ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
read First itemread Previous itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 31 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 23 : Sutta. Khu. Paṭisambhidāmaggo
                    Mahāvagge ñāṇakathā
     [1]   Kathaṃ   sotāvadhāne   paññā  sutamaye  ñāṇaṃ  ime  dhammā
abhiññeyyāti    sotāvadhānaṃ    taṃpajānanā    paññā    sutamaye   ñāṇaṃ
ime   dhammā   pariññeyyāti   sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā  paññā  sutamaye
ñāṇaṃ   ime   dhammā   pahātabbāti   sotāvadhānaṃ   taṃpajānanā   paññā
sutamaye   ñāṇaṃ   ime   dhammā   bhāvetabbāti  sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā   sutamaye   ñāṇaṃ   ime   dhammā   sacchikātabbāti   sotāvadhānaṃ
taṃpajānanā    paññā    sutamaye   ñāṇaṃ   ime   dhammā   hānabhāgiyāti
sotāvadhānaṃ    taṃpajānanā    paññā    sutamaye   ñāṇaṃ   ime   dhammā
ṭhitibhāgiyāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ
     {1.1}   ime   dhammā   visesabhāgiyāti  sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā   sutamaye   ñāṇaṃ   ime   dhammā   nibbedhabhāgiyāti  sotāvadhānaṃ
taṃpajānanā    paññā    sutamaye   ñāṇaṃ   sabbe   saṅkhārā   aniccāti
sotāvadhānaṃ   taṃpajānanā   paññā   sutamaye   ñāṇaṃ   sabbe   saṅkhārā
dukkhāti   sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā  paññā  sutamaye  ñāṇaṃ  sabbe  dhammā
anattāti   sotāvadhānaṃ   taṃpajānanā   paññā  sutamaye  ñāṇaṃ  idaṃ  dukkhaṃ
ariyasaccanti   sotāvadhānaṃ   taṃpajānanā   paññā   sutamaye   ñāṇaṃ   idaṃ
Dukkhasamudayo   1-  ariyasaccanti  sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā  paññā  sutamaye
ñāṇaṃ   idaṃ   dukkhanirodho   2-   ariyasaccanti   sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā   sutamaye   ñāṇaṃ   idaṃ   dukkhanirodhagāminī   paṭipadā  ariyasaccanti
sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ.
     [2]   Kathaṃ   ime  dhammā  abhiññeyyāti  sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā   sutamaye   ñāṇaṃ   eko   dhammo   abhiññeyyo  sabbe  sattā
āhāraṭṭhitikā    dve   dhammā   abhiññeyyā   dve   dhātuyo   tayo
dhammā   abhiññeyyā   tisso   dhātuyo   cattāro  dhammā  abhiññeyyā
cattāri   ariyasaccāni   pañca  dhammā  abhiññeyyā  pañca  vimuttāyatanāni
cha   dhammā   abhiññeyyā   cha   anuttariyāni  satta  dhammā  abhiññeyyā
satta   niddasavatthūni   aṭṭha   dhammā   abhiññeyyā   aṭṭha  abhibhāyatanāni
nava   dhammā  abhiññeyyā  nava  anupubbavihārā  dasa  dhammā  abhiññeyyā
dasa nijjaravatthūni.
     [3]    Sabbaṃ    bhikkhave    abhiññeyyaṃ   kiñca   bhikkhave   sabbaṃ
abhiññeyyaṃ    cakkhuṃ    2-   bhikkhave   abhiññeyyaṃ   rūpā   abhiññeyyā
cakkhuviññāṇaṃ    abhiññeyyaṃ    cakkhusamphasso   abhiññeyyo   yampidaṃ   4-
cakkhusamphassapaccayā   uppajjati  vedayitaṃ  sukhaṃ  vā  dukkhaṃ  vā  adukkhamasukhaṃ
vā   tampi   abhiññeyyaṃ   sotaṃ  abhiññeyyaṃ  saddā  abhiññeyyā  .pe.
Ghānaṃ     abhiññeyyaṃ    gandhā    abhiññeyyā    jivhā    abhiññeyyā
rasā    abhiññeyyā    kāyo   abhiññeyyo   phoṭṭhabbā   abhiññeyyā
@Footnote: 1-2 Ma. Yu. sabbattha dukkhasamudayaṃ dukkhanirodhaṃ. 3 Ma. cakkhu. evamupari.
@4 Yu. sabbattha yadidaṃ.
Mano    abhiññeyyo    dhammā   abhiññeyyā   manoviññāṇaṃ   abhiññeyyaṃ
manosamphasso    abhiññeyyo    yampidaṃ    manosamphassapaccayā   uppajjati
vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi abhiññeyyaṃ.
     [4]   Rūpaṃ  abhiññeyyaṃ  vedanā  abhiññeyyā  saññā  abhiññeyyā
saṅkhārā    abhiññeyyā    viññāṇaṃ    abhiññeyyaṃ    cakkhuṃ   abhiññeyyaṃ
sotaṃ    abhiññeyyaṃ   ghānaṃ   abhiññeyyaṃ   jivhā   abhiññeyyā   kāyo
abhiññeyyo     mano    abhiññeyyo    rūpā    abhiññeyyā    saddā
abhiññeyyā    gandhā    abhiññeyyā   rasā   abhiññeyyā   phoṭṭhabbā
abhiññeyyā     dhammā     abhiññeyyā     cakkhuviññāṇaṃ     abhiññeyyaṃ
sotaviññāṇaṃ         abhiññeyyaṃ        ghānaviññāṇaṃ        abhiññeyyaṃ
jivhāviññāṇaṃ        abhiññeyyaṃ        kāyaviññāṇaṃ        abhiññeyyaṃ
manoviññāṇaṃ    abhiññeyyaṃ    cakkhusamphasso   abhiññeyyo   sotasamphasso
abhiññeyyo       ghānasamphasso       abhiññeyyo      jivhāsamphasso
abhiññeyyo    kāyasamphasso   abhiññeyyo   manosamphasso   abhiññeyyo
cakkhusamphassajā     vedanā    abhiññeyyā    sotasamphassajā    vedanā
abhiññeyyā        ghānasamphassasajā        vedanā       abhiññeyyā
jivhāsamphassajā    vedanā    abhiññeyyā    kāyasamphassajā    vedanā
abhiññeyyā     manosamphassajā     vedanā    abhiññeyyā    rūpasaññā
abhiññeyyā         saddasaññā        abhiññeyyā        gandhasaññā
Abhiññeyyā    rasasaññā    abhiññeyyā    phoṭṭhabbasaññā   abhiññeyyā
dhammasaññā    abhiññeyyā   rūpasañcetanā   abhiññeyyā   saddasañcetanā
abhiññeyyā       gandhasañcetanā       abhiññeyyā      rasasañcetanā
abhiññeyyā      phoṭṭhabbasañcetanā     abhiññeyyā     dhammasañcetanā
abhiññeyyā     rūpataṇhā     abhiññeyyā    saddataṇhā    abhiññeyyā
gandhataṇhā    abhiññeyyā    rasataṇhā    abhiññeyyā    phoṭṭhabbataṇhā
abhiññeyyā     dhammataṇhā    abhiññeyyā    rūpavitakko    abhiññeyyo
saddavitakko    abhiññeyyo    gandhavitakko    abhiññeyyo    rasavitakko
abhiññeyyo       phoṭṭhabbavitakko       abhiññeyyo      dhammavitakko
abhiññeyyo    rūpavicāro    abhiññeyyo    saddavicāro    abhiññeyyo
gandhavicāro    abhiññeyyo   rasavicāro   abhiññeyyo   phoṭṭhabbavicāro
abhiññeyyo dhammavicāro abhiññeyyo.
     [5]     Paṭhavīdhātu     abhiññeyyā    āpodhātu    abhiññeyyā
tejodhātu     abhiññeyyā    vāyodhātu    abhiññeyyā    ākāsadhātu
abhiññeyyā     viññāṇadhātu     abhiññeyyā    paṭhavīkasiṇaṃ    abhiññeyyaṃ
āpokasiṇaṃ     abhiññeyyaṃ     tejokasiṇaṃ     abhiññeyyaṃ     vāyokasiṇaṃ
abhiññeyyaṃ      nīlakasiṇaṃ      abhiññeyyaṃ      pītakasiṇaṃ      abhiññeyyaṃ
lohitakasiṇaṃ         abhiññeyyaṃ         odātakasiṇaṃ        abhiññeyyaṃ
ākāsakasiṇaṃ abhiññeyyaṃ viññāṇakasiṇaṃ abhiññeyyaṃ.
     [6]  Kesā  abhiññeyyā  lomā  abhiññeyyā  nakhā  abhiññeyyā
dantā     abhiññeyyā     taco     abhiññeyyo    maṃsaṃ    abhiññeyyaṃ
nahārū   abhiññeyyā   aṭṭhī   abhiññeyyā   aṭṭhimiñjaṃ   1-  abhiññeyyaṃ
vakkaṃ    abhiññeyyaṃ    hadayaṃ   abhiññeyyaṃ   yakanaṃ   abhiññeyyaṃ   kilomakaṃ
abhiññeyyaṃ     pihakaṃ     abhiññeyyaṃ     papphāsaṃ    abhiññeyyaṃ    antaṃ
abhiññeyyaṃ     antaguṇaṃ     abhiññeyyaṃ    udariyaṃ    abhiññeyyaṃ    karīsaṃ
abhiññeyyaṃ     pittaṃ     abhiññeyyaṃ     semhaṃ    abhiññeyyaṃ    pubbo
abhiññeyyo    lohitaṃ    abhiññeyyaṃ    sedo    abhiññeyyo    medo
abhiññeyyo    assu    abhiññeyyaṃ   2-   vasā   abhiññeyyā   kheḷo
abhiññeyyo    siṃghāṇikā    abhiññeyyā    lasikā   abhiññeyyā   muttaṃ
abhiññeyyaṃ matthaluṅgaṃ abhiññeyyaṃ.
     [7]   Cakkhāyatanaṃ   abhiññeyyaṃ   rūpāyatanaṃ  abhiññeyyaṃ  sotāyatanaṃ
abhiññeyyaṃ     saddāyatanaṃ     abhiññeyyaṃ     ghānāyatanaṃ     abhiññeyyaṃ
gandhāyatanaṃ      abhiññeyyaṃ     jivhāyatanaṃ     abhiññeyyaṃ     rasāyatanaṃ
abhiññeyyaṃ     kāyāyatanaṃ    abhiññeyyaṃ    phoṭṭhabbāyatanaṃ    abhiññeyyaṃ
manāyatanaṃ abhiññeyyaṃ dhammāyatanaṃ abhiññeyyaṃ.
     {7.1}  Cakkhudhātu  abhiññeyyā  rūpadhātu  abhiññeyyā cakkhuviññāṇa-
dhātu   abhiññeyyā   sotadhātu   abhiññeyyā   saddadhātu   abhiññeyyā
sotaviññāṇadhātu    abhiññeyyā    ghānadhātu    abhiññeyyā    gandhadhātu
abhiññeyyā       ghānaviññāṇadhātu       abhiññeyyā       jivhādhātu
@Footnote: 1 Ma. aṭṭhimiñjā abhiññeyyā. 2 Yu. assu abhiññeyyo.
Abhiññeyyā        rasadhātu       abhiññeyyā       jivhāviññāṇadhātu
abhiññeyyā    kāyadhātu    abhiññeyyā    phoṭṭhabbadhātu    abhiññeyyā
kāyaviññāṇadhātu    abhiññeyyā    manodhātu    abhiññeyyā    dhammadhātu
abhiññeyyā manoviññāṇadhātu abhiññeyyā.
     {7.2}  Cakkhundriyaṃ  abhiññeyyaṃ  sotindriyaṃ  abhiññeyyaṃ  ghānindriyaṃ
abhiññeyyaṃ  jivhindriyaṃ  abhiññeyyaṃ  kāyindriyaṃ abhiññeyyaṃ manindriyaṃ
abhiññeyyaṃ     jīvitindriyaṃ     abhiññeyyaṃ    itthindriyaṃ    abhiññeyyaṃ
purisindriyaṃ     abhiññeyyaṃ    sukhindriyaṃ    abhiññeyyaṃ    dukkhindriyaṃ
abhiññeyyaṃ       somanassindriyaṃ       abhiññeyyaṃ       domanassindriyaṃ
abhiññeyyaṃ     upekkhindriyaṃ    abhiññeyyaṃ    saddhindriyaṃ    abhiññeyyaṃ
viriyindriyaṃ    1-    abhiññeyyaṃ   satindriyaṃ   abhiññeyyaṃ   samādhindriyaṃ
abhiññeyyaṃ      paññindriyaṃ      abhiññeyyaṃ     anaññātaññassāmītindriyaṃ
abhiññeyyaṃ        aññindriyaṃ        abhiññeyyaṃ       aññātāvindriyaṃ
abhiññeyyaṃ.
     [8]   Kāmadhātu   abhiññeyyā   rūpadhātu   abhiññeyyā  arūpadhātu
abhiññeyyā     kāmabhavo     abhiññeyyo     rūpabhavo     abhiññeyyo
arūpabhavo     abhiññeyyo     saññābhavo    abhiññeyyo    asaññābhavo
abhiññeyyo    nevasaññānāsaññābhavo    abhiññeyyo    ekavokārabhavo
abhiññeyyo      catuvokārabhavo      abhiññeyyo      pañcavokārabhavo
abhiññeyyo    .    paṭhamajjhānaṃ    abhiññeyyaṃ   dutiyajjhānaṃ   abhiññeyyaṃ
@Footnote: 1 Ma. vīriyindriyaṃ.
Tatiyajjhānaṃ abhiññeyyaṃ catutthajjhānaṃ abhiññeyyaṃ.
     [9]   Mettā   cetovimutti   abhiññeyyā   karuṇā  cetovimutti
abhiññeyyā      muditā     cetovimutti     abhiññeyyā     upekkhā
cetovimutti   abhiññeyyā   .   ākāsānañcāyatanasamāpatti  abhiññeyyā
viññāṇañcāyatanasamāpatti       abhiññeyyā      ākiñcaññāyatanasamāpatti
abhiññeyyā      nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti     abhiññeyyā    .
Avijjā      abhiññeyyā      saṅkhārā      abhiññeyyā     viññāṇaṃ
abhiññeyyaṃ    nāmarūpaṃ    abhiññeyyaṃ    saḷāyatanaṃ    abhiññeyyaṃ   phasso
abhiññeyyo    vedanā   abhiññeyyā   taṇhā   abhiññeyyā   upādānaṃ
abhiññeyyaṃ    bhavo    abhiññeyyo    jāti    abhiññeyyā    jarāmaraṇaṃ
abhiññeyyaṃ.
     [10]   Dukkhaṃ   abhiññeyyaṃ  dukkhasamudayo  abhiññeyyo  dukkhanirodho
abhiññeyyo   dukkhanirodhagāminī   paṭipadā   abhiññeyyā   rūpaṃ  abhiññeyyaṃ
rūpasamudayo    abhiññeyyo    rūpanirodho    abhiññeyyo   rūpanirodhagāminī
paṭipadā     abhiññeyyā    vedanā    abhiññeyyā    .pe.    saññā
abhiññeyyā      saṅkhārā     abhiññeyyā     viññāṇaṃ     abhiññeyyaṃ
cakkhuṃ    .pe.   jarāmaraṇaṃ   abhiññeyyaṃ   jarāmaraṇasamudayo   abhiññeyyo
jarāmaraṇanirodho      abhiññeyyo      jarāmaraṇanirodhagāminī     paṭipadā
abhiññeyyā.
     [11]     Dukkhassa    pariññaṭṭho    abhiññeyyo    dukkhasamudayassa
Pahānaṭṭho    abhiññeyyo    dukkhanirodhassa   sacchikiriyaṭṭho   abhiññeyyo
dukkhanirodhagāminiyā    paṭipadāya   bhāvanaṭṭho   abhiññeyyo   .   rūpassa
pariññaṭṭho     abhiññeyyo    rūpasamudayassa    pahānaṭṭho    abhiññeyyo
rūpanirodhassa      sacchikiriyaṭṭho      abhiññeyyo      rūpanirodhagāminiyā
paṭipadāya    bhāvanaṭṭho    abhiññeyyo    vedanāya    .pe.   saññāya
saṅkhārānaṃ    viññāṇassa    cakkhussa   .pe.   jarāmaraṇassa   pariññaṭṭho
abhiññeyyo       jarāmaraṇasamudayassa       pahānaṭṭho      abhiññeyyo
jarāmaraṇanirodhassa    sacchikiriyaṭṭho   abhiññeyyo   jarāmaraṇanirodhagāminiyā
paṭipadāya bhāvanaṭṭho abhiññeyyo.
     [12]   Dukkhassa   pariññāpaṭivedhaṭṭho   abhiññeyyo  dukkhasamudayassa
pahānappaṭivedhaṭṭho    abhiññeyyo   dukkhanirodhassa   sacchikiriyāpaṭivedhaṭṭho
abhiññeyyo     dukkhanirodhagāminiyā     paṭipadāya     bhāvanāpaṭivedhaṭṭho
abhiññeyyo      .     rūpassa     pariññāpaṭivedhaṭṭho     abhiññeyyo
rūpasamudayassa      pahānappaṭivedhaṭṭho      abhiññeyyo      rūpanirodhassa
sacchikiriyāpaṭivedhaṭṭho     abhiññeyyo     rūpanirodhagāminiyā    paṭipadāya
bhāvanāpaṭivedhaṭṭho   abhiññeyyo   vedanāya  .pe.  saññāya  saṅkhārānaṃ
viññāṇassa     cakkhussa     .pe.    jarāmaraṇassa    pariññāpaṭivedhaṭṭho
abhiññeyyo     jarāmaraṇasamudayassa     pahānappaṭivedhaṭṭho    abhiññeyyo
jarāmaraṇanirodhassa          sacchikiriyāpaṭivedhaṭṭho          abhiññeyyo
jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya bhāvanāpaṭivedhaṭṭho abhiññeyyo.
     [13]   Dukkhaṃ   abhiññeyyaṃ  dukkhasamudayo  abhiññeyyo  dukkhanirodho
abhiññeyyo     dukkhassa     samudayanirodho     abhiññeyyo     dukkhassa
chandarāganirodho     abhiññeyyo    dukkhassa    assādo    abhiññeyyo
dukkhassa    ādīnavo    abhiññeyyo    dukkhassa    nissaraṇaṃ   abhiññeyyaṃ
rūpaṃ    abhiññeyyaṃ   rūpasamudayo   abhiññeyyo   rūpanirodho   abhiññeyyo
rūpassa     samudayanirodho     abhiññeyyo     rūpassa    chandarāganirodho
abhiññeyyo    rūpassa    assādo    abhiññeyyo    rūpassa   ādīnavo
abhiññeyyo   rūpassa   nissaraṇaṃ  abhiññeyyaṃ  vedanā  abhiññeyyā  .pe.
Saññā      abhiññeyyā      saṅkhārā      abhiññeyyā      viññāṇaṃ
abhiññeyyaṃ    cakkhuṃ    .pe.   jarāmaraṇaṃ   abhiññeyyaṃ   jarāmaraṇasamudayo
abhiññeyyo   jarāmaraṇanirodho   abhiññeyyo   jarāmaraṇassa  samudayanirodho
abhiññeyyo       jarāmaraṇassa       chandarāganirodho      abhiññeyyo
jarāmaraṇassa     assādo     abhiññeyyo     jarāmaraṇassa    ādīnavo
abhiññeyyo jarāmaraṇassa nissaraṇaṃ abhiññeyyaṃ.
     [14]   Dukkhaṃ   abhiññeyyaṃ  dukkhasamudayo  abhiññeyyo  dukkhanirodho
abhiññeyyo     dukkhanirodhagāminī     paṭipadā    abhiññeyyā    dukkhassa
assādo    abhiññeyyo    dukkhassa   ādīnavo   abhiññeyyo   dukkhassa
nissaraṇaṃ   abhiññeyyaṃ   .   rūpaṃ   abhiññeyyaṃ   rūpasamudayo   abhiññeyyo
rūpanirodho     abhiññeyyo    rūpanirodhagāminī    paṭipadā    abhiññeyyā
Rūpassa    assādo    abhiññeyyo    rūpassa    ādīnavo   abhiññeyyo
rūpassa     nissaraṇaṃ     abhiññeyyaṃ    vedanā    abhiññeyyā    .pe.
Saññā      abhiññeyyā      saṅkhārā      abhiññeyyā      viññāṇaṃ
abhiññeyyaṃ    cakkhuṃ    .pe.   jarāmaraṇaṃ   abhiññeyyaṃ   jarāmaraṇasamudayo
abhiññeyyo     jarāmaraṇanirodho     abhiññeyyo    jarāmaraṇanirodhagāminī
paṭipadā     abhiññeyyā     jarāmaraṇassa     assādo     abhiññeyyo
jarāmaraṇassa     ādīnavo     abhiññeyyo     jarāmaraṇassa     nissaraṇaṃ
abhiññeyyaṃ.
     [15]      Aniccānupassanā      abhiññeyyā     dukkhānupassanā
abhiññeyyā      anattānupassanā      abhiññeyyā     nibbidānupassanā
abhiññeyyā      virāgānupassanā      abhiññeyyā     nirodhānupassanā
abhiññeyyā  paṭinissaggānupassanā  abhiññeyyā  .  rūpe  aniccānupassanā
abhiññeyyā   rūpe   dukkhānupassanā  abhiññeyyā  rūpe  anattānupassanā
abhiññeyyā      rūpe      nibbidānupassanā     abhiññeyyā     rūpe
virāgānupassanā    abhiññeyyā    rūpe   nirodhānupassanā   abhiññeyyā
rūpe     paṭinissaggānupassanā     abhiññeyyā     vedanāya     .pe.
Saññāya     saṅkhāresu    viññāṇe    cakkhusmiṃ    .pe.    jarāmaraṇe
aniccānupassanā       abhiññeyyā      jarāmaraṇe      dukkhānupassanā
abhiññeyyā    jarāmaraṇe    anattānupassanā   abhiññeyyā   jarāmaraṇe
nibbidānupassanā      abhiññeyyā      jarāmaraṇe      virāgānupassanā
Abhiññeyyā    jarāmaraṇe    nirodhānupassanā   abhiññeyyā   jarāmaraṇe
paṭinissaggānupassanā abhiññeyyā.
     [16]    Uppādo    abhiññeyyo   pavattaṃ   abhiñañeyyaṃ   nimittaṃ
abhiññeyyaṃ   āyuhanā   1-   abhiññeyyā   paṭisandhi   abhiññeyyā  gati
abhiññeyyā    nibbatti    abhiññeyyā    upapatti   abhiññeyyā   jāti
abhiññeyyā     jarā    abhiññeyyā    byādhi    abhiññeyyo    maraṇaṃ
abhiññeyyaṃ      soko      abhiññeyyo     paridevo     abhiññeyyo
upāyāso    abhiññeyyo    .    anuppādo   abhiññeyyo   appavattaṃ
abhiññeyyaṃ      animittaṃ     abhiññeyyaṃ     anāyuhanā     abhiññeyyā
appaṭisandhi   abhiññeyyā   agati   abhiññeyyā   anibbatti   abhiññeyyā
anupapatti       abhiññeyyā      ajāti      abhiññeyyā      ajarā
abhiññeyyā    abyādhi    abhiññeyyo    amataṃ    abhiññeyyaṃ   asoko
abhiññayyo aparidevo abhiññeyyo anupāyāso abhiññeyyo.
     [17]     Uppādo    abhiññeyyo    anuppādo    abhiññeyyo
pavattaṃ    abhiññeyyaṃ    appavattaṃ    abhiññeyyaṃ    nimittaṃ    abhiññeyyaṃ
animittaṃ   abhiññeyyaṃ   āyuhanā   abhiññeyyā   anāyuhanā  abhiññeyyā
paṭisandhi       abhiññeyyā      appaṭisandhi      abhiññeyyā      gati
abhiññeyyā      agati      abhiññeyyā      nibbatti     abhiññeyyā
anibbatti      abhiññeyyā      upapatti     abhiññeyyā     anupapatti
@Footnote: 1 Ma. āyūhanā. evamuparipi.
Abhiññeyyā     jāti    abhiññeyyā    ajāti    abhiññeyyā    jarā
abhiññeyyā    ajarā    abhiññeyyā    byādhi   abhiññeyyo   abyādhi
abhiññeyyo     maraṇaṃ     abhiññeyyaṃ     amataṃ    abhiññeyyaṃ    soko
abhiññeyyo     asoko     abhiññeyyo     paridevo     abhiññeyyo
aparidevo     abhiññeyyo     upāyāso    abhiññayyo    anupāyāso
abhiññeyyo.
     [18]    Uppādo    dukkhanti    abhiññeyyaṃ    pavattaṃ   dukkhanti
abhiññeyyaṃ     nimittaṃ    dukkhanti    abhiññeyyaṃ    āyuhanā    dukkhanti
abhiññeyyaṃ     paṭisandhi     dukkhanti     abhiññeyyaṃ     gati    dukkhanti
abhiññeyyaṃ     nibbatti    dukkhanti    abhiññeyyaṃ    upapatti    dukkhanti
abhiññeyyaṃ   jāti   dukkhanti   abhiññeyyaṃ   jarā   dukkhanti   abhiññeyyaṃ
byādhi     dukkhanti     abhiññeyyaṃ     maraṇaṃ     dukkhanti    abhiññeyyaṃ
soko     dukkhanti    abhiññeyyaṃ    paridevo    dukkhanti    abhiññeyyaṃ
upāyāso dukkhanti abhiññeyyaṃ.
     [19]    Anuppādo    sukhanti    abhiññeyyaṃ   appavattaṃ   sukhanti
abhiññeyyaṃ     animittaṃ    sukhanti    abhiññeyyaṃ    anāyuhanā    sukhanti
abhiññeyyaṃ     appaṭisandhi     sukhanti     abhiññeyyaṃ    agati    sukhanti
abhiññeyyaṃ     anibbatti    sukhanti    abhiññeyyaṃ    anupapatti    sukhanti
abhiññeyyaṃ   ajāti   sukhanti   abhiññeyyaṃ   ajarā   sukhanti   abhiññeyyaṃ
abyādhi     sukhanti     abhiññeyyaṃ     amataṃ     sukhanti     abhiññeyyaṃ
Asoko     sukhanti    abhiññeyyaṃ    aparidevo    sukhanti    abhiññeyyaṃ
anupāyāso sukhanti abhiññeyyaṃ.
     [20]   Uppādo   dukkhaṃ   anuppādo  sukhanti  abhiññeyyaṃ  pavattaṃ
dukkhaṃ    appavattaṃ    sukhanti    abhiññeyyaṃ    nimittaṃ    dukkhaṃ   animittaṃ
sukhanti   abhiññeyyaṃ   āyuhanā   dukkhaṃ   anāyuhanā   sukhanti  abhiññeyyaṃ
paṭisandhi   dukkhaṃ   appaṭisandhi   sukhanti   abhiññeyyaṃ   gati   dukkhaṃ   agati
sukhanti   abhiññeyyaṃ   nibbatti   dukkhaṃ   anibbatti   sukhanti   abhiññeyyaṃ
upapatti   dukkhaṃ   anupapatti   sukhanti   abhiññeyyaṃ   jāti   dukkhaṃ  ajāti
sukhanti   abhiññeyyaṃ   jarā   dukkhaṃ   ajarā   sukhanti  abhiññeyyaṃ  byādhi
dukkhaṃ    abyādhi    sukhanti   abhiññeyyaṃ   maraṇaṃ   dukkhaṃ   amataṃ   sukhanti
abhiññeyyaṃ    soko   dukkhaṃ   asoko   sukhanti   abhiññeyyaṃ   paridevo
dukkhaṃ   aparidevo   sukhanti   abhiññeyyaṃ   upāyāso  dukkhaṃ  anupāyāso
sukhanti abhiññeyyaṃ.
     [21]   Uppādo   bhayanti  abhiññeyyaṃ  pavattaṃ  bhayanti  abhiññeyyaṃ
nimittaṃ     bhayanti     abhiññeyyaṃ     āyuhanā    bhayanti    abhiññeyyaṃ
paṭisandhi    bhayanti    abhiññeyyaṃ    gati   bhayanti   abhiññeyyaṃ   nibbatti
bhayanti    abhiññeyyaṃ    upapatti    bhayanti   abhiññeyyaṃ   jāti   bhayanti
abhiññeyyaṃ    jarā   bhayanti   abhiññeyyaṃ   byādhi   bhayanti   abhiññeyyaṃ
maraṇaṃ    bhayanti    abhiññeyyaṃ   soko   bhayanti   abhiññeyyaṃ   paridevo
bhayanti abhiññeyyaṃ upāyāso bhayanti abhiññeyyaṃ.
     [22]    Anuppādo   khemanti   abhiññeyyaṃ   appavattaṃ   khemanti
abhiññeyyaṃ    animittaṃ    khemanti    abhiññeyyaṃ    anāyuhanā   khemanti
abhiññeyyaṃ     appaṭisandhi    khemanti    abhiññeyyaṃ    agati    khemanti
abhiññeyyaṃ    anibbatti    khemanti    abhiññeyyaṃ    anupapatti   khemanti
abhiññeyyaṃ     ajāti     khemanti     abhiññeyyaṃ    ajarā    khemanti
abhiññeyyaṃ     abyādhi     khemanti     abhiññeyyaṃ    amataṃ    khemanti
abhiññeyyaṃ    asoko    khemanti    abhiññeyyaṃ    aparidevo   khemanti
abhiññeyyaṃ anupāyāso khemanti abhiññeyyaṃ.
     [23]   Uppādo   bhayaṃ   anuppādo  khemanti  abhiññeyyaṃ  pavattaṃ
bhayaṃ   appavattaṃ   khemanti   abhiññeyyaṃ   nimittaṃ   bhayaṃ  animittaṃ  khemanti
abhiññeyyaṃ     āyuhanā    bhayaṃ    anāyuhanā    khemanti    abhiññeyyaṃ
paṭisandhi    bhayaṃ   appaṭisandhi   khemanti   abhiññeyyaṃ   gati   bhayaṃ   agati
khemanti   abhiññeyyaṃ   nibbatti   bhayaṃ   anibbatti   khemanti   abhiññeyyaṃ
upapatti   bhayaṃ   anupapatti   khemanti   abhiññeyyaṃ   jāti   bhayaṃ   ajāti
khemanti    abhiññeyyaṃ    jarā    bhayaṃ    ajarā   khemanti   abhiññeyyaṃ
byādhi    bhayaṃ    abyādhi    khemanti   abhiññeyyaṃ   maraṇaṃ   bhayaṃ   amataṃ
khemanti    abhiññeyyaṃ    soko   bhayaṃ   asoko   khemanti   abhiññeyyaṃ
paridevo    bhayaṃ   aparidevo   khemanti   abhiññeyyaṃ   upāyāso   bhayaṃ
anupāyāso khemanti abhiññeyyaṃ.
     [24]    Uppādo    sāmisanti   abhiññeyyaṃ   pavattaṃ   sāmisanti
Abhiññeyyaṃ    nimittaṃ    sāmisanti    abhiññeyyaṃ    āyuhanā   sāmisanti
abhiññeyyaṃ     paṭisandhi     sāmisanti    abhiññeyyaṃ    gati    sāmisanti
abhiññeyyaṃ    nibbatti    sāmisanti    abhiññeyyaṃ    upapatti   sāmisanti
abhiññeyyaṃ     jāti     sāmisanti     abhiññeyyaṃ    jarā    sāmisanti
abhiññeyyaṃ     byādhi     sāmisanti    abhiññeyyaṃ    maraṇaṃ    sāmisanti
abhiññeyyaṃ    soko    sāmisanti    abhiññeyyaṃ    paridevo   sāmisanti
abhiññeyyaṃ upāyāso sāmisanti abhiññeyyaṃ.
     [25]   Anuppādo   nirāmisanti  abhiññeyyaṃ  appavattaṃ  nirāmisanti
abhiññeyyaṃ      animittaṃ      nirāmisanti     abhiññeyyaṃ     anāyuhanā
nirāmisanti     abhiññeyyaṃ     appaṭisandhi     nirāmisanti     abhiññeyyaṃ
agati    nirāmisanti    abhiññeyyaṃ    anibbatti   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ
anupapatti    nirāmisanti    abhiññeyyaṃ   ajāti   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ
ajarā    nirāmisanti    abhiññeyyaṃ    abyādhi   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ
amataṃ    nirāmisanti    abhiññeyyaṃ    asoko    nirāmisanti   abhiññeyyaṃ
aparidevo     nirāmisanti     abhiññeyyaṃ     anupāyāso    nirāmisanti
abhiññeyyaṃ.
     [26]   Uppādo   sāmisaṃ   anuppādo   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ
pavattaṃ    sāmisaṃ   appavattaṃ   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ   nimittaṃ   sāmisaṃ
animittaṃ    nirāmisanti    abhiññeyyaṃ    āyuhanā    sāmisaṃ   anāyuhanā
nirāmisanti    abhiññeyyaṃ    paṭisandhi    sāmisaṃ   appaṭisandhi   nirāmisanti
Abhiññeyyaṃ    gati    sāmisaṃ   agati   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ   nibbatti
sāmisaṃ     anibbatti     nirāmisanti    abhiññeyyaṃ    upapatti    sāmisaṃ
anupapatti   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ   jāti   sāmisaṃ   ajāti  nirāmisanti
abhiññeyyaṃ    jarā   sāmisaṃ   ajarā   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ   byādhi
sāmisaṃ    abyādhi    nirāmisanti    abhiññeyyaṃ    maraṇaṃ   sāmisaṃ   amataṃ
nirāmisanti     abhiññeyyaṃ    soko    sāmisaṃ    asoko    nirāmisanti
abhiññeyyaṃ    paridevo    sāmisaṃ   aparidevo   nirāmisanti   abhiññeyyaṃ
upāyāso sāmisaṃ anupāyāso nirāmisanti abhiññeyyaṃ.
     [27]   Uppādo   saṅkhārāti   abhiññeyyaṃ   pavattaṃ   saṅkhārāti
abhiññeyyaṃ    nimittaṃ    saṅkhārāti   abhiññeyyaṃ   āyuhanā   saṅkhārāti
abhiññeyyaṃ    paṭisandhi    saṅkhārāti    abhiññeyyaṃ    gati    saṅkhārāti
abhiññeyyaṃ    nibbatti    saṅkhārāti   abhiññeyyaṃ   upapatti   saṅkhārāti
abhiññeyyaṃ     jāti    saṅkhārāti    abhiññeyyaṃ    jarā    saṅkhārāti
abhiññeyyaṃ    byādhi    saṅkhārāti    abhiññeyyaṃ    maraṇaṃ    saṅkhārāti
abhiññeyyaṃ    soko    saṅkhārāti   abhiññeyyaṃ   paridevo   saṅkhārāti
abhiññeyyaṃ upāyāso saṅkhārāti abhiññeyyaṃ.
     [28]   Anuppādo   nibbānanti  abhiññeyyaṃ  appavattaṃ  nibbānanti
abhiññeyyaṃ      animittaṃ      nibbānanti     abhiññeyyaṃ     anāyuhanā
nibbānanti     abhiññeyyaṃ     appaṭisandhi     nibbānanti     abhiññeyyaṃ
agati    nibbānanti    abhiññeyyaṃ    anibbatti   nibbānanti   abhiññeyyaṃ
Anupapatti    nibbānanti    abhiññeyyaṃ   ajāti   nibbānanti   abhiññeyyaṃ
ajarā    nibbānanti    abhiññeyyaṃ    abyādhi   nibbānanti   abhiññeyyaṃ
amataṃ    nibbānanti    abhiññeyyaṃ    asoko    nibbānanti   abhiññeyyaṃ
aparidevo     nibbānanti     abhiññeyyaṃ     anupāyāso    nibbānanti
abhiññeyyaṃ.
     [29]   Uppādo   saṅkhārā   anuppādo  nibbānanti  abhiññeyyaṃ
pavattaṃ   saṅkhārā   appavattaṃ   nibbānanti  abhiññeyyaṃ  nimittaṃ  saṅkhārā
animittaṃ    nibbānanti    abhiññeyyaṃ   āyuhanā   saṅkhārā   anāyuhanā
nibbānanti    abhiññeyyaṃ   paṭisandhi   saṅkhārā   appaṭisandhi   nibbānanti
abhiññeyyaṃ   gati   saṅkhārā   agati   nibbānanti   abhiññeyyaṃ   nibbatti
saṅkhārā    anibbatti    nibbānanti    abhiññeyyaṃ   upapatti   saṅkhārā
anupapatti   nibbānanti   abhiññeyyaṃ   jāti  saṅkhārā  ajāti  nibbānanti
abhiññeyyaṃ   jarā   saṅkhārā   ajarā   nibbānanti   abhiññeyyaṃ  byādhi
saṅkhārā   abyādhi   nibbānanti   abhiññeyyaṃ   maraṇaṃ   saṅkhārā   amataṃ
nibbānanti    abhiññeyyaṃ    soko    saṅkhārā    asoko   nibbānanti
abhiññeyyaṃ   paridevo   saṅkhārā   aparidevo   nibbānanti   abhiññeyyaṃ
upāyāso saṅkhārā anupāyāso nibbānanti abhiññeyyaṃ.
                    Paṭhamakāṇavāraṃ 1-.
     [30]    Pariggahaṭṭho    abhiññeyyo   parivāraṭṭho   abhiññeyyo
paripūraṭṭho    abhiññeyyo    ekaggaṭṭho    abhiññeyyo   avikkhepaṭṭho
@Footnote: 1 Ma. ... vāro.
Abhiññeyyo    paggahaṭṭho    abhiññeyyo    avisāraṭṭho    abhiññeyyo
anāvilaṭṭho        abhiññeyyo        aniñjanaṭṭho       abhiññeyyo
ekattupaṭṭhānavasena    cittassa    ṭhitaṭṭho   abhiññeyyo   ārammaṇaṭṭho
abhiññeyyo     gocaraṭṭho    abhiññeyyo    pahānaṭṭho    abhiññeyyo
pariccāgaṭṭho   abhiññeyyo   vuṭṭhānaṭṭho  abhiññeyyo  vivaṭṭanaṭṭho  1-
abhiññeyyo     santaṭṭho     abhiññeyyo     paṇītaṭṭho    abhiññeyyo
vimuttaṭṭho     abhiññeyyo     anāsavaṭṭho    abhiññeyyo    taraṇaṭṭho
abhiññeyyo        animittaṭṭho       abhiññeyyo       appaṇihitaṭṭho
abhiññeyyo    suññataṭṭho    abhiññeyyo    ekarasaṭṭho    abhiññeyyo
anativattanaṭṭho       abhiññeyyo       yuganaddhaṭṭho       abhiññeyyo
niyyānaṭṭho      abhiññeyyo      hetaṭṭho      2-     abhiññeyyo
dassanaṭṭho abhiññeyyo ādhipateyyaṭṭho abhiññeyyo.
     [31]     Samathassa    avikkhepaṭṭho    abhiññeyyo    vipassanāya
anupassanaṭṭho       abhiññeyyo       samathavipassanānaṃ      ekarasaṭṭho
abhiññeyyo     yuganaddhassa    anativattanaṭṭho    abhiññeyyo    sikkhāya
samādānaṭṭho    abhiññeyyo    ārammaṇassa    gocaraṭṭho   abhiññeyyo
līnassa    cittassa    paggahaṭṭho    abhiññeyyo    uddhatassa    cittassa
viniggahaṭṭho     3-    abhiññeyyo    ubhovisuddhānaṃ    ajjhupekkhanaṭṭho
abhiññeyyo      visesādhigamaṭṭho     abhiññeyyo     uttaripaṭivedhaṭṭho
abhiññeyyo    saccābhisamayaṭṭho   abhiññeyyo   nirodhe   patiṭṭhāpakaṭṭho
@Footnote: 1 Ma. vivattanaṭṭho. 2 Ma. Yu. hetuṭṭho. evamuparipi. 3 Ma. niggahaṭṭho.
Abhiññeyyo.
     [32]   Saddhindriyassa   adhimokkhaṭṭho   abhiññeyyo  viriyindriyassa
paggahaṭṭho    abhiññeyyo    satindriyassa    upaṭṭhānaṭṭho   abhiññeyyo
samādhindriyassa       avikkhepaṭṭho      abhiññeyyo      paññindriyassa
dassanaṭṭho abhiññeyyo.
     [33]    Saddhābalassa    assaddhiye    akampiyaṭṭho   abhiññeyyo
viriyabalassa   kosajje   akampiyaṭṭho   abhiññeyyo   satibalassa   pamāde
akampiyaṭṭho     abhiññeyyo    samādhibalassa    uddhacce    akampiyaṭṭho
abhiññeyyo paññābalassa avijjāya 1- akampiyaṭṭho abhiññeyyo.
     [34]      Satisambojjhaṅgassa      upaṭṭhānaṭṭho     abhiññeyyo
dhammavicayasambojjhaṅgassa    pavicayaṭṭho    abhiññeyyo   viriyasambojjhaṅgassa
paggahaṭṭho    abhiññeyyo    pītisambojjhaṅgassa   pharaṇaṭṭho   abhiññeyyo
passaddhisambojjhaṅgassa       upasamaṭṭho       abhiññeyyo      samādhi-
sambojjhaṅgassa    avikkhepaṭṭho    abhiññeyyo   upekkhāsambojjhaṅgassa
paṭisaṅkhānaṭṭho abhiññeyyo.
     [35]   Sammādiṭṭhiyā   dassanaṭṭho   abhiññeyyo  sammāsaṅkappassa
abhiniropanaṭṭho       abhiññeyyo       sammāvācāya      pariggahaṭṭho
abhiññeyyo       sammākammantassa      samuṭṭhānaṭṭho      abhiññeyyo
@Footnote: 1 Sī. abhijjhāya.
Sammāājīvassa      vodānaṭṭho      abhiññeyyo      sammāvāyāmassa
paggahaṭṭho    abhiññeyyo    sammāsatiyā    upaṭṭhānaṭṭho   abhiññeyyo
sammāsamādhissa avikkhepaṭṭho abhiññeyyo.
     [36]    Indriyānaṃ    ādhipateyyaṭṭho    abhiññeyyo    balānaṃ
akampiyaṭṭho    abhiññeyyo    bojjhaṅgānaṃ    niyyānaṭṭho   abhiññeyyo
maggassa     hetaṭṭho     abhiññeyyo    satipaṭṭhānānaṃ    upaṭṭhānaṭṭho
abhiññeyyo    sammappadhānānaṃ    padahanaṭṭho   abhiññeyyo   iddhipādānaṃ
ijjhanaṭṭho      abhiññeyyo      saccānaṃ     tathaṭṭho     abhiññeyyo
payogānaṃ     paṭippassaddhaṭṭho    abhiññeyyo    phalānaṃ    sacchikiriyaṭṭho
abhiññeyyo     vitakkassa    abhiniropanaṭṭho    abhiññeyyo    vicārassa
upavicāraṭṭho    abhiññeyyo   pītiyā   pharaṇaṭṭho   abhiññeyyo   sukhassa
abhisandanaṭṭho     abhiññeyyo    cittassa    ekaggaṭṭho    abhiññeyyo
āvajjanaṭṭho        abhiññeyyo        vijānaṭṭho       abhiññeyyo
pajānanaṭṭho        abhiññeyyo       sañjānanaṭṭho       abhiññeyyo
ekodaṭṭho abhiññeyyo.
     [37]     Abhiññāya     ñātaṭṭho     abhiññeyyo     pariññāya
tīraṇaṭṭho     abhiññeyyo     pahānassa    pariccāgaṭṭho    abhiññeyyo
bhāvanāya     ekarasaṭṭho     abhiññeyyo    sacchikiriyāya    phassanaṭṭho
abhiññeyyo   khandhānaṃ   khandhaṭṭho   abhiññeyyo   dhātūnaṃ  dhātaṭṭho  1-
abhiññeyyo     āyatanānaṃ     āyatanaṭṭho    abhiññeyyo    saṅkhatānaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. dhātuṭṭho. evamuparipi.
Saṅkhataṭṭho abhiññeyyo asaṅkhatassa asaṅkhataṭṭho abhiññeyyo.
     [38]   Cittaṭṭho   abhiññeyyo   cittānantarikaṭṭho   abhiññeyyo
cittassa   vuṭṭhānaṭṭho   abhiññeyyo   cittassa  vivaṭṭanaṭṭho  abhiññeyyo
cittassa    hetaṭṭho   abhiññeyyo   cittassa   paccayaṭṭho   abhiññeyyo
cittassa   vatthaṭṭho   1-   abhiññeyyo  cittassa  bhummaṭṭho  abhiññeyyo
cittassa   ārammaṇaṭṭho   abhiññeyyo   cittassa  gocaraṭṭho  abhiññeyyo
cittassa    cariyaṭṭho    abhiññeyyo    cittassa   gataṭṭho   abhiññeyyo
cittassa     abhinīhāraṭṭho     abhiññeyyo     cittassa     niyyānaṭṭho
abhiññeyyo cittassa nissaraṇaṭṭho abhiññeyyo.
     [39]  Ekatte  āvajjanaṭṭho  abhiññeyyo  ekatte vijānanaṭṭho
abhiññeyyo     ekatte     pajānanaṭṭho     abhiññeyyo    ekatte
sañjānanaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte    ekodaṭṭho    abhiññeyyo
ekatte   upanibandhaṭṭho   2-   abhiññeyyo   ekatte   pakkhandanaṭṭho
abhiññeyyo     ekatte     pasīdanaṭṭho     abhiññeyyo     ekatte
santiṭṭhanaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte    vimuccanaṭṭho    abhiññeyyo
ekatte  etaṃ  santanti  passanaṭṭho  abhiññeyyo  ekatte  yānīkataṭṭho
abhiññeyyo     ekatte     vatthukataṭṭho     abhiññeyyo    ekatte
anuṭṭhitaṭṭho     abhiññeyyo     ekatte    paricitaṭṭho    abhiññeyyo
ekatte     susamāraddhaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte    pariggahaṭṭho
@Footnote: 1 Ma. Yu. vatthuṭṭho. 2 Ma. Yu. upanibandhanaṭṭho.
Abhiññeyyo     ekatte     parivāraṭṭho     abhiññeyyo    ekatte
paripūraṭṭho     abhiññeyyo    ekatte    samodhānaṭṭho    abhiññeyyo
ekatte     adhiṭṭhānaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte    āsevanaṭṭho
abhiññeyyo     ekatte     bhāvanaṭṭho     abhiññeyyo     ekatte
bahulīkammaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte    susamuggataṭṭho   abhiññeyyo
ekatte     suvimuttaṭṭho     abhiññeyyo     ekatte     bujjhanaṭṭho
abhiññeyyo     ekatte     anubujjhanaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte
paṭibujjhanaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte    sambujjhanaṭṭho   abhiññeyyo
ekatte   bodhanaṭṭho  abhiññeyyo  ekatte  anubodhanaṭṭho  abhiññeyyo
ekatte     paṭibodhanaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte    sambodhanaṭṭho
abhiññeyyo     ekatte    bodhipakkhiyaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte
anubodhipakkhiyaṭṭho      abhiññeyyo      ekatte     paṭibodhipakkhiyaṭṭho
abhiññeyyo       ekatte       sambodhipakkhiyaṭṭho       abhiññeyyo
ekatte     jotanaṭṭho     abhiññeyyo     ekatte    ujjotanaṭṭho
abhiññeyyo     ekatte     anujotanaṭṭho    abhiññeyyo    ekatte
paṭijotanaṭṭho abhiññeyyo ekatte sañjotanaṭṭho abhiññeyyo.
     [40]   Patāpanaṭṭho   1-  abhiññeyyo  virocanaṭṭho  abhiññeyyo
kilesānaṃ     santāpanaṭṭho     abhiññeyyo    amalaṭṭho    abhiññeyyo
vimalaṭṭho      abhiññeyyo     nimmalaṭṭho     abhiññeyyo     samaṭṭho
abhiññeyyo     samayaṭṭho     abhiññeyyo    vivekaṭṭho    abhiññeyyo
@Footnote: 1 Yu. pakāsanaṭṭho.
Vivekacariyaṭṭho   abhiññeyyo   virāgaṭṭho   abhiññeyyo   virāgacariyaṭṭho
abhiññeyyo    nirodhaṭṭho    abhiññeyyo   nirodhacariyaṭṭho   abhiññeyyo
vossaggaṭṭho      abhiññeyyo      vossaggacariyaṭṭho      abhiññeyyo
vimuttaṭṭho abhiññeyyo vimutticariyaṭṭho abhiññeyyo.
     [41]   Chandaṭṭho   abhiññeyyo   chandassa   mūlaṭṭho  abhiññeyyo
chandassa      pādaṭṭho      abhiññeyyo      chandassa      padhānaṭṭho
abhiññeyyo      chandassa      ijjhanaṭṭho     abhiññeyyo     chandassa
adhimokkhaṭṭho     abhiññeyyo     chandassa    paggahaṭṭho    abhiññeyyo
chandassa     upaṭṭhānaṭṭho     abhiññeyyo     chandassa    avikkhepaṭṭho
abhiññeyyo chandassa dassanaṭṭho abhiññeyyo.
     [42]   Viriyaṭṭho   abhiññeyyo   viriyassa   mūlaṭṭho  abhiññeyyo
viriyassa    pādaṭṭho   abhiññeyyo   viriyassa   padhānaṭṭho   abhiññeyyo
viriyassa   ijjhanaṭṭho   abhiññeyyo   viriyassa  adhimokkhaṭṭho  abhiññeyyo
viriyassa      paggahaṭṭho     abhiññeyyo     viriyassa     upaṭṭhānaṭṭho
abhiññeyyo     viriyassa     avikkhepaṭṭho     abhiññeyyo     viriyassa
dassanaṭṭho abhiññeyyo.
     [43]   Cittaṭṭho   abhiññeyyo   cittassa   mūlaṭṭho  abhiññeyyo
cittassa      pādaṭṭho      abhiññeyyo      cittassa      padhānaṭṭho
abhiññeyyo      cittassa      ijjhanaṭṭho     abhiññeyyo     cittassa
Adhimokkhaṭṭho     abhiññeyyo     cittassa    paggahaṭṭho    abhiññeyyo
cittassa     upaṭṭhānaṭṭho     abhiññeyyo     cittassa    avikkhepaṭṭho
abhiññeyyo cittassa dassanaṭṭho abhiññeyyo.
     [44]   Vīmaṃsaṭṭho   abhiññeyyo   vīmaṃsāya   mūlaṭṭho  abhiññeyyo
vīmaṃsāya    pādaṭṭho   abhiññeyyo   vīmaṃsāya   padhānaṭṭho   abhiññeyyo
vīmaṃsāya      ijjhanaṭṭho     abhiññeyyo     vīmaṃsāya     adhimokkhaṭṭho
abhiññeyyo      vīmaṃsāya      paggahaṭṭho     abhiññeyyo     vīmaṃsāya
upaṭṭhānaṭṭho    abhiññeyyo    vīmaṃsāya    avikkhepaṭṭho    abhiññeyyo
vīmaṃsāya dassanaṭṭho abhiññeyyo.
     [45]   Dukkhaṭṭho   abhiññeyyo   dukkhassa  pīḷanaṭṭho  abhiññeyyo
dukkhassa      saṅkhataṭṭho      abhiññeyyo     dukkhassa     santāpaṭṭho
abhiññeyyo     dukkhassa     vipariṇāmaṭṭho    abhiññeyyo    samudayaṭṭho
abhiññeyyo     samudayassa     āyuhanaṭṭho     abhiññeyyo    samudayassa
nidānaṭṭho     abhiññeyyo     samudayassa    saññogaṭṭho    abhiññeyyo
samudayassa     palibodhaṭṭho     abhiññeyyo    nirodhaṭṭho    abhiññeyyo
nirodhassa   nissaraṇaṭṭho   abhiññeyyo  nirodhassa  vivekaṭṭho  abhiññeyyo
nirodhassa   asaṅkhataṭṭho   abhiññeyyo   nirodhassa  amataṭṭho  abhiññeyyo
maggaṭṭho     abhiññeyyo     maggassa     niyyānaṭṭho     abhiññeyyo
maggassa      hetaṭṭho      abhiññeyyo      maggassa      dassanaṭṭho
abhiññeyyo maggassa ādhipateyyaṭṭho abhiññeyyo.
     [46]     Tathaṭṭho     abhiññeyyo    anattaṭṭho    abhiññeyyo
saccaṭṭho    abhiññeyyo    paṭivedhaṭṭho    abhiññeyyo    abhijānanaṭṭho
abhiññeyyo    parijānanaṭṭho    abhiññeyyo    dhammaṭṭho    abhiññeyyo
dhātaṭṭho     abhiññeyyo     ñātaṭṭho    abhiññeyyo    sacchikiriyaṭṭho
abhiññeyyo        phassanaṭṭho        abhiññeyyo        abhisamayaṭṭho
abhiññeyyo.
     [47]     Nekkhammaṃ    abhiññeyyaṃ    abyāpādo    abhiññeyyo
ālokasaññā    abhiññeyyā    avikkhepo   abhiññeyyo   dhammavavatthānaṃ
abhiññeyyaṃ    ñāṇaṃ    abhiññeyyaṃ    pāmujjaṃ    abhiññeyyaṃ   paṭhamajjhānaṃ
abhiññeyyaṃ     dutiyajjhānaṃ     abhiññeyyaṃ     tatiyajjhānaṃ     abhiññeyyaṃ
catutthajjhānaṃ           abhiññeyyaṃ          ākāsānañcāyatanasamāpatti
abhiññeyyā           viññāṇañcāyatanasamāpatti           abhiññeyyā
ākiñcaññāyatanasamāpatti           abhiññeyyā           nevasaññā-
nāsaññāyatanasamāpatti abhiññeyyā.
     [48]   Aniccānupassanā  abhiññeyyā  dukkhānupassanā  abhiññeyyā
anattānupassanā      abhiññeyyā      nibbidānupassanā     abhiññeyyā
virāgānupassanā      abhiññeyyā      nirodhānupassanā     abhiññeyyā
paṭinissaggānupassanā      abhiññeyyā     khayānupassanā     abhiññeyyā
vayānupassanā      abhiññeyyā      vipariṇāmānupassanā     abhiññeyyā
animittānupassanā           abhiññeyyā           appaṇihitānupassanā
Abhiññeyyā     suññatānupassanā    abhiññeyyā    adhipaññādhammavipassanā
abhiññeyyā      yathābhūtañāṇadassanaṃ     abhiññeyyaṃ     ādīnavānupassanā
abhiññeyyā     paṭisaṅkhānupassanā     abhiññeyyā     vivaṭṭanānupassanā
abhiññeyyā.
     [49]    Sotāpattimaggo    abhiññeyyo    sotāpattiphalasamāpatti
abhiññeyyā     sakadāgāmimaggo    abhiññeyyo    sakadāgāmiphalasamāpatti
abhiññeyyā     anāgāmimaggo     abhiññeyyo     anāgāmiphalasamāpatti
abhiññeyyā      arahattamaggo      abhiññeyyo     arahattaphalasamāpatti
abhiññeyyā.
     [50]    Adhimokkhaṭṭhena    saddhindriyaṃ   abhiññeyyaṃ   paggahaṭṭhena
viriyindriyaṃ     abhiññeyyaṃ     upaṭṭhānaṭṭhena    satindriyaṃ    abhiññeyyaṃ
avikkhepaṭṭhena    samādhindriyaṃ    abhiññeyyaṃ    dassanaṭṭhena   paññindriyaṃ
abhiññeyyaṃ     assaddhiye     akampiyaṭṭhena     saddhābalaṃ    abhiññeyyaṃ
kosajje      akampiyaṭṭhena      viriyabalaṃ      abhiññeyyaṃ     pamāde
akampiyaṭṭhena   satibalaṃ   abhiññeyyaṃ   uddhacce   akampiyaṭṭhena  samādhibalaṃ
abhiññeyyaṃ avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ abhiññeyyaṃ.
     [51]   Upaṭṭhānaṭṭhena  satisambojjhaṅgo  abhiññeyyo  pavicayaṭṭhena
dhammavicayasambojjhaṅgo    abhiññeyyo    paggahaṭṭhena    viriyasambojjhaṅgo
abhiññeyyo       pharaṇaṭṭhena       pītisambojjhaṅgo       abhiññeyyo
Upasamaṭṭhena     passaddhisambojjhaṅgo     abhiññeyyo     avikkhepaṭṭhena
samādhisambojjhaṅgo      abhiññeyyo     paṭisaṅkhānaṭṭhena     upekkhā-
sambojjhaṅgo abhiññeyyo.
     [52]   Dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   abhiññeyyā   abhiniropanaṭṭhena
sammāsaṅkappo       abhiññeyyo       pariggahaṭṭhena      sammāvācā
abhiññeyyā       samuṭṭhānaṭṭhena      sammākammanto      abhiññeyyo
vodānaṭṭhena   sammāājīvo   abhiññeyyo   paggahaṭṭhena  sammāvāyāmo
abhiññeyyo        upaṭṭhānaṭṭhena        sammāsati       abhiññeyyā
avikkhepaṭṭhena sammāsamādhi abhiññeyyo.
     [53]   Ādhipateyyaṭṭhena   indriyā   abhiññeyyā  akampiyaṭṭhena
balā     abhiññeyyā     niyyānaṭṭhena     bojjhaṅgā     abhiññeyyā
hetaṭṭhena     maggo     abhiññeyyo    upaṭṭhānaṭṭhena    satipaṭṭhānā
abhiññeyyā    padahanaṭṭhena    sammappadhānā   abhiññeyyā   ijjhanaṭṭhena
iddhipādā   abhiññeyyā   tathaṭṭhena  saccā  abhiññeyyā  avikkhepaṭṭhena
samatho     abhiññeyyo     anupassanaṭṭhena     vipassanā    abhiññeyyā
ekarasaṭṭhena      samathavipassanā      abhiññeyyā      anativattanaṭṭhena
yuganaddhaṃ abhiññeyyaṃ.
     [54]    Saṃvaraṭṭhena    sīlavisuddhi    abhiññeyyā   avikkhepaṭṭhena
cittavisuddhi     abhiññeyyā    dassanaṭṭhena    diṭṭhivisuddhi    abhiññeyyā
muttaṭṭhena   vimokkho   abhiññeyyo   paṭivedhaṭṭhena  vijjā  abhiññeyyā
Pariccāgaṭṭhena    vimutti    abhiññeyyā   samucchedaṭṭhena   khaye   ñāṇaṃ
abhiññeyyaṃ     paṭippassaddhaṭṭhena     anuppāde     ñāṇaṃ    abhiññeyyaṃ
chando     mūlaṭṭhena     abhiññeyyo     manasikāro     samuṭṭhānaṭṭhena
abhiññeyyo     phasso     samodhānaṭṭhena     abhiññeyyo     vedanā
samosaraṇaṭṭhena     abhiññeyyā     samādhi    pamukhaṭṭhena    abhiññeyyo
sati     ādhipateyyaṭṭhena     abhiññeyyā     paññā     taduttaraṭṭhena
abhiññeyyā      vimutti      sāraṭṭhena     abhiññeyyā     amatogadhaṃ
nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena abhiññeyyaṃ.
     [55]   Ye   ye   dhammā  abhiññātā  honti  te  te  dhammā
ñātā     honti     taṃñātaṭṭhena     ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā
tena   vuccati   ime   dhammā   abhiññeyyāti   sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā sutamaye ñāṇaṃ 1-.
                      Dutiyabhāṇavāraṃ.
     [56]   Kathaṃ  ime  dhammā  pariññeyyāti  sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā   sutamaye   ñāṇaṃ   eko   dhammo  pariññeyyo  phasso  sāsavo
upādāniyo    dve    dhammā   pariññeyyā   nāmañca   rūpañca   tayo
dhammā   pariññeyyā   tisso   vedanā   cattāro  dhammā  pariññeyyā
cattāro   āhārā   pañca   dhammā   pariññeyyā   pañcupādānakkhandhā
cha    dhammā    pariññeyyā    cha    ajjhattikāni    āyatanāni   satta
dhammā     pariññeyyā     satta     viññāṇaṭṭhitiyo    aṭṭha    dhammā
@Footnote: 1 Ma. Yu. ñāṇanti. evamuparipi.
Pariññeyyā    aṭṭha    lokadhammā    nava   dhammā   pariññeyyā   nava
sattāvāsā dasa dhammā pariññeyyā dasāyatanāni.
     [57]    Sabbaṃ    bhikkhave   pariññeyyaṃ   kiñca   bhikkhave   sabbaṃ
pariññeyyaṃ     cakkhuṃ     bhikkhave    pariññeyyaṃ    rūpā    pariññeyyā
cakkhuviññāṇaṃ    pariññeyyaṃ    cakkhusamphasso   pariññeyyo   yampidaṃ   1-
cakkhusamphassapaccayā   uppajjati  vedayitaṃ  sukhaṃ  vā  dukkhaṃ  vā  adukkhamasukhaṃ
vā    tampi    pariññeyyaṃ    sotaṃ   pariññeyyaṃ   saddā   pariññeyyā
.pe.     ghānaṃ     pariññeyyaṃ     gandhā     pariññeyyā     jivhā
pariññeyyā    rasā    pariññeyyā   kāyo   pariññeyyo   phoṭṭhabbā
pariññeyyā      mano      pariññeyyo      dhammā      pariññeyyā
manoviññāṇaṃ     pariññeyyaṃ     manosamphasso     pariññeyyo    yampidaṃ
manosamphassapaccayā   uppajjati  vedayitaṃ  sukhaṃ  vā  dukkhaṃ  vā  adukkhamasukhaṃ
vā tampi pariññeyyaṃ.
     [58]    Rūpaṃ    pariññeyyaṃ    vedanā    pariññeyyā    saññā
pariññeyyā      saṅkhārā     pariññeyyā     viññāṇaṃ     pariññeyyaṃ
cakkhuṃ   .pe.   jarāmaraṇaṃ   .pe.   amatogadhaṃ  nibbānaṃ  pariyosānaṭṭhena
pariññeyyaṃ    yesaṃ    yesaṃ    dhammānaṃ    paṭilābhatthāya    vāyamantassa
te   te   dhammā   paṭiladdhā   honti   evaṃ  te  dhammā  pariññātā
ceva honti tīritā ca.
     [59]   Nekkhammaṃ   paṭilābhatthāya  vāyamantassa  nekkhammaṃ  paṭiladdhaṃ
@Footnote: 1 Yu. yadidaṃ. evamuparipi.
Hoti  evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca  abyāpādaṃ
paṭilābhatthāya    vāyamantassa    abyāpādo    paṭiladdho   hoti   evaṃ
so    dhammo    pariññāto   ceva   hoti   tīrito   ca   ālokasaññaṃ
paṭilābhatthāya        vāyamantassa        ālokasaññā       paṭiladdhā
hoti   evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca  avikkhepaṃ
paṭilābhatthāya    vāyamantassa    avikkhepo    paṭiladdho    hoti   evaṃ
so    dhammo   pariññāto   ceva   hoti   tīrito   ca   dhammavavatthānaṃ
paṭilābhatthāya    vāyamantassa    dhammavavatthānaṃ    paṭiladdhaṃ   hoti   evaṃ
so   dhammo   pariññāto   ceva  hoti  tīrito  ca  ñāṇaṃ  paṭilābhatthāya
vāyamantassa   ñāṇaṃ   paṭiladdhaṃ   hoti   evaṃ   so   dhammo  pariññāto
ceva   hoti   tīrito   ca  pāmujjaṃ  paṭilābhatthāya  vāyamantassa  pāmujjaṃ
paṭiladdhaṃ hoti evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca.
     [60]    Paṭhamajjhānaṃ    paṭilābhatthāya    vāyamantassa   paṭhamajjhānaṃ
paṭiladdhaṃ   hoti   evaṃ   so   dhammo   pariññāto  ceva  hoti  tīrito
ca    dutiyajjhānaṃ    .pe.    tatiyajjhānaṃ    catutthajjhānaṃ   paṭilābhatthāya
vāyamantassa    catutthajjhānaṃ    paṭiladdhaṃ    hoti    evaṃ   so   dhammo
pariññāto    ceva    hoti    tīrito   ca   ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ
paṭilābhatthāya          vāyamantassa         ākāsānañcāyatanasamāpatti
paṭiladdhā   hoti  evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca
Viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ           paṭilābhatthāya          vāyamantassa
viññāṇañcāyatanasamāpatti    paṭiladdhā    hoti    evaṃ    so    dhammo
pariññāto    ceva    hoti    tīrito    ca    ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ
paṭilābhatthāya           vāyamantassa          ākiñcaññāyatanasamāpatti
paṭiladdhā   hoti  evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca
nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ        paṭilābhatthāya        vāyamantassa
nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti     paṭiladdhā     hoti     evaṃ    so
dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca.
     [61]  Aniccānupassanaṃ  paṭilābhatthāya  vāyamantassa  aniccānupassanā
paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so   dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito
ca     dukkhānupassanaṃ     paṭilābhatthāya    vāyamantassa    dukkhānupassanā
paṭiladdhā    hoti    evaṃ    so   dhammo   pariññāto   ceva   hoti
tīrito      ca      anattānupassanaṃ      paṭilābhatthāya     vāyamantassa
anattānupassanā    paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so   dhammo   pariññāto
ceva   hoti   tīrito   ca   nibbidānupassanaṃ   paṭilābhatthāya  vāyamantassa
nibbidānupassanā    paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so   dhammo   pariññāto
ceva   hoti   tīrito   ca   virāgānupassanaṃ   paṭilābhatthāya  vāyamantassa
virāgānupassanā    paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so   dhammo   pariññāto
ceva   hoti   tīrito   ca   nirodhānupassanaṃ   paṭilābhatthāya  vāyamantassa
nirodhānupassanā    paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so   dhammo   pariññāto
Ceva   hoti   tīrito  ca  paṭinissaggānupassanaṃ  paṭilābhatthāya  vāyamantassa
paṭinissaggānupassanā     paṭiladdhā     hoti     evaṃ    so    dhammo
pariññāto    ceva    hoti   tīrito   ca   khayānupassanaṃ   paṭilābhatthāya
vāyamantassa    khayānupassanā    paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so   dhammo
pariññāto    ceva    hoti   tīrito   ca   vayānupassanaṃ   paṭilābhatthāya
vāyamantassa    vayānupassanā    paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so   dhammo
pariññāto   ceva   hoti   tīrito   ca  vipariṇāmānupassanaṃ  paṭilābhatthāya
vāyamantassa      vipariṇāmānupassanā      paṭiladdhā     hoti     evaṃ
so   dhammo   pariññāto   ceva   hoti   tīrito   ca  animittānupassanaṃ
paṭilābhatthāya     vāyamantassa    animittānupassanā    paṭiladdhā    hoti
evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca  appaṇihitānupassanaṃ
paṭilābhatthāya       vāyamantassa      appaṇihitānupassanā      paṭiladdhā
hoti  evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti tīrito ca suññatānupassanaṃ
paṭilābhatthāya     vāyamantassa     suññatānupassanā    paṭiladdhā    hoti
evaṃ so dhammo pariññāto ceva hoti tīrito ca.
     [62]     Adhipaññādhammavipassanaṃ     paṭilābhatthāya     vāyamantassa
adhipaññādhammavipassanā   paṭiladdhā   hoti   evaṃ  so  dhammo  pariññāto
ceva     hoti     tīrito     ca    yathābhūtañāṇadassanaṃ    paṭilābhatthāya
vāyamantassa   yathābhūtañāṇadassanaṃ   paṭiladdhaṃ   hoti   evaṃ   so   dhammo
Pariññāto   ceva   hoti   tīrito   ca   ādīnavānupassanaṃ  paṭilābhatthāya
vāyamantassa   ādīnavānupassanā   paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so  dhammo
pariññāto   ceva   hoti   tīrito   ca   paṭisaṅkhānupassanaṃ  paṭilābhatthāya
vāyamantassa   paṭisaṅkhānupassanā   paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so  dhammo
pariññāto   ceva   hoti   tīrito   ca   vivaṭṭanānupassanaṃ  paṭilābhatthāya
vāyamantassa   vivaṭṭanānupassanā   paṭiladdhā   hoti   evaṃ   so  dhammo
pariññāto ceva hoti tīrito ca.
     [63]  Sotāpattimaggaṃ  paṭilābhatthāya  vāyamantassa  sotāpattimaggo
paṭiladdho   hoti  evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca
sakadāgāmimaggaṃ      paṭilābhatthāya      vāyamantassa     sakadāgāmimaggo
paṭiladdho   hoti  evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca
anāgāmimaggaṃ       paṭilābhatthāya      vāyamantassa      anāgāmimaggo
paṭiladdho   hoti  evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca
arahattamaggaṃ       paṭilābhatthāya       vāyamantassa       arahattamaggo
paṭiladdho   hoti  evaṃ  so  dhammo  pariññāto  ceva  hoti  tīrito  ca
yesaṃ   yesaṃ   dhammānaṃ   paṭilābhatthāya   vāyamantassa   te  te  dhammā
paṭiladdhā    honti   evaṃ   te   dhammā   pariññātā   ceva   honti
tīritā    ca    taṃ   ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena   paññā   tena
vuccati     ime    dhammā    pariññeyyāti    sotāvadhānaṃ    taṃpajānā
paññā sutamaye ñāṇaṃ.
     [64]   Kathaṃ   ime  dhammā  pahātabbāti  sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā    sutamaye    ñāṇaṃ    eko   dhammo   pahātabbo   asmimāno
dve   dhammā   pahātabbā   avijjā   ca   bhavataṇhā  ca  tayo  dhammā
pahātabbā   tisso   taṇhā   cattāro   dhammā   pahātabbā  cattāro
oghā    pañca    dhammā   pahātabbā   pañca   nīvaraṇāni   cha   dhammā
pahātabbā   cha   taṇhākāyā   satta   dhammā   pahātabbā  sattānusayā
aṭṭha     dhammā     pahātabbā    aṭṭha    micchattā    nava    dhammā
pahātabbā   nava   taṇhāmūlakā   dhammā   dasa   dhammā  pahātabbā  dasa
micchattā.
     [65]    Dve   pahānāni   samucchedappahānaṃ   paṭippassaddhippahānaṃ
samucchedappahānañca        lokuttaraṃ       khayagāmimaggaṃ       bhāvayato
paṭippassaddhippahānañca    phalakkhaṇe    .   tīṇi   pahānāni   kāmānametaṃ
nissaraṇaṃ   yadidaṃ   nekkhammaṃ   rūpānametaṃ   nissaraṇaṃ   yadidaṃ   āruppaṃ  yaṃ
kho   pana  kiñci  bhūtaṃ  saṅkhataṃ  paṭicca  samuppannaṃ  nirodho  tassa  nissaraṇaṃ
nekkhammaṃ   paṭiladdhassa   kāmā   pahīnā   ceva   honti  pariccattā  ca
āruppaṃ   paṭiladdhassa   rūpā   pahīnā   ceva   honti   pariccattā   ca
nirodhaṃ   paṭiladdhassa   saṅkhārā  pahīnā  ceva  honti  pariccattā  ca .
Cattāri     pahānāni     dukkhasaccaṃ     pariññāpaṭivedhaṃ     paṭivijjhanto
pajahati   samudayasaccaṃ   pahānappaṭivedhaṃ   paṭivijjhanto   pajahati   nirodhasaccaṃ
sacchikiriyāpaṭivedhaṃ    paṭivijjhanto    pajahati    maggasaccaṃ   bhāvanāpaṭivedhaṃ
Paṭivijjhanto   pajahati   .  pañcappahānāni  vikkhambhanappahānaṃ  tadaṅgappahānaṃ
samucchedappahānaṃ           paṭippassaddhippahānaṃ          nissaraṇappahānaṃ
vikkhambhanappahānañca   nīvaraṇānaṃ   paṭhamajjhānaṃ   bhāvayato   tadaṅgappahānañca
diṭṭhigatānaṃ    nibbedhabhāgiyaṃ    samādhiṃ    bhāvayato    samucchedappahānañca
lokuttaraṃ       khayagāmimaggaṃ       bhāvayato      paṭippassaddhippahānañca
phalakkhaṇe nissaraṇappahānañca nirodho nibbānaṃ.
     [66]   Sabbaṃ  bhikkhave  pahātabbaṃ  kiñca  bhikkhave  sabbaṃ  pahātabbaṃ
cakkhuṃ   bhikkhave   pahātabbaṃ   rūpā   pahātabbā   cakkhuviññāṇaṃ  pahātabbaṃ
cakkhusamphasso    pahātabbo    yampidaṃ    cakkhusamphassapaccayā    uppajjati
vedayitaṃ   sukhaṃ   vā  dukkhaṃ  vā  adukkhamasukhaṃ  vā  tampi  pahātabbaṃ  sotaṃ
pahātabbaṃ    saddā    pahātabbā    .pe.   ghānaṃ   pahātabbaṃ   gandhā
pahātabbā   jivhā   pahātabbā   rasā   pahātabbā  kāyo  pahātabbo
phoṭṭhabbā    pahātabbā    mano    pahātabbo    dhammā    pahātabbā
manoviññāṇaṃ      pahātabbaṃ     manosamphasso     pahātabbo     yampidaṃ
manosamphassapaccayā    uppajjati    vedayitaṃ    sukhaṃ    vā   dukkhaṃ   vā
adukkhamasukhaṃ vā tampi pahātabbaṃ.
     {66.1}   Rūpaṃ  passanto  pajahati  vedanaṃ  passanto  pajahati  saññaṃ
passanto     pajahati     saṅkhāre     passanto     pajahati    viññāṇaṃ
passanto    pajahati    cakkhuṃ    .pe.   jarāmaraṇaṃ   amatogadhaṃ   nibbānaṃ
Pariyosānaṭṭhena   passanto   pajahati   ye   ye  dhammā  pahīnā  honti
te    te    dhammā    pariccattā    honti   taṃ   ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena    paññā    tena   vuccati   ime   dhammā   pahātabbāti
sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ.
                      Tatiyabhāṇavāraṃ.
     [67]   Kathaṃ  ime  dhammā  bhāvetabbāti  sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā    sutamaye    ñāṇaṃ    eko   dhammo   bhāvetabbo   kāyagatā
sati   sātasahagatā   dve   dhammā   bhāvetabbā   samatho  ca  vipassanā
ca    tayo   dhammā   bhāvetabbā   tayo   samādhī   cattāro   dhammā
bhāvetabbā    cattāro    satipaṭṭhānā    pañca   dhammā   bhāvetabbā
pañcaṅgiko  sammāsamādhi  1-  cha  dhammā  bhāvetabbā  cha anussatiṭṭhānāni
satta    dhammā    bhāvetabbā    satta    bojjhaṅgā    aṭṭha   dhammā
bhāvetabbā   ariyo   aṭṭhaṅgiko   maggo   nava   dhammā   bhāvetabbā
nava     pārisuddhippadhāniyaṅgāni    dasa    dhammā    bhāvetabbā    dasa
kasiṇāyatanāni.
     [68]  Dve  bhāvanā  lokiyā  ca bhāvanā lokuttarā ca bhāvanā.
Tisso   bhāvanā   rūpāvacarakusalānaṃ   dhammānaṃ  bhāvanā  arūpāvacarakusalānaṃ
dhammānaṃ    bhāvanā   apariyāpannānaṃ   kusalānaṃ   dhammānaṃ   bhāvanā  .
Rūpāvacarakusalānaṃ   dhammānaṃ   bhāvanā   atthi  hīnā  atthi  majjhimā  atthi
paṇītā       arūpāvacarakusalānaṃ       dhammānaṃ      bhāvanā      atthi
@Footnote: 1 Ma. samādhi.
Hīnā   atthi   majjhimā   atthi  paṇītā  apariyāpannānaṃ  kusalānaṃ  dhammānaṃ
bhāvanā   [1]-  paṇītā  .  catasso  bhāvanā  dukkhasaccaṃ  pariññāpaṭivedhaṃ
paṭivijjhanto     bhāveti    samudayasaccaṃ    pahānappaṭivedhaṃ    paṭivijjhanto
bhāveti   nirodhasaccaṃ   sacchikiriyāpaṭivedhaṃ  paṭivijjhanto  bhāveti  maggasaccaṃ
bhāvanāpaṭivedhaṃ paṭivijjhanto bhāveti imā catasso bhāvanā.
     [69]   Aparāpi  catasso  bhāvanā  esanābhāvanā  paṭilābhabhāvanā
ekarasābhāvanā āsevanābhāvanā.
     {69.1}  Katamā  esanābhāvanā sabbesaṃ samādhiṃ samāpajjantānaṃ tattha
jātā dhammā ekarasā hontīti ayaṃ esanābhāvanā.
     {69.2}  Katamā  paṭilābhabhāvanā  sabbesaṃ  samādhiṃ samāpannānaṃ tattha
jātā dhammā aññamaññaṃ nātivattantīti ayaṃ paṭilābhabhāvanā.
     [70]    Katamā    ekarasābhāvanā   adhimokkhaṭṭhena   saddhindriyaṃ
bhāvayato    saddhindriyassa    vasena    cattāri   indriyāni   ekarasā
hontīti   indriyānaṃ   ekarasaṭṭhena   bhāvanā   paggahaṭṭhena  viriyindriyaṃ
bhāvayato    viriyindriyassa    vasena    cattāri   indriyāni   ekarasā
hontīti   indriyānaṃ   ekarasaṭṭhena   bhāvanā  upaṭṭhānaṭṭhena  satindriyaṃ
bhāvayato   satindriyassa   vasena  cattāri  indriyāni  ekarasā  hontīti
indriyānaṃ    ekarasaṭṭhena    bhāvanā    avikkhepaṭṭhena    samādhindriyaṃ
bhāvayato  samādhindriyassa  vasena  cattāri  indriyāni  ekarasā  hontīti
indriyānaṃ   ekarasaṭṭhena   bhāvanā   dassanaṭṭhena  paññindriyaṃ  bhāvayato
@Footnote: 1 Yu. atthi.
Paññindriyassa  vasena  cattāri  indriyāni  ekarasā  hontīti  indriyānaṃ
ekarasaṭṭhena bhāvanā
     {70.1}  assaddhiye  akampiyaṭṭhena  saddhābalaṃ bhāvayato saddhābalassa
vasena  cattāri  balāni  ekarasā  hontīti  balānaṃ  ekarasaṭṭhena bhāvanā
kosajje   akampiyaṭṭhena  viriyabalaṃ  bhāvayato  viriyabalassa  vasena  cattāri
balāni   ekarasā   hontīti   balānaṃ   ekarasaṭṭhena   bhāvanā  pamāde
akampiyaṭṭhena   satibalaṃ   bhāvayato   satibalassa   vasena   cattāri  balāni
ekarasā  hontīti  balānaṃ  ekarasaṭṭhena  bhāvanā  uddhacce akampiyaṭṭhena
samādhibalaṃ   bhāvayato   samādhibalassa   vasena   cattāri  balāni  ekarasā
hontīti    balānaṃ    ekarasaṭṭhena   bhāvanā   avijjāya   akampiyaṭṭhena
paññābalaṃ     bhāvayato     paññābalassa    vasena    cattāri    balāni
ekarasā hontīti balānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā.
     {70.2}  Upaṭṭhānaṭṭhena  satisambojjhaṅgaṃ bhāvayato satisambojjhaṅgassa
vasena  cha  bojjhaṅgā  ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā
pavicayaṭṭhena    dhammavicayasambojjhaṅgaṃ    bhāvayato   dhammavicayasambojjhaṅgassa
vasena  cha  bojjhaṅgā  ekarasā hontīti bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā
paggahaṭṭhena   viriyasambojjhaṅgaṃ   bhāvayato  viriyasambojjhaṅgassa  vasena  cha
bojjhaṅgā   ekarasā   hontīti   bojjhaṅgānaṃ   ekasaraṭṭhena   bhāvanā
pharaṇaṭṭhena    pītisambojjhaṅgaṃ    bhāvayato    pītisambojjhaṅgassa    vasena
cha   bojjhaṅgā   ekarasā  hontīti  bojjhaṅgānaṃ  ekarasaṭṭhena  bhāvanā
Upasamaṭṭhena     passaddhisambojjhaṅgaṃ    bhāvayato    passaddhisambojjhaṅgassa
vasena   cha   bojjhaṅgā   ekarasā  hontīti  bojjhaṅgānaṃ  ekarasaṭṭhena
bhāvanā  avikkhepaṭṭhena  samādhisambojjhaṅgaṃ  bhāvayato  samādhisambojjhaṅgassa
vasena   cha   bojjhaṅgā   ekarasā  hontīti  bojjhaṅgānaṃ  ekarasaṭṭhena
bhāvanā       paṭisaṅkhānaṭṭhena      upekkhāsambojjhaṅgaṃ      bhāvayato
upekkhāsambojjhaṅgassa    vasena   cha   bojjhaṅgā   ekarasā   hontīti
bojjhaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā.
     {70.3}  Dassanaṭṭhena  sammādiṭṭhiṃ  bhāvayato  sammādiṭṭhiyā  vasena
satta   maggaṅgā   ekarasā  hontīti  maggaṅgānaṃ  ekarasaṭṭhena  bhāvanā
abhiniropanaṭṭhena    sammāsaṅkappaṃ    bhāvayato   sammāsaṅkappassa   vasena
satta   maggaṅgā   ekarasā  hontīti  maggaṅgānaṃ  ekarasaṭṭhena  bhāvanā
pariggahaṭṭhena  sammāvācaṃ  bhāvayato  sammāvācāya  vasena  satta maggaṅgā
ekarasā   hontīti   maggaṅgānaṃ   ekarasaṭṭhena  bhāvanā  samuṭṭhānaṭṭhena
sammākammantaṃ    bhāvayato   sammākammantassa   vasena   satta   maggaṅgā
ekarasā   hontīti   maggaṅgānaṃ   ekarasaṭṭhena   bhāvanā  vodānaṭṭhena
sammāājīvaṃ  bhāvayato  sammāājīvassa  vasena  satta  maggaṅgā  ekarasā
hontīti   maggaṅgānaṃ   ekarasaṭṭhena  bhāvanā  paggahaṭṭhena  sammāvāyāmaṃ
bhāvayato    sammāvāyāmassa    vasena    satta    maggaṅgā   ekarasā
hontīti   maggaṅgānaṃ   ekarasaṭṭhena   bhāvanā  upaṭṭhānaṭṭhena  sammāsatiṃ
bhāvayato   sammāsatiyā   vasena   satta   maggaṅgā   ekarasā  hontīti
Maggaṅgānaṃ    ekarasaṭṭhena    bhāvanā    avikkhepaṭṭhena    sammāsamādhiṃ
bhāvayato   sammāsamādhissa   vasena   satta  maggaṅgā  ekarasā  hontīti
maggaṅgānaṃ ekarasaṭṭhena bhāvanā ayaṃ ekarasābhāvanā.
     [71]   Katamā   āsevanābhāvanā  idha  bhikkhu  pubbaṇhasamayaṃpi  1-
āsevati     majjhantikasamayaṃpi     āsevati    sāyaṇhasamayaṃpi    āsevati
purebhattaṃpi    āsevati    pacchābhattaṃpi    āsevati    purimepi   yāme
āsevati    pacchimepi   yāme   āsevati   rattiṃpi   āsevati   divāpi
āsevati    rattindivāpi    āsevati    kāḷepi    āsevati   juṇhepi
āsevati    vassepi    āsevati    hemantepi    āsevati    gimhepi
āsevati    purimepi    vayokhandhe    āsevati   majjhimepi   vayokhandhe
āsevati    pacchimepi   vayokhandhe   āsevati   ayaṃ   āsevanābhāvanā
imā catasso bhāvanā.
     [72]   Aparāpi   catasso   bhāvanā   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ
anativattanaṭṭhena     bhāvanā     indriyānaṃ    ekarasaṭṭhena    bhāvanā
tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā āsevanaṭṭhena bhāvanā.
     [73]   Kathaṃ   tattha   jātānaṃ  dhammānaṃ  anativattanaṭṭhena  bhāvanā
kāmacchandaṃ    pajahato    nekkhammavasena    jātā    dhammā   aññamaññaṃ
nātivattantīti    tattha    jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena   bhāvanā
byāpādaṃ    pajahato    abyāpādavasena    jātā    dhammā   aññamaññaṃ
nātivattantīti    tattha    jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena   bhāvanā
@Footnote: 1 Ma. pisaddo natthi.
Thīnamiddhaṃ    pajahato    ālokasaññāvasena    jātā   dhammā   aññamaññaṃ
nātivattantīti    tattha    jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena   bhāvanā
uddhaccaṃ     pajahato    avikkhepavasena    jātā    dhammā    aññamaññaṃ
nātivattantīti    tattha    jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena   bhāvanā
vicikicchaṃ    pajahato    dhammavavatthānavasena    jātā   dhammā   aññamaññaṃ
nātivattantīti    tattha    jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena   bhāvanā
avijjaṃ   pajahato   ñāṇavasena   jātā   dhammā  aññamaññaṃ  nātivattantīti
tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena   bhāvanā   aratiṃ   pajahato
pāmujjavasena    jātā    dhammā    aññamaññaṃ    nātivattantīti    tattha
jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā
     {73.1}   nīvaraṇe   pajahato   paṭhamajjhānavasena   jātā   dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā  vitakkavicāre  pajahato  dutiyajjhānavasena  jātā  dhammā aññamaññaṃ
nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ  anativattanaṭṭhena  bhāvanā  pītiṃ
pajahato    tatiyajjhānavasena   jātā   dhammā   aññamaññaṃ   nātivattantīti
tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena  bhāvanā  sukhadukkhe  pajahato
catutthajjhānavasena    jātā    dhammā   aññamaññaṃ   nātivattantīti   tattha
jātānaṃ    dhammānaṃ    anativattanaṭṭhena    bhāvanā   rūpasaññaṃ   paṭighasaññaṃ
nānattasaññaṃ   pajahato   ākāsānañcāyatanasamāpattivasena   jātā  dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
Bhāvanā      ākāsānañcāyatanasaññaṃ      pajahato     viññāṇañcāyatana-
samāpattivasena    jātā    dhammā    aññamaññaṃ   nātivattantīti   tattha
jātānaṃ    dhammānaṃ    anativattanaṭṭhena    bhāvanā   viññāṇañcāyatanasaññaṃ
pajahato       ākiñcaññāyatanasamāpattivasena       jātā       dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā     ākiñcaññāyatanasaññaṃ     pajahato    nevasaññānāsaññāyatana-
samāpattivasena    jātā    dhammā    aññamaññaṃ   nātivattantīti   tattha
jātānaṃ    dhammānaṃ    anativattanaṭṭhena    bhāvanā   niccasaññaṃ   pajahato
aniccānupassanāvasena     jātā    dhammā    aññamaññaṃ    nātivattantīti
tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā
     {73.2}   sukhasaññaṃ   pajahato  dukkhānupassanāvasena  jātā  dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā    attasaññaṃ   pajahato   anattānupassanāvasena   jātā   dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā    nandiṃ    pajahato    nibbidānupassanāvasena    jātā   dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā    rāgaṃ    pajahato    virāgānupassanāvasena    jātā   dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā    samudayaṃ    pajahato    nirodhānupassanāvasena   jātā   dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
Bhāvanā     ādānaṃ     pajahato    paṭinissaggānupassanāvasena    jātā
dhammā     aññamaññaṃ     nātivattantīti     tattha    jātānaṃ    dhammānaṃ
anativattanaṭṭhena    bhāvanā    ghanasaññaṃ    pajahato    khayānupassanāvasena
jātā    dhammā   aññamaññaṃ   nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ
anativattanaṭṭhena    bhāvanā    āyuhanaṃ    pajahato    vayānupassanāvasena
jātā    dhammā   aññamaññaṃ   nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ
anativattanaṭṭhena   bhāvanā   dhuvasaññaṃ   pajahato   vipariṇāmānupassanāvasena
jātā    dhammā   aññamaññaṃ   nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ
anativattanaṭṭhena bhāvanā
     {73.3}   nimittaṃ  pajahato  animittānupassanāvasena  jātā  dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā    paṇidhiṃ    pajahato   appaṇihitānupassanāvasena   jātā   dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā    abhinivesaṃ   pajahato   suññatānupassanāvasena   jātā   dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā     sārādānābhinivesaṃ    pajahato    adhipaññādhammavipassanāvasena
jātā     dhammā     aññamaññaṃ     nātivattantīti     tattha    jātānaṃ
dhammānaṃ     anativattanaṭṭhena     bhāvanā    sammohābhinivesaṃ    pajahato
yathābhūtañāṇadassanavasena         jātā        dhammā        aññamaññaṃ
nātivattantīti      tattha      jātānaṃ     dhammānaṃ     anativattanaṭṭhena
bhāvanā       ālayābhinivesaṃ      pajahato      ādīnavānupassanāvasena
Jātā    dhammā   aññamaññaṃ   nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ
anativattanaṭṭhena   bhāvanā   appaṭisaṅkhaṃ   pajahato  paṭisaṅkhānupassanāvasena
jātā    dhammā   aññamaññaṃ   nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ
anativattanaṭṭhena   bhāvanā   saññogābhinivesaṃ  pajahato  vivaṭṭanānupassanā-
vasena  jātā  dhammā  aññamaññaṃ  nātivattantīti  tattha  jātānaṃ  dhammānaṃ
anativattanaṭṭhena bhāvanā
     {73.4}  diṭṭhekaṭṭhe  kilese  pajahato sotāpattimaggavasena jātā
dhammā  aññamaññaṃ  nātivattantīti  tattha  jātānaṃ  dhammānaṃ  anativattanaṭṭhena
bhāvanā  oḷārike  kilese  pajahato  sakadāgāmimaggavasena  jātā dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā  aṇusahagate  kilese  pajahato  anāgāmimaggavasena  jātā  dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā    sabbakilese    pajahato   arahattamaggavasena   jātā   dhammā
aññamaññaṃ    nātivattantīti   tattha   jātānaṃ   dhammānaṃ   anativattanaṭṭhena
bhāvanā evaṃ tattha jātānaṃ dhammānaṃ anativattanaṭṭhena bhāvanā.
     [74]  Kathaṃ  indriyānaṃ  ekarasaṭṭhena  bhāvanā  kāmacchandaṃ pajahato
nekkhammavasena     pañcindriyāni     ekarasā    hontīti    indriyānaṃ
ekarasaṭṭhena  bhāvanā  byāpādaṃ  pajahato  abyāpādavasena  pañcindriyāni
ekarasā    hontīti    indriyānaṃ    ekarasaṭṭhena    bhāvanā   .pe.
Sabbakilese    pajahato    arahattamaggavasena    pañcindriyāni   ekarasā
hontīti    indriyānaṃ    ekarasaṭṭhena    bhāvanā    evaṃ   indriyānaṃ
ekarasaṭṭhena bhāvanā.
     [75]     Kathaṃ    tadupagaviriyavāhanaṭṭhena    bhāvanā    kāmacchandaṃ
pajahato    nekkhammavasena    viriyaṃ    vāhetīti    tadupagaviriyavāhanaṭṭhena
bhāvanā    byāpādaṃ    pajahato    abyāpādavasena    viriyaṃ   vāhetīti
tadupagaviriyavāhanaṭṭhena     bhāvanā     .pe.    sabbakilese    pajahato
arahattamaggavasena    viriyaṃ    vāhetīti   tadupagaviriyavāhanaṭṭhena   bhāvanā
evaṃ tadupagaviriyavāhanaṭṭhena bhāvanā.
     [76]    Kathaṃ   āsevanaṭṭhena   bhāvanā   kāmacchandaṃ   pajahanto
nekkhammaṃ   āsevatīti   āsevanaṭṭhena   bhāvanā   byāpādaṃ   pajahanto
abyāpādaṃ   āsevatīti   āsevanaṭṭhena   bhāvanā   .pe.  sabbakilese
pajahanto    arahattamaggaṃ   āsevatīti   āsevanaṭṭhena   bhāvanā   evaṃ
āsevanaṭṭhena    bhāvanā   imā   catasso   bhāvanā   rūpaṃ   passanto
bhāveti    vedanaṃ    passanto    bhāveti   saññaṃ   passanto   bhāveti
saṅkhāre   passanto  bhāveti  viññāṇaṃ  passanto  bhāveti  cakkhuṃ  .pe.
Jarāmaraṇaṃ      amatogadhaṃ     nibbānaṃ     pariyosānaṭṭhena     passanto
bhāveti   ye  ye  dhammā  bhāvitā  honti  te  te  dhammā  ekarasā
honti    taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena
vuccati    ime    dhammā    bhāvetabbāti    sotāvadhānaṃ    taṃpajānanā
Paññā sutamaye ñāṇaṃ.
                     Catutthabhāṇavāraṃ.
     [77]  Kathaṃ  ime  dhammā  sacchikātabbāti  sotāvadhānaṃ  taṃpajānanā
paññā    sutamaye    ñāṇaṃ    eko   dhammo   sacchikātabbo   akuppā
cetovimutti   dve   dhammā  sacchikātabbā  vijjā  ca  vimutti  ca  tayo
dhammā   sacchikātabbā   tisso   vijjā  cattāro  dhammā  sacchikātabbā
cattāri     sāmaññaphalāni     pañca    dhammā    sacchikātabbā    pañca
dhammakkhandhā   cha   dhammā   sacchikātabbā   cha   abhiññā   satta  dhammā
sacchikātabbā    satta    khīṇāsavabalāni    aṭṭha   dhammā   sacchikātabbā
aṭṭha    vimokkhā   nava   dhammā   sacchikātabbā   nava   anupubbanirodhā
dasa dhammā sacchikātabbā dasa asekkhā dhammā.
     [78]    Sabbaṃ   bhikkhave   sacchikātabbaṃ   kiñca   bhikkhave   sabbaṃ
sacchikātabbaṃ    cakkhuṃ    bhikkhave    sacchikātabbaṃ    rūpā   sacchikātabbā
cakkhuviññāṇaṃ     sacchikātabbaṃ    cakkhusamphasso    sacchikātabbo    yampidaṃ
cakkhusamphassapaccayā    uppajjati    vedayitaṃ    sukhaṃ    vā   dukkhaṃ   vā
adukkhamasukhaṃ    vā    tampi   sacchikātabbaṃ   sotaṃ   sacchikātabbaṃ   saddā
sacchikātabbā    .pe.    ghānaṃ    sacchikātabbaṃ   gandhā   sacchikātabbā
jivhā    sacchikātabbā    rasā   sacchikātabbā   kāyo   sacchikātabbo
phoṭṭhabbā      sacchikātabbā      mano      sacchikātabbo     dhammā
sacchikātabbā       manoviññāṇaṃ       sacchikātabbaṃ       manosamphasso
Sacchikātabbo     yampidaṃ     manosamphassapaccayā    uppajjati    vedayitaṃ
sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi sacchikātabbaṃ.
     {78.1}   Rūpaṃ  passanto  sacchikaroti  vedanaṃ  passanto sacchikaroti
saññaṃ    passanto    sacchikaroti    saṅkhāre    passanto    sacchikaroti
viññāṇaṃ   passanto   sacchikaroti   cakkhuṃ   .pe.   jarāmaraṇaṃ   amatogadhaṃ
nibbānaṃ   pariyosānaṭṭhena   passanto   sacchikaroti   ye   ye   dhammā
sacchikatā   honti  te  te  dhammā  phusitā  1-  honti  taṃ  ñātaṭṭhena
ñāṇaṃ     pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati    ime    dhammā
sacchikātabbāti sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ.
     {78.2}   Kathaṃ ime dhammā hānabhāgiyā ime dhammā ṭhitibhāgiyā ime
dhammā    visesabhāgiyā   ime   dhammā   nibbedhabhāgiyāti   sotāvadhānaṃ
taṃpajānanā     paññā     sutamaye     ñāṇaṃ     paṭhamajjhānassa    lābhiṃ
kāmasahagatā    saññāmanasikārā    samudācaranti    hānabhāgiyo    dhammo
tadanudhammatā    sati    santiṭṭhati    ṭhitibhāgiyo   dhammo   avitakkasahagatā
saññāmanasikārā    samudācaranti   visesabhāgiyo   dhammo   nibbidāsahagatā
saññāmanasikārā      samudācaranti     virāgūpasañhitā     nibbedhabhāgiyo
dhammo     dutiyajjhānassa     lābhiṃ     vitakkasahagatā    saññāmanasikārā
samudācaranti    hānabhāgiyo    dhammo    tadanudhammatā    sati   santiṭṭhati
ṭhitibhāgiyo   dhammo   upekkhāsukhasahagatā   saññāmanasikārā   samudācaranti
@Footnote: 1 Ma. Yu. phassitā.
Visesabhāgiyo    dhammo   nibbidāsahagatā   saññāmanasikārā   samudācaranti
virāgūpasañhitā     nibbedhabhāgiyo     dhammo     tatiyajjhānassa    lābhiṃ
pītisukhasahagatā    saññāmanasikārā    samudācaranti    hānabhāgiyo   dhammo
tadanudhammatā    sati   santiṭṭhati   ṭhitibhāgiyo   dhammo   adukkhamasukhasahagatā
saññāmanasikārā    samudācaranti   visesabhāgiyo   dhammo   nibbidāsahagatā
saññāmanasikārā      samudācaranti     virāgūpasañhitā     nibbedhabhāgiyo
dhammo   catutthajjhānassa   lābhiṃ  upekkhāsukhasahagatā  1-  saññāmanasikārā
samudācaranti hānabhāgiyo dhammo
     {78.3}    tadanudhammatā    sati   santiṭṭhati   ṭhitibhāgiyo   dhammo
ākāsānañcāyatanasahagatā         saññāmanasikārā         samudācaranti
visesabhāgiyo    dhammo   nibbidāsahagatā   saññāmanasikārā   samudācaranti
virāgūpasañhitā      nibbedhabhāgiyo     dhammo     ākāsānañcāyatanassa
lābhiṃ   rūpasahagatā   saññāmanasikārā   samudācaranti   hānabhāgiyo  dhammo
tadanudhammatā    sati   santiṭṭhati   ṭhitibhāgiyo   dhammo   viññāṇañcāyatana-
sahagatā     saññāmanasikārā    samudācaranti    visesabhāgiyo    dhammo
nibbidāsahagatā      saññāmanasikārā     samudācaranti     virāgūpasañhitā
nibbedhabhāgiyo   dhammo   viññāṇañcāyatanassa   lābhiṃ  ākāsānañcāyatana-
sahagatā     saññāmanasikārā     samudācaranti    hānabhāgiyo    dhammo
tadanudhammatā   sati   santiṭṭhati  ṭhitibhāgiyo  dhammo  ākiñcaññāyatanasahagatā
saññāmanasikārā    samudācaranti   visesabhāgiyo   dhammo   nibbidāsahagatā
@Footnote: 1 Ma. upekkhāsahagatā.
Saññāmanasikārā      samudācaranti     virāgūpasañhitā     nibbedhabhāgiyo
dhammo       ākiñcaññāyatanassa      lābhiṃ      viññāṇañcāyatanasahagatā
saññāmanasikārā   samudācaranti   hānabhāgiyo   dhammo   tadanudhammatā  sati
santiṭṭhati      ṭhitibhāgiyo      dhammo     nevasaññānāsaññāyatanasahagatā
saññāmanasikārā    samudācaranti   visesabhāgiyo   dhammo   nibbidāsahagatā
saññāmanasikārā      samudācaranti     virāgūpasañhitā     nibbedhabhāgiyo
dhammo   taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ  pajānanaṭṭhena  paññā  tena  vuccati  ime
dhammā  hānabhāgiyā  ime  dhammā  ṭhitibhāgiyā  ime  dhammā visesabhāgiyā
ime    dhammā    nibbedhabhāgiyāti    sotāvadhānaṃ   taṃpajānanā   paññā
sutamaye ñāṇaṃ.
     [79]   Kathaṃ  sabbe  saṅkhārā  aniccā  sabbe  saṅkhārā  dukkhā
sabbe     dhammā     anattāti    sotāvadhānaṃ    taṃpajānanā    paññā
sutamaye   ñāṇaṃ   rūpaṃ   aniccaṃ   khayaṭṭhena   dukkhaṃ   bhayaṭṭhena   anattā
asārakaṭṭhenāti     sotāvadhānaṃ     taṃpajānanā     paññā     sutamaye
ñāṇaṃ     vedanā    saññā    saṅkhārā    viññāṇaṃ    cakkhuṃ    .pe.
Jarāmaraṇaṃ   aniccaṃ   khayaṭṭhena  dukkhaṃ  bhayaṭṭhena  anattā  asārakaṭṭhenāti
sotāvadhānaṃ    taṃpajānanā    paññā   sutamaye   ñāṇaṃ   taṃ   ñātaṭṭhena
ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena   vuccati   sabbe    saṅkhārā
aniccā    sabbe    saṅkhārā    dukkhā   sabbe   dhammā    anattāti
sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ.
     [80]   Kathaṃ   idaṃ   dukkhaṃ  ariyasaccaṃ  idaṃ  dukkhasamudayo  ariyasaccaṃ
idaṃ   dukkhanirodho   arisaccaṃ  idaṃ  dukkhanirodhagāminī  paṭipadā  ariyasaccanti
sotāvadhānaṃ taṃpajānanā paññā sutamaye ñāṇaṃ.
     {80.1}  Tattha  katamaṃ  dukkhaṃ  ariyasaccaṃ  jātipi dukkhā jarāpi dukkhā
maraṇampi       dukkhaṃ      sokaparidevadukkhadomanassupāyāsāpi      dukkhā
appiyehi   sampayogo   dukkho   piyehi  vippayogo  dukkho  yampicchaṃ  na
labhati tampi dukkhaṃ saṅkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā.
     {80.2}  Tattha  katamā  jāti  yā  tesaṃ  tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi
sattanikāye     jāti    sañjāti    okkanti    nibbatti    abhinibbatti
khandhānaṃ pātubhāvo āyatanānaṃ paṭilābho ayaṃ vuccati jāti.
     {80.3}   Tattha  katamā  jarā  yā  tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhi tamhi
sattanikāye   jarā   jīraṇatā   khaṇḍiccaṃ   pāliccaṃ   valittacatā  āyuno
saṃhāni indriyānaṃ paripāko ayaṃ vuccati jarā.
     {80.4}  Tattha  katamaṃ  maraṇaṃ  yā  tesaṃ tesaṃ sattānaṃ tamhā tamhā
sattanikāyā    cuti    cavanatā    bhedo    antaradhānaṃ    maccu   maraṇaṃ
kālakiriyā    khandhānaṃ    bhedo   kaḷevarassa   nikkhepo   jīvitindriyassa
upacchedo idaṃ vuccati maraṇaṃ.
     [81]  Tattha  katamo  soko  yo  1-  ñātibyasanena  vā phuṭṭhassa
bhogabyasanena   vā   phuṭṭhassa   rogabyasanena  vā  phuṭṭhassa  sīlabyasanena
vā     phuṭṭhassa    diṭṭhibyasanena    vā    phuṭṭhassa    aññataraññatarena
@Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.
Byasanena    samannāgatassa    aññataraññatarena    dukkhadhammena    phuṭṭhassa
soko    socanā    socitattaṃ   antosoko   antoparisoko   cetaso
parijjhāyanā domanassaṃ sokasallaṃ ayaṃ vuccati soko.
     {81.1}  Tattha  katamo  paridevo yo 1- ñātibyasanena vā phuṭṭhassa
bhogabyasanena   vā   phuṭṭhassa   rogabyasanena  vā  phuṭṭhassa  sīlabyasanena
vā     phuṭṭhassa    diṭṭhibyasanena    vā    phuṭṭhassa    aññataraññatarena
byasanena    samannāgatassa    aññataraññatarena    dukkhadhammena    phuṭṭhassa
ādevo   paridevo   ādevanā   paridevanā  ādevitattaṃ  paridevitattaṃ
vācā    palāpo    vippalāpo    lālappo   lālappanā   lālappitattaṃ
ayaṃ vuccati paridevo.
     {81.2}    Tattha   katamaṃ  dukkhaṃ  yaṃ  kāyikaṃ  asātaṃ  kāyikaṃ  dukkhaṃ
kāyasamphassajaṃ    asātaṃ    dukkhaṃ    vedayitaṃ    kāyasamphassajā   asātā
dukkhā vedanā idaṃ vuccati dukkhaṃ.
     {81.3}   Tattha  katamaṃ  domanassaṃ  yaṃ  cetasikaṃ asātaṃ cetasikaṃ dukkhaṃ
cetosamphassajaṃ    asātaṃ    dukkhaṃ   vedayitaṃ   cetosamphassajā   asātā
dukkhā vedanā idaṃ vuccati domanassaṃ.
     {81.4}  Tattha  katamo upāyāso yo 2- ñātibyasanena vā phuṭṭhassa
bhogabyasanena   vā   phuṭṭhassa   rogabyasanena  vā  phuṭṭhassa  sīlabyasanena
vā     phuṭṭhassa    diṭṭhibyasanena    vā    phuṭṭhassa    aññataraññatarena
byasanena    samannāgatassa    aññataraññatarena    dukkhadhammena    phuṭṭhassa
@Footnote: 1-2 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.
Āyāso    upāyāso    āyāsitattaṃ    upāyāsitattaṃ    ayaṃ   vuccati
upāyāso.
     [82]   Tattha   katamo   appiyehi  sampayogo  dukkho  idha  yassa
te   honti   aniṭṭhā   akantā  amanāpā  rūpā  saddā  gandhā  rasā
phoṭṭhabbā   ye   vā   panassa   te   honti  anatthakāmā  ahitakāmā
aphāsukāmā   ayogakkhemakāmā   yā   tehi   1-   saṅgati   samāgamo
samodhānaṃ missībhāvo ayaṃ vuccati appiyehi sampayogo dukkho.
     {82.1}   Tattha katamo piyehi vippayogo dukkho idha yassa te honti
iṭṭhā   kantā   manāpā   rūpā   saddā   gandhā   rasā   phoṭṭhabbā
ye   vā   panassa   te   honti   atthakāmā   hitakāmā   phāsukāmā
yogakkhemakāmā  mātā  vā  pitā  vā  bhātā  vā  bhaginī  vā  mittā
vā  amaccā  vā  ñātī  vā  sālohitā  vā  yā  tehi [2]- asaṅgati
asamāgamo   asamodhānaṃ   amissībhāvo   ayaṃ   vuccati  piyehi  vippayogo
dukkho.
     {82.2}  Tattha  katamaṃ  yampicchaṃ  na  labhati  tampi  dukkhaṃ jātidhammānaṃ
sattānaṃ   evaṃ   icchā   uppajjati   aho   vata   mayaṃ  na  jātidhammā
assāma  na  ca  vata  no  jāti  āgaccheyyāti  na  kho  panetaṃ icchāya
pattabbaṃ    idampi    yampicchaṃ   na   labhati   tampi   dukkhaṃ   jarādhammānaṃ
sattānaṃ    .pe.    byādhidhammānaṃ    sattānaṃ    maraṇadhammānaṃ   sattānaṃ
sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammānaṃ      sattānaṃ     evaṃ     icchā
@Footnote: 1-2 Ma. saddhiṃ.
Uppajjati   aho   vata   mayaṃ   na   sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammā
assāma     na    ca    vata    no    sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā
āgaccheyyunti   na   kho   panetaṃ   icchāya   pattabbaṃ  idampi  yampicchaṃ
na labhati tampi dukkhaṃ.
     {82.3}    Tattha   katame  saṅkhittena  pañcupādānakkhandhā  dukkhā
seyyathīdaṃ    rūpūpādānakkhandho   vedanūpādānakkhandho   saññūpādānakkhandho
saṅkhārūpādānakkhandho      viññāṇūpādānakkhandho      ime     vuccanti
saṅkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā idaṃ vuccati dukkhaṃ ariyasaccaṃ.
     [83]    Tattha   katamaṃ   dukkhasamudayo   ariyasaccaṃ   yāyaṃ   taṇhā
ponobbhavikā      nandirāgasahagatā      tatratatrābhinandinī     seyyathīdaṃ
kāmataṇhā    bhavataṇhā    vibhavataṇhā    sā    kho   panesā   taṇhā
kattha    uppajjamānā    uppajjati    kattha    nivisamānā   nivisati   yaṃ
loke     piyarūpaṃ     sātarūpaṃ    etthesā    taṇhā    uppajjamānā
uppajjati    ettha    nivisamānā    nivisati    kiñca    loke   piyarūpaṃ
sātarūpaṃ    cakkhuṃ    loke    piyarūpaṃ    sātarūpaṃ    etthesā   taṇhā
uppajjamānā   uppajjati   ettha   nivisamānā   nivisati   sotaṃ   loke
ghānaṃ   loke   jivhā   loke   kāyo   loke  mano  loke  piyarūpaṃ
sātarūpaṃ    etthesā    taṇhā    uppajjamānā    uppajjati    ettha
nivisamānā    nivisati    rūpā    loke   piyarūpaṃ   sātarūpaṃ   etthesā
Taṇhā     uppajjamānā    uppajjati    ettha    nivisamānā    nivisati
saddā   loke   .pe.   dhammā   loke   cakkhuviññāṇaṃ  loke  .pe.
Manoviññāṇaṃ    loke    cakkhusamphasso   loke   .pe.   manosamphasso
loke    cakkhusamphassajā    vedanā    loke   .pe.   manosamphassajā
vedanā    loke    rūpasaññā    loke   .pe.   dhammasaññā   loke
rūpasañcetanā    loke    .pe.    dhammasañcetanā   loke   rūpataṇhā
loke    .pe.    dhammataṇhā    loke   rūpavitakko   loke   .pe.
Dhammavitakko   loke   rūpavicāro   loke   .pe.  dhammavicāro  loke
piyarūpaṃ    sātarūpaṃ    etthesā    taṇhā    uppajjamānā    uppajjati
ettha nivisamānā nivisati idaṃ vuccati dukkhasamudayo ariyasaccaṃ.
     [84]   Tattha   katamaṃ   dukkhanirodho  ariyasaccaṃ  yo  tassā  yeva
taṇhāya    asesavirāganirodho   cāgo   paṭinissaggo   mutti   anālayo
sā    kho    panesā    taṇhā   kattha   pahiyyamānā   pahīyati   kattha
nirujjhamānā   nirujjhati   yaṃ   loke  piyarūpaṃ  sātarūpaṃ  etthesā  taṇhā
pahiyyamānā    pahīyati   ettha   nirujjhamānā   nirujjhati   cakkhuṃ   loke
piyarūpaṃ    sātarūpaṃ   etthesā   taṇhā   pahiyyamānā   pahīyati   ettha
nirujjhamānā    nirujjhati   sotaṃ   loke   .pe.   dhammavicāro   loke
piyarūpaṃ    sātarūpaṃ   etthesā   taṇhā   pahiyyamānā   pahīyati   ettha
nirujjhamānā nirujjhati idaṃ vuccati dukkhanirodho ariyasaccaṃ.
     [85]   Tattha  katamaṃ  dukkhanirodhagāminī  paṭipadā  ariyasaccaṃ  ayameva
Ariyo    aṭṭhaṅgiko    maggo   seyyathīdaṃ   sammādiṭṭhi   sammāsaṅkappo
sammāvācā      sammākammanto      sammāājīvo      sammāvāyāmo
sammāsati sammāsamādhi.
     {85.1}  Tattha  katamā  sammādiṭṭhi  dukkhe  ñāṇaṃ dukkhasamudaye ñāṇaṃ
dukkhanirodhe   ñāṇaṃ   dukkhanirodhagāminiyā   paṭipadāya   ñāṇaṃ  ayaṃ  vuccati
sammādiṭṭhi.
     {85.2}     Tattha    katamo   sammāsaṅkappo   nekkhammasaṅkappo
abyāpādasaṅkappo avihiṃsāsaṅkappo ayaṃ vuccati sammāsaṅkappo.
     {85.3}  Tattha  katamā  sammāvācā  musāvādā  veramaṇī  pisuṇāya
vācāya  veramaṇī  pharusāya  vācāya  veramaṇī  samphappalāpā  veramaṇī  ayaṃ
vuccati sammāvācā.
     {85.4}   Tattha   katamo   sammākammanto  pāṇātipātā  veramaṇī
adinnādānā   veramaṇī   kāmesu   micchācārā   veramaṇī   ayaṃ  vuccati
sammākammanto.
     {85.5}  Tattha  katamo  sammāājīvo  idha ariyasāvako micchāājīvaṃ
pahāya sammāājīvena jīvikaṃ kappeti ayaṃ vuccati sammāājīvo.
     {85.6}    Tattha  katamo  sammāvāyāmo  idha  bhikkhu  anuppannānaṃ
pāpakānaṃ   akusalānaṃ   dhammānaṃ   anuppādāya   chandaṃ   janeti   vāyamati
viriyaṃ    ārabhati    cittaṃ   paggaṇhāti   padahati   uppannānaṃ   pāpakānaṃ
akusalānaṃ   dhammānaṃ   pahānāya   .pe.   anuppannānaṃ  kusalānaṃ  dhammānaṃ
Uppādāya     .pe.     uppannānaṃ     kusalānaṃ    dhammānaṃ    ṭhitiyā
asammosāya   bhiyyobhāvāya   vepullāya   bhāvanāya   pāripūriyā   chandaṃ
janeti   vāyamati   viriyaṃ  ārabhati  cittaṃ  paggaṇhāti  padahati  ayaṃ  vuccati
sammāvāyāmo.
     {85.7}   Tattha  katamā  sammāsati  idha  bhikkhu  kāye kāyānupassī
viharati   ātāpī   sampajāno   satimā  vineyya  loke  abhijjhādomanassaṃ
vedanāsu   .pe.  citte  .pe.  dhammesu  dhammānupassī  viharati  ātāpī
sampajāno   satimā   vineyya   loke   abhijjhādomanassaṃ   ayaṃ   vuccati
sammāsati.
     {85.8}  Tattha katamo sammāsamādhi idha bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca
akusalehi   dhammehi   savitakkaṃ   savicāraṃ  vivekajampītisukhaṃ  paṭhamajjhānaṃ  1-
upasampajja    viharati    vitakkavicārānaṃ   vūpasamā   ajjhattaṃ   sampasādanaṃ
cetaso   ekodibhāvaṃ  avitakkaṃ  avicāraṃ  samādhijampītisukhaṃ  dutiyajjhānaṃ  2-
upasampajja    viharati   pītiyā   ca   virāgā   upekkhako   ca   viharati
sato   ca   sampajāno   sukhañca   kāyena   paṭisaṃvedeti   yantaṃ  ariyā
ācikkhanti   upekkhako   satimā  sukhavihārīti  tatiyajjhānaṃ  3-  upasampajja
viharati   sukhassa   ca  pahānā  dukkhassa  ca  pahānā  pubbeva  somanassa-
domanassānaṃ      atthaṅgamā      adukkhamasukhaṃ      upekkhāsatipārisuddhiṃ
catutthajjhānaṃ   4-   upasampajja   viharati   ayaṃ  vuccati  sammāsamādhi  idaṃ
vuccati   dukkhanirodhagāminī   paṭipadā   ariyasaccaṃ  .  taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ
@Footnote: 1 Ma. paṭhamaṃ jhānaṃ. 2 Ma. dutiyaṃ jhānaṃ. 3 Ma. tatiyaṃ jhānaṃ. 4 Ma. catutthaṃ jhānaṃ.
Pajānanaṭṭhena    paññā   tena   vuccati   idaṃ   dukkhaṃ   ariyasaccaṃ   idaṃ
dukkhasamudayo     ariyasaccaṃ     idaṃ     dukkhanirodho    ariyasaccaṃ    idaṃ
dukkhanirodhagāminī    paṭipadā    ariyasaccanti    sotāvadhānaṃ    taṃpajānanā
paññā sutamaye ñāṇaṃ evaṃ sotāvadhāne paññā sutamaye ñāṇaṃ.
                                 --------
     [86]   Kathaṃ   sutvāna   saṃvare   paññā   sīlamaye   ñāṇaṃ  pañca
sīlāni   pariyantapārisuddhisīlaṃ   apariyantapārisuddhisīlaṃ  paripuṇṇapārisuddhisīlaṃ
aparāmaṭṭhapārisuddhisīlaṃ paṭippassaddhipārisuddhisīlanti.
     {86.1}      Tattha   katamaṃ   pariyantapārisuddhisīlaṃ   anupasampannānaṃ
pariyantasikkhāpadānaṃ idaṃ pariyantapārisuddhisīlaṃ.
     {86.2}       Katamaṃ      apariyantapārisuddhisīlaṃ     upasampannānaṃ
apariyantasikkhāpadānaṃ idaṃ apariyantapārisuddhisīlaṃ.
     {86.3} Katamaṃ paripuṇṇapārisuddhisīlaṃ puthujjanakalyāṇakānaṃ kusaladhamme
     {86.4} yuttānaṃ asekkhapariyante paripūrikārīnaṃ 1- kāye ca jīvite ca
anapekkhānaṃ pariccattajīvitānaṃ idaṃ paripuṇṇapārisuddhisīlaṃ.
     {86.5}   Katamaṃ   aparāmaṭṭhapārisuddhisīlaṃ   sattannaṃ  sekkhānaṃ  idaṃ
aparāmaṭṭhapārisuddhisīlaṃ.
     {86.6}     Katamaṃ     paṭippassaddhipārisuddhisīlaṃ    tathāgatasāvakānaṃ
khīṇāsavānaṃ    paccekabuddhānaṃ   tathāgatānaṃ   arahantānaṃ   sammāsambuddhānaṃ
idaṃ paṭippassaddhipārisuddhisīlaṃ.
@Footnote: 1 Ma. Yu. paripūrakārīnaṃ.
     [87]   Atthi   sīlaṃ   pariyantaṃ   atthi   sīlaṃ  apariyantaṃ  .  tattha
katamantaṃ    sīlaṃ    pariyantaṃ    atthi    sīlaṃ   lābhapariyantaṃ   atthi   sīlaṃ
yasapariyantaṃ    atthi    sīlaṃ    ñātipariyantaṃ    atthi   sīlaṃ   aṅgapariyantaṃ
atthi sīlaṃ jīvitapariyantaṃ.
     {87.1}    Katamantaṃ   sīlaṃ   lābhapariyantaṃ   idhekacco   lābhahetu
lābhapaccayā     lābhakāraṇā     yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamati
idantaṃ sīlaṃ lābhapariyantaṃ.
     {87.2}   Katamantaṃ  sīlaṃ  yasapariyantaṃ  idhekacco yasahetu yasapaccayā
yasakāraṇā     yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamati    idantaṃ    sīlaṃ
yasapariyantaṃ.
     {87.3}    Katamantaṃ   sīlaṃ   ñātipariyantaṃ   idhekacco   ñātihetu
ñātipaccayā     ñātikāraṇā     yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamati
idantaṃ sīlaṃ ñātipariyantaṃ.
     {87.4}   Katamantaṃ sīlaṃ aṅgapariyantaṃ idhekacco aṅgahetu aṅgapaccayā
aṅgakāraṇā    yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamati    idantaṃ    sīlaṃ
aṅgapariyantaṃ.
     {87.5}   Katamantaṃ sīlaṃ jīvitapariyantaṃ idhekacco jīvitahetu jīvitapaccayā
jīvitakāraṇā  yathāsamādinnaṃ  sikkhāpadaṃ  vītikkamati  idantaṃ sīlaṃ jīvitapariyantaṃ.
Evarūpāni   sīlāni   khaṇḍāni   chiddāni  sabalāni  kammāsāni  nabhujissāni
naviññupasatthāni parāmaṭṭhāni asamādhisaṃvattanikāni
Naavippaṭisāravatthukāni          napāmujjavatthukāni         napītivatthukāni
napassaddhivatthukāni            nasukhavatthukāni           nasamādhivatthukāni
nayathābhūtañāṇadassanavatthukāni      na      ekantanibbidāya      virāgāya
nirodhāya      upasamāya      abhiññāya      sambodhāya     nibbānāya
saṃvattanti idantaṃ sīlaṃ pariyantaṃ.
     [88]    Katamantaṃ   sīlaṃ   apariyantaṃ   atthi   sīlaṃ   nalābhapariyantaṃ
atthi    sīlaṃ    nayasapariyantaṃ   atthi   sīlaṃ   nañātipariyantaṃ   atthi   sīlaṃ
naaṅgapariyantaṃ atthi sīlaṃ najīvitapariyantaṃ.
     {88.1}   Katamantaṃ   sīlaṃ   nalābhapariyantaṃ   idhekacco   lābhahetu
lābhapaccayā     lābhakāraṇā    yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamāya
cittaṃpi na uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ nalābhapariyantaṃ.
     {88.2}   Katamantaṃ  sīlaṃ  nayasapariyantaṃ idhekacco yasahetu yasapaccayā
yasakāraṇā     yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamāya    cittaṃpi    na
uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ nayasapariyantaṃ.
     {88.3}    Katamantaṃ   sīlaṃ   nañātipariyantaṃ   idhekacco  ñātihetu
ñātipaccayā     ñātikāraṇā    yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamāya
cittaṃpi na uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ nañātipariyantaṃ.
     {88.4}    Katamantaṃ   sīlaṃ   naaṅgapariyantaṃ   idhekacco  aṅgahetu
aṅgapaccayā     aṅgakāraṇā    yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamāya
cittaṃpi na uppādeti kiṃ so vītikkamissati idantaṃ sīlaṃ naaṅgapariyantaṃ.
     {88.5}    Katamantaṃ   sīlaṃ   najīvitapariyantaṃ   idhekacco  jīvitahetu
jīvitapaccayā     jīvitakāraṇā    yathāsamādinnaṃ    sikkhāpadaṃ    vītikkamāya
cittaṃpi  na  uppādeti  kiṃ  so  vītikkamissati  idantaṃ  sīlaṃ najīvitapariyantaṃ.
Evarūpāni    sīlāni   akkhaṇḍāni   acchiddāni   asabalāni   akammāsāni
bhujissāni       viññūpasatthāni      aparāmaṭṭhāni      samādhisaṃvattanikāni
avippaṭisāravatthukāni    pāmujjavatthukāni    pītivatthukāni   passaddhivatthukāni
sukhavatthukāni          samādhivatthukāni         yathābhūtañāṇadassanavatthukāni
ekantanibbidāya     virāgāya     nirodhāya     upasamāya     abhiññāya
sambodhāya nibbānāya saṃvattanti idantaṃ sīlaṃ apariyantaṃ.
     [89] Kiṃ sīlaṃ kati sīlāni kiṃsamuṭṭhānaṃ sīlaṃ katidhammasamodhānaṃ sīlaṃ.
     {89.1}  Kiṃ sīlanti cetanā sīlaṃ cetasikaṃ sīlaṃ saṃvaro sīlaṃ avītikkamo sīlaṃ.
     {89.2} Kati sīlānīti tīṇi sīlāni kusalasīlaṃ akusalasīlaṃ abyākatasīlaṃ.
     {89.3}     Kīsamuṭṭhānaṃ    sīlanti    kusalacittasamuṭṭhānaṃ   kusalasīlaṃ
akusalacittasamuṭṭhānaṃ akusalasīlaṃ abyākatacittasamuṭṭhānaṃ abyākatasīlaṃ.
     {89.4}      Katidhammasamodhānaṃ    sīlanti    saṃvarasamodhānaṃ    sīlaṃ
avītikkamasamodhānaṃ    sīlaṃ    tathābhāve   jātacetanāsamodhānaṃ   sīlaṃ  .
Pāṇātipātaṃ    saṃvaraṭṭhena    sīlaṃ    avītikkamaṭṭhena   sīlaṃ   adinnādānaṃ
saṃvaraṭṭhena  sīlaṃ  avītikkamaṭṭhena  sīlaṃ  kāmesu  micchācāraṃ  saṃvaraṭṭhena sīlaṃ
Avītikkamaṭṭhena    sīlaṃ    musāvādaṃ    saṃvaraṭṭhena   sīlaṃ   avītikkamaṭṭhena
sīlaṃ    pisuṇāvācaṃ   saṃvaraṭṭhena   sīlaṃ   avītikkamaṭṭhena   sīlaṃ   pharusavācaṃ
saṃvaraṭṭhena   sīlaṃ   avītikkamaṭṭhena   sīlaṃ   samphappalāpaṃ   saṃvaraṭṭhena  sīlaṃ
avītikkamaṭṭhena   sīlaṃ   abhijjhaṃ   saṃvaraṭṭhena   sīlaṃ   avītikkamaṭṭhena   sīlaṃ
byāpādaṃ     saṃvaraṭṭhena    sīlaṃ    avītikkamaṭṭhena    sīlaṃ    micchādiṭṭhiṃ
saṃvaraṭṭhena    sīlaṃ    avītikkamaṭṭhena    sīlaṃ    nekkhammena   kāmacchandaṃ
saṃvaraṭṭhena    sīlaṃ    avītikkamaṭṭhena    sīlaṃ    abyāpādena   byāpādaṃ
saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ
     {89.5}    ālokasaññāya    thīnamiddhaṃ   avikkhepaṭṭhena   uddhaccaṃ
dhammavavatthānena  vicikicchaṃ  ñāṇena avijjaṃ pāmujjena aratiṃ paṭhamajjhānena 1-
nīvaraṇe   dutiyajjhānena  vitakkavicāre  tatiyajjhānena  pītiṃ  catutthajjhānena
sukhadukkhaṃ      ākāsānañcāyatanasamāpattiyā      rūpasaññaṃ      paṭighasaññaṃ
nānattasaññaṃ      viññāṇañcāyatanasamāpattiyā      ākāsānañcāyatanasaññaṃ
ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññaṃ
nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññaṃ
     {89.6}     aniccānupassanāya     niccasaññaṃ     dukkhānupassanāya
sukhasaññaṃ       anattānupassanāya       attasaññaṃ      nibbidānupassanāya
nandiṃ      virāgānupassanāya     rāgaṃ     nirodhānupassanāya     samudayaṃ
paṭinissaggānupassanāya       ādānaṃ       khayānupassanāya      ghanasaññaṃ
vayānupassanāya       āyuhanaṃ       vipariṇāmānupassanāya       dhuvasaññaṃ
@Footnote: 1 Ma. paṭhamena jhānena. evamuparipi.
Animittānupassanāya       nimittaṃ       appaṇihitānupassanāya       paṇidhiṃ
suññatānupassanāya           abhinivesaṃ          adhipaññādhammavipassanāya
sārādānābhinivesaṃ         yathābhūtañāṇadassanena        sammohābhinivesaṃ
ādīnavānupassanāya          ālayābhinivesaṃ         paṭisaṅkhānupassanāya
appaṭisaṅkhaṃ    vivaṭṭanānupassanāya    saññogābhinivesaṃ    sotāpattimaggena
diṭṭhekaṭṭhe     kilese     sakadāgāmimaggena    oḷārike    kilese
anāgāmimaggena    aṇusahagate    kilese   arahattamaggena   sabbakilese
saṃvaraṭṭhena sīlaṃ avītikkamaṭṭhena sīlaṃ.
     [90]   Pañca   sīlāni   pāṇātipātassa   pahānaṃ   sīlaṃ   veramaṇī
sīlaṃ   cetanā   sīlaṃ   saṃvaro   sīlaṃ  avītikkamo  sīlaṃ  evarūpāni  sīlāni
cittassa    avippaṭisārāya    saṃvattanti    pāmujjāya    1-   saṃvattanti
pītiyā    saṃvattanti    passaddhiyā    saṃvattanti   somanassāya   saṃvattanti
āsevanāya      saṃvattanti     bhāvanāya     saṃvattanti     bahulīkammāya
saṃvattanti      alaṅkārāya     saṃvattanti     parikkhārāya     saṃvattanti
parivārāya     saṃvattanti     pāripūriyā    saṃvattanti    ekantanibbidāya
virāgāya    nirodhāya    upasamāya   abhiññāya   sambodhāya   nibbānāya
saṃvattanti   evarūpānaṃ   sīlānaṃ   saṃvarapārisuddhi   adhisīlaṃ  saṃvarapārisuddhiyā
ṭhitaṃ    cittaṃ    na    vikkhepaṃ    gacchati    avikkhepapārisuddhi   adhicittaṃ
saṃvarapārisuddhiṃ      sammā      passati     avikkhepapārisuddhiṃ     sammā
passati    dassanapārisuddhi    adhipaññā    yo    tattha   saṃvaraṭṭho   ayaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. pāmojjāya. evamuparipi.
Adhisīlasikkhā    yo    tattha   avikkhepaṭṭho   ayaṃ   adhicittasikkhā   yo
tattha    dassanaṭṭho    ayaṃ   adhipaññāsikkhā   imā   tisso   sikkhāyo
āvajjanto   sikkhati  jānanto  sikkhati  passanto  sikkhati  paccavekkhanto
sikkhati    cittaṃ   adhiṭṭhahanto   sikkhati   saddhāya   adhimuccanto   sikkhati
viriyaṃ    paggaṇhanto    sikkhati    satiṃ    upaṭṭhahanto    sikkhati   cittaṃ
samādahanto    sikkhati    paññāya    pajānanto    sikkhati    abhiññeyyaṃ
abhijānanto    sikkhati    pariññeyyaṃ    parijānanto   sikkhati   pahātabbaṃ
pajahanto    sikkhati    bhāvetabbaṃ    bhāvento    sikkhati   sacchikātabbaṃ
sacchikaronto sikkhati.
     [91]   Pañca   sīlāni   pāṇātipātassa   adinnādānassa  kāmesu
micchācārassa    musāvādassa    pisuṇāya    vācāya   pharusāya   vācāya
samphappalāpassa    abhijjhāya    byāpādassa   micchādiṭṭhiyā   nekkhammena
kāmacchandassa       abyāpādena      byāpādassa      ālokasaññāya
thīnamiddhassa    avikkhepena    uddhaccassa    dhammavavatthānena   vicikicchāya
ñāṇena avijjāya pāmujjena aratiyā
     {91.1}   paṭhamajjhānena   nīvaraṇānaṃ  dutiyajjhānena  vitakkavicārānaṃ
tatiyajjhānena   pītiyā   catutthajjhānena   sukhadukkhānaṃ  ākāsānañcāyatana-
samāpattiyā       rūpasaññāya       paṭighasaññāya       nānattasaññāya
viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññāya
ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññāya
nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā
     {91.2}        Ākiñcaññāyatanasaññāya        aniccānupassanāya
niccasaññāya      dukkhānupassanāya      sukhasaññāya     anattānupassanāya
attasaññāya      nibbidānupassanāya      nandiyā      virāgānupassanāya
rāgassa      nirodhānupassanāya      samudayassa     paṭinissaggānupassanāya
ādānassa       khayānupassanāya       ghanasaññāya       vayānupassanāya
āyuhanassa     vipariṇāmānupassanāya     dhuvasaññāya    animittānupassanāya
nimittassa      appaṇihitānupassanāya      paṇidhiyā      suññatānupassanāya
abhinivesassa        adhipaññādhammavipassanāya        sārādānābhinivesassa
yathābhūtañāṇadassanena        sammohābhinivesassa        ādīnavānupassāya
ālayābhinivesassa           paṭisaṅkhānupassanāya          appaṭisaṅkhāya
vivaṭṭanānupassanāya saññogābhinivesassa
     {91.3}  sotāpattimaggena diṭṭhekaṭṭhānaṃ kilesānaṃ sakadāgāmimaggena
oḷārikānaṃ    kilesānaṃ    anāgāmimaggena    aṇusahagatānaṃ    kilesānaṃ
arahattamaggena   sabbakilesānaṃ   pahānaṃ  sīlaṃ  veramaṇī  sīlaṃ  cetanā  silaṃ
saṃvaro sīlaṃ avītikkamo sīlaṃ.
     {91.4}   Evarūpāni   sīlāni  cittassa  avippaṭisārāya  saṃvattanti
pāmujjāya    saṃvattanti    pītiyā    saṃvattanti    passaddhiyā   saṃvattanti
somanassāya   saṃvattanti   āsevanāya   saṃvattanti   bhāvanāya   saṃvattanti
bahulīkammāya   saṃvattanti   alaṅkārāya   saṃvattanti  parikkhārāya  saṃvattanti
parivārāya   saṃvattanti   pāripūriyā  saṃvattanti  ekantanibbidāya  virāgāya
Nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti
     {91.5}  evarūpānaṃ  sīlānaṃ  saṃvarapārisuddhi  adhisīlaṃ saṃvarapārisuddhiyā
ṭhitaṃ  cittaṃ  na  1- vikkhepaṃ gacchati avikkhepapārisuddhi adhicittaṃ saṃvarapārisuddhiṃ
sammā    passati    avikkhepapārisuddhiṃ   sammā   passati   dassanapārisuddhi
adhipaññā  yo  tattha  saṃvaraṭṭho  ayaṃ  adhisīlasikkhā  yo tattha avikkhepaṭṭho
ayaṃ   adhicittasikkhā   yo   tattha  dassanaṭṭho  ayaṃ  adhipaññāsikkhā  imā
tisso   sikkhāyo   āvajjanto   sikkhati   jānanto   sikkhati  passanto
sikkhati   paccavekkhanto   sikkhati   cittaṃ   adhiṭṭhahanto   sikkhati  saddhāya
adhimuccanto   sikkhati   viriyaṃ   paggaṇhanto   sikkhati   satiṃ  upaṭṭhapento
sikkhati   cittaṃ   samādahanto   sikkhati   paññāya   jānanto  2-  sikkhati
abhiññeyyaṃ    abhijānanto    sikkhati   pariññeyyaṃ   parijānanto   sikkhati
pahātabbaṃ   pajahanto  sikkhati  bhāvetabbaṃ  bhāvento  sikkhati  sacchikātabbaṃ
sacchikaronto sikkhati
     {91.6}  taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ  pajānanaṭṭhena  paññā  tena vuccati
sutvāna saṃvare paññā sīlamaye ñāṇaṃ.
                     --------
     [92]   Kathaṃ   saṃvaritvā   samādahane   paññā   samādhibhāvanāmaye
ñāṇaṃ    eko    samādhi    cittassa   ekaggatā   .   dve   samādhī
lokiyo   samādhi   lokuttaro  samādhi  .  tayo  samādhī  savitakkasavicāro
@Footnote: 1 Ma. avikkhepaṃ. 2 Ma. Yu. pajānanto.
Samādhi    avitakkavicāramatto    samādhi    avitakkāvicāro   samādhi  .
Cattāro     samādhī     hānabhāgiyo    samādhi    ṭhitibhāgiyo    samādhi
visesabhāgiyo    samādhi    nibbedhabhāgiyo   samādhi   .   pañca   samādhī
pītipharaṇatā        sukhapharaṇatā       cetopharaṇatā       ālokapharaṇatā
paccavekkhaṇānimittaṃ    .    cha    samādhī    buddhānussativasena   cittassa
ekaggatā   avikkhepo   samādhi   dhammānussativasena  cittassa  ekaggatā
avikkhepo     samādhi     saṅghānussativasena     cittassa     ekaggatā
avikkhepo   samādhi   sīlānussativasena   cittassa   ekaggatā  avikkhepo
samādhi    cāgānussativasena   cittassa   ekaggatā   avikkhepo   samādhi
devatānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi.
     {92.1}  Satta  samādhī  samādhissa kusalatā samādhissa samāpattikusalatā
samādhissa     ṭhitikusalatā     samādhissa     vuṭṭhānakusalatā     samādhissa
kallitakusalatā  1-  samādhissa  gocarakusalatā  samādhissa  abhinīhārakusalatā.
Aṭṭha    samādhī    paṭhavīkasiṇavasena    cittassa    ekaggatā   avikkhepo
samādhi    āpokasiṇavasena    .pe.   tejokasiṇavasena   vāyokasiṇavasena
nīlakasiṇavasena     pītakasiṇavasena     lohitakasiṇavasena    odātakasiṇavasena
cittassa  ekaggatā  avikkhepo  samādhi  .  nava  samādhī rūpāvacaro samādhi
atthi  hīno  atthi  majjhimo  atthi  paṇīto  arūpāvacaro  samādhi atthi hīno
atthi   majjhimo   atthi   paṇīto   suññato   samādhi   animitto   samādhi
@Footnote: 1 Ma. Yu. kalyatākusalatā.
Appaṇihito     samādhi     .    dasa    samādhī    uddhumātakasaññāvasena
cittassa    ekaggatā   avikkhepo   samādhi   vinīlakasaññāvasena   .pe.
Vipubbakasaññāvasena       vicchiddakasaññāvasena      vikkhāyitakasaññāvasena
vikkhittakasaññāvasena      hatavikkhāyitakasaññāvasena     lohitakasaññāvasena
pulavakasaññāvasena     1-    aṭṭhikasaññāvasena    cittassa    ekaggatā
avikkhepo samādhi ime pañcapaññāsa samādhī.
     [93]   Api   ca   pañcavīsati  samādhissa  samādhiṭṭhā  pariggahaṭṭhena
samādhi    parivāraṭṭhena    samādhi   paripūraṭṭhena   samādhi   ekaggaṭṭhena
samādhi      avikkhepaṭṭhena      samādhi      avisāraṭṭhena      samādhi
anāvilaṭṭhena      samādhi     aniñjanaṭṭhena     samādhi     vimuttaṭṭhena
samādhi     ekattupaṭṭhānavasena    cittassa    ṭhitattā    samādhi    samaṃ
esatīti   samādhi   visamaṃ   nesatīti   samādhi   samaṃ   esitattā   samādhi
visamaṃ   nesitattā   samādhi   samaṃ   ādiyatīti   samādhi   visamaṃ  nādiyatīti
samādhi    samaṃ    ādinnattā    samādhi   visamaṃ   anādinnattā   samādhi
samaṃ    paṭipajjatīti    samādhi    visamaṃ    nappaṭipajjatīti    samādhi    samaṃ
paṭipannattā    samādhi   visamaṃ   nappaṭipannattā   samādhi   samaṃ   jhāyatīti
samādhi    visamaṃ    jhāpetīti   samādhi   samaṃ   jhātattā   samādhi   visamaṃ
jhāpitattā  samādhi  samo  ca  hito  ca  sukho  cāti samādhi ime pañcavīsati
samādhissa     samādhiṭṭhā     taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena
paññā      tena      vuccati     saṃvaritvā     samādahane     paññā
@Footnote: 1 Ma. puḷuvakasaññāvasena.
Samādhibhāvanāmaye ñāṇaṃ.
                       --------
     [94]    Kathaṃ   paccayapariggahe   paññā   dhammaṭṭhitiñāṇaṃ   avijjā
saṅkhārānaṃ    uppādaṭṭhiti    ca    pavattaṭṭhiti    ca    nimittaṭṭhiti   ca
āyuhanaṭṭhiti   ca   saññogaṭṭhiti   ca   palibodhaṭṭhiti   ca   samudayaṭṭhiti  ca
hetuṭṭhiti   ca   paccayaṭṭhiti   ca  imehi  navahākārehi  avijjā  paccayo
saṅkhārā    paccayasamuppannā    ubhopete    dhammā   paccayasamuppannāti
paccayapariggahe      paññā      dhammaṭṭhitiñāṇaṃ     atītampi     addhānaṃ
avijjāsaṅkhārānaṃ   anāgatampi  addhānaṃ  avijjā  saṅkhārānaṃ  uppādaṭṭhiti
ca   pavattaṭṭhiti   ca   nimittaṭṭhiti   ca  āyuhanaṭṭhiti  ca  saññogaṭṭhiti  ca
palibodhaṭṭhiti   ca   samudayaṭṭhiti   ca  hetuṭṭhiti  ca  paccayaṭṭhiti  ca  imehi
navahākārehi   avijjā   paccayo  saṅkhārā  paccayasamuppannā  ubhopete
dhammā    paccayasamuppannāti    paccayapariggahe    paññā    dhammaṭṭhitiñāṇaṃ
saṅkhārā     viññāṇassa    .pe.    viññāṇaṃ    nāmarūpassa    nāmarūpaṃ
saḷāyatanassa   saḷāyatanaṃ   phassassa   phasso   vedanāya  vedanā  taṇhāya
taṇhā  upādānassa  upādānaṃ  bhavassa  bhavo  jātiyā  jāti  jarāmaraṇassa
uppādaṭṭhiti   ca   pavattaṭṭhiti   ca   nimittaṭṭhiti   ca   āyuhanaṭṭhiti   ca
saññogaṭṭhiti  ca  palibodhaṭṭhiti  ca  samudayaṭṭhiti  ca  hetuṭṭhiti  ca paccayaṭṭhiti
ca   imehi   navahākārehi   jāti   paccayo   jarāmaraṇaṃ  paccayasamuppannaṃ
Ubhopete     dhammā     paccayasamuppannāti    paccayapariggahe    paññā
dhammaṭṭhitiñāṇaṃ     atītampi    addhānaṃ    anāgatampi    addhānaṃ    jāti
jarāmaraṇassa    uppādaṭṭhiti    ca    pavattaṭṭhiti    ca   nimittaṭṭhiti   ca
āyuhanaṭṭhiti   ca   saññogaṭṭhiti   ca   palibodhaṭṭhiti   ca   samudayaṭṭhiti  ca
hetuṭṭhiti   ca   paccayaṭṭhiti   ca   imehi   navahākārehi  jāti  paccayo
jarāmaraṇaṃ    paccayasamuppannaṃ    ubhopete    dhammā    paccayasamuppannāti
paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
     [95]   Avijjā   hetu   saṅkhārā   hetusamuppannā   ubhopete
dhammā     hetusamuppannāti    paccayapariggahe    paññā    dhammaṭṭhitiñāṇaṃ
atītampi    addhānaṃ   anāgatampi   addhānaṃ   avijjā   hetu   saṅkhārā
hetusamuppannā        ubhopete        dhammā       hetusamuppannāti
paccayapariggahe      paññā      dhammaṭṭhitiñāṇaṃ      saṅkhārā     hetu
viññāṇaṃ    hetusamuppannaṃ    viññāṇaṃ    hetu    nāmarūpaṃ   hetusamuppannaṃ
nāmarūpaṃ     hetu     saḷāyatanaṃ     hetusamuppannaṃ    saḷāyatanaṃ    hetu
phasso    hetusamuppanno    phasso    hetu    vedanā   hetusamuppannā
vedanā    hetu   taṇhā   hetusamuppannā    taṇhā   hetu   upādānaṃ
hetusamuppannaṃ   upādānaṃ   hetu   bhavo   hetusamuppanno   bhavo   hetu
jāti     hetusamuppannā    jāti    hetu    jarāmaraṇaṃ    hetusamuppannaṃ
ubhopete     dhammā     hetusamuppannāti     paccayapariggahe    paññā
dhammaṭṭhitiñāṇaṃ   atītampi   addhānaṃ   anāgatampi   addhānaṃ   jāti   hetu
Jarāmaraṇaṃ     hetusamuppannaṃ     ubhopete    dhammā    hetusamuppannāti
paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
     [96]   Avijjā   paṭicca   saṅkhārā  paṭiccasamuppannā  ubhopete
dhammā    paṭiccasamuppannāti    paccayapariggahe    paññā    dhammaṭṭhitiñāṇaṃ
atītampi   addhānaṃ   anāgatampi   addhānaṃ   avijjā   paṭicca   saṅkhārā
paṭiccasamuppannā       ubhopete       dhammā       paṭiccasamuppannāti
paccayapariggahe    paññā    dhammaṭṭhitiñāṇaṃ   saṅkhārā   paṭicca   viññāṇaṃ
paṭiccasamuppannaṃ      viññāṇaṃ     paṭicca     nāmarūpaṃ     paṭiccasamuppannaṃ
nāmarūpaṃ    paṭicca    saḷāyatanaṃ    paṭiccasamuppannaṃ    saḷāyatanaṃ    paṭicca
phasso    paṭiccasamuppanno    phasso    paṭiccavedanā    paṭiccasamuppannā
vedanā   paṭicca   taṇhā   paṭiccasamuppannā   taṇhā   paṭicca  upādānaṃ
paṭiccasamuppannaṃ    upādānaṃ    paṭicca    bhavo   paṭiccasamuppanno   bhavo
paṭicca   jāti   paṭiccasamuppannā  jāti  paṭicca  jarāmaraṇaṃ  paṭiccasamuppannaṃ
ubhopete     dhammā     paṭiccasamuppannāti    paccayapariggahe    paññā
dhammaṭṭhitiñāṇaṃ   atītampi   addhānaṃ   anāgatampi   addhānaṃ   jāti  paṭicca
jarāmaraṇaṃ    paṭiccasamuppannaṃ    ubhopete    dhammā    paṭiccasamuppannāti
paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
     [97]   Avijjā   paccayo  saṅkhārā  paccayasamuppannā  ubhopete
dhammā    paccayasamuppannāti    paccayapariggahe    paññā    dhammaṭṭhitiñāṇaṃ
Atītampi   addhānaṃ   anāgatampi   addhānaṃ   avijjā   paccayo  saṅkhārā
paccayasamuppannā       ubhopete       dhammā       paccayasamuppannāti
paccayapariggahe      paññā     dhammaṭṭhitiñāṇaṃ     saṅkhārā     paccayo
viññāṇaṃ       paccayasamuppannaṃ      viññāṇaṃ      paccayo      nāmarūpaṃ
paccayasamuppannaṃ     nāmarūpaṃ     paccayo     saḷāyatanaṃ    paccayasamuppannaṃ
saḷāyatanaṃ    paccayo    phasso    paccayasamuppanno    phasso    paccayo
vedanā   paccayasamuppannā   vedanā   paccayo   taṇhā  paccayasamuppannā
taṇhā   paccayo   upādānaṃ   paccayasamuppannaṃ   upādānaṃ  paccayo  bhavo
paccayasamuppanno   bhavo   paccayo  jāti  paccayasamuppannā  jāti  paccayo
jarāmaraṇaṃ    paccayasamuppannaṃ    ubhopete    dhammā    paccayasamuppannāti
paccayapariggahe   paññā   dhammaṭṭhitiñāṇaṃ   atītampi   addhānaṃ   anāgatampi
addhānaṃ   jāti   paccayo   jarāmaraṇaṃ  paccayasamuppannaṃ  ubhopete  dhammā
paccayasamuppannāti paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
     [98] Purimakammabhavasmiṃ moho avijjā āyuhanā saṅkhārā nikanti taṇhā
upagamanaṃ   upādānaṃ   cetanā  bhavo  ime  pañca  dhammā  purimakammabhavasmiṃ
idha   paṭisandhiyā   paccayā   idha   paṭisandhi  viññāṇaṃ  okkanti  nāmarūpaṃ
pasādo   āyatanaṃ  phuṭṭho  phasso  vedayitaṃ  vedanā  ime  pañca  dhammā
idhupapattibhavasmiṃ   pure   katassa   kammassa   paccayā   idha   paripakkattā
Āyatanānaṃ    moho   avijjā   āyuhanā   saṅkhārā   nikanti   taṇhā
upagamanaṃ    upādānaṃ    cetanā    bhavo   ime   pañca   dhammā   idha
kammabhavasmiṃ    āyatipaṭisandhiyā   1-   paccayā   āyatipaṭisandhi   viññāṇaṃ
okkanti    nāmarūpaṃ    pasādo    āyatanaṃ   phuṭṭho   phasso   vedayitaṃ
vedanā   ime   pañca   dhammā   āyatiṃ   upapattibhavasmiṃ   idha   katassa
kammassa   paccayā   iti   ime   catusaṅkhepe   tayo   addhe  vīsatiyā
ākārehi    tisandhiṃ    paṭicca   samuppādaṃ   jānāti   passati   aññāti
paṭivijjhati    taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena   paññā   tena
vuccati paccayapariggahe paññā dhammaṭṭhitiñāṇaṃ.
                        -------
     [99]    Kathaṃ    atītānāgatapaccuppannānaṃ    dhammānaṃ   saṅkhipitvā
vavatthāne   paññā  sammasane  ñāṇaṃ  yaṅkiñci  rūpaṃ  atītānāgatapaccuppannaṃ
ajjhattaṃ  vā  bahiddhā  vā  oḷārikaṃ  vā  sukhumaṃ  vā  hīnaṃ vā paṇītaṃ vā
yaṃ   dūre  santike  vā  sabbaṃ  rūpaṃ  aniccato  vavattheti  ekaṃ  sammasanaṃ
dukkhato   vavattheti   ekaṃ  sammasanaṃ  anattato  vavattheti  ekaṃ  sammasanaṃ
yā  kāci  vedanā  .pe.  yā  kāci  saññā ye keci saṅkhārā yaṅkiñci
viññāṇaṃ     atītānāgatapaccuppannaṃ    ajjhattaṃ    vā    bahiddhā    vā
oḷārikaṃ  vā  sukhumaṃ  vā  hīnaṃ  vā  paṇītaṃ  vā yaṃ dūre santike vā sabbaṃ
viññāṇaṃ    aniccato   vavattheti   ekaṃ   sammasanaṃ   dukkhato   vavattheti
@Footnote: 1 Ma. Yu. āyatiṃ paṭisandhiyā. evamuparipi.
Ekaṃ   sammasanaṃ   anattato   vavattheti   ekaṃ   sammasanaṃ   cakkhuṃ  .pe.
Jarāmaraṇaṃ     atītānāgatapaccuppannaṃ     aniccato     vavattheti    ekaṃ
sammasanaṃ    dukkhato   vavattheti   ekaṃ   sammasanaṃ   anattato   vavattheti
ekaṃ sammasanaṃ.
     [100]   Rūpaṃ   atītānāgatapaccuppannaṃ   aniccaṃ   khayaṭṭhena   dukkhaṃ
bhayaṭṭhena   anattā   asārakaṭṭhenāti   saṅkhipitvā   vavatthāne   paññā
sammasane   ñāṇaṃ   vedanā   saññā   saṅkhārā   viññāṇaṃ  cakkhuṃ  .pe.
Jarāmaraṇaṃ   atītānāgatapaccuppannaṃ   aniccaṃ   khayaṭṭhena   dukkhaṃ   bhayaṭṭhena
anattā asārakaṭṭhenāti saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ.
     [101]  Rūpaṃ  atītānāgatapaccuppannaṃ  aniccaṃ  saṅkhataṃ  paṭiccasamuppannaṃ
khayadhammaṃ   vayadhammaṃ   virāgadhammaṃ   nirodhadhammanti   saṅkhipitvā   vavatthāne
paññā   sammasane   ñāṇaṃ   vedanā   saññā   saṅkhārā  viññāṇaṃ  cakkhuṃ
.pe.   jarāmaraṇaṃ   atītānāgatapaccuppannaṃ  aniccaṃ  saṅkhataṃ  paṭiccasamuppannaṃ
khayadhammaṃ   vayadhammaṃ   virāgadhammaṃ   nirodhadhammanti   saṅkhipitvā   vavatthāne
paññā sammasane ñāṇaṃ.
     [102]  Jātipaccayā  jarāmaraṇaṃ  asati  jātiyā  natthi  jarāmaraṇanti
saṅkhipitvā     vavatthāne     paññā     sammasane    ñāṇaṃ    atītampi
addhānaṃ     anāgatampi    addhānaṃ    jātipaccayā    jarāmaraṇaṃ    asati
jātiyā     natthi    jarāmaraṇanti    saṅkhipitvā    vavatthāne    paññā
Sammasane   ñāṇaṃ   bhavapaccayā   jāti   asati   .pe.   upādānapaccayā
bhavo     asati    taṇhāpaccayā    upādānaṃ    asati    vedanāpaccayā
taṇhā     asati    phassapaccayā    vedanā    asati    saḷāyatanapaccayā
phasso    asati    nāmarūpapaccayā    saḷāyatanaṃ    asati   viññāṇapaccayā
nāmarūpaṃ    asati    saṅkhārapaccayā    viññāṇaṃ    asati   avijjāpaccayā
saṅkhārā   asati   avijjāya   natthi   saṅkhārāti  saṅkhipitvā  vavatthāne
paññā    sammasane    ñāṇaṃ   atītampi   addhānaṃ   anāgatampi   addhānaṃ
avijjāpaccayā   saṅkhārā  asati  avijjāya  natthi  saṅkhārāti  saṅkhipitvā
vavatthāne    paññā    sammasane    ñāṇaṃ    taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena     paññā     tena    vuccati    atītānāgatapaccuppannānaṃ
dhammānaṃ saṅkhipitvā vavatthāne paññā sammasane ñāṇaṃ.
                       --------
     [103]    Kathaṃ    paccuppannānaṃ    dhammānaṃ    vipariṇāmānupassane
paññā    udayabbayānupassane    ñāṇaṃ   jātaṃ   rūpaṃ   paccuppannaṃ   tassa
nibbattilakkhaṇaṃ     udayo     vipariṇāmalakkhaṇaṃ     vayo    anupassanāñāṇaṃ
jātā   vedanā   jātā   saññā   jātā   saṅkhārā   jātaṃ  viññāṇaṃ
jātaṃ   cakkhuṃ   .pe.   jāto   bhavo  paccuppanno  tassa  nibbattilakkhaṇaṃ
udayo vipariṇāmalakkhaṇaṃ vayo anupassanāñāṇaṃ.
     [104]   Pañcannaṃ   khandhānaṃ   udayaṃ   passanto   kati   lakkhaṇāni
passati     vayaṃ    passanto    kati    lakkhaṇāni    passati    udayabbayaṃ
passanto    kati    lakkhaṇāni   passati   .   pañcannaṃ   khandhānaṃ   udayaṃ
passanto    pañcavīsati   lakkhaṇāni   passati   vayaṃ   passanto   pañcavīsati
lakkhaṇāni       passati       udayabbayaṃ       passanto       paññāsaṃ
lakkhaṇāni passati.
     [105]   Rūpakkhandhassa   udayaṃ   passanto   kati  lakkhaṇāni  passati
vayaṃ   passanto   kati   lakkhaṇāni   passati   udayabbayaṃ   passanto   kati
lakkhaṇāni        passati        vedanākkhandhassa        saññākkhandhassa
saṅkhārakkhandhassa      viññāṇakkhandhassa      udayaṃ     passanto     kati
lakkhaṇāni     passati    vayaṃ    passanto    kati    lakkhaṇāni    passati
udayabbayaṃ    passanto    kati    lakkhaṇāni    passati   .   rūpakkhandhassa
udayaṃ    passanto   pañca   lakkhaṇāni   passati   vayaṃ   passanto   pañca
lakkhaṇāni    passati    udayabbayaṃ    passanto   dasa   lakkhaṇāni   passati
vedanākkhandhassa    saññākkhandhassa    saṅkhārakkhandhassa    viññāṇakkhandhassa
udayaṃ    passanto   pañca   lakkhaṇāni   passati   vayaṃ   passanto   pañca
lakkhaṇāni passati udayabbayaṃ passanto dasa lakkhaṇāni passati.
     [106]   Rūpakkhandhassa   udayaṃ  passanto  katamāni  pañca  lakkhaṇāni
passati     .     avijjāsamudayā     rūpasamudayoti     paccayasamudayaṭṭhena
Rūpakkhandhassa      udayaṃ      passati      taṇhāsamudayā     rūpasamudayoti
paccayasamudayaṭṭhena     samudayaṭṭhena     rūpakkhandhassa     udayaṃ     passati
kammasamudayā       rūpasamudayoti      paccayasamudayaṭṭhena      rūpakkhandhassa
udayaṃ     passati     āhārasamudayā    rūpasamudayoti    paccayasamudayaṭṭhena
rūpakkhandhassa    udayaṃ   passati   nibbattilakkhaṇaṃ   passantopi   rūpakkhandhassa
udayaṃ   passati   rūpakkhandhassa   udayaṃ   passanto  imāni  pañca  lakkhaṇāni
passati.
     [107]   Vayaṃ   passanto   katamāni   pañca  lakkhaṇāni  passati .
Avijjānirodhā    rūpanirodhoti    paccayanirodhaṭṭhena    rūpakkhandhassa   vayaṃ
passati    taṇhānirodhā    rūpanirodhoti   paccayanirodhaṭṭhena   rūpakkhandhassa
vayaṃ   passati   kammanirodhā   rūpanirodhoti  paccayanirodhaṭṭhena  rūpakkhandhassa
vayaṃ     passati     āhāranirodhā     rūpanirodhoti    paccayanirodhaṭṭhena
rūpakkhandhassa    vayaṃ   passati   vipariṇāmalakkhaṇaṃ   passantopi   rūpakkhandhassa
vayaṃ   passati   rūpakkhandhassa   vayaṃ   passanto   imāni   pañca  lakkhaṇāni
passati udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
     [108]  Vedanākkhandhassa  udayaṃ  passanto  katamāni  pañca lakkhaṇāni
passati     .    avijjāsamudayā    vedanāsamudayoti    paccayasamudayaṭṭhena
vedanākkhandhassa     udayaṃ    passati    taṇhāsamudayā    vedanāsamudayoti
paccayasamudayaṭṭhena     vedanākkhandhassa    udayaṃ    passati    kammasamudayā
vedanāsamudayoti           paccayasamudayaṭṭhena          vedanākkhandhassa
Udayaṃ     passati    phassasamudayā    vedanāsamudayoti    paccayasamudayaṭṭhena
vedanākkhandhassa      udayaṃ     passati     nibbattilakkhaṇaṃ     passantopi
vedanākkhandhassa    udayaṃ    passati   vedanākkhandhassa   udayaṃ   passanto
imāni pañca lakkhaṇāni passati.
     [109]   Vayaṃ   passanto   katamāni   pañca  lakkhaṇāni  passati .
Avijjānirodhā    vedanānirodhoti    paccayanirodhaṭṭhena   vedanākkhandhassa
vayaṃ     passati    taṇhānirodhā    vedanānirodhoti    paccayanirodhaṭṭhena
vedanākkhandhassa     vayaṃ     passati     kammanirodhā    vedanānirodhoti
paccayanirodhaṭṭhena     vedanākkhandhassa     vayaṃ    passati    phassanirodhā
vedanānirodhoti    paccayanirodhaṭṭhena    vedanākkhandhassa    vayaṃ   passati
vipariṇāmalakkhaṇaṃ      passantopi     vedanākkhandhassa     vayaṃ     passati
vedanākkhandhassa    vayaṃ   passanto   imāni   pañca   lakkhaṇāni   passati
udayabbayaṃ passanto imāni dasa lakkhaṇāni passati.
     [110]     Saññākkhandhassa    saṅkhārakkhandhassa    viññāṇakkhandhassa
udayaṃ   passanto   katamāni   pañca  lakkhaṇāni  passati  .  avijjāsamudayā
viññāṇasamudayoti           paccayasamudayaṭṭhena          viññāṇakkhandhassa
udayaṃ    passati    taṇhāsamudayā    viññāṇasamudayoti    paccayasamudayaṭṭhena
viññāṇakkhandhassa     udayaṃ     passati    kammasamudayā    viññāṇasamudayoti
paccayasamudayaṭṭhena    viññāṇakkhandhassa    udayaṃ    passati   nāmarūpasamudayā
viññāṇasamudayoti           paccayasamudayaṭṭhena          viññāṇakkhandhassa
Udayaṃ      passati     nibbattilakkhaṇaṃ     passantopi     viññāṇakkhandhassa
udayaṃ     passati     viññāṇakkhandhassa     udayaṃ     passanto    imāni
pañca lakkhaṇāni passati.
     [111]   Vayaṃ   passanto   katamāni   pañca  lakkhaṇāni  passati .
Avijjānirodhā    viññāṇanirodhoti    paccayanirodhaṭṭhena   viññāṇakkhandhassa
vayaṃ     passati    taṇhānirodhā    viññāṇanirodhoti    paccayanirodhaṭṭhena
viññāṇakkhandhassa     vayaṃ     passati     kammanirodhā    viññāṇanirodhoti
paccayanirodhaṭṭhena    viññāṇakkhandhassa    vayaṃ    passati    nāmarūpanirodhā
viññāṇanirodhoti           paccayanirodhaṭṭhena          viññāṇakkhandhassa
vayaṃ      passati     vipariṇāmalakkhaṇaṃ     passantopi     viññāṇakkhandhassa
vayaṃ      passati     viññāṇakkhandhassa     vayaṃ     passanto     imāni
pañca    lakkhaṇāni    passati    udayabbayaṃ    passanto    imāni    dasa
lakkhaṇāni    passati    pañcannaṃ    khandhānaṃ    udayaṃ   passanto   imāni
pañcavīsati    lakkhaṇāni    passati    vayaṃ   passanto   imāni   pañcavīsati
lakkhaṇāni     passati     udayabbayaṃ     passanto     imāni    paññāsaṃ
lakkhaṇāni    passati    taṃ    ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena   paññā
tena      vuccati     paccuppannānaṃ     dhammānaṃ     vipariṇāmānupassane
paññā udayabbayānupassane ñāṇaṃ.
     {111.1}    Rūpakkhandhā   1-   āhārasamudayā   vedanā  saññā
saṅkhārāti   2-   sesā  3-  khandhā  phassasamudayā  viññāṇakkhandhā  4-
nāmarūpasamudayā 5-.
@Footnote: 1 Ma. Yu. rūpakkhandho āhārasamudayo. 2 Ma. Yu. itisaddo natthi. 3 Ma. Yu. tayo.
@4 Ma. Yu. viññāṇakkhandho. 5 nāmarūpasamudayo.
                     --------
     [112]    Kathaṃ    ārammaṇaṃ   paṭisaṅkhā   bhaṅgānupassane   paññā
vipassane     ñāṇaṃ    rūpārammaṇatācittaṃ    uppajjitvā    bhijjati    taṃ
ārammaṇaṃ   paṭisaṅkhā   tassa   cittassa   bhaṅgaṃ  anupassati  .  anupassatīti
kathaṃ  anupassati  .  aniccato  anupassati  no  niccato  dukkhato  anupassati
no   sukhato   anattato  anupassati  no  attato  nibbindati  no  nandati
virajjati  no  rajjati  nirodheti  no  samudeti  paṭinissajjati  no  ādiyati
aniccato    anupassanto    niccasaññaṃ    pajahati   dukkhato   anupassanto
sukhasaññaṃ     pajahati     anattato    anupassanto    attasaññaṃ    pajahati
nibbindanto   nandiṃ   pajahati   virajjanto   rāgaṃ   pajahati   nirodhento
samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.
     [113]  Vedanārammaṇatā  .pe.  saññārammaṇatā  saṅkhārārammaṇatā
viññāṇārammaṇatā   cakkhuṃ   .pe.   jarāmaraṇārammaṇatācittaṃ   uppajjitvā
bhijjati   taṃ   ārammaṇaṃ   paṭisaṅkhātassa   cittassa   bhaṅgaṃ   anupassati .
Anupassatīti  kathaṃ  anupassati  .  aniccato  anupassati   no niccato dukkhato
anupassati  no  sukhato  anattato  anupassati  no  attato  nibbindati  no
nandati   virajjati  no  rajjati  nirodheti  no  samudeti  paṭinissajjati  no
ādiyati     aniccato    anupassanto    niccasaññaṃ    pajahati    dukkhato
Anupassanto    sukhasaññaṃ    pajahati    anattato   anupassanto   attasaññaṃ
pajahati    nibbindanto    nandiṃ    pajahati    virajjanto   rāgaṃ   pajahati
nirodhento samudayaṃ pajahati paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.
     [114] Vatthusaṅkamanā ceva             saññāya ca vivaṭṭanā
                āvajjanā balañceva          paṭisaṅkhā vipassanā
                ārammaṇaṃ anvayena           ubho ekavavatthanā
                nirodhe adhimuttatā             vayalakkhaṇavipassanā
                ārammaṇañca paṭisaṅkhā     bhaṅgañca anupassati
               suññato ca upaṭṭhānaṃ         adhipaññāvipassanā
               kusalo tīsu anupassanāsu      catūsu ca vipassanāsu 1-
               tayo upaṭṭhāne kusalatā      nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
     {114.1}  Taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ  pajānanaṭṭhena  paññā tena vuccati
ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ.
                       --------
     [115]   Kathaṃ   bhayatupaṭṭhāne   paññā  ādīnave  ñāṇaṃ  uppādo
bhayanti    bhayatupaṭṭhāne    paññā    ādīnave   ñāṇaṃ   pavattaṃ   bhayanti
bhayatupaṭṭhāne    paññā    ādīnave    ñāṇaṃ   nimittaṃ   bhayanti   .pe.
Āyuhanā     bhayanti    paṭisandhi    bhayanti    gati    bhayanti    nibbatti
bhayanti    upapatti    bhayanti    jāti   bhayanti   jarā   bhayanti   byādhi
@Footnote: 1 Sī. Ma. catasso ca vipassanā.
Bhayanti     maraṇaṃ     bhayanti    soko    bhayanti    paridevo    bhayanti
upāyāso    bhayanti    bhayatupaṭṭhāne    paññā   ādīnave   ñāṇaṃ  .
Anuppādo   khemanti   santipade   ñāṇaṃ   appavattaṃ   khemanti  santipade
ñāṇaṃ    .pe.    anupāyāso   khemanti   santipade   ñāṇaṃ   uppādo
bhayaṃ   anuppādo   khemanti   santipade   ñāṇaṃ   pavattaṃ   bhayaṃ  appavattaṃ
khemanti    santipade    ñāṇaṃ   .pe.   upāyāso   bhayaṃ   anupāyāso
khemanti     santipade    ñāṇaṃ    uppādo    dukkhanti    bhayatupaṭṭhāne
paññā   ādīnave   ñāṇaṃ   .pe.   upāyāso   dukkhanti  bhayatupaṭṭhāne
paññā    ādīnave    ñāṇaṃ    anuppādo    sukhanti   santipade   ñāṇaṃ
appavattaṃ    sukhanti    santipade   ñāṇaṃ   .pe.   anupāyāso   sukhanti
santipade ñāṇaṃ.
     [116]    Uppādo    dukkhaṃ    anuppādo    sukhanti   santipade
ñāṇaṃ    pavattaṃ   dukkhaṃ   appavattaṃ   sukhanti   santipade   ñāṇaṃ   .pe.
Upāyāso dukkhaṃ anupāyāso sukhanti santipade ñāṇaṃ.
     [117]   Uppādo   sāmisanti   bhayatupaṭṭhāne   paññā  ādīnave
ñāṇaṃ    pavattaṃ    sāmisanti   bhayatupaṭṭhāne   paññā   ādīnave   ñāṇaṃ
.pe.    upāyāso    sāmisanti    bhayatupaṭṭhāne    paññā   ādīnave
ñāṇaṃ   anuppādo   nirāmisanti   santipade   ñāṇaṃ  appavattaṃ  nirāmisanti
santipade     ñāṇaṃ    .pe.    anupāyāso    nirāmisanti    santipade
ñāṇaṃ     uppādo     sāmisaṃ    anuppādo    nirāmisanti    santipade
Ñāṇaṃ    pavattaṃ    sāmisaṃ    appavattaṃ    nirāmisanti   santipade   ñāṇaṃ
.pe.    upāyāso    sāmisaṃ    anupāyāso    nirāmisanti   santipade
ñāṇaṃ.
     [118]   Uppādo   saṅkhārāti   bhayatupaṭṭhāne  paññā  ādīnave
ñāṇaṃ     .pe.    upāyāso    saṅkhārāti    bhayatupaṭṭhāne    paññā
ādīnave     ñāṇaṃ     anuppādo     nibbānanti    santipade    ñāṇaṃ
appavattaṃ     nibbānanti    santipade    ñāṇaṃ    .pe.    anupāyāso
nibbānanti    santipade    ñāṇaṃ    uppādo    saṅkhārā    anuppādo
nibbānanti     santipade     ñāṇaṃ     pavattaṃ    saṅkhārā    appavattaṃ
nibbānanti   santipade   ñāṇaṃ  .pe.  upāyāso  saṅkhārā  anupāyāso
nibbānanti santipade ñāṇaṃ.
     [119] Uppādañca pavattañca       nimittaṃ dukkhanti passati
                āyuhanaṃ paṭisandhiṃ              ñāṇaṃ ādīnave idaṃ
                anuppādaṃ appavattaṃ          animittaṃ sukhanti ca
                anāyuhanaṃ appaṭisandhiṃ        ñāṇaṃ santipade idaṃ
                idaṃ ādīnave ñāṇaṃ           pañcaṭṭhānesu jāyati
                pañcaṭṭhāne santipade       dasa ñāṇe pajānāti
                dvinnaṃ ñāṇānaṃ kusalatā     nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
     {119.1}  Taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ  pajānanaṭṭhena  paññā tena vuccati
bhayatupaṭṭhāne paññā ādīnave ñāṇaṃ.
     [120]      Kathaṃ      muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā     paññā
saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ    uppādamuñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā    1-
paññā    saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ   pavattamuñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā
paññā     saṅkhārupekkhāsu     ñāṇaṃ     nimittamuñcitukamyatā     .pe.
Āyuhanamuñcitukamyatā        paṭisandhimuñcitukamyatā        gatimuñcitukamyatā
nibbattimuñcitukamyatā        upapattimuñcitukamyatā       jātimuñcitukamyatā
jarāmuñcitukamyatā         byādhimuñcitukamyatā         maraṇamuñcitukamyatā
sokamuñcitukamyatā       paridevamuñcitukamyatā      upāyāsamuñcitukamyatā-
paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
     [121]    Uppādo    dukkhanti    muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā
paññā    saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ    pavattaṃ   dukkhanti   muñcitukamyatā-
paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā     paññā     saṅkhārupekkhāsu     ñāṇaṃ    nimittaṃ
dukkhantimuñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā       paññā      saṅkhārupekkhāsu
ñāṇaṃ    .pe.    upāyāso   dukkhanti   muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā
paññā    saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ   uppādo   bhayanti   muñcitukamyatā-
paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā   paññā   saṅkhārupekkhāsu   ñāṇaṃ   pavattaṃ   bhayanti
muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā     paññā     saṅkhārupekkhāsu     ñāṇaṃ
.pe.      upāyāso      bhayanti      muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā
paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
@Footnote: 1 Ma. Yu. uppādaṃ ... upāyāsaṃ ....
     [122]    Uppādo    sāmisanti   muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā
paññā    saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ   pavattaṃ   sāmisanti   muñcitukamyatā-
paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā   paññā   saṅkhārupekkhāsu  ñāṇaṃ  .pe.  upāyāso
sāmisanti    muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā    paññā    saṅkhārupekkhāsu
ñāṇaṃ      uppādo      saṅkhārāti     muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā
paññā    saṅkhārupekkhāsu   ñāṇaṃ   pavattaṃ   saṅkhārāti   muñcitukamyatā-
paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā     paññā     saṅkhārupekkhāsu     ñāṇaṃ    .pe.
Upāyāso     saṅkhārāti     muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā     paññā
saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
     [123]    Uppādo   saṅkhārā   te   saṅkhāre   ajjhupekkhatīti
saṅkhārupekkhā  ye  ca  saṅkhārā yā ca upekkhā ubhopete saṅkhārā te
saṅkhārā    ajjhupekkhatīti   saṅkhārupekkhā   pavattaṃ   saṅkhārā   .pe.
Nimittaṃ    saṅkhārā    āyuhanā   saṅkhārā   paṭisandhi   saṅkhārā   gati
saṅkhārā   nibbatti  saṅkhārā  upapatti  saṅkhārā  jāti  saṅkhārā  jarā
saṅkhārā  byādhi  saṅkhārā  maraṇaṃ  saṅkhārā  soko  saṅkhārā  paridevo
saṅkhārā    upāyāso    saṅkhārā    te    saṅkhāre   ajjhupekkhatīti
saṅkhārupekkhā   ye   ca   saṅkhārā   yā   ca   upekkhā  ubhopete
saṅkhārā te saṅkhāre ajjhupekkhatīti saṅkhārupekkhā.
     [124]  Katihākārehi  saṅkhārupekkhāya  cittassa abhinīhāro hoti.
Aṭṭhahākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti.
     {124.1}    Puthujjanassa   katihākārehi  saṅkhārupekkhāya  cittassa
abhinīhāro   hoti   sekkhassa   katihākārehi  saṅkhārupekkhāya  cittassa
abhinīhāro   hoti   vītarāgassa  katihākārehi  saṅkhārupekkhāya  cittassa
abhinīhāro    hoti   .   puthujjanassa   dvīhākārehi   saṅkhārupekkhāya
cittassa   abhinīhāro   hoti   sekkhassa   tīhākārehi   saṅkhārupekkhāya
cittassa   abhinīhāro   hoti   vītarāgassa   tīhākārehi  saṅkhārupekkhāya
cittassa abhinīhāro hoti.
     [125]    Puthujjanassa   katamehi   dvīhākārehi   saṅkhārupekkhāya
cittassa   abhinīhāro   hoti  .  puthujjano  saṅkhārupekkhaṃ  abhinandati  vā
vipassati    vā    puthujjanassa   imehi   dvīhākārehi   saṅkhārupekkhāya
cittassa abhinīhāro hoti.
     {125.1}  Sekkhassa  katamehi  tīhākāre  saṅkhārupekkhāya cittassa
abhinīhāro  hoti  .  sekkho  saṅkhārupekkhaṃ  abhinandati  vā  vipassati vā
paṭisaṅkhāya   vā  phalasamāpattiṃ  samāpajjati  sekkhassa  imehi  tīhākārehi
saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti.
     {125.2}   Vītarāgassa katamehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa
abhinīhāro   hoti  .  vītarāgo  saṅkhārupekkhaṃ  vipassati  vā  paṭisaṅkhāya
vā     phalasamāpattiṃ    samāpajjati    tadajjhupekkhitvā    suññatavihārena
vā   animittavihārena   vā   appaṇihitavihārena  vā  viharati  vītarāgassa
imehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti.
     [126]   Kathaṃ   puthujjanassa   ca   sekkhassa   ca  saṅkhārupekkhāya
cittassa   abhinīhāro   ekattaṃ   hoti   .   puthujjanassa   saṅkhārupekkhaṃ
abhinandato   cittaṃ   kilissati   bhāvanāya   paripantho   hoti   paṭivedhassa
antarāyo   hoti   āyatipaṭisandhiyā   paccayo   hoti   sekkhassapi  1-
saṅkhārupekkhaṃ    abhinandato    cittaṃ    kilissati    bhāvanāya   paripantho
hoti     uttaripaṭivedhassa     antarāyo     hoti     āyatipaṭisandhiyā
paccayo   hoti   evaṃ   puthujjanassa   ca  sekkhassa  ca  saṅkhārupekkhāya
cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti abhinandanaṭṭhena.
     [127]   Kathaṃ   puthujjanassa   ca   sekkhassa   ca   vītarāgassa  ca
saṅkhārupekkhāya   cittassa   abhinīhāro   ekattaṃ   hoti   .  puthujjano
saṅkhārupekkhaṃ   aniccatopi   dukkhatopi   anattatopi   vipassati   sekkhopi
saṅkhārupekkhaṃ   aniccatopi   dukkhatopi   anattatopi   vipassati  vītarāgopi
saṅkhārupekkhaṃ    aniccatopi    dukkhatopi    anattatopi   vipassati   evaṃ
puthujjanassa   ca   sekkhassa  ca  vītarāgassa  ca  saṅkhārupekkhāya  cittassa
abhinīhāro ekattaṃ hoti anupassanaṭṭhena.
     [128]   Kathaṃ   puthujjanassa   ca   sekkhassa   ca   vītarāgassa  ca
saṅkhārupekkhāya   cittassa   abhinīhāro   nānattaṃ   hoti  .  puthujjanassa
saṅkhārupekkhā   kusalā   hoti  sekkhassapi  saṅkhārupekkhā  kusalā  hoti
vītarāgassa   saṅkhārupekkhā   abyākatā   hoti   evaṃ   puthujjanassa  ca
@Footnote: 1 Sī. ca.
Sekkhassa   ca   vītarāgassa   ca   saṅkhārupekkhāya   cittassa  abhinīhāro
nānattaṃ hoti kusalābyākataṭṭhena.
     [129]   Kathaṃ   puthujjanassa   ca   sekkhassa   ca   vītarāgassa  ca
saṅkhārupekkhāya   cittassa   abhinīhāro   nānattaṃ   hoti  .  puthujjanassa
saṅkhārupekkhā   kiñcikāle   suviditā   hoti   kiñcikāle   na  suviditā
hoti   sekkhassapi   saṅkhārupekkhā   kiñcikāle   suviditā  hoti  [1]-
vītarāgassa   saṅkhārupekkhā   accantaṃ   suviditā  hoti  evaṃ  puthujjanassa
ca   sekkhassa   ca  vītarāgassa  ca  saṅkhārupekkhāya  cittassa  abhinīhāro
nānattaṃ hoti viditaṭṭhena ca aviditaṭṭhena ca.
     [130]   Kathaṃ   puthujjanassa   ca   sekkhassa   ca   vītarāgassa  ca
saṅkhārupekkhāya   cittassa   abhinīhāro   nānattaṃ   hoti   .  puthujjano
saṅkhārupekkhā   2-   atittattā   vipassati   sekkhopi   saṅkhārupekkhā
atittattā    vipassati   vītarāgo   saṅkhārupekkhā   tittattā   vipassati
evaṃ   puthujjanassa   ca   sekkhassa   ca  vītarāgassa  ca  saṅkhārupekkhāya
cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti tittaṭṭhena ca atittaṭṭhena ca.
     [131]   Kathaṃ   puthujjanassa   ca   sekkhassa   ca   vītarāgassa  ca
saṅkhārupekkhāya   cittassa   abhinīhāro   nānattaṃ   hoti   .  puthujjano
saṅkhārupekkhaṃ     tiṇṇaṃ     saññojanānaṃ     pahānāya    sotāpattimaggaṃ
paṭilābhatthāya    vipassati   sekkho   saṅkhārupekkhaṃ   tiṇṇaṃ   saññojanānaṃ
pahīnattā    uttaripaṭilābhatthāya    vipassati    vītarāgo    saṅkhārupekkhaṃ
@Footnote: 1 sabbapotthake kiñcikāle na suviditā hotīti dissati. 2 Ma. Yu. saṅkhārupekkhaṃ.
@evamuparipi.
Sabbakilesānaṃ    pahīnattā    diṭṭhadhammasukhavihāratthāya    vipassati    evaṃ
puthujjanassa   ca   sekkhassa  ca  vītarāgassa  ca  saṅkhārupekkhāya  cittassa
abhinīhāro nānattaṃ hoti pahīnaṭṭhena ca appahīnaṭṭhena ca.
     [132]   Kathaṃ   sekkhassa   ca   vītarāgassa   ca  saṅkhārupekkhāya
cittassa  abhinīhāro  nānattaṃ  hoti  .  sekkho  saṅkhārupekkhaṃ  abhinandati
vā   vipassati   vā  paṭisaṅkhāya  vā  phalasamāpattiṃ  samāpajjati  vītarāgo
saṅkhārupekkhaṃ     vipassati     vā    paṭisaṅkhāya    vā    phalasamāpattiṃ
samāpajjati    tadajjhupekkhitvā    suññatavihārena   vā   animittavihārena
vā   appaṇihitavihārena   vā   viharati   evaṃ  sekkhassa  ca  vītarāgassa
ca     saṅkhārupekkhāya     cittassa     abhinīhāro    nānattaṃ    hoti
vihārasamāpattaṭṭhena.
     [133]    Kati    saṅkhārupekkhā   samathavasena   uppajjanti   kati
saṅkhārupekkhā   vipassanāvasena   uppajjanti   .   aṭṭha  saṅkhārupekkhā
samathavasena     uppajjanti     dasa     saṅkhārupekkhā    vipassanāvasena
uppajjanti.
     {133.1}  Katamā  aṭṭha  saṅkhārupekkhā  samathavasena  uppajjanti.
Paṭhamajjhānaṃ    paṭilābhatthāya    nīvaraṇe   paṭisaṅkhā   santiṭṭhanā   paññā
saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ    dutiyajjhānaṃ    paṭilābhatthāya    vitakkavicāre
paṭisaṅkhā    santiṭṭhanā    paññā   saṅkhārupekkhāsu   ñāṇaṃ   tatiyajjhānaṃ
paṭilābhatthāya    pītiṃ   paṭisaṅkhā   santiṭṭhanā   paññā   saṅkhārupekkhāsu
Ñāṇaṃ    catutthajjhānaṃ   paṭilābhatthāya   sukhadukkhe   paṭisaṅkhā   santiṭṭhanā
paññā      saṅkhārupekkhāsu      ñāṇaṃ      ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ
paṭilābhatthāya      rūpasaññaṃ     paṭighasaññaṃ     nānattasaññaṃ     paṭisaṅkhā
santiṭṭhanā     paññā     saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ    viññāṇañcāyatana-
samāpattiṃ      paṭilābhatthāya      ākāsānañcāyatanasaññaṃ     paṭisaṅkhā
santiṭṭhanā     paññā     saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ    ākiñcaññāyatana-
samāpattiṃ   paṭilābhatthāya   viññāṇañcāyatanasaññaṃ   paṭisaṅkhā   santiṭṭhanā
paññā     saṅkhārupekkhāsu     ñāṇaṃ     nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ
paṭilābhatthāya       ākiñcaññāyatanasaññaṃ      paṭisaṅkhā      santiṭṭhanā
paññā     saṅkhārupekkhāsu    ñāṇaṃ    imā    aṭṭha    saṅkhārupekkhā
samathavasena uppajjanti.
     [134]  Katamā  dasa  saṅkhārupekkhā  vipassanāvasena  uppajjanti.
Sotāpattimaggaṃ    paṭilābhatthāya    uppādaṃ    pavattaṃ   nimittaṃ   āyuhanaṃ
paṭisandhiṃ   gatiṃ   nibbattiṃ   upapattiṃ   jātiṃ   jaraṃ   byādhiṃ   maraṇaṃ  sokaṃ
paridevaṃ    upāyāsaṃ   paṭisaṅkhā   santiṭṭhanā   paññā   saṅkhārupekkhāsu
ñāṇaṃ     sotāpattiphalasamāpattatthāya     uppādaṃ     pavattaṃ     nimittaṃ
āyuhanaṃ   paṭisandhiṃ   gatiṃ   nibbattiṃ   upapattiṃ   jātiṃ  jaraṃ  byādhiṃ  maraṇaṃ
sokaṃ   paridevaṃ  upāyāsaṃ  paṭisaṅkhā  santiṭṭhanā  paññā  saṅkhārupekkhāsu
ñāṇaṃ   sakadāgāmimaggaṃ   paṭilābhatthāya  .pe.  sakadāgāmiphalasamāpattatthāya
.pe.     anāgāmimaggaṃ     paṭilābhatthāya     anāgāmiphalasamāpattatthāya
Arahattamaggaṃ    paṭilābhatthāya    uppādaṃ    pavattaṃ    nimittaṃ    āyuhanaṃ
paṭisandhiṃ   gatiṃ   nibbattiṃ   upapattiṃ   jātiṃ   jaraṃ   byādhiṃ   maraṇaṃ  sokaṃ
paridevaṃ    upāyāsaṃ   paṭisaṅkhā   santiṭṭhanā   paññā   saṅkhārupekkhāsu
ñāṇaṃ     arahattaphalasamāpattatthāya    .pe.    suññatavihārasamāpattatthāya
.pe.   animittavihārasamāpattatthāya   uppādaṃ   pavattaṃ   nimittaṃ  āyuhanaṃ
paṭisandhiṃ  gatiṃ  nibbattiṃ  upapattiṃ  jātiṃ  jaraṃ  byādhiṃ  maraṇaṃ  sokaṃ  paridevaṃ
upāyāsaṃ    paṭisaṅkhā    santiṭṭhanā    paññā   saṅkhārupekkhāsu   ñāṇaṃ
imā dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti.
     [135]  Kati  saṅkhārupekkhā  kusalā  kati akusalā kati abyākatā.
Paṇṇarasa   1-  saṅkhārupekkhā  kusalā  tisso  saṅkhārupekkhā  abyākatā
natthi saṅkhārupekkhā akusalā.
           Paṭisaṅkhā santiṭṭhanā paññā   aṭṭha cittassa gocarā
           puthujjanassa dve honti             tayo sekkhassa gocarā
           tayo ca vītarāgassa                    yehi cittaṃ vivaṭṭati
           aṭṭha samādhissa paccayā            dasa ñāṇassa gocarā
           aṭṭhārasa saṅkhārupekkhā            tiṇṇaṃ vimokkhānapaccayā
           ime aṭṭhārasākārā               paññāyassa pariccitā
           kusalo saṅkhārupekkhāsu 2-   nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
@Footnote: 1 pannarasātipi pāṭho. 2 Po. kusalatā saṅkhāresu.
Taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
                        -------
     [136]  Kathaṃ  bahiddhāvuṭṭhānavivaṭṭane  paññā  gotrabhūñāṇaṃ  1- .
Uppādaṃ     abhibhuyyatīti     gotrabhū    pavattaṃ    abhibhuyyatīti    gotrabhū
nimittaṃ   abhibhuyyatīti   gotrabhū   āyuhanaṃ   abhibhuyyatīti   gotrabhū  paṭisandhiṃ
abhibhuyyatīti     gotrabhū     gatiṃ     abhibhuyyatīti     gotrabhū    nibbattiṃ
abhibhuyyatīti   gotrabhū   upapattiṃ   abhibhuyyatīti   gotrabhū  jātiṃ  abhibhuyyatīti
gotrabhū   jaraṃ   abhibhuyyatīti   gotrabhū  byādhiṃ  abhibhuyyatīti  gotrabhū  maraṇaṃ
abhibhuyyatīti   gotrabhū   sokaṃ   abhibhuyyatīti   gotrabhū  paridevaṃ  abhibhuyyatīti
gotrabhū     upāyāsaṃ     abhibhuyyatīti    gotrabhū    bahiddhāsaṅkhāranimittaṃ
abhibhuyyatīti   gotrabhū   anuppādaṃ   pakkhandatīti   gotrabhū   .pe.  nirodhaṃ
nibbānaṃ    pakkhandatīti    gotrabhū    uppādaṃ    abhibhuyyitvā   anuppādaṃ
pakkhandatīti    gotranabhū   pavattaṃ   abhibhuyyitvā   appavattaṃ    pakkhandatīti
gotrabhū   nimittaṃ   abhibhuyyitvā   animittaṃ   pakkhandatīti   gotrabhū  .pe.
Bahiddhāsaṅkhāranimittaṃ     abhibhuyyitvā    nirodhaṃ    nibbānaṃ    pakkhandatīti
gotrabhū.
     [137]    Uppādā    vuṭṭhātīti   gotrabhū   pavattā   vuṭṭhātīti
gotrabhū     nimittā     vuṭṭhātīti    gotrabhū    āyuhanā    vuṭṭhātīti
gotrabhū   paṭisandhiyā   vuṭṭhātīti   gotrabhū   gatiyā   vuṭṭhātīti  gotrabhū
@Footnote: 1 Ma. gotrabhuñāṇaṃ. evamuparipi.
Nibbattiyā    vuṭṭhātīti    gotrabhū    upapattiyā    vuṭṭhātīti   gotrabhū
jātiyā   vuṭṭhātīti   gotrabhū   jarāya   vuṭṭhātīti   gotrabhū  byādhimhā
vuṭṭhātīti    gotrabhū   maraṇā   vuṭṭhātīti   gotrabhū   sokā   vuṭṭhātīti
gotrabhū    paridevā    vuṭṭhātīti    gotrabhū    upāyāsā    vuṭṭhātīti
gotrabhū     bahiddhāsaṅkhāranimittā     vuṭṭhātīti    gotrabhū    anuppādaṃ
pakkhandatīti     gotrabhū    appavattaṃ    pakkhandatīti    gotrabhū    .pe.
Nirodhaṃ    nibbānaṃ    pakkhandatīti   gotrabhū   uppādā   vuṭṭhitvā   1-
anuppādaṃ    pakkhandatīti    gotrabhū    pavattā    vuṭṭhitvā    appavattaṃ
pakkhandatīti    gotrabhū    nimittā    vuṭṭhitvā    animittaṃ    pakkhandatīti
gotrabhū    āyuhanā    vuṭṭhitvā    anāyuhanaṃ    pakkhandatīti    gotrabhū
paṭisandhiyā    vuṭṭhitvā    appaṭisandhiṃ    pakkhandatīti    gotrabhū   gatiyā
vuṭṭhitvā     agatiṃ    pakkhandatīti    gotrabhū    nibbattiyā    vuṭṭhitvā
anibbattiṃ    pakkhandatīti    gotrabhū    upapattiyā   vuṭṭhitvā   anupapattiṃ
pakkhandatīti     gotrabhū    jātiyā    vuṭṭhitvā    ajātiṃ    pakkhandatīti
gotrabhū   jarāya   vuṭṭhitvā   ajaraṃ   pakkhandatīti   gotrabhū   byādhimhā
vuṭṭhitvā    abyādhiṃ   pakkhandatīti   gotrabhū   maraṇā   vuṭṭhitvā   amataṃ
pakkhandatīti   gotrabhū   sokā   vuṭṭhitvā   asokaṃ   pakkhandatīti  gotrabhū
paridevā    vuṭṭhitvā    aparidevaṃ    pakkhandatīti   gotrabhū   upāyāsā
vuṭṭhitvā    anupāyāsaṃ    pakkhandatīti    gotrabhū   bahiddhāsaṅkhāranimittā
vuṭṭhitvā     nirodhaṃ     nibbānaṃ    pakkhandatīti    gotrabhū    uppādā
@Footnote: 1 Ma. Yu. vuṭṭhahitvā. evamuparipi.
Vivaṭṭatīti     gotrabhū     pavattā     vivaṭṭatīti     gotrabhū    .pe.
Bahiddhāsaṅkhāranimittā    vivaṭṭatīti    gotrabhū    anuppādaṃ    pakkhandatīti
gotrabhū    appavattaṃ   pakkhandatīti   gotrabhū   .pe.   nirodhaṃ   nibbānaṃ
pakkhandatīti    gotrabhū    uppādā   vivaṭṭitvā   anuppādaṃ   pakkhandatīti
gotrabhū   pavattā   vivaṭṭitvā   appavattaṃ   pakkhandatīti  gotrabhū  .pe.
Bahiddhāsaṅkhāranimittā     vivaṭṭitvā    nirodhaṃ    nibbānaṃ    pakkhandatīti
gotrabhū.
     [138]    Kati    gotrabhūdhammā    samathavasena   uppajjanti   kati
gotrabhūdhammā   vipassanāvasena   uppajjanti  1-  .  aṭṭha  gotrabhūdhammā
samathavasena     uppajjanti     dasa     gotrabhūdhammā     vipassanāvasena
uppajjanti.
     [139]   Katame   aṭṭha  gotrabhūdhammā  samathavasena  uppajjanti .
Paṭhamajjhānaṃ   paṭilābhatthāya   nīvaraṇe   abhibhuyyatīti   gotrabhū   dutiyajjhānaṃ
paṭilābhatthāya     vitakkavicāre     abhibhuyyatīti    gotrabhū    tatiyajjhānaṃ
paṭilābhatthāya   pītiṃ   abhibhuyyatīti   gotrabhū   catutthajjhānaṃ   paṭilābhatthāya
sukhadukkhe      abhibhuyyatīti      gotrabhū      ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ
paṭilābhatthāya     rūpasaññaṃ     paṭighasaññaṃ     nānattasaññaṃ     abhibhuyyatīti
gotrabhū viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya
ākāsānañcāyatanasaññaṃ     abhibhuyyatīti     gotrabhū     ākiñcaññāyatana-
samāpattiṃ      paṭilābhatthāya      viññāṇañcāyatanasaññaṃ      abhibhuyyatīti
@Footnote: 1 Po. uppajjantīti.
Gotrabhū          nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ         paṭilābhatthāya
ākiñcaññāyatanasaññaṃ      abhibhuyyatīti      gotrabhū      ime     aṭṭha
gotrabhūdhammā samathavasena uppajjanti.
     [140]  Katame  dasa  gotrabhūdhammā  vipassanāvasena  uppajjanti .
Sotāpattimaggaṃ      paṭilābhatthāya      uppādaṃ      pavattaṃ     nimittaṃ
āyuhanaṃ    paṭisandhiṃ    gatiṃ    nibbattiṃ   upapattiṃ   jātiṃ   jaraṃ   byādhiṃ
maraṇaṃ    sokaṃ    paridevaṃ   upāyāsaṃ   bahiddhāsaṅkhāranimittaṃ   abhibhuyyatīti
gotrabhū     sotāpattiphalasamāpattatthāya     uppādaṃ    pavattaṃ    nimittaṃ
āyuhanaṃ   paṭisandhiṃ   abhibhuyyatīti   gotrabhū   sakadāgāmimaggaṃ  paṭilābhatthāya
.pe.            sakadāgāmiphalasamāpattatthāya           anāgāmimaggaṃ
paṭilābhatthāya          anāgāmiphalasamāpattatthāya          arahattamaggaṃ
paṭilābhatthāya    uppādaṃ    pavattaṃ    nimittaṃ   āyuhanaṃ   paṭisandhiṃ   gatiṃ
nibbattiṃ    upapattiṃ    jātiṃ    jaraṃ    byādhiṃ   maraṇaṃ   sokaṃ   paridevaṃ
upāyāsaṃ        bahiddhāsaṅkhāranimittaṃ        abhibhuyyatīti       gotrabhū
arahattaphalasamāpattatthāya        suññatavihārasamāpattatthāya        [1]-
uppādaṃ    pavattaṃ    nimittaṃ   āyuhanaṃ   paṭisandhiṃ   abhibhuyyatīti   gotrabhū
ime dasa gotrabhūdhammā vipassanāvasena uppajjanti.
     [141]  Kati  gotrabhūdhammā  kusalā  kati  akusalā kati abyākatā.
Paṇṇarasa   gotrabhūdhammā   kusalā   tayo  gotrabhūdhammā  abyākatā  natthi
gotrabhūdhammā akusalā.
@Footnote: 1 sabbapotthake animittavihārasamāpattatthāyāti dissati.
     [142] Sāmisañca nirāmisaṃ                   paṇihitañca appaṇihitaṃ
                saññuttañca visaññuttaṃ 1-     vuṭṭhitañca avuṭṭhitaṃ
                aṭṭha samādhissa paccayā            dasa ñāṇassa gocarā
                aṭṭhārasa gotrabhūdhammā            tiṇṇaṃ vimokkhāna paccayā
                ime aṭṭhārasākārā                paññāyassa pariccitā
                kusalo vivaṭṭe vuṭṭhāne             nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
Taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
bahiddhāvuṭṭhānavivaṭṭane paññā gotrabhuñāṇaṃ.
     [143] Kathaṃ dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ.
     {143.1}     Sotāpattimaggakkhaṇe     dassanaṭṭhena    sammādiṭṭhi
micchādiṭṭhiyā   vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca   khandhehi  ca  vuṭṭhāti
bahiddhā   ca  sabbanimittehi  vuṭṭhāti  tena  vuccati  dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane
paññā   magge   ñāṇaṃ   abhiniropanaṭṭhena  sammāsaṅkappo  micchāsaṅkappā
vuṭṭhāti  tadanuvattakakilesehi  ca khandhehi ca vuṭṭhāti bahiddhā ca sabbanimittehi
vuṭṭhāti   tena   vuccati   dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane   paññā   magge  ñāṇaṃ
pariggahaṭṭhena   sammāvācā   micchāvācāya   vuṭṭhāti  tadanuvattakakilesehi
ca  khandhehi  ca  vuṭṭhāti  bahiddhā  ca  sabbanimittehi  vuṭṭhāti tena vuccati
dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane     paññā     magge     ñāṇaṃ    samuṭṭhānaṭṭhena
@Footnote: 1 Po. suññattañca asuññataṃ. Yu. suññataṃ ca visaññuttaṃ.
Sammākammanto    micchākammantā    vuṭṭhāti    tadanuvattakakilesehi    ca
khandhehi   ca   vuṭṭhāti   bahiddhā   ca   sabbanimittehi   vuṭṭhāti   tena
vuccati    dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane   paññā   magge   ñāṇaṃ   vodānaṭṭhena
sammāājīvo     micchāājīvā     vuṭṭhāti    tadanuvattakakilesehi    ca
khandhehi   ca   vuṭṭhāti   bahiddhā   ca   sabbanimittehi   vuṭṭhāti   tena
vuccati    dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane    paññā   magge   ñāṇaṃ   paggahaṭṭhena
sammāvāyāmo      micchāvāyāmā      vuṭṭhāti     tadanuvattakakilesehi
ca   khandhehi   ca   vuṭṭhāti   bahiddhā  ca  sabbanimittehi  vuṭṭhāti  tena
vuccati   dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane   paññā   magge   ñāṇaṃ   upaṭṭhānaṭṭhena
sammāsati      micchāsatiyā      vuṭṭhāti     tadanuvattakakilesehi     ca
khandhehi   ca   vuṭṭhāti   bahiddhā   ca   sabbanimittehi   vuṭṭhāti   tena
vuccati   dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane   paññā   magge   ñāṇaṃ   avikkhepaṭṭhena
sammāsamādhi       micchāsamādhito      vuṭṭhāti      tadanuvattakakilesehi
ca    khandhehi    ca   vuṭṭhāti   bahiddhā   ca   sabbanimittehi   vuṭṭhāti
tena vuccati dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ.
     [144]   Sakadāgāmimaggakkhaṇe   dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   .pe.
Avikkhepaṭṭhena      sammāsamādhi      oḷārikā     kāmarāgasaññojanā
paṭighasaññojanā       oḷārikā      kāmarāgānusayā      paṭighānusayā
vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca   khandhehi   ca   vuṭṭhāti  bahiddhā  ca
sabbanimittehi   vuṭṭhāti   tena   vuccati   dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane   paññā
Magge ñāṇaṃ.
     [145]    Anāgāmimaggakkhaṇe   dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   .pe.
Avikkhepaṭṭhena      sammāsamādhi      aṇusahagatā     kāmarāgasaññojanā
paṭighasaññojanā       aṇusahagatā      kāmarāgānusayā      paṭighānusayā
vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca   khandhehi   ca   vuṭṭhāti  bahiddhā  ca
sabbanimittehi   vuṭṭhāti   tena   vuccati   dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane   paññā
magge ñāṇaṃ.
     [146]    Arahattamaggakkhaṇe    dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   .pe.
Avikkhepaṭṭhena  sammāsamādhi  rūparāgā arūparāgā mānā uddhaccā avijjāya
mānānusayā   bhavarāgānusayā   avijjānusayā  vuṭṭhāti  tadanuvattakakilesehi
ca  khandhehi  ca  vuṭṭhāti  bahiddhā  ca  sabbanimittehi  vuṭṭhāti tena vuccati
dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ.
     [147] Ajātaṃ jhāpeti 1- jātena         jhānantena pavuccati
              jhānavimokkhe kusalatā                nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
              Samādahitvā yathā ce vipassati     vipassamāno tathā ce samādahe
              vipassanā ca samatho tadā ahu        samānabhāgā yuganaddhā vattare
              dukkhā saṅkhārā sukho                   nirodhoti 2- dassanaṃ
              dubhato vuṭṭhitā paññā              phasseti amataṃ padaṃ
              vimokkhacariyaṃ jānāti                   nānattekattakovido
              dvinnaṃ ñāṇānaṃ kusalatā           nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
@Footnote: 1 Yu. ñāpeti. 2 Ma. nirodho iti dassanaṃ.
     {147.1}  Taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ  pajānanaṭṭhena  paññā tena vuccati
dubhatovuṭṭhānavivaṭṭane paññā magge ñāṇaṃ.
                       --------
     [148]    Kathaṃ    payogappaṭippassaddhipaññā    phale    ñāṇaṃ  .
Sotāpattimaggakkhaṇe      dassanaṭṭhena      sammādiṭṭhi     micchādiṭṭhiyā
vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca   khandhehi   ca   vuṭṭhāti  bahiddhā  ca
sabbanimittehi      vuṭṭhāti      taṃpayogappaṭippassaddhattā      uppajjati
sammādiṭṭhi     maggassetaṃ     phalaṃ    abhiniropanaṭṭhena    sammāsaṅkappo
micchāsaṅkappā   vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca  khandhehi  ca  vuṭṭhāti
bahiddhā    ca    sabbanimittehi   ca   vuṭṭhāti   taṃpayogappaṭippassaddhattā
uppajjati   sammāsaṅkappo   maggassetaṃ   phalaṃ  pariggahaṭṭhena  sammāvācā
micchāvācāya   vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca   khandhehi  ca  vuṭṭhāti
bahiddhā     ca     sabbanimittehi    vuṭṭhāti    taṃpayogappaṭippassaddhattā
uppajjati   sammāvācā   maggassetaṃ  phalaṃ  samuṭṭhānaṭṭhena  sammākammanto
micchākammantā   vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca  khandhehi  ca  vuṭṭhāti
bahiddhā     ca     sabbanimittehi    vuṭṭhāti    taṃpayogappaṭippassaddhattā
uppajjati   sammākammanto   maggassetaṃ  phalaṃ  vodānaṭṭhena  sammāājīvo
micchāājīvā   vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca   khandhehi  ca  vuṭṭhāti
bahiddhā     ca     sabbanimittehi    vuṭṭhāti    taṃpayogappaṭippassaddhattā
Uppajjati   sammāājīvo   maggassetaṃ   phalaṃ  paggahaṭṭhena  sammāvāyāmo
micchāvāyāmā   vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca  khandhehi  ca  vuṭṭhāti
bahiddhā    ca    sabbanimittehi   ca   vuṭṭhāti   taṃpayogappaṭippassaddhattā
uppajjati   sammāvāyāmo   maggassetaṃ   phalaṃ   upaṭṭhānaṭṭhena  sammāsati
micchāsatiyā   vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca   khandhehi   ca  vuṭṭhāti
bahiddhā     ca     sabbanimittehi    vuṭṭhāti    taṃpayogappaṭippassaddhattā
uppajjati    sammāsati   maggassetaṃ   phalaṃ   avikkhepaṭṭhena   sammāsamādhi
micchāsamādhito   vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca  khandhehi  ca  vuṭṭhāti
bahiddhā     ca     sabbanimittehi    vuṭṭhāti    taṃpayogappaṭippassaddhattā
uppajjati sammāsamādhi maggassetaṃ phalaṃ.
     [149]   Sakadāgāmimaggakkhaṇe   dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   .pe.
Avikkhepaṭṭhena      sammāsamādhi      oḷārikā     kāmarāgasaññojanā
paṭighasaññojanā    oḷārikā    kāmarāgānusayā   paṭighānusayā   vuṭṭhāti
tadanuvattakakilesehi   ca  khandhehi  ca  vuṭṭhāti  bahiddhā  ca  sabbanimittehi
vuṭṭhāti       taṃpayogappaṭippassaddhattā      uppajjati      sammāsamādhi
maggassetaṃ phalaṃ.
     [150]    Anāgāmimaggakkhaṇe   dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   .pe.
Avikkhepaṭṭhena      sammāsamādhi      aṇusahagatā     kāmarāgasaññojanā
paṭighasaññojanā    aṇusahagatā    kāmarāgānusayā   paṭighānusayā   vuṭṭhāti
Tadanuvattakakilesehi   ca  khandhehi  ca  vuṭṭhāti  bahiddhā  ca  sabbanimittehi
vuṭṭhāti       taṃpayogappaṭippassaddhattā      uppajjati      sammāsamādhi
maggassetaṃ phalaṃ.
     [151]    Arahattamaggakkhaṇe    dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   .pe.
Avikkhepaṭṭhena   sammāsamādhi   rūparāgā   arūparāgā   mānā  uddhaccā
thīnamiddhā    avijjāya    bhavarāgānusayā    mānānusayā    avijjānusayā
vuṭṭhāti   tadanuvattakakilesehi   ca   khandhehi   ca   vuṭṭhāti  bahiddhā  ca
sabbanimittehi      vuṭṭhāti      taṃpayogappaṭippassaddhattā      uppajjati
sammāsamādhi   maggassetaṃ   phalaṃ   taṃ   ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena
paññā tena vuccati payogappaṭippassaddhipaññā phale ñāṇaṃ.
                        -------
     [152]    Kathaṃ   chinnamanupassane   1-   paññā   vimuttiñāṇaṃ  .
Sotāpattimaggena      sakkāyadiṭṭhi      vicikicchā     sīlabbataparāmāso
diṭṭhānusayo   vicikicchānusayo   attano   cittassa   upakkilesā   sammā
samucchinnā   honti   imehi  pañcahi  upakkilesehi  sapariyuṭṭhānehi  cittaṃ
vimuttaṃ    hoti    suvimuttaṃ    taṃvimuttiñātaṭṭhena    ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena
paññā tena vuccati chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ.
     [153]     Sakadāgāmimaggena     oḷārikaṃ     kāmarāgasaññojanaṃ
paṭighasaññojanaṃ    oḷāriko    kāmarāgānusayo    paṭighānusayo   attano
@Footnote: 1 Ma. chinnavaṭumānupassane. evamuparipi.
Cittassa    upakkilesā    sammā   samucchinnā   honti   imehi   catūhi
upakkilesehi     sapariyuṭṭhānehi    cittaṃ    vimuttaṃ    hoti    suvimuttaṃ
taṃvimuttiñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ.
     [154]      Anāgāmimaggena     aṇusahagataṃ     kāmarāgasaññojanaṃ
paṭighasaññojanaṃ    aṇusahagato    kāmarāgānusayo    paṭighānusayo   attano
cittassa    upakkilesā    sammā   samucchinnā   honti   imehi   catūhi
upakkilesehi     sapariyuṭṭhānehi    cittaṃ    vimuttaṃ    hoti    suvimuttaṃ
taṃvimuttiñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
chinnamanupassane paññā vimuttiñāṇaṃ.
     [155]   Arahattamaggena   rūparāgo   arūparāgo  māno  uddhaccaṃ
avijjā     mānānusayo     bhavarāgānusayo    avijjānusayo    attano
cittassa    upakkilesā   sammā   samucchinnā   honti   imehi   aṭṭhahi
upakkilesehi     sapariyuṭṭhānehi    cittaṃ    vimuttaṃ    hoti    suvimuttaṃ
taṃvimuttiñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
chinnamanupassane     paññā     vimuttiñāṇaṃ     taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena     paññā    tena    vuccati    chinnamanupassane    paññā
vimuttiñāṇaṃ.
                        -------
     [156]   Kathaṃ   tadā   samupāgate   1-  dhamme  passane  paññā
@Footnote: 1 Ma. Yu. sabbattha samudāgate.
Paccavekkhaṇe   ñāṇaṃ   .   sotāpattimaggakkhaṇe  dassanaṭṭhena  sammādiṭṭhi
tadā  samupāgatā  1-  abhiniropanaṭṭhena sammāsaṅkappo tadā samupāgato 2-
pariggahaṭṭhena     sammāvācā     tadā    samupāgatā    samuṭṭhānaṭṭhena
sammākammanto     tadā    samupāgato    vodānaṭṭhena    sammāājīvo
tadā    samupāgato    paggahaṭṭhena   sammāvāyāmo   tadā   samupāgato
upaṭṭhānaṭṭhena     sammāsati     tadā     samupāgatā    avikkhepaṭṭhena
sammāsamādhi    tadā    samupāgato    upaṭṭhānaṭṭhena    satisambojjhaṅgo
tadā        samupāgato       pavicayaṭṭhena       dhammavicayasambojjhaṅgo
tadā      samupāgato      paggahaṭṭhena     viriyasambojjhaṅgo     tadā
samupāgato pharaṇaṭṭhena pītisambojjhaṅgo
     {156.1}   tadā   samupāgato   upasamaṭṭhena  passaddhisambojjhaṅgo
tadā   samupāgato   avikkhepaṭṭhena  samādhisambojjhaṅgo  tadā  samupāgato
paṭisaṅkhānaṭṭhena  upekkhāsambojjhaṅgo  tadā  samupāgato  assaddhiyena 3-
akampiyaṭṭhena   saddhābalaṃ   tadā   samupāgataṃ   kosajjena   akampiyaṭṭhena
viriyabalaṃ   tadā   samupāgataṃ   pamādena  4-  akampiyaṭṭhena  satibalaṃ  tadā
samupāgataṃ   uddhaccena   5-   akampiyaṭṭhena   samādhibalaṃ  tadā  samupāgataṃ
avijjāya   akampiyaṭṭhena   paññābalaṃ   tadā   samupāgataṃ   adhimokkhaṭṭhena
saddhindriyaṃ     tadā    samupāgataṃ    paggahaṭṭhena    viriyindriyaṃ    tadā
samupāgataṃ       upaṭṭhānaṭṭhena      satindriyaṃ      tadā     samupāgataṃ
@Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. samudāgatā. 2 Sī. Ma. Yu. samudāgato. 3 Ma. Yu. asaddhiye.
@4 Ma. Yu. pamāde. 5 Ma. Yu. uddhacce.
Avikkhepaṭṭhena   samādhindriyaṃ   tadā   samupāgataṃ  dassanaṭṭhena  paññindriyaṃ
tadā   samupāgataṃ   ādhipateyyaṭṭhena   indriyaṃ   1-   tadā   samupāgataṃ
akampiyaṭṭhena  balaṃ  2-  tadā  samupāgataṃ  niyyānaṭṭhena  sambojjhaṅgo 3-
tadā    samupāgato    hetaṭṭhena    4-    maggo   tadā   samupāgato
upaṭṭhānaṭṭhena     satipaṭṭhānā     tadā     samupāgatā    padahanaṭṭhena
sammappadhānā      tadā     samupāgatā     ijjhanaṭṭhena     iddhipādā
tadā   samupāgatā   tathaṭṭhena   saccā  tadā  samupāgatā  avikkhepaṭṭhena
samatho   tadā   samupāgato   anupassanaṭṭhena  vipassanā  tadā  samupāgatā
ekarasaṭṭhena samathavipassanā
     {156.2}   tadā   samupāgatā   anativattanaṭṭhena   yuganaddhaṃ  tadā
samupāgataṃ    saṃvaraṭṭhena   sīlavisuddhi   tadā   samupāgatā   avikkhepaṭṭhena
cittavisuddhi    tadā    samupāgatā    dassanaṭṭhena    diṭṭhivisuddhi    tadā
samupāgatā     vimuttaṭṭhena     vimokkho    5-    tadā    samupāgato
paṭivedhanaṭṭhena    vijjā    tadā   samupāgatā   pariccāgaṭṭhena   vimutti
tadā    samupāgatā    samucchedaṭṭhena   khaye   ñāṇaṃ   tadā   samupāgataṃ
chando   mūlaṭṭhena   tadā   samupāgato  manasikāro  samuṭṭhānaṭṭhena  tadā
samupāgato    phasso    samodhānaṭṭhena    tadā    samupāgato   vedanā
samosaraṇaṭṭhena   tadā   samupāgatā  samādhi  pamukhaṭṭhena  tadā  samupāgato
sati    ādhipateyyaṭṭhena    tadā    samupāgatā   paññā   taduttaraṭṭhena
tadā  samupāgatā  vimutti  sāraṭṭhena  tadā  samupāgatā  amatogadhaṃ nibbānaṃ
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. indriyā tadā samupāgatā. 2 Ma. Yu. balā tadā samupāgatā. 3 Ma. Yu.
@sambojjhaṅgā ... gatā. 4 Ma. Yu. hetuṭṭhena. 5 Ma. Yu. vimokkhā ... gatā.
Pariyosānaṭṭhena    tadā    samupāgataṃ   vuṭṭhahitvā   paccavekkhati   ime
dhammā tadā samupāgatā.
     [157]    Sotāpattiphalakkhaṇe    dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   tadā
samupāgatā     abhiniropanaṭṭhena    sammāsaṅkappo    tadā    samupāgato
.pe.    paṭippassaddhaṭṭhena    anuppāde    ñāṇaṃ    tadā   samupāgatā
chando    mūlaṭṭhena    tadā    samupāgato   manasikāro   samuṭṭhānaṭṭhena
tadā     samupāgato    phasso    samodhānaṭṭhena    tadā    samupāgato
vedanā   samosaraṇaṭṭhena   tadā   samupāgatā   samādhi  pamukhaṭṭhena  tadā
samupāgato    sati    ādhipateyyaṭṭhena    tadā    samupāgatā    paññā
taduttaraṭṭhena     tadā     samupāgatā    vimutti    sāraṭṭhena    tadā
samupāgatā    amatogadhaṃ    nibbānaṃ   pariyosānaṭṭhena   tadā   samupāgataṃ
vuṭṭhahitvā paccavekkhati ime dhammā tadā samupāgatā.
     [158]     Sakadāgāmimaggakkhaṇe     .pe.    sakadāgāmiphalakkhaṇe
.pe.     anāgāmimaggakkhaṇe     .pe.    anāgāmiphalakkhaṇe    .pe.
Arahattamaggakkhaṇe   dassanaṭṭhena   sammādiṭṭhi   tadā   samupāgatā  .pe.
Samucchedaṭṭhena    khaye    ñāṇaṃ   tadā   samupāgataṃ   chando   mūlaṭṭhena
tadā   samupāgato   .pe.   amatogadhaṃ   nibbānaṃ  pariyosānaṭṭhena  tadā
samupāgataṃ     vuṭṭhahitvā     paccavekkhati     ime     dhammā    tadā
samupāgatā.
     [159]    Arahattaphalakkhaṇe    dassanaṭṭhena    sammādiṭṭhi    tadā
Samupāgatā    .pe.    paṭippassaddhaṭṭhena    anuppāde    ñāṇaṃ   tadā
samupāgataṃ    chando   mūlaṭṭhena   tadā   samupāgato   .pe.   amatogadhaṃ
nibbānaṃ      pariyosānaṭṭhena      tadā      samupāgataṃ     vuṭṭhahitvā
paccavekkhati   ime   dhammā   tadā   samupāgatā   taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati   tadā   samupāgate   dhamme
passane paññā paccavekkhaṇe ñāṇaṃ.
                       --------
     [160] Kathaṃ ajjhattavavatthāne paññā vatthunānatte ñāṇaṃ.
     Kathaṃ   ajjhattaṃ   dhamme   vavattheti   .  cakkhuṃ  ajjhattaṃ  vavattheti
sotaṃ    ajjhattaṃ    vavattheti    ghānaṃ    ajjhattaṃ    vavattheti    jivhaṃ
ajjhattaṃ    vavattheti    kāyaṃ    ajjhattaṃ    vavattheti    manaṃ   ajjhattaṃ
vavattheti.
     [161]  Kathaṃ  cakkhuṃ  ajjhattaṃ  vavattheti. Cakkhuṃ 1- avijjāsambhūtanti
vavattheti    cakkhuṃ    taṇhāsambhūtanti    vavattheti   cakkhuṃ   kammasambhūtanti
vavattheti   cakkhuṃ   āhārasambhūtanti   vavattheti  cakkhuṃ  catunnaṃ  mahābhūtānaṃ
upādāyāti  vavattheti  cakkhuṃ uppannanti vavattheti cakkhuṃ samupāgatanti vattheti
cakkhuṃ  ahutvā  sambhūtaṃ  hutvā  na  bhavissatīti  vavattheti  cakkhuṃ antavantato
vavattheti  cakkhuṃ  addhuvaṃ  asassataṃ  vipariṇāmadhammanti   vavattheti cakkhuṃ aniccaṃ
saṅkhataṃ   paṭiccasamuppannaṃ   khayadhammaṃ   vayadhammaṃ   virāgadhammaṃ   nirodhadhammanti
@Footnote: 1 Ma. sabbattha cakkhu.
Vavattheti   cakkhuṃ   aniccato  vavattheti  no  niccato  dukkhato  vavattheti
no   sukhato   anattato  vavattheti  no  attato  nibbindati  no  nandati
virajjati  no  rajjati  nirodheti  no  samudeti  paṭinissajjati  no  ādiyati
aniccato    vavatthento    niccasaññaṃ    pajahati   dukkhato   vavatthento
sukhasaññaṃ     pajahati     anattato    vavatthento    attasaññaṃ    pajahati
nibbindanto   nandiṃ   pajahati   virajjanto   rāgaṃ   pajahati   nirodhento
samudayaṃ   pajahati   paṭinissajjanto   ādānaṃ  pajahati  evaṃ  cakkhuṃ  ajjhattaṃ
vavattheti.
     [162]  Kathaṃ  sotaṃ  ajjhattaṃ  vavattheti  .  sotaṃ  avijjāsambhūtanti
vavattheti .pe. Evaṃ sotaṃ ajjhattaṃ vavattheti.
     {162.1}  Kathaṃ  ghānaṃ  ajjhattaṃ  vavattheti . Ghānaṃ avijjāsambhūtanti
vavattheti .pe. Evaṃ ghānaṃ ajjhattaṃ vavattheti.
     {162.2}  Kathaṃ  jivhaṃ  ajjhattaṃ  vavattheti. Jivhā avijjāsambhūtāti
vavattheti    jivhā   taṇhāsambhūtāti   vavattheti   jivhā   kammasambhūtāti
vavattheti    jivhā    āhārasambhūtāti    vavattheti    jivhā    catunnaṃ
mahābhūtānaṃ    upādāyāti    vavattheti   jivhā   uppannāti   vavattheti
jivhā    samupāgatāti   vavattheti   jivhā   ahutvā   sambhūtā   hutvā
na    bhavissatīti    vavattheti    jivhaṃ   antavantato   vavattheti   jivhā
addhuvā    asassatā    vipariṇāmadhammāti    vavattheti   jivhā   aniccā
saṅkhatā     paṭiccasamuppannā     khayadhammā     vayadhammā    virāgadhammā
Nirodhadhammāti  vavattheti  jivhaṃ  aniccato  vavattheti  no  niccato  .pe.
Paṭinissajjati    no    ādiyati    aniccato    vavatthento    niccasaññaṃ
pajahati    .pe.    paṭinissajjanto    ādānaṃ    pajahati   evaṃ   jivhaṃ
ajjhattaṃ vavattheti.
     {162.3}  Kathaṃ  kāyaṃ  ajjhattaṃ  vavattheti. Kāyo avijjāsambhūtoti
vavattheti    kāyo   taṇhāsambhūtoti   vavattheti   kāyo   kammasambhūtoti
vavattheti    kāyo    āhārasambhūtoti    vavattheti    kāyo    catunnaṃ
mahābhūtānaṃ    upādāyāti    vavattheti   kāyo   uppannoti   vavattheti
kāyo    samupāgatoti    vavattheti    kāyo    uppannoti    vavattheti
na   bhavissatīti   vavattheti  kāyaṃ  antavantato  vavattheti  kāyo  addhuvo
asassato    vipariṇāmadhammoti    vavattheti    kāyo   anicco   saṅkhato
paṭiccasamuppanno    khayadhammo    vayadhammo    virāgadhammo   nirodhadhammoti
vavattheti   kāyaṃ   aniccato  vavattheti  no  niccato  dukkhato  vavattheti
no   sukhato   .pe.  paṭinissajjati  no  ādiyati  aniccato  vavatthento
niccasaññaṃ    pajahati   dukkhato   vavatthento   sukhasaññaṃ   pajahati   .pe.
Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati evaṃ kāyaṃ ajjhattaṃ vavattheti.
     {162.4}   Kathaṃ  manaṃ  ajjhattaṃ  vavattheti . Mano avijjāsambhūtoti
vavattheti    mano    taṇhāsambhūtoti    vavattheti   mano   kammasambhūtoti
vavattheti    mano    āhārasambhūtoti    vavattheti    mano   uppannoti
Vavattheti    mano   samupāgatoti   vavattheti   mano   ahutvā   sambhūto
hutvā   na   bhavissatīti   vavattheti   manaṃ   antavantato  vavattheti  mano
addhuvo    asassato    vipariṇāmadhammoti    vavattheti    mano   anicco
saṅkhato     paṭiccasamuppanno     khayadhammo     vayadhammo    virāgadhammo
nirodhadhammoti  vavattheti  manaṃ  aniccato  vavattheti  no  niccato  dukkhato
vavattheti   no   sukhato   anattato   vavattheti  no  attato  nibbindati
no   nandati  virajjati  no  rajjati  nirodheti  no  samudeti  paṭinissajjati
no    ādiyati   aniccato   vavatthento   niccasaññaṃ   pajahati   dukkhato
vavatthento    sukhasaññaṃ    pajahati    anattato   vavatthento   attasaññaṃ
pajahati    nibbindanto    nandiṃ    pajahati    virajjanto   rāgaṃ   pajahati
nirodhento   samudayaṃ   pajahati   paṭinissajjanto   ādānaṃ   pajahati  evaṃ
manaṃ   ajjhattaṃ   vavattheti  evaṃ  ajjhattadhamme  vavattheti  taṃ  ñātaṭṭhena
ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati    ajjhattavavatthāne
paññā vatthunānatte ñāṇaṃ.
                       --------
     [163] Kathaṃ bahiddhāvavatthāne paññā gocaranānatte ñāṇaṃ.
     {163.1}    Kathaṃ bahiddhā dhamme vavattheti. Rūpe bahiddhā vavattheti
sadde   bahiddhā   vavattheti   gandhe  bahiddhā  vavattheti  rase  bahiddhā
vavattheti     phoṭṭhabbe     bahiddhā    vavattheti    dhamme    bahiddhā
Vavattheti.
     {163.2}    Kathaṃ  rūpe  bahiddhā vavattheti. Rūpā avijjāsambhūtāti
vavattheti    rūpā    taṇhāsambhūtāti    vavattheti   rūpā   kammasambhūtāti
vavattheti   rūpā   āhārasambhūtāti   vavattheti  rūpā  catunnaṃ  mahābhūtānaṃ
upādāyāti     vavattheti     rūpā    uppannāti    vavattheti    rūpā
samupāgatāti   vavattheti   rūpā  ahutvā  sambhūtā  hutvā  na  bhavissantīti
vavattheti   rūpe   antavantato   vavattheti   rūpā   addhuvā   asassatā
vipariṇāmadhammāti   vavattheti   rūpā   aniccā   saṅkhatā  paṭiccasamuppannā
khayadhammā    vayadhammā    virāgadhammā   nirodhadhammāti   vavattheti   rūpe
aniccato   vavattheti   no   niccato   dukkhato   vavattheti  no  sukhato
anattato    vavattheti    no    attato    nibbindati    no    nandati
virajjati   no   rajjati   nirodheti   no   samudeti   paṭinissajjati   no
ādiyati     aniccato    vavatthento    niccasaññaṃ    pajahati    dukkhato
vavatthento    sukhasaññaṃ    pajahati    anattato   vavatthento   attasaññaṃ
pajahati    nibbindanto    nandiṃ    pajahati    virajjanto   rāgaṃ   pajahati
nirodhento    samudayaṃ    pajahati    paṭinissajjanto    ādānaṃ    pajahati
evaṃ rūpe bahiddhā vavattheti.
     [164]  Kathaṃ  sadde  bahiddhā  vavattheti . Saddā avijjāsambhūtāti
vavattheti   .pe.   saddā   catunnaṃ   mahābhūtānaṃ  upādāyāti  vavattheti
saddā    uppannāti    vavattheti    saddā    samupāgatāti    vavattheti
Saddā   ahutvā   sambhūtā   hutvā   na   bhavissantīti  vavattheti  sadde
antavantato   vavattheti   saddā   addhuvā   asassatā   vipariṇāmadhammāti
vavattheti    saddā    aniccā    saṅkhatā   paṭiccasamuppannā   khayadhammā
vayadhammā    virāgadhammā   nirodhadhammāti   vavattheti   sadde   aniccato
vavattheti .pe. Evaṃ sadde bahiddhā vavattheti.
     {164.1}  Kathaṃ  gandhe  bahiddhā vavattheti. Gandhā avijjāsambhūtāti
vavattheti  gandhā  taṇhāsambhūtāti  vavattheti  .pe.  evaṃ  gandhe bahiddhā
vavattheti.
     {164.2}    Kathaṃ  rase  bahiddhā vavattheti. Rasā avijjāsambhūtāti
vavattheti   rasā  taṇhāsambhūtāti  vavattheti  .pe.  evaṃ  rase  bahiddhā
vavattheti.
     {164.3}    Kathaṃ   phoṭṭhabbe  bahiddhā  vavattheti  .  phoṭṭhabbā
avijjāsambhūtāti    vavattheti    phoṭṭhabbā    taṇhāsambhūtāti   vavattheti
phoṭṭhabbā    kammasambhūtāti    vavattheti    phoṭṭhabbā   āhārasambhūtāti
vavattheti   phoṭṭhabbā   uppannāti   vavattheti   phoṭṭhabbā  samupāgatāti
vavattheti .pe. Evaṃ phoṭṭhabbe bahiddhā vavattheti.
     {164.4}  Kathaṃ  dhamme  bahiddhā vavattheti. Dhammā avijjāsambhūtāti
vavattheti    dhammā   taṇhāsambhūtāti   vavattheti   dhammā   kammasambhūtāti
vavattheti    dhammā    āhārasambhūtāti   vavattheti   dhammā   uppannāti
vavattheti     dhammā     samupāgatāti    vavattheti    dhammā    ahutvā
Sambhūtā    hutvā    na   bhavissantīti   vavattheti   dhamme   antavantato
vavattheti    dhammā    addhuvā   asassatā   vipariṇāmadhammāti   vavattheti
dhammā    aniccā    saṅkhatā    paṭiccasamuppannā   khayadhammā   vayadhammā
virāgadhammā    nirodhadhammāti   vavattheti   dhamme   aniccato   vavattheti
no   niccato   dukkhato   vavattheti   no   sukhato  anattato  vavattheti
no    attato    nibbindati    no    nandati   virajjati   no   rajjati
nirodheti    no    samudeti    paṭinissajjati   no   ādiyati   aniccato
vavatthento    niccasaññaṃ    pajahati    dukkhato    vavatthento   sukhasaññaṃ
pajahati    anattato    vavatthento    attasaññaṃ    pajahati   nibbindanto
nandiṃ    pajahati    virajjanto    rāgaṃ    pajahati   nirodhento   samudayaṃ
pajahati    paṭinissajjanto    ādānaṃ   pajahati   evaṃ   dhamme   bahiddhā
vavattheti    taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena   paññā   tena
vuccati bahiddhāvavatthāne paññā gocaranānatte ñāṇaṃ.
                        -------
     [165]   Kathaṃ   cariyāvavatthāne  paññā  cariyānānatte  ñāṇaṃ .
Cariyāti tisso cariyāyo viññāṇacariyā aññāṇacariyā ñāṇacariyā.
     {165.1}   Katamā  viññāṇacariyā  rūpesu  dassanatthāya  āvajjana-
kiriyābyākatā    viññāṇacariyā    rūpesu    dassanattho    cakkhuviññāṇaṃ
viññāṇacariyā  rūpesu  diṭṭhattā  abhiropanavipākamanodhātu  1- viññāṇacariyā
@Footnote: 1 Ma. Yu. abhiniropana .... evamuparipi.
Rūpesu      abhiropitattā      vipākamanoviññāṇadhātu      viññāṇacariyā
saddesu      savanatthāya      āvajjanakiriyābyākatā      viññāṇacariyā
saddesu      savanattho      sotaviññāṇaṃ     viññāṇacariyā     saddesu
sutattā       abhiropanavipākamanodhātu       viññāṇacariyā      saddesu
abhiropitattā      vipākamanoviññāṇadhātu      viññāṇacariyā     gandhesu
ghāyanatthāya      āvajjanakiriyābyākatā      viññāṇacariyā     gandhesu
ghāyanattho     ghānaviññāṇaṃ     viññāṇacariyā     gandhesu    ghāyitattā
abhiropanavipākamanodhātu      viññāṇacariyā     gandhesu     abhiropitattā
vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā
     {165.2}     rasesu     sāyanatthāya     āvajjanakiriyābyākatā
viññāṇacariyā     rasesu    sāyanattho    jivhāviññāṇaṃ    viññāṇacariyā
rasesu    sāyitattā    abhiropanavipākamanodhātu    viññāṇacariyā   rasesu
abhiropitattā      vipākamanoviññāṇadhātu      viññāṇacariyā      [1]-
phoṭṭhabbesu     phusanatthāya     āvajjanakiriyābyākatā     viññāṇacariyā
phoṭṭhabbesu    phusanattho    kāyaviññāṇaṃ    viññāṇacariyā    phoṭṭhabbesu
phuṭṭhattā      abhiropanavipākamanodhātu     viññāṇacariyā     phoṭṭhabbesu
abhiropitattā      vipākamanoviññāṇadhātu      viññāṇacariyā      [2]-
dhammesu      vijānanatthāya     āvajjanakiriyābyākatā     viññāṇacariyā
dhammesu     vijānanattho     manoviññāṇaṃ     viññāṇacariyā     dhammesu
viññātattā      abhiropanavipākamanodhātu      viññāṇacariyā     dhammesu
abhiropitattā vipākamanoviññāṇadhātu viññāṇacariyā.
@Footnote: 1-2 Ma. rasesu phusanatthāya āvajjanakiriyābyākatā viññāṇacariyā. ... phoṭṭhabbesu
@vijānanatthāya āvajjana ... viññāṇacariyā.
     [166]     Viññāṇacariyāti     kenatthena    viññāṇacariyā   .
Nirāgā    caratīti    viññāṇacariyā    niddosā   caratīti   viññāṇacariyā
nimmohā    caratīti    viññāṇacariyā   nimmānā   caratīti   viññāṇacariyā
niddiṭṭhi    caratīti    viññāṇacariyā   niuddhaccā   caratīti   viññāṇacariyā
nibbicikicchā      caratīti      viññāṇacariyā      nānusayā      caratīti
viññāṇacariyā        rāgavippayuttā        caratīti       viññāṇacariyā
dosavippayuttā     caratīti     viññāṇacariyā    mohavippayuttā    caratīti
viññāṇacariyā        mānavippayuttā        caratīti       viññāṇacariyā
diṭṭhivippayuttā    caratīti    viññāṇacariyā    uddhaccavippayuttā    caratīti
viññāṇacariyā       vicikicchāvippayuttā       caratīti      viññāṇacariyā
anusayavippayuttā caratīti viññāṇacariyā
     {166.1}  kusalehi  kammehi  vippayuttā  1-  caratīti viññāṇacariyā
akusalehi    kammehi    vippayuttā   caratīti   viññāṇacariyā   sāvajjehi
kammehi    vippayuttā    caratīti    viññāṇacariyā   anavajjehi   kammehi
vippayuttā   2-   caratīti   viññāṇacariyā   kaṇhehi  kammehi  vippayuttā
caratīti    viññāṇacariyā   sukkehi   kammehi   vippayuttā   3-   caratīti
viññāṇacariyā    sukhudrayehi   4-   kammehi   vippayuttā   5-   caratīti
viññāṇacariyā    dukkhudrayehi    6-    kammehi    vippayuttā    caratīti
viññāṇacariyā      sukhavipākehi      kammehi      vippayuttā      7-
@Footnote:1-2-3-5-7 Ma. sampayuttā. 4 Sī. sukhindriyehi. 6 Sī. dukkhindriyehi.
Caratīti      viññāṇacariyā     dukkhavipākehi     kammehi     vippayuttā
caratīti     viññāṇacariyā    viññāte    1-    caratīti    viññāṇacariyā
viññāṇassa   evarūpā   cariyā   hotīti   viññāṇacariyā   pakatiparisuddhamidaṃ
cittaṃ nikkilesaṭṭhenāti 2- viññāṇacariyā ayaṃ viññāṇacariyā.
     [167]    Katamā   aññāṇacariyā   manāpiyesu   rūpesu   rāgassa
javanatthāya      āvajjanakiriyābyākatā      viññāṇacariyā      rāgassa
javanā    aññāṇacariyā    amanāpiyesu    rūpesu   dosassa   javanatthāya
āvajjanakiriyābyākatā       viññāṇacariyā       dosassa       javanā
aññāṇacariyā     tadubhayena     asamapekkhaṇasmiṃ     vatthusmiṃ     mohassa
javanatthāya      āvajjanakiriyābyākatā      viññāṇacariyā      mohassa
javanā      aññāṇacariyā      vinibandhassa      mānassa     javanatthāya
āvajjanakiriyābyākatā       viññāṇacariyā       mānassa       javanā
aññāṇacariyā     parāmaṭṭhāya     diṭṭhiyā     javanatthāya    āvajjana-
kiriyābyākatā     viññāṇacariyā    diṭṭhiyā    javanā    aññāṇacariyā
vikkhepagatassa      uddhaccassa     javanatthāya     āvajjanakiriyābyākatā
viññāṇacariyā    uddhaccassa   javanā   aññāṇacariyā   aniṭṭhāgatāya  3-
vicikicchāya      javanatthāya     āvajjanakiriyābyākatā     viññāṇacariyā
vicikicchāya      javanā      aññāṇacariyā     thāmagatassa     anusayassa
javanatthāya            āvajjanakiriyābyākatā           viññāṇacariyā
@Footnote: 1 Yu. viññāṇe. 2 nikkhesaṭṭhenātītipi pāṭho. 3 Ma. Yu. aniṭṭhaṃ gatāya.
@evamuparipi.
Anusayassa    javanā    aññāṇacariyā    manāpiyesu    saddesu    .pe.
Manāpiyesu    gandhesu    manāpiyesu   rasesu   manāpiyesu   phoṭṭhabbesu
manāpiyesu    dhammesu    rāgassa    javanatthāya   āvajjanakiriyābyākatā
viññāṇacariyā     rāgassa     javanā     aññāṇacariyā     amanāpiyesu
dhammesu    dosassa   javanatthāya   āvajjanakiriyābyākatā   viññāṇacariyā
dosassa      javanā     aññāṇacariyā     tadubhayena     asamapekkhaṇasmiṃ
vatthusmiṃ        mohassa       javanatthāya       āvajjanakiriyābyākatā
viññāṇacariyā   mohassa   javanā   aññāṇacariyā   parāmaṭṭhāya   diṭṭhiyā
javanatthāya      āvajjanakiriyābyākatā      viññāṇacariyā      diṭṭhiyā
javanā     aññāṇacariyā     vikkhepagatassa     uddhaccassa    javanatthāya
āvajjanakiriyābyākatā       viññāṇacariyā      uddhaccassa      javanā
aññāṇacariyā     aniṭṭhāgatāya     vicikicchāya    āvajjanakiriyābyākatā
viññāṇacariyā     vicikicchāya     javanā     aññāṇacariyā    thāmagatassa
anusayassa      javanatthāya      āvajjanakiriyābyākatā     viññāṇacariyā
anusayassa javanā aññāṇacariyā.
     [168]     Aññāṇacariyāti     kenatthena    aññāṇacariyā   .
Sarāgā    caratīti    aññāṇacariyā    sadosā    caratīti   aññāṇacariyā
samohā    caratīti    aññāṇacariyā    samānā    caratīti   aññāṇacariyā
sadiṭṭhi    caratīti    aññāṇacariyā    sauddhaccā   caratīti   aññāṇacariyā
savicikicchā    caratīti   aññāṇacariyā   sānusayā   caratīti   aññāṇacariyā
Rāgasampayuttā        caratīti       aññāṇacariyā       dosasampayuttā
caratīti     aññāṇacariyā     mohasampayuttā     caratīti    aññāṇacariyā
mānasampayuttā     caratīti     aññāṇacariyā    diṭṭhisampayuttā    caratīti
aññāṇacariyā       uddhaccasampayuttā       caratīti       aññāṇacariyā
vicikicchāsampayuttā      caratīti      aññāṇacariyā      anusayasampayuttā
caratīti     aññāṇacariyā    kusalehi    kammehi    vippayuttā    caratīti
aññāṇacariyā   akusalehi   kammehi   sampayuttā   caratīti   aññāṇacariyā
sāvajjehi      kammehi      sampayuttā      caratīti     aññāṇacariyā
anavajjehi    kammehi    vippayuttā    caratīti   aññāṇacariyā   kaṇhehi
kammehi    sampayuttā    caratīti    aññāṇacariyā    sukkehi    kammehi
vippayuttā    caratīti   aññāṇacariyā   sukhudrayehi   kammehi   vippayuttā
caratīti      aññāṇacariyā      dukkhudrayehi     kammehi     sampayuttā
caratīti    aññāṇacariyā    sukhavipākehi    kammehi   vippayuttā   caratīti
aññāṇacariyā      dukkhavipākehi     kammehi     sampayuttā     caratīti
aññāṇacariyā     aññāte     caratīti     aññāṇacariyā     aññāṇassa
evarūpā cariyā hotīti aññāṇacariyā ayaṃ aññāṇacariyā.
     [169] Katamā ñāṇacariyā aniccānupassanatthāya āvajjanakiriyābyākatā
viññāṇacariyā     aniccānupassanā     ñāṇacariyā     dukkhānupassanatthāya
āvajjanakiriyābyākatā          viññāṇacariyā          dukkhānupassanā
ñāṇacariyā         anattānupassanatthāya         āvajjanakiriyābyākatā
Viññāṇacariyā     anattānupassanā     ñāṇacariyā    nibbidānupassanatthāya
.pe.            virāgānupassanatthāya           nirodhānupassanatthāya
paṭinissaggānupassanatthāya       khayānupassanatthāya       vayānupassanatthāya
vipariṇāmānupassanatthāya animittānupassanatthāya
appaṇihitānupassanatthāya suññatānupassanatthāya
adhipaññadhammānupassanatthāya yathābhūtañāṇadassanatthāya
ādīnavānupassanatthāya     paṭisaṅkhānupassanatthāya    āvajjanakiriyābyākatā
viññāṇacariyā     paṭisaṅkhānupassanā     ñāṇacariyā     vivaṭṭanānupassanā
ñāṇacariyā     sotāpattimaggo     ñāṇacariyā     sotāpattiphalasamāpatti
ñāṇacariyā     sakadāgāmimaggo     ñāṇacariyā     sakadāgāmiphalasamāpatti
ñāṇacariyā      anāgāmimaggo      ñāṇacariyā     anāgāmiphalasamāpatti
ñāṇacariyā arahattamaggo ñāṇacariyā arahattaphalasamāpatti ñāṇacariyā.
     [170]    Ñāṇacariyāti    kenatthena   ñāṇacariyā   .   nirāgā
caratīti   ñāṇacariyā   niddosā   caratīti   ñāṇacariyā   .pe.  nānusayā
caratīti      ñāṇacariyā      rāgavippayuttā      caratīti     ñāṇacariyā
dosavippayuttā     caratīti     ñāṇacariyā     mohavippayuttā     caratīti
ñāṇacariyā   mānavippayuttā   .pe.   diṭṭhivippayuttā   uddhaccavippayuttā
vicikicchāvippayuttā       anusayavippayuttā       kusalehi       kammehi
sampayuttā    akusalehi    kammehi    vippayuttā   sāvajjehi   kammehi
vippayuttā      anavajjehi      kammehi      sampayuttā      kaṇhehi
Kammehi    vippayuttā    sukkehi    kammehi    sampayuttā   sukhudrayehi
kammehi   sampayuttā   dukkhudrayehi   kammehi   vippayuttā   sukhavipākehi
kammehi      sampayuttā      caratīti      ñāṇacariyā     dukkhavipākehi
kammehi   vippayuttā  caratīti  ñāṇacariyā  ñāṇe  1-  caratīti  ñāṇacariyā
ñāṇassa    evarūpā    cariyā   hotīti   ñāṇacariyā   ayaṃ   ñāṇacariyā
viññāṇacariyā    aññāṇacariyā    ñāṇacariyā    2-    taṃ    ñātaṭṭhena
ñāṇaṃ     pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati    cariyāvavatthāne
paññā cariyānānatte ñāṇaṃ.
                       ---------
     [171]   Kathaṃ   catudhammavavatthāne   paññā  bhūminānatte  ñāṇaṃ .
Catasso   bhūmiyo   kāmāvacarā   bhūmi  rūpāvacarā  bhūmi  arūpāvacarā  bhūmi
apariyāpannā bhūmi.
     [172]    Katamā    kāmāvacarā    bhūmi    heṭṭhato   avīcinirayaṃ
pariyantaṃ   karitvā   uparito   paranimmitavasavattī   deve  anto  karitvā
yaṃ   etasmiṃ   anatre   etthāvacarā   ettha   pariyāpannā  khandhadhātu
āyatanā    rūpā   3-   vedanā   saññā   saṅkhārā   viññāṇaṃ   ayaṃ
kāmāvacarā bhūmi.
     [173]   Katamā   rūpāvacarā  bhūmi  heṭṭhato  brahmalokaṃ  pariyantaṃ
karitvā  uparito  akaniṭṭhe  deve  anto  karitvā  yaṃ  etasmiṃ antare
etthāvacarā    ettha    pariyāpannā   samāpannassa   vā   upapannassa
@Footnote: 1 Ma. Yu. ñāte. 2 Ma. Yu. aññā viññāṇacariyā aññā aññāṇacariyā aññā
@ñāṇacariyāti. 3 Ma. rūpaṃ.
Vā    diṭṭhadhammasukhavihārassa    1-   vā   cittacetasikā   dhammā   ayaṃ
rūpāvacarā bhūmi.
     [174]  Katamā  arūpāvacarā  bhūmi  heṭṭhato ākāsānañcāyatanūpage
deve     pariyantaṃ    karitvā    uparito    nevasaññānāsaññāyatanūpage
deve   anto   karitvā   yaṃ   etasmiṃ   antare  ettha  pariyāpannā
samāpannassa    vā    upapannassa    vā    diṭṭhadhammasukhavihārassa    vā
cittacetasikā dhammā ayaṃ arūpāvacarā bhūmi.
     [175]   Katamā   apariyāpannā   bhūmi   apariyāpannā  maggā  ca
phalāni   ca   asaṅkhatā   ca   dhātu   ayaṃ   apariyāpannā   bhūmi   imā
catasso bhūmiyo.
     [176]    Aparāpi    catasso   bhūmiyo   cattāro   satipaṭṭhānā
cattāro    sammappadhānā    cattāro   iddhipādā   cattāri   jhānāni
catasso    appamaññāyo    catasso    arūpāvacarasamāpattiyo    catasso
paṭisambhidā    catasso    paṭipadā    cattāri    ārammaṇāni   cattāro
ariyavaṃsā    2-   cattāri   saṅgahavatthūni   cattāri   cakkāni   cattāri
dhammapadāni     imā    catasso    bhūmiyo    taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati    catudhammavavatthāne   paññā
bhūminānatte ñāṇaṃ.
                       ---------
     [177]   Kathaṃ   navadhammavavatthāne  paññā  dhammanānatte  ñāṇaṃ .
@Footnote: 1 Ma. Yu. vihārissa. evamuparipi. 2 sabbapotthake cattāri ariyavaṃsānīti dissati.
Kathaṃ   dhamme   vavattheti   .   kāmāvacare   dhamme  kusalato  vavattheti
akusalato    vavattheti    abyākatato    vavattheti   rūpāvacare   dhamme
kusalato    vavattheti    abyākatato    vavattheti   arūpāvacare   dhamme
kusalato    vavattheti    abyākatato   vavattheti   apariyāpanne   dhamme
kusalato vavattheti abyākatato vavattheti.
     [178]  Kathaṃ  kāmāvacare  dhamme  kusalato  vavattheti . Akusalato
vavattheti    abyākatato    vavattheti    dasa    kusalakammapathe   kusalato
vavattheti     dasa    akusalakammapathe    akusalato    vavattheti    rūpañca
vipākañca    kiriyañca    abyākatato    vavattheti    evaṃ   kāmāvacare
dhamme kusalato vavattheti akusalato vavattheti abyākatato vavattheti.
     [179]  Kathaṃ  rūpāvacare  dhamme  kusalato  vavattheti. Abyākatato
vavattheti     idhaṭṭhassa     cattāri    jhānāni    kusalato    vavattheti
tatrūpapannassa    cattāri    jhānāni    abyākatato    vavattheti   evaṃ
rūpāvacare dhamme kusalato vavattheti abyākatato vavattheti.
     [180]  Kathaṃ  arūpāvacare  dhamme  kusalato vavattheti. Abyākatato
vavattheti     idhaṭṭhassa     catasso    arūpāvacarasamāpattiyo    kusalato
vavattheti   tatrūpapannassa   catasso   arūpāvacarasamāpattiyo   abyākatato
vavattheti   evaṃ   arūpāvacare   dhamme  kusalato  vavattheti  abyākatato
vavattheti.
     [181]   Kathaṃ   apariyāpanne   dhamme   kusalato   vavattheti  .
Abyākatato   vavattheti   .   cattāro   ariyamagge  kusalato  vavattheti
cattāri   [1]-  sāmaññaphalāni  nibbānañca  abyākatato  vavattheti  evaṃ
apariyāpanne    dhamme    kusalato   vavattheti   abyākatato   vavattheti
evaṃ dhamme vavattheti.
     [182]   Nava   pāmujjamūlakā  2-  dhammā  aniccato  manasikaroto
pāmujjaṃ    jāyati    pamuditassa    pīti    jāyati    pītimanassa    kāyo
passambhati    passaddhakāyo    sukhaṃ   vedeti   sukhino   cittaṃ   samādhiyati
samāhite   citte   yathābhūtaṃ   pajānāti   passati   yathābhūtaṃ  jānaṃ  passaṃ
nibbindati     nibbindaṃ     virajjati     virāgā     vimuccati    dukkhato
manasikaroto   pāmujjaṃ   jāyati   .pe.  anattato  manasikaroto  pāmujjaṃ
jāyati    rūpaṃ    aniccato    manasikaroto    pāmujjaṃ    jāyati    rūpaṃ
dukkhato   manasikaroto   .pe.   rūpaṃ   anattato   .pe.  vedanaṃ  saññaṃ
saṅkhāre   viññāṇaṃ   cakkhuṃ   .pe.   jarāmaraṇaṃ   aniccato  manasikaroto
pāmujjaṃ   jāyati   .pe.   jarāmaraṇaṃ   dukkhato   manasikaroto   pāmujjaṃ
jāyati     jarāmaraṇaṃ     anattato    manasikaroto    pāmujjaṃ    jāyati
pamuditassapīti    jāyati    pītimanassa    kāyo   passambhati   passaddhakāyo
sukhaṃ     vedeti    sukhino    cittaṃ    samādhiyati    samāhite    citte
yathābhūtaṃ    pajānāti    passati    yathābhūtaṃ    jānaṃ    passaṃ   nibbindati
nibbindaṃ    virajjati    virāgā    vimuccati   ime   nava   pāmujjamūlakā
@Footnote: 1 Ma. Yu. ca.. 2 Ma. Yu. sabbattha pāmojjamūlakā.
Dhammā.
     [183]    Nava    yoniso    manasikāramūlakā   dhammā   aniccato
yoniso    manasikaroto    pāmujjaṃ    jāyati   pamuditassa   pīti   jāyati
pītimanassa    kāyo   passambhati   passaddhakāyo   sukhaṃ   vedeti   sukhino
cittaṃ    samādhiyati    samāhitena    cittena    idaṃ   dukkhanti   yathābhūtaṃ
pajānāti   ayaṃ   dukkhasamudayoti   yathābhūtaṃ   pajānāti  ayaṃ  dukkhanirodhoti
yathābhūtaṃ    pajānāti    ayaṃ    dukkhanirodhagāminī    paṭipadāti    yathābhūtaṃ
pajānāti   dukkhato   yoniso   manasikaroto   pāmujjaṃ  jāyati  pamuditassa
pīti     jāyati     pītimanassa     kāyo     passambhati    passaddhakāyo
sukhaṃ vedeti sukhino cittaṃ samādhiyati
     {183.1}   samāhitena  cittena  idaṃ  dukkhanti  yathābhūtaṃ  pajānāti
ayaṃ   dukkhasamudayoti   yathābhūtaṃ   pajānāti   ayaṃ   dukkhanirodhoti  yathābhūtaṃ
pajānāti    ayaṃ    dukkhanirodhagāminī    paṭipadāti    yathābhūtaṃ   pajānāti
anattato   yoniso  manasikaroto  pāmujjaṃ  jāyati  .pe.  rūpaṃ  aniccato
yoniso  manasikaroto  pāmujjaṃ  jāyati  rūpaṃ  dukkhato  yoniso manasikaroto
pāmujjaṃ    jāyati    rūpaṃ   anattato   yoniso   manasikaroto   pāmujjaṃ
jāyati    .pe.   vedanaṃ   saññaṃ   saṅkhāre   viññāṇaṃ   cakkhuṃ   .pe.
Jarāmaraṇaṃ   aniccato   yoniso   manasikaroto  pāmujjaṃ  jāyati  jarāmaraṇaṃ
dukkhato   yoniso   manasikaroto   pāmujjaṃ   jāyati   .pe.   jarāmaraṇaṃ
anattato     yoniso    manasikaroto    pāmujjaṃ    jāyati    pamuditassa
Pīti   jāyati   pītimanassa   kāyo  passambhati  passaddhakāyo  sukhaṃ  vedeti
sukhino   cittaṃ   samādhiyati   samāhitena   cittena  idaṃ  dukkhanti  yathābhūtaṃ
pajānāti   ayaṃ   dukkhasamudayoti   yathābhūtaṃ   pajānāti  ayaṃ  dukkhanirodhoti
yathābhūtaṃ    pajānāti    ayaṃ    dukkhanirodhagāminī    paṭipadāti    yathābhūtaṃ
pajānāti ime nava yoniso manasikāramūlakā dhammā.
     [184]    Nava    nānattā    dhātunānattaṃ    paṭicca   uppajjati
phassanānattaṃ     phassanānattaṃ     paṭicca     uppajjati    vedanānānattaṃ
vedanānānattaṃ     paṭicca    uppajjati    saññānānattaṃ    saññānānattaṃ
paṭicca      uppajjati     saṅkappanānattaṃ     saṅkappanānattaṃ     paṭicca
uppajjati      chandanānattaṃ      chandanānattaṃ      paṭicca     uppajjati
pariḷāhanānattaṃ    pariḷāhanānattaṃ   paṭicca   uppajjati   pariyesanānānattaṃ
pariyesanānānattaṃ    paṭicca    uppajjati    lābhanānattaṃ    ime    nava
nānattā    taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena   paññā   tena
vuccati navadhammavavatthāne paññā dhammanānatte ñāṇaṃ.
                       --------
     [185]  Kathaṃ  abhiññāpaññā  ñātaṭṭhena  1-  ñāṇaṃ. Pariññāpaññā
tīraṇaṭṭhena    2-    ñāṇaṃ   pahānapaññā   pariccāgaṭṭhena   3-   ñāṇaṃ
bhāvanāpaññā  ekarasaṭṭhena  4-  ñāṇaṃ  sacchikiriyāpaññā  phassanaṭṭhena 5-
ñāṇaṃ    ye   ye   dhammā   abhiññātā   honti   te   te   dhammā
@Footnote:1-2-3-4-5 Ma. Yu. ñātaṭṭhe ... phussanaṭṭhe. evamuparipi.
Ñātā   honti   ye   ye   dhammā   pariññātā   honti   te   te
dhammā    tīritā   honti   ye   ye   dhammā   pahīnā   honti   te
te   dhammā   pariccattā   honti   ye   ye  dhammā  bhāvitā  honti
te   te  dhammā  ekarasā  honti  ye  ye  dhammā  sacchikatā  honti
te   te   dhammā   phusitā  honti  taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ  pajānanaṭṭhena
paññā     tena     vuccati     abhiññāpaññā     ñātaṭṭhena     ñāṇaṃ
pariññāpaññā     tīraṇaṭṭhena     ñāṇaṃ    pahānapaññā    pariccāgaṭṭhena
ñāṇaṃ     bhāvanāpaññā     ekarasaṭṭhena     ñāṇaṃ     sacchikiriyāpaññā
phassanaṭṭhena ñāṇaṃ.
                       ---------
     [186]   Kathaṃ   atthanānatte   paññā   atthapaṭisambhide  ñāṇaṃ .
Dhammānānatte     paññā     dhammapaṭisambhide    ñāṇaṃ    niruttinānatte
paññā      niruttipaṭisambhide      ñāṇaṃ     paṭibhāṇanānatte     paññā
paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     {186.1}   Saddhindriyaṃ  dhammo  viriyindriyaṃ  dhammo satindriyaṃ dhammo
samādhindriyaṃ     dhammo    paññindriyaṃ    dhammo    añño    saddhindriyaṃ
dhammo    añño    viriyindriyaṃ    dhammo    añño   satindriyaṃ   dhammo
añño    samādhindriyaṃ    dhammo    añño   paññindriyaṃ   dhammo   yena
ñāṇena    ime   nānā   dhammā   ñātā   teneva   ñāṇena   ime
nānā    dhammā    paṭividitāti   tena   vuccati   dhammanānatte   paññā
Dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [187]   Adhimokkhaṭṭho   attho  paggahaṭṭho  attho  upaṭṭhānaṭṭho
attho   avikkhepaṭṭho   attho  dassanaṭṭho  attho  añño  adhimokkhaṭṭho
attho    añño   paggahaṭṭho   attho   añño   upaṭṭhānaṭṭho   attho
añño    avikkhepaṭṭho    attho   añño   dassanaṭṭho   attho   yena
ñāṇena   ime   nānā  atthā  ñātā  teneva  ñāṇena  ime  nānā
atthā   paṭividitāti   tena  vuccati  atthanānatte  paññā  atthapaṭisambhide
ñāṇaṃ.
     [188]    Pañca    dhamme    sandassetuṃ    byañjananiruttābhilāpā
pañca      atthe      sandassetuṃ     byañjananiruttābhilāpā     aññā
dhammaniruttiyo   aññā   atthaniruttiyo   yena   ñāṇena   imā   nānā
niruttiyo   ñātā  teneva  ñāṇena  imā  nānā  niruttiyo  paṭividitāti
tena      vuccati      niruttinānatte      paññā     niruttipaṭisambhide
ñāṇaṃ.
     [189]   Pañcasu   dhammesu   ñāṇāni   pañcasu   atthesu  ñāṇāni
dasasu      niruttīsu      ñāṇāni     aññāni     dhammesu     ñāṇāni
aññāni    atthesu    ñāṇāni    aññāni    niruttīsu   ñāṇāni   yena
ñāṇena    ime   nānā   ñāṇā   ñātā   teneva   ñāṇena   ime
nānā   ñāṇā   paṭividitāti   tena   vuccati   paṭibhāṇanānatte   paññā
paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [190]   Saddhābalaṃ   dhammo   viriyabalaṃ   dhammo   satibalaṃ   dhammo
samādhibalaṃ    dhammo    paññābalaṃ    dhammo   añño   saddhābalaṃ   dhammo
añño   viriyabalaṃ   dhammo   añño   satibalaṃ   dhammo   añño  samādhibalaṃ
dhammo     añño     paññābalaṃ    dhammo    yena    ñāṇena    ime
nānā    dhammā   ñātā   teneva   ñāṇena   ime   nānā   dhammā
paṭividitāti    tena    vuccati    dhammanānatte   paññā   dhammapaṭisambhide
ñāṇaṃ.
     [191]   Assaddhiye   akampiyaṭṭho  attho  kosajje  akampiyaṭṭho
attho    pamāde    akampiyaṭṭho    attho    uddhacce    akampiyaṭṭho
attho     avijjāya     akampiyaṭṭho    attho    añño    assaddhiye
akampiyaṭṭho     attho    añño    kosajje    akampiyaṭṭho    attho
añño     pamāde     akampiyaṭṭho     attho     añño    uddhacce
akampiyaṭṭho     attho    añño    avijjāya    akampiyaṭṭho    attho
yena    ñāṇena   ime   nānā   atthā   ñātā   teneva   ñāṇena
ime   nānā   atthā   paṭividitāti  tena  vuccati  atthanānatte  paññā
atthapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [192]    Pañca    dhamme    sandassetuṃ    byañjananiruttābhilāpā
pañca      atthe      sandassetuṃ     byañjananiruttābhilāpā     aññā
dhammaniruttiyo   aññā   atthaniruttiyo   yena   ñāṇena   imā   nānā
niruttiyo   ñātā  teneva  ñāṇena  imā  nānā  niruttiyo  paṭividitāti
Tena vuccati niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [193]     Pañcasu     dhammesu    ñāṇāni    pañcasu    atthesu
ñāṇāni    dasasu    niruttīsu    ñāṇāni    aññāni   dhammesu   ñāṇāni
aññāni    atthesu    ñāṇāni    aññāni    niruttīsu   ñāṇāni   yena
ñāṇena    ime   nānā   ñāṇā   ñātā   teneva   ñāṇena   ime
nānā     ñāṇā     paṭividitāti    tena    vuccati    paṭibhāṇanānatte
paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [194]     Satisambojjhaṅgo     dhammo     dhammavicayasambojjhaṅgo
dhammo     viriyasambojjhaṅgo     dhammo     pītisambojjhaṅgo     dhammo
passaddhisambojjhaṅgo       dhammo       samādhisambojjhaṅgo      dhammo
upekkhāsambojjhaṅgo     dhammo    añño    satisambojjhaṅgo    dhammo
añño    dhammavicayasambojjhaṅgo    dhammo    añño    viriyasambojjhaṅgo
dhammo   añño   pītisambojjhaṅgo   dhammo   añño  passaddhisambojjhaṅgo
dhammo       añño       samādhisambojjhaṅgo      dhammo      añño
upekkhāsambojjhaṅgo     dhammo    yena    ñāṇena    ime    nānā
dhammā   ñātā   teneva   ñāṇena   ime   nānā  dhammā  paṭividitāti
tena vuccati dhammanānatte paññā dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [195]   Upaṭṭhānaṭṭho   attho   pavicayaṭṭho   attho  paggahaṭṭho
attho     pharaṇaṭṭho    attho    upasamaṭṭho    attho    avikkhepaṭṭho
attho    paṭisaṅkhānaṭṭho    attho    añño    upaṭṭhānaṭṭho    attho
Añño    pavicayaṭṭho    attho    añño   paggahaṭṭho   attho   añño
pharaṇaṭṭho      attho     añño     upasamaṭṭho     attho     añño
avikkhepaṭṭho     attho    añño    paṭisaṅkhānaṭṭho    attho    yena
ñāṇena    ime   nānā   atthā   ñātā   teneva   ñāṇena   ime
nānā    atthā    paṭividitāti   tena   vuccati   atthanānatte   paññā
atthapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [196]   Satta   dhamme   sandassetuṃ  byañjananiruttābhilāpā  satta
atthe    sandassetuṃ    byañjananiruttābhilāpā    aññā    dhammaniruttiyo
aññā    atthaniruttiyo    yena    ñāṇena   imā   nānā   niruttiyo
ñātā    teneva    ñāṇena    imā   nānā   niruttiyo   paṭividitāti
tena vuccati niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [197]   Sattasu   dhammesu   ñāṇāni   sattasu   atthesu  ñāṇāni
cuddasasu     niruttīsu     ñāṇāni     aññāni     dhammesu     ñāṇāni
aññāni    atthesu    ñāṇāni    aññāni    niruttīsu   ñāṇāni   yena
ñāṇena    ime   nānā   ñāṇā   ñātā   teneva   ñāṇena   ime
nānā     ñāṇā     paṭividitāti    tena    vuccati    paṭibhāṇanānatte
paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [198]   Sammādiṭṭhi   dhammo  sammāsaṅkappo  dhammo  sammāvācā
dhammo      sammākammanto      dhammo      sammāājīvo      dhammo
sammāvāyāmo    dhammo    sammāsati    dhammo    sammāsamādhi   dhammo
Añño     sammādiṭṭhi     dhammo    añño    sammāsaṅkappo    dhammo
añño     sammāvācā    dhammo    añño    sammākammanto    dhammo
añño    sammāājīvo    dhammo    añño    sammāvāyāmo    dhammo
añño    sammāsati    dhammo    añño    sammāsamādhi   dhammo   yena
ñāṇena    ime   nānā   dhammā   ñātā   teneva   ñāṇena   ime
nānā    dhammā    paṭividitāti   tena   vuccati   dhammanānatte   paññā
dhammapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [199]     Dassanaṭṭho     attho     abhiniropanaṭṭho     attho
pariggahaṭṭho    attho    samuṭṭhānaṭṭho    attho   vodānaṭṭho   attho
paggahaṭṭho      attho      upaṭṭhānaṭṭho     attho     avikkhepaṭṭho
attho     añño     dassanaṭṭho    attho    añño    abhiniropanaṭṭho
attho     añño     pariggahaṭṭho    attho    añño    samuṭṭhānaṭṭho
attho    añño    vodānaṭṭho   attho   añño   paggahaṭṭho   attho
añño     upaṭṭhānaṭṭho    attho    añño    avikkhepaṭṭho    attho
yena    ñāṇena   ime   nānā   atthā   ñātā   teneva   ñāṇena
ime    nānā    atthā    paṭividitāti   tena   vuccati   atthanānatte
paññā atthapaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [200]   Aṭṭha   dhamme   sandassetuṃ  byañjananiruttābhilāpā  aṭṭha
atthe    sandassetuṃ    byañjananiruttābhilāpā    aññā    dhammaniruttiyo
aññā    atthaniruttiyo    yena    ñāṇena   imā   nānā   niruttiyo
Ñātā    teneva    ñāṇena    imā   nānā   niruttiyo   paṭividitāti
tena vuccati niruttinānatte paññā niruttipaṭisambhide ñāṇaṃ.
     [201]   Aṭṭhasu   dhammesu   ñāṇāni   aṭṭhasu   atthesu  ñāṇāni
soḷasasu     niruttīsu     ñāṇāni     aññāni     dhammesu     ñāṇāni
aññāni    atthesu    ñāṇāni    aññāni    niruttīsu   ñāṇāni   yena
ñāṇena   ime   nānā  ñāṇā  ñātā  teneva  ñāṇena  ime  nānā
ñāṇā     paṭividitāti     tena    vuccati    paṭibhāṇanānatte    paññā
paṭibhāṇapaṭisambhide    ñāṇaṃ    taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena
paññā     tena    vuccati    atthanānatte    paññā    atthapaṭisambhide
ñāṇaṃ    dhammanānatte   paññā   dhammapaṭisambhide   ñāṇaṃ   niruttinānatte
paññā         niruttipaṭisambhide         ñāṇaṃ        paṭibhāṇanānatte
paññā paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ.
                       --------
     [202]    Kathaṃ    vihāranānatte    paññā    vihāraṭṭhe   ñāṇaṃ
samāpattinānatte    paññā    samāpattaṭṭhe    ñāṇaṃ    vihārasamāpatti-
nānatte paññā vihārasamāpattaṭṭhe ñāṇaṃ.
     {202.1}    Nimittaṃ  bhayato  sampassamāno  animitte  adhimuttattā
phussa  phussa  vayaṃ  passati  animitto  vihāro  paṇidhiṃ  bhayato  sampassamāno
appaṇihite    adhimuttattā    phussa    phussa   vayaṃ   passati   appaṇihito
vihāro        abhinivesaṃ      bhayato      sampassamāno      suññate
Adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati suññato vihāro.
     [203]   Nimittaṃ   bhayato   sampassamāno   animitte  adhimuttattā
pavattaṃ    ajjhupekkhitvā    nirodhaṃ    nibbānaṃ    animittaṃ   āvajjitvā
samāpajjati    animittā    samāpatti    paṇidhiṃ    bhayato    sampassamāno
appaṇihite    adhimuttattā    pavattaṃ   ajjhupekkhitvā   nirodhaṃ   nibbānaṃ
appaṇihitaṃ      āvajjitvā     samāpajjati     appaṇihitā     samāpatti
abhinivesaṃ    bhayato    sampassamāno    suññate    adhimuttattā   pavattaṃ
ajjhupekkhitvā    nirodhaṃ    nibbānaṃ   suññataṃ   āvajjitvā   samāpajjati
suññatā samāpatti.
     [204]   Nimittaṃ   bhayato   sampassamāno   animitte  adhimuttattā
phussa   phussa   vayaṃ   passati   pavattaṃ   ajjhupekkhitvā   nirodhaṃ  nibbānaṃ
animittaṃ     āvajjitvā     samāpajjati     animittā    vihārasamāpatti
paṇidhiṃ   bhayato   sampassamāno   appaṇihite   adhimuttattā   phussa   phussa
vayaṃ    passati    pavattaṃ   ajjhupekkhitvā   nirodhaṃ   nibbānaṃ   appaṇihitaṃ
āvajjitvā     samāpajjati    appaṇihitā    vihārasamāpatti    abhinivesaṃ
bhayato    sampassamāno    suññate    adhimuttattā   phussa   phussa   vayaṃ
passati     pavattaṃ     ajjhupekkhitvā     nirodhaṃ     nibbānaṃ    suññataṃ
āvajjitvā samāpajjati suññatā vihārasamāpatti.
     [205]   Rūpanimittaṃ   bhayato  sampassamāno  animitte  adhimuttattā
phussa     phussa     vayaṃ     passati    animitto    vihāro    rūpapaṇidhiṃ
Bhayato    sampassamāno   appaṇihite   adhimuttattā   phussa   phussa   vayaṃ
passati    appaṇihito    vihāro    rūpābhinivesaṃ   bhayato   sampassamāno
suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati suññato vihāro.
     [206]   Rūpanimittaṃ   bhayato  sampassamāno  animitte  adhimuttattā
pavattaṃ    ajjhupekkhitvā    nirodhaṃ    nibbānaṃ    animittaṃ   āvajjitvā
samāpajjati    animittā    samāpatti    rūpapaṇidhiṃ   bhayato   sampassamāno
appaṇihite    adhimuttattā    pavattaṃ   ajjhupekkhitvā   nirodhaṃ   nibbānaṃ
appaṇihitaṃ      āvajjitvā     samāpajjati     appaṇihitā     samāpatti
rūpābhinivesaṃ      bhayato     sampassamāno     suññate     adhimuttattā
pavattaṃ       ajjhupekkhitvā       nirodhaṃ       nibbānaṃ       suññataṃ
āvajjitvā samāpajjati suññatā samāpatti.
     [207]   Rūpanimittaṃ   bhayato  sampassamāno  animitte  adhimuttattā
phussa   phussa   vayaṃ   passati   pavattaṃ   ajjhupekkhitvā   nirodhaṃ  nibbānaṃ
animittaṃ     āvajjitvā     samāpajjati     animittā    vihārasamāpatti
rūpapaṇidhiṃ      bhayato      sampassamāno     appaṇihite     adhimuttattā
phussa   phussa   vayaṃ   passati   pavattaṃ   ajjhupekkhitvā   nirodhaṃ  nibbānaṃ
appaṇihitaṃ     āvajjitvā    samāpajjati    appaṇihitā    vihārasamāpatti
rūpābhinivesaṃ    bhayato    sampassamāno    suññate   adhimuttattā   phussa
phussa    vayaṃ    passati    pavattaṃ    ajjhupekkhitvā    nirodhaṃ   nibbānaṃ
suññataṃ āvajjitvā samāpajjati suññatā vihārasamāpatti.
     [208]    Vedanānimittaṃ    .pe.    saññānimittaṃ   saṅkhāranimittaṃ
viññāṇanimittaṃ cakkhuṃ .pe..
     {208.1}     Jarāmaraṇanimittaṃ   bhayato   sampassamāno   animitte
adhimuttattā   phussa  phussa  vayaṃ  passati  animitto  vihāro  jarāmaraṇapaṇidhiṃ
bhayato    sampassamāno   appaṇihite   adhimuttattā   phussa   phussa   vayaṃ
passati   appaṇihito   vihāro   jarāmaraṇābhinivesaṃ   bhayato  sampassamāno
suññate adhimuttattā phussa phussa vayaṃ passati suññato vihāro.
     [209]    Jarāmaraṇanimittaṃ    bhayato    sampassamāno    animitte
adhimuttattā    pavattaṃ    ajjhupekkhitvā    nirodhaṃ    nibbānaṃ   animittaṃ
āvajjitvā     samāpajjati     animittā     samāpatti    jarāmaraṇapaṇidhiṃ
bhayato   sampassamāno   appaṇihite   adhimuttattā  pavattaṃ  ajjhupekkhitvā
nirodhaṃ    nibbānaṃ    appaṇihitaṃ    āvajjitvā   samāpajjati   appaṇihitā
samāpatti     jarāmaraṇābhinivesaṃ     bhayato     sampassamāno    suññate
adhimuttattā      pavattaṃ      ajjhupekkhitvā      nirodhaṃ      nibbānaṃ
suññataṃ āvajjitvā samāpajjati suññatā samāpatti.
     [210]    Jarāmaraṇanimittaṃ    bhayato    sampassamāno    animitte
adhimuttattā    phussa    phussa    vayaṃ   passati   pavattaṃ   ajjhupekkhitvā
nirodhaṃ    nibbānaṃ    animittaṃ    āvajjitvā    samāpajjati    animittā
vihārasamāpatti    jarāmaraṇapaṇidhiṃ    bhayato    sampassamāno    appaṇihite
Adhimuttattā    phussa    phussa    vayaṃ   passati   pavattaṃ   ajjhupekkhitvā
nirodhaṃ    nibbānaṃ    appaṇihitaṃ    āvajjitvā   samāpajjati   appaṇihitā
vihārasamāpatti    jarāmaraṇābhinivesaṃ    bhayato    sampassamāno   suññate
adhimuttattā    phussa    phussa    vayaṃ   passati   pavattaṃ   ajjhupekkhitvā
nirodhaṃ     nibbānaṃ     suññataṃ    āvajjitvā    samāpajjati    suññatā
vihārasamāpatti       añño       animitto      vihāro      añño
appaṇihito     vihāro     añño     suññato     vihāro     aññā
animittā     samāpatti     aññā    appaṇihitā    samāpatti    aññā
suññatā    samāpatti    aññā    animittā    vihārasamāpatti    aññā
appaṇihitā     vihārasamāpatti     aññā     suññatā    vihārasamāpatti
taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
vihāranānatte     paññā     vihāraṭṭhe     ñāṇaṃ    samāpattinānatte
paññā     samāpattaṭṭhe     ñāṇaṃ     vihārasamāpattinānatte    paññā
vihārasamāpattaṭṭhe ñāṇaṃ.
                       --------
     [211]    Kathaṃ    avikkhepaparisuddhattā   āsavasamucchede   paññā
ānantarikasamādhismiṃ ñāṇaṃ.
     {211.1}  Nekkhammavasena  cittassekaggatā  avikkhepo samādhi tassa
samādhissa   vasena   uppajjati   ñāṇaṃ   tena   ñāṇena  āsavā  khīyanti
iti   paṭhamaṃ   samatho   pacchā   ñāṇaṃ   tena   ñāṇena  āsavānaṃ  khayo
Hoti    tena   vuccati   avikkhepaparisuddhattā   āsavasamucchede   paññā
ānantarikasamādhismiṃ 1- ñāṇaṃ.
     [212]   Āsavāti   katame   te  āsavā  kāmāsavo  bhavāsavo
diṭṭhāsavo avijjāsavo.
     {212.1}  Katthete  āsavā khīyanti. Sotāpattimaggena anavaseso
diṭṭhāsavo    khīyati    apāyagamanīyo   kāmāsavo   khīyati   apāyagamanīyo
bhavāsavo    khīyati    apāyagamanīyo    avijjāsavo    khīyati   etthete
āsavā    khīyanti    sakadāgāmimaggena   oḷāriko   kāmāsavo   khīyati
tadekaṭṭho   bhavāsavo   khīyati  tadekaṭṭho  avijjāsavo  khīyati  etthete
āsavā    khīyanti    anāgāmimaggena    anavaseso   kāmāsavo   khīyati
tadekaṭṭho   bhavāsavo   khīyati  tadekaṭṭho  avijjāsavo  khīyati  etthete
āsavā   khīyanti  arahattamaggena  anavaseso  bhavāsavo  khīyati  anavaseso
avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti.
     [213]  Abyāpādavasena  .pe.  ālokasaññāvasena avikkhepavasena
dhammavavatthānavasena     ñāṇavasena     pāmujjavasena     paṭhamajjhānavasena
dutiyajjhānavasena           tatiyajjhānavasena          catutthajjhānavasena
ākāsānañcāyatanasamāpattivasena viññāṇañcāyatanasamāpatti-
vasena      ākiñcaññāyatanasamāpattivasena      nevasaññānāsaññāyatana-
samāpattivasena            paṭhavīkasiṇavasena           āpokasiṇavasena
@Footnote: 1 ānantariya samādhisminti vā pāṭho dissati.
Tejokasiṇavasena     vāyokasiṇavasena     nīlakasiṇavasena     pītakasiṇavasena
lohitakasiṇavasena          odātakasiṇavasena          ākāsakasiṇavasena
viññāṇakasiṇavasena          buddhānussativasena         dhammānussativasena
saṅghānussativasena          sīlānussativasena          cāgānussativasena
devatānussativasena         ānāpānassativasena         maraṇassativasena
kāyagatāsativasena upasamānussativasena
     {213.1}     uddhumātakasaññāvasena    vinīlakasaññāvasena   vipubbaka-
saññāvasena         vicchiddakasaññāvasena        vikkhāyitakasaññāvasena
vikkhittakasaññāvasena      hatavikkhittakasaññāvasena      lohitakasaññāvasena
puḷavakasaññāvasena     aṭṭhikasaññāvasena     dīghaṃ    assāsavasena    dīghaṃ
passāsavasena  rassaṃ  assāsavasena  rassaṃ  passāsavasena  sabbakāyapaṭisaṃvedī
assāsavasena       sabbakāyapaṭisaṃvedī      passāsavasena      passambhayaṃ
kāyasaṅkhāraṃ    assāsavasena    passambhayaṃ    kāyasaṅkhāraṃ   passāsavasena
pītipaṭisaṃvedī    assāsavasena   pītipaṭisaṃvedī   passāsavasena   sukhapaṭisaṃvedī
assāsavasena     sukhapaṭisaṃvedī     passāsavasena     cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī
assāsavasena      cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī      passāsavasena     passambhayaṃ
cittasaṅkhāraṃ    assāsavasena    passambhayaṃ    cittasaṅkhāraṃ   passāsavasena
cittapaṭisaṃvedī       assāsavasena      cittapaṭisaṃvedī      passāsavasena
abhippamodayaṃ      cittaṃ      assāsavasena      abhippamodayaṃ      cittaṃ
passāsavasena   samādahaṃ   cittaṃ   .pe.   vimocayaṃ   cittaṃ  aniccānupassī
Virāgānupassī      nirodhānupassī     paṭinissaggānupassī     assāsavasena
paṭinissaggānupassī            passāsavasena           cittassekaggatā
avikkhepo    samādhi    tassa    samādhissa    vasena   uppajjati   ñāṇaṃ
tena   ñāṇena   āsavā   khīyanti   iti   paṭhamaṃ   samatho  pacchā  ñāṇaṃ
tena  ñāṇena  āsavānaṃ  khayo  hoti  tena  vuccati  avikkhepaparisuddhattā
āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhismiṃ ñāṇaṃ.
     [214]   Āsavāti   katame   te  āsavā  kāmāsavo  bhavāsavo
diṭṭhāsavo avijjāsavo.
     {214.1}  Katthete  āsavā khīyanti. Sotāpattimaggena anavaseso
diṭṭhāsavo    khīyati    apāyagamanīyo   kāmāsavo   khīyati   apāyagamanīyo
bhavāsavo    khīyati    apāyagamanīyo    avijjāsavo    khīyati   etthete
āsavā khīyanti.
     {214.2}  Sakadāgāmimaggena  oḷāriko kāmāsavo khīyati tadekaṭṭho
bhavāsavo khīyati tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti.
     {214.3}   Anāgāmimaggena  anavaseso kāmāsavo khīyati tadekaṭṭho
bhavāsavo khīyati tadekaṭṭho avijjāsavo khīyati etthete āsavā khīyanti.
     {214.4}   Arahattamaggena  anavaseso  bhavāsavo  khīyati anavaseso
avijjāsavo    khīyati    etthete   āsavā   khīyanti   taṃ   ñātaṭṭhena
Ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena   vuccati   avikkhepaparisuddhattā
āsavasamucchede paññā ānantarikasamādhismiṃ ñāṇaṃ.
                       --------
     [215]    Kathaṃ    dassanādhipateyyaṃ    santo   ca   vihārādhigamo
paṇītādhimuttatā    paññā   araṇavihāre   ñāṇaṃ   .   dassanādhipateyyanti
aniccānupassanā    dassanādhipateyyaṃ    dukkhānupassanā    dassanādhipateyyaṃ
anattānupassanā       dassanādhipateyyaṃ      rūpe      aniccānupassanā
dassanādhipateyyaṃ     rūpe    dukkhānupassanā    dassanādhipateyyaṃ    rūpe
anattānupassanā     dassanādhipateyyaṃ     vedanāya    .pe.    saññāya
saṅkhāresu   viññāṇe   cakkhusmiṃ   .pe.   jarāmaraṇe   aniccānupassanā
dassanādhipateyyaṃ      jarāmaraṇe     dukkhānupassanā     dassanādhipateyyaṃ
jarāmaraṇe anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ.
     [216]   Santo   ca   vihārādhigamoti   suññato  vihāro  santo
vihārādhigamo   animitto   vihāro   santo   vihārādhigamo   appaṇihito
vihāro santo vihārādhigamo.
     {216.1}   Paṇītādhimuttatāti   suññate  adhimuttatā  paṇītādhimuttatā
animitte     adhimuttatā     paṇītādhimuttatā    appaṇihite    adhimuttatā
paṇītādhimuttatā.
     {216.2}   Araṇavihāroti   paṭhamajjhānaṃ   araṇavihāro   dutiyajjhānaṃ
araṇavihāro    tatiyajjhānaṃ    araṇavihāro    catutthajjhānaṃ    araṇavihāro
Ākāsānañcāyatanasamāpatti araṇavihāro .pe.
Nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti araṇavihāro
     {216.3}  araṇavihāroti  kenatthena  araṇavihāro . Paṭhamajjhānena
nīvaraṇe    haratīti   araṇavihāro   dutiyajjhānena   vitakkavicāre   haratīti
araṇavihāro   tatiyajjhānena   pītiṃ   haratīti   araṇavihāro  catutthajjhānena
sukhadukkhe      haratīti     araṇavihāro     ākāsānañcāyatanasamāpattiyā
rūpasaññaṃ      paṭighasaññaṃ      nānattasaññaṃ      haratīti      araṇavihāro
viññāṇañcāyatanasamāpattiyā        ākāsānañcāyatanasaññaṃ        haratīti
araṇavihāro       ākiñcaññāyatanasamāpattiyā       viññāṇañcāyatanasaññaṃ
haratīti          araṇavihāro         nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā
ākiñcaññāyatanasaññaṃ     haratīti     araṇavihāro     ayaṃ    araṇavihāro
taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
dassanādhipateyyaṃ     santo     ca     vihārādhigamo     paṇītādhimuttatā
paññā araṇavihāre ñāṇaṃ.
                       ---------
     [217]   Kathaṃ  dvīhi  balehi  samannāgatattā  tayo  ca  saṅkhārānaṃ
paṭippassaddhiyā     soḷasahi     ñāṇacariyāhi     navahi     samādhicariyāhi
vasībhāvatāpaññā nirodhasamāpattiyā ñāṇaṃ.
     {217.1} Dvīhi balehīti dve balāni samathabalaṃ vipassanābalaṃ.
     [218]    Katamaṃ    samathabalaṃ    nekkhammavasena    cittassekaggatā
Avikkhepo    samathabalaṃ    abyāpādavasena   cittassekaggatā   avikkhepo
samathabalaṃ    ālokasaññāvasena    cittassekaggatā   avikkhepo   samathabalaṃ
avikkhepavasena     cittassekaggatā     avikkhepo    samathabalaṃ    .pe.
Paṭinissaggānupassī      assāsavasena     cittassekaggatā     avikkhepo
samathabalaṃ      paṭinissaggānupassī      passāsavasena      cittassekaggatā
avikkhepo samathabalaṃ.
     [219]  Samathabalanti  kenatthena  samathabalaṃ  .  paṭhamajjhānena nīvaraṇe
na   kampatīti  samathabalaṃ  dutiyajjhānena  vitakkavicāre  na  kampatīti  samathabalaṃ
tatiyajjhānena  pītiyā  na  kampatīti  samathabalaṃ  catutthajjhānena  sukhadukkhe  na
kampatīti      samathabalaṃ      ākāsānañcāyatanasamāpattiyā     rūpasaññāya
paṭighasaññāya       nānattasaññāya       na      kampatīti      samathabalaṃ
viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññāya
na         kampatīti        samathabalaṃ        ākiñcaññāyatanasamāpattiyā
viññāṇañcāyatanasaññāya     na     kampatīti     samathabalaṃ     nevasaññā-
nāsaññāyatanasamāpattiyā          ākiñcaññāyatanasaññāya          na
kampatīti   samathabalaṃ   uddhacce   ca   uddhaccasahagatakilese  ca  khandhe  ca
na kampati na calati na vedhatīti samathabalaṃ idaṃ samathabalaṃ.
     [220]    Katamaṃ    vipassanābalaṃ    aniccānupassanā   vipassanābalaṃ
dukkhānupassanā      vipassanābalaṃ      anattānupassanā      vipassanābalaṃ
nibbidānupassanā      vipassanābalaṃ      virāgānupassanā     vipassanābalaṃ
Nirodhānupassanā     vipassanābalaṃ     paṭinissaggānupassanā    vipassanābalaṃ
rūpe   aniccānupassanā   vipassanābalaṃ  .pe.  rūpe  paṭinissaggānupassanā
vipassanābalaṃ    vedanāya    .pe.    saññāya    saṅkhāresu   viññāṇe
cakkhusmiṃ    .pe.   jarāmaraṇe   aniccānupassanā   vipassanābalaṃ   .pe.
Jarāmaraṇe paṭinissaggānupassanā vipassanābalaṃ.
     [221]  Vipassanābalanti  kenatthena vipassanābalaṃ. Aniccānupassanāya
niccasaññāya      na      kampatīti     vipassanābalaṃ     dukkhānupassanāya
sukhasaññāya      na      kampatīti     vipassanābalaṃ     anattānupassanāya
attasaññāya      na     kampatīti     vipassanābalaṃ     nibbidānupassanāya
nandiyā    na   kampatīti   vipassanābalaṃ   virāgānupassanāya   rāge   na
kampatīti    vipassanābalaṃ    nirodhānupassanāya    samudaye    na   kampatīti
vipassanābalaṃ     paṭinissaggānupassanāya     ādāne     na     kampatīti
vipassanābalaṃ   avijjāya   ca   avijjāsahagatakilese   ca   khandhe  ca  na
kampati na calati na vedhatīti vipassanābalaṃ idaṃ vipassanābalaṃ.
     [222]    Tayo    ca    saṅkhārānaṃ   paṭippassaddhiyāti   katamesaṃ
tiṇṇannaṃ    saṅkhārānaṃ    paṭippassaddhiyā   .   dutiyajjhānaṃ   samāpannassa
vitakkavicārā     vacīsaṅkhārā    paṭippassaddhā    honti    catutthajjhānaṃ
samāpannassa    assāsapassāsā    kāyasaṅkhārā   paṭippassaddhā   honti
saññāvedayitanirodhaṃ     samāpannassa     saññā     ca    vedanā    ca
cittasaṅkhārā    paṭippassaddhā    honti   imesaṃ   tiṇṇannaṃ   saṅkhārānaṃ
Paṭippassaddhiyā.
     [223]  Soḷasahi  ñāṇacariyāhīti  katamāhi  soḷasahi  ñāṇacariyāhi .
Aniccānupassanā ñāṇacariyā dukkhānupassanā
ñāṇacariyā       anattānupassanā      ñāṇacariyā      nibbidānupassanā
ñāṇacariyā       virāgānupassanā      ñāṇacariyā      nirodhānupassanā
ñāṇacariyā     paṭinissaggānupassanā     ñāṇacariyā     vivaṭṭanānupassanā
ñāṇacariyā     sotāpattimaggo     ñāṇacariyā     sotāpattiphalasamāpatti
ñāṇacariyā     sakadāgāmimaggo     ñāṇacariyā     sakadāgāmiphalasamāpatti
ñāṇacariyā      anāgāmimaggo      ñāṇacariyā     anāgāmiphalasamāpatti
ñāṇacariyā       arahattamaggo      ñāṇacariyā      arahattaphalasamāpatti
ñāṇacariyā imāhi soḷasahi ñāṇacariyāhi.
     [224]   Navahi   samādhicariyāhīti  katamāhi  navahi  samādhicariyāhi .
Paṭhamajjhānaṃ     samādhicariyā     dutiyajjhānaṃ    samādhicariyā    tatiyajjhānaṃ
samādhicariyā    catutthajjhānaṃ    samādhicariyā    ākāsānañcāyatanasamāpatti
viññāṇañcāyatanasamāpatti ākiñcaññāyatanasamāpatti
nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti         samādhicariyā         paṭhamajjhānaṃ
paṭilābhatthāya   vitakko   ca  vicāro  ca  pīti  ca  sukhañca  cittekaggatā
ca    .pe.    nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ   paṭilābhatthāya   vitakko
ca vicāro ca pīti ca sukhañca cittekaggatā ca imāhi navahi samādhicariyāhi.
     [225]    Vasīti   pañca   vasiyo   āvajjanāvasī   samāpajjanāvasī
adhiṭṭhānavasī   vuṭṭhānavasī  paccavekkhaṇāvasī  .  paṭhamajjhānaṃ  yatthicchakaṃ  1-
yadicchakaṃ    yāvaticchakaṃ    āvajjati   āvajjanāya   dandhāyitattaṃ   natthīti
āvajjanāvasī    paṭhamajjhānaṃ    yatthicchakaṃ    yadicchakaṃ    2-   yāvaticchakaṃ
samāpajjati     samāpajjanāya    dandhāyitattaṃ    natthīti    samāpajjanāvasī
paṭhamajjhānaṃ    yatthicchakaṃ    yadicchakaṃ   yāvaticchakaṃ   adhiṭṭhāti   adhiṭṭhāne
dandhāyitattaṃ    natthīti    adhiṭṭhānavasī   paṭhamajjhānaṃ   yatthicchakaṃ   yadicchakaṃ
yāvaticchakaṃ    vuṭṭhāti    vuṭṭhāne    dandhāyitattaṃ   natthīti   vuṭṭhānavasī
paṭhamajjhānaṃ   yatthicchakaṃ   yadicchakaṃ  yāvaticchakaṃ  paccavekkhati  paccavekkhaṇāya
dandhāyitattaṃ      natthīti     paccavekkhaṇāvasī     dutiyajjhānaṃ     .pe.
Nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti     yatthicchakaṃ     yadicchakaṃ     yāvaticchakaṃ
āvajjati     āvajjanāya     dandhāyitattaṃ     natthīti     āvajjanāvasī
nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti     yatthicchakaṃ     yadicchakaṃ     yāvaticchakaṃ
samāpajjati   .pe.   adhiṭṭhāti   vuṭṭhāti   paccavekkhati   paccavekkhaṇāya
dandhāyitattaṃ     natthīti     paccavekkhaṇāvasī    imā    pañca    vasiyo
taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
dvīhi   balehi   samannāgatattā   tayo   ca   saṅkhārānaṃ  paṭippassaddhiyā
soḷasahi     ñāṇacariyāhi     navahi     samādhicariyāhi    vasībhāvatāpaññā
nirodhasamāpattiyā ñāṇaṃ.
@Footnote: 1 Sī. Yu. yathicchakaṃ. 2 yadicchakanti vā yathicchakanti vā pāṭho.
                       --------
     [226]   Kathaṃ  sampajānassa  pavattapariyādāne  paññā  parinibbāne
ñāṇaṃ    .    idha    sampajāno   nekkhammena   kāmacchandassa   pavattaṃ
pariyādiyati     abyāpādena     byāpādassa     pavattaṃ     pariyādiyati
ālokasaññāya     thīnamiddhassa     pavattaṃ     pariyādiyati    avikkhepena
uddhaccassa   pavattaṃ   pariyādiyati   dhammavavatthānena   vicikicchāya   .pe.
Ñāṇena    avijjāya    pāmujjena   aratiyā   paṭhamajjhānena   nīvaraṇānaṃ
pavattaṃ    pariyādiyati    .pe.   arahattamaggena   sabbakilesānaṃ   pavattaṃ
pariyādiyati   atha   vā  pana  sampajānassa  anupādisesāya  nibbānadhātuyā
nibbāyantassa    1-    idañceva    cakkhupavattaṃ    pariyādiyati   aññañca
cakkhupavattaṃ     na     uppajjati     idañceva     sotapavattaṃ    .pe.
Ghānapavattaṃ     jivhāpavattaṃ     kāyapavattaṃ     manopavattaṃ    pariyādiyati
aññañca      manopavattaṃ     na     uppajjati     idaṃ     sampajānassa
pavattapariyādāne    paññā    parinibbāne    ñāṇaṃ    taṃ    ñātaṭṭhena
ñāṇaṃ     pajānanaṭṭhena     paññā     tena     vuccati    sampajānassa
pavattapariyādāne paññā parinibbāne ñāṇaṃ.
                       ---------
     [227]    Kathaṃ    sabbadhammānaṃ    sammāsamucchede   nirodhe   ca
anupaṭṭhānatāpaññā samasīsaṭṭhe ñāṇaṃ.
     {227.1}  Sabbadhammānanti  pañcakkhandhā  dvādasāyatanāni  aṭṭhārasa
@Footnote: 1 parinibbāyantassātipi pāṭho.
Dhātuyo    kusalā    dhammā    akusalā    dhammā   abyākatā   dhammā
kāmāvacarā    dhammā    rūpāvacarā    dhammā    arūpāvacarā    dhammā
apariyāpannā dhammā.
     [228]    Sammāsamucchedeti    nekkhammena   kāmacchandaṃ   sammā
samucchindati      abyāpādena      byāpādaṃ     sammā     samucchindati
ālokasaññāya    thīnamiddhaṃ   sammā   samucchindati   avikkhepena   uddhaccaṃ
sammā    samucchindati    dhammavavatthānena   vicikicchaṃ   sammā   samucchindati
ñāṇena    avijjaṃ    sammā    samucchindati   pāmujjena   aratiṃ   sammā
samucchindati    paṭhamajjhānena    nīvaraṇe    sammā    samucchindati   .pe.
Arahattamaggena sabbakilese sammā samucchindati.
     [229]     Nirodheti     nekkhammena    kāmacchandaṃ    nirodheti
abyāpādena     byāpādaṃ     nirodheti     ālokasaññāya    thīnamiddhaṃ
nirodheti   avikkhepena   uddhaccaṃ   nirodheti   dhammavavatthānena  vicikicchaṃ
nirodheti   ñāṇena   avijjaṃ   nirodheti   pāmujjena   aratiṃ   nirodheti
paṭhamajjhānena   nīvaraṇe   nirodheti   .pe.  arahattamaggena  sabbakilese
nirodheti.
     [230]    Anupaṭṭhānatāti    nekkhammaṃ   paṭiladdhassa   kāmacchando
na    upaṭṭhāti    abyāpādaṃ   paṭiladdhassa   byāpādo   na   upaṭṭhāti
ālokasaññaṃ     paṭiladdhassa     thīnamiddhaṃ    na    upaṭṭhāti    avikkhepaṃ
paṭiladdhassa    uddhaccaṃ    na    upaṭṭhāti    dhammavavatthānaṃ    paṭiladdhassa
Vicikicchā   na   upaṭṭhāti   ñāṇaṃ   paṭiladdhassa   avijjā   na  upaṭṭhāti
pāmujjaṃ    paṭiladdhassa   arati   na   upaṭṭhāti   paṭhamajjhānaṃ   paṭiladdhassa
nīvaraṇā   na   upaṭṭhanti   .pe.   arahattamaggaṃ  paṭiladdhassa  sabbakilesā
na upaṭṭhanti 1-.
     [231]    Samanti    kāmacchandassa    pahīnattā   nekkhammaṃ   samaṃ
byāpādassa    pahīnattā    abyāpādo    samaṃ   thīnamiddhassa   pahīnattā
ālokasaññā     samaṃ     uddhaccassa    pahīnattā    avikkhepo    samaṃ
vicikicchāya    pahīnattā    dhammavavatthānaṃ    samaṃ    avijjāya   pahīnattā
ñāṇaṃ     samaṃ     aratiyā    pahīnattā    pāmujjaṃ    samaṃ    nīvaraṇānaṃ
pahīnattā     paṭhamajjhānaṃ    samaṃ    .pe.    sabbakilesānaṃ    pahīnattā
arahattamaggo samaṃ.
     [232]    Sīsanti    terasa    sīsāni    palibodhasīsañca    taṇhā
bandhanasīsañca   2-   māno  parāmāsasīsañca  diṭṭhi  vikkhepasīsañca  uddhaccaṃ
kilesasīsañca     avijjā     adhimokkhasīsañca     saddhā     paggahasīsañca
viriyaṃ       upaṭṭhānasīsañca       sati      avikkhepasīsañca      samādhi
dassanasīsañca     paññā     pavattasīsañca     jīvitindriyaṃ     gocarasīsañca
vimokkho     saṅkhārasīsañca     nirodho     taṃ     ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena    paññā   tena   vuccati   sabbadhammānaṃ   sammāsamucchede
nirodhe ca anupaṭṭhānatāpaññā samasīsaṭṭhe ñāṇaṃ.
                    --------
@Footnote: 1 Ma. upaṭṭhahanti. 2 Ma. Yu. vinibandhana ....
     [233]   Kathaṃ  puthunānattatejapariyādāne  1-  paññā  sallekhaṭṭhe
ñāṇaṃ.
     {233.1}   Puthūti   rāgo  puthu  doso  puthu  moho  puthu  kodho
upanāho   makkho   paḷāso   issā  macchariyaṃ  māyā  sāṭheyyaṃ  thambho
sārambho   māno   atimāno   mado   pamādo  sabbe  kilesā  sabbe
duccaritā sabbe abhisaṅkhārā sabbe bhavagāmikammā puthu.
     [234]    Nānattekattanti    kāmacchando    nānattaṃ   nekkhammaṃ
ekattaṃ    byāpādo    nānattaṃ    abyāpādo    ekattaṃ    thīnamiddhaṃ
nānattaṃ    ālokasaññā    ekattaṃ    uddhaccaṃ    nānattaṃ   avikkhepo
ekattaṃ    vicikicchā    nānattaṃ    dhammavavatthānaṃ    ekattaṃ    avijjā
nānattaṃ    ñāṇaṃ    ekattaṃ    arati    nānattaṃ    pāmujjaṃ    ekattaṃ
nīvaraṇā    nānattaṃ    paṭhamajjhānaṃ   ekattaṃ   .pe.   sabbe   kilesā
nānattaṃ arahattamaggo ekattaṃ.
     [235]    Tejoti    pañca    tejā    caraṇatejo    guṇatejo
paññātejo     puññatejo     dhammatejo    caraṇatejena    tejitattā
dussīlyatejaṃ     pariyādiyati     guṇatejena     tejitattā     aguṇatejaṃ
pariyādiyati    paññātejena    2-    tejitattā    duppaññātejaṃ   3-
pariyādiyati     puññatejena     tejitattā     apuññatejaṃ    pariyādiyati
dhammatejena tejitattā adhammatejaṃ pariyādiyati.
     [236]     Sallekhoti    kāmacchando    asallekho    nekkhammaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. puthunānattekattatejapariyādāne. evamuparipi. 2-3 Ma. Yu. paññatejena ...
@duppaññatejaṃ.
Sallekho    byāpādo   asallekho   abyāpādo   sallekho   thīnamiddhaṃ
asallekho      ālokasaññā     sallekho     uddhaccaṃ     asallekho
avikkhepo     sallekho     vicikicchā     asallekho     dhammavavatthānaṃ
sallekho   avijjā   asallekho   ñāṇaṃ   sallekho   arati   asallekho
pāmujjaṃ   sallekho   nīvaraṇā   asallekho  paṭhamajjhānaṃ  sallekho  .pe.
Sabbakilesā    asallekho    arahattamaggo   sallekho   taṃ   ñātaṭṭhena
ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena   paññā   tena   vuccati  puthunānattatejapariyādāne
paññā sallekhaṭṭhe ñāṇaṃ.
                        -------
     [237]   Kathaṃ   asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe   paññā   viriyārambhe
ñāṇaṃ   .   anuppannānaṃ   pāpakānaṃ   akusalānaṃ   dhammānaṃ   anuppādāya
asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe    paññā    viriyārambhe   ñāṇaṃ   uppannānaṃ
pāpakānaṃ    akusalānaṃ   dhammānaṃ   pahānāya   asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe
paññā     viriyārambhe     ñāṇaṃ    anuppannānaṃ    kusalānaṃ    dhammānaṃ
uppādāya      asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe      paññā     viriyārambhe
ñāṇaṃ   uppannānaṃ   kusalānaṃ  dhammānaṃ  ṭhitiyā  asammosāya  bhiyyobhāvāya
vepullāya      bhāvanāya     pāripūriyā     asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe
paññā viriyārambhe ñāṇaṃ.
     [238]       Anuppannassa       kāmacchandassa      anuppādāya
asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe    paññā    viriyārambhe   ñāṇaṃ   uppannassa
kāmacchandassa      pahānāya      asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe     paññā
viriyārambhe      ñāṇaṃ     anuppannassa     nekkhammassa     uppādāya
asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe    paññā    viriyārambhe   ñāṇaṃ   uppannassa
nekkhammassa   ṭhitiyā   asammosāya   bhiyyobhāvāya   .pe.   pāripūriyā
asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe     paññā    viriyārambhe    ñāṇaṃ    .pe.
Anuppannānaṃ    sabbakilesānaṃ    anuppādāya   asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe
paññā    viriyārambhe    ñāṇaṃ    uppannānaṃ   sabbakilesānaṃ   pahānāya
asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe     paññā    viriyārambhe    ñāṇaṃ    .pe.
Anuppannassa    arahattamaggassa    uppādāya   asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe
paññā      viriyārambhe      ñāṇaṃ      uppannassa     arahattamaggassa
ṭhitiyā   asammosāya   bhiyyobhāvāya   vepullāya   bhāvanāya  pāripūriyā
asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe     paññā     viriyārambhe     ñāṇaṃ     taṃ
ñātaṭṭhena     ñāṇaṃ     pajānanaṭṭhena     paññā     tena     vuccati
asallīnattapahitattapaggahaṭṭhe paññā viriyārambhe ñāṇaṃ.
                       ---------
     [239]     Kathaṃ     nānādhammappakāsanatāpaññā    atthasandassane
ñāṇaṃ    .    nānādhammāti   pañcakkhandhā   dvādasāyatanāni   aṭṭhārasa
dhātuyo    kusalā    dhammā    akusalā    dhammā   abyākatā   dhammā
Kāmāvacarā     dhammā    rūpāvacarā    dhammā    arūpavacarā    dhammā
apariyāpannā dhammā.
     [240]   Pakāsanatāti   rūpaṃ   aniccato   pakāseti  rūpaṃ  dukkhato
pakāseti    rūpaṃ    anattato    pakāseti    vedanaṃ   saññaṃ   saṅkhāre
viññāṇaṃ    cakkhuṃ   .pe.   jarāmaraṇaṃ   aniccato   pakāseti   jarāmaraṇaṃ
dukkhato pakāseti jarāmaraṇaṃ anattato pakāseti.
     [241]   Atthasandassaneti  kāmacchandaṃ  pajahanto  nekkhammatthaṃ  1-
sandasseti   byāpādaṃ   pajahanto   abyāpādatthaṃ   sandasseti   thīnamiddhaṃ
pajahanto      ālokasaññatthaṃ     sandasseti     uddhaccaṃ     pajahanto
avikkhepatthaṃ     sandasseti     vicikicchaṃ    pajahanto    dhammavavatthānatthaṃ
sandasseti   avijjaṃ   pajahanto   ñāṇatthaṃ   sandasseti   aratiṃ  pajahanto
pāmujjatthaṃ      sandasseti     nīvaraṇe     pajahanto     paṭhamajjhānatthaṃ
sandasseti   .pe.   sabbakilese   pajahanto  arahattamaggatthaṃ  sandasseti
taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena    vuccati
nānādhammappakāsanatāpaññā atthasandassane ñāṇaṃ.
                       ---------
     [242]    Kathaṃ    sabbadhammānaṃ   ekasaṅgahatānānattekattapaṭivedhe
paññā dassanavisuddhiñāṇaṃ.
     {242.1}  Sabbadhammānanti pañcakkhandhā .pe. Apariyāpannā dhammā.
@Footnote: 1 Sī. nekkhammattantyādi pāṭho dissati.
     {242.2}    Ekasaṅgahatāti  dvādasahi  ākārehi  sabbe  dhammā
ekasaṅgahitā   1-   tathaṭṭhena   anattaṭṭhena   saccaṭṭhena  paṭivedhaṭṭhena
abhijānanaṭṭhena    parijānanaṭṭhena    dhammaṭṭhena   dhātaṭṭhena   ñātaṭṭhena
sacchikiriyaṭṭhena     phusanaṭṭhena     abhisamayaṭṭhena     imehi    dvādasahi
ākārehi sabbe dhammā ekasaṅgahitā.
     {242.3}    Nānattekattanti   kāmacchando   nānattaṃ   nekkhammaṃ
ekattaṃ .pe. Sabbakilesā nānattaṃ arahattamaggo ekattaṃ.
     {242.4}  Paṭivedheti  dukkhasaccaṃ pariññāpaṭivedhaṃ paṭivijjhati samudayasaccaṃ
pahānappaṭivedhaṃ    paṭivijjhati    nirodhasaccaṃ   sacchikiriyāpaṭivedhaṃ   paṭivijjhati
maggasaccaṃ bhāvanāpaṭivedhaṃ paṭivijjhati.
     {242.5}    Dassanavisuddhīti   sotāpattimaggakkhaṇe  dassanaṃ  visujjhati
sotāpattiphalakkhaṇe    dassanaṃ    visuddhaṃ    sakadāgāmimaggakkhaṇe    dassanaṃ
visujjhati    sakadāgāmiphalakkhaṇe    dassanaṃ    visuddhaṃ    anāgāmimaggakkhaṇe
dassanaṃ   visujjhati   anāgāmiphalakkhaṇe   dassanaṃ   visuddhaṃ  arahattamaggakkhaṇe
dassanaṃ   visujjhati   arahattaphalakkhaṇe  dassanaṃ  visuddhaṃ  taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena  paññā  tena  vuccati sabbadhammānaṃ ekasaṅgahatānānattekatta-
paṭivedhe paññā dassanavisuddhiñāṇaṃ.
                       ---------
     [243]   Kathaṃ   viditattā   paññā   khantiñāṇaṃ  .  rūpaṃ  aniccato
@Footnote: 1 Yu. ekasaṅgahatā. evamuparipi.
Viditaṃ    rūpaṃ    dukkhato    viditaṃ    rūpaṃ    anattato   viditaṃ   yaṃ   yaṃ
viditaṃ   taṃ   taṃ   khamatīti   viditattā   paññā   khantiñāṇaṃ   vedanaṃ   1-
saññaṃ    saṅkhāre    viññāṇaṃ    cakkhuṃ    .pe.   jarāmaraṇaṃ   aniccato
viditaṃ    jaramaraṇaṃ    dukkhato    viditaṃ    jarāmaraṇaṃ    anattato    viditaṃ
yaṃ   yaṃ   viditaṃ   taṃ   taṃ   khamatīti   viditattā   paññā   khantiñāṇaṃ   taṃ
ñātaṭṭhena     ñāṇaṃ     pajānanaṭṭhena     paññā     tena     vuccati
viditattā paññā khantiñāṇaṃ.
                       ---------
     [244]   Kathaṃ   phuṭṭhattā   paññā   pariyogāhane  2-  ñāṇaṃ .
Rūpaṃ   aniccato   phusati   rūpaṃ   dukkhato   phusati   rūpaṃ   anattato  phusati
yaṃ   yaṃ   phusati   taṃ   taṃ  pariyogāhatīti  phuṭṭhattā  paññā  pariyogāhane
ñāṇaṃ     vedanaṃ     saññaṃ     saṅkhāre    viññāṇaṃ    cakkhuṃ    .pe.
Jarāmaraṇaṃ    aniccato    phusati    dukkhato    phusati    anattato   phusati
yaṃ   yaṃ   phusati   taṃ   taṃ  pariyogāhatīti  phuṭṭhattā  paññā  pariyogāhane
ñāṇaṃ     taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena
vuccati phuṭṭhattā paññā pariyogāhane ñāṇaṃ.
                       ---------
     [245]    Kathaṃ   samodahane   paññā   padesavihāre   ñāṇaṃ  .
Micchādiṭṭhipaccayāpi     vedayitaṃ     micchādiṭṭhivūpasamapaccayāpi     vedayitaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. vedanā ... viññāṇaṃ. 2 pariyogahanetipi pāṭho.
Sammādiṭṭhipaccayāpi     vedayitaṃ     sammādiṭṭhivūpasamapaccayāpi     vedayitaṃ
micchāsaṅkappapaccayāpi        vedayitaṃ        micchāsaṅkappavūpasamapaccayāpi
vedayitaṃ    sammāsaṅkappapaccayāpi    vedayitaṃ   sammāsaṅkappavūpasamapaccayāpi
vedayitaṃ   .pe.  micchāvimuttipaccayāpi  vedayitaṃ  micchāvimuttivūpasamapaccayāpi
vedayitaṃ     sammāvimuttipaccayāpi    vedayitaṃ    sammāvimuttivūpasamapaccayāpi
vedayitaṃ     chandapaccayāpi     vedayitaṃ    chandavūpasamapaccayāpi    vedayitaṃ
vitakkapaccayāpi   vedayitaṃ   vitakkavūpasamapaccayāpi   vedayitaṃ  saññāpaccayāpi
vedayitaṃ saññāvūpasamapaccayāpi vedayitaṃ chando ca avūpasanto hoti
     {245.1}  vitakkā  1-  ca  avūpasantā honti saññā ca avūpasantā
honti  tappaccayāpi  vedayitaṃ  chando  ca  vūpasanto  hoti  vitakkā 2- ca
avūpasantā   honti   saññā   2-   ca  avūpasantā  honti  tappaccayāpi
vedayitaṃ    chando    ca    vūpasanto   hoti   vitakkā   ca   vūpasantā
honti      saññā      ca     avūpasantā     honti     tappaccayāpi
vedayitaṃ    chando    ca    vūpasanto   hoti   vitakkā   ca   vūpasantā
honti     saññā     ca     vūpasantā    honti    na    tappaccayāpi
vedayitaṃ   appattassa   pattiyā   atthi   āyavaṃ  3-  tasmiṃ  4-  ṭhāne
anuppatte     tappaccayāpi     vedayitaṃ     taṃ     ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. vitakko ... hoti. evamuparipi. 2 Sī. sabbavāresu vitakkāti ca
@saññāti ca ime pāṭhā ekavacanantā dissanti. 3 āyāvantipi pāṭho.
@Ma. āsavaṃ. 4 Ma. Yu. tasmiṃpi.
Pajānanaṭṭhena     paññā     tena     vuccati     samodahane    paññā
padesavihāre ñāṇaṃ.
                       --------
     [246]    Kathaṃ   adhipatattā   paññā   saññāvivaṭṭe   ñāṇaṃ  .
Nekkhammādhipatattā    paññā   kāmacchandato   saññāya   vivaṭṭatīti   1-
adhipatattā     paññā     saññāvivaṭṭe    ñāṇaṃ    abyāpādādhipatattā
paññā     byāpādato    saññāya    vivaṭṭatīti    adhipatattā    paññā
saññāvivaṭṭe     ñāṇaṃ    ālokasaññādhipatattā    paññā    thīnamiddhato
saññāya     vivaṭṭatīti    adhipatattā    paññā    saññāvivaṭṭe    ñāṇaṃ
avikkhepādhipatattā     paññā     uddhaccato     saññāya     vivaṭṭatīti
adhipatattā    paññā    saññāvivaṭṭe    ñāṇaṃ    dhammavavatthānādhipatattā
paññā       vicikicchāya       saññāya      vivaṭṭatīti      adhipatattā
paññā       saññāvivaṭṭe      ñāṇaṃ      ñāṇādhipatattā      paññā
avijjāya    saññāya    vivaṭṭatīti    adhipatattā   paññā   saññāvivaṭṭe
ñāṇaṃ    pāmujjādhipatattā    paññā    aratiyā    saññāya    vivaṭṭatīti
adhipatattā     paññā     saññāvivaṭṭe    ñāṇaṃ    paṭhamajjhānādhipatattā
paññā     nīvaraṇehi     saññāya     vivaṭṭatīti    adhipatattā    paññā
saññāvivaṭṭe     ñāṇaṃ     .pe.     arahattamaggādhipatattā     paññā
sabbakilesehi   saññāya   vivaṭṭatīti   adhipatattā   paññā   saññāvivaṭṭe
@Footnote: 1 Sī. sabbavāresu saññāvivatte vivattatīti.
Ñāṇaṃ   taṃ   ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena   paññā   tena   vuccati
adhipatattā paññā saññāvivaṭṭe ñāṇaṃ.
                     --------
     [247]    Kathaṃ    nānatte   paññā   cetovivaṭṭe   ñāṇaṃ  .
Kāmacchando   nānattaṃ   nekkhammaṃ   ekattaṃ   nekkhammekattaṃ   cetayato
kāmacchandato    cittaṃ    vivaṭṭatīti    nānatte   paññā   cetovivaṭṭe
ñāṇaṃ    byāpādo   nānattaṃ   abyāpādo   ekattaṃ   abyāpādekattaṃ
cetayato     byāpādato     cittaṃ    vivaṭṭatīti    nānatte    paññā
cetovivaṭṭe    ñāṇaṃ    thīnamiddhaṃ    nānattaṃ    ālokasaññā   ekattaṃ
ālokasaññekattaṃ   cetayato   thīnamiddhato   cittaṃ   vivaṭṭatīti   nānatte
paññā     cetovivaṭṭe     ñāṇaṃ    .pe.    sabbakilesā    nānattaṃ
arahattamaggo    ekattaṃ    arahattamaggekattaṃ   cetayato   sabbakilesehi
cittaṃ    vivaṭṭatīti    nānatte    paññā    cetovivaṭṭe    ñāṇaṃ   taṃ
ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena   paññā   tena   vuccati   nānatte
paññā cetovivaṭṭe ñāṇaṃ.
     [248]    Kathaṃ    adhiṭṭhāne   paññā   cittavivaṭṭe   ñāṇaṃ  .
Kāmacchandaṃ   pajahanto   nekkhammavasena   cittaṃ   adhiṭṭhātīti   adhiṭṭhāne
paññā    cittavivaṭṭe    ñāṇaṃ   byāpādaṃ   pajahanto   abyāpādavasena
cittaṃ     adhiṭṭhātīti     adhiṭṭhāne     paññā    cittavivaṭṭe    ñāṇaṃ
thīnamiddhaṃ   pajahanto   ālokasaññāvasena   cittaṃ   adhiṭṭhātīti  adhiṭṭhāne
Paññā     cittavivaṭṭe     ñāṇaṃ    .pe.    sabbakilese    pajahanto
arahattamaggavasena   cittaṃ   adhiṭṭhātīti   adhiṭṭhāne   paññā  cittavivaṭṭe
ñāṇaṃ     taṃ    ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena    paññā    tena
vuccati adhiṭṭhāne paññā cittavivaṭṭe ñāṇaṃ.
                       ---------
     [249]   Kathaṃ   suññate   paññā   ñāṇavivaṭṭe   ñāṇaṃ  .  cakkhuṃ
suññaṃ   attena   vā   attaniyena   vā   niccena   vā   dhuvena  vā
sassatena  vā  avipariṇāmadhammena  vāti  yathābhūtaṃ  pajānato 1- passato ca
kāmābhinivesato   2-   ñāṇaṃ   vivaṭṭatīti   suññate  paññā  ñāṇavivaṭṭe
ñāṇaṃ    sotaṃ    suññaṃ    .pe.    ghānaṃ    suññaṃ    jivhā    suññā
kāyo   suñño   mano   suñño  attena  vā  attaniyena  vā  niccena
vā   dhuvena   vā   sassatena   vā   avipariṇāmadhammena  vāti  yathābhūtaṃ
pajānato   passato   ca  kāmābhinivesato  3-  ñāṇaṃ  vivaṭṭatīti  suññate
paññā      ñāṇavivaṭṭe      ñāṇaṃ      taṃ      ñātaṭṭhena     ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena      paññā     tena     vuccati     suññate     paññā
ñāṇavivaṭṭe ñāṇaṃ.
                      ----------
     [250]   Kathaṃ   vossagge   paññā   vimokkhavivaṭṭe   ñāṇaṃ  .
Nekkhammena    kāmacchandaṃ    vossajjatīti    4-    vossagge   paññā
@Footnote: 1 Ma. Yu. jānato. evamuparipi. 2 Ma. Yu. cakkhābhinivesato. 3 Ma. Yu.
@manābhinivesato. 4 Sī. vossajjatīti vossajatīti dve pāṭhā dissanti.
Vimokkhavivaṭṭe     ñāṇaṃ     abyāpādena     byāpādaṃ    vossajjatīti
vossagge      paññā     vimokkhavivaṭṭe     ñāṇaṃ     ālokasaññāya
thīnamiddhaṃ    vossajjatīti    vossagge    paññā   vimokkhavivaṭṭe   ñāṇaṃ
avikkhepena   uddhaccaṃ   vossajjatīti   vossagge  paññā  vimokkhavivaṭṭe
ñāṇaṃ    dhammavavatthānena    vicikicchaṃ   vossajjatīti   vossagge   paññā
vimokkhavivaṭṭe     ñāṇaṃ     .pe.     arahattamaggena     sabbakilese
vossajjatīti     vossagge     paññā    vimokkhavivaṭṭe    ñāṇaṃ    taṃ
ñātaṭṭhena     ñāṇaṃ     pajānanaṭṭhena     paññā     tena     vuccati
vossagge paññā vimokkhavivaṭṭe ñāṇaṃ.
                       --------
     [251]   Kathaṃ   tathaṭṭhe   paññā  saccavivaṭṭe  ñāṇaṃ  .  dukkhassa
pīḷanaṭṭhaṃ   saṅkhataṭṭhaṃ   santāpaṭṭhaṃ   vipariṇāmaṭṭhaṃ   parijānanto   vivaṭṭatīti
tathaṭṭhe     paññā     saccavivaṭṭe    ñāṇaṃ    samudayassa    āyuhanaṭṭhaṃ
nidānaṭṭhaṃ    saññogaṭṭhaṃ    palibodhaṭṭhaṃ    pajahanto   vivaṭṭatīti   tathaṭṭhe
paññā     saccavivaṭṭe    ñāṇaṃ    nirodhassa    nissaraṇaṭṭhaṃ    vivekaṭṭhaṃ
asaṅkhataṭṭhaṃ    amataṭṭhaṃ    sacchikaronto    vivaṭṭatīti    tathaṭṭhe   paññā
saccavivaṭṭe     ñāṇaṃ    maggassa    niyyānaṭṭhaṃ    hetaṭṭhaṃ    dassanaṭṭhaṃ
ādhipateyyaṭṭhaṃ   bhāvento   vivaṭṭatīti   tathaṭṭhe   paññā   saccavivaṭṭe
ñāṇaṃ    saññāvivaṭṭo   1-   cetovivaṭṭo   cittavivaṭṭo   ñāṇavivaṭṭo
@Footnote: 1 Sī. saññāvivattotyādi pāṭho dissati.
Vimokkhavivaṭṭo    saccavivaṭṭo    sañjānanto   vivaṭṭatīti   saññāvivaṭṭo
cetayanto     vivaṭṭatīti     cetovivaṭṭo     vijānanto     vivaṭṭatīti
cittavivaṭṭo      ñāṇaṃ      karonto      vivaṭṭatīti      ñāṇavivaṭṭo
vossajjanto     vivaṭṭatīti     vimokkhavivaṭṭo     tathaṭṭhe    vivaṭṭatīti
saccavivaṭṭo.
     [252]    Yattha    saññāvivaṭṭo    tattha   cetovivaṭṭo   yattha
cetovivaṭṭo   tattha   saññāvivaṭṭo   yattha  saññāvivaṭṭo  cetovivaṭṭo
tattha     cittavivaṭṭo    yattha    cittavivaṭṭo    tattha    saññāvivaṭṭo
cetovivaṭṭo         yattha        saññāvivaṭṭo        cetovivaṭṭo
cittavivaṭṭo     tattha     ñāṇavivaṭṭo    yattha    ñāṇavivaṭṭo    tattha
saññāvivaṭṭo     cetovivaṭṭo    cittavivaṭṭo    yattha    saññāvivaṭṭo
cetovivaṭṭo     cittavivaṭṭo    ñāṇavivaṭṭo    tattha    vimokkhavivaṭṭo
yattha   vimokkhavivaṭṭo   tattha   saññāvivaṭṭo  cetovivaṭṭo  cittavivaṭṭo
ñāṇavivaṭṭo     yattha     saññāvivaṭṭo    cetovivaṭṭo    cittavivaṭṭo
ñāṇavivaṭṭo   vimokkhavivaṭṭo   tattha   saccavivaṭṭo   yattha   saccavivaṭṭo
tattha     saññāvivaṭṭo     cetovivaṭṭo    cittavivaṭṭo    ñāṇavivaṭṭo
vimokkhavivaṭṭo   taṃ   ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena   paññā   tena
vuccati tathaṭṭhe paññā saccavivaṭṭe ñāṇaṃ.
                       ---------
     [253]   Kathaṃ   kāyampi   cittampi   ekavavatthānatā   sukhasaññañca
lahusaññañca   adhiṭṭhānavasena   ijjhanaṭṭhe   paññā   iddhividhe   ñāṇaṃ .
Idha   bhikkhu   chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ   iddhipādaṃ   bhāveti  1-
viriyasamādhi    .pe.    cittasamādhi    .pe.   vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhāra-
samannāgataṃ    iddhipādaṃ   bhāveti   so   imesu   catūsu   iddhipādesu
cittaṃ    paribhāveti   paridameti   muduṃ   karoti   kammaniyaṃ   so   imesu
catūsu   iddhipādesu  cittaṃ  paribhāvetvā  2-  paridametvā  muduṃ  karitvā
kammaniyaṃ   kāyampi   citte   samodahati   cittampi  kāye  samodahati  3-
kāyavasena     cittaṃ    pariṇāmeti    cittavasena    kāyaṃ    pariṇāmeti
kāyavasena cittaṃ adhiṭṭhāti cittavasena kāyaṃ adhiṭṭhāti
     {253.1}   kāyavasena   cittaṃ   pariṇāmetvā   cittavasena  kāyaṃ
pariṇāmetvā    kāyavasena    cittaṃ    adhiṭṭhahitvā   cittavasena   kāyaṃ
adhiṭṭhahitvā      sukhasaññañca     lahusaññañca     kāye     okkamitvā
viharati    so   tathā   bhāvitena   cittena   parisuddhena   pariyodātena
iddhividhañāṇāya    cittaṃ    abhinīharati    abhininnāmeti   so   anekavihitaṃ
iddhividhaṃ   paccanubhoti   ekopi   hutvā   bahudhā  hoti  bahudhāpi  hutvā
eko  hoti  āvibhāvaṃ  tirobhāvaṃ  tirokuḍḍaṃ  4-  tiropākāraṃ tiropabbataṃ
asajjamāno   gacchati   seyyathāpi   ākāse   paṭhaviyāpi  ummujjanimmujjaṃ
karoti   seyyathāpi   udake   udakepi   abhijjamāne  gacchati  seyyathāpi
@Footnote: 1 katthaci paribhāveti. 2 bhāvetvā. 3 samādahatītipi pāṭho. 4 Ma. tirokuṭṭaṃ.
Paṭhaviyaṃ   ākāsepi   pallaṅkena  caṅkamati  1-  seyyathāpi  pakkhī  sakuṇo
imepi     candimasuriye     evaṃmahiddhike    evaṃmahānubhāve    pāṇinā
parimasati   2-  parimajjati  yāva  brahmalokāpi  kāyena  vasaṃ  vatteti  taṃ
ñātaṭṭhena    ñāṇaṃ    pajānanaṭṭhena   paññā   tena   vuccati   kāyampi
cittampi         ekavavatthānatā        sukhasaññañca        lahusaññañca
adhiṭṭhānavasena ijjhanaṭṭhe paññā iddhividhe ñāṇaṃ.
                       --------
     [254]    Kathaṃ    vitakkavipphāravasena    nānattekattasaddanimittānaṃ
pariyogāhane   paññā   sotadhātuvisuddhiñāṇaṃ   .   idha  bhikkhu  chandasamādhi
viriyasamādhi         cittasamādhi        vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ
iddhipādaṃ    bhāveti    so    imesu    catūsu    iddhipādesu    cittaṃ
paribhāveti    paridameti   muduṃ   karoti   kammaniyaṃ   so   imesu   catūsu
iddhipādesu    cittaṃ    paribhāvetvā    paridametvā    muduṃ    karitvā
kammaniyaṃ   dūrepi   saddānaṃ   3-   saddanimittaṃ   manasi  karoti  santikepi
saddānaṃ     saddanimittaṃ     manasi    karoti    oḷārikānaṃpi    saddānaṃ
saddanimittaṃ   manasi   karoti   sukhumakānaṃpi  4-  saddānaṃ  saddanimittaṃ  manasi
karoti     saṇhasaṇhānaṃpi     saddānaṃ     saddanimittaṃ    manasi    karoti
puratthimāya    disāya   saddānaṃ   saddanimittaṃ   manasi   karoti   pacchimāya
disāya    saddānaṃ    saddanimittaṃ    manasi    karoti   uttarāya   disāya
@Footnote: 1 Ma. Yu. kamati. 2 Ma. parāmasati. 3 Sī. sabbattha sattānanti pāṭho.
@4 Ma. Yu. sukhumānampi.
Saddānaṃ    saddanimittaṃ    manasi    karoti   dakkhiṇāya   disāya   saddānaṃ
saddanimittaṃ   manasi   karoti   puratthimāyapi  anudisāya  saddānaṃ  saddanimittaṃ
manasi    karoti    pacchimāyapi   anudisāya   saddānaṃ   saddanimittaṃ   manasi
karoti    uttarāyapi   anudisāya   saddānaṃ   saddanimittaṃ   manasi   karoti
dakkhiṇāyapi     anudisāya     saddānaṃ     saddanimittaṃ    manasi    karoti
heṭṭhimāyapi   disāya   saddānaṃ   saddanimittaṃ   manasi   karoti  uparimāyapi
disāya   saddānaṃ   saddanimittaṃ   manasi   karoti   so   tathā   bhāvitena
cittena   parisuddhena   pariyodātena   sotadhātuyā   visuddhiñāṇāya  cittaṃ
abhinīharati    abhininnāmeti    so    dibbāya    sotadhātuyā   visuddhāya
atikkantamānusikāya   ubho   sadde   suṇāti   dibbe   ca   mānuse  ca
ye   dūre   [1]-   santike   ca  taṃ  ñātaṭṭhena  ñāṇaṃ  pajānanaṭṭhena
paññā    tena   vuccati   vitakkavipphāravasena   nānattekattasaddanimittānaṃ
pariyogāhane paññā sotadhātuvisuddhiñāṇaṃ.
                       ---------
     [255]  Kathaṃ  tiṇṇaṃ  cittānaṃ  vipphārattā  indriyānaṃ  pasādavasena
nānattekattaviññāṇacariyāpariyogāhane     paññā    cetopariyañāṇaṃ   .
Idha       bhikkhu       chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ       iddhipādaṃ
bhāveti    viriyasamādhi    .pe.    cittasamādhi    .pe.   vīmaṃsāsamādhi-
padhānasaṅkhārasamannāgataṃ    iddhipādaṃ    bhāveti    so   imesu   catūsu
iddhipādesu    cittaṃ    paribhāveti   paridameti   muduṃ   karoti   kammaniyaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. ca.
So   imesu   catūsu  iddhipādesu  cittaṃ  paribhāvetvā  paridametvā  muduṃ
karitvā   kammaniyaṃ   evaṃ  jānāti  1-  idaṃ  rūpaṃ  somanassindriyasamuṭṭhitaṃ
idaṃ   rūpaṃ   domanassindriyasamuṭṭhitaṃ  idaṃ  rūpaṃ  upekkhindriyasamuṭṭhitanti
so     tathā     bhāvitena     cittena    parisuddhena    pariyodātena
cetopariyañāṇāya    cittaṃ   abhinīharati   abhininnāmeti   so   parasattānaṃ
parapuggalānaṃ    cetasā    ceto    paricca    pajānāti   sarāgaṃ   vā
cittaṃ    sarāgaṃ   cittanti   pajānāti   vītarāgaṃ   vā   cittaṃ   vītarāgaṃ
cittanti   pajānāti   sadosaṃ   vā   cittaṃ   sadosaṃ   cittanti  pajānāti
vītadosaṃ    vā    cittaṃ   samohaṃ   vā   cittaṃ   vītamohaṃ   vā   cittaṃ
saṅkhittaṃ    vā   cittaṃ   vikkhittaṃ   vā   cittaṃ   mahaggataṃ   vā   cittaṃ
amahaggataṃ   vā   cittaṃ   sauttaraṃ   vā   cittaṃ   anuttaraṃ   vā   cittaṃ
samāhitaṃ    vā   cittaṃ   asamāhitaṃ   vā   cittaṃ   vimuttaṃ   vā   cittaṃ
avimuttaṃ    vā   cittaṃ   adhimuttaṃ   2-   vā   cittaṃ   anadhimuttaṃ   vā
cittaṃ    anadhimuttaṃ   cittanti   3-   pajānāti   taṃ   ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena    paññā   tena   vuccati   tiṇṇaṃ   cittānaṃ   vipphārattā
indriyānaṃ       pasādavasena      nānattekattaviññāṇacariyāpariyogāhane
paññā cetopariyañāṇaṃ.
                      ----------
     [256]  Kathaṃ  paccayapavattānaṃ  dhammānaṃ nānattekattakammavipphāravasena
pariyogāhane      paññā      pubbenivāsānussatiñāṇaṃ      .     idha
@Footnote: 1 Ma. Yu. pajānāti. 2-3 Po. Ma. Yu. ime pāṭhā na dissanti.
Bhikkhu   chandasamādhi   .pe.   muduṃ   karitvā   kammaniyaṃ   evaṃ  pajānāti
imasmiṃ    sati    idaṃ    hoti   imassuppādā   idaṃ   uppajjati   yadidaṃ
avijjāpaccayā    saṅkhārā    saṅkhārapaccayā   viññāṇaṃ   viññāṇapaccayā
nāmarūpaṃ        nāmarūpapaccayā        saḷāyatanaṃ       saḷāyatanapaccayā
phasso   phassapaccayā   vedanā   vedanāpaccayā   taṇhā   taṇhāpaccayā
upādānaṃ       upādānapaccayā      bhavo      bhavapaccayā      jāti
jātipaccayā    jarāmaraṇaṃ    sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā    sambhavanti
evametassa    kevalassa   dukkhakkhandhassa   samudayo   hoti   so   tathā
bhāvitena   cittena   parisuddhena  pariyodātena  pubbenivāsānussatiñāṇāya
cittaṃ    abhinīharati    abhininnāmeti    so    anekavihitaṃ    pubbenivāsaṃ
anussarati
     {256.1}   seyyathīdaṃ   ekaṃpi   jātiṃ   dvepi  jātiyo  tissopi
jātiyo    catassopi    jātiyo    pañcapi    jātiyo   dasapi   jātiyo
vīsampi     jātiyo     tiṃsampi     jātiyo     cattārīsampi    jātiyo
paññāsampi    jātiyo    jātisatampi    jātisahassampi    jātisatasahassampi
anekepi      saṃvaṭṭakappe     anekepi     vivaṭṭakappe     anekepi
saṃvaṭṭavivaṭṭakappe    amutrāsiṃ    evaṃnāmo    evaṃgotto   evaṃvaṇṇo
evamāhāro   evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī   evamāyupariyanto  so  tato  cuto
amutra    udapādiṃ    tatrāpāsiṃ   evaṃnāmo   evaṃgotto   evaṃvaṇṇo
evamāhāro    evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī    evamāyupariyanto    so   tato
cuto   idhūpapannoti   iti   sākāraṃ   sauddesaṃ  anekavihitaṃ  pubbenivāsaṃ
Anussarati     taṃ     ñātaṭṭhena     ñāṇaṃ     pajānanaṭṭhena     paññā
tena   vuccati   paccayapavattānaṃ   dhammānaṃ   nānattekattakammavipphāravasena
pariyogāhane paññā pubbenivāsānussatiñāṇaṃ.
                       --------
     [257]      Kathaṃ      obhāsavasena     nānattekattarūpanimittānaṃ
dassanaṭṭhe    paññā    dibbacakkhuñāṇaṃ    .   idha   bhikkhu   chandasamādhi-
padhānasaṅkhārasamannāgataṃ  iddhipādaṃ  bhāveti  viriyasamādhi  .pe. Cittasamādhi
.pe.    vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgataṃ    iddhipādaṃ   bhāveti   so
imesu   catūsu   iddhipādesu   cittaṃ   paribhāveti  paridameti  muduṃ  karoti
kammaniyaṃ    so    imesu    catūsu   iddhipādesu   cittaṃ   paribhāvetvā
paridametvā    muduṃ    karitvā   kammaniyaṃ   ālokasaññaṃ   manasi   karoti
divāsaññaṃ   adhiṭṭhāti   yathā   divā   tathā   ratti   yathā  ratti  tathā
divā   iti   vivaṭena   cetasā   apariyonaddhena   sappabhāsaṃ  1-  cittaṃ
bhāveti   so   tathā   bhāvitena   cittena   parisuddhena   pariyodātena
sattānaṃ    cutūpapātañāṇāya    cittaṃ    abhinīharati    abhininnāmeti   so
dibbena    cakkhunā    visuddhena    atikkantamānusakena   satte   passati
cavamāne   upapajjamāne   hīne   paṇīte   suvaṇṇe   dubbaṇṇe   sugate
duggate   yathākammūpage   satte   pajānāti  ime  vata  bhonto  sattā
kāyaduccaritena   samannāgatā   vacīduccaritena  samannāgatā  manoduccaritena
@Footnote: 1 Sī. sammābhāvaṃ.
Samannāgatā    ariyānaṃ    upavādakā    micchādiṭṭhikā   micchādiṭṭhikamma-
samādānā    te    kāyassa    bhedā   parammaraṇā   apāyaṃ   duggatiṃ
vinipātaṃ  nirayaṃ  upapannā  ime  vā  pana  bhonto  sattā  kāyasucaritena
samannāgatā    vacīsucaritena    samannāgatā   manosucaritena   samannāgatā
ariyānaṃ      anupavādakā     sammādiṭṭhikā     sammādiṭṭhikammasamādānā
te   kāyassa   bhedā   parammaraṇā  sugatiṃ  saggaṃ  lokaṃ  upapannāti  iti
dibbena    cakkhunā    visuddhena    atikkantamānusakena   satte   passati
cavamāne   upapajjamāne   hīne   paṇīte   suvaṇṇe   dubbaṇṇe   sugate
duggate    yathākammūpage    satte   pajānāti   taṃ   ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ
pajānanaṭṭhena    paññā   tena   vuccati   obhāsavasena   nānattekatta-
rūpanimittānaṃ dassanaṭṭhe paññā dibbacakkhuñāṇaṃ.
                       --------
     [258]    Kathaṃ    catusaṭṭhiyā   ākārehi   tiṇṇannaṃ   indriyānaṃ
vasībhāvatāpaññā āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ.
     {258.1}  Katamesaṃ  tiṇṇannaṃ  indriyānaṃ anaññātaññassāmītindriyassa
aññindriyassa aññātāvindriyassa.
     {258.2}      Anaññātaññassāmītindriyaṃ    katiṭṭhānāni    gacchati
aññindriyaṃ     katiṭṭhānāni    gacchati    aññātāvindriyaṃ    katiṭṭhānāni
gacchati     .     anaññātaññassāmītindriyaṃ     ekaṃ    ṭhānaṃ    gacchati
sotāpattimaggaṃ    aññindriyaṃ    cha    ṭhānāni    gacchati   sotāpattiphalaṃ
Sakadāgāmimaggaṃ       sakadāgāmiphalaṃ      anāgāmimaggaṃ      anāgāmiphalaṃ
arahattamaggaṃ aññātāvindriyaṃ ekaṃ ṭhānaṃ gacchati arahattaphalaṃ.
     [259]      Sotāpattimaggakkhaṇe      anaññātaññassāmītindriyassa
saddhindriyaṃ     adhimokkhaparivāraṃ     hoti    viriyindriyaṃ    paggahaparivāraṃ
hoti   satindriyaṃ   upaṭṭhānaparivāraṃ   hoti  samādhindriyaṃ  avikkhepaparivāraṃ
hoti    paññindriyaṃ    dassanaparivāraṃ   hoti   manindriyaṃ   vijānanaparivāraṃ
hoti    somanassindriyaṃ    abhinandanaparivāraṃ    1-    hoti   jīvitindriyaṃ
pavattasantatādhipateyyaparivāraṃ         hoti         sotāpattimaggakkhaṇe
jātā     dhammā     ṭhapetvā     cittasamuṭṭhānaṃ     rūpaṃ     sabbeva
kusalā    honti    sabbeva   anāsavā   honti   sabbeva   niyyānikā
honti     sabbeva    apacayagāmino    honti    sabbeva    lokuttarā
honti     sabbeva    nibbānārammaṇā    honti    sotāpattimaggakkhaṇe
anaññātaññassāmītindriyassa            imāni           aṭṭhindriyāni
sahajātaparivārā    honti    aññamaññaparivārā   honti   nissayaparivārā
honti    sampayuttaparivārā    honti    sahagatā    honti    sahajātā
honti      saṃsaṭṭhā      honti      sampayuttā     honti     teva
tassa ākārā ceva honti parivārā ca.
     [260]      Sotāpattiphalakkhaṇe     aññindriyassa     saddhindriyaṃ
adhimokkhaparivāraṃ    hoti   viriyindriyaṃ   paggahaparivāraṃ   hoti   satindriyaṃ
upaṭṭhānaparivāraṃ     hoti     samādhindriyaṃ     avikkhepaparivāraṃ    hoti
@Footnote: 1 Ma. abhisandanaparivāraṃ. evamuparipi.
Paññindriyaṃ    dassanaparivāraṃ    hoti   manindriyaṃ   vijānanaparivāraṃ   hoti
somanassindriyaṃ        abhinandanaparivāraṃ        hoti        jīvitindriyaṃ
pavattasantatādhipateyyaparivāraṃ     hoti     sotāpattiphalakkhaṇe     jātā
dhammā   sabbeva   abyākatā   honti   ṭhapetvā   cittasamuṭṭhānaṃ   rūpaṃ
sabbeva    anāsavā   honti   sabbeva   lokuttarā   honti   sabbeva
nibbānārammaṇā      honti      sotāpattiphalakkhaṇe      aññindriyassa
imāni    aṭṭhindriyāni    sahajātaparivārā    honti   aññamaññaparivārā
honti    nissayaparivārā   honti   sampayuttaparivārā   honti   sahagatā
honti    sahajātā    honti    saṃsaṭṭhā   honti   sampayuttā   honti
teva tassa ākārā ceva honti parivārā ca.
     [261]     Sakadāgāmimaggakkhaṇe     .pe.    sakadāgāmiphalakkhaṇe
.pe. Anāgāmimaggakkhaṇe .pe. Anāgāmiphalakkhaṇe .pe.
     {261.1}     Arahattamaggakkhaṇe     aññindriyassa     saddhindriyaṃ
adhimokkhaparivāraṃ   hoti   .pe.  jīvitindriyaṃ  pavattasantatādhipateyyaparivāraṃ
hoti   arahattamaggakkhaṇe   jātā   dhammā  ṭhapetvā  cittasamuṭṭhānaṃ  rūpaṃ
sabbeva   kusalā  honti  sabbeva  anāsavā  honti  sabbeva  niyyānikā
honti   sabbeva   apacayagāmino   honti   sabbeva   lokuttarā  honti
sabbeva        nibbānārammaṇā        honti       arahattamaggakkhaṇe
aññindriyassa        imāni       aṭṭhindriyāni       sahajātaparivārā
honti      aññamaññaparivārā     honti     nissayaparivārā     honti
Sampayuttaparivārā    honti    sahagatā    honti    sahajātā    honti
saṃsaṭṭhā   honti   sampayuttā   honti   teva   tassa   ākārā  ceva
honti parivārā ca.
     [262]     Arahattaphalakkhaṇe     aññātāvindriyassa    saddhindriyaṃ
adhimokkhaparivāraṃ    hoti   viriyindriyaṃ   paggahaparivāraṃ   hoti   satindriyaṃ
upaṭṭhānaparivāraṃ     hoti     samādhindriyaṃ     avikkhepaparivāraṃ    hoti
paññindriyaṃ    dassanaparivāraṃ    hoti   manindriyaṃ   vijānanaparivāraṃ   hoti
somanassindriyaṃ        abhinandanaparivāraṃ        hoti        jīvitindriyaṃ
pavattasantatādhipateyyaparivāraṃ    hoti   arahattaphalakkhaṇe   jātā   dhammā
sabbeva   abyākatā   honti   ṭhapetvā   cittasamuṭṭhānaṃ   rūpaṃ  sabbeva
anāsavā   honti  sabbeva  lokuttarā  honti  sabbeva  nibbānārammaṇā
honti        arahattaphalakkhaṇe        aññātāvindriyassa       imāni
aṭṭhindriyāni       sahajātaparivārā      honti      aññamaññaparivārā
honti    nissayaparivārā   honti   sampayuttaparivārā   honti   sahagatā
honti    sahajātā    honti    saṃsaṭṭhā   honti   sampayuttā   honti
teva   tassa   ākārā   ceva   honti   parivārā   ca   iti  imāni
aṭṭhaṭṭhakāni catusaṭṭhī honti.
     [263]     Āsavāti    katame    te    āsavā    kāmāsavo
bhavāsavo   diṭṭhāsavo   avijjāsavo   .  katthete  āsavā  khīyanti .
Sotāpattimaggena     anavaseso    diṭṭhāsavo    khīyati    apāyagamanīyo
Kāmāsavo    khīyati    apāyagamanīyo    bhavāsavo   khīyati   apāyagamanīyo
avijjāsavo    khīyati   etthete   āsavā   khīyanti   sakadāgāmimaggena
oḷāriko   kāmāsavo   khīyati   tadekaṭṭho  bhavāsavo  khīyati  tadekaṭṭho
avijjāsavo    khīyati    etthete   āsavā   khīyanti   anāgāmimaggena
anavaseso     kāmāsavo     khīyati    tadekaṭṭho    bhavāsavo    khīyati
tadekaṭṭho     avijjāsavo    khīyati    etthete    āsavā    khīyanti
arahattamaggena   anavaseso   bhavāsavo  khīyati  [1]-  avijjāsavo  khīyati
etthete    āsavā   khīyanti   taṃ   ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena
paññā     tena     vuccati     catusaṭṭhiyā     ākārehi     tiṇṇannaṃ
indriyānaṃ vasībhāvatāpaññā āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ.
                       --------
     [264]   Kathaṃ   pariññaṭṭhe   paññā   dukkhe   ñāṇaṃ   pahānaṭṭhe
paññā    samudaye    ñāṇaṃ    sacchikiriyaṭṭhe    paññā   nirodhe   ñāṇaṃ
bhāvanaṭṭhe     paññā    magge    ñāṇaṃ    .    dukkhassa    pīḷanaṭṭho
santāpaṭṭho     saṅkhataṭṭho     vipariṇāmaṭṭho    pariññaṭṭho    samudayassa
āyuhanaṭṭho     nidānaṭṭho    saññogaṭṭho    palibodhaṭṭho    pahānaṭṭho
nirodhassa   nissaraṇaṭṭho  vivekaṭṭho  asaṅkhataṭṭho  amataṭṭho  sacchikiriyaṭṭho
maggassa     niyyānaṭṭho     hetaṭṭho    dassanaṭṭho    ādhipateyyaṭṭho
bhāvanaṭṭho       taṃ       ñātaṭṭhena       ñāṇaṃ       pajānanaṭṭhena
paññā     tena     vuccati    pariññaṭṭhe    paññā    dukkhe    ñāṇaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. anavaseso.
Pahānaṭṭhe   paññā   samudaye   ñāṇaṃ   sacchikiriyaṭṭhe   paññā   nirodhe
ñāṇaṃ bhāvanaṭṭhe paññā magge ñāṇaṃ.
     [265]   Kathaṃ   dukkhe   ñāṇaṃ   dukkhasamudaye   ñāṇaṃ  dukkhanirodhe
ñāṇaṃ    dukkhanirodhagāminiyā    paṭipadāya    ñāṇaṃ    .    maggasamaṅgissa
ñāṇaṃ       dukkhepetaṃ       ñāṇaṃ       dukkhasamudayepetaṃ       ñāṇaṃ
dukkhanirodhepetaṃ ñāṇaṃ dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāyapetaṃ ñāṇaṃ.
     [266]   Tattha   katamaṃ   dukkhe   ñāṇaṃ   .  dukkhaṃ  ārabbha  yā
uppajjati   paññā   pajānanā   vicayo   pavicayo  dhammavicayo  sallakkhaṇā
upalakkhaṇā   paccupalakkhaṇā   paṇḍiccaṃ   kosallaṃ   nepuññaṃ  vebhabyā  1-
cintā  upaparikkhā  bhūri  medhā  pariṇāyikā  vipassanā  sampajaññaṃ  patodo
paññā      paññindriyaṃ     paññābalaṃ     paññāsatthaṃ     paññāpāsādo
paññāāloko      paññāobhāso      paññāpajjoto      paññāratanaṃ
amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi idaṃ vuccati dukkhe ñāṇaṃ.
     [267]   Dukkhasamudayaṃ  ārabbha  .pe.  dukkhanirodhaṃ  ārabbha  .pe.
Dukkhanirodhagāminiṃ   paṭipadaṃ   ārabbha   yā   uppajjati   paññā  pajānanā
.pe.   amoho  dhammavicayo  sammādiṭṭhi  idaṃ  vuccati  dukkhanirodhagāminiyā
paṭipadāya      ñāṇaṃ     taṃ     ñātaṭṭhena     ñāṇaṃ     pajānanaṭṭhena
paññā      tena      vuccati      dukkhe      ñāṇaṃ     dukkhasamudaye
@Footnote: 1 Sī. vebhabbā.
Ñāṇaṃ      dukkhanirodhe      ñāṇaṃ     dukkhanirodhagāminiyā     paṭipadāya
ñāṇaṃ.
                       --------
     [268]    Kathaṃ    atthapaṭisambhide   ñāṇaṃ   dhammapaṭisambhide   ñāṇaṃ
niruttipaṭisambhide    ñāṇaṃ    paṭibhāṇapaṭisambhide    ñāṇaṃ    .    atthesu
ñāṇaṃ    atthapaṭisambhidā    dhammesu    ñāṇaṃ    dhammapaṭisambhidā   niruttīsu
ñāṇaṃ     niruttipaṭisambhidā     paṭibhāṇesu     ñāṇaṃ    paṭibhāṇapaṭisambhidā
atthanānatte     paññā     atthapaṭisambhide     ñāṇaṃ     dhammanānatte
paññā      dhammapaṭisambhide      ñāṇaṃ      niruttinānatte      paññā
niruttipaṭisambhide    ñāṇaṃ    paṭibhāṇanānatte   paññā   paṭibhāṇapaṭisambhide
ñāṇaṃ       atthavavatthāne      paññā      atthapaṭisambhide      ñāṇaṃ
dhammavavatthāne     paññā    dhammapaṭisambhide    ñāṇaṃ    niruttivavatthāne
paññā      niruttipaṭisambhide     ñāṇaṃ     paṭibhāṇavavatthāne     paññā
paṭibhāṇapaṭisambhide    ñāṇaṃ    atthasallakkhaṇe    paññā    atthapaṭisambhide
ñāṇaṃ       dhammasallakkhaṇe      paññā      dhammapaṭisambhide      ñāṇaṃ
niruttisallakkhaṇe    paññā    niruttipaṭisambhide   ñāṇaṃ   paṭibhāṇasallakkhaṇe
paññā      paṭibhāṇapaṭisambhide      ñāṇaṃ     atthaupalakkhaṇe     paññā
atthapaṭisambhide     ñāṇaṃ     dhammaupalakkhaṇe    paññā    dhammapaṭisambhide
ñāṇaṃ      niruttiupalakkhaṇe      paññā      niruttipaṭisambhide     ñāṇaṃ
paṭibhāṇaupalakkhaṇe        paññā        paṭibhāṇapaṭisambhide        ñāṇaṃ
Atthappabhede     paññā     atthapaṭisambhide     ñāṇaṃ     dhammappabhede
paññā   dhammapaṭisambhide   ñāṇaṃ   niruttippabhede  paññā  niruttipaṭisambhide
ñāṇaṃ      paṭibhāṇappabhede      paññā     paṭibhāṇapaṭisambhide     ñāṇaṃ
atthappabhāvane     paññā     atthapaṭisambhide    ñāṇaṃ    dhammappabhāvane
paññā      dhammapaṭisambhide      ñāṇaṃ      niruttippabhāvane     paññā
niruttipaṭisambhide         ñāṇaṃ        paṭibhāṇappabhāvane        paññā
paṭibhāṇapaṭisambhide    ñāṇaṃ   atthajotane   1-   paññā   atthapaṭisambhide
ñāṇaṃ    dhammajotane    paññā    dhammapaṭisambhide   ñāṇaṃ   niruttijotane
paññā      niruttipaṭisambhide      ñāṇaṃ      paṭibhāṇajotane     paññā
paṭibhāṇapaṭisambhide     ñāṇaṃ    atthavirocane    paññā    atthapaṭisambhide
ñāṇaṃ    dhammavirocane   paññā   dhammapaṭisambhide   ñāṇaṃ   niruttivirocane
paññā      niruttipaṭisambhide      ñāṇaṃ     paṭibhāṇavirocane     paññā
paṭibhāṇapaṭisambhide         ñāṇaṃ         atthappakāsane        paññā
atthapaṭisambhide     ñāṇaṃ     dhammappakāsane    paññā    dhammapaṭisambhide
ñāṇaṃ      niruttippakāsane      paññā      niruttipaṭisambhide     ñāṇaṃ
paṭibhāṇappakāsane      paññā      paṭibhāṇapaṭisambhide      ñāṇaṃ     taṃ
ñātaṭṭhena   ñāṇaṃ   pajānanaṭṭhena   paññā  tena  vuccati  atthapaṭisambhide
ñāṇaṃ       dhammapaṭisambhide      ñāṇaṃ      niruttipaṭisambhide      ñāṇaṃ
paṭibhāṇapaṭisambhide ñāṇaṃ.
@Footnote: 1 Sī. atthajānane.
     [269]   Katamaṃ   tathāgatassa   indriyānaṃ  paropariyatte  ñāṇaṃ .
Idha   tathāgato   satte   passati  apparajakkhe  mahārajakkhe  tikkhindriye
mudindriye     svākāre     dvākāre    suviññāpaye    duviññāpaye
appekacce           paralokavajjabhayadassāvino           appekacce
naparalokavajjabhayadassāvino.
     [270]   Apparajakkhe  mahārajakkheti  saddho  puggalo  apparajakkho
assaddho   puggalo   mahārajakkho   āraddhaviriyo   puggalo  apparajakkho
kusīto    puggalo    mahārajakkho   upaṭṭhitassati   puggalo   apparajakkho
muṭṭhassati    puggalo    mahārajakkho   samāhito   puggalo   apparajakkho
asamāhito    puggalo    mahārajakkho   paññavā   puggalo   apparajakkho
duppañño puggalo mahārajakkho.
     [271]   Tikkhindriye   mudindriyeti  saddho  puggalo  tikkhindriyo
assaddho      puggalo      mudindriyo      āraddhaviriyo     puggalo
tikkhindriyo    kusīto    puggalo    mudindriyo   upaṭṭhitassati   puggalo
tikkhindriyo    muṭṭhassati    puggalo    mudindriyo   samāhito   puggalo
tikkhindriyo    asamāhito    puggalo    mudindriyo   paññavā   puggalo
tikkhindriyo duppañño puggalo mudindriyo.
     [272]   Svākāre   dvākāreti   saddho   puggalo  svākāro
assaddho    puggalo   dvākāro   āraddhaviriyo   puggalo   svākāro
kusīto    puggalo    dvākāro    upaṭṭhitassati    puggalo   svākāro
Muṭṭhassati    puggalo    dvākāro    samāhito    puggalo   svākāro
asamāhito    puggalo    dvākāro    paññavā    puggalo   svākāro
duppañño puggalo dvākāro.
     [273]     Suviññāpaye     duviññāpayeti     saddho    puggalo
suviññāpayo     assaddho     puggalo     duviññāpayo    āraddhaviriyo
puggalo    suviññāpayo    kusīto   puggalo   duviññāpayo   upaṭṭhitassati
puggalo      suviññāpayo      muṭṭhassati      puggalo     duviññāpayo
samāhito    puggalo   suviññāpayo   asamāhito   puggalo   duviññāpayo
paññavā puggalo suviññāpayo duppañño puggalo duviññāpayo.
     [274]    Appekacce    paralokavajjabhayadassāvino    appekacce
naparalokavajjabhayadassāvinoti    saddho    puggalo    paralokavajjabhayadassāvī
assaddho    puggalo    naparalokavajjabhayadassāvī   āraddhaviriyo   puggalo
paralokavajjabhayadassāvī     kusīto     puggalo     naparalokavajjabhayadassāvī
upaṭṭhitassati    puggalo    paralokavajjabhayadassāvī    muṭṭhassati    puggalo
naparalokavajjabhayadassāvī     samāhito    puggalo    paralokavajjabhayadassāvī
asamāhito     puggalo    naparalokavajjabhayadassāvī    paññavā    puggalo
paralokavajjabhayadassāvī duppañño puggalo naparalokavajjabhayadassāvī.
     [275]  Lokoti  khandhaloko dhātuloko āyatanaloko vipattibhavaloko
Vipattisambhavaloko          sampattibhavaloko         sampattisambhavaloko
eko    loko    sabbe    sattā    āhāraṭṭhitikā   dve   lokā
nāmañca   rūpañca   tayo   lokā   tisso   vedanā   cattāro  lokā
cattāro   āhārā   pañca   lokā   pañcupādānakkhandhā   cha   lokā
cha    ajjhattikāni   āyatanāni   satta   lokā   satta   viññāṇaṭṭhitiyo
aṭṭha  lokā  aṭṭha  lokadhammā  nava  lokā  nava  sattāvāsā dasa lokā
dasāyatanāni    dvādasa    lokā   dvādasāyatanāni   aṭṭhārasa   lokā
aṭṭhārasa dhātuyo.
     [276]   Vajjanti   sabbe   kilesā   vajjā   sabbe  duccaritā
vajjā   sabbe   abhisaṅkhārā   vajjā   sabbe   bhavagāmikammā   vajjā
iti    imasmiṃ   ca   loke   imasmiṃ   ca   vajje   tibbā   bhayasaññā
paccupaṭṭhitā   hoti   seyyathāpi   ukkhittāsike   1-   vadhake   imehi
paññāsāya   ākārehi   imāni  pañcindriyāni  jānāti  passati  aññāti
paṭivijjhati idaṃ tathāgatassa indriyānaṃ paropariyatte ñāṇaṃ.
                       --------
     [277]   Katamaṃ   tathāgatassa   sattānaṃ   āsayānusaye   ñāṇaṃ .
Idha   tathāgato   sattānaṃ   āsayaṃ   jānāti   anusayaṃ   jānāti   caritaṃ
jānāti adhimuttiṃ jānāti bhabbābhabbe satte pajānāti.
     [278]  Katamo  ca  2-  sattānaṃ  āsayo . Sassato lokoti vā
@Footnote: 1 Sī. ukkhittāvake. 2 Po. Ma. casaddo natthi.
Asassato   lokoti   vā   antavā   lokoti   vā  anantavā  lokoti
vā   taṃ   jīvaṃ  taṃ  sarīranti  vā  aññaṃ  jīvaṃ  aññaṃ  sarīranti  vā  hoti
tathāgato    parammaraṇāti    vā    na   hoti   tathāgato   parammaraṇāti
vā  hoti  ca  na  ca  hoti  tathāgato  parammaraṇāti vā neva hoti [1]-
na  na  hoti  [2]-  tathāgato  parammaraṇāti  vā  iti  bhavadiṭṭhisannissitā
vā   sattā   honti   vibhavadiṭṭhisannissitā  vā  ete  vā  pana  ubho
ante       anupagamma      idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu      dhammesu
anulomikā    khanti    paṭiladdhā   hoti   yathābhūtaṃ   vā   ñāṇaṃ   bhāmaṃ
sevantaññeva    jānāti    ayaṃ    puggalo    kāmagaruko    kāmāsayo
kāmādhimuttoti     kāmaṃ    sevantaññeva    jānāti    ayaṃ    puggalo
nekkhammagaruko      nekkhammāsayo     nekkhammādhimuttoti     nekkhammaṃ
sevantaññeva   jānāti   ayaṃ   puggalo   byāpādagaruko  byāpādāsayo
byāpādādhimuttoti     byāpādaṃ     sevantaññeva     jānāti     ayaṃ
puggalo     abyāpādagaruko     abyāpādāsayo    abyāpādādhimuttoti
abyāpādaṃ    sevantaññeva    jānāti    ayaṃ   puggalo   thīnamiddhagaruko
thīnamiddhāsayo   thīnamiddhādhimuttoti   thīnamiddhaṃ   sevantaññeva  jānāti  ayaṃ
puggalo    ālokasaññāgaruko   ālokasaññāsayo   ālokasaññādhimuttoti
ālokasaññaṃ sevantaññeva jānāti. Ayaṃ sattānaṃ āsayo.
     [279]  Katamo  ca  sattānaṃ anusayo. Sattānusayā kāmarāgānusayo
paṭighānusayo       mānānusayo       diṭṭhānusayo       vicikicchānusayo
@Footnote: 1-2 Po. ca.
Bhavarāgānusayo   avijjānusayo   yaṃ   loke   piyarūpaṃ   sātarūpaṃ   ettha
sattānaṃ   kāmarāgānusayo   anuseti   yaṃ   loke   appiyarūpaṃ  asātarūpaṃ
ettha   sattānaṃ   paṭighānusayo   anuseti   iti   imesu  dvīsu  dhammesu
avijjā    anupatitā   tadekaṭṭho   māno   ca   diṭṭhi   ca   vicikicchā
ca daṭṭhabbā ayaṃ sattānaṃ anusayo.
     [280]    Katamañca    sattānaṃ    caritaṃ    .    puññābhisaṅkhāro
apuññābhisaṅkhāro    aneñjābhisaṅkhāro   parittabhūmako   vā   mahābhūmako
vā idaṃ sattānaṃ caritaṃ.
     [281]  Katamā  ca  sattānaṃ  adhimutti . Santi sattā hīnādhimuttikā
santi       sattā      paṇītādhimuttikā      hīnādhimuttikā      sattā
hīnādhimuttike   satte   sevanti   bhajanti   payirupāsanti   paṇītādhimuttikā
sattā    paṇītādhimuttike    satte    sevanti    bhajanti    payirupāsanti
atītampi   addhānaṃ   hīnādhimuttikā   sattā  hīnādhimuttike  satte  seviṃsu
bhajiṃsu      payirupāsiṃsu     paṇītādhimuttikā     sattā     paṇītādhimuttike
satte   seviṃsu   bhajiṃsu   payirupāsiṃsu   anāgatampi  addhānaṃ  hīnādhimuttikā
sattā   hīnādhimuttike   satte   sevissanti   bhajissanti   payirupāsissanti
paṇītādhimuttikā     sattā     paṇītādhimuttike     satte     sevissanti
bhajissanti payirupāsissanti ayaṃ sattānaṃ adhimutti.
     [282]  Katame  sattā  abhabbā  .  ye  te sattā kammāvaraṇena
samannāgatā       kilesāvaraṇena      samannāgatā      vipākāvaraṇena
Samannāgatā    assaddhā    acchandikā    duppaññā    abhabbā   niyāmaṃ
okkamituṃ kusalesu dhammesu sammattaṃ ime te sattā abhabbā.
     [283]   Katame   sattā   bhabbā   .   ye   te   sattā  na
kammāvaraṇena    samannāgatā    na    kilesāvaraṇena   samannāgatā   na
vipākāvaraṇena    samannāgatā    saddhā   chandikā   paññavanto   bhabbā
niyāmaṃ   okkamituṃ  kusalesu  dhammesu  sammattaṃ  ime  te  sattā  bhabbā
idaṃ tathāgatassa sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ.
                       --------
     [284]    Katamaṃ    tathāgatassa   yamakapāṭihire   ñāṇaṃ   .   idha
tathāgato   yamakapāṭihiraṃ   karoti   asādhāraṇaṃ   sāvakehi   uparimakāyato
aggikkhandho     pavattati     heṭṭhimakāyato     udakadhārā     pavattati
heṭṭhimakāyato    aggikkhandho    pavattati    uparimakāyato    udakadhārā
pavattati     puratthimakāyato     aggikkhandho    pavattati    pacchimakāyato
udakadhārā      pavattati     pacchimakāyato     aggikkhandho     pavattati
puratthimakāyato    udakadhārā    pavattati    dakkhiṇaakkhito    aggikkhandho
pavattati      vāmaakkhito      udakadhārā     pavattati     vāmaakkhito
aggikkhandho      pavattati     dakkhiṇaakkhito     udakadhārā     pavattati
dakkhiṇakaṇṇasotato       aggikkhandho      pavattati      vāmakaṇṇasotato
udakadhārā     pavattati     vāmakaṇṇasotato     aggikkhandho    pavattati
dakkhiṇakaṇṇasotato      udakadhārā      pavattati     dakkhiṇanāsikāsotato
Aggikkhandho pavattati
     {284.1}      vāmanāsikāsotato      udakadhārā      pavattati
vāmanāsikāsotato     aggikkhandho     pavattati     dakkhiṇanāsikāsotato
udakadhārā     pavattati     dakkhiṇaaṃsakūṭato     aggikkhandho     pavattati
vāmaaṃsakūṭato     udakadhārā    pavattati    vāmaaṃsakūṭato    aggikkhandho
pavattati     dakkhiṇaaṃsakūṭato     udakadhārā     pavattati    dakkhiṇahatthato
aggikkhandho   pavattati   vāmahatthato   udakadhārā   pavattati  vāmahatthato
aggikkhandho      pavattati     dakkhiṇahatthato     udakadhārā     pavattati
dakkhiṇapassato     aggikkhandho     pavattati    vāmapassato    udakadhārā
pavattati     vāmapassato     aggikkhandho     pavattati     dakkhiṇapassato
udakadhārā pavattati dakkhiṇapādato aggikkhandho pavattati
     {284.2}  vāmapādato  udakadhārā pavattati vāmapādato aggikkhandho
pavattati   dakkhiṇapādato   udakadhārā  pavattati  aṅgulaṅgulehi  aggikkhandho
pavattati     aṅgulantarikāhi     udakadhārā    pavattati    aṅgulantarikāhi
aggikkhandho   pavattati  aṅgulaṅgulehi  udakadhārā  pavattati  ekekalomato
aggikkhandho   pavattati   ekekalomato   udakadhārā  pavattati  lomakūpato
lomakūpato   aggikkhandho   pavattati   lomakūpato   lomakūpato  udakadhārā
pavattati    channaṃ   vaṇṇānaṃ   nīlānaṃ   pītakānaṃ   lohitakānaṃ   odātānaṃ
mañjeṭṭhānaṃ 1- pabhassarānaṃ
     {284.3}  bhagavā  caṅkamati nimmito tiṭṭhati vā nisīdati vā seyyaṃ vā
kappeti bhagavā tiṭṭhati nimmito caṅkamati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti
@Footnote: 1 Ma. mañjiṭṭhānaṃ.
     {284.4}  Bhagavā  nisīdati  nimmito  caṅkamati  vā tiṭṭhati vā seyyaṃ
vā   kappeti   bhagavā   seyyaṃ  kappeti  nimmito  caṅkamati  vā  tiṭṭhati
vā   nisīdati   vā  1-  bhagavā  caṅkamati  vā  nisīdati  vā  seyyaṃ  vā
kappeti    nimmito    tiṭṭhati    bhagavā   caṅkamati   vā   tiṭṭhati   vā
seyyaṃ   vā   kappeti   nimmito   nisīdati   bhagavā  tiṭṭhati  vā  nisīdati
vā   caṅkamati   vā   nimmito   seyyaṃ   kappeti  1-  idaṃ  tathāgatassa
yamakapāṭihire ñāṇaṃ.
                       --------
     [285]    Katamaṃ   tathāgatassa   mahākaruṇāsamāpattiyā   ñāṇaṃ  .
Bahukehi    ākārehi    passantānaṃ    buddhānaṃ    bhagavantānaṃ   sattesu
mahākaruṇā     okkamati     āditto    lokasannivāsoti    passantānaṃ
buddhānaṃ    bhagavantānaṃ    sattesu    mahākaruṇā    okkamati   uyyutto
lokasannivāsoti   .pe.   okkamati   payāto   lokasannivāsoti  .pe.
Okkamati     kummaggaṃ     paṭipanno     lokasannivāsoti     passantānaṃ
@Footnote: 1 Sī. Yu. nimmito caṅkamati bhagavā tiṭṭhati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti
@nimmito tiṭṭhati bhagavā caṅkamati vā nisīdati vā seyyaṃ vā kappeti nimmito
@nisīdati bhagavā caṅkamati vā tiṭṭhati vā seyyaṃ vā kappeti nimmito seyyaṃ kappeti
@bhagavā caṅkamati vā tiṭṭhati vā nisīdati vāti.
Buddhānaṃ   bhagavantānaṃ   sattesu   mahākaruṇā   okkamati  upanīyati  loko
addhuvoti    passantānaṃ    buddhānaṃ    bhagavantānaṃ   sattesu   mahākaruṇā
okkamati   attāṇo   1-   loko   anabhissaroti   passantānaṃ  buddhānaṃ
bhagavantānaṃ   sattesu   mahākaruṇā   okkamati   assako   loko   sabbaṃ
pahāya   gamanīyanti   passantānaṃ  buddhānaṃ  bhagavantānaṃ  sattesu  mahākaruṇā
okkamati     ūno    loko    atitto    taṇhādāsoti    passantānaṃ
buddhānaṃ   bhagavantānaṃ   sattesu   mahākaruṇā   okkamati   attāṇo  2-
lokasannivāsoti   passantānaṃ   buddhānaṃ  .pe.  aleṇo  lokasannivāsoti
passantānaṃ .pe. Asaraṇo lokasannivāsoti passantānaṃ .pe.
     {285.1}  Asaraṇībhūto  lokasannivāsoti  passantānaṃ  .pe. Uddhato
loko    avūpasantoti    passantānaṃ   .pe.   sasallo   lokasannivāso
viddho   puthusallehi   tassa   natthañño  koci  sallānaṃ  uddhato  aññatra
mayāti    passantānaṃ    avijjandhakārāvaraṇo    lokasannivāso    [3]-
kilesapañjaraṃ    pakkhitto    4-    tassa    natthañño   koci   ālokaṃ
dassetā   aññatra   mayāti   passantānaṃ   avijjāgato   lokasannivāso
andhabhūto   pariyonaddho   5-  tantākulajāto  6-  guḷāguṇṭhikajāto  7-
muñjapabbajabhūto       apāyaduggativinipātaṃ       saṃsāraṃ      nātivattatīti
passantānaṃ     avijjāvisadosasallito    lokasannivāso    kilesakalibhūtoti
passantānaṃ        rāgadosamohajaṭito       lokasannivāso       tassa
natthañño    koci    jaṭaṃ    vijaṭitā    aññatra    mayāti   passantānaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. atāṇo. 2 Ma. atāyano. Yu. atāṇo. 3 Ma. andhabhūto.
@4 Ma. Yu. kilesapañjarapakkhittaṃ. 5 Yu. pariyonandho. 6 Ma. tantākulakajāto.
@7 Ma. guḷāguṇḍikajāto.
Taṇhāsaṅghāṭapaṭimukko     lokasannivāsoti    passantānaṃ    taṇhājālena
otthato    1-   lokasannivāsoti   passantānaṃ   taṇhāsotena   vuyhati
lokasannivāsoti       passantānaṃ      taṇhāsaññojanena      saññutto
lokasannivāsoti      passantānaṃ     taṇhānusayena     anusaṭo     2-
lokasannivāsoti       passantānaṃ       taṇhāsantāpena      santappati
lokasannivāsoti       passantānaṃ       taṇhāpariḷāhena      pariḍayhati
lokasannivāsoti    passantānaṃ    diṭṭhisaṅghāṭapaṭimukko    lokasannivāsoti
passantānaṃ    diṭṭhijālena    otthato    lokasannivāsoti    pasasantānaṃ
diṭṭhisotena    vuyhati    lokasannivāsoti   passantānaṃ   diṭṭhisaññojanena
saññutto     lokasannivāsoti    passantānaṃ    diṭṭhānusayena    anusaṭo
lokasannivāsoti passantānaṃ diṭṭhisantāpena santappati
     {285.2}   lokasannivāsoti  passantānaṃ  diṭṭhipariḷāhena  pariḍayhati
lokasannivāsoti    passantānaṃ    jātiyā    anugato    lokasannivāsoti
passantānaṃ   .pe.   jarāya   anusaṭo  3-  lokasannivāsoti  passantānaṃ
.pe.    byādhīhi    abhibhūto    lokasannivāsoti    passantānaṃ   .pe.
Maraṇena    abhihato   lokasannivāsoti   passantānaṃ   .pe.   dukkhapatito
lokasannivāsoti    passantānaṃ    taṇhāya    uḍḍito    lokasannivāsoti
passantānaṃ     jarāpākāraparikkhitto     lokasannivāsoti     passantānaṃ
maccupāsena       parikkhitto        lokasannivāsoti       passantānaṃ
mahābandhanabandho lokasannivāso rāgabandhanena
@Footnote: 1 Sī. ottato. 2-3 anusahagato.
Dosabandhanena       mohabandhanena      mānabandhanena      diṭṭhibandhanena
kilesabandhanena   duccaritabandhanena   tassa   natthañño   koci   bandhaṃ  1-
mocetā     aññatra     mayāti     passantānaṃ    mahāsambādhapaṭipanno
lokasannivāso    tassa    natthañño   koci   obhāsa   2-   dassetā
aññatra      mayāti      passantānaṃ      mahāpalibodhena     palibuddho
lokasannivāso    tassa    natthañño   koci   palibodhaṃ   chedetā   3-
aññatra     mayāti     passantānaṃ    .pe.    mahāpapāteva    patito
lokasannivāso   tassa   natthañño   koci   papātā   uddhattā  aññatra
mayāti    passantānaṃ    mahākantāraṃ   paṭipanno   lokasannivāso   tassa
natthañño    koci   kantāraṃ   tāretā   aññatra   mayāti   passantānaṃ
mahāsaṃsāre paṭipanno lokasannivāso
     {285.3}   tassa   natthañño   koci  saṃsārā  mocetā  aññatra
mayāti   passantānaṃ   mahāvidugge   samparivattati   lokasannivāso   tassa
natthañño    koci   viduggā   uddhattā   aññatra   mayāti   passantānaṃ
mahāpallepe  4-  palipanno  lokasannivāso  [5]- rāgagginā dosagginā
mohagginā  jātiyā  jarāmaraṇena  sokehi  paridevehi dukkhehi domanassehi
upāyāsehi    abbhāhato    tassa    natthañño    koci    nibbāpetā
aññatra      mayāti      passantānaṃ      unnitako     lokasannivāso
haññati      niccamattāṇo     pattadaṇḍo     takkāroti     passantānaṃ
vaṭṭabandhanabandho      lokasannivāso      āghātanapaccupaṭṭhito     tassa
natthañño     koci     mocetā     aññatra     mayāti    passantānaṃ
@Footnote: 1-6 Po. bandhanā. Ma. bandhanaṃ. 2 Ma. Yu. okāsaṃ. 3 Po. chedo.
@Ma. chetā. 4 Po. mahāpalāpe. Ma. Yu. mahāpalipe. 5 Po. Ma. Yu. tassa natthañño
@koci palipā uddhatā aññatara mayāti passantānaṃ .pe. abbhāhato lokasannivāsoti
@passantānaṃ .pe. āditto lokasannivāso ....
Anātho     lokasannivāso     paramakāruññappatto    tassa    natthañño
koci   tāyetā   aññatra   mayāti   passantānaṃ   .pe.  dukkhābhitunno
lokasannivāso  cirarattapīḷitoti  passantānaṃ  niccagadhito  1- lokasannivāso
niccapipāsitoti     passantānaṃ     .pe.     andho     lokasannivāso
acakkhukoti    passantānaṃ    hatanetto    lokasannivāso   apariṇāyakoti
passantānaṃ    vipathaṃ    pakkhanto   2-   lokasannivāso   añjasāparaddho
tassa   natthañño   koci  ariyapathaṃ  ānetā  aññatra  mayāti  passantānaṃ
mahoghapakkhanno    lokasannivāso    tassa    natthañño    koci   oghā
uddhattā     aññatra     mayāti     passantānaṃ    dvīhi    diṭṭhigatehi
pariyuṭṭhito      lokasannivāsoti     passantānaṃ     tīhi     duccaritehi
vippaṭipanno   lokasannivāsoti   passantānaṃ  [3]-  yogehi  pūrito  4-
lokasannivāso
     {285.4}     catuyogayojitoti    passantānaṃ    catūhi    gaṇṭhehi
gaṇṭhito      lokasannivāsoti     passantānaṃ     catūhi     upādānehi
upādiyati       lokasannivāsoti      passantānaṃ      pañcagatisamāruḷho
lokasannivāsoti      passantānaṃ      pañcahi     kāmaguṇehi     rajjati
lokasannivāsoti      passantānaṃ     pañcahi     nīvaraṇehi     otthato
lokasannivāsoti   passantānaṃ   chahi  vivādamūlehi  vivadati  lokasannivāsoti
passantānaṃ      chahi      taṇhākāyehi     rajjati     lokasannivāsoti
passantānaṃ      chahi     diṭṭhigatehi     pariyuṭṭhito     lokasannivāsoti
@Footnote: 1 Ma. gadhito. 2 Po. pakkhanno. Ma. pakkhando. 3 Ma. Yu. catūhi.
@4 Sī. Po. Ma. Yu. yutto.
Passantānaṃ      sattahi      anusayehi     anusaṭo     lokasannivāsoti
passantānaṃ     sattahi     saññojanehi     saññutto    lokasannivāsoti
passantānaṃ    sattahi   mānehi   uṇṇato   lokasannivāsoti   passantānaṃ
aṭṭhahi   lokadhammehi   samparivattati   lokasannivāsoti  passantānaṃ  aṭṭhahi
micchattehi   niyato   lokasannivāsoti   passantānaṃ   aṭṭhahi  purisadosehi
dussati   lokasannivāsoti  passantānaṃ  navahi  āghātavatthūhi  āghāto  1-
lokasannivāsoti   passantānaṃ   navavidhamānehi   uṇṇato   lokasannivāsoti
passantānaṃ    navahi   taṇhāmūlakehi   dhammehi   rajjati   lokasannivāsoti
passantānaṃ   dasahi   kilesavatthūhi   kilissati   lokasannivāsoti  passantānaṃ
dasahi āghātavatthūhi āghāto
     {285.5}    lokasannivāsoti    passantānaṃ    dasahi    akusalehi
kammapathehi     samannāgato     lokasannivāsoti     passantānaṃ    dasahi
saññojanehi     saññutto     lokasannivāsoti     passantānaṃ     dasahi
micchattehi    niyato   2-   lokasannivāsoti   passantānaṃ   dasavatthukāya
micchādiṭṭhiyā  3-  samannāgato  lokasannivāsoti  passantānaṃ  dasavatthukāya
sakkāyadiṭṭhiyā       samannāgato      lokasannivāsoti      passantānaṃ
aṭṭhasatataṇhāpapañcehi    4-    papañcito   lokasannivāsoti   passantānaṃ
buddhānaṃ    bhagavantānaṃ    sattesu   mahākaruṇā   okkamati   dvāsaṭṭhiyā
diṭṭhigatehi     pariyuṭṭhito     lokasannivāsoti    passantānaṃ    buddhānaṃ
@Footnote: 1 Po. Sī. Ma. Yu. āghātito. evamuparipi. 2 Ma. niyyāto.
@3 Ma. Yu. antaggāhikāya. 4 Po. Ma. Yu. aṭṭhasatataṇhāpapañcasatehi.
Bhagavantānaṃ    sattesu    mahākaruṇā    okkamati    ahañcamhi    tiṇṇo
loko   ca   atiṇṇo   ahañcamhi  mutto  loko  ca  amutto  ahañcamhi
danto   loko   ca   adanto   ahañcamhi   santo  loko  ca  asanto
ahañcamhi   assattho   loko   ca   anassattho   ahañcamhi   parinibbuto
loko  ca  aparinibbuto  ahañcamhi  1-  tiṇṇo  tāretuṃ  mutto  mocetuṃ
danto   dametuṃ  santo  sametuṃ  assattho  assāsetuṃ  parinibbuto  [2]-
parinibbāpetunti     passantānaṃ     buddhānaṃ     bhagavantānaṃ     sattesu
mahākaruṇā okkamati idaṃ tathāgatassa mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ.
                       ---------
     [286]   Katamaṃ   tathāgatassa   sabbaññutañāṇaṃ  .  sabbasaṅkhatamasaṅkhataṃ
anavasesaṃ       jānātīti       sabbaññutañāṇaṃ      tattha      āvaraṇaṃ
natthīti    anāvaraṇaṃ   ñāṇaṃ   anāgataṃ   sabbaṃ   jānātīti   sabbaññutañāṇaṃ
tattha     āvaraṇaṃ     natthīti     anāvaraṇaṃ     ñāṇaṃ    atītaṃ    sabbaṃ
jānātīti     sabbaññutañāṇaṃ     tattha    āvaraṇaṃ    natthīti    anāvaraṇaṃ
ñāṇaṃ     paccuppannaṃ     sabbaṃ     jānātīti     sabbaññutañāṇaṃ    tattha
āvaraṇaṃ    natthīti    anāvaraṇaṃ   ñāṇaṃ   cakkhuñceva   rūpā   ca   evaṃ
taṃ    sabbaṃ    jānātīti    sabbaññutañāṇaṃ    tattha    āvaraṇaṃ    natthīti
anāvaraṇaṃ    ñāṇaṃ    sotañceva    saddā    ca    .pe.   ghānañceva
gandhā   ca  jivhā  ceva  rasā  ca  kāyo  ceva  phoṭṭhabbā  ca  mano
@Footnote: 1 Ma. Yu. pahomi khvāhaṃ .... 2 Po. pare. Ma. pare ca.
Ceva   dhammā   ca   evaṃ   taṃ   sabbaṃ   jānātīti  sabbaññutañāṇaṃ  tattha
āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ.
     [287]   Yāvatā   aniccaṭṭhaṃ   dukkhaṭṭhaṃ   anattaṭṭhaṃ  [1]-  sabbaṃ
jānātīti     sabbaññutañāṇaṃ     tattha    āvaraṇaṃ    natthīti    anāvaraṇaṃ
ñāṇaṃ    yāvatā    rūpassa    aniccaṭṭhaṃ    dukkhaṭṭhaṃ    anattaṭṭhaṃ   sabbaṃ
jānātīti     sabbaññutañāṇaṃ     tattha    āvaraṇaṃ    natthīti    anāvaraṇaṃ
ñāṇaṃ    yāvatā   vedanāya   yāvatā   saññāya   yāvatā   saṅkhārānaṃ
yāvatā     viññāṇassa    yāvatā    cakkhussa    .pe.    jarāmaraṇassa
aniccaṭṭhaṃ    dukkhaṭṭhaṃ    anattaṭṭhaṃ    sabbaṃ    jānātīti    sabbaññutañāṇaṃ
tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ.
     [288]    Yāvatā    abhiññāya    abhiññaṭṭhaṃ    sabbaṃ   jānātīti
sabbaññutañāṇaṃ     tattha     āvaraṇaṃ     natthīti     anāvaraṇaṃ     ñāṇaṃ
yāvatā    pariññāya   pariññaṭṭhaṃ   yāvatā   pahānāya   2-   pahānaṭṭhaṃ
yāvatā    bhāvanāya    bhāvanaṭṭhaṃ   yāvatā   sacchikiriyāya   sacchikiriyaṭṭhaṃ
sabbaṃ     jānātīti     sabbaññutañāṇaṃ     tattha     āvaraṇaṃ     natthīti
anāvaraṇaṃ    ñāṇaṃ    yāvatā    khandhānaṃ    khandhaṭṭhaṃ   sabbaṃ   jānātīti
sabbaññutañāṇaṃ     tattha     āvaraṇaṃ     natthīti     anāvaraṇaṃ     ñāṇaṃ
yāvatā   dhātūnaṃ   dhātaṭṭhaṃ   yāvatā   āyatanānaṃ   āyatanaṭṭhaṃ  yāvatā
saṅkhatānaṃ   saṅkhataṭṭhaṃ   yāvatā   asaṅkhatassa  asaṅkhataṭṭhaṃ  sabbaṃ  jānātīti
sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ.
@Footnote: 1 Ma. Yu. taṃ. evamuparipi. 2 Ma. Yu. pahānassa.
     [289]   Yāvatā   kusale  dhamme  sabbaṃ  jānātīti  sabbaññutañāṇaṃ
tattha    āvaraṇaṃ    natthīti    anāvaraṇaṃ    ñāṇaṃ    yāvatā    akusale
dhamme   yāvatā   abyākate   dhamme   yāvatā   kāmāvacare   dhamme
yāvatā   rūpāvacare   dhamme   yāvatā   arūpāvacare   dhamme  yāvatā
apariyāpanne     dhamme    sabbaṃ    jānātīti    sabbaññutañāṇaṃ    tattha
āvaraṇaṃ    natthīti    anāvaraṇaṃ    ñāṇaṃ    yāvatā   dukkhassa   dukkhaṭṭhaṃ
sabbaṃ    jānātīti   sabbaññutañāṇaṃ   tattha   āvaraṇaṃ   natthīti   anāvaraṇaṃ
ñāṇaṃ   yāvatā   samudayassa   samudayaṭṭhaṃ   yāvatā   nirodhassa   nirodhaṭṭhaṃ
yāvatā     maggassa     maggaṭṭhaṃ    sabbaṃ    jānātīti    sabbaññutañāṇaṃ
tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ.
     [290]    Yāvatā    atthapaṭisambhidāya    atthapaṭisambhidaṭṭhaṃ   sabbaṃ
jānātīti    sabbaññutañāṇaṃ    tattha   .pe.   yāvatā   dhammapaṭisambhidāya
dhammapaṭisambhidaṭṭhaṃ     yāvatā     niruttipaṭisambhidāya     niruttipaṭisambhidaṭṭhaṃ
yāvatā    paṭibhāṇapaṭisambhidāya    paṭibhāṇapaṭisambhidaṭṭhaṃ    sabbaṃ   jānātīti
sabbaññutañāṇaṃ     tattha     āvaraṇaṃ     natthīti     anāvaraṇaṃ     ñāṇaṃ
yāvatā   indriyaparopariyatte   ñāṇaṃ   sabbaṃ   jānātīti   sabbaññutañāṇaṃ
tattha    āvaraṇaṃ    natthīti    anāvaraṇaṃ    ñāṇaṃ    yāvatā    sattānaṃ
āsayānusaye     ñāṇaṃ    yāvatā    yamakapāṭihire    ñāṇaṃ    yāvatā
mahākaruṇāsamāpattiyā     ñāṇaṃ     sabbaṃ     jānātīti    sabbaññutañāṇaṃ
tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ.
     [291]   Yāvatā   sadevakassa   lokassa  samārakassa  sabrahmakassa
sassamaṇabrāhmaṇiyā     pajāya    sadevamanussāya    diṭṭhaṃ    sutaṃ    mutaṃ
viññātaṃ    pattaṃ    pariyesitaṃ    anuvicaritaṃ    manasā   sabbaṃ   jānātīti
sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ.
     Na tassa adiṭṭhamidhatthi kiñci atho aviññātamajānitabbaṃ
     sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ 1- tathāgato tena ( samayena 2- )
     samantacakkhūti.
     [292]    Samantacakkhūti    kenatthena    samantacakkhu   .   cuddasa
buddhañāṇāni     dukkhe     ñāṇaṃ     buddhañāṇaṃ    dukkhasamudaye    ñāṇaṃ
buddhañāṇaṃ     dukkhanirodhe     ñāṇaṃ     buddhañāṇaṃ    dukkhanirodhagāminiyā
paṭipadāya     ñāṇaṃ    buddhañāṇaṃ    atthapaṭisambhide    ñāṇaṃ    buddhañāṇaṃ
dhammapaṭisambhide      ñāṇaṃ      buddhañāṇaṃ     niruttipaṭisambhide     ñāṇaṃ
buddhañāṇaṃ          paṭibhāṇapaṭisambhide         ñāṇaṃ         buddhañāṇaṃ
indriyaparopariyatte     ñāṇaṃ     buddhañāṇaṃ    sattānaṃ    āsayānusaye
ñāṇaṃ       buddhañāṇaṃ       yamakapāṭihire       ñāṇaṃ       buddhañāṇaṃ
mahākaruṇāsamāpattiyā        ñāṇaṃ       buddhañāṇaṃ       sabbaññutañāṇaṃ
buddhañāṇaṃ       anāvaraṇañāṇaṃ       buddhañāṇaṃ      imāni      cuddasa
buddhañāṇāni     imesaṃ    cuddasannaṃ    buddhañāṇānaṃ    ādito    aṭṭha
ñāṇāni sāvakasādhāraṇāni cha ñāṇāni asādhāraṇāni sāvakehi.
@Footnote: 1 ñeyyantipi pāṭho. 2 Sī. ayaṃ na disasati.
     [293]     Yāvatā    dukkhassa    dukkhaṭṭho    sabbo    ñāto
aññāto     dukkhaṭṭho     natthīti    sabbaññutañāṇaṃ    tattha    āvaraṇaṃ
natthīti   anāvaraṇaṃ   ñāṇaṃ   yāvatā   dukkhassa  dukkhaṭṭho  [1]-  sabbo
diṭṭho   sabbo  vidito  sabbo  sacchikato  sabbo  phassito  2-  paññāya
aphassito     paññāya     dukkhaṭṭho    natthīti    sabbaññutañāṇaṃ    tattha
āvaraṇaṃ    natthīti   anāvaraṇaṃ   ñāṇaṃ   yāvatā   samudayassa   samudayaṭṭho
yāvatā   nirodhassa   nirodhaṭṭho   yāvatā   maggassa  maggaṭṭho  yāvatā
atthapaṭisambhidāya      atthapaṭisambhidaṭṭho     yāvatā     dhammapaṭisambhidāya
dhammapaṭisambhidaṭṭho yāvatā niruttipaṭisambhidāya niruttipaṭisambhidaṭṭho
     {293.1}    yāvatā    paṭibhāṇapaṭisambhidāya   paṭibhāṇapaṭisambhidaṭṭho
sabbo   ñāto  sabbo  diṭṭho  sabbo  vidito  sabbo  sacchikato  sabbo
phassito     paññāya     aphassito     paññāya     paṭibhāṇapaṭisambhidaṭṭho
natthīti    sabbaññutañāṇaṃ    tattha    āvaraṇaṃ   natthīti   anāvaraṇaṃ   ñāṇaṃ
yāvatā   indriyaparopariyatte   ñāṇaṃ   yāvatā   sattānaṃ  āsayānusaye
ñāṇaṃ   yāvatā   yamakapāṭihire   ñāṇaṃ   yāvatā   mahākaruṇāsamāpattiyā
ñāṇaṃ  sabbaṃ  ñātaṃ  sabbaṃ  diṭṭhaṃ  sabbaṃ  viditaṃ sabbaṃ sacchikataṃ sabbaṃ phassitaṃ 2-
paññāya    aphassitaṃ    paññāya    mahākaruṇāsamāpattiyā   ñāṇaṃ   natthīti
sabbaññutañāṇaṃ    tattha    āvaraṇaṃ   natthīti   anāvaraṇaṃ   ñāṇaṃ   yāvatā
sadevakassa   lokassa  samārakassa  sabrahmakassa  sassamaṇabrāhmaṇiyā  pajāya
@Footnote: 1 Ma. Yu. sabbo ñāto. 2 Po. sabbattha phussito phussitaṃ.
Sadevamanussāya    diṭṭhaṃ    sutaṃ    mutaṃ    viññātaṃ    pattaṃ    pariyesitaṃ
anuvicaritaṃ   manasā   sabbaṃ   ñātaṃ   sabbaṃ   diṭṭhaṃ   sabbaṃ   viditaṃ   sabbaṃ
sacchikataṃ    sabbaṃ    phassitaṃ    paññāya    aphassitaṃ    paññāya    natthīti
sabbaññutañāṇaṃ tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ.
     Na tassa adiṭṭhamidhatthi kiñci atho aviññātamajānitabbaṃ
     sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ 1- tathāgato tena ( samayena 2- )
     samantacakkhūti.
                    Ñāṇakathā niṭṭhitā.
                       --------



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 31 page 5-195. http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=31&item=1&items=293              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=31&item=1&items=293&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=31&item=1&items=293              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=31&item=1&items=293              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=1              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=47&A=1434              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=47&A=1434              Contents of The Tipitaka Volume 31 http://84000.org/tipitaka/read/?index_31

read First itemread Previous itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :