บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
TIPITAKA Volume 10 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 2 : Sutta. Tī. Ma.
[131] Pubbe bhante disasu vassam vuttha bhikkhu agacchanti tathagatam dassanaya te mayam labhama manobhavaniye bhikkhu dassanaya labhama payirupasanaya bhagavato pana mayam bhante accayena na labhissama manobhavaniye bhikkhu dassanaya na labhissama payirupasanayati. {131.1} Cattarimani ananda saddhassa kulaputtassa dassaniyani samvejaniyani thanani . katamani cattari . idha tathagato jatoti ananda saddhassa kulaputtassa dassaniyam samvejaniyam thanam idha tathagato anuttaram sammasambodhim abhisambuddhoti ananda saddhassa kulaputtassa dassaniyam samvejaniyam thanam idha tathagatena 1- anuttaram dhammacakkam pavattitanti ananda saddhassa kulaputtassa dassaniyam samvejaniyam thanam idha tathagato anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbutoti ananda saddhassa kulaputtassa dassaniyam samvejaniyam thanam imani kho ananda cattari saddhassa kulaputtassa dassaniyani samvejaniyani thanani {131.2} agamissanti kho ananda saddha bhikkhu bhikkhuniyo upasaka upasikayo idha tathagato jatotipi idha tathagato anuttaram sammasambodhim abhisambuddhotipi idha tathagatena 2- anuttaram dhammacakkam pavattitantipi idha tathagato anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbutotipi ye hi keci ananda cetiyacarikam ahindanta pasannacitta kalam karissanti sabbe te kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjissantiti. @Footnote: 1-2 Po. tathagato ... pavattatiti. [132] Katham mayam bhante matugame patipajjamati . adassanam anandati . dassane bhagava sati katham patipajjitabbanti . analapo anandati . alapante 1- bhante katham patipajjitabbanti. Sati ananda upatthapetabbati. [133] Katham mayam bhante tathagatassa sarire patipajjamati . Abyavata tumhe ananda hotha tathagatassa sariram pujaya ingha tumhe ananda sadatthe ghatatha sadatthe 2- anuyunjatha sadatthe appamatta atapino pahitatta viharatha santananda khattiyapanditapi brahmanapanditapi gahapatipanditapi tathagate abhippasanna te tathagatassa sarirapujam karissantiti. {133.1} Katham pana bhante tathagatassa sarire patipajjitabbanti. Yatha kho ananda ranno cakkavattissa sarire patipajjanti evam tathagatassa sarire patipajjitabbanti . katham pana bhante ranno cakkavattissa sarire patipajjantiti . ranno ananda cakkavattissa sariram ahatena vatthena vethenti ahatena vatthena vethetva vihatena kappasena vethenti vihatena kappasena vethetva ahatena vatthena vethenti etena upayena pancahi yugasatehi ranno cakkavattissa sarire 3- vethetva ayasaya teladoniya pakkhipitva annissa ayasaya doniya patikkujjitva sabbagandhanam citakam karitva ranno cakkavattissa sariram jhapenti 4- catummahapathe ranno cakkavattissa thupam @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. alapantena pana. 2 Yu. sadattham. 3 Ma. Yu. @sariram. 4 Po. jalenti. Karonti evam kho ananda ranno cakkavattissa sarire patipajjanti yatha kho ananda ranno cakkavattissa sarire patipajjanti evam tathagatassa sarire patipajjitabbam catummahapathe tathagatassa thupo katabbo tattha ye te malam va gandham va cunnakam va aropessanti va abhivadessanti va cittam va pasadessanti tesantam bhavissati digharattam hitaya sukhayati. [134] Cattarome ananda thuparaha . katame cattaro . Tathagato araham sammasambuddho thuparaho paccekasambuddho thuparaho tathagatassa savako thuparaho raja cakkavatti thuparaho 1-. {134.1} Kincananda 2- atthavasam paticca tathagato araham sammasambuddho thuparaho . ayam tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa thupoti ananda bahu 3- jana cittam pasadenti te tattha cittam pasadetva kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti idam kho ananda atthavasam paticca tathagato araham sammasambuddho thuparaho. {134.2} Kincananda atthavasam paticca paccekasambuddho thuparaho . ayam tassa paccekabuddhassa thupoti ananda bahu jana cittam pasadenti te tattha cittam pasadetva kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti idam kho ananda atthavasam paticca paccekasambuddho thuparaho. {134.3} Kincananda atthavasam paticca tathagatassa @Footnote: 1 Po. Ma. thuparahoti. 2 Si. katamacananda. Yu. katamancananda. @ito param idisameva. 3 Yu. bahujano ... pasadeti. ito param idisameva. Savako thuparaho . ayam tassa bhagavato arahato sammasambuddhassa savakathupoti ananda bahu jana cittam pasadenti te tattha cittam pasadetva kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti idam kho ananda atthavasam paticca tathagatassa savako thuparaho. {134.4} Kincananda atthavasam paticca raja cakkavatti thuparaho. Ayam tassa dhammikassa dhammaranno thupoti ananda bahu jana cittam pasadenti te tattha cittam pasadetva kayassa bheda parammarana sugatim saggam lokam upapajjanti idam kho ananda atthavasam paticca raja cakkavatti thuparaho ime kho ananda cattaro thuparahati. [135] Athakho ayasma anando viharam pavisitva kapisisam alambitva rodamano atthasi ahanca vatamhi sekkho sakaraniyo satthu ca me parinibbanam bhavissati yo mama anukampakoti . athakho bhagava bhikkhu amantesi kaham nu kho bhikkhave anandoti . eso bhante ayasma anando viharam pavisitva kapisisam alambitva rodamano thito ahanca vatamhi sekkho sakaraniyo satthu ca me parinibbanam bhavissati yo mama anukampakoti. {135.1} Athakho bhagava annataram bhikkhum amantesi ehi tvam bhikkhu mama vacanena anandam amantehi sattha tam avuso ananda amantetiti. Evam bhanteti kho so bhikkhu bhagavato patissutva yenayasma anando tenupasankami upasankamitva ayasmantam anandam Etadavoca sattha tam avuso ananda amantetiti . evamavusoti kho ayasma anando tassa bhikkhuno patissutva yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinnam kho ayasmantam anandam bhagava etadavoca alam ananda ma soci ma paridevi na nu evam 1- ananda maya patikacceva akkhatam sabbeheva piyehi manapehi nanabhavo vinabhavo annathabhavo tam kutettha [2]- labbha yantam jatam bhutam sankhatam palokadhammam tam vata ma palujjiti netam thanam vijjati digharattam kho te ananda tathagato paccupatthito mettena kayakammena hitena sukhena advayena appamanena mettena vacikammena hitena sukhena advayena appamanena mettena manokammena hitena sukhena advayena appamanena katapunnosi tvam ananda padhanamanuyunja khippam hohipi 3- anasavoti. {135.2} Athakho bhagava bhikkhu amantesi yepi te bhikkhave ahesum atitamaddhanam arahanto sammasambuddha tesampi bhagavantanam etaparamayeva upatthaka ahesum seyyathapi mayham anando yepi te bhikkhave bhavissanti anagatamaddhanam arahanto sammasambuddha tesampi bhagavantanam etaparamayeva upatthaka bhavissanti seyyathapi mayham anando pandito [4]- bhikkhave anando janati ayam kalo tathagatam dassanaya upasankamitum ayam kalo bhikkhunam ayam kalo bhikkhuninam ayam kalo @Footnote: 1 Ma. Yu. etam. 2 Po. Ma. Yu. ananda. 3 Ma. Yu. hohisi. 4 Yu. kho. Upasakanam ayam kalo upasikanam ayam kalo ranno rajamahamattanam ayam kalo titthiyanam ayam kalo titthiyasavakananti. [136] Cattarome bhikkhave acchariya abbhutadhamma 1- anande. Katame cattaro . sace bhikkhave bhikkhuparisa anandam dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti tatra ce anando dhammam bhasati bhasitenapi sa attamana hoti atitta va bhikkhave bhikkhuparisa hoti atha anando tunhi hoti sace bhikkhave bhikkhuniparisa anandam dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti tatra ce anando dhammam bhasati bhasitenapi sa attamana hoti atitta va bhikkhave bhikkhuniparisa hoti atha 2- anando tunhi hoti sace bhikkhave upasakaparisa anandam dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti {136.1} tatra ce anando dhammam bhasati bhasitenapi sa attamana hoti atitta va bhikkhave upasakaparisa hoti atha 3- anando tunhi hoti sace bhikkhave upasikaparisa anandam dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti tatra ce anando dhammam bhasati bhasitenapi sa attamana hoti atitta va bhikkhave upasikaparisa hoti atha 4- anando tunhi hoti ime kho bhikkhave cattaro acchariya abbhutadhamma 5- anande. {136.2} Cattarome bhikkhave acchariya abbhutadhamma ranne cakkavattimhi [6]- sace bhikkhave khattiyaparisa rajanam cakkavattim @Footnote: 1-5 Ma. Yu. abbhuta dhamma. 2-3-4 Ma. athakho. sabbattha idisameva. @6 Ma. katame cattaro. Dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti tatra ce raja cakkavatti bhasati bhasitenapi sa attamana hoti atitta va bhikkhave khattiyaparisa hoti atha raja cakkavatti tunhi hoti . Sace bhikkhave brahmanaparisa . gahapatiparisa . samanaparisa rajanam cakkavattim dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti tatra ce raja cakkavatti bhasati bhasitenapi sa attamana hoti atitta va bhikkhave samanaparisa hoti atha raja cakkavatti tunhi hotiti 1- evameva kho bhikkhave cattaro acchariya abbhutadhamma ananda sace bhikkhave bhikkhuparisa anandam dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti {136.3} tatra ce anando dhammam bhasati bhasitenapi sa attamana hoti atitta va bhikkhave bhikkhuparisa hoti atha anando tunhi hoti . sace bhikkhave bhikkhuniparisa . upasakaparisa . Upasikaparisa anandam dassanaya upasankamati dassanena sa attamana hoti tatra ce anando dhammam bhasati bhasitenapi sa attamana hoti atitta va bhikkhave upasikaparisa hoti athakho anando tunhi hoti ime kho bhikkhave cattaro acchariya abbhutadhamma anandeti. [137] Evam vutte ayasma anando bhagavantam etadavoca ma bhante bhagava imasmim khuddakanagarake 2- ujjangalanagarake sakhanagarake parinibbayi 3- santi [4]- bhante annani mahanagarani seyyathidam @Footnote: 1 Ma. Yu. hoti. 2 Yu. kuddanagarake. ito param idisameva. 3 Yu. @parinibbayatu. 4 Yu. hi. Campa rajagaham savatthi saketam kosambi baranasi ettha bhagava parinibbayatu ettha bahu khattiyamahasala brahmanamahasala gahapatimahasala tathagate abhippasanna te tathagatassa sarirapujam karissantiti . ma hevam ananda avaca ma hevam ananda avaca khuddakanagarakam ujjangalanagarakam sakhanagarakanti {137.1} bhutapubbam ananda raja mahasudassano nama ahosi cakkavatti dhammiko dhammaraja caturanto vijitavi janapadatthavariyappatto sattaratanasamannagato ranno ananda mahasudassanassa ayam kusinara kusavati nama rajadhani ahosi puratthimena ca pacchimena ca dvadasayojanani ayamena uttarena ca dakkhinena ca sattayojanani vittharena kusavati ananda rajadhani iddha ceva ahosi phita ca bahujana ca akinnamanussa ca subhikkha ca seyyathapi ananda devanam alakamanda nama rajadhani iddha ceva ahosi phita ca bahujana ca akinnayakkha ca subhikkha ca evameva kho ananda kusavati rajadhani iddha ceva ahosi phita ca bahujana ca akinnamanussa ca subhikkha ca kusavati ananda rajadhani dasahi saddehi avivitta ahosi diva ceva rattinca seyyathidam hatthisaddena assasaddena rathasaddena bherisaddena mudingasaddena 1- vinasaddena gitasaddena sammasaddena talasaddena 2- [3]- asatha 4- pivatha khadathati dasamena saddena gaccha tvam ananda kusinarayam pavisitva kosinarakanam @Footnote: 1 Yu. mutinga .... 2 Ma. panitalasaddena. 3 Po. Ma. sankhasaddena. @4 Ma. Yu. asanatha. ime asamapatha annatthapi evam natabba. Mallanam arocehi ajja kho vasittha 1- rattiya pacchime yame tathagatassa parinibbanam bhavissati abhikkamatha vasittha abhikkamatha vasittha ma paccha vippatisarino ahuvattha amhakanca no gamakkhette tathagatassa parinibbanam ahosi na mayam labhimha pacchime kale tathagatam dassanayati . evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato patissutva nivasetva pattacivaram adaya adutiyo 2- kusinarayam pavisi. {137.2} Tena kho pana samayena kosinaraka malla santhagare sannipatita honti kenacideva karaniyena . athakho ayasma anando yena kosinarakanam mallanam santhagaram tenupasankami upasankamitva kosinarakanam mallanam arocesi ajja kho vasittha rattiya pacchime yame tathagatassa parinibbanam bhavissati abhikkamatha vasittha abhikkamatha vasittha ma paccha vippatisarino ahuvattha amhakanca no gamakkhette tathagatassa parinibbanam ahosi na mayam labhimha pacchime kale tathagatassa 3- dassanayati . idamayasmato anandassa sutva malla ca mallaputta ca mallasunisa ca mallapajapatiyo ca aghavino dummana cetodukkhasamappita appekacce kese pakiriya kandanti baha paggayha kandanti chinnapadam viya papatanti avattanti vivattanti atikhippam bhagava parinibbayissati atikhippam sugato parinibbayissati atikhippam @Footnote: 1 Si. Ma. Yu. vasettha. ito param idisameva. 2 Si. Ma. Yu. attadutiyo. @3 Ma. Yu. tathagatam. Cakkhuma loke antaradhayissatiti . athakho malla ca mallaputta ca mallasunisa ca mallapajapatiyo ca aghavino dummana cetodukkhasamappita yena upavattanam mallanam salavanam yenayasma anando tenupasankamimsu. {137.3} Athakho ayasmato anandassa etadahosi sace kho aham kosinarake malle ekamekam bhagavantam vandapessami avandito ca bhagava kosinarakehi mallehi bhavissati athayam ratti vibhayissati yannunaham kosinarake malle kulaparivattaso kulaparivattaso thapetva bhagavantam vandapeyyam itthannamo bhante mallo saputto sabhariyo sapariso samacco bhagavato pade sirasa vandatiti . athakho ayasma anando kosinarake malle kulaparivattaso kulaparivattaso thapetva bhagavantam vandapesi itthannamo bhante mallo saputto sabhariyo sapariso samacco bhagavato pade sirasa vandatiti . athakho ayasma anando etena upayena pathameneva yamena kosinarake malle bhagavantam vandapesi. [138] Tena kho pana samayena subhaddo nama paribbajako kusinarayam pativasati . assosi kho subhaddo paribbajako ajjeva [1]- Rattiya pacchime yame samanassa gotamassa parinibbanam bhavissatiti. Athakho subhaddassa paribbajakassa etadahosi sutam kho pana metam paribbajakanam vuddhanam mahallakanam acariyapacariyanam bhasamananam kadaci karahaci tathagata loke uppajjanti arahanto sammasambuddha 2- @Footnote: 1 Yu. kira. 2 Ma. Yu. sammasambuddhati. ito param idisameva. Ajjeva rattiya pacchime yame samanassa gotamassa parinibbanam bhavissati atthi ca me ayam kankhadhammo uppanno evampasanno aham samane gotame pahoti me samano gotamo tatha dhammam desetum yatha aham imam kankhadhammam pajaheyyanti. {138.1} Athakho subhaddo paribbajako yena upavattanam mallanam salavanam yenayasma anando tenupasankami upasankamitva ayasmantam anandam etadavoca sutam metam bho ananda paribbajakanam vuddhanam mahallakanam acariyapacariyanam bhasamananam kadaci karahaci tathagata loke uppajjanti arahanto sammasambuddha ajjeva rattiya pacchime yame samanassa gotamassa parinibbanam bhavissati atthi ca me ayam kankhadhammo uppanno evampasanno aham samane gotame pahoti me samano gotamo tatha dhammam desetum yatha aham imam kankhadhammam pajaheyyam sadhaham 1- bho ananda labheyyam samanam gotamam dassanayati. {138.2} Evam vutte ayasma anando subhaddam paribbajakam etadavoca alam avuso subhadda ma tathagatam vihethesi kilanto bhagavati. Dutiyampi kho subhaddo paribbajako .pe. tatiyampi kho subhaddo paribbajako ayasmantam anandam etadavoca sutam metam bho ananda paribbajakanam vuddhanam mahallakanam acariyapacariyanam bhasamananam kadaci karahaci tathagata loke uppajjanti @Footnote: 1 Si. Yu. svaham. ito param idisameva. Arahanto sammasambuddha ajjeva rattiya pacchime yame samanassa gotamassa parinibbanam bhavissati atthi ca me ayam kankhadhammo uppanno evampasanno aham samane gotame pahoti me samano gotamo tatha dhammam desetum yatha aham imam kankhadhammam pajaheyyam 1- sadhaham bho ananda labheyyam samanam gotamam dassanayati . Tatiyampi kho ayasma anando subhaddam paribbajakam etadavoca alam avuso subhadda ma tathagatam vihethesi kilanto bhagavati. {138.3} Assosi kho bhagava ayasmato anandassa subhaddena paribbajakena saddhim imam kathasallapam . athakho bhagava ayasmantam anandam amantesi alam ananda ma subhaddam varesi labhatu 2- ananda subhaddo tathagatam dassanaya yankinci mam subhaddo pucchissati sabbantam annapekkho va mam pucchissati no vihesapekkho yancassaham puttho byakarissami tam khippameva ajanissatiti. {138.4} Athakho ayasma anando subhaddam paribbajakam etadavoca gacchavuso subhadda karoti te bhagava okasanti . athakho subhaddo paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho subhaddo paribbajako bhagavantam etadavoca yeme bho gotama samanabrahmana sanghino ganino ganacariya nata yasassino titthakara sadhusammata bahujanassa @Footnote: 1 Po. Ma. pajaheyyanti. 2 Ma. Yu. labhatam. Seyyathidam purano kassapo makkhali gosalo ajito kesakambalo 1- pakudho kaccayano sanjayo velatthaputto 2- nigantho nataputto sabbe te sakaya patinnaya abbhannimsu sabbe 3- pana na abbhannimsu udahu ekacce na abbhannimsuti . alam subhadda titthatetam sabbe te sakaya patinnaya abbhannimsu sabbe 4- pana na abbhannimsu udahu ekacce abbhannimsu ekacce na abbhannimsuti dhammante subhadda desissami tam sunahi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . Evam bhanteti kho subhaddo paribbajako bhagavato paccassosi . Bhagava etadavoca {138.5} yasmim kho subhadda dhammavinaye ariyo atthangiko maggo na upalabbhati samanopi tattha na upalabbhati dutiyopi tattha samano na upalabbhati tatiyopi tattha samanopi na upalabbhati catutthopi tattha samano na upalabbhati yasminca kho subhadda dhammavinaye ariyo atthangiko maggo upalabbhati samanopi tattha upalabbhati dutiyopi tattha samano upalabbhati tatiyopi tattha samano upalabbhati catutthopi tattha samano upalabbhati imasmim kho subhadda dhammavinaye ariyo atthangiko maggo upalabbhati idheva subhadda samano idha dutiyo samano idha tatiyo samano idha catuttho samano sunna parappavada samanebhi annehi @Footnote: 1 Si. Yu. kesakambali. 2 Si. Yu. velatthiputto. 3-4 Ma. Yu. sabbeva. Ime ca subhadda bhikkhu samma vihareyyum asunno loko arahantehi assati. [139] Ekunatimsa- 1- vayasa subhadda yam pabbajim kimkusalanuesi vassani pannasasamadhikani yato aham pabbajito subhadda nayassa dhammassa padesavatti ito bahiddha samanopi natthi. Dutiyopi samano natthi tatiyopi samano natthi catutthopi samano natthi sunna parappavada samanebhi annehi ime ca subhadda bhikkhu samma vihareyyum asunno loko arahantehi assati. [140] Evam vutte subhaddo paribbajako bhagavantam etadavoca abhikkantam bhante abhikkantam bhante seyyathapi bhante nikkujjitam va ukkujjeyya paticchannam va vivareyya mulhassa va maggam acikkheyya andhakare va telappajjotam dhareyya cakkhumanto rupani dakkhanti evameva bhagavata anekapariyayena dhammo pakasito esaham bhante bhagavantam saranam gacchami dhammanca bhikkhusanghanca labheyyamaham 2- bhante bhagavato santike pabbajjam labheyyam upasampadanti. Yo kho subhadda annatitthiyapubbo imasmim dhammavinaye @Footnote: 1 Si. Ma. Yu. ekunatimso. 2 Ma. Yu. labheyyaham. Akankhati pabbajjam akankhati upasampadam so cattaro mase parivasati catunnam masanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajenti upasampadenti bhikkhubhavaya apica mettha puggalavemattata viditati . sace bhante annatitthiyapubba imasmim dhammavinaye akankhanta pabbajjam akankhanta upasampadam cattaro mase parivasanti catunnam masanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajenti upasampadenti bhikkhubhavaya aham cattari vassani parivasissami catunnam vassanam accayena araddhacitta bhikkhu pabbajentu upasampadentu bhikkhubhavayati. {140.1} Athakho bhagava ayasmantam anandam amantesi tenahananda subhaddam paribbajakam pabbajethati . evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato paccassosi . athakho subhaddo paribbajako ayasmantam anandam etadavoca labha te 1- avuso ananda suladdham te 2- avuso ananda ye ettha satthara 3- sammukha antevasikabhisekena abhisittati. Alattha kho subhaddo paribbajako bhagavato santike pabbajjam alattha upasampadam . acirupasampanno kho panayasma subhaddo eko vupakattho appamatto atapi pahitatto viharanto nacirasseva yassatthaya kulaputta sammadeva agarasma anagariyam pabbajanti tadanuttaram brahmacariyapariyosanam ditthe va dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihasi khina jati vusitam brahmacariyam katam karaniyam naparam @Footnote: 1-2 Ma. Yu. vo. 3 Ma. satthu. Itthattayati abbhannasi . annataro kho pana ayasma subhaddo arahatam ahosi. So bhagavato pacchimo sakkhisavako ahositi. Pancamabhanavaram samattam. [141] Athakho bhagava ayasmantam anandam amantesi siya kho panananda tumhakam evamassa atitasatthukam pavacanam natthi no satthati na kho panetam ananda evam datthabbam yo vo ananda maya dhammo ca vinayo ca desito pannatto so vo mamaccayena sattha {141.1} yatha kho panananda etarahi bhikkhu annamannam avusovadena samudacaranti na te mamaccayena evam samudacaritabbam theratarena ananda bhikkhuna navakataro bhikkhu namena va gottena va avusovadena va samudacaritabbo navakatarena bhikkhuna therataro bhikkhu bhanteti va ayasmati va samudacaritabbo akankhamano ananda sangho mamaccayena khuddanukhuddakani sikkhapadani samuhanatu channassa ananda bhikkhuno mamaccayena brahmadando databboti . katamo pana bhante brahmadandoti . channo ananda bhikkhu yam iccheyya tam vadeyya so bhikkhuhi neva vattabbo na ovaditabbo na anusasitabboti. [142] Athakho bhagava bhikkhu amantesi siya kho pana bhikkhave ekabhikkhussapi kankha va vimati va buddhe va dhamme va sanghe va magge va patipadaya va pucchatha bhikkhave ma paccha Vippatisarino ahuvattha sammukhibhuto no sattha ahosi na mayam sikkhimha bhagavantam sammukha patipucchitunti . evam vutte te bhikkhu tunhi ahesum . dutiyampi kho bhagava .pe. tatiyampi kho bhagava bhikkhu amantesi siya kho pana bhikkhave ekabhikkhussapi kankha va vimati va buddhe va dhamme va sanghe va magge va patipadaya va pucchatha bhikkhave ma paccha vippatisarino ahuvattha sammukhibhuto no sattha ahosi na mayam sikkhimha bhagavantam sammukha patipucchitunti. Tatiyampi kho te bhikkhu tunhi ahesum. {142.1} Athakho bhagava bhikkhu amantesi siya kho pana bhikkhave satthu garavenapi na puccheyyatha sahayakopi bhikkhave sahayakassa arocetuti . evam vutte te bhikkhu tunhi ahesum. Athakho ayasma anando bhagavantam etadavoca acchariyam bhante abbhutam bhante evam pasanno aham bhante imasmim bhikkhusanghe natthi imasmim bhikkhusanghe ekabhikkhussapi kankha va vimati va buddhe va dhamme va sanghe va magge va patipadaya vati . pasada kho tvam ananda vadesi nanameva hettha ananda tathagatassa natthi imasmim bhikkhusanghe ekabhikkhussapi kankha va vimati va buddhe va dhamme va sanghe va magge va patipadaya va imesam hi ananda pancannam bhikkhusatanam yo pacchimako bhikkhu so sotapanno avinipatadhammo niyato sambodhiparayanoti. [143] Athakho bhagava bhikkhu amantesi handadani bhikkhave amantayami vo vayadhamma sankhara appamadena sampadethati . Ayam tathagatassa pacchima vaca. [144] Athakho bhagava pathamajjhanam samapajji pathamajjhana vutthahitva dutiyajjhanam samapajji dutiyajjhana vutthahitva tatiyajjhanam samapajji tatiyajjhana vutthahitva catutthajjhanam samapajji catutthajjhana vutthahitva akasanancayatanam samapajji akasanancayatanasamapattiya vutthahitva vinnanancayatanam samapajji vinnanancayatanasamapattiya vutthahitva akincannayatanam samapajji akincannayatanasamapattiya vutthahitva nevasannanasannatayanam samapajji nevasannanasannayatanasamapattiya vutthahitva sannavedayitanirodham samapajji. {144.1} Athakho ayasma anando ayasmantam anuruddham etadavoca parinibbuto bhante anuruddha bhagavati . Navuso ananda bhagava parinibbuto sannavedayitanirodham samapannoti . athakho bhagava sannavedayitanirodha- samapattiya vutthahitva nevasannanasannayatanam samapajji nevasannanasannayatanasamapattiya vutthahitva akincannayatanam samapajji akincannayatanasamapattiya vutthahitva vinnanancayatanam samapajji vinnanancayatanasamapattiya vutthahitva akasanancayatanam samapajji akasanancayatanasamapattiya vutthahitva catuttham jhanam Samapajji catuttha jhana vutthahitva tatiyam jhanam samapajji tatiya jhana vutthahitva dutiyam jhanam samapajji dutiya jhana vutthahitva pathamam jhanam samapajji pathama jhana vutthahitva dutiyam jhanam samapajji dutiya jhana vutthahitva tatiyam jhanam samapajji tatiya jhana vutthahitva catuttham jhanam samapajji . Catuttha jhana vutthahitva samanantara bhagava parinibbayi. [145] Parinibbute bhagavati saha parinibbana mahabhumicalo ahosi bhimsanako lomahamso devadundabhiyo ca phalimsu. [146] Parinibbute bhagavati saha parinibbana brahma sahampati imam gatham abhasi sabbe va nikkhipissanti bhuta loke samussayam yattha etadiso sattha loke appatipuggalo tathagato balappatto sambuddho parinibbutoti. [147] Parinibbute bhagavati saha parinibbana sakko devanamindo imam gatham abhasi anicca vata sankhara uppadavayadhammino uppajjitva nirujjhanti tesam vupasamo sukhoti. [148] Parinibbute bhagavati saha parinibbana ayasma anuruddho ima gatha abhasi Nahu assasapassaso thitacittassa tadino anejjo 1- santimarabbha yam kalamakari muni. Asallinena cittena vedanam ajjhavasayi pajjotasseva nibbanam vimokkho cetaso ahuti. [149] Parinibbute bhagavati saha parinibbana ayasma anando imam gatham abhasi tadasi yam bhimsanakam tadasi lomahamsanam sabbakaravarupete sambuddhe parinibbuteti. [150] Parinibbute bhagavati ye tettha 2- bhikkhu avitaraga appekacce baha paggayha kandanti chinnapadam viya papatanti avattanti vivattanti atikhippam bhagava parinibbuto atikhippam sugato parinibbuto atikhippam cakkhuma loke antarahitoti . Ye pana te bhikkhu vitaraga te sata sampajana adhivasenti anicca vata sankhara tam kutettha labbhati. [151] Athakho ayasma anuruddho bhikkhu amantesi alam avuso ma socittha ma paridevittha na nu etam avuso bhagavata patikacceva akkhatam sabbeheva piyehi manapehi nanabhavo vinabhavo annathabhavo tam kutettha avuso labbha yantam jatam bhutam sankhatam palokadhammam tam vata ma palujjiti netam @Footnote: 1 Ma. Yu. anejo. 2 Si. tattha ye te. Ma. Yu. ye te tattha. Thanam vijjati devata avuso ujjhayantiti . kathambhuta pana bhante anuruddha devata manasikarontiti 1-. {151.1} Santavuso ananda devata akase pathavisanniniyo kese pakiriya kandanti baha paggayha kandanti chinnapadam viya papatanti avattanti vivattanti atikhippam bhagava parinibbuto atikhippam sugato parinibbuto atikhippam cakkhuma loke antarahitoti santavuso ananda devata pathaviya pathavisanniniyo kese pakiriya kandanti .pe. Antarahitoti. Ya pana devata vitaraga ta sata sampajana adhivasenti anicca sankhara tam kutettha labbhati . athakho ayasma ca anuruddho ayasma ca anando tam rattavasesam dhammiya kathaya vitinamesum. {151.2} Athakho ayasma anuruddho ayasmantam anandam amantesi gaccha avuso ananda kusinaram pavisitva kosinarakanam mallanam arocehi parinibbuto vasittha bhagava yassadani kalam mannathati . Evam bhanteti kho ayasma anando ayasmato anuruddhassa patissutva pubbanhasamayam nivasetva pattacivaram adaya adutiyo kusinaram pavisi. [152] Tena kho pana samayena kosinaraka malla santhagare sannipatita honti kena 2- karaniyena . athakho ayasma anando yena kosinarakanam mallanam santhagaram tenupasankami upasankamitva @Footnote: 1 Ma. Yu. manasikarotiti. 2 Si. Ma. Yu. teneva. Kosinarakanam mallanam arocesi parinibbuto vasittha bhagava yassadani kalam mannathati . idamayasmato anandassa sutva malla ca mallaputta ca mallasunisa ca mallapajapatiyo ca aghavino dummana cetodukkhasamappita appekacce kese pakiriya kandanti baha paggayha kandanti chinnapadam viya papatanti avattanti vivattanti atikhippam bhagava parinibbuto atikhippam sugato parinibbuto atikhippam cakkhuma loke antarahitoti. {152.1} Athakho kosinaraka malla purise anapesum tenahi bhane kusinarayam gandhamalanca sabbanca talavacaram sannipatethati . Athakho kosinaraka malla gandhamalanca sabbanca talavacaram panca [1]- dussayugasatani adaya yena upavattanam mallanam salavanam yena bhagavato sariram tenupasankamimsu upasankamitva bhagavato sariram naccehi gitehi vaditehi malehi gandhehi sakkaronta garukaronta manenta pujenta celavitanani karonta mandalamalani 2- patiyadenta evam tam 3- divasam vitinamesum. {152.2} Athakho kosinarakanam mallanam etadahosi ativikalo kho ajja bhagavato sariram jhapetum svedani mayam bhagavato sariram jhapessamati. Athakho kosinaraka malla bhagavato sariram naccehi gitehi vaditehi malehi gandhehi sakkaronta garukaronta manenta pujenta celavitanani karonta mandalamalani 4- patiyadenta dutiyampi divasam vitinamesum tatiyampi @Footnote: 1 Ma. Yu. ca. 2-4 Ma. mandalamale. 3 Ma. ekadivasam. Divasam vitinamesum catutthampi divasam vitinamesum pancamampi divasam vitinamesum chatthampi divasam vitinamesum . athakho sattamampi divasam kosinarakanam mallanam etadahosi mayam bhagavato sariram naccehi gitehi vaditehi malehi gandhehi sakkaronta garukaronta manenta pujenta dakkhinena dakkhinam nagarassa haritva bahirena bahiram dakkhinato nagarassa bhagavato sariram jhapessamati. [153] Tena kho pana samayena attha malla pamokkha sisanhata 1- ahatani vatthani nivattha mayam bhagavato sariram uccaressamati na sakkonti uccaretum . athakho kosinaraka malla ayasmantam anuruddham etadavocum ko nu kho bhante anuruddha hetu ko paccayo yenime attha malla pamokkha sisanhata ahatani vatthani nivattha mayam bhagavato sariram uccaressamati na sakkonti uccaretunti . annatha kho vasittha tumhakam adhippayo annatha devatanam adhippayoti. {153.1} Katham pana bhante devatanam adhippayoti. Tumhakam kho vasittha adhippayo mayam bhagavato sariram naccehi gitehi vaditehi malehi gandhehi sakkaronta garukaronta manenta pujenta dakkhinena dakkhinam nagarassa haritva bahirena bahiram dakkhinato nagarassa bhagavato sariram jhapessamati devatanam kho vasittha adhippayo mayam bhagavato sariram dibbehi @Footnote: 1 Si. Ma. Yu. sisam nahata. Naccehi gitehi vaditehi malehi gandhehi sakkaronta garukaronta manenta pujenta uttarena uttaram nagarassa haritva uttarena dvarena nagaram pavisitva majjhena majjham nagarassa haritva puratthimena dvarena nikkhamitva puratthimato nagarassa makutabandhanam nama mallanam cetiyam ettha bhagavato sariram jhapessamati . yatha bhante devatanam adhippayo tatha hotuti. {153.2} Tena kho pana samayena kosinara 1- yava sandhisamalasakatira jannumattena odhina mandaravapupphehi santhita 2- hoti . athakho deva ca kosinaraka ca malla bhagavato sariram dibbehi ca manusakehi ca naccehi gitehi vaditehi malehi gandhehi sakkaronta garukaronta manenta pujenta uttarena uttaram nagarassa haritva uttarena dvarena nagaram pavisitva majjhena majjham nagarassa haritva puratthimena dvarena nikkhamitva puratthimato nagarassa makutabandhanam nama mallanam cetiyam ettha bhagavato sariram nikkhipimsu. {153.3} Athakho kosinaraka malla ayasmantam anandam etadavocum katham mayam bhante ananda tathagatassa sarire patipajjamati . Yatha kho vasittha ranno cakkavattissa sarire patipajjanti evam tathagatassa sarire patipajjitabbanti . katham pana bhante ananda ranno cakkavattissa sarire patipajjantiti . ranno vasittha cakkavattissa sariram ahatena vatthena vethenti ahatena vatthena vethetva vihatena kappasena vethenti vihatena @Footnote: 1 Ma. Yu. kusinara yava sandhisamalasamkatira. 2 Ma. Yu. santhata. Kappasena vethetva ahatena vatthena vethenti etena upayena pancahi yugasatehi ranno cakkavattissa sariram vethetva ayasaya 1- teladoniya pakkhipitva annissa ayasaya 2- doniya patikkujjitva sabbagandhanam citakam karitva ranno cakkavattissa sariram jhapenti catummahapathe ranno cakkavattissa thupam karonti evam kho vasittha ranno cakkavattissa sarire patipajjanti yatha kho vasittha ranno cakkavattissa sarire patipajjanti evam tathagatassa sarire patipajjitabbam catummahapathe tathagatassa thupo karetabbo 3- tattha ye malam va gandham va cunnakam va aropessanti va abhivadessanti va cittam va pasadessanti tesantam bhavissati digharattam hitaya sukhayati . athakho kosinaraka malla purise anapesum tenahi bhane mallanam vihatakappasam sannipatethati. {153.4} Athakho kosinaraka malla bhagavato sariram ahatena vatthena vethesum ahatena vatthena vethetva vihatena kappasena vethesum vihatena kappasena vethetva ahatena vatthena vethesum etena upayena pancahi yugasatehi bhagavato sariram vethetva ayasaya teladoniya pakkhipitva annissa ayasaya doniya patikkujjitva sabbagandhanam citakam karitva bhagavato sariram citakam aropesum. [154] Tena kho pana samayena ayasma mahakassapo pavaya kusinaram addhanamaggapatipanno hoti mahata bhikkhusanghena saddhim @Footnote: 1-2 Ma. ayasaya. sabbattha idisameva. 3 Ma. Yu. katabbo. Pancamattehi bhikkhusatahi . athakho ayasma mahakassapo magga okkamma annataramhi rukkhamule nisidi . tena kho pana samayena annataro ajivako kusinarayam mandaravapuppham gahetva pavam addhanamaggapatipanno hoti . addasa kho ayasma mahakassapo tam ajivakam durato va agacchantam disva tam ajivakam etadavoca apavuso amhakam sattharam janasiti . amavuso janami ajja sattaham parinibbuto samano gotamo tato me idam mandaravapuppham gahitanti . tattha ye te bhikkhu avitaraga appekacce baha paggayha kandanti chinnapadam viya papatanti avattanti vivattanti atikhippam bhagava parinibbuto atikhippam sugato parinibbuto atikhippam cakkhuma loke antarahitoti . ye pana te bhikkhu vitaraga te sata sampajana adhivasenti anicca sankhara tam kutettha labbhati. [155] Tena kho pana samayena subhaddo nama vuddhapabbajito tassam parisayam nisinno hoti . athakho subhaddo vuddhapabbajito te bhikkhu etadavoca alam avuso ma socittha ma paridevittha sumutta mayam tena mahasamanena upadduta ca homa idam te 1- kappati idam te na kappatiti idani pana mayam yam icchissama tam karissama yam na icchissama tam na karissamati . athakho @Footnote: 1 votipi patho. [1]- Mahakassapo bhikkhu amantesi alam avuso ma socittha ma paridevittha na nu evam 2- avuso bhagavata patikacceva akkhatam sabbeheva piyehi manapehi nanabhavo vinabhavo annathabhavo tam kutettha avuso labbha yantam jatam bhutam sankhatam palokadhammam tam vata ma palujjiti netam thanam vijjatiti. [156] Tena kho pana samayena cattaro mallapamokkha sisanhata 3- ahatani vatthani nivattha mayam bhagavato citakam alimpessamati na sakkonti alimpetum . athakho kosinaraka malla ayasmantam anuruddham etadavocum ko nu kho bhante anuruddha hetu ko paccayo yenime cattaro mallapamokkha sisanhata ahatani vatthani nivattha mayam bhagavato citakam alimpessamati na sakkonti alimpetunti . annatha kho vasittha devatanam adhippayoti. Katham pana bhante devatanam adhippayoti. {156.1} Devatanam kho vasittha adhippayo ayam ayasma mahakassapo pavaya kusinaram addhanamaggapatipanno mahata bhikkhusanghena saddhim pancamattehi bhikkhusatehi na tava bhagavato citako pajjalissati yavayasma mahakassapo bhagavato pade sahattha 4- vandissatiti. Yatha bhante devatanam adhippayo tatha hotuti. {156.2} Athakho ayasma mahakassapo yena kusinarayam 5- makutabandhanam mallanam cetiyam yena @Footnote: 1 Ma. Yu. ayasma. 2 Ma. Yu. etam. 3 Si. Yu. sisam nahata. @4 Ma. Yu. sirasa. 5 Ma. kusinara. Bhagavato citako tenupasankami upasankamitva ekamsam civaram katva anjalim panametva tikkhattum citakam padakkhinam katva padato vivaritva bhagavato pade sirasa vandi . tanipi kho panca bhikkhusatani ekamsam civaram katva anjalim panametva tikkhattum padakkhinam katva bhagavato pade sirasa vandimsu . vandite [1]- panayasmata mahakassapena tehi ca pancahi bhikkhusatehi sayameva bhagavato citako pajjali. {156.3} Jhayamanassa kho pana bhagavato sarirassa yam ahosi chaviti va cammanti va mamsanti va nharuti va lasikati va tassa neva charika pannayittha na masi sariraneva avasissimsu . seyyathapi nama sappissa va telassa va jhayamanassa neva charika pannayati na masi evameva bhagavato sarirassa jhayamanassa yam ahosi chaviti va cammanti va mamsanti va nharuti va lasikati va tassa neva charika pannayittha na masi sariraneva avasissimsu . tesanca pancannam dussayugasatanam dve va dussani dayhimsu yanca sabbaabbhantarimam yanca bahiram . Daddhe kho pana bhagavato sarire antalikkha udakadhara patubhavitva bhagavato citakam nibbapesi . udakam salatopi abbhunnamitva bhagavato citakam nibbapesi . kosinaraka 2- malla sabbagandhodakena bhagavato citakam nibbapesum . athakho kosinaraka malla bhagavato sarirani sattaham santhagare sattipanjaram katva dhanupakaram @Footnote: 1 Ma. Yu. ca. 2 Ma. Yu. kosinarakapi. Parikkhipitva naccehi gitehi vaditehi malehi gandhehi sakkarimsu garukarimsu manesum pujesum. [157] Assosi kho raja magadho ajatasattu vedehiputto bhagava kira kusinarayam parinibbutoti . athakho raja magadho ajatasattu vedehiputto kosinarakanam mallanam dutam pahesi bhagavapi khattiyo ahampi khattiyo aham arahami bhagavato sariranam bhagam ahampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamiti . assosum kho vesalika licchavi bhagava kira kusinarayam parinibbutoti . Athakho vesalika licchavi kosinarakanam mallanam dutam pahesum bhagavapi khattiyo mayampi khattiya mayampi arahama bhagavato sariranam bhagam mayampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamati. {157.1} Assosum kho kapilavatthava 1- sakya bhagava kira kusinarayam parinibbutoti . athakho kapilavatthava sakya kosinarakanam mallanam dutam pahesum bhagava amhakam natisettho mayampi arahama bhagavato sariranam bhagam mayampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamati . Assosum kho allakappaka thulayo 3- bhagava kira kusinarayam parinibbutoti . athakho allakappaka thulayo kosanarakanam mallanam dutam pahesum bhagavapi khattiyo mayampi khattiya mayampi arahama bhagavato sariranam bhagam mayampi bhagavato sariranam thupanca mahanca @Footnote: 1-2 Ma. kapilavatthuvasi. 3 Si. Ma. Yu. bulayo. Karissamati . assosum kho ramagamaka koliya bhagava kira kusinarayam parinibbutoti . athakho ramagamaka koliya kosinarakanam mallanam dutam pahesum bhagavapi khattiyo mayampi khattiya mayampi arahama bhagavato sariranam bhagam mayampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamati . assosi kho vetthadipako brahmano bhagava kira kusinarayam parinibbutoti . athakho vetthadipako brahmano kosinarakanam mallanam dutam pahesi bhagavapi khattiyo ahampi brahmano ahampi arahami bhagavato sariranam bhagam ahampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamiti. {157.2} Assosum kho paveyyaka malla bhagava kira kusinarayam parinibbutoti . athakho paveyyaka malla kosinarakanam mallanam dutam pahesum bhagavapi khattiyo mayampi khattiya mayampi arahama bhagavato sariranam bhagam mayampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamati . Evam vutte kosinaraka malla te sanghe gane etadavocum bhagava amhakam gamakkhette parinibbuto na mayam dassama bhagavato sariranam bhaganti. [158] Evam vutte dono brahmano te sanghe gane etadavoca sunantu bhonto mama ekavakyam 2- amhaka buddho ahu khantivado @Footnote: 1 Ma. ekavacam. Na hi sadhuyam uttamapuggalassa sarirabhage siya 1- sampaharo. Sabbe va bhonto sahita samagga sammodamana karomattha bhage vittharika hontu disasu thupa bahu 2- jana cakkhumato pasannati. [159] Tenahi brahmana tvanceva bhagavato sarirani atthadha samam suvibhattam vibhajahiti . evam bhoti evam bhoti kho dono brahmano tesam sanghanam gananam patissunitva bhagavato sarirani atthadha samam suvibhattam vibhajitva te sanghe gane etadavoca imam me bhonto tumbam dentu 3- ahampi tumbassa thupanca mahanca karissamiti. Adamsu kho te donassa brahmanassa tumbam. [160] Assosum kho pipphalivaniya moriya bhagava kira kusinarayam parinibbutoti . athakho pipphalivaniya moriya kosinarakanam mallanam dutam pahesum bhagavapi khattiyo mayampi khattiya mayampi arahama bhagavato sariranam bhagam mayampi bhagavato sariranam thupanca mahanca karissamati . natthi bhagavato sariranam bhago vibhattani bhagavato sarirani ito angaram harathati. Te tato angaram aharimsu. [161] Athakho raja magadho ajatasattu vedehiputto rajagahe bhagavato sariranam thupanca mahanca akasi . vesalikapi licchavi @Footnote: 1 Ma. Yu. siya. 2 Yu. bahujjano ... pasannoti. 3 Ma. Yu. dadantu. Vesaliyam bhagavato sariranam thupanca mahanca akamsu . kapilavatthavapi 1- sakya kapilavatthusmim bhagavato sariranam thupanca mahanca akamsu. Allakappakapi thulayo allakappe bhagavato sariranam thupanca mahanca akamsu . Ramagamakapi koliya ramagame bhagavato sariranam thupanca mahanca akamsu . vetthadipakopi brahmano vetthadipe bhagavato sariranam thupanca mahanca akasi . paveyyakapi malla pavayam bhagavato sariranam thupanca mahanca akamsu . kosinarakapi malla kusinarayam bhagavato sariranam thupanca mahanca akamsu . donopi brahmano tumbassa thupanca mahanca akasi . pipphalivaniyapi moriya pipphalivane angaranam thupanca mahanca akamsu . iti attha sariratthupa 2- navamo tumbathupo dasamo angarathupo evametam bhutapubbanti. [162] Atthadonam cakkhumato sariram sattadonam jambudipe mahenti ekanca donam purisavaruttamassa ramagame nagaraja mahenti 3-. Eka hi datha tidivehi pujita eka pana gandharapure mahiyyati kalingaranno vijite punekam ekam puna 4- nagaraja mahenti 5-. @Footnote: 1 Ma. kapilavatthuvasipi. 2 Si. atthasariratthupananca. Yu. atthassa .... @3-5 Ma. maheti. 4 Ma. pana. Tasseva tejena ayam vasundhara ayagasetthehi mahi alankata evam imam cakkhumato sariram susakkatam sakkatasakkatehi. Devindanagindanarindapujito manussindasetthehi 1- tatheva pujito tam tam 2- vandatha panjalika bhavitva buddha 3- have kappasatehi dullabhati. Cattalisasama 4- danta kesa loma ca sabbaso deva harimsu ekekam cakkavalaparamparati. Mahaparinibbanasuttam nitthitam tatiyam. -------------- @Footnote: 1 Yu. manussasetthehi. 2 Ma. Yu. tam vandatha .... 3 Yu. buddho ... dullabhoti. @4 Yu. cattalisasama danta ... paramparati ime patha natthi.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 10 page 163-195. http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=10&item=131&items=32&modeTY=2 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=10&item=131&items=32&modeTY=2&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=10&item=131&items=32&modeTY=2 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=10&item=131&items=32&modeTY=2 Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=131 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=5&A=2965 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=5&A=2965 Contents of The Tipitaka Volume 10 http://84000.org/tipitaka/read/?index_10
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]