṭhassati puggalo duviññāpayo samāhito puggalo suviññāpayo asamāhito puggalo duviññāpayo paññavā puggalo suviññāpayo duppañño puggalo duviññāpayo. [274] Appekacce paralokavajjabhayadassāvino appekacce naparalokavajjabhayadassāvinoti saddho puggalo paralokavajjabhayadassāvī assaddho puggalo naparalokavajjabhayadassāvī āraddhaviriyo puggalo paralokavajjabhayadassāvī kusīto puggalo naparalokavajjabhayadassāvī upaṭṭhitassati puggalo paralokavajjabhayadassāvī muṭṭhassati puggalo naparalokavajjabhayadassāvī samāhito puggalo paralokavajjabhayadassāvī asamāhito puggalo naparalokavajjabhayadassāvī paññavā puggalo paralokavajjabhayadassāvī duppañño puggalo naparalokavajjabhayadassāvī. [275] Lokoti khandhaloko dhātuloko āyatanaloko vipattibhavaloko

--------------------------------------------------------------------------------------------- page179.

Vipattisambhavaloko sampattibhavaloko sampattisambhavaloko eko loko sabbe sattā āhāraṭṭhitikā dve lokā nāmañca rūpañca tayo lokā tisso vedanā cattāro lokā cattāro āhārā pañca lokā pañcupādānakkhandhā cha lokā cha ajjhattikāni āyatanāni satta lokā satta viññāṇaṭṭhitiyo aṭṭha lokā aṭṭha lokadhammā nava lokā nava sattāvāsā dasa lokā dasāyatanāni dvādasa lokā dvādasāyatanāni aṭṭhārasa lokā aṭṭhārasa dhātuyo. [276] Vajjanti sabbe kilesā vajjā sabbe duccaritā vajjā sabbe abhisaṅkhārā vajjā sabbe bhavagāmikammā vajjā iti imasmiṃ ca loke imasmiṃ ca vajje tibbā bhayasaññā paccupaṭṭhitā hoti seyyathāpi ukkhittāsike 1- vadhake imehi paññāsāya ākārehi imāni pañcindriyāni jānāti passati aññāti paṭivijjhati idaṃ tathāgatassa indriyānaṃ paropariyatte ñāṇaṃ. -------- [277] Katamaṃ tathāgatassa sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ . Idha tathāgato sattānaṃ āsayaṃ jānāti anusayaṃ jānāti caritaṃ jānāti adhimuttiṃ jānāti bhabbābhabbe satte pajānāti. [278] Katamo ca 2- sattānaṃ āsayo . Sassato lokoti vā @Footnote: 1 Sī. ukkhittāvake. 2 Po. Ma. casaddo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page180.

Asassato lokoti vā antavā lokoti vā anantavā lokoti vā taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti vā aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā hoti tathāgato parammaraṇāti vā na hoti tathāgato parammaraṇāti vā hoti ca na ca hoti tathāgato parammaraṇāti vā neva hoti [1]- na na hoti [2]- tathāgato parammaraṇāti vā iti bhavadiṭṭhisannissitā vā sattā honti vibhavadiṭṭhisannissitā vā ete vā pana ubho ante anupagamma idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu anulomikā khanti paṭiladdhā hoti yathābhūtaṃ vā ñāṇaṃ bhāmaṃ sevantaññeva jānāti ayaṃ puggalo kāmagaruko kāmāsayo kāmādhimuttoti kāmaṃ sevantaññeva jānāti ayaṃ puggalo nekkhammagaruko nekkhammāsayo nekkhammādhimuttoti nekkhammaṃ sevantaññeva jānāti ayaṃ puggalo byāpādagaruko byāpādāsayo byāpādādhimuttoti byāpādaṃ sevantaññeva jānāti ayaṃ puggalo abyāpādagaruko abyāpādāsayo abyāpādādhimuttoti abyāpādaṃ sevantaññeva jānāti ayaṃ puggalo thīnamiddhagaruko thīnamiddhāsayo thīnamiddhādhimuttoti thīnamiddhaṃ sevantaññeva jānāti ayaṃ puggalo ālokasaññāgaruko ālokasaññāsayo ālokasaññādhimuttoti ālokasaññaṃ sevantaññeva jānāti. Ayaṃ sattānaṃ āsayo. [279] Katamo ca sattānaṃ anusayo. Sattānusayā kāmarāgānusayo paṭighānusayo mānānusayo diṭṭhānusayo vicikicchānusayo @Footnote: 1-2 Po. ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page181.

Bhavarāgānusayo avijjānusayo yaṃ loke piyarūpaṃ sātarūpaṃ ettha sattānaṃ kāmarāgānusayo anuseti yaṃ loke appiyarūpaṃ asātarūpaṃ ettha sattānaṃ paṭighānusayo anuseti iti imesu dvīsu dhammesu avijjā anupatitā tadekaṭṭho māno ca diṭṭhi ca vicikicchā ca daṭṭhabbā ayaṃ sattānaṃ anusayo. [280] Katamañca sattānaṃ caritaṃ . puññābhisaṅkhāro apuññābhisaṅkhāro aneñjābhisaṅkhāro parittabhūmako vā mahābhūmako vā idaṃ sattānaṃ caritaṃ. [281] Katamā ca sattānaṃ adhimutti . Santi sattā hīnādhimuttikā santi sattā paṇītādhimuttikā hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte sevanti bhajanti payirupāsanti paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte sevanti bhajanti payirupāsanti atītampi addhānaṃ hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte seviṃsu bhajiṃsu payirupāsiṃsu paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte seviṃsu bhajiṃsu payirupāsiṃsu anāgatampi addhānaṃ hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupāsissanti paṇītādhimuttikā sattā paṇītādhimuttike satte sevissanti bhajissanti payirupāsissanti ayaṃ sattānaṃ adhimutti. [282] Katame sattā abhabbā . ye te sattā kammāvaraṇena samannāgatā kilesāvaraṇena samannāgatā vipākāvaraṇena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page182.

Samannāgatā assaddhā acchandikā duppaññā abhabbā niyāmaṃ okkamituṃ kusalesu dhammesu sammattaṃ ime te sattā abhabbā. [283] Katame sattā bhabbā . ye te sattā na kammāvaraṇena samannāgatā na kilesāvaraṇena samannāgatā na vipākāvaraṇena samannāgatā saddhā chandikā paññavanto bhabbā niyāmaṃ okkamituṃ kusalesu dhammesu sammattaṃ ime te sattā bhabbā idaṃ tathāgatassa sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ. -------- [284] Katamaṃ tathāgatassa yamakapāṭihire ñāṇaṃ . idha tathāgato yamakapāṭihiraṃ karoti asādhāraṇaṃ sāvakehi uparimakāyato aggikkhandho pavattati heṭṭhimakāyato udakadhārā pavattati heṭṭhimakāyato aggikkhandho pavattati uparimakāyato udakadhārā pavattati puratthimakāyato aggikkhandho pavattati pacchimakāyato udakadhārā pavattati pacchimakāyato aggikkhandho pavattati puratthimakāyato udakadhārā pavattati dakkhiṇaakkhito aggikkhandho pavattati vāmaakkhito udakadhārā pavattati vāmaakkhito aggikkhandho pavattati dakkhiṇaakkhito udakadhārā pavattati dakkhiṇakaṇṇasotato aggikkhandho pavattati vāmakaṇṇasotato udakadhārā pavattati vāmakaṇṇasotato aggikkhandho pavattati dakkhiṇakaṇṇasotato udakadhārā pavattati dakkhiṇanāsikāsotato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page183.

Aggikkhandho pavattati {284.1} vāmanāsikāsotato udakadhārā pavattati vāmanāsikāsotato aggikkhandho pavattati dakkhiṇanāsikāsotato udakadhārā pavattati dakkhiṇaaṃsakūṭato aggikkhandho pavattati vāmaaṃsakūṭato udakadhārā pavattati vāmaaṃsakūṭato aggikkhandho pavattati dakkhiṇaaṃsakūṭato udakadhārā pavattati dakkhiṇahatthato aggikkhandho pavattati vāmahatthato udakadhārā pavattati vāmahatthato aggikkhandho pavattati dakkhiṇahatthato udakadhārā pavattati dakkhiṇapassato aggikkhandho pavattati vāmapassato udakadhārā pavattati vāmapassato aggikkhandho pavattati dakkhiṇapassato udakadhārā pavattati dakkhiṇapādato aggikkhandho pavattati {284.2} vāmapādato udakadhārā pavattati vāmapādato aggikkhandho pavattati dakkhiṇapādato udakadhārā pavattati aṅgulaṅgulehi aggikkhandho pavattati aṅgulantarikāhi udakadhārā pavattati aṅgulantarikāhi aggikkhandho pavattati aṅgulaṅgulehi udakadhārā pavattati ekekalomato aggikkhandho pavattati ekekalomato udakadhārā pavattati lomakūpato lomakūpato aggikkhandho pavattati lomakūpato lomakūpato udakadhārā pavattati channaṃ vaṇṇānaṃ nīlānaṃ pītakānaṃ lohitakānaṃ odātānaṃ mañjeṭṭhānaṃ 1- pabhassarānaṃ {284.3} bhagavā caṅkamati nimmito tiṭṭhati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti bhagavā tiṭṭhati nimmito caṅkamati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti @Footnote: 1 Ma. mañjiṭṭhānaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page184.

{284.4} Bhagavā nisīdati nimmito caṅkamati vā tiṭṭhati vā seyyaṃ vā kappeti bhagavā seyyaṃ kappeti nimmito caṅkamati vā tiṭṭhati vā nisīdati vā 1- bhagavā caṅkamati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti nimmito tiṭṭhati bhagavā caṅkamati vā tiṭṭhati vā seyyaṃ vā kappeti nimmito nisīdati bhagavā tiṭṭhati vā nisīdati vā caṅkamati vā nimmito seyyaṃ kappeti 1- idaṃ tathāgatassa yamakapāṭihire ñāṇaṃ. -------- [285] Katamaṃ tathāgatassa mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ . Bahukehi ākārehi passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati āditto lokasannivāsoti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati uyyutto lokasannivāsoti .pe. okkamati payāto lokasannivāsoti .pe. Okkamati kummaggaṃ paṭipanno lokasannivāsoti passantānaṃ @Footnote: 1 Sī. Yu. nimmito caṅkamati bhagavā tiṭṭhati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti @nimmito tiṭṭhati bhagavā caṅkamati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti nimmito @nisīdati bhagavā caṅkamati vā tiṭṭhati vā seyyaṃ vā kappeti nimmito seyyaṃ kappeti @bhagavā caṅkamati vā tiṭṭhati vā nisīdati vāti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page185.

Buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati upanīyati loko addhuvoti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati attāṇo 1- loko anabhissaroti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati assako loko sabbaṃ pahāya gamanīyanti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati ūno loko atitto taṇhādāsoti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati attāṇo 2- lokasannivāsoti passantānaṃ buddhānaṃ .pe. aleṇo lokasannivāsoti passantānaṃ .pe. Asaraṇo lokasannivāsoti passantānaṃ .pe. {285.1} Asaraṇībhūto lokasannivāsoti passantānaṃ .pe. Uddhato loko avūpasantoti passantānaṃ .pe. sasallo lokasannivāso viddho puthusallehi tassa natthañño koci sallānaṃ uddhato aññatra mayāti passantānaṃ avijjandhakārāvaraṇo lokasannivāso [3]- kilesapañjaraṃ pakkhitto 4- tassa natthañño koci ālokaṃ dassetā aññatra mayāti passantānaṃ avijjāgato lokasannivāso andhabhūto pariyonaddho 5- tantākulajāto 6- guḷāguṇṭhikajāto 7- muñjapabbajabhūto apāyaduggativinipātaṃ saṃsāraṃ nātivattatīti passantānaṃ avijjāvisadosasallito lokasannivāso kilesakalibhūtoti passantānaṃ rāgadosamohajaṭito lokasannivāso tassa natthañño koci jaṭaṃ vijaṭitā aññatra mayāti passantānaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. atāṇo. 2 Ma. atāyano. Yu. atāṇo. 3 Ma. andhabhūto. @4 Ma. Yu. kilesapañjarapakkhittaṃ. 5 Yu. pariyonandho. 6 Ma. tantākulakajāto. @7 Ma. guḷāguṇḍikajāto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page186.

Taṇhāsaṅghāṭapaṭimukko lokasannivāsoti passantānaṃ taṇhājālena otthato 1- lokasannivāsoti passantānaṃ taṇhāsotena vuyhati lokasannivāsoti passantānaṃ taṇhāsaññojanena saññutto lokasannivāsoti passantānaṃ taṇhānusayena anusaṭo 2- lokasannivāsoti passantānaṃ taṇhāsantāpena santappati lokasannivāsoti passantānaṃ taṇhāpariḷāhena pariḍayhati lokasannivāsoti passantānaṃ diṭṭhisaṅghāṭapaṭimukko lokasannivāsoti passantānaṃ diṭṭhijālena otthato lokasannivāsoti pasasantānaṃ diṭṭhisotena vuyhati lokasannivāsoti passantānaṃ diṭṭhisaññojanena saññutto lokasannivāsoti passantānaṃ diṭṭhānusayena anusaṭo lokasannivāsoti passantānaṃ diṭṭhisantāpena santappati {285.2} lokasannivāsoti passantānaṃ diṭṭhipariḷāhena pariḍayhati lokasannivāsoti passantānaṃ jātiyā anugato lokasannivāsoti passantānaṃ .pe. jarāya anusaṭo 3- lokasannivāsoti passantānaṃ .pe. byādhīhi abhibhūto lokasannivāsoti passantānaṃ .pe. Maraṇena abhihato lokasannivāsoti passantānaṃ .pe. dukkhapatito lokasannivāsoti passantānaṃ taṇhāya uḍḍito lokasannivāsoti passantānaṃ jarāpākāraparikkhitto lokasannivāsoti passantānaṃ maccupāsena parikkhitto lokasannivāsoti passantānaṃ mahābandhanabandho lokasannivāso rāgabandhanena @Footnote: 1 Sī. ottato. 2-3 anusahagato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page187.

Dosabandhanena mohabandhanena mānabandhanena diṭṭhibandhanena kilesabandhanena duccaritabandhanena tassa natthañño koci bandhaṃ 1- mocetā aññatra mayāti passantānaṃ mahāsambādhapaṭipanno lokasannivāso tassa natthañño koci obhāsa 2- dassetā aññatra mayāti passantānaṃ mahāpalibodhena palibuddho lokasannivāso tassa natthañño koci palibodhaṃ chedetā 3- aññatra mayāti passantānaṃ .pe. mahāpapāteva patito lokasannivāso tassa natthañño koci papātā uddhattā aññatra mayāti passantānaṃ mahākantāraṃ paṭipanno lokasannivāso tassa natthañño koci kantāraṃ tāretā aññatra mayāti passantānaṃ mahāsaṃsāre paṭipanno lokasannivāso {285.3} tassa natthañño koci saṃsārā mocetā aññatra mayāti passantānaṃ mahāvidugge samparivattati lokasannivāso tassa natthañño koci viduggā uddhattā aññatra mayāti passantānaṃ mahāpallepe 4- palipanno lokasannivāso [5]- rāgagginā dosagginā mohagginā jātiyā jarāmaraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi abbhāhato tassa natthañño koci nibbāpetā aññatra mayāti passantānaṃ unnitako lokasannivāso haññati niccamattāṇo pattadaṇḍo takkāroti passantānaṃ vaṭṭabandhanabandho lokasannivāso āghātanapaccupaṭṭhito tassa natthañño koci mocetā aññatra mayāti passantānaṃ @Footnote: 1-6 Po. bandhanā. Ma. bandhanaṃ. 2 Ma. Yu. okāsaṃ. 3 Po. chedo. @Ma. chetā. 4 Po. mahāpalāpe. Ma. Yu. mahāpalipe. 5 Po. Ma. Yu. tassa natthañño @koci palipā uddhatā aññatara mayāti passantānaṃ .pe. abbhāhato lokasannivāsoti @passantānaṃ .pe. āditto lokasannivāso ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page188.

Anātho lokasannivāso paramakāruññappatto tassa natthañño koci tāyetā aññatra mayāti passantānaṃ .pe. dukkhābhitunno lokasannivāso cirarattapīḷitoti passantānaṃ niccagadhito 1- lokasannivāso niccapipāsitoti passantānaṃ .pe. andho lokasannivāso acakkhukoti passantānaṃ hatanetto lokasannivāso apariṇāyakoti passantānaṃ vipathaṃ pakkhanto 2- lokasannivāso añjasāparaddho tassa natthañño koci ariyapathaṃ ānetā aññatra mayāti passantānaṃ mahoghapakkhanno lokasannivāso tassa natthañño koci oghā uddhattā aññatra mayāti passantānaṃ dvīhi diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito lokasannivāsoti passantānaṃ tīhi duccaritehi vippaṭipanno lokasannivāsoti passantānaṃ [3]- yogehi pūrito 4- lokasannivāso {285.4} catuyogayojitoti passantānaṃ catūhi gaṇṭhehi gaṇṭhito lokasannivāsoti passantānaṃ catūhi upādānehi upādiyati lokasannivāsoti passantānaṃ pañcagatisamāruḷho lokasannivāsoti passantānaṃ pañcahi kāmaguṇehi rajjati lokasannivāsoti passantānaṃ pañcahi nīvaraṇehi otthato lokasannivāsoti passantānaṃ chahi vivādamūlehi vivadati lokasannivāsoti passantānaṃ chahi taṇhākāyehi rajjati lokasannivāsoti passantānaṃ chahi diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito lokasannivāsoti @Footnote: 1 Ma. gadhito. 2 Po. pakkhanno. Ma. pakkhando. 3 Ma. Yu. catūhi. @4 Sī. Po. Ma. Yu. yutto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page189.

Passantānaṃ sattahi anusayehi anusaṭo lokasannivāsoti passantānaṃ sattahi saññojanehi saññutto lokasannivāsoti passantānaṃ sattahi mānehi uṇṇato lokasannivāsoti passantānaṃ aṭṭhahi lokadhammehi samparivattati lokasannivāsoti passantānaṃ aṭṭhahi micchattehi niyato lokasannivāsoti passantānaṃ aṭṭhahi purisadosehi dussati lokasannivāsoti passantānaṃ navahi āghātavatthūhi āghāto 1- lokasannivāsoti passantānaṃ navavidhamānehi uṇṇato lokasannivāsoti passantānaṃ navahi taṇhāmūlakehi dhammehi rajjati lokasannivāsoti passantānaṃ dasahi kilesavatthūhi kilissati lokasannivāsoti passantānaṃ dasahi āghātavatthūhi āghāto {285.5} lokasannivāsoti passantānaṃ dasahi akusalehi kammapathehi samannāgato lokasannivāsoti passantānaṃ dasahi saññojanehi saññutto lokasannivāsoti passantānaṃ dasahi micchattehi niyato 2- lokasannivāsoti passantānaṃ dasavatthukāya micchādiṭṭhiyā 3- samannāgato lokasannivāsoti passantānaṃ dasavatthukāya sakkāyadiṭṭhiyā samannāgato lokasannivāsoti passantānaṃ aṭṭhasatataṇhāpapañcehi 4- papañcito lokasannivāsoti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati dvāsaṭṭhiyā diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito lokasannivāsoti passantānaṃ buddhānaṃ @Footnote: 1 Po. Sī. Ma. Yu. āghātito. evamuparipi. 2 Ma. niyyāto. @3 Ma. Yu. antaggāhikāya. 4 Po. Ma. Yu. aṭṭhasatataṇhāpapañcasatehi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page190.

Bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati ahañcamhi tiṇṇo loko ca atiṇṇo ahañcamhi mutto loko ca amutto ahañcamhi danto loko ca adanto ahañcamhi santo loko ca asanto ahañcamhi assattho loko ca anassattho ahañcamhi parinibbuto loko ca aparinibbuto ahañcamhi 1- tiṇṇo tāretuṃ mutto mocetuṃ danto dametuṃ santo sametuṃ assattho assāsetuṃ parinibbuto [2]- parinibbāpetunti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati idaṃ tathāgatassa mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ. --------- [286] Katamaṃ tathāgatassa sabbaññutañāṇaṃ . sabbasaṅkhatamasaṅkhataṃ anavasesaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ anāgataṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ atītaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ paccuppannaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ cakkhuñceva rūpā ca evaṃ taṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ sotañceva saddā ca .pe. ghānañceva gandhā ca jivhā ceva rasā ca kāyo ceva phoṭṭhabbā ca mano @Footnote: 1 Ma. Yu. pahomi khvāhaṃ .... 2 Po. pare. Ma. pare ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page191.

Ceva dhammā ca evaṃ taṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ. [287] Yāvatā aniccaṭṭhaṃ dukkhaṭṭhaṃ anattaṭṭhaṃ [1]- sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā rūpassa aniccaṭṭhaṃ dukkhaṭṭhaṃ anattaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā vedanāya yāvatā saññāya yāvatā saṅkhārānaṃ yāvatā viññāṇassa yāvatā cakkhussa .pe. jarāmaraṇassa aniccaṭṭhaṃ dukkhaṭṭhaṃ anattaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ. [288] Yāvatā abhiññāya abhiññaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā pariññāya pariññaṭṭhaṃ yāvatā pahānāya 2- pahānaṭṭhaṃ yāvatā bhāvanāya bhāvanaṭṭhaṃ yāvatā sacchikiriyāya sacchikiriyaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā khandhānaṃ khandhaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā dhātūnaṃ dhātaṭṭhaṃ yāvatā āyatanānaṃ āyatanaṭṭhaṃ yāvatā saṅkhatānaṃ saṅkhataṭṭhaṃ yāvatā asaṅkhatassa asaṅkhataṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. taṃ. evamuparipi. 2 Ma. Yu. pahānassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page192.

[289] Yāvatā kusale dhamme sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā akusale dhamme yāvatā abyākate dhamme yāvatā kāmāvacare dhamme yāvatā rūpāvacare dhamme yāvatā arūpāvacare dhamme yāvatā apariyāpanne dhamme sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā dukkhassa dukkhaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā samudayassa samudayaṭṭhaṃ yāvatā nirodhassa nirodhaṭṭhaṃ yāvatā maggassa maggaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ. [290] Yāvatā atthapaṭisambhidāya atthapaṭisambhidaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha .pe. yāvatā dhammapaṭisambhidāya dhammapaṭisambhidaṭṭhaṃ yāvatā niruttipaṭisambhidāya niruttipaṭisambhidaṭṭhaṃ yāvatā paṭibhāṇapaṭisambhidāya paṭibhāṇapaṭisambhidaṭṭhaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā indriyaparopariyatte ñāṇaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ yāvatā yamakapāṭihire ñāṇaṃ yāvatā mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page193.

[291] Yāvatā sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā sabbaṃ jānātīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ. Na tassa adiṭṭhamidhatthi kiñci atho aviññātamajānitabbaṃ sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ 1- tathāgato tena ( samayena 2- ) samantacakkhūti. [292] Samantacakkhūti kenatthena samantacakkhu . cuddasa buddhañāṇāni dukkhe ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ dukkhasamudaye ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ dukkhanirodhe ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ atthapaṭisambhide ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ indriyaparopariyatte ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ yamakapāṭihire ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ buddhañāṇaṃ sabbaññutañāṇaṃ buddhañāṇaṃ anāvaraṇañāṇaṃ buddhañāṇaṃ imāni cuddasa buddhañāṇāni imesaṃ cuddasannaṃ buddhañāṇānaṃ ādito aṭṭha ñāṇāni sāvakasādhāraṇāni cha ñāṇāni asādhāraṇāni sāvakehi. @Footnote: 1 ñeyyantipi pāṭho. 2 Sī. ayaṃ na disasati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page194.

[293] Yāvatā dukkhassa dukkhaṭṭho sabbo ñāto aññāto dukkhaṭṭho natthīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā dukkhassa dukkhaṭṭho [1]- sabbo diṭṭho sabbo vidito sabbo sacchikato sabbo phassito 2- paññāya aphassito paññāya dukkhaṭṭho natthīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā samudayassa samudayaṭṭho yāvatā nirodhassa nirodhaṭṭho yāvatā maggassa maggaṭṭho yāvatā atthapaṭisambhidāya atthapaṭisambhidaṭṭho yāvatā dhammapaṭisambhidāya dhammapaṭisambhidaṭṭho yāvatā niruttipaṭisambhidāya niruttipaṭisambhidaṭṭho {293.1} yāvatā paṭibhāṇapaṭisambhidāya paṭibhāṇapaṭisambhidaṭṭho sabbo ñāto sabbo diṭṭho sabbo vidito sabbo sacchikato sabbo phassito paññāya aphassito paññāya paṭibhāṇapaṭisambhidaṭṭho natthīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā indriyaparopariyatte ñāṇaṃ yāvatā sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ yāvatā yamakapāṭihire ñāṇaṃ yāvatā mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ sabbaṃ ñātaṃ sabbaṃ diṭṭhaṃ sabbaṃ viditaṃ sabbaṃ sacchikataṃ sabbaṃ phassitaṃ 2- paññāya aphassitaṃ paññāya mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ natthīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ yāvatā sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya @Footnote: 1 Ma. Yu. sabbo ñāto. 2 Po. sabbattha phussito phussitaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page195.

Sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā sabbaṃ ñātaṃ sabbaṃ diṭṭhaṃ sabbaṃ viditaṃ sabbaṃ sacchikataṃ sabbaṃ phassitaṃ paññāya aphassitaṃ paññāya natthīti sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ. Na tassa adiṭṭhamidhatthi kiñci atho aviññātamajānitabbaṃ sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ 1- tathāgato tena ( samayena 2- ) samantacakkhūti. Ñāṇakathā niṭṭhitā. --------


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 31 page 5-195. http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=31&item=1&items=293&pagebreak=1              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=31&item=1&items=293&pagebreak=1&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=31&item=1&items=293&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=31&item=1&items=293&pagebreak=1              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=47&A=1434              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=47&A=1434              Contents of The Tipitaka Volume 31 http://84000.org/tipitaka/read/?index_31

read First itemread Previous itemไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :