บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓ - พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๓

วินยปิฏเก ภิกฺขุนีวิภงฺโค ------ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ฯ ปมปาราชิกํ ^๑- [๑] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน สาโฬฺห มิคารนตฺตา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิหารํ กตฺตุกาโม โหติ ฯ อถโข สาโฬฺห มิคารนตฺตา ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ อิจฺฉามหํ อยฺเย ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิหารํ กาตุํ เทถ เม นวกมฺมิกํ ภิกฺขุนินฺติ ฯ {๑.๑} เตน โข ปน สมเยน จตสฺโส ภคินิโย ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตา โหนฺติ นนฺทา นนฺทวตี สุนฺทรีนนฺทา ถุลฺลนนฺทาติ ฯ ตาสุ สุนฺทรีนนฺทา ^๒- ภิกฺขุนี ตรุณปพฺพชิตา อภิรูปา โหติ ทสฺสนียา ปาสาทิกา ปณฺฑิตา พฺยตฺตา เมธาวินี ทกฺขา อนลสา ตตฺรุปายาย วีมํสาย สมนฺนาคตา อลํ กาตุํ อลํ สํวิธาตุํ ฯ อถโข ภิกฺขุนีสงฺโฆ สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ สมฺมนฺนิตฺวา สาฬฺหสฺส มิคารนตฺตุโน นวกมฺมิกํ อทาสิ ฯ เตน โข ปน สมเยน สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี สาฬฺหสฺส มิคารนตฺตุโน นิเวสนํ อภิกฺขณํ คจฺฉติ วาสึ เทถ ผรสุํ ^๓- เทถ กุารึ ^๔- เทถ กุทฺทาลํ เทถ นิขาทนํ เทถาติ ฯ สาโฬฺหปิ มิคารนตฺตา ภิกฺขุนูปสฺสยํ @เชิงอรรถ: ^๑ อยํ สิกฺขาปทคณนา ภิกฺขูหิ อสาธารณาปตฺติวเสน เวทิตพฺพา ฯ ^๒ ม. สพฺพตฺถ @สุนฺทรินนฺทนาติ ทิสฺสติ ฯ ^๓ ม. กุธารึ ฯ ^๔ ม. ผรสุํ ฯ อภิกฺขณํ คจฺฉติ กตากตํ ชานิตุํ ฯ เต อภิณฺหํ ทสฺสเนน ^๑- ปฏิพทฺธจิตฺตา อเหสุํ ฯ {๑.๒} อถโข สาโฬฺห มิคารนตฺตา สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ ทูเสตุํ โอกาสํ อลภมาโน เอตเทว อตฺถาย ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส ภตฺตํ อกาสิ ฯ อถโข สาโฬฺห มิคารนตฺตา ภตฺตคฺเค อาสนํ ปญฺาเปนฺโต เอตฺตกา ภิกฺขุนิโย อยฺยาย สุนฺทรีนนฺทาย วุฑฺฒตราติ เอกมนฺตํ อาสนํ ปญฺาเปสิ เอตฺตกา นวกตราติ เอกมนฺตํ อาสนํ ปญฺาเปสิ ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส นิกุฑฺเฑ สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อาสนํ ปญฺาเปสิ ยถา เถรา ภิกฺขุนิโย ชาเนยฺยุํ นวกานํ ภิกฺขุนีนํ สนฺติเก นิสินฺนาติ นวกาปิ ภิกฺขุนิโย ชาเนยฺยุํ เถรานํ ภิกฺขุนีนํ สนฺติเก นิสินฺนาติ ฯ {๑.๓} อถโข สาโฬฺห มิคารนตฺตา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส กาลํ อาโรจาเปสิ กาโล อยฺเย นิฏฺิตํ ภตฺตนฺติ ฯ สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี สลฺลกฺเขตฺวา น พหุกโต สาโฬฺห มิคารนตฺตา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส ภตฺตํ อกาสิ มํ โส ทูเสตุกาโม สจาหํ คมิสฺสามิ วิสฺสโร เม ภวิสฺสตีติ อนฺเตวาสินึ ภิกฺขุนึ ^๒- อาณาเปสิ คจฺฉ เม ปิณฺฑปาตํ นีหร โย จ มํ ปุจฺฉติ คิลานาติ ปฏิเวเทหีติ ฯ เอวํ อยฺเยติ โข สา ภิกฺขุนี สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ปจฺจสฺโสสิ ฯ เตน โข ปน สมเยน สาโฬฺห มิคารนตฺตา พหิทฺวารโกฏฺเก ิโต โหติ สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ ปริปุจฺฉนฺโต ^๓- กหํ อยฺเย อยฺยา สุนฺทรีนนฺทา กหํ อยฺเย อยฺยา สุนฺทรีนนฺทาติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อภิณฺหทสฺสเนน ฯ ^๒ ยุ. อนฺเตวาสิภิกฺขุนึ ฯ ม. อนฺเตวาสึ ภิกฺขุนึ ฯ @^๓ ม. ยุ. ปฏิปุจฺฉนฺโต ฯ เอวํ วุตฺเต สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อนฺเตวาสินี ภิกฺขุนี สาฬฺหํ มิคารนตฺตารํ เอตทโวจ คิลานาวุโส ปิณฺฑปาตํ นีหริสฺสามีติ ฯ อถโข สาโฬฺห มิคารนตฺตา ยํปาหํ ^๑- ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส ภตฺตํ อกาสึ อยฺยาย สุนฺทรีนนฺทาย การณาติ มนุสฺเส อาณาเปตฺวา ภิกฺขุนีสงฺฆํ ภตฺเตน ปริวิสถาติ วตฺวา เยน ภิกฺขุนูปสฺสโย เตนุปสงฺกมิ ฯ เตน โข ปน สมเยน สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี พหารามโกฏฺเก ิตา โหติ สาฬฺหํ มิคารนตฺตารํ ปฏิมาเนนฺตี ฯ {๑.๔} อทฺทสา ^๒- โข สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี สาฬฺหํ มิคารนตฺตารํ ทูรโต ว อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวาน อุปสฺสยํ ปวิสิตฺวา สสีสํ ปารุปิตฺวา มญฺจเก นิปชฺชิ ฯ อถโข สาโฬฺห มิคารนตฺตา เยน สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ กินฺเต อยฺเย อผาสุ กิสฺส นิปนฺนาสีติ ฯ เอวํ เหตํ อาวุโส โหติ ยา อนิจฺฉนฺตํ อิจฺฉตีติ ฯ กฺยาหนฺตํ อยฺเย น อิจฺฉิสฺสามิ อปิจาหํ โอกาสํ น ลภามิ ตํ ทูเสตุนฺติ อวสฺสุโต อวสฺสุตาย สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา กายสํสคฺคํ สมาปชฺชิ ฯ {๑.๕} เตน โข ปน สมเยน อญฺตรา ภิกฺขุนี ชราทุพฺพลา จรณคิลานา สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อวิทูเร นิปนฺนา โหติ ฯ อทฺทสา โข สา ภิกฺขุนี สาฬฺหํ มิคารนตฺตารํ ^[๓]- อวสฺสุตาย สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา @เชิงอรรถ: ^๑ อิโต ปรํ อตฺถายาติ เตสุ โปตฺถเกสุ ทิสฺสติ ฯ ^๒ ม. ยุ. อทฺทส ฯ ^๓ ม. ยุ. อิโต @ปรํ อวสฺสุตนฺติ เตสุ โปตฺถเกสุ ทิสฺสติ ฯ กายสํสคฺคํ สมาปชฺชนฺตํ ทิสฺวาน อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ กถํ หิ นาม อยฺยา สุนฺทรีนนฺทา อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส กายสํสคฺคํ สาทิยิสฺสตีติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา สนฺตุฏฺา ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา สุนฺทรีนนฺทา อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส กายสํสคฺคํ สาทิยิสฺสตีติ ฯ {๑.๖} อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ เต ภิกฺขู อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส กายสํสคฺคํ สาทิยิสฺสตีติ ฯ อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา ภิกฺขู ปฏิปุจฺฉิ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส กายสํสคฺคํ สาทิยตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา อนนุจฺฉวิกํ ^๒- ภิกฺขเว สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อนนุโลมิกํ อปฺปฏิรูปํ อสฺสามณกํ อกปฺปิยํ อกรณียํ กถํ หิ นาม ภิกฺขเว สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส กายสํสคฺคํ สาทิยิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย อถเขฺวตํ ^๓- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สาทิยีติ ฯ ^๒ ม. ยุ. อนนุจฺฉวิยํ ฯ ^๓ ม. ยุ. อถโข ตํ ฯ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานญฺเจว อปฺปสาทาย ปสนฺนานญฺจ เอกจฺจานํ อญฺถตฺตายาติ ฯ {๑.๗} อถโข ภควา สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ทุพฺภรตาย ทุปฺโปสตาย มหิจฺฉตาย อสนฺตุฏฺตาย ^๑- สงฺคณิกาย โกสชฺชสฺส อวณฺณํ ภาสิตฺวา อเนกปริยาเยน สุภรตาย สุโปสตาย อปฺปิจฺฉสฺส ^๒- สนฺตุฏฺสฺส สลฺเลขสฺส ธูตสฺส ปาสาทิกสฺส อปจยสฺส วิริยารมฺภสฺส วณฺณํ ภาสิตฺวา ภิกฺขูนํ ตทนุจฺฉวิกํ ตทนุโลมิกํ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ เตนหิ ภิกฺขเว ภิกฺขุนีนํ สิกฺขาปทํ ปญฺาเปสฺสามิ ทส อตฺถวเส ปฏิจฺจ สงฺฆสุฏฺฐุตาย สงฺฆผาสุตาย ทุมฺมงฺกูนํ ภิกฺขุนีนํ นิคฺคหาย เปสลานํ ภิกฺขุนีนํ ผาสุวิหาราย ทิฏฺธมฺมิกานํ อาสวานํ สํวราย สมฺปรายิกานํ อาสวานํ ปฏิฆาตาย อปฺปสนฺนานํ ปสาทาย ปสนฺนานํ ภิยฺโยภาวาย สทฺธมฺมฏฺิติยา วินยานุคฺคหาย เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑.๘} ยา ปน ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส อธกฺขกํ อุพฺภชานุมณฺฑลํ อามสนํ วา ปรามสนํ วา คหณํ วา ฉุปนํ วา ปฏิปีฬนํ วา สาทิเยยฺย อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา อุพฺภชานุมณฺฑลิกาติ ฯ [๒] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ยถายุตฺตา ยถาชจฺจา ยถานามา ยถาโคตฺตา ยถาสีลา ยถาวิหารินี ยถาโคจรา เถรา วา นวา วา มชฺฌิมา วา เอสา วุจฺจติ ยา ปนาติ ฯ ภิกฺขุนีติ ภิกฺขกาติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อสนฺตุฏฺิยา ฯ ^๒ ม. ยุ. อปฺปิจฺฉตาย สนฺตุฏฺิยา ฯ ภิกฺขุนี ภิกฺขาจริยํ อชฺฌุปคตาติ ภิกฺขุนี ภินฺนปฏธราติ ภิกฺขุนี สมญฺาย ภิกฺขุนี ปฏิญฺาย ภิกฺขุนี เอหิ ภิกฺขุนีติ ภิกฺขุนี ตีหิ สรณคมเนหิ อุปสมฺปนฺนาติ ภิกฺขุนี ภทฺราติ ภิกฺขุนี ^๑- สาราติ ภิกฺขุนี ^๒- เสกฺขาติ ภิกฺขุนี ^๓- อเสกฺขาติ ภิกฺขุนี ^๔- สมคฺเคน อุภโตสงฺเฆน ตฺติจตุตฺเถน กมฺเมน อกุปฺเปน านารเหน อุปสมฺปนฺนาติ ภิกฺขุนี ตตฺร ^๕- ยายํ ภิกฺขุนี สมคฺเคน อุภโตสงฺเฆน ตฺติจตุตฺเถน กมฺเมน อกุปฺเปน านารเหน อุปสมฺปนฺนา อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ {๒.๑} อวสฺสุตา นาม สารตฺตา อเปกฺขวตี ^๖- ปฏิพทฺธจิตฺตา ฯ อวสฺสุโต นาม สารตฺโต อเปกฺขวา ปฏิพทฺธจิตฺโต ฯ ปุริสปุคฺคโล นาม มนุสฺสปุริโส น ยกฺโข น เปโต น ติรจฺฉานคโต วิญฺู ปฏิพโล กายสํสคฺคํ สมาปชฺชิตุํ ฯ อธกฺขกนฺติ เหฏฺกฺขกํ ฯ อุพฺภชานุมณฺฑลนฺติ อุปริชานุมณฺฑลํ ฯ อามสนํ นาม อามฏฺมตฺตํ ฯ ปรามสนํ นาม อิโต จิโต จ สญฺโจปนํ ฯ คหณํ นาม คหิตมตฺตํ ฯ ฉุปนํ นาม ผุฏฺมตฺตํ ฯ ปฏิปีฬนํ วา สาทิเยยฺยาติ องฺคํ คเหตฺวา นิปีฬนํ สาทิยติ ฯ อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ {๒.๒} ปาราชิกา โหตีติ เสยฺยถาปิ นาม ปุริโส สีสจฺฉินฺโน อภพฺโพ เตน สรีรพนฺธเนน ชีวิตุํ เอวเมว ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส อธกฺขกํ อุพฺภชานุมณฺฑลํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ภทฺรา ภิกฺขุนี ฯ ^๒ ม. ยุ. สารา ภิกฺขุนี ฯ ^๓ เสขา ภิกฺขุนี ฯ @^๔ อเสขา ภิกฺขุนี ฯ ^๕ ม. ตตฺรายํ ฯ ^๖ ม. ยุ. อเปกฺขวา ฯ อามสนํ วา ปรามสนํ วา คหณํ วา ฉุปนํ วา ปฏิปีฬนํ วา สาทิยนฺตี อสฺสมณี โหติ อสกฺยธีตา เตน วุจฺจติ ปาราชิกา โหตีติ ฯ อสํวาสาติ สํวาโส นาม เอกกมฺมํ เอกุทฺเทโส สมสิกฺขาตา ^๑- เอโส สํวาโส นาม โส ตาย สทฺธึ นตฺถิ เตน วุจฺจติ อสํวาสาติ ฯ [๓] อุภโต อวสฺสุเต อธกฺขกํ อุพฺภชานุมณฺฑลํ กาเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายํ อามสติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน นิสฺสคฺคิยํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๔] อุพฺภกฺขกํ อโธชานุมณฺฑลํ กาเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน นิสฺสคฺคิยํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๕] เอกโต อวสฺสุเต อธกฺขกํ อุพฺภชานุมณฺฑลํ กาเยน กายํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สมสิกฺขตา ฯ อามสติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน นิสฺสคฺคิยํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๖] อุพฺภกฺขกํ อโธชานุมณฺฑลํ กาเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน นิสฺสคฺคิยํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๗] อุภโต อวสฺสุเต ยกฺขสฺส วา เปตสฺส วา ปณฺฑกสฺส วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคหสฺส วา อธกฺขกํ อุพฺภชานุมณฺฑลํ กาเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน นิสฺสคฺคิยํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๘] อุพฺภกฺขกํ อโธชานุมณฺฑลํ กาเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน นิสฺสคฺคิยํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๙] เอกโต อวสฺสุเต อธกฺขกํ อุพฺภชานุมณฺฑลํ กาเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน นิสฺสคฺคิยํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๑๐] อุพฺภกฺขกํ อโธชานุมณฺฑลํ กาเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กาเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กายปฏิพทฺเธน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน กายปฏิพทฺธํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นิสฺสคฺคิเยน นิสฺสคฺคิยํ อามสติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๑๑] อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ อสติยา อชานนฺติยา อสาทิยนฺติยา อุมฺมตฺติกาย ขิตฺตจิตฺตาย เวทนฏฺฏาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ปมปาราชิกํ นิฏฺิตํ ฯ ---------- ทุติยปาราชิกํ [๑๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี สาเฬฺหน มิคารนตฺตุนา คพฺภินี โหติ ฯ ยาว คพฺโภ ตรุโณ อโหสิ ตาว ฉาเทสิ ฯ ปริปกฺเก คพฺเภ วิพฺภมิตฺวา วิชายิ ฯ ภิกฺขุนิโย ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจุํ สุนฺทรีนนฺทา โข อยฺเย อจิรวิพฺภนฺตา วิชาตา กจฺจิ โน สา ภิกฺขุนีเยว สมานา คพฺภินีติ ฯ เอวํ อยฺเยติ ฯ กิสฺส ปน ตฺวํ อยฺเย ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนึ เนว อตฺตนา ปฏิโจเทสิ น คณสฺส อาโรเจสีติ ฯ {๑๒.๑} โย เอติสฺสา อวณฺโณ มเยฺหโส อวณฺโณ ยา เอติสฺสา อกิตฺติ มเยฺหสา อกิตฺติ โย เอติสฺสา อยโส มเยฺหโส อยโส โย เอติสฺสา อลาโภ มเยฺหโส อลาโภ กฺยาหํ อยฺเย อตฺตโน อวณฺณํ อตฺตโน อกิตฺตึ อตฺตโน อยสํ อตฺตโน อลาภํ ปเรสํ อาโรเจสฺสามีติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนึ เนว อตฺตนา ปฏิโจเทสฺสติ น คณสฺส อาโรเจสฺสตีติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู ปฏิปุจฺฉิ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนึ เนว อตฺตนา ปฏิโจเทติ ^๑- น คณสฺส อาโรเจตีติ ^๒- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนึ เนว อตฺตนา ปฏิโจเทสฺสติ น คณสฺส อาโรเจสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย อถเขฺวตํ ^๓- ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานญฺเจว อปฺปสาทาย ปสนฺนานญฺจ เอกจฺจานํ อญฺถตฺตายาติ ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๒.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนึ เนว อตฺตนา ปฏิโจเทยฺย น คณสฺส อาโรเจยฺย ยทา จ สา ิตา วา อสฺส จุตา วา นาสิตา วา อวสฏา ^๔- วา สา ปจฺฉา เอวํ วเทยฺย ปุพฺเพ วาหํ อยฺเย สญฺาสึ เอตํ ภิกฺขุนึ เอวรูปา จ เอวรูปา จ สา ภคินีติ โน จ โข อตฺตนา ปฏิโจเทสฺสํ น คณสฺส อาโรเจสฺสนฺติ อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกาติ ^๕- ฯ [๑๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ชานาติ นาม สามํ วา ชานาติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ปฏิโจเทสิ ฯ ^๒ ม. ยุ. อาโรเจสีติ ฯ ^๓ ม. อถโข ตํ ฯ ^๔ ม. @อวสฺสฏา ฯ ^๕ วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาติ อมฺหากํ มติ ฯ อญฺเ วา ตสฺสา อาโรเจนฺติ สา วา อาโรเจติ ฯ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนนฺติ อฏฺนฺนํ ปาราชิกานํ อญฺตรํ ปาราชิกํ อชฺฌาปนฺนํ ฯ เนว อตฺตนา ปฏิโจเทยฺยาติ น สยํ โจเทยฺย ฯ น คณสฺส อาโรเจยฺยาติ น อญฺาสํ ภิกฺขุนีนํ อาโรเจยฺย ฯ [๑๔] ยทา ^๑- จ สา ิตา วา อสฺสาติ ิตา นาม สลิงฺเค ิตา วุจฺจติ ฯ จุตา นาม กาลกตา ^๒- วุจฺจติ ฯ นาสิตา นาม สยํ วา วิพฺภนฺตา โหติ อญฺเหิ ^๓- วา นาสิตา ฯ อวสฏา นาม ติตฺถายตนํ สงฺกนฺตา วุจฺจติ ฯ [๑๕] สา ปจฺฉา เอวํ วเทยฺย ปุพฺเพ วาหํ อยฺเย อญฺาสึ เอตํ ภิกฺขุนึ เอวรูปา จ เอวรูปา จ สา ภคินีติ ฯ โน จ โข อตฺตนา ปฏิโจเทสฺสนฺติ ^๔- น สยํ โจเทสฺสํ ฯ น คณสฺส อาโรเจสฺสนฺติ ^๕- น อญฺาสํ ภิกฺขุนีนํ อาโรเจสฺสํ ^๖- ฯ [๑๖] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปาราชิกา โหตีติ เสยฺยถาปิ นาม ปณฺฑุปลาโส พนฺธนา ปมุตฺโต อภพฺโพ หริตตฺตาย เอวเมว ภิกฺขุนี ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนึ เนว อตฺตนา ปฏิโจเทสฺสามิ น คณสฺส อาโรเจสฺสามีติ ธุรํ นิกฺขิตฺตมตฺเต อสฺสมณี โหติ อสกฺยธีตา เตน วุจฺจติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ยทา จ สา ิตา วา อสฺส จุตา วาติ ิตา นาม ฯ ^๒ ม. ยุ. กาลํกตา ฯ @^๓ อญฺาหีติ อมฺหากํ ขนฺติ ฯ ^๔ ม. ยุ. ปฏิโจเทยฺยนฺติ สยํ วา น โจเทยฺยํ ฯ @^๕ ม. ยุ. อาโรเจยฺยนฺติ ฯ ^๖ ม. ยุ. อาโรเจยฺยํ ฯ ปาราชิกา โหตีติ ฯ อสํวาสาติ สํวาโส นาม เอกกมฺมํ เอกุทฺเทโส สมสิกฺขาตา เอโส สํวาโส นาม โส ตาย สทฺธึ นตฺถิ เตน วุจฺจติ อสํวาสาติ ฯ [๑๗] อนาปตฺติ สงฺฆสฺส ภณฺฑนํ วา กลโห วา วิคฺคโห วา วิวาโท วา ภวิสฺสตีติ นาโรเจติ สงฺฆเภโท วา สงฺฆราชิ วา ภวิสฺสตีติ นาโรเจติ อยํ กกฺขลา ผรุสา ชีวิตนฺตรายํ วา พฺรหฺมจริยนฺตรายํ วา กริสฺสตีติ นาโรเจติ อญฺา ปฏิรูปา ภิกฺขุนิโย อปสฺสนฺตี นาโรเจติ น ฉาเทตุกามา นาโรเจติ ปญฺายิสฺสติ สเกน กมฺเมนาติ นาโรเจติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ทุติยปาราชิกํ นิฏฺิตํ ฯ -------- ตติยปาราชิกํ [๑๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ อริฏฺ ภิกฺขุํ คนฺธพาธิปุพฺพํ ^๑- อนุวตฺตติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ อริฏฺ ภิกฺขุํ คนฺธพาธิปุพฺพํ อนุวตฺติสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ อริฏฺ คนฺธพาธิปุพฺพํ อนุวตฺตตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ อริฏฺ คนฺธพาธิปุพฺพํ อนุวตฺติสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๘.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุํ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนาทรํ อปฺปฏิการํ อกตสหายํ ตมนุวตฺเตยฺย สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา เอโส โข อยฺเย ภิกฺขุ สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺโต ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนาทโร อปฺปฏิกาโร อกตสหาโย มายฺเย เอตํ ภิกฺขุํ อนุวตฺตีติ เอวญฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. คทฺธพาธิปุพฺพํ ฯ สพฺพตฺถ เอวํ าตพฺพํ ฯ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา อุกฺขิตฺตานุวตฺติกาติ ฯ [๑๙] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ สมคฺโค นาม สงฺโฆ สมานสํวาสโก สมานสีมายํ ิโต ฯ อุกฺขิตฺโต นาม อาปตฺติยา อทสฺสเน ^๑- วา อปฺปฏิกมฺเม ^๒- วา อปฺปฏินิสฺสคฺเค ^๓- วา อุกฺขิตฺโต ฯ ธมฺเมน วินเยนาติ เยน ธมฺเมน เยน วินเยน ฯ สตฺถุสาสเนนาติ ชินสาสเนน พุทฺธสาสเนน ฯ อนาทโร นาม สงฺฆํ วา ^[๔]- ปุคฺคลํ วา กมฺมํ วา นาทิยติ ฯ อปฺปฏิกาโร นาม อุกฺขิตฺโต อโนสาริโต ฯ อกตสหาโย นาม สมานสํวาสกา ภิกฺขู วุจฺจนฺติ สหายา โส เตหิ สทฺธึ นตฺถิ เตน วุจฺจติ อกตสหาโยติ ฯ ตมนุวตฺเตยฺยาติ ยํทิฏฺิโก โส ^๕- โหติ ยํขนฺติโก ยํรุจิโก สาปิ ตํทิฏฺิกา โหติ ตํขนฺติกา ตํรุจิกา ฯ [๒๐] สา ภิกฺขุนีติ ยา สา อุกฺขิตฺตานุวตฺติกา ภิกฺขุนี ฯ ภิกฺขุนีหีติ อญฺาหิ ภิกฺขุนีหิ ฯ ยา ปสฺสนฺติ ยา สุณนฺติ ตาหิ วตฺตพฺพา เอโส โข อยฺเย ภิกฺขุ สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺโต ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนาทโร อปฺปฏิกาโร อกตสหาโย มายฺเย เอตํ @เชิงอรรถ: ^๑-๒-๓ มรมฺมยุโรปิยโปตฺถเกสุ อิเม ปาา ตติยาวิภตฺติวเสน กตา ฯ @^๔ ม. ยุ. คณํ วา ฯ ^๕ โส ยํทิฏฺิโกติ เอวํ กมฺเมน ภวิตพฺพํ ฯ ภิกฺขุํ อนุวตฺตีติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สุตฺวา น วทนฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สา ภิกฺขุนี สงฺฆมชฺฌํปิ อากฑฺฒิตฺวา วตฺตพฺพา เอโส โข อยฺเย ภิกฺขุ สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺโต ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนาทโร อปฺปฏิกาโร อกตสหาโย มายฺเย เอตํ ภิกฺขุํ อนุวตฺตีติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๑] สา ภิกฺขุนี สมนุภาสิตพฺพา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมนุภาสิตพฺพา ฯ พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สงฺโฆ าเปตพฺโพ {๒๑.๑} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุํ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนาทรํ อปฺปฏิการํ อกตสหายํ ตมนุวตฺตติ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกสฺลํ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาเสยฺย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ เอสา ตฺติ ฯ {๒๑.๒} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุํ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนาทรํ อปฺปฏิการํ อกตสหายํ ตมนุวตฺตติ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาสติ ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา สมนุภาสนา ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย สา ตุณฺหสฺส ยสฺสา นกฺขมติ สา ภาเสยฺย ฯ {๒๑.๓} ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ สมนุภฏฺา สงฺเฆน อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ [๒๒] ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา กมฺมวาจาปริโยสาเน อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ [๒๓] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปาราชิกา โหตีติ เสยฺยถาปิ นาม ปุถุสิลา เทฺวธา ภินฺนา อปฺปฏิสนฺธิกา โหติ เอวเมว ภิกฺขุนี ยาวตติยํ สมนุภาสิยมานา อปฺปฏินิสฺสชฺชนฺตี อสฺสมณี โหติ อสกฺยธีตา เตน วุจฺจติ ปาราชิกา โหตีติ ฯ อสํวาสาติ สํวาโส นาม เอกกมฺมํ เอกุทฺเทโส สมสิกฺขาตา เอโส สํวาโส นาม โส ตาย สทฺธึ นตฺถิ เตน วุจฺจติ อสํวาสาติ ฯ [๒๔] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม เวมติกา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๕] อนาปตฺติ อสมนุภาสนฺติยา ปฏินิสฺสชฺชนฺติยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ตติยปาราชิกํ นิฏฺิตํ ฯ จตุตฺถปาราชิกํ [๒๖] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย ^[๑]- อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถคหณํปิ สาทิยนฺติ สงฺฆาฏิกณฺณคหณํปิ สาทิยนฺติ สนฺติฏฺนฺติปิ สลฺลปนฺติปิ สงฺเกตํปิ คจฺฉนฺติ ปุริสสฺสปิ อพฺภาคมนํ สาทิยนฺติ ฉนฺนํปิ อนุปวิสนฺติ กายํปิ ตทตฺถาย อุปสํหรนฺติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย ฯ {๒๖.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถคหณํปิ สาทิยิสฺสนฺติ สงฺฆาฏิกณฺณคหณํปิ สาทิยิสฺสนฺติ สนฺติฏฺิสฺสนฺติปิ ^๒- สลฺลปิสฺสนฺติปิ สงฺเกตํปิ คจฺฉิสฺสนฺติ ปุริสสฺสปิ อพฺภาคมนํ สาทิยิสฺสนฺติ ฉนฺนํปิ อนุปวิสิสฺสนฺติ กายํปิ ตทตฺถาย อุปสํหริสฺสนฺติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถายาติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถคหณํปิ สาทิยนฺติ สงฺฆาฏิกณฺณคหณํปิ สาทิยนฺติ สนฺติฏฺนฺติปิ สลฺลปนฺติปิ สงฺเกตํปิ คจฺฉนฺติ ปุริสสฺสปิ อพฺภาคมนํ สาทิยนฺติ ฉนฺนํปิ อนุปวิสนฺติ กายํปิ ตทตฺถาย อุปสํหรนฺติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถายาติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อวสฺสุตา ฯ ^๒ สณฺสฺสนฺติปีติ อมฺหากํ มติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถคหณํปิ สาทิยิสฺสนฺติ สงฺฆาฏิกณฺณคหณํปิ สาทิยิสฺสนฺติ สนฺติฏฺิสฺสนฺติปิ สลฺลปิสฺสนฺติปิ สงฺเกตํปิ คจฺฉนฺติ ปุริสสฺสปิ อพฺภาคมนํ สาทิยิสฺสนฺติ ฉนฺนํปิ อนุปวิสิสฺสนฺติ กายํปิ ตทตฺถาย อุปสํหริสฺสนฺติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๖.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถคหณํ วา สาทิเยยฺย สงฺฆาฏิกณฺณคหณํ วา สาทิเยยฺย สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา สงฺเกตํ วา คจฺเฉยฺย ปุริสสฺส วา อพฺภาคมนํ สาทิเยยฺย ฉนฺนํ วา อนุปวิเสยฺย กายํ วา ตทตฺถาย อุปสํหเรยฺย เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย อยมฺปิ ปาราชิกา โหติ อสํวาสา อฏฺวตฺถุกาติ ฯ [๒๗] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อวสฺสุตา นาม สารตฺตา อเปกฺขวตี ^๑- ปฏิพทฺธจิตฺตา ฯ อวสฺสุโต นาม สารตฺโต อเปกฺขวา ปฏิพทฺธจิตฺโต ฯ ปุริสปุคฺคโล นาม มนุสฺสปุริโส น ยกฺโข น เปโต น ติรจฺฉานคโต วิญฺู ปฏิพโล กายสํสคฺคํ สมาปชฺชิตุํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อเปกฺขวา ฯ หตฺถคหณํ วา สาทิเยยฺยาติ หตฺโถ นาม กปฺปุรํ อุปาทาย ยาว อคฺคนขา ฯ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย อุพฺภกฺขกํ อโธชานุมณฺฑลํ คหณํ สาทิยติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ สงฺฆาฏิกณฺณคหณํ วา สาทิเยยฺยาติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย นิวตฺถํ วา ปารุตํ วา คหณํ สาทิยติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ {๒๗.๑} สนฺติฏฺเยฺย วาติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย ปุริสสฺส หตฺถปาเส ติฏฺติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ สลฺลเปยฺย วาติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย ปุริสสฺส หตฺถปาเส ิตา สลฺลปติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ สงฺเกตํ วา คจฺเฉยฺยาติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย ปุริเสน อิตฺถนฺนามํ โอกาสํ อาคจฺฉาติ วุตฺตา คจฺฉติ ปเท ปเท อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ปุริสสฺส หตฺถปาสํ โอกฺกนฺตมตฺเต อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ปุริสสฺส วา อพฺภาคมนํ สาทิเยยฺยาติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย ปุริสสฺส อพฺภาคมนํ สาทิยติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส หตฺถปาสํ โอกฺกนฺตมตฺเต อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ ฉนฺนํ วา อนุปวิเสยฺยาติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย เยน เกนจิ ปฏิจฺฉนฺนํ โอกาสํ ปวิฏฺมตฺเต อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ กายํ วา ตทตฺถาย อุปสํหเรยฺยาติ เอตสฺส อสทฺธมฺมสฺส ปฏิเสวนตฺถาย ปุริสสฺส หตฺถปาเส ิตา กายํ อุปสํหรติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ [๒๘] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปาราชิกา โหตีติ เสยฺยถาปิ นาม ตาโล มตฺถกจฺฉินฺโน อภพฺโพ ปุนวิรุฬฺหิยา เอวเมว ภิกฺขุนี อฏฺมํ วตฺถุํ ปริปูเรนฺตี อสฺสมณี โหติ อสกฺยธีตา เตน วุจฺจติ ปาราชิกา โหตีติ ฯ อสํวาสาติ สํวาโส นาม เอกกมฺมํ เอกุทฺเทโส สมสิกฺขาตา เอโส สํวาโส นาม โส ตาย สทฺธึ นตฺถิ เตน วุจฺจติ อสํวาสาติ ฯ [๒๙] อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ อสติยา อชานนฺติยา อสาทิยนฺติยา อุมฺมตฺติกาย ขิตฺตจิตฺตาย เวทนฏฺฏาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ จตุตฺถปาราชิกํ นิฏฺิตํ ฯ --------- [๓๐] อุทฺทิฏฺา โข อยฺยาโย อฏฺ ปาราชิกา ธมฺมา เยสํ ภิกฺขุนี อญฺตรํ วา อญฺตรํ วา อาปชฺชิตฺวา น ลภติ ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ สํวาสํ ยถา ปุเร ตถา ปจฺฉา ปาราชิกา โหติ อสํวาสา ฯ ตตฺถยฺยาโย ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ปริสุทฺเธตฺถยฺยาโย ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ ปาราชิกกณฺฑํ นิฏฺิตํ ฯ สตฺตรสกณฺฑํ อิเม โข ปนยฺยาโย สตฺตรส สงฺฆาทิเสสา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ ฯ ปมสงฺฆาทิเสสํ [๓๑] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตโร อุปาสโก ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส อุทฺโทสิตํ ทตฺวา กาลกโต โหติ ฯ ตสฺส เทฺว ปุตฺตา โหนฺติ เอโก อสฺสทฺโธ อปฺปสนฺโน เอโก สทฺโธ ปสนฺโน ฯ เต เปตฺติกํ สาปเตยฺยํ วิภชึสุ ฯ อถโข โส อสฺสทฺโธ อปฺปสนฺโน ตํ สทฺธํ ปสนฺนํ เอตทโวจ อมฺหากํ อุทฺโทสิโต ตํ ภาเชมาติ ^๑- ฯ เอวํ วุตฺเต โส สทฺโธ ปสนฺโน ตํ อสฺสทฺธํ อปฺปสนฺนํ เอตทโวจ มายฺโย เอวํ อวจ อมฺหากํ ปิตุนา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส ทินฺโนติ ฯ ทุติยมฺปิ โข อสฺสทฺโธ อปฺปสนฺโน ตํ สทฺธํ ปสนฺนํ เอตทโวจ อมฺหากํ อุทฺโทสิโต ตํ ภาเชมาติ ฯ {๓๑.๑} อถโข โส สทฺโธ ปสนฺโน ตํ อสฺสทฺธํ อปฺปสนฺนํ เอตทโวจ มายฺโย เอวํ อวจ อมฺหากํ ปิตุนา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส ทินฺโนติ ฯ ตติยมฺปิ โข โส อสฺสทฺโธ อปฺปสนฺโน ตํ สทฺธํ ปสนฺนํ เอตทโวจ อมฺหากํ อุทฺโทสิโต ตํ ภาเชมาติ ฯ อถโข โส สทฺโธ ปสนฺโน สเจ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ภาชามาติ ฯ มยฺหํ ภวิสฺสติ อหํปิ ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส ทสฺสามีติ ตํ อสฺสทฺธํ อปฺปสนฺนํ เอตทโวจ ภาเชมาติ ฯ อถโข โส อุทฺโทสิโต เตหิ ภาชิยมาโน ตสฺส อสฺสทฺธสฺส อปฺปสนฺนสฺส ปาปุณิ ^๑- ฯ {๓๑.๒} อถโข โส อสฺสทฺโธ อปฺปสนฺโน ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ นิกฺขมถยฺเย อมฺหากํ อุทฺโทสิโตติ ฯ เอวํ วุตฺเต ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ตํ ปุริสํ เอตทโวจ มายฺโย เอวํ อวจ ตุมฺหากํ ปิตุนา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส ทินฺโนติ ฯ ทินฺโน น ทินฺโนติ โวหาริเก มหามตฺเต ปุจฺฉึสุ ฯ มหามตฺตา เอวมาหํสุ โก อยฺเย ชานาติ ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส ทินฺโนติ ฯ เอวํ วุตฺเต ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เต มหามตฺเต เอตทโวจ อปินฺวยฺยา ^๒- ตุเมฺหหิ ทิฏฺ วา สุตํ วา สกฺขึ ปยิตฺวา ทานํ ทียมานนฺติ ฯ อถโข เต มหามตฺตา สจฺจํ โข อยฺยา อาหาติ ตํ อุทฺโทสิตํ ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส อกํสุ ฯ {๓๑.๓} อถโข โส ปุริโส ปราชิโต อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ อสฺสมณิโย อิมา มุณฺฑา พนฺธกินิโย กถํ หิ นาม อมฺหากํ อุทฺโทสิตํ อจฺฉินฺนาเปสฺสนฺตีติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี มหามตฺตานํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ มหามตฺตา ตํ ปุริสํ ทณฺฑาเปสุํ ฯ อถโข โส ปุริโส ทณฺฑิโต ^๓- ภิกฺขุนูปสฺสยสฺส อวิทูเร อาชีวกเสยฺยํ การาเปตฺวา อาชีวเก อุยฺโยเชสิ เอตา ภิกฺขุนิโย อจฺจาวทถาติ ฯ {๓๑.๔} ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี มหามตฺตานํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ มหามตฺตา ตํ ปุริสํ พนฺธาเปสุํ ฯ มนุสฺสา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ปาปุณาติ ฯ ^๒ ม. ยุ. อปินยฺโย ฯ ^๓ ม. ยุ. ทณฺฑิโก ฯ อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ ปมํ ^๑- หิ นาม ภิกฺขุนิโย อุทฺโทสิตํ อจฺฉินฺทาเปสุํ ทุติยมฺปิ ทณฺฑาเปสุํ ตติยมฺปิ พนฺธาเปสุํ อิทานิ ฆาตาเปสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ {๓๑.๕} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อุสุยฺยวาทิกา วิหริสฺสตีติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อุสุยฺยวาทิกา วิหรตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อุสุยฺยวาทิกา วิหริสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๓๑.๖} ยา ปน ภิกฺขุนี อุสุยฺยวาทิกา วิหเรยฺย คหปตินา วา คหปติปุตฺเตน วา ทาเสน วา กมฺมกเรน ^๒- วา อนฺตมโส สมณปริพฺพาชเกนาปิ อยํ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๓๒] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อุสุยฺยวาทิกา นาม อฏฺฏการิกา วุจฺจติ ฯ คหปติ นาม โย โกจิ อคารํ อชฺฌาวสติ ฯ คหปติปุตฺโต นาม เย เกจิ ^๓- ปุตฺตภาตโร ฯ ทาโส นาม อนฺโตชาโต ธนกฺกีโต @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. กถํ ฯ ม. ปฐฺมํ ภิกฺขุนิโย ... ทุติยํ ... ตติยํ ... ฯ @^๒ ม. ยุ. กมฺมกาเรน ฯ ^๓ ม. ยุ. โย โกจิ ฯ กรมรานีโต ฯ กมฺมกโร ^๑- นาม ภฏโก อาหฏโก ฯ สมณปริพฺพาชโก นาม ภิกฺขุญฺจ ภิกฺขุนิญฺจ สิกฺขมานญฺจ สามเณรญฺจ สามเณริญฺจ เปตฺวา โย โกจิ ปริพฺพาชกสมาปนฺโน ฯ อฏฺฏํ กริสฺสามีติ ทุติยํ วา ปริเยสติ คจฺฉติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส เอกสฺส อาโรเจติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ทุติยสฺส อาโรเจติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส อฏฺฏปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ [๓๓] ปมาปตฺติกนฺติ สห วตฺถุชฺฌาจารา อาปชฺชติ อสมนุภาสนาย ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ ^๒- สงฺโฆ ว ตสฺสา อาปตฺติยา มานตฺตํ เทติ มูลาย ปฏิกสฺสติ อพฺเภติ น สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย ^๓- น เอกา ภิกฺขุนี เตน วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ ตสฺเสว อาปตฺตินิกายสฺส นาม กมฺมํ อธิวจนํ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ [๓๔] อนาปตฺติ มนุสฺเสหิ อากฑฺฒิยมานา คจฺฉติ อารกฺขํ ยาจติ อโนทิสฺส อาจิกฺขติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ทุติยสงฺฆาทิเสสํ [๓๕] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน เวสาลิยํ อญฺตรสฺส ลิจฺฉวิสฺส ปชาปตี อติจารินี โหติ ฯ อถโข โส @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. กมฺมกาโร ฯ ^๒ ม. ยุ. สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ ^๓ ม. ยุ. ภิกฺขุนิโยติ น @ทิสฺสติ ฯ ลิจฺฉวี ตํ อิตฺถึ เอตทโวจ สาธุ วิรมาหิ อนตฺถํ โข เต กริสฺสามีติ ^๑- ฯ เอวํปิ ^๒- สา วุจฺจมานา น อาทิยิ ฯ เตน โข ปน สมเยน เวสาลิยํ ^๓- ลิจฺฉวิคโณ สนฺนิปติโต โหติ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ {๓๕.๑} อถโข โส ลิจฺฉวี เต ลิจฺฉวิโน เอตทโวจ เอกํ เม อยฺยา ^๔- อิตฺถึ อนุชานาถาติ ฯ กา นาม สาติ ฯ มยฺหํ ปชาปตี อติจรติ ตํ ฆาเตสฺสามีติ ฯ ชานาหีติ ฯ อสฺโสสิ โข สา อิตฺถี สามิโก กิร มํ ฆาเตตุกาโมติ วรภณฺฑํ อาทาย สาวตฺถึ คนฺตฺวา ติตฺถิเย อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิ ฯ ติตฺถิยา น อิจฺฉึสุ ปพฺพาเชตุํ ฯ ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิ ฯ ภิกฺขุนิโยปิ น อิจฺฉึสุ ปพฺพาเชตุํ ฯ ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อุปสงฺกมิตฺวา ภณฺฑกํ ทสฺเสตฺวา ปพฺพชฺชํ ยาจิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภณฺฑกํ คเหตฺวา ปพฺพาเชสิ ฯ {๓๕.๒} อถโข โส ลิจฺฉวี ตํ อิตฺถึ คเวสนฺโต สาวตฺถึ คนฺตฺวา ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตํ ทิสฺวา ^๕- เยน ราชา ปเสนทิ โกสโล เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ราชานํ ปเสนทึ โกสลํ เอตทโวจ ปชาปตี เม เทว วรภณฺฑํ อาทาย สาวตฺถึ อนุปฺปตฺตา ตํ เทโว อนุชานาตูติ ฯ เตนหิ ภเณ วิจินิตฺวา อาจิกฺขาติ ฯ ทิฏฺา เทว ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตาติ ฯ สเจ ภเณ ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตา น สา ลพฺภา กิญฺจิ กาตุํ สฺวากฺขาโต ^[๖]- ธมฺโม จรตุ พฺรหฺมจริยํ สมฺมา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยายาติ ฯ อถโข โส ลิจฺฉวี อุชฺฌายติ ขียติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. กริสฺสามาติ ฯ ^๒ ม. ยุ. เอวํ-ปิ วุจฺจมานา นาทิยิ ฯ ^๓ ม. ยุ. เวสาลิยา ฯ @^๔ ม. ยุ. อยฺโย ฯ ^๕ ม. ยุ. ทิสฺวาน ฯ ^๖ ม. ยุ. ภควตา ฯ วิปาเจติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย โจรึ ปพฺพาเชสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ตสฺส ลิจฺฉวิสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขียนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺส ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา โจรึ ปพฺพาเชสฺสตีติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี โจรึ ปพฺพาเชตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี โจรึ ปพฺพาเชสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๓๕.๓} ยา ปน ภิกฺขุนี ชานํ โจรึ วชฺฌวิทิตํ ^๒- อนปโลเกตฺวา ราชานํ วา สงฺฆํ วา คณํ วา ปูคํ วา เสณึ วา อญฺตฺร กปฺปา วุฏฺาเปยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๓๖] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ชานาติ นาม สามํ วา ชานาติ อญฺเ วา ตสฺสา อาโรเจนฺติ สา วา อาโรเจติ ฯ โจโร ^๓- นาม ยา ปญฺจมาสกํ วา อติเรกปญฺจมาสกํ วา อคฺฆนกํ อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิยติ เอสา โจรี นาม ฯ วชฺฌา นาม ยํ กตฺวา วชฺฌปฺปตฺตา โหติ ฯ วิทิตา นาม อญฺเหิ มนุสฺเสหิ าตา @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. ปพฺพาเชสีติ ฯ ^๒ ม. ยุ. วชฺฌํ วิทิตํ ฯ ^๓ ม. ยุ. โจรี ฯ โหติ วชฺฌา เอสาติ ฯ อนปโลเกตฺวาติ อนาปุจฺฉา ฯ ราชา นาม ยตฺถ ราชา อนุสาสติ ราชา อปโลเกตพฺโพ ฯ สงฺโฆ นาม ภิกฺขุนีสงฺโฆ วุจฺจติ ภิกฺขุนีสงฺโฆ อปโลเกตพฺโพ ฯ คโณ นาม ยตฺถ คโณ อนุสาสติ คโณ อปโลเกตพฺโพ ฯ ปูโค นาม ยตฺถ ปูโค อนุสาสติ ปูโค อปโลเกตพฺโพ ฯ เสณิ นาม ยตฺถ เสณิ อนุสาสติ เสณิ อปโลเกตพฺโพ ฯ อญฺตฺร กปฺปาติ เปตฺวา กปฺปํ ฯ กปฺปํ นาม เทฺว กปฺปานิ ติตฺถิเยสุ วา ปพฺพชิตา โหติ อญฺาสุ วา ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตา ฯ อญฺตฺร กปฺปา วุฏฺาเปสฺสามีติ คณํ วา อาจรินึ วา ปตฺตํ วา จีวรํ วา ปริเยสติ สีมํ วา สมฺมนฺนติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา กมฺมวาจาปริโยสาเน อุปชฺฌายาย อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส คณสฺส จ อาจรินิยา จ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๓๗] อยมฺปีติ ปุริมํ อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปมาปตฺติกนฺติ สห วตฺถุชฺฌาจารา อาปชฺชติ อสมนุภาสนาย ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ ฯเปฯ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ^๑- ฯ [๓๘] โจริยา โจรีสญฺา อญฺตฺร กปฺปา วุฏฺาเปติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ โจริยา เวมติกา อญฺตฺร กปฺปา วุฏฺาเปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ โจริยา อโจรีสญฺา อญฺตฺร @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ กปฺปา วุฏฺาเปติ อนาปตฺติ ฯ อโจริยา โจรีสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อโจริยา เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อโจริยา อโจรีสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๓๙] อนาปตฺติ อชานนฺตี วุฏฺาเปติ อปโลเกตฺวา วุฏฺาเปติ กปฺปกตํ วุฏฺาเปติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- ตติยสงฺฆาทิเสสํ [๔๐] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภทฺทาย กาปิลานิยา อนฺเตวาสินี ^๑- ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ ภณฺฑิตฺวา คามเก ^๒- าติกุลํ อคมาสิ ฯ ภทฺทา กาปิลานี ตํ ภิกฺขุนึ อปสฺสนฺตี ภิกฺขุนิโย ปุจฺฉิ กหํ อิตฺถนฺนามา น ทิสฺสตีติ ฯ ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ อยฺเย ภณฺฑิตฺวา น ทิสฺสตีติ ฯ อมฺมา อมุกสฺมึ คามเก เอติสฺสา าติกุลํ ตตฺถ คนฺตฺวา วิจินถาติ ฯ {๔๐.๑} ภิกฺขุนิโย ตตฺถ คนฺตฺวา ตํ ภิกฺขุนึ ปสฺสิตฺวา เอตทโวจุํ กิสฺส ตฺวํ อยฺเย เอกิกา อาคตา กจฺจิสิ อปฺปธํสิตาติ ฯ อปฺปธํสิตมฺหิ อยฺเยติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี เอกา คามนฺตรํ คจฺฉิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอกา คามนฺตรํ คจฺฉตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อนฺเตวาสิกา ฯ ^๒ ม. ยุ. คามกํ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอกา คามนฺตรํ คจฺฉิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๔๐.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี เอกา คามนฺตรํ คจฺเฉยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ {๔๐.๓} เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขุนีนํ สิกฺขาปทํ ปญฺตฺตํ โหติ ฯ [๔๑] เตน โข ปน สมเยน เทฺว ภิกฺขุนิโย สาเกตา สาวตฺถึ อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนา โหนฺติ ฯ อนฺตรามคฺเค นที ตริตพฺพา โหติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย นาวิเก อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจุํ สาธุ โน อาวุโส ตาเรถาติ ฯ นายฺเย สกฺกา อุโภ สกึ ตาเรตุนฺติ ฯ เอโก เอกํ อุตฺตาเรสิ ฯ อุตฺติณฺโณ อุตฺติณฺณํ ทูเสสิ ฯ อนุตฺติณฺโณ อนุตฺติณฺณํ ทูเสสิ ฯ ตา ปจฺฉา สมาคนฺตฺวา ปุจฺฉึสุ กจฺจิสิ อยฺเย อปฺปธํสิตาติ ฯ ปธํสิตมฺหิ อยฺเย ตฺวํ ปนยฺเย อปฺปธํสิตาติ ฯ ปธํสิตมฺหิ อยฺเยติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย สาวตฺถึ คนฺตฺวา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี เอกา นทีปารํ คจฺฉิสฺสตีติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอกา นทีปารํ คจฺฉนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอกา นทีปารํ คจฺฉิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๔๑.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี เอกา วา คามนฺตรํ คจฺเฉยฺย เอกา วา นทีปารํ คจฺเฉยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขุนีนํ สิกฺขาปทํ ปญฺตฺตํ โหติ ฯ [๔๒] เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย โกสเลสุ ชนปเทสุ สาวตฺถึ คจฺฉนฺตา ^๑- สายํ อญฺตรํ คามํ อุปคจฺฉึสุ ฯ ตตฺถ อญฺตรา ภิกฺขุนี อภิรูปา โหติ ทสฺสนียา ปาสาทิกา ฯ อญฺตโร ปุริโส ตสฺสา ภิกฺขุนิยา สห ทสฺสเนน ปฏิพทฺธจิตฺโต โหติ ฯ อถโข โส ปุริโส ตาสํ ภิกฺขุนีนํ เสยฺยํ ปญฺาเปนฺโต ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เสยฺยํ เอกมนฺตํ ปญฺาเปสิ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี สลฺลกฺเขตฺวา ปริยุฏฺิโต อยํ ปุริโส สเจ รตฺตึ อาคจฺฉิสฺสติ วิสฺสโร เม ภวิสฺสตีติ ภิกฺขุนิโย อนาปุจฺฉา อญฺตรํ กุลํ คนฺตฺวา เสยฺยํ กปฺเปสิ ฯ อถโข โส ปุริโส รตฺตึ อาคนฺตฺวา ตํ ภิกฺขุนึ คเวสนฺโต ภิกฺขุนิโย ฆฏฺเฏสิ ฯ ภิกฺขุนิโย ตํ ภิกฺขุนึ อปสฺสนฺติโย เอวมาหํสุ นิสฺสํสยํ โข สา ภิกฺขุนี ปุริเสน สทฺธึ นิกฺขนฺตาติ ฯ {๔๒.๑} อถโข สา ภิกฺขุนี ตสฺสา รตฺติยา อจฺจเยน เยน ตา ภิกฺขุนิโย เตนุปสงฺกมิ ฯ ภิกฺขุนิโย ตํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจุํ กิสฺส ตฺวํ อยฺเย ปุริเสน สทฺธึ นิกฺขนฺตาติ ฯ นาหํ อยฺเย ปุริเสน สทฺธึ นิกฺขนฺตาติ ภิกฺขุนีนํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. คนฺตฺวา ฯ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี เอกา รตฺตึ วิปฺปวสิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอกา รตฺตึ วิปฺปวสตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอกา รตฺตึ วิปฺปวสิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๔๒.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี เอกา วา คามนฺตรํ คจฺเฉยฺย เอกา วา นทีปารํ คจฺเฉยฺย เอกา วา รตฺตึ วิปฺปวเสยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ {๔๒.๓} เอวญฺจิทํ ภควตา ภิกฺขุนีนํ สิกฺขาปทํ ปญฺตฺตํ โหติ ฯ [๔๓] เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย โกสเลสุ ชนปเทสุ สาวตฺถึ อทฺธานมคฺคปฏิปนฺนา โหนฺติ ฯ ตตฺถ อญฺตรา ภิกฺขุนี วจฺเจน ปีฬิตา เอกิกา โอหียิตฺวา ปจฺฉา อคมาสิ ฯ มนุสฺสา ตํ ภิกฺขุนึ ปสฺสิตฺวา ทูเสสุํ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี เยน ตา ภิกฺขุนิโย เตนุปสงฺกมิ ฯ ภิกฺขุนิโย ตํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจุํ กิสฺส ตฺวํ อยฺเย เอกิกา โอหีนา กจฺจิสิ อปฺปธํสิตาติ ฯ ปธํสิตมฺหิ อยฺเยติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี เอกา คณมฺหา โอหียิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอกา คณมฺหา โอหียตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. โอหียีติ ฯ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอกา คณมฺหา โอหียิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๔๓.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี เอกา วา คามนฺตรํ คจฺเฉยฺย เอกา วา นทีปารํ คจฺเฉยฺย เอกา วา รตฺตึ วิปฺปวเสยฺย เอกา วา คณมฺหา โอหีเยยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๔๔] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ เอกา วา คามนฺตรํ คจฺเฉยฺยาติ ปริกฺขิตฺตสฺส คามสฺส ปริกฺเขปํ ปมํ ปาทํ อติกฺกาเมนฺติยา อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ทุติยํ ปาทํ อติกฺกาเมนฺติยา อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ {๔๔.๑} อปริกฺขิตฺตสฺส คามสฺส อุปจารํ ปมํ ปาทํ อติกฺกาเมนฺติยา อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ทุติยํ ปาทํ อติกฺกาเมนฺติยา อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ เอกา วา นทีปารํ คจฺเฉยฺยาติ นที นาม ติมณฺฑลํ ปฏิจฺฉาเทตฺวา ยตฺถ กตฺถจิ อุตฺตรนฺติยา ภิกฺขุนิยา อนฺตรวาสโก เตมิยติ ฯ ปมํ ปาทํ อุตฺตาเรนฺติยา ^๑- อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ทุติยํ ปาทํ อุตฺตาเรนฺติยา ^๒- อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ {๔๔.๒} เอกา วา รตฺตึ วิปฺปวเสยฺยาติ สห อรุณุคฺคมนา ทุติยิกาย ภิกฺขุนิยา หตฺถปาสํ วิชหนฺติยา อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส วิชหิเต อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ เอกา วา คณมฺหา โอหีเยยฺยาติ อคามเก อรญฺเ ทุติยิกาย ภิกฺขุนิยา ทสฺสนูปจารํ @เชิงอรรถ: ^๑-๒ ม. ยุ. อุตฺตรนฺติยา ฯ วา สวนูปจารํ วา วิชหนฺติยา อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส วิชหิเต อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ [๔๕] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปมาปตฺติกนฺติ สห วตฺถุชฺฌาจารา อาปชฺชติ อสมนุภาสนาย ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโส ฯเปฯ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ [๔๖] อนาปตฺติ ทุติยิกา ภิกฺขุนี ปกฺกนฺตา วา โหติ วิพฺภนฺตา วา กาลกตา วา ปกฺขสงฺกนฺตา วา อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- จตุตฺถสงฺฆาทิเสสํ [๔๗] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี ภณฺฑนการิกา โหติ กลหการิกา วิวาทการิกา ภสฺสการิกา สงฺเฆ อธิกรณการิกา ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ตสฺสา กมฺเม กยิรมาเน ปฏิกฺโกสติ ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี คามกํ อคมาสิ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ อถโข ภิกฺขุนีสงฺโฆ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ปกฺกนฺตาติ จณฺฑกาลึ ภิกฺขุนึ อาปตฺติยา อทสฺสเน ^๑- อุกฺขิปิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี คามเก ตํ กรณียํ ตีเรตฺวา ปุนเทว สาวตฺถึ ปจฺฉาคจฺฉิ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อทสฺสเนน ฯ จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อาคจฺฉนฺติยา เนว อาสนํ ปญฺาเปสิ น ปาโททกํ ปาทปี ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิ น ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหสิ น ปานีเยน อาปุจฺฉิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี จณฺฑกาลึ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ กิสฺส ตฺวํ อยฺเย มยิ อาคจฺฉนฺติยา เนว อาสนํ ปญฺาเปสิ น ปาโททกํ ปาทปี ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิ น ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหสิ น ปานีเยน อาปุจฺฉีติ ฯ เอวเญฺหตํ ^๑- อยฺเย โหติ ยถาตํ อนาถายาติ ฯ กิสฺส ปน ตฺวํ อยฺเย อนาถาติ ฯ อิมา มํ อยฺเย ภิกฺขุนิโย อยํ อนาถา อปฺปญฺาตา นตฺถิ อิมิสฺสา กาจิ ปติวตฺตาติ อาปตฺติยา อทสฺสเน ^๒- อุกฺขิปึสูติ ฯ {๔๗.๑} ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี พาลา เอตา อพฺยตฺตา เอตา เนตา ชานนฺติ กมฺมํ วา กมฺมโทสํ วา กมฺมวิปตฺตึ วา กมฺมสมฺปตฺตึ วา มยํ โข ชานาม กมฺมํปิ กมฺมโทสํปิ กมฺมวิปตฺตึปิ กมฺมสมฺปตฺตึปิ มยํ โข อกตํ วา กมฺมํ กเรยฺยาม กตํ วา กมฺมํ โกเปยฺยามาติ ลหุํ ลหุํ ภิกฺขุนีสงฺฆํ สนฺนิปาเตตฺวา จณฺฑกาลึ ภิกฺขุนึ โอสาเรสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุนึ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนปโลเกตฺวา การกสงฺฆํ อนญฺาย คณสฺส ฉนฺทํ โอสาเรสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุนึ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เอวํเหตํ ฯ ^๒ ม. ยุ. อทสฺสเนน ฯ อนปโลเกตฺวา การกสงฺฆํ อนญฺาย คณสฺส ฉนฺทํ โอสาเรตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุนึ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนปโลเกตฺวา การกสงฺฆํ อนญฺาย คณสฺส ฉนฺทํ โอสาเรสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๔๗.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี สมคฺเคน สงฺเฆน อุกฺขิตฺตํ ภิกฺขุนึ ธมฺเมน วินเยน สตฺถุสาสเนน อนปโลเกตฺวา การกสงฺฆํ อนญฺาย คณสฺส ฉนฺทํ โอสาเรยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๔๘] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ สมคฺโค นาม สงฺโฆ สมานสํวาสโก สมานสีมายํ ิโต ฯ อุกฺขิตฺตา นาม อาปตฺติยา อทสฺสเน ^๒- วา อปฺปฏิกมฺเม ^๓- วา อปฺปฏินิสฺสคฺเค ^๔- วา อุกฺขิตฺตา ฯ ธมฺเมน วินเยนาติ เยน ธมฺเมน เยน วินเยน ฯ สตฺถุสาสเนนาติ ชินสาสเนน พุทฺธสาสเนน ฯ อนปโลเกตฺวา การกสงฺฆนฺติ กมฺมการกสงฺฆํ อนาปุจฺฉา ฯ อนญฺาย คณสฺส ฉนฺทนฺติ คณสฺส ฉนฺทํ อชานิตฺวา ฯ โอสาเรสฺสามีติ คณํ วา ปริเยสติ สีมํ วา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. โอสาเรสีติ ฯ ^๒-๓-๔ ม. ยุ. อิเม ปาา ตติยาวิภตฺติวเสน กตา ฯ สมฺมนฺนติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา กมฺมวาจาปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ [๔๙] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปมาปตฺติกนฺติ สห วตฺถุชฺฌาจารา อาปชฺชติ อสมนุภาสนาย ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ ฯเปฯ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ [๕๐] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา โอสาเรติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม เวมติกา โอสาเรติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา โอสาเรติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๕๑] อนาปตฺติ กมฺมการกสงฺฆํ อปโลเกตฺวา โอสาเรติ คณสฺส ฉนฺทํ ชานิตฺวา โอสาเรติ วตฺเต วตฺตนฺตึ โอสาเรติ อสนฺเต กมฺมการกสงฺเฆ โอสาเรติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------ ปญฺจมสงฺฆาทิเสสํ [๕๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อภิรูปา โหติ ทสฺสนียา ปาสาทิกา ฯ มนุสฺสา ภตฺตคฺเค สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ ปสฺสิตฺวา อวสฺสุตา อวสฺสุตาย สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อคฺคมคฺคานิ โภชนานิ เทนฺติ ฯ สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี ยาวทตฺถํ ภุญฺชติ ฯ อญฺา ภิกฺขุนิโย น จิตฺตรูปํ ลภนฺติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา สุนฺทรีนนฺทา อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถโต ขาทนียํ ^๑- โภชนียํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาทิสฺสติ ภุญฺชิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถโต ขาทนียํ ^๒- โภชนียํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาทติ ภุญฺชตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปริสปุคฺคลสฺส หตฺถโต ขาทนียํ ^๓- โภชนียํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาทิสฺสติ ภุญฺชิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๕๒.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส หตฺถโต ขาทนียํ วา โภชนียํ วา สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วา อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๕๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อวสฺสุตา นาม สารตฺตา อเปกฺขวตี ^๔- ปฏิพทฺธจิตฺตา ฯ อวสฺสุโต นาม สารตฺโต อเปกฺขวา ปฏิพทฺธจิตฺโต ฯ @เชิงอรรถ: ^๑-๒ ม. ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ฯ ^๓ ม. ยุ. ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ฯ @^๔ ม. ยุ. อเปกฺขวา ฯ ปุริสปุคฺคโล นาม มนุสฺสปุริโส น ยกฺโข น เปโต น ติรจฺฉานคโต วิญฺู ปฏิพโล สารชฺชิตุํ ฯ ขาทนียํ นาม ปญฺจ โภชนานิ อุทกทนฺตโปณํ เปตฺวา อวเสสํ ขาทนียํ นาม ฯ โภชนียํ นาม ปญฺจ โภชนานิ โอทโน กุมฺมาโส สตฺตุ มจฺโฉ มํสํ ฯ ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ [๕๔] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปมาปตฺติกนฺติ สห วตฺถุชฺฌาจารา อาปชฺชติ อสมนุภาสนาย ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ ฯเปฯ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ อุทกทนฺตโปณํ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๕๕] เอกโต อวสฺสุเต ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ อุทกทนฺตโปณํ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อุภโต อวสฺสุเต ยกฺขสฺส วา เปตสฺส วา ปณฺฑกสฺส วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคหสฺส วา หตฺถโต ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ อุทกทนฺตโปณํ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ เอกโต อวสฺสุเต ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อุทกทนฺตโปณํ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๕๖] อนาปตฺติ อุภโต อนวสฺสุตา โหนฺติ อนวสฺสุโตติ ชานนฺตี ปฏิคฺคณฺหาติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------ ฉฏฺสงฺฆาทิเสสํ [๕๗] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อภิรูปา โหติ ทสฺสนียา ปาสาทิกา ฯ มนุสฺสา ภตฺตคฺเค สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ ปสฺสิตฺวา อวสฺสุตา สุนฺทรีนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อคฺคมคฺคานิ โภชนานิ เทนฺติ ฯ สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี กุกฺกุจฺจายนฺตี นปฺปฏิคฺคณฺหาติ ฯ อนนฺตริกา ภิกฺขุนี สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ กิสฺส ตฺวํ อยฺเย นปฺปฏิคฺคณฺหาสีติ ฯ อวสฺสุโต อยฺเยติ ฯ ตฺวํ ปน อยฺเย อวสฺสุตาติ ฯ นาหํ อยฺเย ^๑- อวสฺสุตาติ ฯ กินฺเต อยฺเย เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา อิงฺฆยฺเย ยนฺเต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วาติ ฯ {๕๗.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี เอวํ วกฺขติ กินฺเต อยฺเย เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา อิงฺฆยฺเย ยนฺเต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วาติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอวํ วเทติ กินฺเต อยฺเย เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา อิงฺฆยฺเย ยนฺเต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วาติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี เอวํ วกฺขติ กินฺเต อยฺเย เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา อิงฺฆยฺเย ยนฺเต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วาติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๕๗.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี เอวํ วเทยฺย กินฺเต อยฺเย เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา อิงฺฆยฺเย ยนฺเต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วาติ อยมฺปิ ภิกฺขุนี ปมาปตฺติกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๕๘] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ เอวํ วเทยฺยาติ กินฺเต อยฺเย เอโส ปุริสปุคฺคโล กริสฺสติ อวสฺสุโต วา อนวสฺสุโต วา ยโต ตฺวํ อนวสฺสุตา อิงฺฆยฺเย ยนฺเต เอโส ปุริสปุคฺคโล เทติ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ตํ ตฺวํ สหตฺถา ปฏิคฺคเหตฺวา ขาท วา ภุญฺช วาติ อุยฺโยเชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ตสฺสา วจเนน ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส โภชนปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ปมาปตฺติกนฺติ สห วตฺถุชฺฌาจารา อาปชฺชติ อสมนุภาสนาย ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ ฯเปฯ เตน วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ อุทกทนฺตโปณํ ปฏิคฺคณฺหาติ อุยฺโยเชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ตสฺสา วจเนน ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๕๙] เอกโต อวสฺสุเต ยกฺขสฺส วา เปตสฺส วา ปณฺฑกสฺส วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคหสฺส วา หตฺถโต ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาท วา ภุญฺช วาติ อุยฺโยเชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ตสฺสา วจเนน ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส โภชนปริโยสาเน อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺส ฯ อุทกทนฺตโปณํ ปฏิคฺคณฺหาติ อุยฺโยเชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ตสฺสา วจเนน ขาทิสฺสามิ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๖๐] อนาปตฺติ อนวสฺสุโตติ ชานนฺตี อุยฺโยเชติ กุปิตา นปฺปฏิคฺคณฺหาตีติ อุยฺโยเชติ กุลานุทฺทยตาย นปฺปฏิคฺคณฺหาตีติ อุยฺโยเชติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- สตฺตมสงฺฆาทิเสสํ [๖๑] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ ภณฺฑิตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ {๖๑.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา จณฺฑกาลี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วกฺขติ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ฯเปฯ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ฯเปฯ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วกฺขติ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ฯเปฯ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๖๑.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทยฺย พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ฯเปฯ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา มายฺเย กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ฯเปฯ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ อภิรมยฺเย สฺวากฺขาโต ธมฺโม จร พฺรหฺมจริยํ สมฺมา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยายาติ ฯ เอวญฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๖๒] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ กุปิตา อนตฺตมนาติ อนภิรทฺธา อาหตจิตฺตา ขิลชาตา ฯ เอวํ วเทยฺยาติ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ฯเปฯ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ [๖๓] สา ภิกฺขุนีติ ยา สา เอวํวาทินี ภิกฺขุนี ฯ ภิกฺขุนีหีติ อญฺาหิ ภิกฺขุนีหิ ฯ ยา ปสฺสนฺติ ยา สุณนฺติ ตาหิ วตฺตพฺพา มายฺเย กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ฯเปฯ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ อภิรมยฺเย สฺวากฺขาโต ธมฺโม จร พฺรหฺมจริยํ สมฺมา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยายาติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สุตฺวา น วทนฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สา ภิกฺขุนี สงฺฆมชฺฌํปิ อากฑฺฒิตฺวา วตฺตพฺพา มายฺเย กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ฯเปฯ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ อภิรมยฺเย สฺวากฺขาโต ธมฺโม จร พฺรหฺมจริยํ สมฺมา ทุกฺขสฺส อนฺตกิริยายาติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๖๔] สา ภิกฺขุนี สมนุภาสิตพฺพา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมนุภาสิตพฺพา ฯ พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สงฺโฆ าเปตพฺโพ {๖๔.๑} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาเสยฺย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ เอสา ตฺติ ฯ {๖๔.๒} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ พุทฺธํ ปจฺจาจิกฺขามิ ธมฺมํ ปจฺจาจิกฺขามิ สงฺฆํ ปจฺจาจิกฺขามิ สิกฺขํ ปจฺจาจิกฺขามิ กินฺนุมา ว สมณิโย ยา สมณิโย สกฺยธีตโร สนฺตญฺาปิ สมณิโย ลชฺชินิโย กุกฺกุจฺจิกา สิกฺขากามา ตาสาหํ สนฺติเก พฺรหฺมจริยํ จริสฺสามีติ ฯ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาสติ ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา สมนุภาสนา ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย สา ตุณฺหสฺส ยสฺสา นกฺขมติ สา ภาเสยฺย ฯ {๖๔.๓} ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ สมนุภฏฺา สงฺเฆน อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ [๖๕] ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา กมฺมวาจา- ปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ สงฺฆาทิเสสํ อชฺฌาปชฺชนฺติยา ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา ปฏิปฺปสฺสมฺภนฺติ ฯ [๖๖] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ยาวตติยกนฺติ ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อาปชฺชติ น สห วตฺถุชฺฌาจารา ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ ฯเปฯ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ [๖๗] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม เวมติกา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๖๘] อนาปตฺติ อสมนุภาสนฺติยา ปฏินิสฺสชฺชนฺติยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- อฏฺมสงฺฆาทิเสสํ [๖๙] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา ^๑- กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย โทสคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย โมหคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ ฯ {๖๙.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา จณฺฑกาลี ^[๒]- กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วกฺขติ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ ฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ปจฺจากตา ฯ เอวํ สพฺพตฺถ าตพฺพํ ฯ ^๒ ม. ยุ. ภิกฺขุนี ฯ กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วกฺขติ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๖๙.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทยฺย ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ ฯ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา มายฺเย กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ อยฺยา โข ฉนฺทาปิ คจฺเฉยฺย โทสาปิ คจฺเฉยฺย โมหาปิ คจฺเฉยฺย ภยาปิ คจฺเฉยฺยาติ ฯ เอวญฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๗๐] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณติ อธิกรณํ นาม จตฺตาริ อธิกรณานิ วิวาทาธิกรณํ อนุวาทาธิกรณํ อาปตฺตาธิกรณํ กิจฺจาธิกรณํ ฯ ปจฺฉา กตา นาม ปราชิตา วุจฺจติ ฯ กุปิตา อนตฺตมนาติ อนภิรทฺธา ^๑- อาหตจิตฺตา ขิลชาตา ฯ เอวํ วเทยฺยาติ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ ฯ [๗๑] สา ภิกฺขุนีติ ยา สา เอวํวาทินี ภิกฺขุนี ฯ ภิกฺขุนีหีติ อญฺาหิ ภิกฺขุนีหิ ฯ ยา ปสฺสนฺติ ยา สุณนฺติ ตาหิ วตฺตพฺพา มายฺเย กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ อยฺยา โข ฉนฺทาปิ คจฺเฉยฺย ฯเปฯ ภยาปิ คจฺเฉยฺยาติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สุตฺวา น วทนฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สา ภิกฺขุนี สงฺฆมชฺฌํปิ อากฑฺฒิตฺวา วตฺตพฺพา มายฺเย กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ อวจ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ อยฺยา โข ฉนฺทาปิ คจฺเฉยฺย ฯเปฯ ภยาปิ คจฺเฉยฺยาติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๗๒] สา ภิกฺขุนี สมนุภาสิตพฺพา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมนุภาสิตพฺพา พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สงฺโฆ าเปตพฺโพ {๗๒.๑} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ @เชิงอรรถ: ๑. ม. อนาภิรทฺธา ฯ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ ฯ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาเสยฺย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ เอสา ตฺติ ฯ {๗๒.๒} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี กิสฺมิญฺจิเทว อธิกรเณ ปจฺฉา กตา กุปิตา อนตฺตมนา เอวํ วเทติ ฉนฺทคามินิโย จ ภิกฺขุนิโย ฯเปฯ ภยคามินิโย จ ภิกฺขุนิโยติ ฯ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาสติ ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา สมนุภาสนา ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย สา ตุณฺหสฺส ยสฺสา นกฺขมติ สา ภาเสยฺย ฯ {๗๒.๓} ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ สมนุภฏฺา สงฺเฆน อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ [๗๓] ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา กมฺมวาจาปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ สงฺฆาทิเสสํ อชฺฌาปชฺชนฺติยา ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา ปฏิปฺปสฺสมฺภนฺติ ฯ [๗๔] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ยาวตติยกนฺติ ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อาปชฺชติ น สห วตฺถุชฺฌาจารา ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ ฯเปฯ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ [๗๕] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม เวมติกา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๗๖] อนาปตฺติ อสมนุภาสนฺติยา ปฏินิสฺสชฺชนฺติยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ---------- นวมสงฺฆาทิเสสํ [๗๗] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อนฺเตวาสินิโย ภิกฺขุนิโย ^๑- สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ^๒- ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย สํสฏฺา วิหริสฺสนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อนุเตวาสิภิกฺขุนิโย ฯ ^๒ วชฺชปฺปฏิจฺฉาทิกาติ อมฺหากํ มติ ฯ วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกาติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกาติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย สํสฏฺา วิหริสฺสนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ^๑- เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๗๗.๑} ภิกฺขุนิโย ปเนว สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ฯ ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺสุ วจนียา ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ เอวญฺจ ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคเณฺหยฺยุํ ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺยุํ อิมาปิ ภิกฺขุนิโย ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ [๗๘] ภิกฺขุนิโย ปเนวาติ อุปสมฺปนฺนาโย วุจฺจติ ฯ สํสฏฺา วิหรนฺติ ^[๒]- อนนุโลมิเกน กายิกวาจสิเกน ^๓- สํสฏฺา วิหรนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วชฺชปฏิจฺฉาทิกาติ ฯ ^๒ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร วิหรนฺตีติ สํสฏฺา นาม ฯ @^๓ กายิกวาจสิเกน สํสคฺเคนาติ ภวิตพฺพํ ฯ ปาปาจาราติ ปาปเกน อาจาเรน สมนฺนาคตา ฯ ปาปสทฺทาติ ปาปเกน กิตฺติสทฺเทน อพฺภุคฺคตา ฯ ปาปสิโลกาติ ปาปเกน มิจฺฉาชีเวน ชีวิตํ กปฺเปนฺติ ฯ ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกาติ อญฺมญฺิสฺสา กมฺเม กยิรมาเน ^๑- ปฏิกฺโกสนฺติ ฯ อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกาติ อญฺมญฺ วชฺชํ ปฏิจฺฉาเทนฺติ ฯ [๗๙] ตา ภิกฺขุนิโยติ ยา ตา สํสฏฺา ภิกฺขุนิโย ฯ ภิกฺขุนีหีติ อญฺาหิ ภิกฺขุนีหิ ฯ ยา ปสฺสนฺติ ยา สุณนฺติ ตาหิ วตฺตพฺพา ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชนฺติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชนฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สุตฺวา น วทนฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ตา ภิกฺขุนิโย สงฺฆมชฺฌํปิ อากฑฺฒิตฺวา วตฺตพฺพา ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺช ปฏิจฺฉาทิกา วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชนฺติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชนฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๘๐] ตา ภิกฺขุนิโย สมนุภาสิตพฺพา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมนุภาสิตพฺพา พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สงฺโฆ าเปตพฺโพ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. กริยมาเน ฯ {๘๐.๑} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อิตฺถนฺนามา จ อิตฺถนฺนามา จ ภิกฺขุนิโย สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ฯ ตา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชนฺติ ฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามญฺจ อิตฺถนฺนามญฺจ ภิกฺขุนิโย สมนุภาเสยฺย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ เอสา ตฺติ ฯ {๘๐.๒} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อิตฺถนฺนามา จ อิตฺถนฺนามา จ ภิกฺขุนิโย สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ฯ ตา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชนฺติ ฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามญฺจ อิตฺถนฺนามญฺจ ภิกฺขุนิโย สมนุภาสติ ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย จ อิตฺถนฺนามาย จ ภิกฺขุนีนํ สมนุภาสนา ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย สา ตุณฺหสฺส ยสฺสา นกฺขมติ สา ภาเสยฺย ฯ {๘๐.๓} ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ สมนุภฏฺา สงฺเฆน อิตฺถนฺนามา จ อิตฺถนฺนามา จ ภิกฺขุนิโย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ [๘๑] ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา กมฺมวาจาปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ สงฺฆาทิเสสํ อชฺฌาปชฺชนฺตีนํ ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา ปฏิปฺปสฺสมฺภนฺติ ฯ เทฺว ติสฺโส เอกโต สมนุภาสิตพฺพา ตทุตฺตริ ^๑- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ ตตุตฺตริ ฯ น สมนุภาสิตพฺพา ฯ [๘๒] อิมาปิ ภิกฺขุนิโยติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจนฺติ ฯ ยาวตติยกนฺติ ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อาปชฺชนฺติ น สห วตฺถุชฺฌาจารา ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ ฯเปฯ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ [๘๓] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชนฺติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม เวมติกา นปฺปฏินิสฺสชฺชนฺติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชนฺติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๘๔] อนาปตฺติ อสมนุภาสนฺตีนํ ปฏินิสฺสชฺชนฺตีนํ อุมฺมตฺติกานํ ขิตฺตจิตฺตานํ เวทนฏฺฏานํ ^๑- อาทิกมฺมิกานนฺติ ฯ ------ ทสมสงฺฆาทิเสสํ [๘๕] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สงฺเฆน สมนุภฏฺา ภิกฺขุนิโย เอวํ วเทติ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ สนฺติ สงฺเฆ อญฺาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ขิตฺตจิตฺตานํ เวทนฏฺฏานนฺติ ปาทฺวยํ น ทิสฺสติ ฯ วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ตา สงฺโฆ น กิญฺจิ อาห ตุเมฺหเยว สงฺโฆ อุญฺาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสา ^๑- ทุพฺพลฺยา เอวมาห ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ {๘๕.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ^[๒]- สงฺเฆน สมนุภฏฺา ภิกฺขุนิโย เอวํ วกฺขติ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ ฯเปฯ วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สงฺเฆน สมนุภฏฺา ภิกฺขุนิโย เอวํ วเทติ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ ฯเปฯ วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สงฺเฆน สมนุภฏฺา ภิกฺขุนิโย เอวํ วกฺขติ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ ฯเปฯ วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ ยา ปน ภิกฺขุนี เอวํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เวภสฺสิยา ฯ เอวํ สพฺพตฺถ าตพฺพํ ฯ ^๒ ม. ภิกฺขุนี ฯ วเทยฺย สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ สนฺติ สงฺเฆ อญฺาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ตา สงฺโฆ น กิญฺจิ อาห ตุเมฺหเยว สงฺโฆ อุญฺาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสา ^๑- ทุพฺพลฺยา เอวมาห ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ {๘๕.๒} สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา มายฺเย เอวํ อวจ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ สนฺติ สงฺเฆ อญฺาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ตา สงฺโฆ น กิญฺจิ อาห ตุเมฺหเยว สงฺโฆ อุญฺาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสา ทุพฺพลฺยา เอวมาห ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ เอวญฺจ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อยมฺปิ ภิกฺขุนี ยาวตติยกํ ธมฺมํ อาปนฺนา นิสฺสารณียํ สงฺฆาทิเสสนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เวภสฺสิยา ฯ เอวํ สพฺพตฺถ าตพฺพํ ฯ [๘๖] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ เอวํ วเทยฺยาติ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ สนฺติ สงฺเฆ อญฺาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ตา สงฺโฆ น กิญฺจิ อาห ตุเมฺหเยว สงฺโฆ อุญฺายาติ อวญฺาย ฯ ปริภเวนาติ ปริภพฺยตา ^๑- ฯ อกฺขนฺติยาติ โกเปน ฯ เวภสฺสาติ วิภสฺสีกตา ฯ ทุพฺพลฺยาติ อปกฺขตา ฯ เอวมาห ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ สา ภิกฺขุนีติ ยา สา เอวํวาทินี ภิกฺขุนี ฯ ภิกฺขุนีหีติ อญฺาหิ ภิกฺขุนีหิ ฯ ยา ปสฺสนฺติ ยา สุณนฺติ ตาหิ วตฺตพฺพา มายฺเย เอวํ อวจ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ ฯเปฯ วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สุตฺวา น วทนฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สา ภิกฺขุนี สงฺฆมชฺฌํปิ อากฑฺฒิตฺวา วตฺตพฺพา มายฺเย เอวํ อวจ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ ฯเปฯ วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ปาริภพฺยตา ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๘๗] สา ภิกฺขุนี สมนุภาสิตพฺพา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมนุภาสิตพฺพา พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สงฺโฆ าเปตพฺโพ {๘๗.๑} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี สงฺเฆน สมนุภฏฺา ภิกฺขุนิโย เอวํ วเทติ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ สนฺติ สงฺเฆ อญฺาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ตา สงฺโฆ น กิญฺจิ อาห ตุเมฺหเยว สงฺโฆ อุญฺาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสา ทุพฺพลฺยา เอวมาห ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ฯเปฯ วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาเสยฺย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ เอสา ตฺติ ฯ {๘๗.๒} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี สงฺเฆน สมนุภฏฺา ภิกฺขุนิโย เอวํ วเทติ สํสฏฺา ว อยฺเย ตุเมฺห วิหรถ มา ตุเมฺห นานา วิหริตฺถ สนฺติ สงฺเฆ อญฺาปิ ภิกฺขุนิโย เอวาจารา เอวํสทฺทา เอวํสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา ตา สงฺโฆ น กิญฺจิ อาห ตุเมฺหเยว สงฺโฆ อุญฺาย ปริภเวน อกฺขนฺติยา เวภสฺสา ทุพฺพลฺยา เอวมาห ภคินิโย โข สํสฏฺา วิหรนฺติ ปาปาจารา ปาปสทฺทา ปาปสิโลกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส วิเหสิกา อญฺมญฺิสฺสา วชฺชปฏิจฺฉาทิกา วิวิจฺจถยฺเย วิเวกญฺเว ภคินีนํ สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาสติ ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา สมนุภาสนา ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย สา ตุณฺหสฺส ยสฺสา นกฺขมติ สา ภาเสยฺย ฯ {๘๗.๓} ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ สมนุภฏฺา สงฺเฆน อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ [๘๘] ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา กมฺมวาจาปริโยสาเน อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ สงฺฆาทิเสสํ อชฺฌาปชฺชนฺติยา ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ถุลฺลจฺจยา ปฏิปฺปสฺสมฺภนฺติ ฯ [๘๙] อยมฺปีติ ปุริมาโย อุปาทาย วุจฺจติ ฯ ยาวตติยกนฺติ ยาวตติยํ สมนุภาสนาย อาปชฺชติ น สห วตฺถุชฺฌาจารา ฯ นิสฺสารณียนฺติ สงฺฆมฺหา นิสฺสาริยติ ฯ สงฺฆาทิเสโสติ สงฺโฆ ว ตสฺสา อาปตฺติยา มานตฺตํ เทติ มูลาย ปฏิกสฺสติ อพฺเภติ น สมฺพหุลา น เอกา ภิกฺขุนี เตน วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ ตสฺเสว อาปตฺตินิกายสฺส นาม กมฺมํ อธิวจนํ เตนปิ วุจฺจติ สงฺฆาทิเสโสติ ฯ [๙๐] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม เวมติกา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๙๑] อนาปตฺติ อสมนุภาสนฺติยา ปฏินิสฺสชฺชนฺติยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ [๙๒] อุทฺทิฏฺา โข อยฺยาโย สตฺตรส สงฺฆาทิเสสา ธมฺมา นว ปมาปตฺติกา อฏฺ ยาวตติยกา เยสํ ภิกฺขุนี อญฺตรํ วา อญฺตรํ วา อาปชฺชติ ตาย ภิกฺขุนิยา อุภโตสงฺเฆ ปกฺขมานตฺตํ จริตพฺพํ จิณฺณมานตฺตาย ภิกฺขุนิยา ยตฺถ สิยา วีสติคโณ ภิกฺขุนีสงฺโฆ ตตฺถ สา ภิกฺขุนี อพฺเภตพฺพา เอกายปิ เจ อูโน ^๒- วีสติคโณ ภิกฺขุนีสงฺโฆ ตํ ภิกฺขุนึ อพฺเภยฺย สา จ ภิกฺขุนี อนพฺภิตา ตา จ ภิกฺขุนิโย คารยฺหา ฯ อยํ ตตฺถ สามีจิ ฯ ตตฺถยฺยาโย ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ปริสุทฺเธตฺถยฺยาโย ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ สตฺตรสกณฺฑํ นิฏฺิตํ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. จิณฺณมานตฺตา ภิกฺขุนี ฯ ตํ สุโสธิตํ จิณฺณมานตฺโต ภิกฺขูติ ปาลิยา @^๒ ยุ. อูนวีสติคโณ ฯ นิสฺสคฺคิยกณฺฑํ อิเม โข ปนยฺยาโย ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ ฯ ปตฺตวคฺคสฺส ปมสิกฺขาปทํ [๙๓] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย พหุปตฺเต ^๑- สนฺนิจยํ กโรนฺติ ฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย พหุปตฺเต สนฺนิจยํ กริสฺสนฺติ ปตฺตวณิชฺชํ ^๒- วา ภิกฺขุนิโย กริสฺสนฺติ อามตฺติกาปณํ วา ปสาเรสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ {๙๓.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย ปตฺตสนฺนิจยํ กริสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย ปตฺตสนฺนิจยํ กโรนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย ปตฺตสนฺนิจยํ กริสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๙๓.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ปตฺตสนฺนิจยํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. พหูปตฺเต ^๒ ม. ปตฺตวาณิชฺชํ ฯ กเรยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๙๔] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ปตฺโต นาม เทฺว ปตฺตา อโยปตฺโต มตฺติกาปตฺโต ฯ ตโย ปตฺตสฺส วณฺณา อุกฺกฏฺโ ปตฺโต มชฺฌิโม ปตฺโต โอมโก ปตฺโต ฯ อุกฺกฏฺโ นาม ปตฺโต อฑฺฒาฬฺหโกทนํ คณฺหาติ จตุภาคํ ขาทนียํ ^๑- ตทูปิยํ พฺยญฺชนํ ฯ มชฺฌิโม นาม ปตฺโต นาฬิโกทนํ คณฺหาติ จตุภาคํ ขาทนียํ ตทูปิยํ พฺยญฺชนํ ฯ โอมโก นาม ปตฺโต ปตฺโถทนํ คณฺหาติ จตุภาคํ ขาทนียํ ตทูปิยํ พฺยญฺชนํ ฯ ตโต อุกฺกฏฺโ อปตฺโต โอมโก อปตฺโต ฯ สนฺนิจยํ กเรยฺยาติ อนธิฏฺิโต อวิกปฺปิโต ฯ นิสฺสคฺคิโย โหติ ^๒- สห อรุณุคฺคมนา นิสฺสคฺคิโย โหติ นิสฺสชฺชิตพฺโพ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺโพ ฯ [๙๕] ตาย ภิกฺขุนิยา สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา วุฑฺฒานํ ภิกฺขุนีนํ ปาเท วนฺทิตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย อยํ เม อยฺเย ปตฺโต รตฺตาติกฺกนฺโต นิสฺสคฺคิโย อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ขาทนํ ฯ ^๒ อิโต ปรํ สพฺพตฺถ อิติสทฺโท ทิสฺสติ โส อติเรโกติ เวทิตพฺโพ @อีทิสานํ ปาานํ มาติกายํ อนาคตตฺตา ฯ นิสฺสชฺชิตฺวา อาปตฺติ เทเสตพฺพา ฯ พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย อาปตฺติ ปฏิคฺคเหตพฺพา ฯ นิสฺสฏฺปตฺโต ทาตพฺโพ {๙๕.๑} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ ปตฺโต อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา นิสฺสคฺคิโย สงฺฆสฺส นิสฺสฏฺโ ฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อิมํ ปตฺตํ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทเทยฺยาติ ฯ [๙๖] ตาย ภิกฺขุนิยา สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา วุฑฺฒานํ ภิกฺขุนีนํ ปาเท วนฺทิตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺสุ วจนียา อยํ เม อยฺยาโย ปตฺโต รตฺตาติกฺกนฺโต นิสฺสคฺคิโย อิมาหํ อยฺยานํ นิสฺสชฺชามีติ ฯ นิสฺสชฺชิตฺวา อาปตฺติ เทเสตพฺพา ฯ พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย อาปตฺติ ปฏิคฺคเหตพฺพา ฯ นิสฺสฏฺปตฺโต ทาตพฺโพ {๙๖.๑} สุณนฺตุ เม อยฺยาโย อยํ ปตฺโต อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา นิสฺสคฺคิโย อยฺยานํ นิสฺสฏฺโ ฯ ยทิ อยฺยานํ ปตฺตกลฺลํ อยฺยาโย อิมํ ปตฺตํ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา ทเทยฺยุนฺติ ฯ [๙๗] ตาย ภิกฺขุนิยา เอกํ ภิกฺขุนึ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อุกฺกุฏิกํ นิสีทิตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนียา อยํ เม อยฺเย ปตฺโต รตฺตาติกฺกนฺโต นิสฺสคฺคิโย อิมาหํ อยฺยาย นิสฺสชฺชามีติ ฯ นิสฺสชฺชิตฺวา อาปตฺติ เทเสตพฺพา ฯ ตาย ภิกฺขุนิยา อาปตฺติ ปฏิคฺคเหตพฺพา ฯ นิสฺสฏฺปตฺโต ทาตพฺโพ อิมํ ปตฺตํ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๙๘] รตฺตาติกฺกนฺเต อติกฺกนฺตสญฺา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ รตฺตาติกฺกนฺเต เวมติกา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ รตฺตาติกฺกนฺเต อนติกฺกนฺตสญฺา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อนธิฏฺิเต อธิฏฺิตสญฺา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อวิกปฺปิเต วิกปฺปิตสญฺา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อวิสฺสชฺชิเต วิสฺสชฺชิตสญฺา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อนฏฺเ นฏฺสญฺา ... อวินฏฺเ วินฏฺสญฺา ... อภินฺเน ภินฺนสญฺา ... อวิลุตฺเต วิลุตฺตสญฺา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ [๙๙] นิสฺสคฺคิยํ ^๑- ปตฺตํ อนิสฺสชฺชิตฺวา ปริภุญฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ รตฺตานติกฺกนฺเต ^๒- อติกฺกนฺตสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ รตฺตานติกฺกนฺเต เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ รตฺตานติกฺกนฺเต อนติกฺกนฺตสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๐๐] อนาปตฺติ อนฺโตอรุณํ ^๓- อธิฏฺเติ วิกปฺเปติ วิสฺสชฺเชติ นสฺสติ วินสฺสติ ภิชฺชติ อจฺฉินฺทิตฺวา คณฺหนฺติ วิสฺสาสํ คณฺหนฺติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ [๑๐๑] เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย นิสฺสฏฺปตฺตํ น เทนฺติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ น ภิกฺขเว ภิกฺขุนิยา ^๔- นิสฺสฏฺปตฺโต น ทาตพฺโพ ยา น ทเทยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ฯ ------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. นิสฺสคฺคิย ฯ ^๒ ม. รตฺตาติกฺกนฺเต ฯ ^๓ ม. อนฺโตอรุเณ ฯ @^๔ โป. ม. ยุ. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ ปตฺตวคฺคสฺส ทุติยสิกฺขาปทํ [๑๐๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย คามกาวาเส วสฺสํ วุตฺถา สาวตฺถึ อคมํสุ วตฺตสมฺปนฺนา อิริยาปถสมฺปนฺนา ทุจฺโจลา ^๑- ลูขจีวรา ฯ อุปาสกา ตา ภิกฺขุนิโย ปสฺสิตฺวา อิมา ภิกฺขุนิโย วตฺตสมฺปนฺนา อิริยาปถสมฺปนฺนา ทุจฺโจลา ลูขจีวรา อิมา ภิกฺขุนิโย อจฺฉินฺนา ภวิสฺสนฺตีติ ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส อกาลจีวรํ อทํสุ ฯ {๑๐๒.๑} ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อมฺหากํ กินํ อตฺถตํ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปสิ ฯ อุปาสกา ตา ภิกฺขุนิโย ปสฺสิตฺวา เอตทโวจุํ อปยฺยาหิ จีวรํ ลทฺธนฺติ ฯ น มยํ อาวุโส จีวรํ ลภาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อมฺหากํ กินํ อตฺถตํ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปสีติ ฯ อุปาสกา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อกาลจีวรํ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปสฺสตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ อุปาสกานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อกาลจีวรํ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปสฺสตีติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ สจฺจํ กิร @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ทุจฺโจฬา เอวํ ฯ สพฺพตฺถ าตพฺพํ ฯ ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อกาลจีวรํ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อกาลจีวรํ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๐๒.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อกาลจีวรํ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๐๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อกาลจีวรํ นาม อนตฺถเต กิเน เอกาทสมาเส อุปฺปนฺนํ อตฺถเต กิเน สตฺตมาเส อุปฺปนฺนํ กาเลปิ อาทิสฺส ทินฺนํ เอตํ อกาลจีวรํ นาม ฯ กาลจีวรนฺติ ^๒- อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย อกาลจีวรํ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๐๔] อกาลจีวเร อกาลจีวรสญฺา กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อกาลจีวเร เวมติกา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ภาชาเปสีติ ฯ ^๒ โป. ม. อกาลจีวรํ กาลจีวรนฺตีติ อิเม ปาา ทิสฺสนฺติ ฯ กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ ^[๑]- อกาลจีวเร กาลจีวรสญฺา กาลจีวรนฺติ อธิฏฺหิตฺวา ภาชาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ ^[๒]- กาลจีวเร อกาลจีวรสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กาลจีวเร เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ กาลจีวเร กาลจีวรสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๐๕] อนาปตฺติ อกาลจีวรํ อกาลจีวรสญฺา ภาชาเปติ กาลจีวรํ กาลจีวรสญฺา ภาชาเปติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ปตฺตวคฺคสฺส ตติยสิกฺขาปทํ [๑๐๖] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺตราย ^๓- ภิกฺขุนิยา สทฺธึ จีวรํ ปริวฏฺเฏตฺวา ^๔- ปริภุญฺชติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ตํ จีวรํ สงฺฆริตฺวา ^๕- นิกฺขิปิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ตํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ ยนฺเต อยฺเย มยา สทฺธึ จีวรํ ปริวฏฺฏิตํ กหํ ตํ จีวรนฺติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ตํ จีวรํ นีหริตฺวา ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ทสฺเสสิ ฯ ถุลฺลนนฺทา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อกาลจีวเร เวมติกา ... ภาชาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ @^๒ อกาลจีวเร กาลจีวรสญฺา ... ภาชาเปติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ทิสฺสติ ฯ @^๓ ม. ยุ. อญฺตริสฺสา ฯ ^๔ สพฺพตฺถ ปริวตฺเตตฺวาติ ทิสฺสติ ฯ @^๕ ม. ยุ. สํหริตฺวา ฯ ภิกฺขุนี ตํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ หนฺทยฺเย ตุยฺหํ จีวรํ อาหร เมตํ จีวรํ ยํ ตุยฺหํ ตุยฺหเมเวตํ ยํ มยฺหํ มยฺหเมเวตํ อาหร เมตํ สกํ ปจฺจาหราติ อจฺฉินฺทิ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนิยา ^๑- สทฺธึ จีวรํ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺทิสฺสตีติ ฯ {๑๐๖.๑} อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สทฺธึ จีวรํ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺทตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สทฺธึ จีวรํ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺทิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๐๖.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สทฺธึ จีวรํ ปริวฏฺเฏตฺวา สา ปจฺฉา เอวํ วเทยฺย หนฺทยฺเย ตุยฺหํ จีวรํ อาหร เมตํ จีวรํ ยํ ตุยฺหํ ตุยฺหเมเวตํ ยํ มยฺหํ มยฺหเมเวตํ อาหร เมตํ สกํ ปจฺจาหราติ อจฺฉินฺเทยฺย วา อจฺฉินฺทาเปยฺย วา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๐๗] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ภิกฺขุนิยา สทฺธินฺติ อญฺาย ภิกฺขุนิยา สทฺธึ ฯ จีวรํ นาม ฉนฺนํ จีวรานํ อญฺตรํ จีวรํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนีติ อิเม ปาา ทิสฺสนฺติ ฯ วิกปฺปนุปคํ ปจฺฉิมํ ฯ ปริวฏฺเฏตฺวาติ ปริตฺเตน วา วิปุลํ วิปุเลน วา ปริตฺตํ ปริวฏฺเฏตฺวา ^๑- ฯ อจฺฉินฺเทยฺยาติ สยํ อจฺฉินฺทติ นิสฺสคฺคิยํ โหติ ^๒- ฯ อจฺฉินฺทาเปยฺยาติ อญฺ อาณาเปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส สกึ อาณตฺตา พหุกํปิ อจฺฉินฺทติ นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย จีวรํ ภิกฺขุนิยา สทฺธึ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺนํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๐๘] อุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา จีวรํ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺทติ วา อจฺฉินฺทาเปติ วา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อุปสมฺปนฺนาย เวมติกา จีวรํ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺทติ วา อจฺฉินฺทาเปติ วา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา จีวรํ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺทติ วา อจฺฉินฺทาเปติ วา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺ ปริกฺขารํ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺทติ วา อจฺฉินฺทาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย สทฺธึ จีวรํ วา อญฺ วา ปริกฺขารํ ปริวฏฺเฏตฺวา อจฺฉินฺทติ วา อจฺฉินฺทาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติกา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ ฯ ^๒ สพฺพตฺถ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ทิสฺสติ ฯ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๑๐๙] อนาปตฺติ สา วา เทติ ตสฺสา วา วิสฺสาเสนฺตี คณฺหาติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- ปตฺตวคฺคสฺส จตุตฺถสิกฺขาปทํ [๑๑๐] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี คิลานา โหติ ฯ อถโข อญฺตโร อุปาสโก เยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ กินฺเต อยฺเย อผาสุ กึ อาหริยตูติ ฯ สปฺปินา เม อาวุโส อตฺโถติ ฯ อถโข โส อุปาสโก อญฺตรสฺส อาปณิกสฺส ฆรา กหาปณสฺส สปฺปึ อาหริตฺวา ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อทาสิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เอวมาห ^๑- น เม อาวุโส สปฺปินา อตฺโถ เตเลน เม อตฺโถติ ฯ อถโข โส อุปาสโก เยน โส อาปณิโก เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ อาปณิกํ เอตทโวจ น กิรยฺย ^๒- อยฺยาย สปฺปินา อตฺโถ เตเลน อตฺโถ หนฺท เต สปฺปึ เตลํ เม เทหีติ ฯ สเจ มยํ อยฺย ^๓- วิกฺกีตํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อิทํ ปาททฺวยํ น ทิสฺสติ ฯ ^๒ ม. ยุ. กิรยฺโย ฯ ^๓ ม. ยุ. อยฺโย ฯ ภณฺฑํ ปุน อาทิยิสฺสาม ^๑- กทา อมฺหากํ ภณฺฑํ วิกฺกายิสฺสติ สปฺปิสฺส กเยน สปฺปิ หฏํ เตลสฺส กยํ อาหร เตลํ หริสฺสสีติ ฯ อถโข โส อุปาสโก อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อญฺ วิญฺาเปตฺวา อญฺ วิญฺาเปสฺสตีติ ฯ {๑๑๐.๑} อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ตสฺส อุปาสกสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขียนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺส ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อญฺ วิญฺาเปตฺวา อญฺ วิญฺาเปสฺสตีติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺ วิญฺาเปตฺวา อญฺ วิญฺาเปตีติ ^๒- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺ วิญฺาเปตฺวา อญฺ วิญฺาเปสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๑๐.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺ วิญฺาเปตฺวา อญฺ วิญฺาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๑๑] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อญฺ วิญฺาเปตฺวาติ ยงฺกิญฺจิ วิญฺาเปตฺวา ฯ อญฺ วิญฺาเปยฺยาติ ตํ เปตฺวา อญฺ วิญฺาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อาหริสฺสามาติ ปาโ ทิสฺสติ ฯ ^๒ ม. ยุ. วิญฺาเปสีติ ปาโ ทิสฺสติ ฯ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย อญฺ วิญฺาเปตฺวา อญฺ วิญฺาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๑๒] อญฺเ อญฺสญฺา อญฺ วิญฺาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺเ เวมติกา อญฺ วิญฺาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺเ อนญฺสญฺา อญฺ วิญฺาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อนญฺเ อญฺสญฺา ^[๑]- อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺเ เวมติกา ^[๒]- อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺเ อนญฺสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๑๓] อนาปตฺติ ตญฺเจว วิญฺาเปติ อญฺญฺจ วิญฺาเปติ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา วิญฺาเปติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ---------- ปตฺตวคฺคสฺส ปญฺจมสิกฺขาปทํ [๑๑๔] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี คิลานา โหติ ฯ อถโข อญฺตโร อุปาสโก เยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ กจฺจิ อยฺเย ขมนียํ กจฺจิ ยาปนียนฺติ ฯ น เม อาวุโส ขมนียํ น ยาปนียนฺติ ฯ อมุกสฺส อยฺเย อาปณิกสฺส ฆเร @เชิงอรรถ: ^๑-๒ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร อนญฺ วิญฺาเปตีติ ปาทฺวยํ ทิสฺสติ ฯ กหาปณํ นิกฺขิปิสฺสามิ ตโต ยํ อิจฺเฉยฺยาสิ ตํ อาหราเปยฺยาสีติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺตรํ สิกฺขมานํ อาณาเปสิ คจฺฉ สิกฺขมาเน อมุกสฺส อาปณิกสฺส ฆรา กหาปณสฺส เตลํ อาหราติ ฯ {๑๑๔.๑} อถโข สา สิกฺขมานา ตสฺส อาปณิกสฺส ฆรา กหาปณสฺส เตลํ อาหริตฺวา ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อทาสิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เอวมาห ^๑- น เม สิกฺขมาเน เตเลน อตฺโถ สปฺปินา เม อตฺโถติ ฯ อถโข สา สิกฺขมานา เยน โส อาปณิโก เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ อาปณิกํ เอตทโวจ น กิร อาวุโส อยฺยาย เตเลน อตฺโถ สปฺปินา อตฺโถ หนฺท เต เตลํ สปฺปึ เม เทหีติ ฯ สเจ มยํ อยฺเย วิกฺกีตํ ภณฺฑํ ปุน อาทิยิสฺสาม กทา อมฺหากํ ภณฺฑํ วิกฺกายิสฺสติ เตลสฺส กเยน เตลํ หฏํ สปฺปิสฺส กยํ อาหร สปฺปึ หริสฺสสีติ ฯ อถโข สา สิกฺขมานา โรทนฺตี อฏฺาสิ ฯ ภิกฺขุนิโย ตํ สิกฺขมานํ เอตทโวจุํ กิสฺส ตฺวํ สิกฺขมาเน โรทสีติ ฯ {๑๑๔.๒} อถโข สา สิกฺขมานา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ^[๒]- อญฺ เจตาเปตฺวา อญฺ เจตาเปสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺ เจตาเปตฺวา อญฺ เจตาเปตีติ ^๓- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อิทํ ปาทฺวยํ น ทิสฺสติ ฯ ^๒ ม. เอตฺถนฺตเร ภิกฺขุนีติ ทิสฺสติ ฯ ^๓ ม. @เจตาเปสีติ สจฺจํ ฯ เจตาเปตฺวา อญฺ เจตาเปสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๑๔.๓} ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺ เจตาเปตฺวา อญฺ เจตาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๑๕] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อญฺ เจตาเปตฺวาติ ยงฺกิญฺจิ เจตาเปตฺวา ฯ อญฺ เจตาเปยฺยาติ ตํ เปตฺวา อญฺ เจตาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย อญฺ เจตาเปตฺวา อญฺ เจตาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๑๖] อญฺเ อญฺสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺเ เวมติกา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺเ อนญฺสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อนญฺเ อญฺสญฺา ^๑- อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺเ เวมติกา ^๒- อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺเ อนญฺสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๑๗] อนาปตฺติ ตญฺเจว เจตาเปติ อญฺญฺจ เจตาเปติ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา เจตาเปติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ---------- @เชิงอรรถ: ^๑-๒ ม. อนญฺ เจตาเปตีติ ปททฺวยํ ทิสฺสติ ฯ ปตฺตวคฺคสฺส ฉฏฺสิกฺขาปทํ [๑๑๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อุปาสกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส จีวรตฺถาย ฉนฺทกํ สงฺฆริตฺวา ^๑- อญฺตรสฺส ปาวาริกสฺส ฆเร ปริกฺขารํ นิกฺขิปิตฺวา ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจุํ อมุกสฺส อยฺเย ปาวาริกสฺส ฆเร จีวรตฺถาย ปริกฺขาโร นิกฺขิตฺโต ตโต จีวรํ อาหราเปตฺวา ภาเชถาติ ฯ ภิกฺขุนิโย เตน ปริกฺขาเรน สยํ ^๒- เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา ปริภุญฺชึสุ ฯ อุปาสกา ชานิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺตีติ ฯ {๑๑๘.๑} อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ อุปาสกานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน อญฺ เจตาเปนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. สํหริตฺวา ฯ ^๒ ม. ยุ. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๑๘.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน อญฺ เจตาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๑๙] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกนาติ อญฺสฺสตฺถาย ทินฺเนน ฯ สงฺฆิเกนาติ สงฺฆสฺสตฺถาย ^๑- น คณสฺส น เอกภิกฺขุนิยา ฯ อญฺ เจตาเปยฺยาติ ยํ อตฺถาย ทินฺนํ ตํ เปตฺวา อญฺ เจตาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน อญฺ เจตาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๒๐] อญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก เวมติกา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ นิสฺสฏฺ ปฏิลภิตฺวา ยถาทาเน อุปเนตพฺพํ ฯ อนญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺทตฺถิเก เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อนาปตฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สงฺฆสฺสาติ ทิสฺสติ ฯ [๑๒๑] อนาปตฺติ เสสกํ อุปเนติ สามิเก อปโลเกตฺวา อุปเนติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ปตฺตวคฺคสฺส สตฺตมสิกฺขาปทํ [๑๒๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อุปาสกา ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส จีวรตฺถาย ฉนฺทกํ สงฺฆริตฺวา อญฺตรสฺส ปาวาริกสฺส ฆเร ปริกฺขารํ นิกฺขิปิตฺวา ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจุํ อมุกสฺส อยฺเย ปาวาริกสฺส ฆเร จีวรตฺถาย ปริกฺขาโร นิกฺขิตฺโต ตโต จีวรํ อาหราเปตฺวา ภาเชถาติ ฯ ภิกฺขุนิโย เตน จ ปริกฺขาเรน สยํปิ ยาจิตฺวา เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา ปริภุญฺชึสุ ฯ อุปาสกา ชานิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺตีติ ฯ {๑๒๒.๑} อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ อุปาสกานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๒๒.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๒๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกนาติ อญฺสฺสตฺถาย ทินฺเนน ฯ สงฺฆิเกนาติ สงฺฆสฺสตฺถาย น คณสฺส น เอกภิกฺขุนิยา ฯ สญฺาจิเกนาติ สยํ ยาจิตฺวา ฯ อญฺ เจตาเปยฺยาติ ยํ อตฺถาย ทินฺนํ ตํ เปตฺวา อญฺ เจตาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน สงฺฆิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๒๔] อญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก เวมติกา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ นิสฺสฏฺ ปฏิลภิตฺวา ยถาทาเน อุปเนตพฺพํ ฯ อนญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺสทตฺถิเก เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๒๕] อนาปตฺติ เสสกํ อุปเนติ สามิเก อปโลเกตฺวา อุปเนติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ---------- ปตฺตวคฺคสฺส อฏฺมสิกฺขาปทํ [๑๒๖] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตรสฺส ปูคสฺส ปริเวณวาสิกา ภิกฺขุนิโย ยาคุยา กิลมนฺติ ฯ อถโข โส ปูโค ภิกฺขุนีนํ ยาคุอตฺถาย ฉนฺทกํ สงฺฆริตฺวา อญฺตรสฺส อาปณิกสฺส ฆเร ปริกฺขารํ นิกฺขิปิตฺวา ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ อมุกสฺส อยฺเย อาปณิกสฺส ฆเร ยาคุอตฺถาย ปริกฺขาโร นิกฺขิตฺโต ตโต ตณฺฑุเล ^๑- อาหราเปตฺวา ยาคุํ ปจาเปตฺวา ปริภุญฺชถาติ ฯ ภิกฺขุนิโย เตน ปริกฺขาเรน เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา ปริภุญฺชึสุ ฯ ^[๒]- โส ปูโค ชานิตฺวา อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ตสฺส อุปาสกสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขียนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺส ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ตณฺฑุลํ ฯ ^๒ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร อถ โขติ ทิสฺสติ ฯ อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน อญฺ เจตาเปนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๒๖.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน อญฺ เจตาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๒๗] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกนาติ อญฺสฺสตฺถาย ทินฺเนน ฯ มหาชนิเกนาติ คณสฺสตฺถาย ^[๑]- น สงฺฆสฺส น เอกภิกฺขุนิยา ฯ อญฺ เจตาเปยฺยาติ ยํ อตฺถาย ทินฺนํ ตํ เปตฺวา อญฺ เจตาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน อญฺ เจตาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. คณสฺส ฯ [๑๒๘] อญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก เวมติกา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ นิสฺสฏฺ ปฏิลภิตฺวา ยถาทาเน อุปเนตพฺพํ ฯ อนญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺทตฺถิเก เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๒๙] อนาปตฺติ เสสกํ อุปเนติ สามิเก อปโลเกตฺวา อุปเนติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ---------- ปตฺตวคฺคสฺส นวมสิกฺขาปทํ [๑๓๐] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตรสฺส ปูคสฺส ปริเวณวาสิกา ภิกฺขุนิโย ยาคุยา กิลมนฺติ ฯ อถโข โส ปูโค ภิกฺขุนีนํ ยาคุอตฺถาย ฉนฺทกํ สงฺฆริตฺวา อญฺตรสฺส อาปณิกสฺส ฆเร ปริกฺขารํ นิกฺขิปิตฺวา ภิกฺขุนิโย อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจ อมุกสฺส อยฺเย อาปณิกสฺส ฆเร ยาคุอตฺถาย ปริกฺขาโร นิกฺขิตฺโต ตโต ตณฺฑุเล อาหราเปตฺวา ยาคุํ ปจาเปตฺวา ปริภุญฺชถาติ ฯ ภิกฺขุนิโย เตน จ ปริกฺขาเรน สยํปิ ยาจิตฺวา เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา ปริภุญฺชึสุ ฯ ^[๑]- โส ปูโค ชานิตฺวา อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ กถํ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. เอตฺถนฺตเร อถโขติ ทิสฺสติ ฯ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ตสฺส ปูคสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขียนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺส ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๑๓๐.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๓๐.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๓๑] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกนาติ อญฺสฺสตฺถาย ทินฺเนน ฯ มหาชนิเกนาติ คณสฺสตฺถาย ^[๑]- น สงฺฆสฺส น เอกภิกฺขุนิยา ฯ สญฺาจิเกนาติ สยํ ยาจิตฺวา ฯ อญฺ เจตาเปยฺยาติ ยํ อตฺถาย ทินฺนํ ตํ เปตฺวา อญฺ เจตาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. คณสฺส ฯ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน มหาชนิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๓๒] อญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก เวมติกา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ นิสฺสฏฺ ปฏิลภิตฺวา ยถาทาเน อุปเนตพฺพํ ฯ อนญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อนญฺทตฺถิเก เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๓๓] อนาปตฺติ เสสกํ อุปเนติ สามิเก อปโลเกตฺวา อุปเนติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ---------- ปตฺตวคฺคสฺส ทสมสิกฺขาปทํ [๑๓๔] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี พหุสฺสุตา โหติ ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ ฯ พหู มนุสฺสา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ ปยิรูปาสนฺติ ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ปริเวณํ อุทฺรียติ ฯ มนุสฺสา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจุํ กิสฺสิทํ เต ^๑- อยฺเย ปริเวณํ อุทฺรียตีติ ฯ นตฺถาวุโส ทายกา นตฺถิ การกาติ ฯ อถโข เต มนุสฺสา ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ปริเวณตฺถาย ฉนฺทกํ สงฺฆริตฺวา ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ปริกฺขารํ อทํสุ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เตน จ ปริกฺขาเรน สยํปิ ยาจิตฺวา เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา ปริภุญฺชิ ฯ {๑๓๔.๑} มนุสฺสา ชานิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน ปุคฺคลิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน ปุคฺคลิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน ปุคฺคลิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๓๔.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน ปุคฺคลิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๓๕] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. โว ฯ อญฺุทฺทิสิเกนาติ อญฺสฺสตฺถาย ทินฺเนน ฯ ปุคฺคลิเกนาติ ^๑- เอกภิกฺขุนิยา อตฺถาย น สงฺฆสฺส น คณสฺส ฯ สญฺาจิเกนาติ สยํ ยาจิตฺวา ฯ อญฺ เจตาเปยฺยาติ ยํ อตฺถาย ทินฺนํ ตํ เปตฺวา อญฺ เจตาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ ฯเปฯ อิทํ เม อยฺเย อญฺทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺุทฺทิสิเกน ปุคฺคลิเกน สญฺาจิเกน อญฺ เจตาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๓๖] อญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก เวมติกา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อญฺ เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ นิสฺสฏฺ ปฏิลภิตฺวา ยถาทาเน อุปเนตพฺพํ ฯ อนญฺทตฺถิเก อญฺทตฺถิกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺทตฺถิเก เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนญฺทตฺถิเก อนญฺทตฺถิกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๓๗] อนาปตฺติ เสสกํ อุปเนติ สามิเก อปโลเกตฺวา อุปเนติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ---------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เอกาย ภิกฺขุนิยา น สงฺฆสฺสาติ ทิสฺสติ ฯ จีวรวคฺคสฺส ปมสิกฺขาปทํ [๑๓๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี พหุสฺสุตา โหติ ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ ฯ อถโข ราชา ปเสนทิ โกสโล สีตกาเล มหคฺฆํ กมฺพลํ ปารุปิตฺวา เยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข ราชานํ ปเสนทึ โกสลํ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ ฯ {๑๓๘.๑} อถโข ราชา ปเสนทิ โกสโล ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิโต สมาทปิโต สมุตฺเตชิโต สมฺปหํสิโต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ วเทยฺยาสิ อยฺเย เยน อตฺโถติ ฯ สเจ เม ตฺวํ มหาราช ทาตุกาโมสิ อิมํ กมฺพลํ เทหีติ ฯ อถโข ราชา ปเสนทิ โกสโล ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา กมฺพลํ ทตฺวา อุฏฺายาสนา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ มหิจฺฉา อิมา ภิกฺขุนิโย อสนฺตุฏฺา กถํ หิ นาม ราชานํ กมฺพลํ วิญฺาเปสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ^๑- ราชานํ กมฺพลํ วิญฺาเปสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ราชานํ กมฺพลํ วิญฺาเปตีติ ^๒- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ราชานํ กมฺพลํ วิญฺาเปสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๓๘.๒} ครุปาปุรณํ ^๓- ปน ภิกฺขุนิยา เจตาเปนฺติยา จตุกฺกํสปรมํ เจตาเปตพฺพํ ตโต เจ อุตฺตรึ ^๔- เจตาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๓๙] ครุปาปุรณํ นาม ยงฺกิญฺจิ สีตกาเล ปาปุรณํ ^๕- ฯ เจตาเปนฺติยาติ วิญฺาเปนฺติยา ฯ จตุกฺกํสปรมํ เจตาเปตพฺพนฺติ โสฬสกหาปณคฺฆนกํ เจตาเปตพฺพํ ฯ ตโต เจ อุตฺตรึ เจตาเปยฺยาติ ตทุตฺตรึ วิญฺาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ อิทํ เม อยฺเย ครุปาปุรณํ อติเรกจตุกฺกํสปรมํ เจตาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๔๐] อติเรกจตุกฺกํเส อติเรกสญฺา เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อติเรกจตุกฺกํเส เวมติกา เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. เอตฺถนฺตเร ภิกฺขุนีติ ปาปทํ ทิสฺสติ ^๒ ม. ยุ. วิญฺาเปสีติ ฯ @^๓ ม. ยุ. ครุปาวุรณํ ฯ ^๔ อุตฺตริ ฯ สพฺพตฺถ เอวํ าตพฺพํ ฯ ^๕ ปาวุรณํ ฯ ปาจิตฺติยํ ฯ อติเรกจตุกฺกํเส อูนกสญฺา เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อูนกจตุกฺกํเส อติเรกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อูนกจตุกฺกํเส เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อูนกจตุกฺกํเส อูนกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๔๑] อนาปตฺติ จตุกฺกํสปรมํ เจตาเปติ อูนกจตุกฺกํสปรมํ เจตาเปติ าตกานํ ปวาริตานํ อญฺสฺสตฺถาย อตฺตโน ธเนน มหคฺฆํ เจตาเปตุกามสฺส อปฺปคฺฆํ เจตาเปติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- จีวรวคฺคสฺส ทุติยสิกฺขาปทํ [๑๔๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี พหุสฺสุตา โหติ ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ ฯ อถโข ราชา ปเสนทิ โกสโล อุณฺหกาเล มหคฺฆํ โขมํ ปารุปิตฺวา เยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข ราชานํ ปเสนทึ โกสลํ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ ฯ อถโข ราชา ปเสนทิ โกสโล ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิโต สมาทปิโต สมุตฺเตชิโต สมฺปหํสิโต ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ วเทยฺยาสิ อยฺเย เยน อตฺโถติ ฯ สเจ เม ตฺวํ มหาราช ทาตุกาโมสิ อิมํ โขมํ เทหีติ ฯ อถ ราชา ปเสนทิ โกสโล ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา โขมํ ทตฺวา อุฏฺายาสนา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ มหิจฺฉา อิมา ภิกฺขุนิโย อสนฺตุฏฺา กถํ หิ นาม ราชานํ โขมํ วิญฺาเปสฺสนฺตีติ ฯ {๑๔๒.๑} อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ราชานํ โขมํ วิญฺาเปสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ราชานํ โขมํ วิญฺาเปตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ราชานํ โขมํ วิญฺาเปสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๔๒.๒} ลหุปาปุรณํ ^๒- ปน ภิกฺขุนิยา เจตาเปนฺติยา อฑฺฒเตยฺย- กํสปรมํ เจตาเปตพฺพํ ตโต เจ อุตฺตรึ เจตาเปยฺย นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๔๓] ลหุปาปุรณํ นาม ยงฺกิญฺจิ อุณฺหกาเล ปาปุรณํ ฯ เจตาเปนฺติยาติ วิญฺาเปนฺติยา ฯ อฑฺฒเตยฺยกํสปรมํ เจตาเปตพฺพนฺติ ทสกหาปณคฺฆนกํ เจตาเปตพฺพํ ฯ ตโต เจ อุตฺตรึ เจตาเปยฺยาติ ตทุตฺตรึ วิญฺาเปติ ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน นิสฺสคฺคิยํ โหติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วิญฺาเปสีติ ฯ ^๒ ม. ยุ. ลหุปาวุรณํ ฯ นิสฺสชฺชิตพฺพํ สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา เอกภิกฺขุนิยา วา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว นิสฺสชฺชิตพฺพํ อิทํ เม อยฺเย ลหุปาปุรณํ อติเรกอฑฺฒเตยฺย- กํสปรมํ เจตาปิตํ นิสฺสคฺคิยํ อิมาหํ สงฺฆสฺส นิสฺสชฺชามีติ ฯเปฯ ทเทยฺยาติ ฯเปฯ ทเทยฺยุนฺติ ฯเปฯ อยฺยาย ทมฺมีติ ฯ [๑๔๔] อติเรกอฑฺฒเตยฺยกํเส อติเรกสญฺา เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อติเรกอฑฺฒเตยฺยกํเส เวมติกา เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อติเรกอฑฺฒเตยฺยกํเส อูนกสญฺา เจตาเปติ นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ อูนกอฑฺฒเตยฺยกํเส อติเรกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อูนกอฑฺฒเตยฺยกํเส เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อูนกอฑฺฒเตยฺยกํเส อูนกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๔๕] อนาปตฺติ อฑฺฒเตยฺยกํสปรมํ เจตาเปติ อูนกอฑฺฒเตยฺย- กํสปรมํ เจตาเปติ าตกานํ ปวาริตานํ อญฺสฺสตฺถาย อตฺตโน ธเนน มหคฺฆํ เจตาเปตุกามสฺส อปฺปคฺฆํ เจตาเปติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ [๑๔๖] อุทฺทิฏฺา โข อยฺยาโย ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมา ฯ ตตฺถยฺยาโย ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ทุติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ฯ ปริสุทฺเธตฺถยฺยาโย ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา นิฏฺิตา ^๑- ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ตึสนิสฺสคฺคิยํ นิฏฺิตํ ฯ ปาจิตฺติยกณฺฑํ อิเม โข ปนยฺยาโย ฉสฏฺิสตา ปาจิตฺติยา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ ฯ ลสุณวคฺคสฺส ปมสิกฺขาปทํ [๑๔๗] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตเรน อุปาสเกน ภิกฺขุนีสงฺโฆ ลสุเณน ปวาริโต โหติ ยาสํ อยฺยานํ ลสุเณน อตฺโถ อหํ ลสุเณนาติ ฯ เขตฺตปาโล จ อาณตฺโต โหติ สเจ ภิกฺขุนิโย อาคจฺฉนฺติ เอกเมกาย ภิกฺขุนิยา เทฺว ตโย ภณฺฑิเก เทหีติ ฯ {๑๔๗.๑} เตน โข ปน สมเยน สาวตฺถิยํ อุสฺสโว โหติ ฯ ยถาภตํ ลสุณํ ปริกฺขยํ อคมาสิ ฯ ภิกฺขุนิโย ตํ อุปาสกํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตทโวจุํ ลสุเณน อาวุโส อตฺโถติ ฯ นตฺเถยฺเย ยถาภตํ ลสุณํ ปริกฺขีณํ เขตฺตํ คจฺฉถาติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เขตฺตํ คนฺตฺวา น มตฺตํ ชานิตฺวา พหุํ ลสุณํ หราเปสิ ฯ เขตฺตปาโล อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย เขตฺตํ ^๑- คนฺตฺวา น มตฺตํ ชานิตฺวา พหุํ ลสุณํ หราเปสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ^[๒]- เขตฺตปาลสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขียนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺส ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เขตฺตํ คนฺตฺวาติ ปาทฺวยํ นตฺถิ ฯ ^๒ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร ตสฺสาติ @ทิสฺสติ ฯ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา น มตฺตํ ชานิตฺวา พหุํ ลสุณํ หราเปสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี น มตฺตํ ชานิตฺวา พหุํ ^๑- ลสุณํ หราเปตีติ ^๒- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี น มตฺตํ ชานิตฺวา พหุํ ^๓- ลสุณํ หราเปสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ปสนฺนานํ วา ภิยฺโยภาวาย อถเขฺวตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานญฺเจว อปฺปสาทาย ปสนฺนานญฺจ เอกจฺจานํ อญฺถตฺตายาติ ฯ [๑๔๘] อถโข ภควา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ภิกฺขูนํ ตทนุจฺฉวิกํ ตทนุโลมิกํ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ภูตปุพฺพํ ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อญฺตรสฺส พฺราหฺมณสฺส ปชาปตี ^๔- อโหสิ ฯ ติสฺโส จ ธีตโร นนฺทา นนฺทวตี สุนฺทรีนนฺทา ฯ อถโข ภิกฺขเว โส พฺราหฺมโณ กาลํ กตฺวา อญฺตรํ หํสโยนึ อุปปชฺชิ ฯ ตสฺส สพฺพโสวณฺณมยา ปตฺตา อเหสุํ ฯ โส ตาสํ เอเกกํ ปตฺตํ เทติ ฯ {๑๔๘.๑} อถโข ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อยํ หํโส อมฺหากํ เอเกกํ ปตฺตํ เทตีติ ตํ หํสราชํ คเหตฺวา นิปฺปตฺตํ อกาสิ ฯ ตสฺส ปุน ชายมานา ปตฺตา เสตา สมฺปชฺชึสุ ฯ ตทาหุ ^๕- ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อติโลเภน สุวณฺณา ปริหีนา อิทานิ ลสุณา ปริหายิสฺสตีติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑-๓ ยุ. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ ^๒ ม. ยุ. หราเปสีติ ฯ @^๔ ม. ยุ. ปชาปติ อิติ ปาปทํ ทิสฺสติ ฯ ^๕ ม. ยุ. ตทาปีติ ทิสฺสติ ฯ [๑๔๙] ยํ ลทฺธํ เตน ตุฏฺพฺพํ อติโลโภ หิ ปาปโก ฯ หํสราชํ คเหตฺวาน สุวณฺณา ปริหายถาติ ฯ [๑๕๐] อถโข ภควา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ อเนกปริยาเยน วิครหิตฺวา ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๕๐.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี ลสุณํ ขาเทยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๕๑] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ลสุณํ นาม มาคธิกํ ^๑- วุจฺจติ ฯ ขาทิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๕๒] ลสุเณ ลสุณสญฺา ขาทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ลสุเณ เวมติกา ขาทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ลสุเณ อลสุณสญฺา ขาทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อลสุเณ ลสุณสญฺา ขาทติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อลสุเณ เวมติกา ขาทติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อลสุเณ อลสุณสญฺา ขาทติ อนาปตฺติ ฯ [๑๕๓] อนาปตฺติ ปลณฺฑุเก ภญฺชนเก หรีตเก จาปลสุเณ สูปสํปาเก มํสสํปาเก เตลสํปาเก สาฬเว อุตฺตริภงฺเค อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. มาคธกนฺติ ทิสฺสติ ฯ ลสุณวคฺคสฺส ทุติยสิกฺขาปทํ [๑๕๔] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย สมฺพาเธ โลมํ สํหราเปตฺวา อจิรวติยา นทิยา เวสิยาหิ สทฺธึ นคฺคา เอกติตฺเถ นหายนฺติ ฯ เวสิยา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย สมฺพาเธ โลมํ สํหราเปสฺสนฺติ เสยฺยถาปิ คิหินิโย กามโภคินิโยติ ฯ {๑๕๔.๑} อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ตาสํ เวสิยานํ อุชฺฌายนฺตีนํ ขียนฺตีนํ วิปาเจนฺตีนํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย สมฺพาเธ โลมํ สํหราเปสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย สมฺพาเธ โลมํ สํหราเปนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย สมฺพาเธ โลมํ สํหราเปสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๕๔.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี สมฺพาเธ โลมํ สํหราเปยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๕๕] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ สมฺพาโธ นาม อุโภ อุปกจฺฉกา มุตฺตกรณํ ฯ สํหราเปยฺยาติ เอกมฺปิ โลมํ สํหราเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ พหุเกปิ โลเม สํหราเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๕๖] อนาปตฺติ อาพาธปฺปจฺจยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ลสุณวคฺคสฺส ตติยสิกฺขาปทํ [๑๕๗] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน เทฺว ภิกฺขุนิโย อนภิรติยา ปีฬิตา โอวรกํ ปวิสิตฺวา ตลฆาตกํ กโรนฺติ ฯ ภิกฺขุนิโย เตน สทฺเทน อุปธาวิตฺวา ตา ภิกฺขุนิโย เอตทโวจุํ กิสฺส ตุเมฺห อยฺเย ปุริเสน สทฺธึ ปทุสฺสถาติ ^๑- ฯ น มยํ อยฺเย ปุริเสน สทฺธึ ปทุสฺสามาติ ^๒- ฯ ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย ตลฆาตกํ กริสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย ตลฆาตกํ กโรนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย ตลฆาตกํ กริสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๕๗.๑} ตลฆาตเก ปาจิตฺติยนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สมฺปทุสฺสถาติ ฯ ^๒ สมฺปทุสฺสามาติ ฯ [๑๕๘] ตลฆาตกํ นาม สมฺผสฺสํ สาทิยนฺตี อนฺตมโส อุปฺปลปตฺเตนปิ มุตฺตกรเณ ปหารํ เทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๕๙] อนาปตฺติ อาพาธปฺปจฺจยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ลสุณวคฺคสฺส จตุตฺถสิกฺขาปทํ [๑๖๐] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตโร ^๑- ปุราณราโชโรโธ ^๒- ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิโต ^๓- โหติ ฯ อญฺตรา ภิกฺขุนี อนภิรติยา ปีฬิตา เยน สา ภิกฺขุนี เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ตํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ ราชา โข อยฺเย ตุเมฺห จิราจิรํ คจฺฉติ กถํ ตุเมฺห ธาเรถาติ ฯ ชตุมฏฺเกน อยฺเยติ ฯ กึ เอตํ อยฺเย ชตุมฏฺกนฺติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ตสฺสา ภิกฺขุนิยา ชตุมฏฺกํ อาจิกฺขิ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ชตุมฏฺกํ อาทิยิตฺวา โธวิตุํ วิสฺสริตฺวา เอกมนฺตํ ฉฑฺเฑสิ ฯ ภิกฺขุนิโย มกฺขิกาหิ สมฺปริกิณฺณํ ปสฺสิตฺวา เอวมาหํสุ กสฺสิทํ กมฺมนฺติ ฯ สา เอวมาห มยฺหิทํ กมฺมนฺติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี ชตุมฏฺกํ อาทิยิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ชตุมฏฺกํ อาทิยตีติ ^๔- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑-๒-๓ ม. ยุ. อิตฺถีลิงฺเค อาการนฺโต โยชิยติ ฯ ^๔ ม. ยุ. อาทิยีติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ชตุมฏฺกํ อาทิยิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๖๐.๑} ชตุมฏฺเก ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๖๑] ชตุมฏฺกํ นาม ชตุมยํ กฏฺมยํ ปิฏฺมยํ มตฺติกามยํ ฯ ^๑- สมฺผสฺสํ สาทิยนฺตี อนฺตมโส อุปฺปลปตฺตมฺปิ มุตฺตกรณํ ปเวเสติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๖๒] อนาปตฺติ อาพาธปฺปจฺจยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- ลสุณวคฺคสฺส ปญฺจมสิกฺขาปทํ [๑๖๓] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สกฺเกสุ วิหรติ กปิลวตฺถุสฺมึ นิโคฺรธาราเม ฯ อถโข มหาปชาปติ ^๒- โคตมี เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา อโธวาเต อฏฺาสิ ทุคฺคนฺโธ ภควา มาตุคาโมติ ฯ อถโข ภควา อาทิยนฺตุ โข ภิกฺขุนิโย อุทกสุทฺธิกนฺติ มหาปชาปตึ โคตมึ ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ ฯ อถโข มหาปชาปตี โคตมี ภควตา ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิตา สมาทปิตา สมุตฺเตชิตา สมฺปหํสิตา ภควนฺตํ อวิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิ ฯ อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อาทิเยยฺยาตีติ ทิสฺสติ ฯ ^๒ ม. ยุ. มหาปชาปติอิติ ลิขิตํ ฯ อามนฺเตสิ อนุชานามิ ภิกฺขเว ภิกฺขุนีนํ อุทกสุทฺธิกนฺติ ฯ [๑๖๔] เตน โข ปน สมเยน อญฺตรา ภิกฺขุนี ภควตา อุทกสุทฺธิกา อนุญฺาตาติ อติคมฺภีรํ อุทกสุทฺธิกํ อาทิยนฺตี มุตฺตกรเณ วณํ อกาสิ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี อติคมฺภีรํ อุทกสุทฺธิกํ อาทิยิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี อติคมฺภีรํ อุทกสุทฺธิกํ อาทิยตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี อติคมฺภีรํ อุทกสุทฺธิกํ อาทิยิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๖๔.๑} อุทกสุทฺธิกํ ปน ภิกฺขุนิยา อาทิยมานาย ทฺวงฺคุลปพฺพปรมํ อาทาตพฺพํ ตํ อติกฺกาเมนฺติยา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๖๕] อุทกสุทฺธิกา นาม มุตฺตกรณสฺส โธวนา วุจฺจติ ฯ อาทิยมานายาติ โธวนฺติยา ฯ ทฺวงฺคุลปพฺพปรมํ อาทาตพฺพนฺติ ทฺวีสุ องฺคุลีสุ ^๒- เทฺวปพฺพปรมา อาทาตพฺพา ฯ ตํ อติกฺกาเมนฺติยาติ สมฺผสฺสํ สาทิยนฺตี อนฺตมโส เกสคฺคมตฺตํปิ อติกฺกาเมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๖๖] อติเรกทฺวงฺคุลปพฺเพ อติเรกสญฺา อาทิยติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อติเรกทฺวงฺคุลปพฺเพ เวมติกา อาทิยติ อาปตฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อาทิยีติ ฯ ^๒ ม. ยุ. องฺคุเลสุ ฯ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อติเรกทฺวงฺคุลปพฺเพ อูนกสญฺา อาทิยติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อูนกทฺวงฺคุลปพฺเพ อติเรกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อูนกทฺวงฺคุลปพฺเพ เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อูนกทฺวงฺคุลปพฺเพ อูนกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๖๗] อนาปตฺติ ทฺวงฺคุลปพฺพปรมํ อาทิยติ อูนกทฺวงฺคุลปพฺพปรมํ อาทิยติ อาพาธปฺปจฺจยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- ลสุณวคฺคสฺส ฉฏฺสิกฺขาปทํ [๑๖๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อาโรหนฺโต นาม มหามตฺโต ภิกฺขูสุ ปพฺพชิโต โหติ ฯ ตสฺส ปุราณทุติยิกา ภิกฺขุนีสุ ปพฺพชิตา โหติ ฯ {๑๖๘.๑} เตน โข ปน สมเยน โส ภิกฺขุ ตสฺสา ภิกฺขุนิยา สนฺติเก ภตฺตวิสฺสคฺคํ กโรติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ตสฺส ภิกฺขุโน ภุญฺชนฺตสฺส ปานีเยน จ วิธูปเนน จ อุปติฏฺิตฺวา เคหสิตกถํ กเถติ อจฺจาวทติ ฯ อถโข โส ภิกฺขุ ตํ ภิกฺขุนึ อปสาเทติ มา ภคินิ เอวรูปํ อกาสิ เนตํ กปฺปตีติ ฯ ปุพฺเพ มํ ตฺวํ เอวญฺจ เอวญฺจ กโรสิ อิทานิ เอตฺตกํ น สหสีติ ปานียถาลกํ มตฺถเก อาสุมฺภิตฺวา วิธูปเนน ปหารํ อทาสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี ภิกฺขุสฺส ปหารํ ทสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ภิกฺขุสฺส ปหารํ เทตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ภิกฺขุสฺส ปหารํ ทสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๖๘.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุสฺส ภุญฺชนฺตสฺส ปานีเยน วา วิธูปเนน วา อุปติฏฺเยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๖๙] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ภิกฺขุสฺสาติ อุปสมฺปนฺนสฺส ฯ ภุญฺชนฺตสฺสาติ ปญฺจนฺนํ โภชนานํ อญฺตรํ โภชนํ ภุญฺชนฺตสฺส ฯ ปานียํ นาม ยงฺกิญฺจิ ปานียํ ฯ วิธูปนํ นาม ยา กาจิ วีชนี ฯ อุปติฏฺเยฺยาติ หตฺถปาเส ติฏฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๗๐] อุปสมฺปนฺเน อุปสมฺปนฺนสญฺา ปานีเยน วา วิธูปเนน วา อุปติฏฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺเน เวมติกา ปานีเยน วา วิธูปเนน วา อุปติฏฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺเน อนุปสมฺปนฺนสญฺา ปานีเยน วา วิธูปเนน วา อุปติฏฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา อุปติฏฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ขาทนียํ ขาทนฺตสฺส อุปติฏฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อทาสีติ ฯ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนสฺส อุปติฏฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺเน อุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺเน เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺเน อนุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๑๗๑] อนาปตฺติ เทติ ทาเปติ อนุปสมฺปนฺนํ อาณาเปติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ลสุณวคฺคสฺส สตฺตมสิกฺขาปทํ [๑๗๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย สสฺสกาเล อามกธญฺ วิญฺาเปตฺวา นครํ อภิหรนฺติ ^๑- ฯ ทฺวารฏฺาเน เทถยฺเย ภาคนฺติ ปลิพุทฺธิตฺวา มุญฺจึสุ ฯ {๑๗๒.๑} อถโข ตา ภิกฺขุนิโย อุปสฺสยํ คนฺตฺวา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อามกธญฺ วิญฺาเปสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อามกธญฺ วิญฺาเปนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อามกธญฺ วิญฺาเปสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๗๒.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อามกธญฺ วิญฺาเปตฺวา ^๒- วา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อติหรนฺติ ฯ ^๒ ม. ยุ. วิญฺิตฺวา ฯ วิญฺาปาเปตฺวา ^๑- วา ภชฺชิตฺวา วา ภชฺชาเปตฺวา วา โกฏฺเฏตฺวา ^๒- วา โกฏฺฏาเปตฺวา วา ปจิตฺวา วา ปจาเปตฺวา วา ภุญฺเชยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๗๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อามกธญฺ นาม สาลิ วีหิ ยโว โคธูโม กงฺคุ วรโก กุทฺรูสโก ฯ วิญฺาเปตฺวาติ สยํ วิญฺาเปตฺวา ฯ วิญฺาปาเปตฺวาติ อญฺ วิญฺาปาเปตฺวา ฯ ภชฺชิตฺวาติ สยํ ภชฺชิตฺวา ฯ ภชฺชาเปตฺวาติ อญฺ ภชฺชาเปตฺวา ฯ โกฏฺเฏตฺวาติ สยํ โกฏฺเฏเตฺวา ฯ โกฏฺฏาเปตฺวาติ อญฺ โกฏฺฏาเปตฺวา ฯ ปจิตฺวาติ สยํ ปจิตฺวา ฯ ปจาเปตฺวาติ อญฺ ปจาเปตฺวา ฯ ภุญฺชิสฺสามีติ ปฏิคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๗๔] อนาปตฺติ อาพาธปฺปจฺจยา อปรณฺณํ วิญฺาเปติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- ลสุณวคฺคสฺส อฏฺมสิกฺขาปทํ [๑๗๕] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตโร พฺราหฺมโณ นิพฺพิฏฺราชภโฏ ตญฺเว ภฏปถํ ยาจิสฺสามีติ สีสํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วิญฺาเปตฺวา ฯ ^๒ ม. ยุ. โกฏฺฏิตฺวา ฯ นหายิตฺวา ภิกฺขุนูปสฺสยํ นิสฺสาย ราชกุลํ คจฺฉติ ฯ {๑๗๕.๑} อญฺตรา ภิกฺขุนี กฏาเห วจฺจํ กตฺวา ติโรกุฑฺเฑ ฉฑฺเฑนฺตี ตสฺส พฺราหฺมณสฺส มตฺถเก อาสุมฺภิ ฯ อถโข โส พฺราหฺมโณ อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ อสฺสมณิโย อิมา มุณฺฑา พนฺธกินิโย กถํ หิ นาม คูถกฏาหํ มตฺถเก อาสุมฺภิสฺสนฺติ อิมาสํ อุปสฺสยํ ฌาเปสฺสามีติ อุมฺมุกํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสติ ฯ อญฺตโร อุปาสโก อุปสฺสยา นิกฺขมนฺโต อทฺทส ตํ พฺราหฺมณํ อุมฺมุกํ ^๑- คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสนฺตํ ทิสฺวาน ตํ พฺราหฺมณํ เอตทโวจ กิสฺส ตฺวํ โภ อุมฺมุกํ คเหตฺวา อุปสฺสยํ ปวิสสีติ ฯ อิมา โภมํ ^๒- มุณฺฑา พนฺธกินิโย คูถกฏาหํ มตฺถเก อาสุมฺภึสุ อิมาสํ อุปสฺสยํ ฌาเปสฺสามีติ ฯ คจฺฉ โภ ^[๓]- มงฺคลํ เอตํ สหสฺสํ ลจฺฉสิ ตญฺจ ภฏปถนฺติ ฯ อถโข โส พฺราหฺมโณ สีสํ นหายิตฺวา ราชกุลํ คนฺตฺวา สหสฺสํ อลตฺถ ตญฺจ ภฏปถํ ฯ {๑๗๕.๒} อถโข โส อุปาสโก อุปสฺสยํ ปวิสิตฺวา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจตฺวา ปริภาสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุฑฺเฑ ฉฑฺเฑสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุฑฺเฑ ฉฑฺเฑนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํ ติโรกุฑฺเฑ ฉฑฺเฑสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อุมฺมุกฺกํ ฯ ^๒ ม. ยุ. อิมา มํ โภ ฯ ^๓ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร พฺราหฺมณอิติ @ทิสฺสติ ฯ ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๗๕.๓} ยา ปน ภิกฺขุนี อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา สงฺการํ วา วิฆาสํ วา ติโรกุฑฺเฑ วา ติโรปากาเร วา ฉฑฺเฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๗๖] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อุจฺจาโร นาม คูโถ วุจฺจติ ฯ ปสฺสาโว นาม มุตฺตํ วุจฺจติ ฯ สงฺการํ นาม กจวรํ วุจฺจติ ฯ วิฆาสํ นาม จลกานิ วา อฏฺิกานิ วา อุจฺฉิฏฺโทกํ วา วุจฺจติ ^๑- ฯ กุฑฺโฑ นาม ตโย กุฑฺฑา อิฏฺกากุฑฺโฑ สิลากุฑฺโฑ ทารุกุฑฺโฑ ฯ ปากาโร นาม ตโย ปาการา อิฏฺกาปากาโร สิลาปากาโร ทารุปากาโร ฯ ติโรกุฑฺเฑติ กุฑฺฑสฺส ปรโต ฯ ติโรปากาเรติ ปาการสฺส ปรโต ฯ ฉฑฺเฑยฺยาติ สยํ ฉฑฺเฑติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ฉฑฺฑาเปยฺยาติ อญฺ อาณาเปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส สกึ อาณตฺตา พหุกํปิ ฉฑฺเฑติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๗๗] อนาปตฺติ โอโลเกตฺวา ฉฑฺเฑติ อวลญฺเช ฉฑฺเฑติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ---------- ลสุณวคฺคสฺส นวมสิกฺขาปทํ [๑๗๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. โปตฺถเกสุ น ทิสฺสตายํ ปาโ ฯ อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตรสฺส พฺราหฺมณสฺส ภิกฺขุนูปสฺสยํ นิสฺสาย ยวกฺเขตฺตํ โหติ ฯ ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํปิ ปสฺสาวํปิ สงฺการํปิ วิฆาสํปิ เขตฺเต ฉฑฺเฑนฺติ ฯ {๑๗๘.๑} อถโข โส พฺราหฺมโณ อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อมฺหากํ ยวกฺเขตฺตํ ทูเสสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ตสฺส พฺราหฺมณสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขียนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺส ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํปิ ปสฺสาวํปิ สงฺการํปิ วิฆาสํปิ หริเต ฉฑฺเฑสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํปิ ปสฺสาวํปิ สงฺการํปิ วิฆาสํปิ หริเต ฉฑฺเฑนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อุจฺจารํปิ ปสฺสาวํปิ สงฺการํปิ วิฆาสํปิ หริเต ฉฑฺเฑสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๗๘.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา สงฺการํ วา วิฆาสํ วา หริเต ฉฑฺเฑยฺย วา ฉฑฺฑาเปยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๗๙] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อุจฺจาโร นาม คูโถ วุจฺจติ ฯ ปสฺสาโว นาม มุตฺตํ วุจฺจติ ฯ สงฺการํ นาม กจวรํ วุจฺจติ ฯ วิฆาสํ นาม จลกานิ วา อฏฺิกานิ วา อุจฺฉิฏฺโทกํ วา วุจฺจติ ^๑- ฯ หริตํ นาม ปุพฺพณฺณํ อปรณฺณํ ยํ มนุสฺสานํ อุปโภคปริโภคํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ โรปิมํ ฯ ฉฑฺเฑยฺยาติ สยํ ฉฑฺเฑติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ฉฑฺฑาเปยฺยาติ อญฺ อาณาเปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส สกึ อาณตฺตา พหุกํปิ ฉฑฺเฑติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๘๐] หริเต หริตสญฺา ฉฑฺเฑติ วา ฉฑฺฑาเปติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ หริเต เวมติกา ฉฑฺเฑติ วา ฉฑฺฑาเปติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ หริเต อหริตสญฺา ฉฑฺเฑติ วา ฉฑฺฑาเปติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อหริเต หริตสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อหริเต เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อหริเต อหริตสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๑๘๑] อนาปตฺติ โอโลเกตฺวา ฉฑฺเฑติ เขตฺตมริยาเท ฉฑฺเฑติ สามิเก อาปุจฺฉา ^๑- อปโลเกตฺวา ฉฑฺเฑติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ลสุณวคฺคสฺส ทสมสิกฺขาปทํ [๑๘๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเป ฯ เตน โข ปน สมเยน ราชคเห คิรคฺคสมชฺโช โหติ ฯ ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย คิรคฺคสมชฺชํ ทสฺสนาย อคมํสุ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย นจฺจํปิ คีตํปิ วาทิตํปิ ทสฺสนาย คจฺฉิสฺสนฺติ ^๒- เสยฺยถาปิ คิหินิโย กามโภคินิโยติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อาปุจฺฉิตฺวา ฯ ^๒ ม. ยุ. อาคจฺฉิสฺสนฺติ ฯ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย นจฺจํปิ คีตํปิ วาทิตํปิ ทสฺสนาย คจฺฉิสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย นจฺจํปิ คีตํปิ วาทิตํปิ ทสฺสนาย คจฺฉนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย นจฺจํปิ คีตํปิ วาทิตํปิ ทสฺสนาย คจฺฉิสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๘๒.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี นจฺจํ วา คีตํ วา วาทิตํ วา ทสฺสนาย คจฺเฉยฺย ปาจิตฺตยนฺติ ฯ [๑๘๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ นจฺจํ นาม ยงฺกิญฺจิ นจฺจํ ฯ คีตํ นาม ยงฺกิญฺจิ คีตํ ฯ วาทิตํ นาม ยงฺกิญฺจิ วาทิตํ ฯ ทสฺสนาย คจฺฉติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ยตฺถ ิตา ปสฺสติ วา สุณาติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ทสฺสนุปจารํ วิชหิตฺวา ปุนปฺปุนํ ปสฺสติ วา สุณาติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ เอกเมกํ ทสฺสนาย คจฺฉติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ยตฺถ ิตา ปสฺสติ วา สุณาติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ทสฺสนุปจารํ วิชหิตฺวา ปุนปฺปุนํ ปสฺสติ วา สุณาติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๘๔] อนาปตฺติ อาราเม ิตา ปสฺสติ วา สุณาติ วา ภิกฺขุนิยา ิโตกาสํ วา นิสินฺโนกาสํ วา นิปนฺโนกาสํ วา อาคนฺตฺวา นจฺจนฺติ วา คายนฺติ วา วาเทนฺติ วา ปฏิปถํ คจฺฉนฺตี ปสฺสติ วา สุณาติ วา สติ กรณีเย คนฺตฺวา ปสฺสติ วา สุณาติ วา อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ลสุณวคฺโค ปโม ฯ ---------- อนฺธการวคฺคสฺส ปมสิกฺขาปทํ [๑๘๕] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภทฺทาย กาปิลานิยา อนฺเตวาสินิยา ภิกฺขุนิยา ^๑- าตโก ปุริโส คามกา สาวตฺถึ อคมาสิ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี เตน ปุริเสน สทฺธึ รตฺตนฺธกาเร อปฺปทีเป เอเกเนกา สนฺติฏฺติปิ สลฺลปติปิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี รตฺตนฺธกาเร อปฺปทีเป ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิสฺสติปิ สลฺลปิสฺสติปีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี รตฺตนฺธกาเร อปฺปทีเป ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺติปิ สลฺลปติปีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี รตฺตนฺธกาเร อปฺปทีเป ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิสฺสติปิ สลฺลปิสฺสติปิ เนตํ ภิกฺขเว @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อนฺเตวาสิภิกฺขุนิยา ฯ อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๘๕.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี รตฺตนฺธกาเร อปฺปทีเป ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๘๖] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ รตฺตนฺธกาเรติ โอคฺคเต สุริเย ฯ อปฺปทีเปติ อนาโลเก ฯ ปุริโส นาม มนุสฺสปุริโส น ยกฺโข น เปโต น ติรจฺฉานคโต วิญฺู ปฏิพโล สนฺติฏฺิตุํ สลฺลปิตุํ ฯ สทฺธินฺติ เอกโต ฯ เอเกเนกาติ ปุริโส เจว โหติ ภิกฺขุนี จ ฯ สนฺติฏฺเยฺย วาติ ปุริสสฺส หตฺถปาเส ติฏฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ สลฺลเปยฺย วาติ ปุริสสฺส หตฺถปาเส ิตา สลฺลปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ยกฺเขน วา เปเตน วา ปณฺฑเกน วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคเหน วา สทฺธึ สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๑๘๗] อนาปตฺติ ยา กาจิ ^๑- วิญฺู ทุติยา ^๒- โหติ อรโหเปกฺขา อญฺาวิหิตา สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. โย โกจิ ฯ ^๒ ทุติโย ฯ อนฺธการวคฺคสฺส ทุติยสิกฺขาปทํ [๑๘๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภทฺทาย กาปิลานิยา อนฺเตวาสินิยา ภิกฺขุนิยา ^๑- าตโก ปุริโส คามกา สาวตฺถึ อคมาสิ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ภควตา ปฏิกฺขิตฺตํ รตฺตนฺธกาเร อปฺปทีเป ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิตุํ สลฺลปิตุนฺติ เตเนว ปุริเสน สทฺธึ ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส เอเกเนกา สนฺติฏฺติปิ สลฺลปติปิ ฯ {๑๘๘.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิสฺสติปิ สลฺลปิสฺสติปีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺติปิ สลฺลปติปีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิสฺสติปิ สลฺลปิสฺสติปิ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๘๘.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๘๙] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อนฺเตวาสิภิกฺขุนิยา ฯ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ปฏิจฺฉนฺโน นาม โอกาโส กุฑฺเฑน วา กวาเฏน วา กิลญฺเชน วา สาณิปากาเรน วา รุกฺเขน วา ถมฺเภน วา โกฏฺฬิกาย ^๑- วา เยน เกนจิ ปฏิจฺฉนฺโน โหติ ฯ ปุริโส นาม มนุสฺสปุริโส น ยกฺโข น เปโต น ติรจฺฉานคโต วิญฺู ปฏิพโล สนฺติฏฺิตุํ สลฺลปิตุํ ฯ สทฺธินฺติ เอกโต ฯ เอเกเนกาติ ปุริโส เจว โหติ ภิกฺขุนี จ ฯ สนฺติฏฺเยฺย วาติ ปุริสสฺส หตฺถปาเส ติฏฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ สลฺลเปยฺย วาติ ปุริสสฺส หตฺถปาเส ิตา สลฺลปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ยกฺเขน วา เปเตน วา ปณฺฑเกน วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคเหน วา สทฺธึ สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๑๙๐] อนาปตฺติ ยา กาจิ ^๒- วิญฺู ทุติยา ^๓- โหติ อรโหเปกฺขา อญฺาวิหิตา สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- อนฺธการวคฺคสฺส ตติยสิกฺขาปทํ [๑๙๑] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภทฺทาย @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. โกฏฺฬิยา ฯ ^๒ ม. ยุ. โย โกจิ ฯ ^๓ ทุติโย ฯ กาปิลานิยา อนฺเตวาสินิยา ภิกฺขุนิยา าตโก ปุริโส คามกา สาวตฺถึ อคมาสิ เกนจิเทว กรณีเยน ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ภควตา ปฏิกฺขิตฺตํ ปฏิจฺฉนฺเน โอกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิตุํ สลฺลปิตุนฺติ เตเนว ปุริเสน สทฺธึ อชฺโฌกาเส เอเกเนกา สนฺติฏฺติปิ สลฺลปติปิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี อชฺโฌกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิสฺสติปิ สลฺลปิสฺสติปีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี อชฺโฌกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺติปิ สลฺลปติปีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี อชฺโฌกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิสฺสติปิ สลฺลปิสฺสติปิ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๙๑.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี อชฺโฌกาเส ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๙๒] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อชฺโฌกาโส นาม อปฺปฏิจฺฉนฺโน โหติ กุฑฺเฑน วา กวาเฏน วา กิลญฺเชน วา สาณิปากาเรน วา รุกฺเขน วา ถมฺเภน วา โกฏฺฬิกาย วา เยน เกนจิ อปฺปฏิจฺฉนฺโน โหติ ฯ ปุริโส นาม มนุสฺสปุริโส น ยกฺโข น เปโต น ติรจฺฉานคโต วิญฺู ปฏิพโล สนฺติฏฺิตุํ สลฺลปิตุํ ฯ สทฺธินฺติ เอกโต ฯ เอเกเนกาติ ปุริโส เจว โหติ ภิกฺขุนี จ ฯ สนฺติฏฺเยฺย วาติ ปุริสสฺส หตฺถปาเส ติฏฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ สลฺลเปยฺย วาติ ปุริสสฺส หตฺถปาเส ิตา สลฺลปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ยกฺเขน วา เปเตน วา ปณฺฑเกน วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคเหน วา สทฺธึ สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๑๙๓] อนาปตฺติ ยา กาจิ ^๑- วิญฺู ทุติยา ^๒- โหติ อรโหเปกฺขา อญฺาวิหิตา สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- อนฺธการวคฺคสฺส จตุตฺถสิกฺขาปทํ [๑๙๔] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี รถิยายปิ พฺยูเหปิ สิงฺฆาฏเกปิ ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺติปิ สลฺลปติปิ นิกณฺณิกํปิ ชปฺเปติ ทุติยิกํปิ ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา รถิยายปิ พฺยูเหปิ สิงฺฆาฏเกปิ ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิสฺสติปิ สลฺลปิสฺสติปิ นิกณฺณิกํปิ ชปฺปิสฺสติ ทุติยิกํปิ ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชสฺสตีติ ฯเปฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. โย โกจิ ฯ ^๒ ทุติโย ฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี รถิยายปิ พฺยูเหปิ สิงฺฆาฏเกปิ ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺติปิ สลฺลปติปิ นิกณฺณิกํปิ ชปฺเปติ ทุติยิกํปิ ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี รถิยายปิ พฺยูเหปิ สิงฺฆาฏเกปิ ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺิสฺสติปิ สลฺลปิสฺสติปิ นิกณฺณิกํปิ ชปฺปิสฺสติ ทุติยิกํปิ ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๙๔.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี รถิยาย วา พฺยูเห วา สิงฺฆาฏเก วา ปุริเสน สทฺธึ เอเกเนกา สนฺติฏฺเยฺย วา สลฺลเปยฺย วา นิกณฺณิกํ วา ชปฺเปยฺย ทุติยิกํ วา ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๙๕] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ รถิยา นาม รจฺฉา วุจฺจติ ฯ พฺยูหํ นาม เยเนว ปวิสนฺติ เตเนว นิกฺขมนฺติ ฯ สิงฺฆาฏโก นาม จจฺจรํ วุจฺจติ ฯ ปุริโส นาม มนุสฺสปุริโส น ยกฺโข น เปโต น ติรจฺฉานคโต วิญฺู ปฏิพโล สนฺติฏฺิตุํ สลฺลปิตุํ ฯ สทฺธินฺติ เอกโต ฯ เอเกเนกาติ ปุริโส เจว โหติ ภิกฺขุนี จ ฯ สนฺติฏฺเยฺย วาติ ปุริสสฺส หตฺถปาเส ติฏฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ สลฺลเปยฺย วาติ ปุริสสฺส หตฺถปาเส ิตา สลฺลปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ นิกณฺณิกํ วา ชปฺเปยฺยาติ ปุริสสฺส อุปกณฺณเก อาโรเจติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ทุติยิกํ วา ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชยฺยาติ อนาจารํ อาจริตุกามา ทุติยิกํ ^๑- ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ทสฺสนูปจารํ วา สวนูปจารํ วา วิชหนฺติยา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส วิชหิเต อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ยกฺเขน วา เปเตน วา ปณฺฑเกน วา ติรจฺฉานคตมนุสฺสวิคฺคเหน วา สทฺธึ สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๑๙๖] อนาปตฺติ ยา กาจิ ^๒- วิญฺู ทุติยา ^๓- โหติ อรโหเปกฺขา อญฺาวิหิตา สนฺติฏฺติ วา สลฺลปติ วา น อนาจารํ อาจริตุกามา สติ กรณีเย ทุติยิกํ ภิกฺขุนึ อุยฺโยเชติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- อนฺธการวคฺคสฺส ปญฺจมสิกฺขาปทํ [๑๙๗] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตรา ภิกฺขุนี อญฺตรสฺส กุลสฺส กุลุปิกา โหติ นิจฺจภตฺติกา ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย ^๔- เยน ตํ กุลํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อาสเน นิสีทิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา ปกฺกามิ ฯ ตสฺส กุลสฺส ทาสี ฆรํ สมฺมชฺชนฺตี ตํ อาสนํ ภาชนนฺตริกาย ปกฺขิปิ ฯ มนุสฺสา ตํ อาสนํ อปสฺสนฺตา ตํ ภิกฺขุนึ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ทุติยิกํปิ ฯ ^๒ ม. โย โกจิ ฯ ^๓ ทุติโย ฯ ^๔ ม. ยุ. ปตฺตจีวรํ อาทาย ฯ เอตทโวจุํ กหนฺตํ อยฺเย อาสนนฺติ ฯ นาหนฺตํ อาวุโส อาสนํ ปสฺสามีติ ฯ เทหยฺเย ^๑- ตํ อาสนนฺติ ปริภาสิตฺวา นิจฺจภตฺตํ ปจฺฉินฺทึสุ ฯ อถโข เต มนุสฺสา ฆรํ โสเธนฺตา ตํ อาสนํ ภาชนนฺตริกาย ปสฺสิตฺวา ตํ ภิกฺขุนึ ขมาเปตฺวา นิจฺจภตฺตํ ปฏฺเปสุํ ฯ {๑๙๗.๑} อถโข สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี ปุเรภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา อาสเน นิสีทิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา ปกฺกมิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ปุเรภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา อาสเน นิสีทิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา ปกฺกมตีติ ^๒- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ปุเรภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา อาสเน นิสีทิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา ปกฺกมิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๑๙๗.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ปุเรภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา อาสเน นิสีทิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา ปกฺกเมยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๑๙๘] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ปุเรภตฺตํ นาม อรุณุคฺคมนํ ^๓- อุปาทาย ยาว มชฺฌนฺติกา ฯ กุลํ นาม จตฺตาริ กุลานิ ขตฺติยกุลํ พฺราหฺมณกุลํ เวสฺสกุลํ สุทฺทกุลํ ฯ อุปสงฺกมิตฺวาติ ตตฺถ คนฺตฺวา ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เทถยฺเย ^๒ ม. ยุ. ปกฺกามีติ ฯ ^๓ ยุ. อรุณุคฺคํ ฯ อาสนํ นาม ปลฺลงฺกสฺส โอกาโส วุจฺจติ ฯ นิสีทิตฺวาติ ตสฺมึ นิสีทิตฺวา ฯ สามิเก อนาปุจฺฉา ปกฺกเมยฺยาติ โย ตสฺมึ กุเล มนุสฺโส สามิโก ทาตุํ ^๑- ตํ อนาปุจฺฉา ฯ อโนวสฺสิกํ ^๒- อติกฺกมนฺติยา ^๓- อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อชฺโฌกาเส อุปจารํ อติกฺกมนฺติยา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๑๙๙] อนาปุจฺฉิเต อนาปุจฺฉิตสญฺา ปกฺกมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนาปุจฺฉิเต เวมติกา ปกฺกมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนาปุจฺฉิเต อาปุจฺฉิตสญฺา ปกฺกมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ปลฺลงฺกสฺส อโนกาเส อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต อนาปุจฺฉิตสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต อาปุจฺฉิตสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๒๐๐] อนาปตฺติ อาปุจฺฉา คจฺฉติ อสํหาริเม คิลานาย อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- อนฺธการวคฺคสฺส ฉฏฺสิกฺขาปทํ [๒๐๑] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ปจฺฉาภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา อาสเน @เชิงอรรถ: ^๑ สพฺพตฺถ วิญฺูติ ทิสฺสติ ตํ ปน ปรโต วกฺขมาเนหิ ปทภาชนีเยหิ น สเมติ ฯ @^๒ ม. ยุ. อโนวสฺสกํ ฯ ^๓ ม. ยุ. สพฺพตฺถ อติกฺกาเมนฺติยาติ ทิสฺสติ ฯ อภินิสีทติปิ อภินิปชฺชติปิ ฯ มนุสฺสา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ หิริยมานา อาสเน เนว อภินิสีทนฺติ น อภินิปชฺชนฺติ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ปจฺฉาภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา อาสเน อภินิสีทิสฺสติปิ อภินิปชฺชิสฺสติปิ ^๑- ฯ {๒๐๑.๑} อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ปจฺฉาภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา อาสเน อภินิสีทิสฺสติปิ อภินิปชฺชิสฺสติปีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ปจฺฉาภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา อาสเน อภินิสีทติปิ อภินิปชฺชติปีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ปจฺฉาภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา อาสเน อภินิสีทิสฺสติปิ อภินิปชฺชิสฺสติปิ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๐๑.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ปจฺฉาภตฺตํ กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา อาสเน อภินิสีเทยฺย วา อภินิปชฺเชยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๐๒] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ปจฺฉาภตฺตํ นาม มชฺฌนฺติเก วีติวตฺเต ยาว อตฺถงฺคเต สุริเย ฯ กุลํ นาม จตฺตาริ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อภินิปชฺชิสฺสติปีติ ฯ กุลานิ ขตฺติยกุลํ พฺราหฺมณกุลํ เวสฺสกุลํ สุทฺทกุลํ ฯ อุปสงฺกมิตฺวาติ ตตฺถ คนฺตฺวา ฯ สามิเก อนาปุจฺฉาติ โย ตสฺมึ กุเล มนุสฺโส สามิโก ทาตุํ ตํ อนาปุจฺฉา ฯ อาสนํ นาม ปลฺลงฺกสฺส โอกาโส วุจฺจติ ฯ อภินิสีเทยฺยาติ ตสฺมึ อภินิสีทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อภินิปชฺเชยฺยาติ ตสฺมึ อภินิปชฺชติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๐๓] อนาปุจฺฉิเต อนาปุจฺฉิตสญฺา อาสเน อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนาปุจฺฉิเต เวมติกา อาสเน อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนาปุจฺฉิเต อาปุจฺฉิตสญฺา อาสเน อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ปลฺลงฺกสฺส อโนกาเส อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต อนาปุจฺฉิตสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต อาปุจฺฉิตสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๒๐๔] อนาปตฺติ อาปุจฺฉา อาสเน อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา ธุวปญฺตฺเต คิลานาย อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- อนฺธการวคฺคสฺส สตฺตมสิกฺขาปทํ [๒๐๕] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย โกสเลสุ ชนปเทสุ สาวตฺถึ คจฺฉนฺตา สายํ อญฺตรํ คามํ อุปคนฺตฺวา อญฺตรํ พฺราหฺมณกุลํ อุปสงฺกมิตฺวา โอกาสํ ยาจึสุ ฯ อถ โข ^[๑]- พฺราหฺมณี ตา ภิกฺขุนิโย เอตทโวจ อาคเมถ อยฺเย ยาว พฺราหฺมโณ อาคจฺฉตีติ ฯ ภิกฺขุนิโย ยาว พฺราหฺมโณ อาคจฺฉตีติ เสยฺยํ สนฺถริตฺวา เอกจฺจา นิสีทึสุ เอกจฺจา นิปชฺชึสุ ฯ อถโข โส พฺราหฺมโณ รตฺตึ อาคนฺตฺวา ตํ พฺราหฺมณึ เอตทโวจ กา อิมาติ ฯ ภิกฺขุนิโย อยฺยาติ ฯ นิกฺกฑฺฒถ อิมา มุณฺฑา พนฺธกินิโยติ ฆรโต นิกฺกฑฺฒาเปสิ ฯ {๒๐๕.๑} อถโข ตา ภิกฺขุนิโย สาวตฺถึ คนฺตฺวา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย วิกาเล กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา ^๒- สนฺถราเปตฺวา ^๓- วา อภินิสีทิสฺสนฺติปิ อภินิปชฺชิสฺสนฺติปีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย วิกาเล กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา อภินิสีทนฺติปิ อภินิปชฺชนฺติปีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย วิกาเล กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา อภินิสีทิสฺสนฺติปิ อภินิปชฺชิสฺสนฺติปิ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สาติ ปาปทํ ทิสฺสติ ฯ ^๒-๓ ม. ยุ. ปาทฺวยํ นตฺถิ ฯ อญฺตฺถาปิ เอวํ @าตพฺพํ ฯ ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๐๕.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี วิกาเล กุลานิ อุปสงฺกมิตฺวา สามิเก อนาปุจฺฉา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา อภินิสีเทยฺย วา อภินิปชฺเชยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๐๖] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ วิกาโล นาม อตฺถงฺคเต สุริเย ยาว อรุณุคฺคมนา ฯ กุลํ นาม จตฺตาริ กุลานิ ขตฺติยกุลํ พฺราหฺมณกุลํ เวสฺสกุลํ สุทฺทกุลํ ฯ อุปสงฺกมิตฺวาติ ตตฺถ คนฺตฺวา ฯ สามิเก อนาปุจฺฉาติ โย ตสฺมึ กุเล มนุสฺโส สามิโก ทาตุํ ตํ อนาปุจฺฉา ฯ เสยฺยํ นาม อนฺตมโส ปณฺณสนฺถาโรปิ ฯ สนฺถริตฺวาติ สยํ สนฺถริตฺวา ฯ สนฺถราเปตฺวาติ อญฺ สนฺถราเปตฺวา ฯ อภินิสีเทยฺยาติ ตสฺมึ อภินิสีทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อภินิปชฺเชยฺยาติ ตสฺมึ อภินิปชฺชติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๐๗] อนาปุจฺฉิเต อนาปุจฺฉิตสญฺา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนาปุจฺฉิเต เวมติกา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนาปุจฺฉิเต อาปุจฺฉิตสญฺา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต อนาปุจฺฉิตสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อาปุจฺฉิเต อาปุจฺฉิตสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๒๐๘] อนาปตฺติ อาปุจฺฉา เสยฺยํ สนฺถริตฺวา วา สนฺถราเปตฺวา วา อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา คิลานาย อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- อนฺธการวคฺคสฺส อฏฺมสิกฺขาปทํ [๒๐๙] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภทฺทาย กาปิลานิยา อนฺเตวาสินี ^๑- ภิกฺขุนี ภทฺทํ กาปิลานึ สกฺกจฺจํ อุปฏฺเติ ฯ ภทฺทา กาปิลานี ภิกฺขุนิโย เอตทโวจ อยํ มํ อยฺเย ภิกฺขุนี สกฺกจฺจํ อุปฏฺเติ อิมิสฺสาหํ จีวรํ ทสฺสามีติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ทุคฺคหิเตน ทูปธาริเตน ปรํ อุชฺฌาเปติ อหํ กิรยฺเย อยฺยํ น สกฺกจฺจํ อุปฏฺเมิ น กิร เม อยฺยา จีวรํ ทสฺสตีติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี ทุคฺคหิเตน ทูปธาริเตน ปรํ อุชฺฌาเปสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ทุคฺคหิเตน ทูปธาริเตน ปรํ อุชฺฌาเปตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ทุคฺคหิเตน ทูปธาริเตน ปรํ อุชฺฌาเปสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๐๙.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี ทุคฺคหิเตน ทูปธาริเตน ปรํ อุชฺฌาเปยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อนฺเตวาสี ฯ [๒๑๐] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ทุคฺคหิเตนาติ อญฺถา คหิเตน ^๑- ฯ ทูปธาริเตนาติ อญฺถา อุปธาริเตน ฯ ปรนฺติ อุปสมฺปนฺนํ อุชฺฌาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๑๑] อุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา อุชฺฌาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อุชฺฌาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อุชฺฌาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนํ อุชฺฌาเปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๑๒] อนาปตฺติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- อนฺธการวคฺคสฺส นวมสิกฺขาปทํ [๒๑๓] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย อตฺตโน ภณฺฑกํ อปสฺสนฺติโย จณฺฑกาลึ ภิกฺขุนึ เอตทโวจุํ อปยฺเย อมฺหากํ ภณฺฑกํ ปสฺเสยฺยาสีติ ฯ จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ อหเมว นูน โจรี อหเมว @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อุคฺคหิเตน ฯ นูนาลชฺชินี ยา อยฺยา ^๑- อตฺตโน ภณฺฑกํ อปสฺสนฺติโย ตา มํ เอวมาหํสุ อปยฺเย อมฺหากํ ภณฺฑกํ ปสฺเสยฺยาสีติ สจาหยฺเย ตุมฺหากํ ภณฺฑกํ คณฺหามิ อสฺสมณี โหมิ พฺรหฺมจริยา จวามิ นิรยํ อุปปชฺชามิ ยา ปน มํ อภูเตน เอวมาห สาปิ อสฺสมณี โหตุ พฺรหฺมจริยา จวตุ นิรยํ อุปปชฺชตูติ ฯ {๒๑๓.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา จณฺฑกาลี อตฺตานํปิ ปรํปิ นิรเยนปิ พฺรหฺมจริเยนปิ อภิสปิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี อตฺตานํปิ ปรํปิ นิรเยนปิ พฺรหฺมจริเยนปิ อภิสปตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี อตฺตานํปิ ปรํปิ นิรเยนปิ พฺรหฺมจริเยนปิ อภิสปิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๑๓.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อตฺตานํ วา ปรํ วา นิรเยน วา พฺรหฺมจริเยน วา อภิสเปยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๑๔] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อตฺตานนฺติ ปจฺจตฺตํ ฯ ปรนฺติ อุปสมฺปนฺนํ นิรเยน วา พฺรหฺมจริเยน วา อภิสปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๑๕] อุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา นิรเยน วา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อยฺยาโย ฯ พฺรหฺมจริเยน วา อภิสปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย เวมติกา นิรเยน วา พฺรหฺมจริเยน วา อภิสปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา นิรเยน วา พฺรหฺมจริเยน วา อภิสปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ติรจฺฉานโยนิยา วา ปิตฺติวิสเยน วา มนุสฺสโทภคฺเคน วา อภิสปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนํ อภิสปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๑๖] อนาปตฺติ อตฺถปุเรกฺขาราย ธมฺมปุเรกฺขาราย อนุสาสนีปุเรกฺขาราย อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- อนฺธการวคฺคสฺส ทสมสิกฺขาปทํ [๒๑๗] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ สทฺธึ ภณฺฑิตฺวา อตฺตนา ^๑- วธิตฺวา วธิตฺวา โรทติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา จณฺฑกาลี อตฺตานํ วธิตฺวา วธิตฺวา โรทิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี อตฺตานํ วธิตฺวา วธิตฺวา โรทตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อตฺตานํ ฯ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี อตฺตานํ วธิตฺวา วธิตฺวา โรทิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๑๗.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี อตฺตานํ วธิตฺวา วธิตฺวา โรเทยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๑๘] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อตฺตานนฺติ ปจฺจตฺตํ ฯ วธิตฺวา วธิตฺวา โรทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ วธติ น โรทติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ โรทติ น วธติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๑๙] อนาปตฺติ าติพฺยสเนน วา โภคพฺยสเนน วา โรคพฺยสเนน วา ผุฏฺา โรทติ น วธติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ อนฺธการวคฺโค ทุติโย ฯ ---------- นคฺควคฺคสฺส ปมสิกฺขาปทํ [๒๒๐] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อจิรวติยา นทิยา เวสิยาหิ สทฺธึ นคฺคา เอกติตฺเถ นหายนฺติ ฯ เวสิยา ตา ภิกฺขุนิโย อุปฺผณฺเฑสุํ ^๑- กินฺนุ โข นาม อยฺเย ตุมฺหากํ ทหรานํ พฺรหฺมจริยํ จิณฺเณน นนุ นาม กามา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อุปฺปณฺเฑสุํ ฯ ปริภุญฺชิตพฺพา ยถา ชิณฺณา ภวิสฺสถ ตทา พฺรหฺมจริยํ จริสฺสถ เอวํ ตุมฺหากํ อุโภ อตฺถา ปริคฺคหิตา ภวิสฺสนฺตีติ ฯ ภิกฺขุนิโย เวสิยาหิ อุปฺผณฺฑิยมานา มงฺกู อเหสุํ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย อุปสฺสยํ คนฺตฺวา ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ เตนหิ ภิกฺขเว ภิกฺขุนีนํ สิกฺขาปทํ ปญฺาเปสฺสามิ ทส อตฺถวเส ปฏิจฺจ สงฺฆสุฏฺฐุตาย ฯเปฯ วินยานุคฺคหาย เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๒๐.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี นคฺคา นหาเยยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๒๑] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ นคฺคา นหาเยยฺยาติ อนิวตฺถา วา อปารุตา วา นหายติ ปโยเค ทุกฺกฏํ นหานปริโยสาเน อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๒๒] อนาปตฺติ อจฺฉินฺนจีวริกาย วา นฏฺจีวริกาย วา อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- นคฺควคฺคสฺส ทุติยสิกฺขาปทํ [๒๒๓] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภควตา ภิกฺขุนีนํ อุทกสาฏิกา อนุญฺาตา โหติ ฯ ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย ภควตา อุทกสาฏิกา อนุญฺาตาติ อปฺปมาณิกาโย อุทกสาฏิกาโย ธาเรสุํ ปุรโตปิ ปจฺฉโตปิ อากฑฺฒนฺตา อาหิณฺฑนฺตา ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อปฺปมาณิกาโย อุทกสาฏิกาโย ธาเรสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อปฺปมาณิกาโย อุทกสาฏิกาโย ธาเรนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๒๓.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย อปฺปมาณิกาโย อุทกสาฏิกาโย ธาเรสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๒๓.๒} อุทกสาฏิกํ ปน ภิกฺขุนิยา การยมานาย ปมาณิกา กาเรตพฺพา ตตฺริทํ ปมาณํ ทีฆโส จตสฺโส วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา ติริยํ เทฺว วิทตฺถิโย ตํ อติกฺกาเมนฺติยา เฉทนกํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๒๔] อุทกสาฏิกา นาม ยาย นิวตฺถาย ^๑- นหายติ ฯ การยมานายาติ กโรนฺติยา วา การาเปนฺติยา วา ปมาณิกา กาเรตพฺพา ฯ ตตฺริทํ ปมาณํ ทีฆโส จตสฺโส วิทตฺถิโย สุคตวิทตฺถิยา ติริยํ เทฺว วิทตฺถิโย ฯ ตํ อติกฺกาเมตฺวา กโรติ วา การาเปติ วา ปโยเค ทุกฺกฏํ ปฏิลาเภน ฉินฺทิตฺวา ปาจิตฺติยํ เทเสตพฺพํ ฯ [๒๒๕] อตฺตนา วิปฺปกตํ อตฺตนา ปริโยสาเปติ อาปตฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. ม. นิวตฺถา ฯ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อตฺตนา วิปฺปกตํ ปเรหิ ปริโยสาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ปเรหิ วิปฺปกตํ อตฺตนา ปริโยสาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ปเรหิ วิปฺปกตํ ปเรหิ ปริโยสาเปติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อญฺสฺสตฺถาย กโรติ วา การาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อญฺเน กตํ ปฏิลภิตฺวา ปริภุญฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๒๖] อนาปตฺติ ปมาณิกํ กโรติ อูนกํ กโรติ อญฺเน กตํ ปมาณาติกฺกนฺตํ ปฏิลภิตฺวา ฉินฺทิตฺวา ปริภุญฺชติ วิตานํ วา ภุมฺมตฺถรณํ วา สาณิปาการํ วา ภิสึ วา พิมฺโพหนํ วา กโรติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- นคฺควคฺคสฺส ตติยสิกฺขาปทํ [๒๒๗] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตริสฺสา ภิกฺขุนิยา มหคฺเฆ จีวรทุสฺเส จีวรํ ทุกฺกตํ โหติ ทุสฺสิพฺพิตํ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ตํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ สุนฺทรํ โข อิทนฺเต อยฺเย จีวรทุสฺสํ จีวรญฺจ โข ทุกฺกตํ ทุสฺสิพฺพิตนฺติ ฯ วิสิพฺเพมิ อยฺเย สิพฺเพสฺสสีติ ฯ อามยฺเย สิพฺเพสฺสามีติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ตํ จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อทาสิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี สิพฺเพสฺสามิ สิพฺเพสฺสามีติ เนว สิพฺเพติ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนิยา จีวรํ วิสิพฺพาเปตฺวา เนว สิพฺเพสฺสติ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา จีวรํ วิสิพฺพาเปตฺวา เนว สิพฺพติ ^๑- น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๒๗.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา จีวรํ วิสิพฺพาเปตฺวา เนว สิพฺเพสฺสติ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๒๗.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว สิพฺเพยฺย น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺย อญฺตฺร จตูหปญฺจาหา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๒๘] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ภิกฺขุนิยาติ อญฺาย ภิกฺขุนิยา ฯ จีวรํ นาม ฉนฺนํ จีวรานํ อญฺตรํ จีวรํ ฯ วิสิพฺเพตฺวาติ สยํ วิสิพฺเพตฺวา ฯ วิสิพฺพาเปตฺวาติ อญฺ วิสิพฺพาเปตฺวา ฯ สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินีติ อสติ อนฺตราเย ฯ เนว สิพฺเพยฺยาติ น สยํ สิพฺเพยฺย ฯ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺยาติ น อญฺ อาณาเปยฺย ฯ อญฺตฺร จตูหปญฺจาหาติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สิพฺเพติ ฯ เปตฺวา จตูหปญฺจาหํ ฯ เนว สิพฺพิสฺสามิ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสามีติ ธุรํ นิกฺขิตฺตมตฺเต อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๒๙] อุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว สิพฺเพติ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ อญฺตฺร จตูหปญฺจาหา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย เวมติกา จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว สิพฺเพติ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ อญฺตฺร จตูหปญฺจาหา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา จีวรํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว สิพฺเพติ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ อญฺตฺร จตูหปญฺจาหา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ {๒๒๙.๑} อญฺ ปริกฺขารํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว สิพฺเพติ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ อญฺตฺร จตูหปญฺจาหา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย จีวรํ วา อญฺ วา ปริกฺขารํ วิสิพฺเพตฺวา วา วิสิพฺพาเปตฺวา วา สา ปจฺฉา อนนฺตรายิกินี เนว สิพฺเพติ น สิพฺพาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ อญฺตฺร จตูหปญฺจาหา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๓๐] อนาปตฺติ สติ อนฺตราเย ปริเยสิตฺวา น ลภติ กโรนฺตี จตูหปญฺจาหํ อติกฺกาเมติ คิลานาย อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- นคฺควคฺคสฺส จตุตฺถสิกฺขาปทํ [๒๓๑] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีนํ หตฺเถ จีวรํ นิกฺขิปิตฺวา สนฺตรุตฺตเรน ชนปทจาริกํ ปกฺกมนฺติ ฯ ตานิ จีวรานิ จิรํ นิกฺขิตฺตานิ กณฺณกิตานิ โหนฺติ ฯ ตานิ ภิกฺขุนิโย โอตาเปนฺติ ฯ ภิกฺขุนิโย ตา ภิกฺขุนิโย เอตทโวจุํ กสฺสิมานิ อยฺเย จีวรานิ กณฺณกิตานีติ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีนํ หตฺเถ จีวรํ นิกฺขิปิตฺวา สนฺตรุตฺตเรน ชนปทจาริกํ ปกฺกมิสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีนํ หตฺเถ จีวรํ นิกฺขิปิตฺวา สนฺตรุตฺตเรน ชนปทจาริกํ ปกฺกมนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๓๑.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย ภิกฺขุนีนํ หตฺเถ จีวรํ นิกฺขิปิตฺวา สนฺตรุตฺตเรน ชนปทจาริกํ ปกฺกมิสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ ยา ปน ภิกฺขุนี ปญฺจาหิกํ สงฺฆาฏิวารํ ^๑- อติกฺกาเมยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๓๒] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ปญฺจาหิกํ สงฺฆาฏิวารํ อติกฺกาเมยฺยาติ ปญฺจมํ ทิวสํ ปญฺจ จีวรานิ เนว นิวาเสติ น ปารุปติ น โอตาเปติ ปญฺจมํ ทิวสํ อติกฺกาเมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๓๓] ปญฺจาหาติกฺกนฺเต อติกฺกนฺตสญฺา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ปญฺจาหาติกฺกนฺเต เวมติกา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ปญฺจาหาติกฺกนฺเต อนติกฺกนฺตสญฺา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ปญฺจาหานติกฺกนฺเต อติกฺกนฺตสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ปญฺจาหานติกฺกนฺเต เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ปญฺจาหานติกฺกนฺเต อนติกฺกนฺตสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๒๓๔] อนาปตฺติ ปญฺจมํ ทิวสํ ปญฺจ จีวรานิ นิวาเสติ วา ปารุปติ วา โอตาเปติ วา คิลานาย อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- นคฺควคฺคสฺส ปญฺจมสิกฺขาปทํ [๒๓๕] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตรา ภิกฺขุนี ปิณฺฑาย จริตฺวา อลฺลจีวรํ ปตฺถริตฺวา วิหารํ ปาวิสิ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. สงฺฆาฏิจารํ ฯ อญฺตรา ภิกฺขุนี ตํ จีวรํ ปารุปิตฺวา คามํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ สา นิกฺขมิตฺวา ภิกฺขุนิโย ปุจฺฉิ อปยฺเย มยฺหํ จีวรํ ปสฺเสยฺยาถาติ ฯ ภิกฺขุนิโย ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี มยฺหํ จีวรํ อนาปุจฺฉา ปารุปิสฺสตีติ ฯ อถโข สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา จีวรํ อนาปุจฺฉา ปารุปิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา จีวรํ อนาปุจฺฉา ปารุปตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๓๕.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา จีวรํ อนาปุจฺฉา ปารุปิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๓๕.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี จีวรสงฺกมนียํ ธาเรยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๓๖] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ จีวรสงฺกมนียํ นาม อุปสมฺปนฺนาย ปญฺจนฺนํ จีวรานํ อญฺตรํ จีวรํ ฯ ตสฺสา วา อทินฺนํ ตํ วา อนาปุจฺฉา นิวาเสติ วา ปารุปติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๓๗] อุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา จีวรสงฺกมนียํ ธาเรติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย เวมติกา จีวรสงฺกมนียํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ปารุปีติ ฯ ธาเรติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา จีวรสงฺกมนียํ ธาเรติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย จีวรสงฺกมนียํ ธาเรติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๓๘] อนาปตฺติ สา วา เทติ ตํ วา อาปุจฺฉา นิวาเสติ วา ปารุปติ วา อจฺฉินฺนจีวริกาย นฏฺจีวริกาย อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- นคฺควคฺคสฺส ฉฏฺสิกฺขาปทํ [๒๓๙] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อุปฏฺากกุลํ ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส อยฺเย จีวรํ ทสฺสามาติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ตุเมฺห พหุกิจฺจา พหุกรณียาติ อนฺตรายํ อกาสิ ฯ เตน โข ปน สมเยน ตสฺส กุลสฺส ฆรํ ทยฺหติ ฯ เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อมฺหากํ เทยฺยธมฺมํ อนฺตรายํ กริสฺสติ อุภเยนมฺห ปริพาหิรา โภเคหิ จ ปุญฺเน จาติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา คณสฺส จีวรลาภํ อนฺตรายํ กริสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี คณสฺส จีวรลาภํ อนฺตรายํ กโรตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๓๙.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี คณสฺส จีวรลาภํ อนฺตรายํ กริสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๓๙.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี คณสฺส จีวรลาภํ อนฺตรายํ กเรยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๔๐] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ คโณ นาม ภิกฺขุนีสงฺโฆ วุจฺจติ ฯ จีวรํ นาม ฉนฺนํ จีวรานํ อญฺตรํ จีวรํ วิกปฺปนุปคํ ปจฺฉิมํ ฯ อนฺตรายํ กเรยฺยาติ กถํ อิมํ จีวรํ ทเทยฺยุนฺติ อนฺตรายํ กโรติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อญฺ ปริกฺขารํ อนฺตรายํ กโรติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สมฺพหุลานํ ภิกฺขุนีนํ วา เอกภิกฺขุนิยา วา อนุปสมฺปนฺนาย วา จีวรํ วา อญฺ วา ปริกฺขารํ อนฺตรายํ กโรติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๔๑] อนาปตฺติ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา นิวาเรติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อกาสิ ฯ นคฺควคฺคสฺส สตฺตมสิกฺขาปทํ [๒๔๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส อกาลจีวรํ อุปฺปนฺนํ โหติ ฯ อถโข ภิกฺขุนีสงฺโฆ ตํ จีวรํ ภาเชตุกาโม สนฺนิปติ ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อนฺเตวาสินิโย ภิกฺขุนิโย ^๑- ปกฺกนฺตา โหนฺติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ตา ภิกฺขุนิโย เอตทโวจ อยฺเย ภิกฺขุนิโย ปกฺกนฺตา น ตาว จีวรํ ภาชิยิสฺสตีติ จีวรวิภงฺคํ ปฏิพาหิ ^๒- ฯ ภิกฺขุนิโย น ตาว จีวรํ ภาชิยิสฺสตีติ วิปฺปกฺกมึสุ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อนฺเตวาสินีสุ ภิกฺขุนีสุ ^๓- อาคตาสุ ตํ จีวรํ ภาชาเปสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ธมฺมิกํ จีวรวิภงฺคํ ปฏิพาหิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ธมฺมิกํ จีวรวิภงฺคํ ปฏิพาหตีติ ^๔- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๔๒.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ธมฺมิกํ จีวรวิภงฺคํ ปฏิพาหิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๔๒.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ธมฺมิกํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อนฺเตวาสิภิกฺขุนิโย ฯ ^๒ ม. ยุ. ปฏิพาหติ ฯ @^๓ ม. ยุ. อนฺเตวาสิภิกฺขุนีสุ ฯ ^๔ ม. ยุ. ปฏิพาหติ ฯ จีวรวิภงฺคํ ปฏิพาเหยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๔๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ธมฺมิโก นาม จีวรวิภงฺโค สมคฺโค ภิกฺขุนีสงฺโฆ สนฺนิปติตฺวา ภาเชติ ฯ ปฏิพาเหยฺยาติ กถํ อิมํ จีวรํ ภาเชยฺยาติ ปฏิพาหติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๔๔] ธมฺมิเก ธมฺมิกสญฺา ปฏิพาหติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ธมฺมิเก เวมติกา ปฏิพาหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ธมฺมิเก อธมฺมิกสญฺา ปฏิพาหติ อนาปตฺติ ฯ อธมฺมิเก ธมฺมิกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมิเก เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมิเก อธมฺมิกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๒๔๕] อนาปตฺติ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา ปฏิพาหติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- นคฺควคฺคสฺส อฏฺมสิกฺขาปทํ [๒๔๖] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี นฏานํปิ นฏกานํปิ สงฺฆิกานํปิ ^๑- โสกชฺฌายิกานํปิ กุมฺภถูนิกานํปิ สมณจีวรํ เทติ มยฺหํ ปริสติ วณฺณํ ภาสถาติ ฯ นฏาปิ นฏกาปิ สงฺฆิกาปิ โสกชฺฌายิกาปิ กุมฺภถูนิกาปิ ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา ปริสติ วณฺณํ ภาสนฺติ อยฺยา ถุลฺลนนฺทา พหุสฺสุตา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ลงฺฆิกานํ ฯ สพฺพตฺถ เอวเมว ทิสฺสติ ฯ ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ ^๑- กาตุํ เทถ อยฺยาย กโรถ อยฺยายาติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อาคาริกสฺส สมณจีวรํ ทสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อาคาริกสฺส สมณจีวรํ เทตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๔๖.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อาคาริกสฺส สมณจีวรํ ทสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๔๖.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อาคาริกสฺส วา ปริพฺพาชกสฺส วา ปริพฺพาชิกาย วา สมณจีวรํ ทเทยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๔๗] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อาคาริโก ^๒- นาม โย โกจิ อคารํ อชฺฌาวสติ ฯ ปริพฺพาชโก นาม ภิกฺขุญฺจ สามเณรญฺจ เปตฺวา โย โกจิ ปริพฺพาชกสมาปนฺโน ฯ ปริพฺพาชิกา นาม ภิกฺขุนิญฺจ สิกฺขมานญฺจ สามเณริญฺจ เปตฺวา ยา กาจิ ปริพฺพาชิกสมาปนฺนา ฯ สมณจีวรํ นาม กปฺปกตํ วุจฺจติ ฯ เทติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๔๘] อนาปตฺติ มาตาปิตูนํ เทติ ตาวกาลิกํ เทติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ธมฺมกถนฺติปิ ปาโ ฯ ^๒ ม. ยุ. อคาริโก ฯ นคฺควคฺคสฺส นวมสิกฺขาปทํ [๒๔๙] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา อุปฏฺากกุลํ ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจ สเจ มยํ อยฺเย สกฺโกม ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส จีวรํ ทสฺสามาติ ฯ เตน โข ปน สมเยน วสฺสํ วุตฺถา ภิกฺขุนิโย จีวรํ ภาเชตุกามา สนฺนิปตึสุ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ตา ภิกฺขุนิโย เอตทโวจ อาคเมถ อยฺเย อตฺถิ ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส จีวรปจฺจาสาติ ฯ ภิกฺขุนิโย ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ เอตทโวจุํ คจฺฉยฺเย ตํ จีวรํ ชานาหีติ ฯ {๒๔๙.๑} ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เยน ตํ กุลํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา เต มนุสฺเส เอตทโวจ เทถาวุโส ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส จีวรนฺติ ฯ น มยํ อยฺเย สกฺโกม ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส จีวรํ ทาตุนฺติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ทุพฺพลจีวรปจฺจาสาย จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ทุพฺพลจีวรปจฺจาสาย จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ทุพฺพลจีวรปจฺจาสาย จีวรกาลสมยํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อติกฺกาเมสีติ ฯ อติกฺกาเมสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๔๙.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ทุพฺพลจีวรปจฺจาสาย จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๕๐] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ทุพฺพลจีวรปจฺจาสา นาม สเจ มยํ สกฺโกม ทสฺสาม กริสฺสามาติ วาจา ภินฺนา โหติ ฯ จีวรกาลสมโย นาม อนตฺถเต กิเน วสฺสานสฺส ปจฺฉิโม มาโส อตฺถเต กิเน ปญฺจ มาสา ฯ จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมยฺยาติ อนตฺถเต กิเน วสฺสานสฺส ปจฺฉิมํ ทิวสํ อติกฺกาเมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อตฺถเต กิเน กินุทฺธารทิวสํ อติกฺกาเมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๕๑] ทุพฺพลจีวเร ทุพฺพลจีวรสญฺา จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ทุพฺพลจีวเร เวมติกา จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ทุพฺพลจีวเร อทุพฺพลจีวรสญฺา จีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมติ อนาปตฺติ ฯ ^[๑]- อทุพฺพลจีวเร ทุพฺพลจีวรสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อทุพฺพลจีวเร เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อทุพฺพลจีวเร อทุพฺพลจีวรสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๒๕๒] อนาปตฺติ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา นิวาเรติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. เอตฺถนฺตเร อทุพฺพลจีวเร ทุพฺพลจีวรกาลสมยํ อติกฺกาเมติ @อนาปตฺตีติ ทิสฺสติ ฯ นคฺควคฺคสฺส ทสมสิกฺขาปทํ [๒๕๓] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺตเรน อุปาสเกน สงฺฆํ อุทฺทิสฺส วิหาโร การาปิโต โหติ ฯ โส ตสฺส วิหารสฺส มเห อุภโตสงฺฆสฺส อกาลจีวรํ ทาตุกาโม โหติ ฯ เตน โข ปน สมเยน อุภโตสงฺฆสฺส กินํ อตฺถตํ โหติ ฯ อถโข โส อุปาสโก สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา กินุทฺธารํ ยาจิ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ {๒๕๓.๑} อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อนุชานามิ ภิกฺขเว กินํ อุทฺธริตุํ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว กินํ อุทฺธริตพฺพํ ฯ พฺยตฺเตน ภิกฺขุนา ปฏิพเลน สงฺโฆ าเปตพฺโพ สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ กินํ อุทฺธเรยฺย ฯ เอสา ตฺติ ฯ สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ สงฺโฆ กินํ อุทฺธรติ ฯ ยสฺสายสฺมโต ขมติ กินสฺส อุทฺธาโร โส ตุณฺหสฺส ยสฺส นกฺขมติ โส ภาเสยฺย ฯ อุทฺธตํ สงฺเฆน กินํ ฯ ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ [๒๕๔] อถโข โส อุปาสโก ภิกฺขุนีสงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา กินุทฺธารํ ยาจิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี จีวรํ อมฺหากํ ภวิสฺสตีติ กินุทฺธารํ ปฏิพาหิ ฯ อถโข โส อุปาสโก อุชฺฌายติ ขียติ วิปาเจติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อมฺหากํ กินุทฺธารํ น ทสฺสนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย ตสฺส อุปาสกสฺส อุชฺฌายนฺตสฺส ขียนฺตสฺส วิปาเจนฺตสฺส ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ธมฺมิกํ กินุทฺธารํ ปฏิพาหิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ธมฺมิกํ กินุทฺธารํ ปฏิพาหตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๕๔.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ธมฺมิกํ กินุทฺธารํ ปฏิพาหิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๕๔.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ธมฺมิกํ กินุทฺธารํ ปฏิพาเหยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๕๕] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ธมฺมิโก นาม กินุทฺธาโร สมคฺโค ภิกฺขุนีสงฺโฆ สนฺนิปติตฺวา อุทฺธรติ ฯ ปฏิพาเหยฺยาติ กถํ อิทํ กินํ อุทฺธเรยฺยาติ ปฏิพาหติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๕๖] ธมฺมิเก ธมฺมิกสญฺา ปฏิพาหติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ธมฺมิเก เวมติกา ปฏิพาหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ธมฺมิเก อธมฺมิกสญฺา ปฏิพาหติ อนาปตฺติ ฯ อธมฺมิเก ธมฺมิกสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมิเก เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมิเก อธมฺมิกสญฺา อนาปตฺติ ฯ [๒๕๗] อนาปตฺติ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา ปฏิพาหติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ นคฺควคฺโค ตติโย ฯ -------- ตุวฏฺฏวคฺคสฺส ปมสิกฺขาปทํ [๒๕๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกมญฺเจ ตุวฏฺเฏนฺติ ฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกมญฺเจ ตุวฏฺเฏสฺสนฺติ เสยฺยถาปิ คิหินิโย ^๑- กามโภคินิโยติ ฯ {๒๕๘.๑} อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกมญฺเจ ตุวฏฺเฏสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกมญฺเจ ตุวฏฺเฏนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกมญฺเจ ตุวฏฺเฏสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๕๘.๒} ยา ปน ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกมญฺเจ ตุวฏฺเฏยฺยุํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. คิหิ ฯ ม. คิหี ฯ [๒๕๙] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนิโยติ อุปสมฺปนฺนาโย วุจฺจนฺติ ฯ เทฺว เอกมญฺเจ ตุวฏฺเฏยฺยุนฺติ เอกาย นิปนฺนาย อปรา นิปชฺชติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุโภ วา นิปชฺชนฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุฏฺหิตฺวา ปุนปฺปุนํ นิปชฺชนฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๖๐] อนาปตฺติ เอกาย นิปนฺนาย อปรา นิสีทติ อุโภ วา นิสีทนฺติ อุมฺมตฺติกานํ อาทิกมฺมิกานนฺติ ฯ -------- ตุวฏฺฏวคฺคสฺส ทุติยสิกฺขาปทํ [๒๖๑] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกตฺถรณปาปุรณา ^๑- ตุวฏฺเฏนฺติ ฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกตฺถรณปาปุรณา ตุวฏฺเฏสฺสนฺติ เสยฺยถาปิ คิหินิโย กามโภคินิโยติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกตฺถรณปาปุรณา ตุวฏฺเฏสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกตฺถรณปาปุรณา ตุวฏฺเฏนฺตีติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เอกตฺถรณปาวุรณา ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกตฺถรณปาปุรณา ตุวฏฺเฏสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๖๑.๑} ยา ปน ภิกฺขุนิโย เทฺว เอกตฺถรณปาปุรณา ตุวฏฺเฏยฺยุํ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๖๒] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนิโยติ อุปสมฺปนฺนาโย วุจฺจนฺติ ฯ เทฺว เอกตฺถรณปาปุรณา ตุวฏฺเฏยฺยุนฺติ ตญฺเว อตฺถริตฺวา ตญฺเว ปารุปนฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๖๓] เอกตฺถรณปาปุรเณ เอกตฺถรณปาปุรณสญฺา ตุวฏฺเฏนฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ เอกตฺถรณปาปุรเณ เวมติกา ตุวฏฺเฏนฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ เอกตฺถรณปาปุรเณ นานตฺถรณปาปุรณสญฺา ตุวฏฺเฏนฺติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ {๒๖๓.๑} เอกตฺถรเณ นานาปาปุรเณ ^๑- อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นานตฺถรเณ เอกปาปุรเณ ^๒- อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นานตฺถรณปาปุรเณ เอกตฺถรณปาปุรณสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นานตฺถรณปาปุรเณ เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ นานตฺถรณปาปุรเณ นานตฺถรณปาปุรณ- สญฺา อนาปตฺติ ฯ [๒๖๔] อนาปตฺติ วตฺถานํ ^๓- ทสฺเสตฺวา นิปชฺชนฺติ อุมฺมตฺติกานํ อาทิกมฺมิกานนฺติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. นานาปาวุรณสญฺา ฯ ^๒ ม. เอกปาวุรณสญฺา ฯ ยุ. @เอกตฺถรณาปาวุรณสญฺา ฯ ^๓ ยุ. ววตฺถานํ ฯ ตุวฏฺฏวคฺคสฺส ตติยสิกฺขาปทํ [๒๖๕] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี พหุสฺสุตา โหติ ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ ฯ ภทฺทาปิ กาปิลานี พหุสฺสุตา โหติ ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ อุฬารสมฺภาวิตา ฯ มนุสฺสา อยฺยา ภทฺทา กาปิลานี พหุสฺสุตา ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ อุฬารสมฺภาวิตาติ ภทฺทํ กาปิลานึ ปมํ ปยิรุปาสิตฺวา ปจฺฉา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ ปยิรุปาสนฺติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อิสฺสาปกตา อิมา กิร อปฺปิจฺฉา สนฺตุฏฺา ปวิวิตฺตา อสํสฏฺา ยา อิมา สญฺตฺติพหุลา วิญฺตฺติพหุลา วิหรนฺตีติ ภทฺทาย กาปิลานิยา ปุรโต จงฺกมติปิ ติฏฺติปิ นิสีทติปิ เสยฺยํปิ กปฺเปติ อุทฺทิสติปิ อุทฺทิสาเปติปิ สชฺฌายมฺปิ กโรติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อยฺยาย ภทฺทาย กาปิลานิยา สญฺจิจฺจ อผาสุํ กริสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภทฺทาย กาปิลานิยา สญฺจิจฺจ อผาสุํ กโรตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๖๕.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภทฺทาย กาปิลานิยา สญฺจิจฺจ อผาสุํ กริสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๖๕.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา สญฺจิจฺจ อผาสุํ กเรยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๖๖] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ภิกฺขุนิยาติ อญฺาย ภิกฺขุนิยา ฯ สญฺจิจฺจาติ ชานนฺตี สญฺชานนฺตี เจจฺจ อภิวิตริตฺวา วีติกฺกโม ฯ อผาสุํ กเรยฺยาติ อิมินา อิมิสฺสา อผาสุํ ภวิสฺสตีติ อนาปุจฺฉา ปุรโต จงฺกมติ วา ติฏฺติ วา นิสีทติ วา เสยฺยํ วา กปฺเปติ อุทฺทิสติ วา อุทฺทิสาเปติ วา สชฺฌายํ วา กโรติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๖๗] อุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา สญฺจิจฺจ อผาสุํ กโรติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย เวมติกา สญฺจิจฺจ อผาสุํ กโรติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา สญฺจิจฺจ อผาสุํ กโรติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย ^๑- อุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๖๘] อนาปตฺติ น อผาสุํ กตฺตุกามา อาปุจฺฉา ปุรโต จงฺกมติ วา ติฏฺติ วา นิสีทติ วา เสยฺยํ วา กปฺเปติ อุทฺทิสติ วา อุทฺทิสาเปติ วา สชฺฌายํ วา กโรติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร อนุปสมฺปนฺนาย สญฺจิจฺจ อผาสุํ กโรติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส อิติ @อิเม ปาา ทิสฺสนฺติ ฯ ตุวฏฺฏวคฺคสฺส จตุตฺถสิกฺขาปทํ [๒๖๙] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ทุกฺขิตํ สหชีวินึ เนว อุปฏฺเติ น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา ทุกฺขิตํ สหชีวินึ เนว อุปฏฺเสฺสติ น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ทุกฺขิตํ สหชีวินึ เนว อุปฏฺเติ น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๖๙.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ทุกฺขิตํ สหชีวินึ เนว อุปฏฺเสฺสติ น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๖๙.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ทุกฺขิตํ สหชีวินึ เนว อุปฏฺเยฺย น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๗๐] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ทุกฺขิตา นาม คิลานา วุจฺจติ ฯ สหชีวินี นาม สทฺธิวิหารินี วุจฺจติ ฯ เนว อุปฏฺเยฺยาติ น สยํ อุปฏฺเยฺย ฯ น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กเรยฺยาติ น อญฺ อาณาเปยฺย ฯ เนว อุปฏฺเสฺสามิ น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กริสฺสามีติ ธุรํ นิกฺขิตฺตมตฺเต อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อนฺเตวาสินึ ^๑- วา อนุปสมฺปนฺนํ วา เนว อุปฏฺเติ น อุปฏฺาปนาย อุสฺสุกฺกํ กโรติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๗๑] อนาปตฺติ สติ อนฺตราเย ปริเยสิตฺวา น ลภติ คิลานาย อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ --------- ตุวฏฺฏวคฺคสฺส ปญฺจมสิกฺขาปทํ [๒๗๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภทฺทา กาปิลานี สาเกเต วสฺสํ อุปคตา โหติ ฯ สา เกนจิเทว กรณีเยน ^[๒]- ถุลฺลนนฺทาย ภิกฺขุนิยา สนฺติเก ทูตํ ปาเหสิ สเจ เม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อุปสฺสยํ ทเทยฺย คจฺเฉยฺยามหํ ^๓- สาวตฺถินฺติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี เอวมาห อาคจฺฉตุ ทสฺสามีติ ฯ อถโข ^๔- ภทฺทา กาปิลานี สาเกตา สาวตฺถึ อคมาสิ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภทฺทาย กาปิลานิยา อุปสฺสยํ อทาสิ ฯ เตน โข ปน สมเยน ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี พหุสฺสุตา โหติ ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ ฯ ภทฺทาปิ กาปิลานี พหุสฺสุตา โหติ ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ อุฬารสมฺภาวิตา ฯ มนุสฺสา อยฺยา ภทฺทา กาปิลานี พหุสฺสุตา ภาณิกา วิสารทา ปฏฺา ธมฺมึ กถํ กาตุํ อุฬารสมฺภาวิตาติ ภทฺทํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. อนฺเตวาสึ ฯ ^๒ ม. เอตฺถนฺตเร อุพฺพาฬฺหา อิติ ทิสฺสติ ฯ ^๓ ม. ยุ. @อาคจฺเฉยฺยามหํ ฯ ^๔ ม. สาอิติ ทิสฺสติ ฯ กาปิลานึ ปมํ ปยิรุปาสิตฺวา ปจฺฉา ถุลฺลนนฺทํ ภิกฺขุนึ ปยิรุปาสนฺติ ฯ ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี อิสฺสาปกตา อิมา กิร อปฺปิจฺฉา สนฺตุฏฺา ปวิวิตฺตา อสํสฏฺา ยา อิมา สญฺตฺติพหุลา วิญฺตฺติพหุลา วิหรนฺตีติ กุปิตา อนตฺตมนา ภทฺทํ กาปิลานึ อุปสฺสยา นิกฺกฑฺฒิ ฯ {๒๗๒.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา ถุลฺลนนฺทา อยฺยาย ภทฺทาย กาปิลานิยา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺฒิสฺสตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภทฺทาย กาปิลานิยา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺฒตีติ ^๑- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ถุลฺลนนฺทา ภิกฺขุนี ภทฺทาย กาปิลานิยา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺฒิสฺสติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๗๒.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ภิกฺขุนิยา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺเฒยฺย วา นิกฺกฑฺฒาเปยฺย วา ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๗๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ภิกฺขุนิยาติ อญฺาย ภิกฺขุนิยา ฯ อุปสฺสโย นาม กวาฏพทฺโธ วุจฺจติ ฯ ทตฺวาติ สยํ ทตฺวา ฯ กุปิตา อนตฺตมนาติ อนภิรทฺธา อาหตจิตฺตา ขีลชาตา ฯ นิกฺกฑฺเฒยฺยาติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. นิกฺกฑฺฒีติ ฯ คพฺเภ คเหตฺวา ปมุขํ นิกฺกฑฺฒติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ปมุขํ คเหตฺวา พหิ นิกฺกฑฺฒติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ เอเกน ปโยเคน พหุเกปิ ทฺวาเร อติกฺกาเมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ นิกฺกฑฺฒาเปยฺยาติ อญฺ อาณาเปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สกึ อาณตฺตา พหุเกปิ ทฺวาเร อติกฺกาเมติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๗๔] อุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อุปสฺสยํ ทตฺวา กุปิตา อนตฺตมนา นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ตสฺสา ปริกฺขารํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อกวาฏพทฺธา นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ตสฺสา ปริกฺขารํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนํ กวาฏพทฺธา วา อกวาฏพทฺธา วา นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ ตสฺสา ปริกฺขารํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อนุปสมฺปนฺนาย อนุปสมฺปนฺนสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๗๕] อนาปตฺติ อลชฺชินึ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา ตสฺสา ปริกฺขารํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อุมฺมตฺติกํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา ตสฺสา ปริกฺขารํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา ภณฺฑนการิกํ ... กลหการิกํ ... วิวาทการิกํ ... ภสฺสการิกํ ... สงฺเฆ อธิกรณการิกํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา ตสฺสา ปริกฺขารํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อนฺเตวาสินึ วา สทฺธิวิหารินึ วา นสมฺมาวตฺตนฺตึ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา ตสฺสา ปริกฺขารํ นิกฺกฑฺฒติ วา นิกฺกฑฺฒาเปติ วา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ตุวฏฺฏวคฺคสฺส ฉฏฺสิกฺขาปทํ [๒๗๖] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี สํสฏฺา วิหรติ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปิ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม อยฺยา จณฺฑกาลี สํสฏฺา วิหริสฺสติ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี สํสฏฺา วิหรติ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว จณฺฑกาลี ภิกฺขุนี สํสฏฺา วิหริสฺสติ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปิ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๗๖.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี สํสฏฺา วิหเรยฺย คหปตินา วา คหปติปุตฺเตน วา ฯ สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ เอวมสฺส วจนียา มายฺเย สํสฏฺา วิหริ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปิ วิวิจฺจาหยฺเย ^๑- วิเวกญฺเว ภคินิยา สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ เอวญฺจ ^[๒]- สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ วุจฺจมานา ตเถว ปคฺคเณฺหยฺย สา ภิกฺขุนี ภิกฺขุนีหิ ยาวตติยํ สมนุภาสิตพฺพา ตสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยาวตติยญฺเจ สมนุภาสิยมานา ตํ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺเชยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๗๗] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ สํสฏฺา นาม อนนุโลมิเกน กายิกวาจสิเกน สํสฏฺา ฯ คหปติ นาม โย โกจิ อคารํ อชฺฌาวสติ ฯ คหปติปุตฺโต นาม โย โกจิ ปุตฺตภาตโร ฯ [๒๗๘] สา ภิกฺขุนีติ ยา สา สํสฏฺา ภิกฺขุนี ฯ ภิกฺขุนีหีติ อญฺาหิ ภิกฺขุนีหิ ยา ปสฺสนฺติ ยา สุณนฺติ ตาหิ วตฺตพฺพา มายฺเย สํสฏฺา วิหริ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปิ วิวิจฺจาหยฺเย วิเวกญฺเว ภคินิยา สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สุตฺวา น วทนฺติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ สา ภิกฺขุนี สงฺฆมชฺฌํปิ อากฑฺฒิตฺวา วตฺตพฺพา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. วิวิจฺจยฺเย ฯ สพฺพตฺถ เอวเมว ทิสฺสติ ฯ ^๒ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร @ปนสทฺโท ทิสฺสติ ฯ มายฺเย สํสฏฺา วิหริ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปิ วิวิจฺจาหยฺเย วิเวกญฺเว ภคินิยา สงฺโฆ วณฺเณตีติ ฯ ทุติยมฺปิ วตฺตพฺพา ตติยมฺปิ วตฺตพฺพา ฯ สเจ ปฏินิสฺสชฺชติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ ปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๗๙] สา ภิกฺขุนี สมนุภาสิตพฺพา ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว สมนุภาสิตพฺพา ฯ พฺยตฺตาย ภิกฺขุนิยา ปฏิพลาย สงฺโฆ าเปตพฺโพ {๒๗๙.๑} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี สํสฏฺา วิหรติ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปิ ฯ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลฺลํ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาเสยฺย ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ เอสา ตฺติ ฯ {๒๗๙.๒} สุณาตุ เม อยฺเย สงฺโฆ อยํ อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี สํสฏฺา วิหรติ คหปตินาปิ คหปติปุตฺเตนปิ ฯ สา ตํ วตฺถุํ นปฺปฏินิสฺสชฺชติ ฯ สงฺโฆ อิตฺถนฺนามํ ภิกฺขุนึ สมนุภาสติ ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ยสฺสา อยฺยาย ขมติ อิตฺถนฺนามาย ภิกฺขุนิยา สมนุภาสนา ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย สา ตุณฺหสฺส ยสฺสา นกฺขมติ สา ภาเสยฺย ฯ {๒๗๙.๓} ทุติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ ตติยมฺปิ เอตมตฺถํ วทามิ ฯเปฯ สมนุภฏฺา สงฺเฆน อิตฺถนฺนามา ภิกฺขุนี ตสฺส วตฺถุสฺส ปฏินิสฺสคฺคาย ฯ ขมติ สงฺฆสฺส ตสฺมา ตุณฺหี ฯ เอวเมตํ ธารยามีติ ฯ [๒๘๐] ตฺติยา ทุกฺกฏํ ทฺวีหิ กมฺมวาจาหิ ทุกฺกฏา กมฺมวาจาปริโยสาเน อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๘๑] ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม เวมติกา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา นปฺปฏินิสฺสชฺชติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม เวมติกา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อธมฺมกมฺเม อธมฺมกมฺมสญฺา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ [๒๘๒] อนาปตฺติ อสมนุภาสนฺติยา ปฏินิสฺสชฺชนฺติยา อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ตุวฏฺฏวคฺคสฺส สตฺตมสิกฺขาปทํ [๒๘๓] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ^๑- อนฺโตรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จรนฺติ ฯ ธุตฺตา ทูเสนฺติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อนฺโตรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จริสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อนฺโตรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จรนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนีโย อนฺโตรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จริสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร ภิกฺขุนิโยติ ทิสฺสติ ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๘๓.๑} ยา ปน ภิกฺขุนี อนฺโตรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จเรยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๘๔] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อนฺโตรฏฺเติ ยสฺส วิชิเต วิหรติ ตสฺส รฏฺเ ฯ สาสงฺกํ นาม ตสฺมึ มคฺเค โจรานํ นิวิฏฺโกาโส ทิสฺสติ ภตฺโตกาโส ทิสฺสติ ิโตกาโส ทิสฺสติ นิสินฺโนกาโส ทิสฺสติ นิปนฺโนกาโส ทิสฺสติ ฯ สปฺปฏิภยํ นาม ตสฺมึ มคฺเค โจเรหิ มนุสฺสา หตา ทิสฺสนฺติ วิลุตฺตา ทิสฺสนฺติ อาโกฏิตา ทิสฺสนฺติ ฯ อสตฺถิกา นาม วินา สตฺเถน ฯ จาริกํ จเรยฺยาติ กุกฺกุฏสํปาเต คาเม คามนฺตเร คามนฺตเร อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อคามเก อรญฺเ อฑฺฒโยชเน อฑฺฒโยชเน อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๘๕] อนาปตฺติ สตฺเถน สห คจฺฉติ เขเม อปฺปฏิภเย คจฺฉติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ตุวฏฺฏวคฺคสฺส อฏฺมสิกฺขาปทํ [๒๘๖] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ติโรรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จรนฺติ ฯ ธุตฺตา ทูเสนฺติ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย ติโรรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จริสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย ติโรรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จรนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๘๖.๑} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย ติโรรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จริสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๘๖.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ติโรรฏฺเ สาสงฺกสมฺมเต สปฺปฏิภเย อสตฺถิกา จาริกํ จเรยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๘๗] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ติโรรฏฺเติ ยสฺส วิชิเต วิหรติ ตํ เปตฺวา อญฺสฺส รฏฺเ ฯ สาสงฺกํ นาม ตสฺมึ มคฺเค โจรานํ นิวิฏฺโกาโส ทิสฺสติ ภุตฺโตกาโส ทิสฺสติ ิโตกาโส ทิสฺสติ นิสินฺโนกาโส ทิสฺสติ นิปนฺโนกาโส ทิสฺสติ ฯ สปฺปฏิภยํ นาม ตสฺมึ มคฺเค โจเรหิ มนุสฺสา หตา ทิสฺสนฺติ วิลุตฺตา ทิสฺสนฺติ อาโกฏิตา ทิสฺสนฺติ ฯ อสตฺถิกา นาม วินา สตฺเถน ฯ จาริกํ จเรยฺยาติ กุกฺกุฏสํปาเต คาเม คามนฺตเร คามนฺตเร อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อคามเก อรญฺเ อฑฺฒโยชเน อฑฺฒโยชเน อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๘๘] อนาปตฺติ สตฺเถน สห คจฺฉติ เขเม อปฺปฏิภเย คจฺฉติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ -------- ตุวฏฺฏวคฺคสฺส นวมสิกฺขาปทํ [๒๘๙] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเป ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย อนฺโตวสฺสํ จาริกํ จรนฺติ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อนฺโตวสฺสํ จาริกํ จริสฺสนฺติ หริตานิ ติณานิ สมฺมทฺทนฺตา เอกินฺทฺริยํ ชีวํ วิเหเนฺตา พหู ขุทฺทเก ปาเณ สงฺฆาฏํ อาปาเทนฺตาติ ฯ {๒๘๙.๑} อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อนฺโตวสฺสํ จาริกํ จริสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อนฺโตวสฺสํ จาริกํ จรนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อนฺโตวสฺสํ จาริกํ จริสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๘๙.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี อนฺโตวสฺสํ จาริกํ จเรยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๙๐] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อนฺโตวสฺสนฺติ ปุริมํ วา เตมาสํ ปจฺฉิมํ วา เตมาสํ อวสิตฺวา ฯ จาริกํ จเรยฺยาติ กุกฺกุฏสํปาเต คาเม คามนฺตเร คามนฺตเร อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ อคามเก อรญฺเ อฑฺฒโยชเน อฑฺฒโยชเน อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๙๑] อนาปตฺติ สตฺตาหกรณีเยน คจฺฉติ เกนจิ อุพฺพาฬฺหา คจฺฉติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- ตุวฏฺฏวคฺคสฺส ทสมสิกฺขาปทํ [๒๙๒] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเป ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย ตตฺเถว ราชคเห วสฺสํ วสนฺติ ตตฺถ เหมนฺตํ ตตฺถ คิมฺหํ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ อาหุนฺทริกา ภิกฺขุนีนํ ทิสา อนฺธการา น อิมาสํ ทิสา ปกฺขายนฺตีติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ อถโข ตา ภิกฺขุนิโย ภิกฺขูนํ เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ {๒๙๒.๑} อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ เตนหิ ภิกฺขเว ภิกฺขุนีนํ สิกฺขาปทํ ปญฺาเปสฺสามิ ทส อตฺถวเส ปฏิจฺจ สงฺฆสุฏฺฐุตาย ฯเปฯ สทฺธมฺมฏฺิติยา วินยานุคฺคหาย ฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๙๒.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี วสฺสํ วุตฺถา จาริกํ น ปกฺกเมยฺย อนฺตมโส ฉปฺปญฺจโยชนานิปิ ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๙๓] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ วสฺสํ วุตฺถา นาม ปุริมํ วา เตมาสํ ปจฺฉิมํ วา เตมาสํ วุตฺถา ฯ จาริกํ น ปกฺกมิสฺสามิ อนฺตมโส ฉปฺปญฺจโยชนานีติ ^๑- ธูรํ นิกฺขิตฺตมตฺเต อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๙๔] อนาปตฺติ สติ อนฺตราเย ปริเยสิตฺวา ทุติยิกํ ภิกฺขุนึ น ลภติ คิลานาย อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ตุวฏฺฏวคฺโค จตุตฺโถ ฯ ----------- จิตฺตาคารวคฺคสฺส ปมสิกฺขาปทํ [๒๙๕] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน รญฺโ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ^๒- อุยฺยาเน จิตฺตาคาเร ปฏิภานจิตฺตํ กตํ โหติ ฯ พหู มนุสฺสา จิตฺตาคารํ ทสฺสนาย คจฺฉนฺติ ฯ ฉพฺพคฺคิยาปิ ภิกฺขุนิโย จิตฺตาคารํ ทสฺสนาย อคมํสุ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย จิตฺตาคารํ ทสฺสนาย คจฺฉิสฺสนฺติ เสยฺยถาปิ คิหินิโย กามโภคินิโยติ ^๓- ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ {๒๙๕.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย จิตฺตาคารํ ทสฺสนาย คจฺฉิสฺสนฺตีติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ยุ. ฉปฺปญฺจโยชนานิปีติ ทิสฺสติ ฯ ^๒ ม. ยุ. ปเสนทิโกสลสฺส ฯ @^๓ ม. ยุ. คิหิกามโภคินิโยติ เอวํ สพฺพตฺถ าตพฺพํ ฯ ภิกฺขุนิโย จิตฺตาคารํ ทสฺสนาย คจฺฉนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขุนิโย จิตฺตาคารํ ทสฺสนาย คจฺฉิสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๙๕.๒} ยา ปน ภิกฺขุนี ราชาคารํ วา จิตฺตาคารํ วา อารามํ วา อุยฺยานํ วา โปกฺขรณึ วา ทสฺสนาย คจฺเฉยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๙๖] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ ราชาคารํ นาม ยตฺถ กตฺถจิ รญฺโ กีฬิตุํ รมิตุํ กตํ โหติ ฯ จิตฺตาคารํ นาม ยตฺถ กตฺถจิ มนุสฺสานํ กีฬิตุํ รมิตุํ กตํ โหติ ฯ อาราโม นาม ยตฺถ กตฺถจิ มนุสฺสานํ กีฬิตุํ รมิตุํ กโต โหติ ฯ อุยฺยานํ นาม ยตฺถ กตฺถจิ มนุสฺสานํ กีฬิตุํ รมิตุํ กตํ โหติ ฯ โปกฺขรณี นาม ยตฺถ กตฺถจิ มนุสฺสานํ กีฬิตุํ รมิตุํ กตา โหติ ฯ {๒๙๖.๑} ทสฺสนาย คจฺฉติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ยตฺถ ิตา ปสฺสติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ทสฺสนุปจารํ วิชหิตฺวา ปุนปฺปุนํ ปสฺสติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ เอกเมกํ ทสฺสนาย คจฺฉติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ยตฺถ ิตา ปสฺสติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ ทสฺสนุปจารํ วิชหิตฺวา ปุนปฺปุนํ ปสฺสติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๒๙๗] อนาปตฺติ อาราเม ิตา ปสฺสติ คจฺฉนฺตี วา อาคจฺฉนฺตี วา ปสฺสติ สติ กรณีเย คนฺตฺวา ปสฺสติ อาปทาสุ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ ------- จิตฺตาคารวคฺคสฺส ทุติยสิกฺขาปทํ [๒๙๘] เตน สมเยน พุทฺโธ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเม ฯ เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขุนิโย อาสนฺทึปิ ปลฺลงฺกํปิ ปริภุญฺชนฺติ ฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อาสนฺทึปิ ปลฺลงฺกํปิ ปริภุญฺชิสฺสนฺติ เสยฺยถาปิ คิหินิโย กามโภคินิโยติ ฯ อสฺโสสุํ โข ภิกฺขุนิโย เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ {๒๙๘.๑} ยา ตา ภิกฺขุนิโย อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ ตา อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ กถํ หิ นาม ภิกฺขุนิโย อาสนฺทึปิ ปลฺลงฺกํปิ ปริภุญฺชิสฺสนฺติ ฯเปฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อาสนฺทึปิ ปลฺลงฺกํปิ ปริภุญฺชนฺตีติ ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯ {๒๙๘.๒} วิครหิ พุทฺโธ ภควา กถํ หิ นาม ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อาสนฺทึปิ ปลฺลงฺกํปิ ปริภุญฺชิสฺสนฺติ เนตํ ภิกฺขเว อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว ภิกฺขุนิโย อิมํ สิกฺขาปทํ อุทฺทิสนฺตุ {๒๙๘.๓} ยา ปน ภิกฺขุนี อาสนฺทึ วา ปลฺลงฺกํ วา ปริภุญฺเชยฺย ปาจิตฺติยนฺติ ฯ [๒๙๙] ยา ปนาติ ยา ยาทิสา ฯเปฯ ภิกฺขุนีติ ฯเปฯ อยํ อิมสฺมึ อตฺเถ อธิปฺเปตา ภิกฺขุนีติ ฯ อาสนฺทิ นาม อติกฺกนฺตปฺปมาณา วุจฺจติ ฯ ปลฺลงฺโก นาม อาหริเมหิ วาเลหิ กโต โหติ ฯ ปริภุญฺเชยฺยาติ ตสฺมึ อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺส ฯ [๓๐๐] อนาปตฺติ อาสนฺทิยา ปาเท ฉินฺทิตฺวา ปริภุญฺชติ ปลฺลงฺกสฺส วาเล ภินฺทิตฺวา ปริภุญฺชติ อุมฺมตฺติกาย อาทิกมฺมิกายาติ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้าที่ ๑-๑๖๗. http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=3&item=1&items=300 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=3&item=1&items=300&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=3&item=1&items=300 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=3&item=1&items=300 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=3&i=1 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=10689 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=10689 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_3