ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
read First itemread Previous itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 29 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 21 : Sutta. Khu. Mahāniddeso
                  Dutiyo guhatthakasuttaniddeso
            [30] Satto guhayam bahunabhichanno
                     tittham naro mohanasmim pagalho
                     dure viveka hi tathavidho so
                     kama hi loke na hi suppahaya.
     [31]  Satto  guhayam  bahunabhichannoti  sattoti hi kho vuttam. Apica
guha  tava  vattabba  .  guha  vuccati  kayo. Kayoti va guhati va
dehoti  va  sandehoti  va  navati va rathoti va dhajoti va vammikoti
va  niddhanti  va nagaranti va kutiti va gandoti va kumbhoti 1- va [2]-
kayassetam  adhivacanam  .  satto  guhayanti  guhayam satto visatto asatto
laggo  laggito  palibuddho  .  yatha  bhittikhile  va  nagadante va bhandam
sattam   visattam  asattam  laggam  laggitam  palibuddham  evameva  guhayam  satto
visatto asatto laggo laggito palibuddho.
     {31.1}  Vuttam  hetam  bhagavata  rupe  kho  [3]- yo chando yo
rago    ya    nandi   ya   tanha   ye   upayupadana   cetaso
adhitthanabhinivesanusaya     tatrasatto     4-     tasma    sattoti
vuccatiti  .  sattoti  lagganadhivacananti   satto  guhayam . Bahunabhichannoti
bahukehi   kilesehi   channo   ragena  channo  dosena  channo  mohena
@Footnote: 1 Yu. kummo. 2 Po. Ma. Yu. nagoti va. 3 Ma. Yu. radha-iti atthi.
@4 Ma. Yu. tatra satto tatra visatto.
Channo   kodhena   channo  upanahena  channo  makkhena  channo  palasena
channo  issaya  channo  macchariyena  channo  mayaya  channo  satheyyena
channo   thambhena  channo  sarambhena  channo  manena  channo  atimanena
channo   madena   channo  pamadena  channo  sabbakilesehi  sabbaduccaritehi
sabbadarathehi    sabbaparilahehi    sabbasantapehi   sabbakusalabhisankharehi
channo   ucchanno   avuto   nivuto   ophuto  1-  pihito  paticchanno
patikujjitoti satto guhayam bahunabhichanno.
     [32]  Tittham  naro  mohanasmim pagalhoti tittham naroti titthanto naro
ratto  ragavasena  titthati  duttho  dosavasena  titthati  mulho  mohavasena
titthati   vinibandho   manavasena   titthati   paramattho  ditthivasena  titthati
vikkhepagato   uddhaccavasena   titthati  anitthangato  vicikicchavasena  titthati
thamagato anusayavasena titthatiti 2- evampi tittham naro.
     {32.1}  Vuttam  hetam  bhagavata  santi bhikkhave cakkhuvinneyya rupa
ittha    kanta   manapa   piyarupa   kamupasanhita   rajaniya   tance
bhikkhu    abhinandati    abhivadati    ajjhosaya    titthati   santi   bhikkhave
sotavinneyya    sadda    ghanavinneyya    gandha    jivhavinneyya
rasa    kayavinneyya    photthabba   manovinneyya   dhamma   ittha
kanta    manapa    piyarupa   kamupasanhita   rajaniya   tance   bhikkhu
abhinandati abhivadati ajjhosaya titthatiti. Evampi tittham naro.
@Footnote: 1 Ma. Yu. ovuto. 2 Ma. itisaddo natthi.
     {32.2}  Vuttam  hetam  bhagavata  rupupayam  1- va bhikkhave vinnanam
titthamanam   titthati   ruparammanam   rupappatittham   nandupasevanam   2-   vuddhim
virulhim   vepullam   apajjati   vedanupayam   va  bhikkhave  sannupayam  va
bhikkhave    sankharupayam    va   bhikkhave   vinnanam   titthamanam   titthati
sankhararammanam     sankharappatittham     nandupasevanam     vuddhim     virulhim
vepullam apajjatiti. Evampi tittham naro.
     {32.3}  Vuttam 3- hetam bhagavata kavalinkare ce bhikkhave ahare
atthi  rago  atthi  nandi  atthi  tanha  patitthitam  tattha  vinnanam  virulham
yattha    patitthitam   vinnanam   virulham   atthi   tattha   namarupassavakkanti
yattha   atthi   namarupassavakkanti   atthi  tattha  sankharanam  vuddhi  yattha
atthi   sankharanam   vuddhi   atthi  tattha  ayatim  punabbhavabhinibbatti  yattha
atthi   ayatim   punabbhavabhinibbatti   atthi   tattha   ayatim  jatijaramaranam
yattha  atthi  ayatim  jatijaramaranam  sasokantam  bhikkhave  sarajam saupayasanti
vadami 4-.
     {32.4}  Phasse ce bhikkhave ahare manosancetanaya ce bhikkhave
ahare  vinnane  ce  bhikkhave  ahare  atthi rago atthi nandi atthi
tanha   patitthitam   tattha   vinnanam   virulham   yattha   patitthitam   vinnanam
virulham   atthi  tattha  namarupassavakkanti  yattha  atthi  namarupassavakkanti
atthi  tattha  sankharanam  vuddhi  yattha  atthi  sankharanam  vuddhi  atthi tattha
ayatim    punabbhavabhinibbatti    yattha   atthi   ayatim   punabbhavabhinibbatti
@Footnote: 1 Ma. Yu. rupupayam .. sankharupayam. sabbattha idisameva. 2 Ma. nandupasecanam.
@3 Ma. Yu. vuttampi hetam. 4 Po. Ma. vadamiti evampi tittham naro. sabbattha
@idisameva.
Bhinibbatti   atthi   tattha   ayatim   jatijaramaranam   yattha   atthi  ayatim
jatijaramaranam   sasokantam   bhikkhave   sarajam   saupayasanti   vadamiti .
Evampi tittham naro.
     {32.5}  Mohanasmim  pagalhoti  mohana  vuccanti  panca kamaguna
cakkhuvinneyya   rupa   ittha   kanta  manapa  piyarupa  kamupasanhita
rajaniya   sotavinneyya  sadda  ghanavinneyya  gandha  jivhavinneyya
rasa   kayavinneyya   photthabba   ittha   kanta   manapa  piyarupa
kamupasanhita  rajaniya  .  kimkarana  mohana  vuccanti  panca kamaguna.
Yebhuyyena    devamanussa    pancasu   kamagunesu   muyhanti   sammuyhanti
sampamuyhanti   mulha  sammulha  sampamulha  avijjaya  andhikata  avuta
nivuta   ophuta   pihita   paticchanna   patikujjita   tamkarana  mohana
vuccanti   panca  kamaguna  .  mohanasmim  pagalhoti  mohanasmim  pagalho
ogalho ajjhogalho nimuggoti tittham naro mohanasmim pagalho.
     [33] Dure viveka hi tathavidho soti vivekati tayo viveka kayaviveko
cittaviveko upadhiviveko.
     {33.1}  Katamo  kayaviveko  .  idha bhikkhu vivittam senasanam bhajati
arannam   rukkhamulam   pabbatam   kandaram   giriguham  susanam  vanapattham  abbhokasam
palalapunjam   kayena   ca   vivitto  viharati  so  eko  gacchati  eko
titthati    eko    nisidati   eko   seyyam   kappeti   eko   gamam
Pindaya   pavisati  eko  patikkamati  eko  raho  nisidati  eko  cankamam
adhitthati  eko  carati  viharati  iriyati  vattati  paleti  yapeti  yapeti
ayam kayaviveko.
     {33.2}  Katamo  cittaviveko . Pathamam jhanam samapannassa nivaranehi
cittam   vivittam   hoti   dutiyam   jhanam  samapannassa  vitakkavicarehi  cittam
vivittam  hoti  tatiyam  jhanam  samapannassa  pitiya  cittam  vivittam hoti catuttham
jhanam   samapannassa   sukhadukkhehi  cittam  vivittam  hoti  akasanancayatanam
samapannassa     rupasannaya     patighasannaya     nanattasannaya    cittam
vivittam    hoti    vinnanancayatanam    samapannassa   akasanancayatana-
sannaya    cittam    vivittam    hoti    akincannayatanam    samapannassa
vinnanancayatanasannaya    cittam   vivittam   hoti   nevasannanasannayatanam
samapannassa      akincannayatanasannaya     cittam     vivittam     hoti
sotapannassa      sakkayaditthiya     vicikicchaya     silabbattaparamasa
ditthanusaya   vicikicchanusaya   tadekatthehi   ca  kilesehi  cittam  vivittam
hoti    sakadagamissa   olarika   kamaragasannojana   patighasannojana
olarika   kamaraganusaya   patighanusaya   tadekatthehi   ca  kilesehi
cittam    vivittam    hoti   anagamissa   anusahagata   kamaragasannojana
patighasannojana       anusahagata      kamaraganusaya      patighanusaya
tadekatthehi  ca  kilesehi  cittam  vivittam hoti arahato ruparaga aruparaga
mana   uddhacca   avijjaya  mananusaya  bhavaraganusaya  avijjanusaya
Tadekatthehi   ca   kilesehi   bahiddha   ca  sabbanimittehi  cittam  vivittam
hoti ayam cittaviveko.
     {33.3}  Katamo  upadhiviveko. Upadhi vuccanti kilesa ca khandha ca
abhisankhara   ca  .  upadhiviveko  vuccati  amatam  nibbanam  yo  so  1-
sabbasankharasamatho      sabbupadhipatinissaggo      tanhakkhayo      virago
nirodho nibbanam ayam upadhiviveko.
     {33.4}  Kayaviveko  ca  vupakatthakayanam  2-  nekkhammabhiratanam
cittaviveko   ca   parisuddhacittanam   paramavodanappattanam  upadhiviveko  ca
nirupadhinam puggalanam visankharagatanam.
     {33.5} Dure viveka hiti yo so evam guhayam satto evam bahukehi
kilesehi   channo   evam  mohanasmim  pagalho  so  kayavivekapi  dure
cittavivekapi  dure  upadhivivekapi  dure  vidure  suvidure  na  santike na
samanta   anasanne   anupakatthe   3-  .  tathavidhoti  tathavidho  4-
tadiso   tassanthito   tappakaro   tappatibhago   yo   so   mohanasmim
pagalhoti dure viveka hi tathavidho so.
     [34]  Kama  hi  loke  na  hi  suppahayati  kamati uddanato
dve kama vatthukama ca kilesakama ca.
     {34.1}  Katame  vatthukama  .  manapika  rupa manapika sadda
manapika  gandha  manapika  rasa  manapika photthabba attharana papurana
dasidasa   ajelaka   kukkutasukara   hatthigavassavalava   khettam   vatthu
@Footnote: 1 Po. Ma. ayam patho natthi. 2 Ma. vivekatthakayanam. 3 Po. navakatthe.
@Ma. vivekatthe. 4 Po. Ma. ayam patho natthi.
Hirannam   suvannam   gamanigamarajadhaniyo   ratthanca   janapado   ca   koso
ca   kotthagaranca   yankinci   rajaniyavatthu  vatthukama  .  apica  atita
kama    anagata   kama   paccuppanna   kama   ajjhatta   kama
bahiddha    kama    ajjhattabahiddha   kama   hina   kama   majjhima
kama   panita   kama   apayika   kama  manusika  kama  dibba
kama    paccupatthita   kama   nimmita   kama   paranimmita   kama
pariggahita   kama   apariggahita   kama  mamayita  kama  amamayita
kama   sabbepi   kamavacara   dhamma   sabbepi   rupavacara   dhamma
sabbepi     arupavacara     dhamma     tanhavatthuka     tanharammana
kamaniyatthena    rajaniyatthena    madaniyatthena    kama   ime   vuccanti
vatthukama.
     {34.2} Katame kilesakama. Chando kamo rago kamo chandarago
kamo  sankappo  kamo  rago  kamo  sankapparago kamo yo kamesu
kamacchando     kamarago     kamanandi     kamatanha    kamasneho
kamaparilaho     kamamuccha    kamajjhosanam    kamogho    kamayogo
kamupadanam kamacchandanivaranam
         addasam kama te mulam          sankappa kama jayasi
         na tam sankappayissami        evam kama na hehisi.
Ime   vuccanti   kilesakama   .   loketi   apayaloke  manussaloke
devaloke   khandhaloke  dhatuloke  ayatanaloke  .  kama  hi  loke
Na  hi  suppahayati  kama  hi  loke  duppahaya  duccaja  duppariccaja
dunnimmadaya   [1]-   dubbinivedhaya   duttara   duppatara  dussamatikkama
dubbitivattati 2- kama hi loke na hi suppahaya. Tenaha bhagava
                     satto guhayam bahunabhichanno
                     tittham naro mohanasmim pagalho
                     dure viveka hi tathavidho so
                     kama hi loke na hi suppahayati.
            [35] Icchanidana bhavasatabaddha 3-
                     te duppamunca na hi annamokkha
                     paccha pure vapi apekkhamana
                     imeva kame purimeva jappam.
     [36]   Icchanidana   bhavasatabaddhati   icchati   vuccati  tanha
yo   rago   sarago   anunayo  anurodho  nandi  nandirago  cittassa
sarago   iccha   muccha  ajjhosanam  gedho  paligedho  sango  panko
eja   maya   janika   sanjanani   sibbini   jalini   sarita  visattika
suttam    visata    ayuhani    dutiya   panidhi   bhavanetti   vanam   vanatho
santhavo    sneho    apekkha    patibandha   4-   asa   asimsana
asimsitattam    rupasa    saddasa   gandhasa   rasasa   photthabbasa
labhasa     dhanasa     puttasa     jivitasa    jappa    pajappa
@Footnote: 1 Ma. dunnivethaya. Yu. dunnivedhaya. 2 Ma. dubbinivattati. 3 katthaci
@potthake bhavasatabandhati patho dissati. 4 Po. Ma. patibandhu. Yu. patibandho.
Abhijappa    jappa    jappana    jappitattam    loluppa   loluppayana
loluppayitattam     pucchancikata     1-     sadhukamyata    adhammarago
visamalobho     nikanti     nikamana    patthana    pihana    sampatthana
kamatanha      bhavatanha      vibhavatanha     rupatanha     arupatanha
nirodhatanha      rupatanha     saddatanha     gandhatanha     rasatanha
photthabbatanha   dhammatanha   ogho   yogo  gantho  upadanam  avaranam
nivaranam   chadanam   bandhanam  upakkileso  anusayo  pariyutthanam  lata  veviccham
dukkhamulam   dukkhanidanam   dukkhappabhavo   marapaso   marabalisam   maravisayo
tanhanadi     tanhajalam     tanhagaddulam     tanhasamuddo     abhijjha
lobho   akusalamulam   .  icchanidanati  icchanidana  2-  icchahetuka
icchapaccaya icchakarana icchapabhavati icchanidana.
     {36.1}  Bhavasatabaddhati  ekam  bhavasatam  sukha  vedana . Dve
bhavasatani   sukha   ca   vedana   itthanca   vatthu  .  tini  bhavasatani
yobbannam   arogyam   jivitam   .   cattari   bhavasatani   labho  yaso
pasamsa   sukham   .   panca  bhavasatani  manapika  rupa  manapika  sadda
manapika   gandha   manapika   rasa   manapika   photthabba   .   cha
bhavasatani    cakkhusampada    sotasampada    ghanasampada   jivhasampada
kayasampada   manosampada   .  bhavasatabaddhati  sukhaya  vedanaya  baddha
itthasmim    vatthusmim   baddha   yobbanne   baddha   arogye   baddha
jivite   baddha   labhe   baddha   yase  baddha  pasamsaya  baddha  sukhe
@Footnote: 1 Po. muncikata. Ma. pucchanchikata. Yu. mucchanchikata. 2 Ma. icchanidanaka.
Baddha   manapikesu  rupesu  baddha  saddesu  gandhesu  rasesu  manapikesu
photthabbesu      baddha     cakkhusampadaya     baddha     sotasampadaya
ghanasampadaya      jivhasampadaya      kayasampadaya      manosampadaya
baddha   vinibaddha   abaddha  lagga  laggita  palibuddhati  icchanidana
bhavasatabaddha.
     [37]  Te  duppamunca  na  hi  annamokkhati  te va bhavasatavatthu
duppamunca satta va etto dummocaya.
     {37.1}  Katham te bhavasatavatthu duppamunca. Sukha vedana dummunca
ittham    vatthu    dummuncam    yobbannam   dummuncam   arogyam   dummuncam
jivitam   dummuncam   labho   dummunco   yaso  dummunco  pasamsa  dummunca
sukham   dummuncam   manapika   rupa   dummunca   manapika  sadda  gandha
rasa    photthabba    dummunca   cakkhusampada   dummunca   sotasampada
ghanasampada    jivhasampada    kayasampada    manosampada    dummunca
duppamunca    dummocaya    duppamocaya    dunnimmadaya    dubbinivedhaya
duttara  duppatara  dussamatikkama  dubbitivatta  .  evante  bhavasatavatthu
duppamunca.
     {37.2}  Katham  satta  etto  dummocaya  .  sukhaya  vedanaya
satta    dummocaya    itthasma    vatthusma   dummocaya   yobbanna
dummocaya    arogya    dummocaya    jivita    dummocaya   labha
dummocaya     yasa     dummocaya     pasamsaya    dummocaya    sukha
Dummocaya    manapikehi    rupehi    dummocaya   manapikehi   saddehi
gandhehi   rasehi   photthabbehi   dummocaya   cakkhusampadaya   dummocaya
sotasampadaya      ghanasampadaya      jivhasampadaya      kayasampadaya
manosampadaya     dummocaya    duppamocaya    duruddhara    dussamuddhara
dubbutthapana    1-    dussamutthapana    .   evam   satta   etto
dummocayati te duppamunca.
     {37.3}   Na  hi  annamokkhati  te  attana  palipapalipanna  na
sakkonti  param  palipapalipannam  uddharitum  .  vuttam  hetam  bhagavata  so  vata
cunda    attana    palipapalipanno    param    palipapalipannam    uddharissatiti
netam  thanam  vijjati  so  vata  cunda  attana adanto avinito aparinibbuto
param   damessati   vinessati   parinibbapessatiti  netam  thanam  vijjatiti .
Evam  na  hi  annamokkha  .  athava  natthanno  koci  mocetum  2- te
yadi   mucceyyum  sakena  thamena  sakena  balena  sakena  viriyena  sakena
parakkamena   sakena  purisathamena  sakena  purisabalena  sakena  purisaviriyena
sakena     purisaparakkamena     attana     sammapatipadam    anulomapatipadam
apaccanikapatipadam     anvatthapatipadam     dhammanudhammapatipadam     patipajjamana
mucceyyunti. Evampi na hi annamokkha.
     {37.4} Vuttam hetam bhagavata
                   naham samissami pamocanaya
                   kathamkathim dhotaka kanci loke
@Footnote: 1 Ma. dubbutthapaya dussamutthapaya dunnivethaya dubbinivethaya duttara duppatara
@dussamatikkama dubbinivatta. 2 Ma. Yu. moceta.
                   Dhammanca settham abhijanamano
                   evam tuvam oghamimam taresiti.
Evampi na hi annamokkha.
     {37.5} Vuttam hetam bhagavata
                  attana pakatam papam         attana sankilissati
                  attana akatam papam         attanava visujjhati
                  suddhi asuddhi paccattam       nanno annam visodhayeti.
Evampi   na   hi  annamokkha  .  vuttam  hetam  bhagavata  evameva  kho
brahmana    titthateva   nibbanam   titthati   nibbanagamimaggo   titthamaham
samadapeta  atha  ca  pana  mama  savaka  maya  evam  ovadiyamana evam
anusasiyamana    appekacce    accantanittham    nibbanam    aradhenti
ekacce   naradhenti   ettha   kyaham   brahmana  karomi  maggakkhayi
brahmana   tathagato   maggam   buddho   acikkhati  attana  patipajjamana
mucceyyunti   .  evampi  na  hi  annamokkhati  te  duppamunca  na  hi
annamokkha.
     [38]  Paccha  pure  vapi  apekkhamanati  paccha  vuccati  anagatam
pure  vuccati  atitam  .  apica  atitam  upadaya  anagatanca  paccuppannanca
paccha anagatam upadaya atitanca paccuppannanca pure.
     {38.1} Katham pure apekkham karoti. Evamrupo ahosim atitamaddhananti
tattha   nandim  samanvagameti  1-  evamvedano  ahosim  evamsanno  ahosim
@Footnote: 1 Po. Ma. samannaneti. sabbattha idisameva.
Evamsankharo    ahosim   evamvinnano   ahosim   atitamaddhananti   tattha
nandim  samanvagameti  .  evampi  pure  apekkham  karoti. Athava iti me
cakkhu    ahosi    atitamaddhanam   iti   rupati   tattha   chandaragapatibaddham
hoti     vinnanam     chandaragapatibaddhatta     vinnanassa    tadabhinandati
tadabhinandanto  evampi  pure  apekkham  karoti  .  iti  me  sotam ahosi
atitamaddhanam   iti   saddati   .   iti  me  ghanam  ahosi  atitamaddhanam
iti  gandhati  .  iti  me  jivha  ahosi  atitamaddhanam  iti  rasati .
Iti   me   kayo  ahosi  atitamaddhanam  iti  photthabbati  .  iti  me
mano    ahosi   atitamaddhanam   iti   dhammati   tattha   chandaragapatibaddham
hoti     vinnanam     chandaragapatibaddhatta     vinnanassa    tadabhinandati
tadabhinandanto   evampi  pure  apekkham  karoti  .  athava  yanissa  1-
tani   pubbe   matugamena   saddhim   hasitalapitakilitani   tadassadeti  tam
nikameti tena ca vittim apajjati. Evampi pure apekkham karoti.
     {38.2} Katham paccha apekkham karoti. Evamrupo siyam anagatamaddhananti
tattha  nandim  samanvagameti  evamvedano  siyam  evamsanno siyam evamsankharo
siyam  evamvinnano  siyam  anagatamaddhananti  tattha  nandim  samanvagameti .
Evampi  paccha  apekkham karoti. Athava iti me cakkhu siya anagatamaddhanam
iti  rupati  appatiladdhassa  patilabhaya  cittam  panidahati  cetaso  panidhana-
paccaya  tadabhinandati  tadabhinandanto  evampi  paccha  apekkham  karoti .
@Footnote: 1 Yu. yanassu.
Iti  me  sotam  siya  anagatamaddhanam  iti  saddati. Iti me ghanam siya
anagatamaddhanam  iti  gandhati  .  iti  me  jivha  siya  anagatamaddhanam
iti  rasati  .  iti  me  kayo  siya anagatamaddhanam iti photthabbati.
Iti   me   mano   siya   anagatamaddhanam   iti  dhammati  appatiladdhassa
patilabhaya    cittam    panidahati    cetaso   panidhanapaccaya   tadabhinandati
tadabhinandanto  evampi  paccha  apekkham  karoti  .  athava iminaham silena
va  vattena  va  tapena  va  brahmacariyena  va  devo  va bhavissami
devannataro    vati    appatiladdhassa    patilabhaya    cittam    panidahati
cetaso   panidhanapaccaya   tadabhinandati   tadabhinandanto   evampi   paccha
apekkham karotiti paccha pure vapi apekkhamana.
     [39]  Imeva  kame  purimeva  jappanti imeva kameti paccuppanne
panca    kamagune    icchanta    sadiyanta    patthayanta    pihayanta
abhijappanta   .   purimeva   jappanti  atite  panca  kamagune  jappanta
pajappanta abhijappantati imeva kame purimeva jappam. Tenaha bhagava
                     icchanidana bhavasatabaddha
                     te duppamunca na hi annamokkha
                     paccha pure vapi apekkhamana
                     imeva kame purimeva jappanti.
            [40] Kamesu giddha pasuta pamulha
                     avadaniya te visame nivittha
                     dukkhupanita paridevayanti
                     kimsu bhavissama ito cutase.
     [41]  Kamesu  giddha  pasuta  pamulhati  kamati  uddanato dve
kama  vatthukama  ca  kilesakama  ca  .pe.  ime  vuccanti vatthukama
.pe.  ime  vuccanti  kilesakama  .  gedho  vuccati  tanha yo rago
sarago  .pe.  abhijjha  lobho  akusalamulam . Kilesakamena vatthukamesu
ratta   giddha   gadhita   mucchita   ajjhopanna   1-  lagga  laggita
palibuddhati  kamesu  giddha  .  pasutati  yepi  kame  esanti gavesanti
pariyesanti    taccarita    tabbahula    taggaruka   tanninna   tappona
tappabbhara tadadhimutta tadadhipateyya tepi kamappasuta.
     {41.1}  Yepi  tanhavasena  rupe  esanti  gavesanti pariyesanti
sadde  gandhe  rase  photthabbe  esanti  gavesanti  pariyesanti taccarita
tabbahula    taggaruka   tanninna   tappona   tappabbhara   tadadhimutta
tadadhipateyya  tepi  kamappasuta  .  yepi  tanhavasena  rupe patilabhanti
sadde    gandhe   rase   photthabbe   patilabhanti   taccarita   tabbahula
taggaruka      tanninna      tappona     tappabbhara     tadadhimutta
tadadhipateyya    tepi   kamappasuta   .   yepi   tanhavasena   rupe
@Footnote: 1 ajjhosannatipi patho.
Paribhunjanti   sadde   gandhe   rase   photthabbe   paribhunjanti  taccarita
tabbahula    taggaruka   tanninna   tappona   tappabbhara   tadadhimutta
tadadhipateyya   tepi   kamappasuta  .  yatha  kalahakarako  kalahappasuto
kammakarako    kammappasuto    gocare   caranto   gocarappasuto   jhayi
jhanappasuto   evameva   yepi   kame   esanti  gavesanti  pariyesanti
taccarita    tabbahula    taggaruka   tanninna   tappona   tappabbhara
tadadhimutta   tadadhipateyya   tepi   kamappasuta  .  yepi  tanhavasena
rupe   esanti   gavesanti  pariyesanti  sadde  gandhe  rase  photthabbe
esanti    gavesanti    pariyesanti    taccarita    tabbahula   taggaruka
tanninna     tappona     tappabbhara    tadadhimutta    tadadhipateyya
tepi kamappasuta.
     {41.2}  Yepi  tanhavasena  rupe  patilabhanti  sadde gandhe rase
photthabbe    patilabhanti    taccarita    tabbahula   taggaruka   tanninna
tappona  tappabbhara  tadadhimutta  tadadhipateyya  tepi  kamappasuta .
Yepi   tanhavasena   rupe  paribhunjanti  sadde  gandhe  rase  photthabbe
paribhunjanti    taccarita    tabbahula    taggaruka   tanninna   tappona
tappabbhara tadadhimutta tadadhipateyya tepi kamappasuta.
     {41.3} Pamulhati yebhuyyena devamanussa pancasu kamagunesu muyhanti
sammuyhanti 1- sampamuyhanti mulha sammulha sampamulha avijjaya andhikata 2-
@Footnote: 1 Po. pamuyhanti. 2 andhigatatipi patho.
Avuta  nivuta  ophuta  pihita  paticchanna  patikujjitati  kamesu giddha
pasuta pamulha.
     [42] Avadaniya te visame nivitthati avadaniyati avangacchantitipi 1-
avadaniya  .  maccharinopi  vuccanti avadaniya. Buddhanam buddhasavakanam 2-
vacanam byappatham desanam anusitthim nadiyantiti avadaniya.
     {42.1} Katham avangacchantiti avadaniya. Avangacchantiti nirayam gacchanti
tiracchanayonim gacchanti pittivisayam gacchantiti evam avangacchantiti avadaniya.
     {42.2}  Katham  maccharino  vuccanti  avadaniya . Panca macchariyani
avasamacchariyam    kulamacchariyam    labhamacchariyam   vannamacchariyam   dhammamacchariyam
yam  evarupam  macchariyam  maccharayana maccharayitattam veviccham kadariyam katukancakata
aggahitattam  cittassa  idam  vuccati  macchariyam . Apica khandhamacchariyampi macchariyam
dhatumacchariyampi   macchariyam  ayatanamacchariyampi  macchariyam  gaho  idam  vuccati
macchariyam  .  imina  macchariyena  avadannutaya  samannagata  jana  pamatta
evam maccharino vuccanti avadaniya.
     {42.3}  Katham  buddhanam  buddhasavakanam vacanam byappatham desanam anusitthim
nadiyantiti   avadaniya   .   buddhanam   buddhasavakanam   vacanam   byappatham
desanam   anusitthim   nadiyanti   na   sussusanti   na   sotam  odahanti  na
@Footnote: 1 Ma. avagacchantitipi. 2 Po. Ma. savakanam.
Anna    cittam    upatthapenti   anassava   avacanakara   patilomavuttino
anneneva   mukham   karonti  evam  buddhanam  buddhasavakanam  vacanam  byappatham
desanam anusitthim nadiyantiti avadaniya.
     {42.4}  Te  visame  nivitthati  visame kayakamme nivittha visame
vacikamme   nivittha   visame   manokamme  nivittha  visame  panatipate
nivittha   visame   adinnadane   nivittha  visame  kamesu  micchacare
nivittha  visame  musavade  nivittha  visamaya  pisunaya  vacaya  nivittha
visamaya   pharusaya   vacaya   nivittha   visame   samphappalape  nivittha
visamaya   abhijjhaya   nivittha   visame   byapade   nivittha   visamaya
micchaditthiya   nivittha   visamesu   sankharesu  nivittha  visamesu  pancasu
kamagunesu   nivittha   visamesu   pancasu   nivaranesu   nivittha   visamaya
cetanaya   visamaya   patthanaya   visamaya   panidhiya   nivittha  patitthita
allina   upagata   ajjhosita   adhimutta   lagga  laggita  palibuddhati
avadaniya te visame nivittha.
     [43]    Dukkhupanita    paridevayantiti    dukkhupanitati   dukkhupanita
dukkhappatta    dukkhasampatta    dukkhupagata   marappatta   marasampatta
marupagata   maranappatta   maranasampatta   maranupagatati   dukkhupanita  .
Paridevayantiti    lapanti    lalapanti    socanti    kilamanti   paridevanti
urattalim kandanti sammoham apajjantiti dukkhupanita paridevayanti.
     [44] Kimsu bhavissama ito cutaseti ito cuta kimsu bhavissama nerayika
bhavissama   tiracchanayonika   bhavissama   pittivisayika  bhavissama  manussa
bhavissama   deva  1-  bhavissama  rupi  bhavissama  arupi  bhavissama  sanni
bhavissama    asanni   bhavissama   nevasanninasanni   bhavissama   bhavissama
nu  kho  mayam  anagatamaddhanam  na  nu  kho  bhavissama  anagatamaddhanam kim nu
kho  bhavissama  anagatamaddhanam  katham  nu  kho  bhavissama  anagatamaddhanam kim
hutva   kim   bhavissama   nu   kho  mayam  anagatamaddhananti  samsayapakkhanna
vimatipakkhanna    dvelhakajata   lapanti   lalapanti   socanti   kilamanti
paridevanti   urattalim   kandanti   sammoham   apajjantiti  kimsu  bhavissama
ito cutase. Tenaha bhagava
                     kamesu giddha pasuta pamulha
                     avadaniya te visame nivittha
                     dukkhupanita paridevayanti
                     kimsu bhavissama ito cutaseti.
            [45] Tasma hi sikkhetha idheva jantu
                     yankinci janna visamanti loke
                     na tassa hetu 2- visamam careyya
                     appanhidam jivitamahu dhira.
     [46]   Tasma   hi   sikkhetha   idheva   jantuti  tasmati  tasma
@Footnote: 1 Po. Yu. deva kim ... .  2 Yu. hetu.
Tamkarana   tamhetu   tappaccaya   tamnidana  etam  adinavam  sampassamano
kamesuti  tasma  .  sikkhethati  tisso  sikkha adhisilasikkha adhicittasikkha
adhipannasikkha.
     {46.1}  Katama  adhisilasikkha. Idha bhikkhu silava hoti patimokkha-
samvarasamvuto    viharati    acaragocarasampanno    anumattesu    vajjesu
bhayadassavi    samadaya    sikkhati    sikkhapadesu   khuddako   silakkhandho
mahanto    silakkhandho   silam   patittha   adi   caranam   samyamo   samvaro
mukham 1- pamukham kusalanam dhammanam samapattiya ayam adhisilasikkha.
     {46.2}  Katama adhicittasikkha. Idha bhikkhu vivicceva kamehi vivicca
akusalehi   dhammehi   savitakkam   savicaram   vivekajam   pitisukham  pathamam  jhanam
upasampajja   viharati   .   vitakkavicaranam   vupasama  ajjhattam  sampasadanam
cetaso   ekodibhavam   avitakkam   avicaram  samadhijam  pitisukham  dutiyam  jhanam
upasampajja  viharati  .  pitiya  ca  viraga  upekkhako  ca viharati sato ca
sampajano   sukhanca   kayena   patisamvedeti   yantam   ariya  acikkhanti
upekkhako   satima   sukhavihariti   tatiyam   jhanam   upasampajja  viharati .
Sukhassa   ca  pahana  dukkhassa  ca  pahana  pubbeva  somanassadomanassanam
atthangama   adukkhamasukham   upekkhasatiparisuddhim   catuttham  jhanam  upasampajja
viharati ayam adhicittasikkha.
     {46.3}   Katama  adhipannasikkha  .  idha  bhikkhu  pannava  hoti
udayatthagaminiya     pannaya     samannagato    ariyaya    nibbedhikaya
@Footnote: 1 Ma. mokkham pamokkham.
Sammadukkhakkhayagaminiya   so   idam   dukkhanti   yathabhutam   pajanati  ayam
dukkhasamudayoti   yathabhutam  pajanati  ayam  dukkhanirodhoti  yathabhutam  pajanati
ayam   dukkhanirodhagamini   patipadati   yathabhutam   pajanati  ime  asavati
yathabhutam    pajanati   ayam   asavasamudayoti   yathabhutam   pajanati   ayam
asavanirodhoti   yathabhutam   pajanati   ayam   asavanirodhagamini  patipadati
yathabhutam pajanati ayam adhipannasikkha.
     {46.4}  Ima  tisso  sikkha  avajjento  sikkheyya jananto
sikkheyya  passanto  sikkheyya  paccavekkhanto  sikkheyya cittam adhitthahanto
sikkheyya    saddhaya    adhimuccanto    sikkheyya    viriyam   pagganhanto
sikkheyya   satim   upatthahanto   sikkheyya   cittam  samadahanto  sikkheyya
pannaya    pajananto   sikkheyya   abhinneyyam   abhijananto   sikkheyya
parinneyyam    parijananto   sikkheyya   pahatabbam   pajahanto   sikkheyya
bhavetabbam   bhavento   sikkheyya  sacchikatabbam  sacchikaronto  sikkheyya
acareyya  samacareyya  samadaya  vatteyya  .  idhati  imissa ditthiya
imissa  khantiya  imissa  ruciya  imasmim  adaye  imasmim dhamme imasmim
vinaye  imasmim  dhammavinaye  imasmim  pavacane  imasmim  brahmacariye  imasmim
satthusasane   imasmim  attabhave  imasmim  manussaloke  [1]-  .  jantuti
satto naro .pe. Manujoti tasma hi sikkhetha idheva jantu.
     [47]   Yankinci   janna   visamanti   loketi  yankinciti  sabbena
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. tena vuccati idhati.
Sabbam  sabbatha  sabbam  asesam  nissesam  pariyadayavacanametam 1- yankinciti.
Janna   visamantiti   visamam   kayakammam  visamanti  janeyya  visamam  vacikammam
visamanti  janeyya  visamam  manokammam  visamanti  janeyya  visamam panatipatam
visamoti  janeyya  visamam  adinnadanam  visamanti  janeyya  visamam  kamesu
micchacaram  visamoti  janeyya  visamam  musavadam  visamoti  janeyya  visamam
pisunam  vacam  visamati  janeyya  visamam  pharusam  vacam visamati janeyya visamam
samphappalapam   visamoti   janeyya   visamam   abhijjham   visamati   janeyya
visamam  byapadam  visamoti  janeyya  visamam  micchaditthim  visamati  janeyya
visame   sankhare   visamati  janeyya  visame  panca  kamagune  visamati
janeyya   visame   panca   nivarane   visamati   janeyya  visamam  cetanam
visamati   janeyya   visamam   patthanam   visamati   janeyya   visamam  panidhim
visamati  janeyya  ajaneyya  vijaneyya  pativijaneyya  pativijjheyya.
Loketi    apayaloke    .pe.    ayatanaloketi    yankinci   janna
visamanti loke.
     [48]   Na   tassa  hetu  visamam  careyyati  visamassa  kayakammassa
hetu   visamam  na  careyya  visamassa  vacikammassa  hetu  visamam  na  careyya
visamassa   manokammassa  hetu  visamam  na  careyya  visamassa  panatipatassa
hetu     visamam    na    careyya    visamassa    adinnadanassa    hetu
visamam    na    careyya    visamassa    kamesu    micchacarassa    hetu
@Footnote: 1 Ma. pariyadiyanavacanametam.
Visamam   na   careyya   visamassa   musavadassa   hetu  visamam  na  careyya
visamaya    pisunaya    vacaya   hetu   visamam   na   careyya   visamaya
pharusaya   vacaya   hetu   visamam   na  careyya  visamassa  samphappalapassa
hetu    visamam   na   careyya   visamaya   abhijjhaya   hetu   visamam   na
careyya   visamassa   byapadassa   hetu   visamam   na   careyya  visamaya
micchaditthiya   hetu   visamam   na   careyya   visamanam  sankharanam  hetu
visame  1-  na  careyya  visamanam  pancannam  kamagunanam  hetu  visame 1-
na   careyya   visamanam   pancannam   nivarananam  hetu  visame  na  careyya
visamaya    cetanaya    hetu    visamaya    patthanaya   hetu   visamaya
panidhiya   hetu   visamam  na  careyya  na  acareyya  na  samacareyya  na
samadaya vatteyyati na tassa hetu visamam careyya.
     [49]    Appanhidam    jivitamahu   dhirati   jivitanti   ayu   thiti
yapana   yapana   iriyana   vattana   palana   jivitam   jivitindriyam .
Apica   dvihi   karanehi   appakam   jivitam   thitiparittataya   va   appakam
jivitam sarasaparittataya va appakam jivitam.
     {49.1}  Katham  thitiparittataya  appakam  jivitam  .  atite cittakkhane
jivittha  na  jivati  na  jivissati  .  anagate cittakkhane jivissati na jivati na
jivittha. Paccuppanne cittakkhane jivati na jivittha na jivissati.
         Jivitam attabhavo ca             sukhadukkha ca kevala
         ekacittasamayutta          lahuso vattatikkhano
@Footnote: 1 Ma. visamam.
         Culasitisahassani             kappa titthanti ye maru
         na tveva tepi jivanti           dvihi cittehi samahita 1-
         ye niruddha marantassa         titthamanassa va idha
         sabbeva sadisa khandha        gata appatisandhika
         anantara ca ye bhanga 2-   ye ca bhanga 3- anagata
         tadantare niruddhanam            vesammam natthi lakkhane
         anibbattena na jato        paccuppanne na jivati
         cittabhangamato 4- loko      pannatti paramatthiya
         yatha ninna pavattanti       chandena parinamita
         acchinnavara vattanti       salayatanapaccaya
         anidhanagata bhanga 5-      punjo natthi anagate
         nibbattayeva 6- titthanti aragge sasapupama
         nibbattananca dhammanam    bhango nesam purekkhato 7-
         palokadhamma titthanti        puranehi amissita
         adassanato ayanti          bhanga gacchanti dassanam
         vijjuppadova akase       uppajjanti vayanti cati.
Evam thitiparittataya appakam jivitam.
     {49.2}  Katham  sarasaparittataya  appakam jivitam. Assasupanibaddham jivitam
passasupanibaddham    jivitam   assasappassasupanibaddham   jivitam   mahabhutupanibaddham
@Footnote: 1 Ma. samyutta. 2-3-5 Po. Ma. bhagga. 4 Ma. cittabhaggamato. 6 Ma. ca.
@7 purakkhatotipi patho.
Jivitam      usmupanibaddham      jivitam     kavalinkaraharupanibaddham     jivitam
vinnanupanibaddham   jivitam   .   mulampi   imesam   dubbalam   .   pubbahetupi
imesam  dubbala  .  yepi  paccaya  tepi  dubbala  .  yepi pabhavika 1-
tepi  dubbala  .  sahabhupi  2-  imesam  dubbala  .  sampayogapi  imesam
dubbala  .  sahajapi  imesam  dubbala  .  yapi payojika sapi dubbala.
Annamannam   niccadubbala   ime   .   annamannam   anavatthita   ime .
Annamannam   paripatayanti   ime   .  annamannassa  hi  natthi  tayita .
Na  capi  thapenti  annamannime  .  yopi  nibbattako  so na vijjati. Na
ca  kenaci  koci  hayati  .  bhangabya  3- ca ime hi sabbaso. Purimehi
pabhavita  ime  .  yepi  pabhavita te pure mata. Purimapica pacchimapica
annamannam na kadaci addasamsuti. Evam sarasaparittataya appakam jivitam.
     {49.3}     Apica     catummaharajikanam     devanam    jivitam
upadaya     manussanam    appakam    jivitam    parittakam    jivitam    thokam
jivitam   khanikam   jivitam   lahukam   jivitam   ittaram   jivitam   anaddhaniyam  jivitam
na    ciratthitikam    jivitam    .    tavatimsanam    devanam   .   yamanam
devanam    .    tusitanam    devanam   .   nimmanaratinam   devanam  .
Paranimmitavasavattinam      devanam      .     brahmakayikanam     devanam
jivitam     upadaya    manussanam    appakam    jivitam    parittakam    jivitam
thokam   jivitam  khanikam  jivitam  lahukam  jivitam  ittaram  jivitam  anaddhaniyam  jivitam
@Footnote: 1 Ma. pabhavika. 2 Po. Ma. sahabhumi. 3 Ma. gandhabba.
Na  ciratthitikam  jivitam  .  vuttam  hetam  bhagavata  appamidam  bhikkhave manussanam
ayu   gamaniyo   samparayo  mantaya  photthabbam  kattabbam  kusalam  caritabbam
brahmacariyam  natthi  jatassa  amaranam yo [1]- bhikkhave ciram jivati so vassasatam
appam va bhiyyo.
         Appamayu manussanam         hileyya nam suporiso
         careyyadittasisova            natthi maccussa nagamo
         accayanti ahoratta          jivitam uparujjhati
         ayu khiyati maccanam            kunnadinamva udakanti.
     {49.4}  Appanhidam  jivitamahu  dhirati  dhirati  dhitimati  dhira .
Dhitisampannati   dhira   .   dhikkatapapati   dhira  .  dhi  vuccati  panna
ya    panna    pajanana   vicayo   pavicayo   dhammavicayo   sallakkhana
upalakkhana    paccupalakkhana    pandiccam    kosallam   nepunnam   vebhabya
cinta    upaparikkha   bhuri   medha   parinayika   vipassana   sampajannam
patodo    panna   pannindriyam   pannabalam   pannasattham   pannapasado
pannaaloko      pannaobhaso      pannapajjoto      pannaratanam
amoho    dhammavicayo    sammaditthi    taya   pannaya   samannagatatta
dhira   .   apica   khandhadhira  dhatudhira  ayatanadhira  paticcasamuppadadhira
satipatthanadhira      sammappadhanadhira     iddhippadadhira     indriyadhira
baladhira     bojjhangadhira    maggadhira    phaladhira    nibbanadhira   .
Te     dhira    evamahamsu    manussanam    appakam    jivitam    parittakam
@Footnote: 1 Yu. hi..
Jivitam   thokam  jivitam  khanikam  jivitam  lahukam  jivitam  ittaram  jivitam  anaddhaniyam
jivitam   naciratthitikam   jivitanti   evamahamsu   evam  kathenti  evam  bhananti
evam dipayanti evam voharantiti appanhidam jivitamahu dhira.
     {49.5} Tenaha bhagava
                  tasma hi sikkhetha idheva jantu
                  yankinci janna visamanti loke
                  na tassa hetu visamam careyya
                  appanhidam jivitamahu dhirati.
     [50] Passami loke pariphandamanam
                  pajam imam tanhagatam bhavesu
                  hina nara maccumukhe lapanti
                  avitatanhase bhavabhavesu.
     [51]   Passami   loke   pariphandamananti   passamiti  mamsacakkhunapi
passami      dibbacakkhunapi     passami     pannacakkhunapi     passami
buddhacakkhunapi   passami   samantacakkhunapi   passami   dakkhami  olokemi
nijjhayami  upaparikkhami  .  loketi  apayaloke  manussaloke devaloke
khandhaloke dhatuloke ayatanaloke.
     {51.1}  Pariphandamananti  tanhaphandanaya  phandamanam  ditthiphandanaya
phandamanam   kilesaphandanaya  phandanaya  phandamanam  payogaphandanaya  phandamanam
vipakaphandanaya phandamanam duccaritaphandanaya phandamanam rattaragena 1- phandamanam
@Footnote: 1 Ma. Yu. rattam .. duttham .. mulhammohena.
Dutthadosena   phandamanam   mulhamohena   phandamanam   vinibandhamanena   1-
phandamanam   paramatthaditthiya   phandamanam   vikkhepagatauddhaccena   phandamanam
anitthangatavicikicchaya    phandamanam   thamagataanusayehi   phandamanam   labhena
phandamanam   alabhena   phandamanam   yasena   phandamanam  ayasena  phandamanam
pasamsaya   phandamanam   nindaya   phandamanam   sukhena   phandamanam   dukkhena
phandamanam   jatiya   phandamanam   jaraya   phandamanam  byadhina  phandamanam
maranena     phandamanam     sokaparidevadukkhadomanassupayasehi    phandamanam
nerayikena   dukkhena   phandamanam   tiracchanayonikena   dukkhena  phandamanam
pittivisayikena    dukkhena    phandamanam   manusikena   dukkhena   phandamanam
gabbhokkantimulakena   dukkhena   phandamanam   gabbhe   thitimulakena   dukkhena
phandamanam   gabbhavutthanamulakena   dukkhena   phandamanam   jatassupanibaddhikena
dukkhena     phandamanam     jatassaparadheyyakena    dukkhena    phandamanam
attupakkamena    dukkhena   phandamanam   parupakkamena   dukkhena   phandamanam
dukkhadukkhena    phandamanam    sankharadukkhena   phandamanam   viparinamadukkhena
phandamanam  cakkhurogena  dukkhena  phandamanam  sotarogena  dukkhena phandamanam
ghanarogena   dukkhena   jivharogena   dukkhena   kayarogena   dukkhena
sisarogena   dukkhena   kannarogena   mukharogena   dantarogena   kasena
sasena   pinasena   dahena   jarena  kucchirogena  mucchaya  pakkhandikaya
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. vinibandham .. paramattham .. vikhepagatam anitthangatam .. thamagatam ...
Sulaya   1-  visucikaya  kutthena  gandena  kilasena  sosena  apamarena
dadduya   kanduya   kacchuya   rakhasaya   vitacchikaya   lohitena  pittena
madhumehena  amsaya  pilakaya  bhagandalaya  2-  pittasamutthanena  abadhena
semhasamutthanena   abadhena  vatasamutthanena  abadhena  sannipatikena
abadhena    utuparinamajena   abadhena   visamapariharajena   abadhena
opakkamikena   abadhena   kammavipakajena   abadhena  sitena  unhena
jighacchaya  pipasaya  uccarena  passavena damsamakasavatatapasirimsapasamphassena
dukkhena  matumaranena  dukkhena  pitumaranena  dukkhena  bhatumaranena  dukkhena
bhaginimaranena    dukkhena    puttamaranena   dukkhena   dhitumaranena   dukkhena
natibyasanena   bhogabyasanena   rogabyasanena   silabyasanena  ditthibyasanena
dukkhena   phandamanam   samphandamanam   vipphandamanam   vedhamanam   pavedhamanam
sampavedhamanam   passami   dakkhami   olokemi  nijjhayami  upaparikkhamiti
passami loke pariphandamanam.
     [52]  Pajam  imam  tanhagatam  bhavesuti  pajati  sattadhivacanam. Tanhati
rupatanha     saddatanha     gandhatanha     rasatanha    photthabbatanha
dhammatanha    .    tanhagatanti    tanhagatam    tanhanugatam    tanhanusatam
tanhayapannam    tanhaya    patitam   3-   abhibhutam   pariyadinnacittam  .
@Footnote: 1 Ma. Yu. sulaya. 2 Po. Ma. Yu. bhagandalena. idisatthane sabbattha evam
@natabbam. 3 paripatitantipi patho.
Bhavesuti kamabhave rupabhave arupabhaveti pajam imam tanhagatam bhavesu.
     [53]  Hina  nara  maccumukhe  lapantiti  hina  narati [1]- hinena
kayakammena  samannagatati  hina  [2]-. Hinena vacikammena samannagatati
hina  [2]-  .  hinena  manokammena  samannagatati hina [2]-. Hinena
panatipatena  samannagatati  hina  .  [3]-  hinena  adinnadanena.
Hinena  kamesumicchacarena  .  hinena  musavadena  .  hinaya  pisunaya
vacaya  .  hinaya  pharusaya  vacaya  .  hinena samphappalapena. Hinaya
abhijjhaya   .  hinena  byapadena  .  hinaya  micchaditthiya  .  hinehi
sankharehi  .  hinehi  pancahi  kamagunehi  .  hinehi  pancahi nivaranehi.
Hinaya  cetanaya  .  hinaya  patthanaya  .  hinaya  panidhiya samannagatati
hina  [4]-  nihina  omaka  lamaka  jatukka  parittati  hina nara.
Maccumukhe    lapantiti    maccumukhe    maramukhe   maranamukhe   maccuppatta
maccusampatta    maccupagata   marappatta   marasampatta   marupagata
maranappatta   maranasampatta   maranupagata   lapanti   lalapanti   socanti
kilamanti   paridevanti   urattalim   kandanti   sammoham  apajjantiti  hina
nara maccumukhe lapanti.
     [54]   Avitatanhase   bhavabhavesuti   tanhati   rupatanha  .pe.
Dhammatanha   .   bhavabhavesuti   bhavabhave  kammabhave  punabbhave  kamabhave
@Footnote: 1 Po. Ma. hina nara. 2-3 Po. Ma. nara. 4 Po. Ma. nara hina nihina ...
@ohina
Kammabhave   kamabhave   punabbhave   rupabhave  kammabhave  rupabhave  punabbhave
arupabhave  kammabhave  arupabhave  punabbhave  punappunam  bhave  punappunam  gatiya
punappunam  upapattiya  punappunam  patisandhiya  punappunam attabhavabhinibbattiya.
Avitatanhaseti    avitatanha   avigatatanha   accattatanha   avantatanha
amuttatanha     appahinatanha     appatinissatthatanhati     avitatanhase
bhavabhavesu. Tenaha bhagava
                  passami loke pariphandamanam
                  pajam imam tanhagatam bhavesu
                  hina nara maccumukhe lapanti
                  avitatanhase bhavabhavesuti.
     [55] Mamayite passatha phandamane
                  maccheva appodakakhinasote 1-
                  etampi disva amamo careyya
                  bhavesu asattimakubbamano.
     [56]   Mamayite   passatha  phandamaneti  mamattati  dve  mamatta
tanhamamattanca ditthimamattanca.
     {56.1}   Katamam   tanhamamattam   .   yavata   tanhasankhatena
simakatam     mariyadikatam    odhikatam    pariyantikatam    pariggahitam    mamayitam
idam  mamam  etam  mamam  ettakam  mamam  ettavata  mamam  mama  rupa  sadda
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. appodake.
Gandha   rasa   photthabba   attharana   papurana  dasidasa  ajelaka
kukkutasukara    hatthigavassavalava    khettam    vatthu    hirannam    suvannam
gamanigamarajadhaniyo   ratthanca   janapado   ca  koso  ca  kotthagaranca
kevalampi   mahapathavim   tanhavasena  mamayati  yavata  atthasatatanhaviparitam
idam tanhamamattam.
     {56.2}  Katamam  ditthimamattam . Visativatthuka sakkayaditthi dasavatthuka
micchaditthi   dasavatthuka   antaggahika   ditthi   ya   evarupa   ditthi
ditthigatam    ditthigahanam    ditthikantaro   ditthivisukayikam   ditthivipphanditam
ditthisannojanam   gaho   patiggaho   abhiniveso   paramaso   kummaggo
micchapatho    micchattam    titthayatanam    vipariyesaggaho    viparitaggaho
vipallasaggaho    micchagaho    ayathavakasmim    yathavakanti   gaho
yavata dvasatthi ditthigatani idam ditthimamattam.
     {56.3}  Mamayite  passatha phandamaneti mamayitavatthuacchedasankinopi
phandanti   acchijjantepi   phandanti   acchinnepi   phandanti   mamayitavatthu-
viparinamasankinopi    phandanti    viparinamantepi    phandanti   viparinatepi
phandanti   samphandanti   vipphandanti   vedhenti   pavedhenti  sampavedhenti
evam  phandamane  1-  samphandamane  vipphandamane vedhamane pavedhamane
sampavedhamane   passatha   dakkhatha   oloketha   nijjhayatha   upaparikkhathati
mamayite passatha phandamane.
     [57]   Maccheva   appodakakhinasoteti   yatha   maccha  appodake
@Footnote: 1 Po. Ma. Yu. paphandamane ..
Parittodake  udakapariyadane  kakehi  va  kulalehi  va  balakehi  va
paripatiyamana   ukkhipiyamana   khajjamana   phandanti  [1]-  samphandanti
vipphandanti    vedhenti    pavedhenti   sampavedhenti   evameva   paja
mamayitavatthuacchedasankinopi      phandanti      acchijjantepi     phandanti
acchinnepi      phandanti      mamayitavatthuviparinamasankinopi      phandanti
viparinamantepi    phandanti    viparinatepi   phandanti   [2]-   samphandanti
vipphandanti   vedhenti   pavedhenti   sampavedhentiti  maccheva  appodaka-
khinasote.
     [58]  Etampi  disva  amamo  careyyati  etam  adinavam  disva
passitva   tulayitva   tirayitva   vibhavayitva  vibhutam  katva  mamattesuti
etampi   disva   .   amamo   careyyati   mamattati   dve  mamatta
tanhamamattanca      ditthimamattanca      .pe.     idam     tanhamamattam
.pe.    idam    ditthimamattam    .    tanhamamattam   pahaya   ditthimamattam
patinissajjitva    cakkhum    amamayanto    sotam    amamayanto    ghanam
amamayanto   jivham   amamayanto   kayam  amamayanto  manam  amamayanto
rupe   sadde   gandhe  rase  photthabbe  kulam  ganam  avasam  labham  yasam
pasamsam    sukham   civaram   pindapatam   senasanam   gilanapaccayabhesajjaparikkharam
kamadhatum   rupadhatum   arupadhatum   kamabhavam   rupabhavam   arupabhavam   sannabhavam
asannabhavam     nevasannanasannabhavam     ekavokarabhavam    catuvokarabhavam
pancavokarabhavam    atitam    anagatam    paccuppannam   ditthasutamutavinnatabbe
dhamme     amamayanto    agganhanto    aparamasanto    anabhinivisanto
@Footnote: 1-2 Ma. Yu. paphandanti.
Careyya   vihareyya  iriyeyya  vatteyya  paleyya  yapeyya  yapeyyati
etampi disva amamo careyya.
     [59]   Bhavesu   asattimakubbamanoti  bhavesuti  kamabhave  rupabhave
arupabhave. Asatti vuccati tanha yo rago sarago .pe. Abhijjha lobho
akusalamulam   .  bhavesu  asattimakubbamanoti  bhavesu  asattim  akubbamano
chandam   pemam   ragam   khantim   akubbamano   ajanayamano  asanjanayamano
anibbattayamano   anabhinibbattayamanoti   bhavesu   asattimakubbamano  .
Tenaha bhagava
                  mamayite passatha phandamane
                  maccheva appodakakhinasote
                  etampi disva amamo careyya
                  bhavesu asattimakubbamanoti.
     [60] Ubhosu antesu vineyya chandam
                  phassam parinnaya ananugiddho
                  yadattagarahi tadakubbamano
                  na limpati 1- ditthasutesu dhiro.
     [61]   Ubhosu   antesu   vineyya   chandanti   antati   phasso
eko    anto   phassasamudayo   dutiyo   anto   .   atito   eko
anto   anagato   dutiyo   anto   .  sukha  vedana  eko  anto
@Footnote: 1 na limpatitipi patho.
Dukkha   vedana   dutiyo  anto  .  namam  eko  anto  rupam  dutiyo
anto   .   cha   ajjhattikani  ayatanani  eko  anto  cha  bahirani
ayatanani   dutiyo  anto  .  sakkayo  eko  anto  sakkayasamudayo
dutiyo   antoti   .   chandoti   yo  kamesu  kamacchando  kamarago
kamanandi     kamatanha     kamasenho    kamaparilaho    kamamuccha
kamajjhosanam   kamogho   kamayogo   kamupadanam  kamacchandanivaranam .
Ubhosu   antesu   vineyya   chandanti   ubhosu   antesu  chandam  vineyya
pativineyya   pajaheyya  vinodeyya  byantikareyya  1-  anabhavangameyyati
ubhosu antesu vineyya chandam.
     [62]   Phassam   parinnaya   ananugiddhoti   phassoti  cakkhusamphasso
sotasamphasso      ghanasamphasso      jivhasamphasso      kayasamphasso
manosamphasso   adhivacanasamphasso   patighasamphasso   sukhavedaniyo   samphasso
dukkhavedaniyo   samphasso   adukkhamasukhavedaniyo   samphasso  kusalo  phasso
akusalo  phasso  abyakato  phasso  kamavacaro  phasso rupavacaro phasso
arupavacaro   phasso   sunnato   phasso   animitto   phasso  appanihito
phasso  lokiyo  phasso  lokuttaro  phasso  atito phasso anagato phasso
paccuppanno  phasso  yo  evarupo  phasso  phusana  samphusana  samphusitattam
ayam   vuccati   phasso   .   phassam   parinnayati   phassam  tihi  parinnahi
parijanitva nataparinnaya tiranaparinnaya pahanaparinnaya.
@Footnote: 1 Ma. byanti ..
     {62.1}  Katama  nataparinna  .  phassam janati ayam cakkhusamphasso
ayam    sotasamphasso   ayam   ghanasamphasso   ayam   jivhasamphasso   ayam
kayasamphasso    ayam    manosamphasso    ayam    adhivacanasamphasso    ayam
patighasamphasso   ayam   sukhavedaniyo   phasso   ayam   dukkhavedaniyo  phasso
ayam  adukkhamasukhavedaniyo  phasso  ayam  kusalo  phasso  ayam  akusalo phasso
ayam  abyakato  phasso  ayam  kamavacaro phasso ayam rupavacaro phasso ayam
arupavacaro   phasso   ayam  sunnato  phasso  ayam  animitto  phasso  ayam
appanihito  phasso  ayam  lokiyo  phasso  ayam lokuttaro phasso ayam atito
phasso  ayam  anagato  phasso  ayam  paccuppanno  phassoti  janati passati
ayam nataparinna.
     {62.2}  Katama  tiranaparinna  .  evam  natam katva phassam tireti
aniccato  dukkhato  rogato  gandato  sallato  aghato  abadhato  parato
palokato   itito   upaddavato   bhayato   upasaggato   calato  pabhanguto
addhuvato   atanato   alenato   asaranato   rittato  tucchato  sunnato
anattato     adinavato     viparinamadhammato    asarakato    aghamulato
vadhakato   vibhavato   sasavato  sankhatato   maramisato  jatidhammato  1-
jaradhammato      byadhidhammato      maranadhammato      sokaparidevadukkha-
domanassupayasadhammato      sankilesikadhammato      2-      samudayato
atthangamato    assadato    adinavato    nissaranato    tireti    ayam
tiranaparinna.
@Footnote: 1 Ma. jatijarabyadhimaranadhammato .  2 Ma. sankilesadhammato.
     {62.3}  Katama  pahanaparinna . Evam tirayitva phasse chandaragam
pajahati   vinodeti  byantikaroti  anabhavangameti  .  vuttam  hetam  bhagavata
yo  bhikkhave  phassesu  chandarago tam pajahatha evam so phasso pahino bhavissati
ucchinnamulo   talavatthukato   anabhavangato  ayatim  anuppadadhammoti .
Ayam pahanaparinna.
     {62.4}   Phassam   parinnayati   phassam   imahi   tihi  parinnahi
parijanitva  .  ananugiddhoti  gedho  vuccati  tanha yo rago sarago
.pe.  abhijjha  lobho  akusalamulam  .  yasseso  gedho pahino samucchinno
vupasanto    patippassaddho    abhabbuppattiko   nanaggina   daddho   so
vuccati  agiddho  .  so  rupe  agiddho  sadde  agiddho  gandhe agiddho
rase  agiddho  photthabbe  agiddho  kule  gane  avase  labhe  yase
pasamsaya  sukhe  civare  pindapate  senasane gilanapaccayabhesajjaparikkhare
kamadhatuya   rupadhatuya   arupadhatuya   kamabhave   rupabhave   arupabhave
sannabhave     asannabhave    nevasannanasannabhave    ekavokarabhave
catuvokarabhave    pancavokarabhave    atite    anagate    paccuppanne
ditthasutamutavinnatabbesu     dhammesu     agiddho    agadhito    amucchito
anajjhopanno    1-    vitagedho   vigatagedho   cattagedho   vantagedho
muttagedho     pahinagedho    patinissatthagedho    vitarago    vigatarago
cattarago    vantarago    muttarago    pahinarago    patinissattharago
nicchato    nibbuto    sitibhuto    sukhapatisamvedi   brahmabhutena   attana
@Footnote: 1 anajjhapannotipi anajjhasannotipi patho.
Viharatiti phassam parinnaya ananugiddho.
     [63]  Yadattagarahi  tadakubbamanoti  yadanti  yam attana 1- garahati.
Dvihi karanehi attanam garahati katatta ca akatatta ca.
     {63.1}  Katham  katatta  ca  akatatta ca attanam garahati. Katam me
kayaduccaritam   akatam   me   kayasucaritanti  attanam  garahati  .  katam  me
vaciduccaritam   akatam   me   vacisucaritanti   attanam   garahati  .  katam  me
manoduccaritam   akatam   me  manosucaritanti  attanam  garahati  .  kato  me
panatipato    akata    me    panatipata    veramaniti    attanam
garahati   .  katam  me  adinnadanam  akata  me  adinnadana  veramaniti
attanam  garahati  .  kato  me  kamesu  micchacaro  akata me kamesu
micchacara veramaniti attanam garahati.
     {63.2}  Kato  me  musavado  akata  me musavada veramaniti
attanam   garahati   .   kata  me  pisuna  vaca  akata  me  pisunaya
vacaya  veramaniti  attanam  garahati  .  kata  me  pharusa  vaca akata
me   pharusaya   vacaya   veramaniti   attanam   garahati   .  kato  me
samphappalapo    akata    me    samphappalapa    veramaniti    attanam
garahati   .   kata   me   abhijjha   akata   me  anabhijjhati  attanam
garahati    .    kato   me   byapado   akato   me   abyapadoti
attanam   garahati   .   kata  me  micchaditthi  akata  me  sammaditthiti
@Footnote: 1 Po. attanam garahati. Ma. Yu. atta garahiti.
Attanam  garahati  .  evam  katatta  ca  akatatta  ca  attanam  garahati.
Athava   silesumhi   na   paripurikariti  attanam  garahati  .  indriyesumhi
aguttadvaroti    attanam   garahati   .   bhojane   1-   amattannumhiti
attanam   garahati   .  jagariyam  ananuyuttomhiti  2-  attanam  garahati .
Na   satisampajannena   samannagatomhiti   attanam   garahati   .  abhavita
me  cattaro  satipatthanati  attanam  garahati  .  abhavita me cattaro
sammappadhanati  attanam  garahati  .  abhavita  me cattaro iddhippadati
attanam garahati. Abhavitani me pancindriyaniti attanam garahati.
     {63.3}  Abhavitani  me panca balaniti attanam garahati. Abhavita
me  satta  bojjhangati  attanam  garahati. Abhavito me ariyo atthangiko
maggoti  attanam  garahati  .  dukkham  me  aparinnatanti  attanam garahati.
Samudayo   me   appahinoti  attanam  garahati  .  maggo  me  abhavitoti
attanam  garahati  .  nirodho  me  asacchikatoti  attanam  garahati . Evam
katatta   ca   akatatta  ca  attanam  garahati  .  evam  attagarahiyam  3-
kammam    akubbamano    ajanayamano    asanjanayamano   anibbattayamano
anabhinibbattayamanoti yadattagarahi tadakubbamano.
     [64]   Na   limpati   ditthasutesu   dhiroti  lepati  dve  lepa
tanhalepo   ca   ditthilepo   ca   .pe.   ayam   tanhalepo  .pe.
Ayam    ditthilepo    .   dhiroti   dhiro   pandito   pannava   buddhima
@Footnote: 1 Ma. bhojanesumhi. 2 Po. Ma. ananuyuttoti. 3 Ma. Yu. attagarahitam.
Nani    vibhavi   medhavi   .   dhiro   tanhalepam   pahaya   ditthilepam
patinissajjitva   ditthe   na  limpati  sute  na  limpati  mute  na  limpati
vinnate  na  limpati  na  1-  samlimpati  na upalimpati alitto asamlitto 2-
anupalitto   nikkhanto   nissattho  vippamutto  visannutto  vimariyadikatena
cetasa viharatiti na limpati ditthasutesu dhiro. Tenaha bhagava
                  ubhosu antesu vineyya chandam
                  phassam parinnaya ananugiddho
                  yadattagarahi tadakubbamano
                  na limpati ditthasutesu dhiroti.
     [65] Sannam parinna vitareyya ogham
                  pariggahesu 3- muni nopalitto
                  abbulhasallo caramappamatto
                  nasimsati lokamimam paranca.
     [66]   Sannam   parinna   vitareyya  oghanti  sannati  kamasanna
byapadasanna      vihimsasanna     nekkhammasanna     abyapadasanna
avihimsasanna     rupasanna     saddasanna     gandhasanna     rasasanna
photthabbasanna    dhammasanna    ya    evarupa    sanna   sanjanana
sanjanitattam   ayam   vuccati   sanna   .   sannam   parinnati  sannam  tihi
parinnahi        parijanitva        nataparinnaya       tiranaparinnaya
pahanaparinnaya.
@Footnote: 1 Ma. na palimpati. 2 Ma. apalitto. 3 Po. Ma. Yu. pariggahesu.
     {66.1}  Katama  nataparinna  .  sannam  janati  ayam kamasanna
ayam     byapadasanna    ayam    vihimsasanna    ayam    nekkhammasanna
ayam    abyapadasanna    ayam    avihimsasanna   ayam   rupasanna   ayam
saddasanna    ayam   gandhasanna   ayam   rasasanna   ayam   photthabbasanna
ayam dhammasannati janati passati ayam nataparinna.
     {66.2}  Katama  tiranaparinna  .  evam  natam katva sannam tireti
aniccato  dukkhato  rogato  gandato  sallato  aghato  abadhato  parato
palokato  itito  upaddavato  bhayato  upasaggato  calato  pabhanguto .pe.
Samudayato   atthangamato   assadato  adinavato  nissaranato  tireti  ayam
tiranaparinna.
     {66.3} Katama pahanaparinna. Evam tiretva 1- sannaya chandaragam
pajahati  vinodeti  byantikaroti anabhavangameti. Vuttam 2- hetam bhagavata yo
bhikkhave  sannaya  chandarago  tam  pajahatha  evam sa sanna pahina  bhavissati
ucchinnamula   talavatthukata   anabhavangata  ayatim  anuppadadhammati .
Ayam pahanaparinna.
     {66.4}  Sannam  parinnati sannam imahi tihi parinnahi parijanitva.
Vitareyya  oghanti  kamogham  bhavogham  ditthogham avijjogham vitareyya uttareyya
patareyya samatikkameyya vitivatteyyati sannam parinna vitareyya ogham.
     [67]   Pariggahesu  muni  nopalittoti  pariggahati  dve  pariggaha
@Footnote: 1 Po. Ma. tirayitva .  2 Po. Ma. vuttampi.
Tanhapariggaho   ca   ditthipariggaho   ca   .pe.   ayam   tanhapariggaho
.pe.   ayam   ditthipariggaho  .  muniti  monam  vuccati  nanam  ya  panna
pajanana   .pe.   amoho   dhammavicayo   sammaditthi   tena   nanena
samannagato   muni   monappattoti   .   tini  moneyyani  kayamoneyyam
vacimoneyyam manomoneyyam.
     {67.1}  Katamam  kayamoneyyam  .  tividhanam  kayaduccaritanam pahanam
kayamoneyyam   .  tividham  kayasucaritam  kayamoneyyam  .  kayarammanam  1-
nanam   kayamoneyyam   .  kayaparinna  kayamoneyyam  .  parinnasahagato
maggo   kayamoneyyam  .  kaye  chandaragassa  pahanam  kayamoneyyam .
Kayasankharanirodho    catutthajjhanasamapatti    kayamoneyyam    .    idam
kayamoneyyam.
     {67.2}  Katamam  vacimoneyyam  .  catubbidhanam  vaciduccaritanam pahanam
vacimoneyyam  .  catubbidham  vacisucaritam  vacimoneyyam . Vacarammanam 2- nanam
vacimoneyyam    .    vacaparinna    vacimoneyyam   .   parinnasahagato
maggo   vacimoneyyam   .  vacaya  chandaragassa  pahanam  vacimoneyyam .
Vacisankharanirodho     dutiyajjhanasamapatti     vacimoneyyam     .    idam
vacimoneyyam.
     {67.3}  Katamam  manomoneyyam  .  tividhanam  manoduccaritanam pahanam
manomoneyyam   .  tividham  manosucaritam  manomoneyyam  .  cittarammanam  3-
nanam     manomoneyyam     .     cittaparinna     manomoneyyam   .
@Footnote: 1 Po. Ma. kayarammane. 2 Po. Ma. vacarammane. 3 Po. Ma. cittarammane.
Parinnasahagato   maggo   manomoneyyam   .  citte  chandaragassa  pahanam
manomoneyyam     .    cittasankharanirodho    sannavedayitanirodhasamapatti
manomoneyyam. Idam manomoneyyam.
         Kayamunim vacamunim             manomunimanasavam
         munim moneyyasampannam        ahu sabbappahayinam.
         Kayamunim vacamunim             manomunimanasavam
         munim moneyyasampannam        ahu ninhatapapakanti.
     {67.4}  Imehi  tihi  moneyyehi  dhammehi samannagata cha munayo
agaramunayo   anagaramunayo   sekhamunayo   asekhamunayo   paccekamunayo
munimunayo   .  katame  agaramunayo  .  ye  te  agarika  ditthapada
vinnatasasana   ime  agaramunayo  .  katame  anagaramunayo  .  ye
te  pabbajita  ditthapada  vinnatasasana  ime  anagaramunayo  .  satta
sekha  sekhamunayo. Arahanto asekhamunayo. Paccekabuddha paccekamunayo.
Munimunayo vuccanti tathagata arahanto sammasambuddha.
         Na monena muni hoti       mulharupo aviddasu
         yo ca tulamva paggayha       varamadaya pandito
         papani parivajjeti        sa muni tena so muni
         yo munati ubho loke     muni tena pavuccati.
                 Asatanca satanca natva dhammam
                 ajjhattam bahiddha ca sabbaloke
                 Devamanussehi pujito yo
                 so sangajalamaticca so muni.
     {67.5}  Lepati  dve lepa tanhalepo ca ditthilepo ca .pe.
Ayam   tanhalepo   .pe.  ayam  ditthilepo  .  muni  tanhalepam  pahaya
ditthilepam   patinissajjitva   pariggahesu   na   limpati   na   samlimpati  na
upalimpati    alitto    asamlitto    anupalitto    nikkhanto   nissattho
vippamutto   visannutto   vimariyadikatena   cetasa   viharatiti  pariggahesu
muni nopalitto.
     [68]   Abbulhasallo   caramappamattoti   sallanti   satta  sallani
ragasallam    dosasallam    mohasallam    manasallam    ditthisallam   sokasallam
kathamkathasallam    .   yassetani   sallani   1-   pahinani   samucchinnani
vupasantani       patippassaddhani       abhabbuppattikani      nanaggina
daddhani  so  vuccati  abbulhasallo  abbuhitasallo  2- [3]- uddhatasallo
samuddhatasallo      uppatitasallo      samuppatitasallo      cattasallo
vantasallo     muttasallo    pahinasallo    patinissatthasallo    nicchato
nibbuto    sitibhuto    sukhapatisamvedi    brahmabhutena    attana   viharatiti
abbulhasallo.
     {68.1}  Caranti  caranto viharanto iriyanto vattento palento
yapento  yapento  .  appamattoti  sakkaccakari sataccakari atthitakari
anolinavuttiko   anikkhittacchando   anikkhittadhuro   kusalesu   dhammesu .
Kathaham   aparipuram   va   silakkhandham   paripureyyam   paripuram  va  silakkhandham
@Footnote: 1 Ma. ayam patho pumlingo dissati. ito param idisameva. 2 Yu. abbulhitasallo.
@3 Po. apahitasallo Yu. pahatasallo.
Tattha   tattha  pannaya  anugganheyyanti  yo  tattha  chando  ca  vayamo
ca    ussaho   ca   ussolhi   ca   appativani   ca   satisampajannanca
atappam   padhanam   adhitthanam  anuyogo  appamado  kusalesu  dhammesu .
Kathaham   aparipuram  va  samadhikkhandham  paripureyyam  paripuram  va  samadhikkhandham
tattha tattha pannaya anugganheyyanti .pe. Kusalesu dhammesu.
     {68.2}  Kathaham  aparipuram  va  pannakkhandham  [1]-  vimuttikkhandham
vimuttinanadassanakkhandham   paripureyyam   paripuram   va   vimuttinanadassanakkhandham
tattha   tattha  pannaya  anugganheyyanti  yo  tattha  chando  ca  vayamo
ca   ussaho  ca  ussolhi  ca  appativani  ca  satisampajannanca  atappam
padhanam   adhitthanam   anuyogo   appamado  kusalesu  dhammesu  .  kathaham
aparinnatam   va   dukkham  parijaneyyam  appahine  va  kilese  pajaheyyam
abhavitam  va  maggam  bhaveyyam  asacchikatam  va  nirodham  sacchikareyyanti yo
tattha  chando  ca  vayamo  ca  ussaho  ca  ussolhi  ca appativani ca
satisampajannanca    atappam    padhanam   adhitthanam   anuyogo   appamado
kusalesu dhammesuti abbulhasallo caramappamatto.
     [69]  Nasimsati  lokamimam  parancati  imam  lokam  nasimsati sakattabhavam
paralokam   nasimsati   parattabhavam   .  imam  lokam  nasimsati  sakarupavedana-
sannasankharavinnanam      paralokam     nasimsati     pararupavedanasanna-
sankharavinnanam   .   imam   lokam  nasimsati  cha  ajjhattikani  ayatanani
@Footnote: 1 Po. Ma. paripureyyam.
Paralokam   nasimsati   cha   bahirani   ayatanani  .  imam  lokam  nasimsati
manussalokam  paralokam  nasimsati  devalokam  .  imam  lokam  nasimsati kamadhatum
paralokam   nasimsati  rupadhatum  arupadhatum  .  imam  lokam  nasimsati  kamadhatum
rupadhatum   paralokam   nasimsati  arupadhatum  .  puna  gatim  va  upapattim  va
patisandhim  va  bhavam  va  samsaram  va vattam va nasimsati na icchati na sadiyati
na   pattheti  na  piheti  nabhijappatiti  1-  nasimsati  lokamimam  paranca .
Tenaha bhagava
                 sannam parinna vitareyya ogham
                 pariggahesu muni nopalitto
                 abbulhasallo caramappamatto
                 nasimsati lokamimam parancati.
              Dutiyo guhatthakasuttaniddeso nitthito.
                           -------------
@Footnote: 1 Po. Ma. natijappatiti.



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 29 page 26-71. http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=29&item=30&items=40&modeTY=2              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=29&item=30&items=40&modeTY=2&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=29&item=30&items=40&modeTY=2              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=29&item=30&items=40&modeTY=2              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=30              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=2055              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=2055              Contents of The Tipitaka Volume 29 http://84000.org/tipitaka/read/?index_29

read First itemread Previous itemแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าread Next itemread Last item chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :